KOSMISCH ROTSBLOK SCHEERT
HALF JUNI LANGS DE AARDE
MANCHESTER U VOOR
BELANGRIJKSTE DUEL
UIT ZIJN HISTORIE
24 en
St. Niklaas
wonnen
toernooi
heetman
D
Pl
i-
kaa t
U
WOENSDAG 2« MEI '«8
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
Een beeld van de wijze, waarop
rde en Isarus elkaar medio vol-
tende maand dicht zullen passe
ren De plaatsen waarop de hemel
lichamen zich op de dagen van 8
tot en met 20 juni in hun baan be
vinden, zijn als stippen getekend.
Lanes hun onderlinge verbindings
lijn staan getallen, die het aantal
raaien 10.000 km aangeven, welke
afstand tussen de hemellicha
men die dag bedraagt. De beide
hemellichamen lopen niet in het
ende vlak. Men moet zich voor-
tellen dat op de tekening Icarus
tanvankelilk boven het vlak van
de tekening, dat wU zeggen het
vlak van de aardbaan, loopt en er
pas bij de .dalende knoop' onder-
Jan de tekening onder duikt.
AFSTANDEN
IN 10.000 KM
(Van onze speciale verslaggever)
HARLOW Als vanavond tien
tallen schijnwerpers meedogenloos
duidelijk voor 100.000 mensen op
de tribunes, 20 miljoen Britse en
nog vele miljoenen Europese tele
visiekijkers 22 voetbalartiesten op
het gestreepte grastapijt van
Wembley schijnen, zal in de scha
duw van een dug-out een mijnwer-
kerszoon de belangrijkste zes
kwartier van zijn ongeëvenaarde
carrière beleven: voor Matt Bus
by, 58 jaar geleden geboren in een
twee-kamerhuisje van het kolen-
dorp Orbliston (Schotland) zal dat
anderhalf uur Europa cup-finale
boordevol emoties zijn.
Heel Groot-Brittannië en velen daar
buiten hopen dat zyn vurigste wens
sinds 1956 dan in vervulling zal gaan,
dat zijn Manchester United, dat 12
jaar geleden als eerste Engelse club
ging meedoen aan de Europacupwed-
stqjd, ook als eerste Engelse club
die cup zal winnen. Men hoopt dat
voor hem, omdat hjj allang geen ge
wone manager meer is in de ogen
van de Britse voetballiefhebbers,
maar dé manager, de patriarch
Waaraan zal de sympthleke Schot ln die
anderhalf uur denken Aan '45, toen hij
naar Manchester ging om van United
,de club der clubs' te maken Aan 1956. i
toen hij tegen de wil van de machtige
Football League zijn club naar het con
tinent voerde? Aan 1958, het jaar waar
in zijn glanzend team door een vliegtuig
ongeluk zo zwaar getroffen werd Aan
de drie halve finales van de Europacup
waarin United werd uitgeschakeld
Misschien zullen die herinneringen daar
in die dug-out door zijn gedachten flit
sen. Zeker is, dat zijn denken zich zal
concentreren op de duels, die zijn jon
gens hebben te voeren met hun Portu
gese tegenstanders.
De stervoetballer van de wereldkam-
ploerachappen Eusebio, die met zijn lan
ge afstandsprojectielen en de overdrive
in zijn acceleratie een wedstrijd kan be
slissen, heeft hij toevertrouwd aan de
£®re zorgen' van Nobby Stiles.
Met alleen Eusebio bezorgt de Engelsen
nachtmerries. Ook wolkenkrabber Tor
tus, de Portugese middenvoor, die door
njn lengte van meer dan twee meter en
rijn sprongkracht, superieur is In de
lucht voor het vijandelijke doei.
be Engelsen weten dat Torres met zijn
noofd niet alleen keiharde kopballen op
Keven, maar met geraffineerde
snikjes die bal ook voor de schietgrage
M'h°enen van zjjn medespelers kan de
poneren, vooral voor de rechtervoet van
Eusebio. Wat er dan gebeurt, heeft nog
jj^n keeper eens kalm kunnen bekjj-
Tecl zal afhangen van het goed .getimed'
uitlopen van Alex Stepney, die vorige
week woensdag een goed debuut maak-
keeper van het nationale team
m,Cu Zweden- Dat .plukken' is echter
met het sterkste onderdeel van zijn kun-1
riÏÏ'p^,1? beter °P 'le lil'n-
oiii r oulkes, de centrale verdediger van
de .Mancunians' zal steeds die .torenflat'
u.. ussabon moeten beklimmen, maar
tetwijfekf boven zal zUn wordt
Blijft over Bobby Charlton! Wie zal
deze overal zijn pk's inzettende
motor van United kunnen bewaken?
Aan die moeilijk te beantwoorden
klampen de Engelsen zich vast.
Hobby Charlton zal de matchwinner
worden, zegt men hier.
Bobby wil de matchwinner worden
om het laatste lidteken van de vlieg
tuigramp van '58 voor United te la
ten genezen. In Madrid kon hij na
oe match zijn emoties nauwelijks
meester worden.
?*i Busby, Charlton en Foulkes, drie
i« JitVCn^en van de vliegramp in 1958,
l!i deze f na e nHor,»,,,,
'Voor Cruz, Coluna en Augusto wordt het
vanavond al de vijfde Europacupfinale.
Als Benfica het tempo weet te drukken,
maken ze kans. Als Manchester blijft
wervelen, dan niet.
Maar kunnen Manchesters minder erva
ren spelers zoals bijvoorbeeld de soms
verrassende Aston, de ijverige maar
groene ,Bille the' Kidd en de talentvolle
Sadler dat onder deze omstandighe
den opbrengen?
Of zullen zij verlamd worden door de
koelbloedigheid van de 32-jarige, onver
moeibare Coluna, de ronddwarrelende
Simoes en de stug schakelende Augusto,
bijgestaan door de elegante jongere
Graqa?
Iedere Brit is ervan overtuigd dat deze
finale op Wembley spectaculair voetbal
te zien zal geven, ornaat beide teams be
ter aanvallen dan verdedigen en
dat iedere United-speler tot op de bodem
van zjjn kunnen zal gaan.
Al was het alleen maar om die ene nog
ontbrekende onderscheiding te geven aan
de manager der managers: Matt Busby!
DOS-Fortuna
zaterdag
DEN HAAG (ANP) De ontmoeting
tussen DOS en Fortuna'54, die even
tueel zal gelden als besissings wedstrijd
voor de bezetting van de 16e plaats in
de eredivisie, wordt zaterdag 1 juni op
het PSV-terrein in Eindhoven gespeeld.
De wedstrijd begint om 18.00 uur.
Of de wedstrijd beslissend zal zijn voor
degradatie uit de eredivisie, wordt pas
22 juni bekend, wanneer de buitenge
wone algemene vergadering betaald
voetbal bijeenkomt om zich te beraden
over de promotie- en degradatierege
ling. Op die vergadering wordt vastge
steld of er drie clubs uit de eredivisie
degraderen, zoals is vastgesteld, of dat
dit aantal tot twee wordt terugge
bracht.
HULST De Jeugdcommissie van de
Hulsterse voetbalvereniging HW '24
heeft zaterdag en zondag een groot pu
pillen- en juniorentoernooi gehouden
op het gemeentelijk sportterrein te
Hulst. De inzet van dit toernooi was de
traditionele Reynaerttrofee.
's Zaterdags veroverde de pupillen-
ploeg ran de organiserende vereniging
dc trofee en zondag wonnen de ploegen
van St.-Niklaas de trofeeën zowel b(j
de A- als de B-junioren.
De pupillen waren verdeeld in vier
poules. Poulewinnaars waren HW '24,
Steen, Axel en Corn Boys. In de halve
finales trad HW '24 aan tegen Corn
Boys, die de Hulstenaren met 20
wonnen en in de andere halve finale
speelde Axel met 11 gelijk tegen
Steen. Steen ging over naar de finale
na het nemen van strafschoppen. Ook
de finale eindigde in een 11 stand.
De strafschoppen brachten de titel in
Hulsterse handen. Axel werd derde,
nadat het met 60 van Corn Boys had
gewonnen.
De twee poulewinnaars bij de B-junlo-
ren waren Rood Wit en St.-Niklaas.
De Belgische ploeg bleek in de finale
de sterkste en versloeg Rood Wit met
20. BSC won na strafschoppen van
Axel en behaalde de derde plaats. De
vijfde plaats was voor DCG, dat met
41 van Vlissingen won. De strijd om
de zevende en achtste plaats ging
sen Jeka en HW '24. Jeka won met
4—3.
DCG en St.-Niklaas kwamen als pou
lewinnaars uit in de finale bij de A-
junioren. DCG moest met 12 het on
derspit delven, waardoor St.-Niklaas
ook in deze categorie de Reynaerttro
fee veroverde. Axel won In de strijd
om de derde en vierde plaats met 20
van HW '24. Rood Wit veroverde na
een 20 overwinning op BSC de vijfde
plaats. Jeka won de strijd om de ze
vende en achtste plaats en versloeg
Vlissingen met 40
(Van onze ruimte v
JTen om de zon draaiend rotsblok van ongeveer een kilometer
•doorsnee scheert half juni langs de aarde. Het is de plane
toïde Icarus, die negentien jaar geleden werd ontdekt. Men heeft
zich in de afgelopen jaren nog wel eens zorgen gemaakt over de
mogelijkheid, dat deze kosmische keisteen binnenkort de aarde
zou treffen. De banen van Icarus en aarde kruisen elkaar wel
iswaar niet nauwkeurig, maar er behoeft maar een kleine afwij
king in de baan van Icarus op te treden en een botsing zou in
het vooruitzicht liggen. Dat zou een onvoorstelbare ramp be
tekenen: er zouden aanzienlijke verwoestingen kunnen worden
aartmedewerker)
aangericht en slachtoffers kunnen vallen.
Stel u echter gerust: men heeft berekend dat Icarus de aarde
ditmaal op .slechts' ruim zes miljoen kilometer passeert Dat
lijkt een vrjj comfortabele afstand, maar naar kosmische maat
staven is het een schampschot Er zijn overigens in het recente
verleden enkele nog riskantere schampschoten geweest door
andere planetoïden. De ruimtevaart zal binnen afzienbare t(jd
fascinerende mogelijkheden bieden om eventuele dreigende
rampzalige botsingen met soortgelijk kosmisch puin te voor
komen.
De aarde waarop wij leven is een van
de negen planeten die om de zon
wentelen. De afstanden van de plane
ten tot de zon vertonen een zekere
onderlinge regelmaat, op één uitzon
dering ria: men heeft zich eeuwen
afgevraagd, waarom er zich tussen de
planeten Mars en Jupiter geen pla
neet bevond, zoals uit de regelmaat
der afstanden verwacht zou kunnen
worden. In de eerste nacht van de ne
gentiende eeuw, op 1 januari 1801.
ontdekte de Italiaanse astronoom
Guiseppe Piazzi ongeveer op de
plaats waar zich deze ontbrekende
planeet had moeten bevinden een
klein om de zon wentelend hemel
lichaam, dat hij naar de beschermhei
lige van Sicilië (Piazzi woonde in Pa
lermo) de naam Ceres gaf. In de
jaren die volgden ontdekte men in
een brede band tussen Jupiter en
Mars talloze van dergelijke kleine he
mellichamen, die men planetolden
noemde. Er zijn er nu ruim 3000 ge
observeerd waarvan de baan vrij
nauwkeurig bekend is en men ver
moedt, dat er zeker 55.000 zijn, die
vanaf de aarde fotografisch zijn waar
te nemen.
Van die duizenden waargenomen pla
netolden is de eerst ontdekte Ceres,
nog altijd de grootste, ruim 780 ki
lometer. Dat is klein vergeleken bij
de aarde (zelf een van de kleine pla
neten) die een doorsnee van bijna
13.000 kilometer heeft. De kleinst
bekende planetoïden hebben een dia
meter van minder dan een kilometer.
ONTSTAAN
Men tast nog altijd ln het duister
over het ontstaan van de plane
toïden. Lange tijd heeft men aange
nomen dat het de restanten waren
van een planeet, die door een of an
dere kosmische ramp in stukken was
geslagen. Thans voelt men meer voor
de theorie, dat de brokstukken door
andere oorzaken zich in een ring om
de zon hebben verzameld zonder ooit
tot een planeet te zijn samengeklon
terd.
Niet alle planetolden bevinden zich
in die band om de zon, die wij grijs
hebben aangegeven op een van bij
gaande tekeningen. In diezelfde teke
ning hebben wij de banen aangege
ven (in streep- en puntlhnen) van
enkele bijzondere planetoïden. In de
eerste plaats de eerst ontdekte, Ce
res. Voorts Hidalgo, die voor zover
bekend het verst van de zon komt,
namelijk bijna tot aan de baan van
de planeet Saturnus. Bovendien zijn
getekend de banen van de vier pla
netoïden waarvan bekend is, dat zij
binnen de aardbaan, dus dichter bij
de zon komen dan de aarde. Deze '.lei-
zijn Apollo, Adonis, Hermes en de in
1949 ontdekte Icarus. Alle vier zijn
zij kleiner dan 2,5 kilometer, Icarus
is van het viertal de kleinste met on
geveer een kilometer doorsnee.
Enkele malen in het recente verle
den passeerden deze planetoïden de
aarde op kosmisch gezien zeer kleine
afstanden. In 1932 ging Apollo nog
geen drie miljoen kilometer langs de
aarde. In 1936 kwam Adonis nog
dichter bij met anderhalf miljoen ki
lometer. Het tot dusver bekende re
cord werd in 1937 gevestigd door
Hermes met slechts 776.000 kilome
ter, iets meer dan tweemaal de af
stand aarde-maan. Toen Icarus in
1949 werd ontdekt was dit baby-he
mellichaam de aarde juist op onge
veer zes miljoen kilometer afstand
gepasseerd.
BIJZONDER
Icarus is een bijzondere planetoïde.
Van al zijn bekende soortgenoten
komt h(j het dichtst bij de zon, name
lijk tot ongeveer 29 miljoen kilome
ter afstand. Het is de enige planetoï
de die ver binnen de baan van de bin
nenste planeet, Mercurius, komt.
Icarus heeft vermoedelijk een gewicht
van ongeveer vijf miljard ton. Hij
doorloopt zijn baan om de zon in 406
dagen. Hij komt tot op 28,9 miljoen
kilometer in het perihelium en 294
miljoen kilometer in het aphelium,
respectievelijk de kleinste en grootste
afstand tot de zon. In die langgerek
te elliptische baan varieert de bsan-
sneiheid aanzienlijk. De snelheid is
het grootste bij de dichtste passage
langs de zon. Dat geschiedde bij de
huidige omloop op 2 mei jl. Sindsdien
(ADVERTENTIE)
L0UPEZUIVER IS EEN WOORD
DAT WU VOORZICHTIG HANTEREN
_L_
_L_
_J_
Absoluut zuivere brillanten zijn nu een
maal zeldzaam. De meeste hebben kleine
ïnsluitsels, die de schittering niet beïn
vloeden, maar wèl een veel aantrekke
lijker prijs mogelijk maken. Elke brillant
wordt bij ons met de modernste appa
ratuur genadeloos op zijn zuiverheid
onderzocht. De resultaten van dit on
derzoek worden vastgelegd in een
wetenschappelijk-objectief Certificaat -
kompleet met diagram en microfoto - dat
u bij aankoop van een steen ontvangt.
Dit voor Nederland unieke Certificaat
geeft u volstrekte zekerheid omtrent de
waarde van uw brillant. vn
EDELSTEENKUNDIGE F.G.A DiAMANTEXPERT G.I.A.
ROTTERDAM LIJNBAAN 92 TELEFOON 11 66 70
FILIAAL: OOSTZEEDIJK 15S-157 TELEFOON 12 23 44
verwijderd Icarus zich weer van de
zon, waarbij de aardbaan gepasseerd
wordt medio juni. Op het moment
van de kortste afstand van Icarus tot
de aarde (op 15 juni a.s. om 18.24
uur, ongeveer 6,27 miljoen kilometer)
bedraagt de snelheid van het rots
blok circa 100.000 kilometer per uur.
LITTEKENS
Op aarde zijn vele restanten van
kraters gevonden, die de litte
kens vormen van ingeslagen meteo
rieten of eventueel planetoïden. De
maan. die niet door een beschermen
de dampkring is omgeven, telt veel
meer van die inslagkraters. In de
dampkring om de aarde gaan veel
neerstortende .kosmische kiezels" ver
loren doordat zij opbranden als ge
volg van de wrijvingshitte, terwijl
grotere brokken al voor een deel zijn
opgebrand voor zij de aarde treffen.
Een van de grootste en meest be
kende inslagkrater op aarde is de be
faamde Arizonakrater (VS) die een
doorsnee heeft van ongeveer 1500 me-
ter en een diepte van tegen de 200
meter. Men heeft uit metingen en be
rekeningen opgemaakt, dat deze kra
ter veroorzaakt is door het neerstor
ten van een brok kosmische materie
van nog geen veertig meter doorsnee.
De krater is vele tienduizenden jaren
geleden ontstaan. Icarus heeft echter
een doorsnee van ongeveer een kilo
meter en vermoedelijk een gewicht
dat 15.000 maal zo groot is als van
het rotsblok dat het litteken in Ari
zona veroorzaakte.
Dit laatstgenoemde litteken kan ver
geleken worden met de resultaten
van een kern bomontploffing van
twintig megaton, dat wil zeggen het
equivalent van 20.000.000.000 kg
TNT. De verwoesting bij een derge
lijke explosie zou zich echter veel
verder uitstrekken dan die krater van
1500 meter.
In historische tijden heeft een der
gelijke ramp zich vermoedelijk vol
trokken in Siberië. De daar gevon
den kraterresten zijn veel kleiner dan
die in Arizona, maar de vernietiging
van het omliggende landschap strek
te zich over vele tientallen kilome
ters uit. De Siberische ,kei' was veel
kleiner dan die van Arizona, en de
laatstgenoemde was maar een kie
zeltje vergeleken bij het rotsblok Ica-
Veel hangt met betrekking tot de
omvang van de ramp bij neerstorten
op aarde af van de invalshoek in de
atmosfeer en op het aardoppervlak.
Bij een langer gaan door de atmos
feer knabbelt de wrijvingshitte veel
van het neerstortende hemellichaam
af, dat bovendien aanzienlijk wordt
afgeremd; maar dan doen zich weer
verhittingsverschijnselen ln de atmos
feer voor, die voor aanvullende scha
de kunnen zorgen.
Zou Icarus de aarde in een frontale
botsing treffen bijv. op Berlijn, dan
wordt vermoedelijk geheel West-
Europa verwoest waarbij alleen ln
uitzonderlijke gevallen hier en daar
Een deel van het zonnestelsel bi
beeld gebracht. Om de zon de als
dunnen gesloten cirkels getekende
banen van de planeten Mercurius,
Venus, Aarde, Mars, Jupiter en
(geheel onder) Saturnus. Tussen
de hanen van Mars en Jupiter
male' planetoïden bevinden.
Voorts zün de banen van enkele
bijzondere planetoïden getekend,
en wel als streepjeslijnen en in één
geval (Icarus) als stippellijn. Mid
den in de planetoidenband ziet men
de baan van de eerst ontdekte en
grootste planetoïde Ceres. Voorts
de baan van Hidalgo, die tot bijna
aan de Saturnusbaan reikt en die
het verst' van de zon komt, en
de banen van Adonis, Apolio, Her
mes en Iearus, de vier planetoï
den waarvan bekend is dat zy bin
nen de aardbaan komen. Alle he
mellichamen. waarvan de banen
getekend z(jn, bewegen zich tegen
ae wfjzers van de klok in door hun
een mensenleven gespaard zou blij
ven. Bovendien kan een zeer krach
tige inslag de aardkorst in dit ge
bied zodanig beschadigen dat zich
enorme aardbevingen en vulkanische
erupties gaan voordoen. Geheel N.
Amerika zou op een dergelijke wijze
verwoest kunnen worden, wanneer
Icarus het midden van de nieuwe we
reld trof.
Zou Iearus in het midden van de At
lantische Oceaan vallen, dan zouden
enorme vloedgolven, explosieve ver
schijnselen door snel verdampen van
het zeewater en wellicht ook bijko
mende zeebevingen tot gevolg hebben
dat alle Atlantische kusten tot hon
derden kilometers naar het binnen
land verwoest zouden worden, dat wil
zeggen West-Europa, Canada, de
Verenigde Staten en het noorden van
Afrika.
ADVERTENTIE
Examenvrees?
Valdispert3
Kalmeert!
jjj -""Maakt niet
loom of slaperig!
Varkrijgbaar bij H.H. Apothekers en Drogisten
RAKET
(ADVERTENTIE)
Die slag is aan u.
Mijnh. J. G. J. van Schis
uil De Cocksdorp
Prijswinnaar van 1500,-
in het boelende Shell Dupli- kaart spel.
Speel mee, win mee op elk Shell-Station.
Maar zoals gezegd: ditmaal is er
geen gevaar voor een botsing.
Iearus zal ae aarde op geringe maar
veilige afstand passeren. En bij een
volgende passage? Niet iedere keer
dat Iearus in zijn 406 dagen durende
omloop om de zon de aardbaan kruist
bevindt zich daar juist op dat mo
ment ook de aarde. Dat komt slechts
eens in de 19 jaar voor. In 1949 werd
de planetoïde bij zo'n passage ont
dekt. In 1968 brengt zij de aarde
weer een rendez-vous. In 1987 zal het
voor de volgende maal geschieden.
Het is niet ondenkbaar, dat de baan
dan door invloed van de aantrek
kingskracht van de planeten, in het
bijzonder Jupiter, zodanig is gewij
zigd dat het reële gevaar van een
botsing bestaat.
Misschien kan het de mensen, die
zich thans zorgen maken over de
exceptioneel hoge uitgaven ten bate
van de ruimtevaart terwijl er op aar
de nog zoveel nood te lenigen valt.
enigszins met deze .verspilling' ver
zoenen wanneer zij beseffen, dat Juist
die ruimtevaart het mogelijk zal
maken, de aarde voor een onvoorstel
bare ramp te behoeden en in één
klap alle miljarden, die voor de
ruimtevaart zijn uitgegeven, terug te
verdienen. Wanneer mocht blijken
dat Iearus (of andere planetoïde) op
aarde dreigt te storten, dan zal het
binnenkort mogelijk zijn een zeer
zware raketmotor naar dit hemel
lichaam te sturen, er op te laten lan
den en door de werking van de raket
de baan van de planetoïde tijdig zo
te laten veranderen dat het kosmi
sche brok puin de aarde passeert in
plaats van haar te treffen.
Waarmee dan eens temeer bewezen
zou worden, dat de ontwikkeling van
menselijk kennen en kunnen veelal
onvermoede vruchten afwerpt, die het
onlogisch maken om die ontwikkelin
gen te willen tegengaan met het mo
tief .dat er nog zoveel nuttiger zaken
te doen zyn
