Als jonge mensen de
maatschappij ingaan
uureenv
Nachtstroom.
PZEM
Zeldzame vogels in Zeeland
i 47.50
VORMINGSWERK IN ZEELAND
Cursussen voor
jong-vohvassenen
Nachtstroom.
Het hele gezin profiteert ervan
met een elektrische boiler,
's Nachts aan... en dag in
dag uit is er volop heet water
zó uit de kraan.
Jeugdbrigadiertjes
Goes af gezwaaid'
DE CENTRALE
ZATERDAG 1
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
(ADVERTENTIE)
f ADVERTENTIE)
'n paar gouden
manchetknopen..
de perfekt geklede man stelt hoge
eisen aan zijn manchetknopen,
v.d. Ree heeftgouden manchetknopen
waar eisen aan gesteld kunnen
worden, vanaf f79.-
TERNEUZEN - Wouwstraat M - Telefoon 2284
VLISSINGEN - Bollamypark 20 - Telefoon 2335
MIDDELBURG - Markt 23 - Telefoon 2700
Jongens en meisjes van veer
tien jaar en ouder kunnen al
volledig opgenomen zijn in de
werkende maatschappij, in een
wereld waar ,men' volwassen
is en waar zij zich bij zullen
moeten aanpassen. Een harde
wereld waar de bescherming
van de school, de leraren of
onderwijzers is weggevallen. De
levenshouding, belangstellings
sfeer, de gesprekken in hun
nieuwe kring is sterk veran
derd en daar zullen de nieuw
aangekomenen zich bij aan
moeten passen.
Bij die aanpassing stuit men in de
praktijk op moeilijkheden. We cite
ren uit een boekje van de .levens,
school voor werkende jongens':
de grote vraag is: kan de jongen
ten dat geldt natuurlijk evenzeer
voor het meisje) die op een leeftijd
van veertien, vijftien jaar zijn in
trede doet in het bedrijfsleven, ter
wijl hij daarbij zelf al verkeert in
een kwetsbare fase van zijn per
soonlijke ontwikkeling, de aanwe
zige mogelijkheden in deze nieuwe,
hem ietwat verbijsterende levenssi
tuatie positief benutten? Kan hij
de negatieve mogelijkheden vooral
voldoende ontwijken? En vooral:
kan hij dit zonder enige hulp, zonder
verder pedagogische begeleiding?'
Het bestaan van dergelijke .levens
scholen' zijn het antwoord.
Het werk om de jeugd op te van
gen bij hun aankomst in de maat
schappij en ze dan verder te .bege
leiden' kreeg de naam .vormings
werk'. Verschillende organisaties
houden zich met het vormingswerk
bezig. Het is een vrij modern be
grip, dat dateert van na de oorlog.
De,Levensschool voorjongens' werd
al genoemd, een organisatie die oor.
spronkelijk van rooms-katholieke
huize stamt, maar clie nu voor jon
gens van elke confessie of levens
overtuiging openstaat. Het program
ma wordt daar ook bij aangepast:
als er voor een katholieke groep een
aalmoezenier medewerking verleent,
wordt voor een protestantse groep
een dominee ingeschakeld.
Ten tweede is er het nationaal
trum vorming bedrijfsjeugd, een
algemeen instituut gevestigd te
Amersfoor voor jongens én meisjes,
met afdelingen over het hele land en
ten derde is er een r-k vormings
instituut voor meisjes, Mater Ama-
bilis'.
Het algemene vormingsinstituut, dat
misschien nog bekender is onder
de naam .Zonnebloem' wil
meer samenwerking met
Amabilis'. Hun beider doelstelling
wordt omschreven als: het vormings
werk voor leerplichtvrije jeugd is
begonnen vanuit een bezorgdheid
voor de jonge werkende mens, die
geacht werd aanpassingsmoeilijkhe
den te hebben bij zijn intrede in de
maatschappij. Moeilijkheden, die zo
wel een pedagogische begeleiding
opriepen, als vooral een inleiding in
de maatschappij der volwassenen en
het daarmee inherente cultuurpa.
troon, hulp bij het integratieproces
etcetera.
In Nederland zijn momenteel 330
van dergelijke instituten, waar on-
gveer 50.000 werkende jongeren ko
men. Dit vormingswerk wordt ge
subsidieerd door het nv.usterle van
onderwijs en wetens-happen. De
.Levensschool' vooi jongens is een
zelfstandig instituiu met eigen ge
bouwen en fulltime leiders, de Zon
nebloem en de .Mater Amabilis' val
len onder het nijverheidsonderwijs.
Het gevolg daarvan is dat men in
scholen van het nijverheidsonderwijs
huist en dat de docenten meestal
parttime, volledig bevoegd moeten
zijn.
In Zeeland zijn deze drie institu
ten ook actief. De .Levensschool'
voor werkende jongens is alleen
in Zeen wsch-Vlaanderen geves
tigd, in Hulst is onlangs een
nieuwe school geopend, in Sluis
kil doet men net nog met een
noodgebouw. De Mater Amabilis-
cursussen voor r.k meisjes wor
den. en dan alleen 's avonds, ge
geven in Middelburg, Vlissingen,
Goes en Terneuzen. In Terneuzen
betreft het een samenwerkende
organisatie voor alle bevolkings
groepen van verschillende levens
overtuigingen; men heeft er uit
sluitend dagcursussen. De alge
mene vorming bedrijfsjeugd heeft
in Zeeland alleen cursussen voor
meisjes. Pogingen om ook een
cursus voor jongens te organi
seren zijn op niets uitgelopen.
I .Jongens van de .Levensschool' te I
I Hulst aan de handenarbeid'
(Foto PZC)
Het vormingswerk wordt gesteund
door het bedrijfsleven. In de kanaal
zone werken alle grotere en een
aantal kleine bedrijven in de indu
striële sector mee. voorts bijna alle
textielbedrijven, metaal-, wegen
bouw-, drukkerij., zuiveL en galan-
teriebedrijven.
Ai deze bedrijven staan hun jonge
werknemers met behoud van loon
één of een halve dag af aan de .Le
vensschool voor werkende jongens'.
Het animo voor de school is groot.
■Dat ligt voor de hand', zegt één van
de zes leiders en tevens directeur
de heer G. Maas, ,De jon
gens hebben te kiezen, tussen him
werk en de school, die eigenlijk
geen school meer is. De school is na
melijk van hén. als zij een muur
willen versieren, ze gaan hun gang
maar. Ze kunnen er op elk uur van
de dag binnenlopen, ook ai hebben
ze geen cursus; het is een rustpunt,
waar ze zichzelf kunnen zijn'. Hij
voegt er aan toe: .ze weten het
ook. Geef een jongen uit een zwak-
soeiaal gezin maar rustig een sleutel,
er zal niets gebeuren. Het is hiin
eigendom'.
Het programma voor de dertig jon
gens die een hele dag komen bestaat
uit drie uur in de gesprekruimte. te
besteden aan introductie in de nieu
we leefsituatie, culturele vorming
en actualiteit; drie uur in het han-
denarbeidlokaal en twee uur sport,
van judo, basketbal tot roeien en
zeilen toe. Voor de overige ruim hon
derd jongens die een halve dag ko
men zijn dat respectievelijk één,
twee en één uur.
De grootste activiteiten voor het
vormingswerk onder de meisjes wor
den in Goes ontplooid; daar zijn
zowel dag. als avondcursussen. Leid
ster van de vorming bedrijfsjeugd
Goes Is mejuffrouw P. M. de Wilde:
voor de Mater-Amaoiliscursus is dat
mevrouw A. Kösters-de Jonge.
Gezamenlijk geeft men een foldc-r
per week, van september tot on
met mei de deuren van de vakschool
voor meisjes open, mejuffrouw De
Wilde doc-t dat één avond per week.
en bovendien nog eens twee rmdda-
gen per week voor de jongere meis
jes en één middag voor de oudere
meisjes. En ook voor deze cursus
geeft een aantal bedrijven de meis
jes vrij met behoud van loon. In die
cursussen wordt aandacht besteed
aan handenarbeid, sport en spel, mu
ziek, kinderverzorg-.ng, zorg gezond
heid, maatschappelijke vorming, ko
ken, naaien, woninginrichting, le
vensvragen, bloemenschikken enzo
voort.
JALOERS
In de folder komt het woord lessen
nog voor, men huist nog in scholen,
heeft het nog over docenten,
alles doet nogal schools aan.
En daar komt men op een
teer punt: het vormingswerk
wil zo min mogelijk met school en
schoolsheid te maken hebben. De
leidsters van het meisjeswerk zijn
eigenlijk wel een beetje jaloers
op de .levensschool voor jongens', die
dan hoe is het mogelijk? nog
wel de naam .school' draagt, maar
verder de schoolse sfeer van zich af
kan zetten: er is geen lokaal: er is
een gespreksruimte: er geen le
raar, er js een leider.
Maar al mag men dan het uiterlijk
tegen hebben, het gaat om hetzelfde
ideaal: de jonge werknemers te vor
men.
Overigens is er een tendens het vor
mingswerk van het nijvertieidsondr-1
wijs af te stoten. In andere delen!
van het land heeft ook het nationaal
centrum vorming ijedrijfajeugd ai j
eigen huizen of .scholen'.
Mejuffrouw De Wilde legt er de na
druk op: .instructie is zeer secundair,
de vorming is primair. Het gaat er
om de meisjes op te vangen, niet
om ze le» te geven'. Mevrouw Kös-
ter» wil het nog eens anders zeg
gen: ,de jong-volwansenen (een terrn
aie de verhoudingen 'ootcr aangeeft l
kunnen zelf moe-bepalen wat voor
hen van belang is en wat er op de
cursus aan de orde komt. Er is
een aantal uitgangspunten, maar er
is geen standaardprogramma waar
men zich aan vastklampt. Iedere
nieuwe groep vraagt eer. andere
cursus! In iedere cursus komen in
elk geval aan de orde: doe-activitei-j
ten, zoals koken, handenarbeid, naai
en; informatie.verwervende en ver
werkende activiteiten, zoals lezin
gen, en forumdiscussies: gerichte]
groepsgesprekken met bijvoorbeeld,
een dokter of maatschappelijk werk-
st«--r over hygiëne, omang met jon
gens. seksuele voorlichting en voorts
activiteiten in de vorm van feesten
en excursies in het kader van de
cursus. Als bijzondere attracties zijn
er de Sl-Niclolaas- en kerstvierin
gen en de kampen.
GEZAG
De verhoudingen liggen in het vor
mingswerk heel anders dan bij het
onderwijs.
Gezag is een woord dat men wil
vermijden.
De leidsters treden de Jong-volwas-
senen meer op gelijke voet tege
moet en de leiding die na verloop
van enige weken de jeugd een oor
dcel laat vellen, krijgt veel kritiek-
Mevrouw Kösters zegt ervan: .In
liet begin moeten ze eigenlijk nog
leren waar het om gaat, ze hebben
dan kritiek op een bepaalde leidster
of op andere meisjes, en we willen
natuurlijk eigenlijk weten wat hen
in de cursussen aantrekt of juist
tegenstaat'. In leder geval worden
ze'aan het woord gelaten, en dat is
toch een stap in de goede richting.
,een goede onderwijzer, aldus mejuf
frouw De Wilde, hoeft daarom nog
helemaal geen goede vormingsleider
te zijn'. En daarop knikt men haas.
tig en instemmend.
Onder de naam .Zonnebloem' Is het
werk van de vorming bedrijfsjeugd
vrij bekend in Zeeland. daarom
staat bet ook nog in de folder ver
meld, maar mejuffrouw De Wilde
wil graag van die naam af. Ten eer
ste geeft het misverstanden met het
werk voor chronisch zieken dat ook
onder de naam Zonnebloem-
werk schuil gaat en ten tweede voelt
ze meer voor een zakelijker naam-
vorming bedrijfsjeugd zegt tenmin
ste op de man af wat het wii. Na d
oorlog, toen dit werk van start ging,
zocht men kennelijk een liefelijke
naam, een beetje vrouwelijk, en dat
werd de Zonnebloem. Het wemelde
in die tijd van bloemenamen. Als
men in een stadswapen maar een
grassprietje ontdekte werd een ver
eniging daar naar genoemd, dat is
nu wel verleden tijd, dacht ik'.
VORMINGSPLICHT
Naast de leerplicht een vormings-
plicht.
Dat is het ideaal waar de vormings
leiders en -leidsters naar streven.
Voorlopig bereikt men een veel te
klein percentage van de werkende
jeugd. ,het vormingswerk gebeurt',
zeggen zij, nog veel te incidenteel'.
De leiding vraagt de bedrijven hun
jonge werknemers te sturen, men
legt huisbezoeken af bij einaexa-
minandi, of jongeren die om andere
redenen al van school af zijn. ,Een
grote moeilijkheid in Zeeland is het
seizoenwerk. Het grootste deel van
de meisjes die daaraan begint is
voor ons ongrijpbaar' aldus mejuf
frouw De Wilde.
De deelneemsters aan een dagcursus
zijn de meisjes met de minste op
leiding na hun lagere school; zij ko
men graag naar het vormingswerk,
want hier is het ook al weer een
kwestie van kiezen tussen het werk
en de cursus. Bij de avondcursussen
ligt het iets anders, daar gaan de
meisjes helemaal vrijwillig naar toe,
op een vrije avond. Er zit dus een
veel sterkere stimulans achter, het
zijn meisjes die zelf meer opleiding
willen krijgen. Dat verschil
dat verschil is
leidsters.
merkbaar, aldus de
Maar hoe dan ook, het vormings
werk wil voor iedere werkende jon
gere een antwoord zijn op de proble
men die er kunnen opdoemen. Zij
kunnen er Ieren rekening te houden
met elkaar, een eigen mening te
vormen, te praten over alle zaken
die de jonge mensen tegenwoordig
pakt en leren op eigen benen te
staan.
Bij warm weer blyft het leslokaal
leeg, meisjes van een groep vor
ming bedrijfs jeugd Goes praten
en maken muziek op het grasveld.
(Foto PZC)
NACHTSTROOM betekent dat U - dank zij Uw elektrische boiler
of accumulerende kachel - alle huishoudelijke stroom die U
verbruikt voor praktisch de helft van de prys krijgt.
van ca 12 uur tot 2 uur 's middags
van ca 11 uur 's avonds tot 7 uur 's morgens
en het gehele weekeinde van zaterdagmiddag 12 uur tot
maandagmorgen 7 uur
VRAAG ALLE INLICHTINGEN!
Er liggen interessante folders voor U klaar:
over onze speciale fornuis-aanbieding;
over het huren van een elektrische boiler;
over onze prachtige nachtstroomkachel;
en onze wasautomaten en vaatwasmacbincs!
Vraag die folders aan
's Nachts
stroom kopen: l
da's slim!
Afdeling Voorlichting
Middelburg
postbus 48, Middelburg
Telefoon: 01180- 5351
GOES Veertig Goese jeugdverkeers-
brigadiers zijn donderdagmiddag in het
stadhuis officieel .afgezwaaid,' nadat zij
een jaar lang op de Bergweg hebben
geholpen hun schoolkameraadjes veilig
naar de andere kant van de straat te
loodsen. Bij afwezigheid van burgemees
ter mr F. G. A. Huber kregen de jon
gelui een hartelijk afscheidstoespraak-
je te horen van inspecteur-korpschef J.
L. de Rave, die erop wees, dat jaarlijks
zo'n driehonderd kinderen in het ver
keer omkomen en dat de scheidende
jeugdbrigadiertjes hun bijdrage hebben
geleverd aan meer verkeersveiligheid.
Hij reikte hen de oorkonden uit. waarbij
de jongelui tevens een speldje van het
Verbond voor Veilig Verkeer kregen, uit
handen van de heer .1 Borrie, secreta
ris van het verbond op de Bevelanden.
Deze kreeg zowel van de inspecteur als
van de heer Van Soelen hoofd van de
chr. nationale school, lof toegezwaaid
voor zijn bemoeiingen bij de opleiding
van de jongelui.
ADVERTENTIE)
Geef vader
tuingereedschap
KWEKERIJ M. H. DEKKER
VELE MELDINGEN
•singel 34-38. teL
•Hl8<i-52f>R* Middelburg
Uit de vele vogelwaarnemingen
die wij sedert ons laatst gepu
bliceerde artikel op 30 mei jl
ontvingen, deden wij een greep.
Vanaf deze plaats willen wij al
le waarnemers nogmaals harte
lijk bedanken voor hun interes
sante tips.
Zo zag de heer W. Duvekot uit
Vrouwenpolder eind mei geregeld
een groene specht een holle in een
oude boom in- en uitvliegen. .Ver
moedelijk broedt de vogel ter plaat
se weer evenals voorgaande jaren',
aldus de waarnemer. Een boomvalk
(mannetje) werd gesignaleerd te
Valkenïsse. evenals opnieuw
de zeldzame hop, door de heer W.
Phaff uit Middelburg. Een andere
zeldzaamheid werd gezien tussen
Veere en de Veersegatdam. Op de
zaterdag vóór Pinksteren werd langs
de oever van het Yeerse Meer een
kleine zilverreiger waargenomen, on
der andere door de heer A. Besems.
Vermeldenswaard is dat twee jaar
geleden op precies dezelfde plek
eveneens een zilverreiger heeft ver
toefd.
Bij Kamperland werden op de Goud
plaat in een steile zandwand 16
oeverzwaluwnestgangen ontdekt
door de familie D. Mullié uit Mid
delburg. Er wordt met buldozers in
het zanddepot gegraven; met een
beetje goede wil is het ons inziens
mogelijk dat deze nu al grootste ko
lonie oeverzwaluwen tussen Ooster
en Westerschelde (zandige oevers
zijn immers schaars in onze kleiige
provincie!) minstens deze zomer ge
spaard kan worden: wellicht zelfs
definitief, waardoor zich op de Goud
plaat een grote kolonie kan vor
men. Alweer een aanwinst voor het
3 Meer!
Bij Hoofdplaat is een purperrei
ger waargenomen door de heer
D. Lecluijzc uit Hoofdplaat. Op
3 juni werd bij het kasteel ,Ter
Hooge' te Middelburg door ds
C. F. H. van Tuvll v. Seroosker-
ken uit Biggekerke en baron A.
v. Lijnden uit De Bilt nog een
kramsvogel waargenomen. Een
wel zeer late winiergast uit Mid
den-Europa. Normaal is deze vo
gelsoort in april vertrokken.
De heer T. de Hamer uit Mid
delburg meldde ons dat hy m
zijn tuin op slechts 5 meter van
elkaar een pimpelmezen kastje
heeft waarin zich een broedsel
met 6 jongen bevinden en een
koolmeesgezin eveneens in een
nestkast met 9 jongen.
Leuk goedje
Tijdens onze tochten kris_kras door
het deltagebied zagen we de laat
ste weken ook enkele aardige din
gen. Opvallend zijn dit voorjaar de
Bijeenkomst r-k
invalidenbond
De Nederlandse katholieke invalldebond,
afdeling Zeeland, houdt zaterdag 15 juni
om 2 uur een bijeenkomst in het Wit-
Gele Kruisgebouw te Sint-Jansteen. De
heer J. van Arendonk. kapelaan te Ter
neuzen zal een inleiding houden over
,Een nieuwe kerk in een nieuwe tijd.'
Aankoop pand voor
stichting dagverblijven
ET-JANSTEEN Het pand Hoofd
straat 15 te Sint-Jansteen, tot voor kort
bewoond door de heer L. L. Lockefeer, ls
door de Stichting Dagverblijven in Zee
land uit Goes aangekocht.
De aankoop en Inrichting van dit pand
zullen ongeveer 150.000 belopen, een
bedrag waarvoor de gemeente Sint-Jan
steen zich garant verklaarde.
Henri Dunant'
in Colijnsplaat
Woensdag meerde het Rode-Kruis hos
pitaalschip .J. Henri Dunant' voor enke
le uren in de vissershaven te Colijns
plaat. Dit bezoek gold ter oriëntatie om
een geschikte ligplaats te vinden voor
een eventueel langer bezoek
f ADVERTENTIE)
De eendekuikens alléén onder de hoe
de van mama, de knobbelzwanen
onder het wakend oog van beide
ouders. Bij de zwanen is zoals he
kend het familieverband veel ste
viger en duurt ook veel langer. On
langs zagen we nog een familie die
in 1967 is grootgebracht. De jon
gen waren even groot en wit van
verenkleed als de ouden, alleen de
iets bleker gekleurde (rose) snavel
Knobbelzwanen met jongen.
Nestinganyen van oeverzwalmcen.
wees uit dat ze nog niet helemaal
volwassen waren.
Bij het werkeiland in het Brouwers-
havense Gat zagen we enige tijd
geleden 14 eidereenden. In de we
versinlaag op Schouwen-Duiveland
namen we nog een grauwe gans
waar, in de .Braakman' hadden we
het geluk een hop te zien (op aan
wijzing van de jachtopziener) en op
de Kwade Hoek' het prachtige na
tuurreservaat op Goeree-Overflak-
kee, dat onder beheer staat van de
.Stichting De Beeri. zagen we tien
tallen grote sterns. Bij Kats kregen
we 93 rotganzen in het vizier en
op het mooie en zo langzamerhand
al beroemde vogelgebled ,De Midden
platen' bij Wolphaartsdijk zagen we]
vele tientallen visdiefjes. Een stem
soort die duidelijk een kop kleiner j
is dan de grote stern en bovendien
herkenbaar aan de rode snavel met. j
zwarte punt, terwijl de grote stem
taV™*" ™V" e*'e P"°t| ALS U IN EEN LESWAGEN
Meer uit heti
Veerse meer ft,
Vissend op het-Veerse Meer tussen d inltnJcteUr, in een allrisk ver-
de vele schepen en zeiljachten in zor- «Jiplomeerae mstrocwur,
gen de vogels mede voor de prach. i zekerde, nieuwe VolkswagenKever
tige stoffering van dit uitgestrekte] neder|ands grootste autorijschoolcombinatie
recreatiegebied. De bewaakte broed-1
terreinen zijn er daarom een be
langrijk onderdeel van.
Nu ze toch kunstmatige eilanden
aan het creëren zijn Ls het mis
schien wel mogelijk er minstens één
by te maken (of af te staan) aan
de vogels. Want natuurlijk maakt]
niet alleen de visdief een dankbaar]
gebruik van een zandplaat maar ook
de kokmeeuw, dwergstem, strand-
I autorijlessen 1
VERVOLG- EK LOSSE LESSEN 6.50
per, veldleeuwerik, wilde eend. En aanmeldingsadressen:
"s winters kunnen er duizenden gan-j
zen en eenden in diverse soorten MIDDELBURG: St-Pieterstraat 1
komen pleisteren. Met de vele tra- -rviefncm znoo
tervogels zal het watersportcentrum1
er zeer zeker nog bij winnen! Het VLISSINGEN: hoek Hobeinstraat"Paul
gebied wordt er zo meer leefbaar Krugerstraat. Telefoon 2593
door. Wij zouden dan ook willen ad- GOES: St-Adriaanstraat 9. Telefoon 5545
viseren: haal (nog) méér tut het
\eerse .Meer! MEUSKERKE: Burg. Adelaarstraat 7.
P. Schollevaer I Telefoon 487
