EiTÉTl
IGLO VISPANEES
HET GILDE VIERT
IN SCHERPENISSE
Waterschap Tholen: beheer
van wegen naar gemeenten?
Na zoveel jaren
heeft Lexington opnieuw
'n formidabele sigaret
gemaakt: deze king size
special filter
EXTRA BEVOLKINGSTOENAME
MIDDEN-ZEELAND VOORAL
IN GROTERE KERNEN BRENGEN'
Hontenisse gaat
molens restaureren
Bespreken met
andere besturen
waterschappen
Nieuw
Eet eens voor de afwisseling
"4 VISPANEES 400 GRAM *2,15
VRIJDAG 7 JUNI 1968
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
II
SCHERPENISSE Het gil
de viert. Door Scherpenisse
marcheert sinds 1594 het klo-
veniersgilde. Het is pinkster-
week, dus is het goed. Scher
penisse, in het jaar van de
oprichting der kloveniers ,een
wakker groot Dorp met veele
Straaten, ja zelfs grooter dan
de gemelde Stad (Sint Maar-
tensdyke)' genoemd, is nog
even groot en zeker even
grootmoedig als het om de
schutters gaat.
In de pinksterweek wordt er niet
met scheve ogen naar de edele
broederschap gekeken. Men
neemt de schutters hun pintje
niet kwalijk. Tenslotte is het
woord (uit 1594) van Maria, vro
woord (uit 1594) van Maria,
vrouw van graaf Willem I van
Nassau, nog steeds wet in het
Scherpenisse van 1968. Woord en
wet zeggen dat de kloveniers,
beter bekend als het schutters
gilde. tenminste eenmaal per jaar
bijeen moeten komen op de zol
der van het gemeentehuis om er
de opbrengst van een Jaar te ver
teren.
In de zestiende eeuw kijken
Scherpenisse en Tholen wél met
scheve ogen. Het wemelt op het
eiland van brandschatters' plun
deraars en straatschenners. Me
nige afgelegen hofstede moet het
ontgelden. Aan rijkspolitie wordt
nog niet gedacht. De bevolking
van Scherpenisse gaat voor zijn
eigen politie zorgen.
In 1594 komen deze .onbezoldig
de veldwachters' officieel in
dienst onder de goede zegen van
Maria van Nassau. Zij geeft het
gilde een stuk weiland in eigen
dom. Op die wei ruisen de pijlen
uit de bogen. Ze raken schiet
schijven, maar oefening baart
kunst zullen weldra in de on
zalige basten van het schelmen-
tuig steken. De schelmen aar
zelen niet en nemen de wijk naar
veiliger oorden. De schutterij zit
zonder eigen taak, maar blijft be
staan. De wei wordt verpacht.
De pachtsom wordt elk jaar ge
stoken in enkele vaatjes bier.
Die vaatjes moeten leeg. Dat is
het woord en dat is wet.
worden gebouwd... De wei is ont
eigend. Van de centen is maar
gauw een nieuw stuk grond ge
kocht. De* rest is op de boeren
leenbank gezet. Er kan deze
week dan toch bier gedronken
worden.
Nieuwkomers
Zo komt het dat deze week voor
de 374ste maal een eenzame rof
felaar door de straten van Scher
penisse trok. Vlak achter hem
liep. het vaandel ontrold boven
de hoofden der nieuwkomers, de
vaandrig. Dan de deken, de of
ficieren en de broeders.
In deze pinksterweek zitten de
broeders van Scherpenisse met
zijn veertigen tegen de overmacht
van acht vaten bier te knokken.
.Ze krijgen ze wel klein', zegt
de historie, wjjs in het midden
latend wie wie is.
Woensdagavond werden acht
nieuwe leden m de broederschap
van het kloven iersgüde opgeno
men. Ze werden van huis afge
haald en naar dezelfde zolder ge
bracht waar men in 1594 voor
het eerst otyeen was en bier
dronk, alvorens aan de schurke
rijen van het dolend gespuis te
denken. Nu denkt men alleen nog
aan bier. Vorig jaar is het gilde
de wei na 373 jaar kwijt
geraakt. Er moesten woningen
De acht nieuwkomers zijn Inge
licht over het reglement. Ze mo
gen tijdens de vergadering nooit
meer Jan, Piet of Kees zeggen.
Dat wordt .broeder'. Zeg tegen
de officier ook vooral met Wil
lem, want dat kost veertig cen
tjes boete.
Mors geen plasje bier dat groter
is dan je met de hand bedekken
kunt, want dat kost veertig cen
tjes. En zeg geen onpuntelljk
woordje en ook geen vloekje, want
beiden kosten veertig cent. Steek
geen lampelicht aan, maar een
kaars, en ïaét hem branden, an
ders: veertig cent boete. En steek
ook geen sigaret aan aan die
zelfde kaars ?a cent).
In scherpenisse siert de gilde.
Zaterdagavond om tien uur moet
het bier op zijn. De tinnen kan
nen moeten zijn gedroogd en de
kaarsen mogen uit. .Als ze nog
branden—Want, als de vaatjes
erg goed bevallen worden wei
eens plotseling alle kaarsen uit
geblazen. Dan kan de officier
de boeten niet noteren. Niemand
die er om zal huilen: liet kaars-
Ie van het gilde blijft Immers
branden en er zullen (naar ver
wacht wordt; nog wel wat Jaar
tjes komen dat Scherpenisse zon
der scheve ogen lean zeggen:
.liiek, het gilde viert'.
Foto: de nieuwkomers betre
den onder het vaandel het
gemeentehuls van Scherpends-
Gs in antwoord op vragen:
Voorzichtig met
dorpen bij industrie
MIDDELBURG .Het streekplan
Midden-Zeeland bedoelt zeer dui
delijk de richtlijn te geven, dat de
noodzakelijke extra bevolkingstoe
name in de eerste plaats in de gro
tere woonkernen moet worden op
gevangen en dat de plattelandsge
meenten ,op enkele te stimuleren
kernen na, de normale dorpsgroei
kunnen voortzetten', zo stellen g s
van Zeeland in antwoord op vragen
uit de commissie voor ruimtelijke
ordening uit de staten, het beleid
voor de dorpen in Zuid-Beveland
te motiveren.
volgens gs voor hoeden theorieën,
die voor de dicht bevolkte delen van
ons land gelden, op de huidige fase
van Zeeland toe te passen.
In dit verband signaleren zij het mis
verstand ,dat uit vele bezwaarschriften
spreekt en waarin met een beroep op
<le in de tweede nota van de ruimtelijke
ordening neergelegde gedachte van ge
bundelde concentratie een ruime groei
voor verschillende dorpen wordt bepleit.
Deze theorie zou volgens het college
nooit zijn opgesteld als heel Nederland
het patroon van het huidige Zeeland had
vertoond.
Dergelijke gebundelde eenheden zullen
Inwonertallen hebben, die de aan het
eind van deze streekplanperiode voor
ziene Inwonertallen van de grote stede
lijke consequenties ln Midden-Zeeland
nog overtreffen. Daarom moet volgens
gs duidelijk zijn, dat de theorie der ge
bundelde concentratie voor Zeeland nog
niet geldt en dat voorshands alle a
dacht op concentratie moet vallen.
Streekdorpen
Daarnaast zijn er nog dorpen, die met
het oog op hun toekomstige ligging ten
opzichte van het industriegebied met
zeer grote voorzichtigheid zullen
ten worden behandeld.
De hieraan ten grondslag liggende
gedachte is. dat Zeeland in de ont
wikkelingsfase allereerst moet zor
gen op enkele centrale puntein een
voorzieningenniveau te bereiken zo
als alleen kan worden geboden in een
stad van enige omvang. Dat Zeeland
op dit punt nog niet voldoende te
bieden heeft vormt momenteel een
negatieve vestigingsfactor,
snel mogelijk in een positieve moet
worden omgezet.
Gs betogen verder, dat Zuid-Beveland
thans vele dorpen heeft. ,Zou er', zo be
toogt het college, ,niet regulerend wor
den opgetreden, dan moet worden ver
wacht. dat de extra bevolkingstoename
zich over vele van die kernen zou ver
delen. Van het in korte tijd bereiken
van enkele steden van behoorlijke om
vang komt dan niets terecht'.
In de eerste plaats is het, zo verzeke
ren gs op een vraag waarom de Hein-
kenszand en 's-Gravenpolder als te sti
muleren dorpskernen zijn aangeduid, be
lang tot het creëren van enkele krach
tige streekdorpen met een secondaire
HONTENISSE Binnenkort wordt
een begin gemaakt met de restauratie
;van de Standerdmolen te Groenendijk
[en de Korenmolen le Kuitaart. De ge-
1 meenteraad van Hontenisse besloot
woensdagavond financiële medewerking
te verlenen aan beide restauraties. De
restauratie van de .standerdmolen ral
onder toezicht staan van de rijksdienst
voor monumentenzorg.
In de kosten van rie restauratie sa
men begroot op 58.000.- dragen rijk
en provincie respectievelijk 40 en 20 pet
bij. De gemeente Hontenisse neemt een
bedrag van 21.300.- voor haar reke-
Dc voorzitter, burgemeester C. J. van
Hootegem beloofde de raad na te zul
len gaan of het mogelijk :s molens
na restauratie voor het publiek open
te stellen.
Uitvoerig ging de raad in op de aan
koop van een stuk grond waarop een
nieuw gymnastieklokaal moet komen.
K. J. A., baron Collot d'Escury speelde
met de gedachte dat er in de naaste
toekomst een sporthal in Hontenisse
mogelijk zal zijn. HIJ verzocht b en w
dan ook met een uitbreiding van het
gymnastieklokaal rekening te houden
en de bestemmingsplannen op een der
gelijke uitbreiding af te stemmen.
De raad aanvaardde het bestemmings
plan voor een toekomstige uitbreiding
van het kerkhof, het bestemmingsplan
Lamswaarde en de wijziging van het
ambtenarenreglement
Auto in Vlissingen
na aanrijding
over de kop
VLISSINGEN Op de hoek Koren-
bloemlaan-Lellelaan te Vlissingen i!
woensdagmorgen tegen elf uur een per
sonenauto na een aanrijding tweemaal
over de kop geslagen. Twee van de
inzittenden, de vrouw van de bestuur
der, D. L uit Rotterdam en een 3-jarig
kind werden daarbij gewond.
De aanrijding ontstond toen de bestuur
der van een bestelauto, G. P. uit Vlis
singen, geen voorrang verleende aan de
personenwagen, die uit de Lelielaan de
Korenbloemlaan wilde opdraaien. De be
stuurder van de personenauto en een
acht maanden oud kindje werden niet
gewond. Dokter C. C. Sluijter verleen
de eerste hulp en bracht de Rotterdam
mers over naucpet ziekenhuis ,Beth-
da'.
Kinderen raakten
onder bromfiets
VLISSINGEN In de Bonedijkestraat
te Vlissingen zijn woensdagmorgen twee
kinderen (4 en 5 jaar) van de familie
H. door een bromfiets aangereden, toen
zij van het trottoir plotseling de rijbaan
opstapten. F. S uit Vlissingen kon het
tweetal met zijn bromfiets niet meer
ontwijken. De kinderen liepen dikke
lippen, een hersenschudding en losse
tanden op. Dokter A. H. van Dijk ver
leende eerste hulp en bracht de kinde
ren naar buis.
EXAMENS
Aan de Gerard us Magellakweeki-
scliooi te Dongen slaagde voor de
akte lager onderwijs de heer A. van
der Veéken uit Sint-Jansteen.
Voor het eindexamen handels
avondschool 5-jarige cursus slaagden
in Terneuzen de kandidaten C. J. de
Smidt en H. Verboom, beiden aldaar
woonachtig. Voor het eindexamen van
de 3-jarige handelsavondschool slaag
den L. G. van Driel, B. Hamelink, A. S
Hamelink, A. de Maat, T. J. T. Swierts,
J. A. Verhelst en W. J. Neve, allen te
Terneuzen.
Geslaagd aan de universiteit van Am
sterdam voor het doctoraal examen
notariële studierichting, fs de heer W.
H. Klaasse te Zierikzee.
r-iivoor
sport en
IdlDl vrije tijd
DETERMEYER n.v.
K»rk»Vaat 9, Vllulngen tel. 01184-4386
FHlilen te:
Amsterdam: 0.2. Voorburgwal 33-35, tal. 020-67264
Rotterdam: Nieuws Binnenweg 200, tel. 010-25 71S7
DIJKGRAAF H. VAN GORSEL TEGEN SUGGESTIE
verzorgende functie daarvoor het motief
geweest. Daarnaast is in deze kwestie
van belang in welke orde men de wense
lijk geachte groei van Helnkenszand en
's-Gravenpolder ziet. Gs zien deze groei
ln een andere orde dan Goes, maar toch
ziet het college deze dorpen mede als
woongebied voor de werkers van het
Sloe In tegenstelling tot andere dorpen
in Zuid-Beveland. De beide gemeenten
bieden de mogelijkheid voor immigran
ten zich buiten de steden te
Gs zijn voorts van oordcel. dat de fune- va„ je waterschapswegen door t&ah op een andere manier de lasten
tie van Goes bij de verdeling van won ui- ivoor de leden van het waterschap te
gen (250 van de ruim 900 woningwetwo-jde gemeenten. L'lt de algemene rug zouden kom--. H:j wees er verder
ningen) op de juiste wijze tot zijn recht j - j woensda«nnid- op dat Jlet waterschap een goed ap
is gekomen. \erftaaering wera woensaagmia heeft opgebouwd voor het be-
SCHERPENISSE Het bestuur
van het waterschap Tholen zal met
de andere Zeeuwse waterschappen
overleggen of een brief aan het
provinciaal bestuur zal worden ge
zonden, waarin men wil vragen
dag naar die mogelijkheid ge
vraagd. Verschillende leden voel
den ervoor het beheer van de we
gen over te dragen aan de gemeen
ten.
In Brabant is dat ook gebeurd n£
de ruilverkaveling. Baron J. M. van
Tuyl van Serooskerke opende de dis
cussie over deze zaak en vroeg zich
af. of op Tholen ook niet alsnog
de overdracht tot stand zou kunnen
worden gebracht.
Dijkgraaf H. van Gorsel voelde niet
voor de suggestie. Hij stelde, dat het
onderhoud van de wegen voor het wa-
ADVERTENTIE)
Geen trek
Ook wordt gesteld, dat Zeeland met
zijn kleine steden nog niet het punt
heeft bereikt, waarop de trek naar
buiten rich als een reëel verschijn
sel voordoet. Men moet er rich
Dié zijn lekker! Flinke stukken reeverse
kabeljauw met een krokant paneerlaagje,
volgens een nieuw recept. Iglo maakt ze!
Dus: géén graatjes, géén baklucht, in een
wip klaar. Onvoorstelbaar lekker! Vis gauw
zo'n pak uit de diepvries.
heer en onderhoud van de wegen. Ver
der werd uit de vergadering gesteld,
dat men het risico loopt, dat de wegen
minder goed zullen worden onderhol
door de gemeenten. Men was overigens
bang. dat men er financieel niet op
vooruit zou gaan, als men de wegen niet
meer zelf zou beheren. Omdat verschil
lende leden in principe wel voor de
overdracht zouden zijn en men geen
inzicht kon geven ln alle consequenties
bij een eventuele overdracht, werd be
sloten de andere besturen van water-
iSl
bestuur gevolgde gedragslijn,
Is tégen het feit, dat
j vanger gerechtigd zou
deringen van het dagelijks
te wonen. In de praktijk zou het er naar
de mening van het bestuur op neer ko-
men. dat steeds twee gezworenen ln die
vergadering aanwezig zouden zijn, wa*
toen overbodig en zélfs onjuist acht.
Men zal dan ook een bezwaarschrift
bij het provinciaal bestuur indienen. De
heer Van Gorsel meende overigens, dat
het na de fusie wel goed zal gaan met
de waterschappen.
In het begin van zijn openingsrede
maakte de dijkgraaf duidelijk, dat door
het vaststellen van de keur op de zee
dijken de begeleiding van de recreatie
in samenwerking met de gemeenten en
de deltafederatie verbeterd ls. ,Het aan
brengen van dijkovergangen en het
plaatsen van gebods- en verbodsborden
betekent naar mijn overtuigng een be
langrijke vooruitgang*, aldus de heer
Van Gorsel, die zich dankbaar toonde
voor de medewerking van de politie,
A- eigenaars en de grebruikers.
Uit het openingswoord werd verder
duidelijk, dat de laatste fase van het
driejarenplan van werken aan zee
weringen vlot is verlopen. Men hoopt
nog dit jaar de uitvoering van het
plan af te ronden. Door de werken
wordt veel kleine stroomschade voor
komen. wat in de afgelopen herfst
en winter is gebleken.
deliger uit ls als men de wegen zelf
beheert en onderhoudt. In ieder geval
wilde hij overleg met andere water
schapsbesturen.
De kwestie kwam aan de orde bij een
voorstel tot vaststelling van een tien
jarenplan voor verbetering van de we
gen. dat door de vergadering werd aan-V* "'jagraai aeeice veraer mee. aat op
vaard. In de komende tien jaar wil de rekening 1967 de gewone dienst slut*
men 32 kilometer cuartaire weg ver-i eeD batig slot van 14.870,93. Re-
beteren. wat 180.000.- per jaar zal lening houdend met nog af te rekenen
gaan kosten. Over het subsidie-beleid is betalingen en ontvangsten zal men ech-
nog weinig bekend. Uitgaande van ln- ter batig slot bere.kea van enge-
lichtingen, die men van de provinciale iveer f 80 000.-. Dat .s het resultaat van
waterstaat heeft gekregen zal het ge- i muider bemalingskosten ln het vorigs
middeld subsidie-percentage gesteld J331" door normale regenval hoge-
kunnen worden op 75 procent. De taakre uitkeringen ingevolge de wet u.tke-
.beheer en onderhoud wegen' maakt voor i Dng wegen en van de hogere opbrengst
het waterschap 16 procent van de tota- van het geschot. De dijkgraaf stelde,
le lasten uit. het waterechapswerk goed is verlo-
pen en vroeg om medewerking voor het
r 11 SIP. deifwerk, dat nog moet worden verricl -
Akkoord tone- de viirfaderino me» e,
Akkoord ging de vijrgadering met
voorstel 5000,- beschikbaar te stel
len als bijdrage voor de aanschaf van
10 pompagregaten, die de provincie voor
heel Zeeland wil hebben om calamitei
ten als in oorlogstijd te ondervangen.
Het waterschap draagt in de kosten bij
voor twaalf en een half procent, h t rijk
en de provincie betalen de rest. Enke.e
leden hadden bezwaar tegen het fe.
dat de provincie de agregaten gaat be
heren en opslaan op een centraal punt.
Ook vroeg een van de >i-r, z n af. of
de tien mobiele pompen -.vei effectief
zouden rijn bij calamiteiten. Men gir.g
eveneens akkoord net een voorstel een
lening van 250.000.- a.in te gaan voor
financiering var. n .-. kapitaals-
werken.
Het bestuur maakt geen bezwaar to- Verder werd or.i-r -- besloten tot
gen aanwijzing van een plaataverou»- verkoop van enke e .e demper, sloten en
gend gezworene hoewel dat ln af-[tot overdracht van pacht van enke.e
wijking is van de door het provinctealpercelen grond.
In zijn openingswoord deelde dijkgraaf
Van Gorsel mee, dat 14 juni in de ver
gadering van de provinciale staten ver
gaderd zal worden over de samenvoe-
ring van de waterschappen Tholen en
>int-Philipsland. Het bestuur van het
waterschap Tholen heeft in grote lijnen
geen bezwaar tegen de fusie, behalve
wat betreft de bestuurssamenstelling.
Het provinciaal bestuur wil naast ae
gezworene van het zogenaamde acht
ste district ook een plaatsvervangend
[gezworene, die dan gerechtigd is. wan
neer vergaderd wordt over belangrijke
zaken, die dat district aangaan, de ver
gaderingen van het dagelijks bestuur
bij te wonen zonder stemrecht.