TWEE RUITENHEREN!
1
WONDEREN EN GEHEIMEN
VAN HET DAMSPEL
rnrtplaat
ft
fi
jflBAG I )"NI 1968
zaterdagnummer
T
(DoorH. W- -Filarsld)
s der voorronden van het populaire
toernooi der WF 7 Sans Club werd ik gcconfron-
Lrd met een wel zéér uitzonderlijke gebeurte-
er zouden in één spel twee ruitenheren
"oorkomen en .niemand' had dit aan de tafel
rvoor gemerkt, luidde de mededeling. Nu is er
L bridge vécl vreemds mogelijk, maar het ging
toc|, (e ver te geloven dat in één spel twee-
lal ruitenheer van verschillende spelers op
,afel was gekomen. Er was een oplossing voor
het mysterie: aan de tafel waar ik geroepen
„erd, bleek ruitenheer uit het vorige spel te
missen. Hij was op tafel blijven liggen en bij
het volgende spel had een speelster die kaart
eewoon' erbij genomen. Dat betekende dus ook,
Jat die dame met 14 kaarten had gespeeld -
maar dat komt vaker voor.
Over het algemeen wordt aangenomen, dat speelkaar-
•enfabrieken de spellen feilloos afleveren, maar toch
dat niet altijd het geval. Frits en Ernst Goudsmit
oeelden eens een robberwedstrijd waarin zij héél
-Wve kaarten kregen - waarna de tegenpartij (die
T-jrioe volgens de spelregels het recht had) om spellen
teuwe' kaarten vroeg. Die kwamen, één werd er gron-
jj, geschud en daarna rondgedeeld. Zowaar, de lieden
ut de voorheen .slechte' kaarten kregen een prachtig
,vi en boden klein-slem. Toen bleek, dat het spel
m klaver-tweetjes en géén klaver di-ietje bevatte:
ra ongeldig - en zegt u nu maar dat er géén mensen
din die altijd door pech worden achtervolgd!
Ook het volgende is een geenszins alledaagse gebeurte-
-iV Men speelde met nieuwe kaarten een robberpar-
ujlje. het eerste spel was gedeeld en liet NZ-paar
tood'drie Sansatout. Om het spel te maken moest de
ioelleider snijden op schoppenvrouw, wat hem gelukte.
Toen hij hierna echter schoppenaas en heer speelde,
o!«k de schoppenvrouw helemaal niet in het spel aan
wezig te zijn. Dat kon niet. want dan had iemand maar
12 kaarten gekregen en daar de .gever' precies was
uitgekomen moest er iets vreemds aan de hand zijn. De
oplossing kwam (veel later) uit de keuken: een ser
veerblaadje dat een dienster een momentje op tafel had
gezet, had schoppenvrouw vastgekleefd meegenomen!
U weet natuurlijk, dat u er zelf verantwoordelijk voor
bent met het juiste aantal kaarten te spelen? Als de
overige drie spelers alle 13 kaarten hebben en u slechts
12. moet u dat tevoren door tellen der kaarten vast
stellen. Doet u dat niet dan .geldt' het spel toch, maar
het kan u bovendien twee slagen wegens een verzaking
kosten!
Herhaaldelijk komt het voor. dat iemand een kaart op
de grond laat vallen of vergeet uit het wedstrijdbord te
halen. Alle gevolgen voor eigen rekening. Ik heb eens
meegemaakt, dat NZ zes harten boden en west met
klaver drie uitkwam - een singleton. Oost had klaver
aas laten vallen maar dat niet bemerkt, zodat NZ hun
contract nu met een overslag maakten. Zou oost
klaveraas gespeeld hebben en klaver terug, dan waren
NZ natuurlijk down geweest door een aftroever. Oost
beklaagde zich en beriep zich op .overmacht', want
hij beweerde niet degeen te zijn die de kaart had laten
vallen. Onzin natuurlijk, want als oost direct zijn
kaarten had geteld zou hij al vóór het spel hebben ge
weten dat hij er maar twaalf in handen had.
Eens heb ik een verhaal gehoord van twee echtparen
die en paar uur bridge speelden met48 kaarten!
Vier .kleine' kaarten waren in het kaartenhuisje blij
ven zitten en niemand had iets gemerkt. Erbij verteld
moet worden, dat dit vóór de oorlog in de .begintijd'
van bridge geschiedde. Niettemin
BRIDGEVRAAG VAN DE WEEK:
Meneer zuid heeft tijdens het afspelen van een spel
een slag gewonnen en nadat deze is dichtgedraaid,
speelt zuid een kaart voor de volgende slag voor. Na
dat dit is gebeurd, vraagt de westspeler (tegenpartij):
.Mag ik de vorige slag nog even zien?' Zuid weigert dit,
omdat de vorige slag reeds dicht' is en men besluit de
wedstrijdleider te roepen. Wat beslist deze
(Door L. Anderson)
Onder de fraaie titel .Wonderen en geheimen van het damspel' is
van de bekende Franse dammer en problemist Henri Chiland een
300 pagina's tellend boekwerk verschenen, dat niet minder dan
510 diagrammen - waarvan 350 problemen - bevat. De composities
en partijen zijn overwegend van de auteur zelf, zodat het boek een
sterk autobiografische inslag heeft gekregen. Een direct bezwaar
is dit niet, omdat de inhoud voorts gekenmerkt wordt door een
grote veelzijdigheid, gevolg van Chiland's opzet zoveel mogelijk
le laten zien van de onbegrensde mogelijkheden van het damspel.
i; doet dit met een enorme inventivi-
en is vooral zeer duidelijk voor de
'«amende problemist.
Damboeken van enige allure zijn vrij
rilzaam en het is daarom, dat wij in
de:e kolom uw aandacht hiervoor wil-
'a mgen.
Cit de 25 geselecteerde partijen kozen
vi] die tussen Chiland en Delliom uit
Kt kampioenschap van Frankrijk 1964.
ürstgenoemde speelt met wit.
1.32-28 16-21
1-26 kan zwart met 18-22 een flank-
ipel inleiden.
2- 34-30 21-26
S-j wit van 31-26 afziet, bezet zwart zelf
te!d 28, wat een gezonde ontwikkeling
nn de korte vleugel bevordert
3.30-25 19-24
lei wel reer originele zet. die het ge-
We verdere spelbeeld zal gaan be-
4.31-32 26x37
5.42x31 17-21
hoedt zich voor 40-34, omdat zwart
ssn 24-30 kan spelen en daardoor los
tot, terwijl wit dit ten koste van
"»l zal willen verhinderen
6- 47-42 11-16
31-27 21-26
8.41-37 6-11
9. 39-34 1- 6
10,44-39 18-22
11- 27x18 13x22
12.28x17 11x22
Kil kant de zwarte korte vleugel nu
opsluiten met 34-29/ maar hij houdt
'"e «t liever in reserve.
"3- K-27 22x31
36x27 9-13
13. 50-44 4- 9
16-1641 13-18
11- 41-36 9-13
18- 33-28 7-11
13- 37-31 26x37
20. 42x31 2- 7
bde nu ontstane situatie komt het
Wkwaardlgc effect van 34-29 tot uiting,
«tl zeer voor de hand liggende 39-33
«rat nJ. belet door 16-21. 18-22. 12x21-.
■MO. 20x29. 14-20 en 10x50.
21.48-42
12. 38-32
23,43-38
24. 28x17
7-12
17-22
12x21
9 S s
S
18 a
t
,S e a
0
I m S
dam door 24-30. 20-29. 14-20 en 10x48.
Op 39-33 volgt dam op veld 50 na 18-22.
8-13, 24-30 enz. Op 49-43 eveneens dam
door 18-22. 8-13, 24-30 enz.
Op 31-26 wederom dam via een enigs
zins andere route: 13-19. 11x31. 18-22.
24-29 en 19x48. (op 18-13 gevolgd door
48x34 (13x21 34x7 enz.).
Tenslotte biedt ook 42-37 geen soulaas,
in verband met 18-23! Men ga dit zelf
na.
25. 34-29 24x33
26. 38x29 21-26
27. 42-37 11-17
28. 29-23 18x29
29. 27-22 17x28
30. 32x34 16-21
Op 13-19 volgt dam door 37-32, 39-33 (28x
50) 49-44 en 35x2.
31. 49-43 13-18
32. 43-38 6-11
33. 38-32 20-24
Nog steeds schermt zwart met de dam-
dreiging 24-30 en 14-20. indien wit tot
39-33 zou overgaan
34. 34-29 24x33
35. 39x28 18-23
36. 28x19 14x23
Door de ontwikkeling bij de 25e zet
is de jiartij goeddeels geneutraliseerd.
De directe spanningen zijn geweken en
een puntenverdeling hangt reeds in de
lucht. Wel moet gezegd, dat zwart door
zijn derde zet en de wijze waarop hij
wit het vuur daarna steeds aan de
schenen heeft gelegd het heste van het
spel heeft gehad.
37. 31-27 11-16
38. 27-22 8-13
39. 44-39 13-18
40. 22x13 21-27
41. 32x21 16x27
42. 39-33 15-20
43. 25x14 10x 8
44. 35-30 8-13
45. 30-25 13-19
46. 33-29 23x34
47. 40x29 3- 8
48. 25-20 8-13
49. 20-15 13-18
50. 45-40 18-22
51. 40-35 26-31
Remise.
Welk interessant materiaal het boek
bevat, moge bijv blijken uit onder
staande diagramstand. weergevende de
positie in de partij Hisard-Chiland
(toernooi Yalta 1961) na wits 21e zet
28-22, waarmede hij tenminste schnf-
winst dacht te bereiken.
Achtereenvolgens worden de
den 18-23. 24-29, 5-10. 24-30, 12-17, 11-17
en 8-13 onder de loupe genomen. Aan
getoond wordt, dat zwart niet aan
schijfverlies kan ontkomen. Maar nu
komt de grote verrassing. Na afloop
van de partij liet Chiland deze stand
aan Baba Sy zien. die na een korte
blik op het bord begon te lachen en
uitriep: .Maar zwart kan een dam
halen!' Rustig voerde hij de inderdaad
verrassende slag uit:
213- 9!!
22. 22x4 26-31
23. 37x17 11x31
24. 36x27 12-18
25. 4x22 16-21
26. 27x16 24-29
27. 34x23 25-30
28. 35x24 20x49!!
Rest nog te vermelden, dat Chiland tn
de diagramstand 5-10 speelde en dan
ook prompt verloor.
Het meest, instructieve deel van het
boek wordt gevormd door de proble
men, niet volgens een bepaald schema
gerangschikt, maar wel een rijke scha
kering gevend van de onbegrensde
mogelijkheden. Wie b.v. nog nooit ken
nis heeft gemaakt met het principe van
de .coupe de trape' zal opzien van de
volgende gang van zaken.
1. 38-33
2. 16-11
3. 24-19
4. 19x28
5. 48-42
6. 49-44
7. 34x 3
8. 3x28!!
28x50
ad. lib.
ad. lib.
22x33
47x38
50x39
25x34
Voila.
ANTWOORD
BRIDGEVRAAG
dmniL v?jled'8 in het defensief ge-
iR'k^38- dlt niet alleen: h'i beeft
5 zet ter beschikking en
tofies 0Ver'Be Eeven parti'" of
tan «.m3® vallen al dlrect wegens
2+30 en 2126 Op 27-22x22 volgt
9
9
m
9 9
9 9
9
9
9 9
9
s
ei f
1
Zolang menzelf noch zijn partner
voor de volgende slag heeft vóór- of
bijgespeeld, mag men de vorige slag
inzien. Deze bepaling is gemaakt om
le voorkomen, dat iemand met snel
voorspelen van een kaart voor de
volgende slag, proberen zou het na
zien van de laatste slag onmogelijk te
maken. Zuid had dus ongelijk: west
(en oost) mogen de vorige slag wél
inzien.
Echter - zou west al bijgespeeld heb
ben en daarna vroagt oost ,mag ik de
vorige slag nog even zien' DAN mag
dat niet meer. Het komt er dus op
neer, dat alle rechten om de vorige
slag te mogen zien vervallen, zodra
nenzelf of de partner voor de volgen
de slag heeft vóór- of bijgespeeld.
(Door drs. C. B. v. d. Berg)
De Rus Korchnoi heeft in de kandidatentweekamp tegen de Ameri
kaan Reshevsky, gehouden in het Olympisch Stadion te Amster
dam, zijn superioriteit wel duidelijk aangetoond. Het spel van de
in 1931 te Leningrad geboren Korchnoi was aanzienlijk veelzijdiger
dan dat van de ongeveer twintig jaar oudere Amerikaan. Ex-
wereldkampioen Botwinnik, die een erkend goede kijk heeft op
deze zaken, rekent Korchnoi tot de huidige bepaald meest beloven
de landgenoten op de 64 velden.
Enkele van Korchnois hoedanighe
den, die niet zo heel dikwijls samen
worden aangetroffen en reeds elk
afzonderlijk een sterk schaakmeester
kunnen maken, zijn: een ontembare
strijdlust (men denke slechts aan 't
jongste Hoogoventournooi, waar
Korchnoi uit de eerste 8 partijen 8
punten scoorde, en dat zonder drin
gende noodzaak), grote levendigheid
alsmede een prettig gevoel voor hu
mor. Korchnois volgende étappe
naar de wereldtitel is de halve fi
nale, waarin hij landgenoot Tal zal
ontmoeten, die zojuist de Joegoslaaf
Gligoric heeft verslagen
Als hoogtepunt van de tweekamp
mag worden beschouwd de vierde
partij, waarin Korchnoi zich (groot)
meester op alle wapenen toonde.
Amsterdam 1968
Wit: V. Korchnoi
(USSR)
Zwart: S. Reshevsky
(USA)
Réti Opening
1. Pgl-f3 Pg8-f6
2. g2-g3 d7-d5
3. Lfl-g2 c7-c6
4. b2-b3 Lc8-f5
5. Lcl-b2 e7-e6
6. 0-0 Lf8-e7
7. d2-d3 h7-h6
8. Pbl-d2 0-0
9. Ddl-el Pb8-d7
10. e2-e4
Wit's laatste op e2-e4 gerichte zet
ten geven het spel een duidelijk an
dere signatuur dan het oorspronke
lijk door Réti beoogde c2-c4. Het
doorzetten van de opmars e2-e4 (-e5)
is veeleer een Konings-indisch the
ma (in de voorhand dan!) en moge
lijk tevens kansrijker. Wel dient hier
aan toegevoegd, dat de ervaring met
het onderhavige openingssysteem nog
niet zo heel groot is.
10. Lf5-h7
De schaarse voorbeelden uit de
grootmeesterpraktijk vertonen over 't
algemeen eerst pionnenruil op e4 en
pas dan wegspelen van de loper,
meestal naar h7, soms ook g4.
11. Del-e2 a7-a5
12. a2-a4
Wit laat a5-a4 niet toe, te meer
daar na een volgend a4-a3 Lb2 niet
in zijn positie te handhaven valt..
Zwart had nu het aanknopingspunt
a4 moeten benutten voor een pion-
nenopmars op de damevleugel door
middel van b7-b5, echter voorafge
gaan door de voorbereidende zetten
Db8 alsmede Tc8. Deze zijn nodig.
aangezien onmiddellijk 12b5
niet mogelijk is wegens 13. Pd4, Db6
14. abó:, cb5: 15. ed5:. en Zwart kan
op d5 niet terugnemen gezien de in
directe bedreiging van Le7 door
De2. In dit licht bezien (actie op de
da me vleugel) moet de volgende, door
Reshevsky gekozen damezet (Db6,
waar de zwarte dame het vereiste
b7-b5 alleen maar in de weg staat)
als ondoelmatig worden aangemerkt.
De strategisch hoogst begaafde
Korchnoi wenste het gespeelde 12.
Db6 dan ook niet zozeer als
foutieve zet te zien, maar als inlei
ding tot een verkeerd plan. Een rake
onderscheiding!
Stelling na 12. a2-a4
I
W
I
I
X
X
I
X
i
4
1
I
1
i
D
M
4
'Wl
2
w
-
Korchnoi's veelzijdigheid. De positie
van de loper wordt verbeterd, om
eventueel met Lh5 te werken.
21. d5-d4
Deze zet verdient nog geen kritiek:
veld d5 wordt vrij gemaakt voor
Pc7 met als reisdoel e3.
22. Pf3-e5 Pd7xe5
23. f4xe5 Tf6xflt
Pas deze torenruil, die de uiterst
waardevolle f-lijn afstaat lijkt mij
de zwarte stelling praktisch onhoud
baar te maken. Correct was handha
ving van de spanningen door 23
T6f8, bijv. 24. Tf8:r <24. Lh5„ Td8)
24Tf8: 25. Tfl, Dc5.
24. Talxfl Dc3-c5
25. De2-f2! Te8-f8
Anders dringen Wit's stukken de
zwarte stelling vernietigend binnen.
bijv. 25De5: 26. Df7t, Kh8 29.
Te8:t, Pe8: 30. Tf8t Lg8 31. Pg6t.
Wit wint de dame terug en houdt
een toren meer. Pech voor Zwart,
dat hij het kritieke veld f7 niet kan
dekken door 25De7; na 26.
Dd4: verovert Wit een belangrijke
pion.
26. Df2xf8t Dc5xf8
27. Tflxf8t Kg8xf8
Zwart heeft hel ergste, inval en
aanval van de witte troepen via de
f-lijn weten te keren. Niettemin staat
na ruil van zware stukken ook het
eindspel voor Zwart op verlies. Dit
laatste te hebben onderkend en sim
pel door 25. DfZ! te hebben afgewik
keld. kenmerkt Korchnoi als schaker
van bijzondere klasse. Te meer waar
hij in de perskamer tijdens de ana
lyse na afloop van de partij met
glimlachend gezicht zonder veel
woorden de indringende vraag stelde.
.Wat denkt U er zelf van, it's all over
now.'
28. Ph4-f3 c6-c5
29. Pf3-d2 Pc7-d5
Stelling na 29Pc"-d5
30. Pd2-c4!
33. b3xcl
31. 1*1)7 r",
35. LglxeG
36. Pc5xe€t
37. Pe€-c5
38. a4-a5
I.hTxdS
I.d3xc I
IxlxHi
Kf8-e7
Pc2-b«
Pb4-c€
Op 38d3 komt 39. Pd3:, Pd3:
40. a6: Wit's vrijc a-pion is niet meer
in te halcn.
39. a5-a6 Kc7-dK
40. Khl-g2 k7-r6
41. c5-e6 Kd8-e7
42. Kg2-f3 Kc7-d6
43. Kf3-e4!
Weer een bewijs van de kracht van
randpionnen in hot paardeneindspel.
Zwart kan Pc5 niet nemen 43
Kc5: 44. e7, Pe7: 45. a7 en de witte
a-pion haalt dame, of te wel promo
veert.
43. gfi-gS
44. g3-g4
Afgebroken en later door Reshevsky
zonder verder spelen telefonisch op
gegeven.
(ADVERTENTIE)
12. Dd8-b6
Volgens Korchnoi de ware oorzaak
van Zwart s komende moeilijkheden.
Inmiddels dient men wel over Korch
noi's inzicht en bekwaamheden te be-
schikkenn om de tekortkomingen van
Reshevky's 12D'o6 aan 't licht
te brengen. De bewijsvoering vergt
een gehele parti.), gevoerd op hoog
positioneel niveau, alsmede inzet van
alle krachten.
13. e4-e5 Pf6-c8
14. Lg2-h3
De witte koningsloper wordt op e6
gericht ten einde de breekzet f7-f6 te
vertragen.
14Pe8-c7
15. Kgl-hl Ta8-e8
16. Pf3-h4!
Met bewonderenswaardig, bijna zou
men zeggen .benijdenswaardig' posi-
tiegevoel gespeeld: Wit maakt de weg
vrij voor de opmars van pion f2,
maar laat tevens de ruil Le7xh4 toe.
De dubbelpion op de h-lijn zou ruim
schoots worden gecompenseerd door
de open g-lijn en de daaruit voor
Wit voortvloeiende aanvalskansen.
16 f7-f6
17. eöxf6 Le7xf6
18. Lb2xf6 Tf8xf6
19. f2-f4!
Deze zet maakt duidelijk dat Re-
shevsky's centraal georienteerde te
genactie niet ten volle geslaagd is.
19. Db6-c5
20. Pd2-f3 Dc5-c3
21. Lh3-g4
Zo'n klein, onschuldig uitziend zetje
is al evenzeer karakteristiek voor
1 i 4
1
A
Tl
4
1 i
X
In deze fase van de strijd vooral
geen haast, zeker geen overhaasting.
Op 30. Le6: zou Zwart de pion door
30. Pb4 of Pe3 zonder meer her
overen. De postering van het witte
paard op c4 ontneemt Pe3 veel van
zijn kracht en maakt Pb4 geheel on
gevaarlijk, zoals uit het vervolg
blijkt
30. Pd5-b4
Zwart had volgens Korchnoi toch 30.
Pe3 moeten proberen. Na 31.
Pe3:, de3: 32. Kg2, Ke7 33. Kf3 wint
Wit pion e3, maar de stelling is nog
al gesloten en Wits pionnen op de
damevleugel zijn kwetsbaar, doordat
zij op velden staan van dezelfde
kleur als de vijandelijke loper. Het
winnen van dit lopereindspel zou
Wit voor aanzienlijke technische pro
blemen hebben geplaatst. Het avan
ceren van zijn pionnenmeerderheid
is nog lang niet eenvoudig.
31. Pc4xa5 Pb4xc2
Na 31'06 32. Pc4 staat zowel
pion b6 als e6 bedreigd.
32. Pa5xb7 c5-c4
Een klein grapje: 33. ac4:?, Le4t en
Zwart zou plotseling Pb7 veroveren.
OPLOSSING
VRIJDAGPUZZEL
sauna' 'Htaama
SDSBSÜISSHDa
HsaiaitoisSnH
sasasa. .aaaaa
tatusaD asams
PUZZELTJE
Horizontaal: 1. ongevormde hoeveelheid van een stol; 6. bovenaards wezen:
11. bevalligheid; 12. jolig: 14. klasse, afkorting; 15. boterton; 16. een zeker
ding; 17. rijksgrens, afk.; 19. sterke drank: 21. buffet van sterke dranken:
22. iemand die eet: 23. bloedverwant: 25. verwerping, verbod: 26. voorzetsel:
28. Soc. Econ. Raad. afk.; 30. aanwyz. voornaamw.: 31. keelziekte; 33. land
streek; 34. boom; 35. deel van het lichaam; 36. paddestoel: 40. wettige: 44.
bloedverwant: 45. kraakbeenvïs; 47. rustplaats; 48. weekdier: 49. korting:
50. deel van een uitroep; 51. kledingstuk; 54. vervoeging van het werkw
.lallen'; 5. landbouwwerktuig: 56. ambtsgewaad; 58. god van de liefde; 61.
elem. Neon, afk. 62. sterfelijk, vergankelijk: 64. modern Hebreeuws; 66. graf
zuil met opschrift: 67. voetbekleding.
Vertikaal: 1. titel, afk.; 2. rivierboot; 3. bevolkingsgroep; 4. Eng. titel; 5.
Trojaanse held: 6. geneesk. aftreksel; 7. ontkenning; 8. steekbeitel; 9. wand
versiering: 10. Chin, afstandsmaat: 11. plantelym: 13. voor niets; 14. eiland
i. d. Middellandse Zee: 18. beleefdheidsbetuiging; 20. inhoud van beenderen:
21. gebed; 24. duinvallei; 27. kralen aan een koord; 29. waardepapiert.ie;
32. zangstem; 33. vrijgevig; 36. kleine bos; 37. 't aantal gedrukte exemplaren;
38. wetering, moerassig stuk land; 39. zeehond: 41. zoon van Adam (O.T.):
42. de-: 't nabye Oosten; 43. nobele; 45. verwoesting: 46. leren halsjuk van
een trekdier: 52. overledene: 53. meisjesnaam: 56. trinitrotoluol. afk.:
57. kreet: 59. raad van arbeid, afk.; 60. zie 4 vertik.; 63. vervoeging van het
werkwoord ,zjjn'; 65. hoge akker.
De goede inzendingen voor de prijsplaat van vorige week \ielen in twee
groepen uiteen. Een groot aantal inzenders schreef terecht, dat de voorma
lige vissershaven van Veere was afgebeeld. Een andere groep bekeek Vee re
meer vanuit het heden en schreven, dat de jachthaven van deze plaats was
gefotografeerd. Blaas van Belzen, Arnestraat 30, Arnemuiden, behoorde tot
de laatste groep en hij ontvangt het gebruikelijke tientje.
Oplossingen voor de prysplaat van vandaag gevraagd wordt de plaats
waar de foto werd gemaakt moeten uiterlijk woensdag worden gestaard
naar Redactie PZC, Walstraat. Missingen. Volgende week worden bij de
nieuwe opgave winnaar en oplossing bekendgemaakt.