Een gevarieerder menu
GEVANGENIS GESELING
VERBANNING ROND DE
PSALMBERIJMING 1773
Metgezel voor het leven
zaterdagnummer
KORTGEZEGD
mei 1968
Nieuw in West ZeeuwscH-Vlaanderen en waarschijnlijk voor heel Zeeland zijn
experimentele zaterdagavonddiensten deze zomer in Oostburg. Ds. T. A. C. van
Drunen (hervormd) en zijn kerkeraad vragen zich nog af hoe laat de vier
xaterdagavonddiensten twee in juli en twee in augustus moeten be
ginnen. Zeven uur? Mogelijk het beste tijdstip, later niet, want een kerk moet
rekening houden met de tv. De rooms-katholieken hebben hun zaterdag
avondmis ook om zeven uur. Maar het idee van .concurrentie' wil men beslist
vermijden. Daarvoor zijn er te opmerkelijke relaties tussen vooral rooms-
katholieken en hervormden in de streek.
Experimentele kerkdiensten op zaterdag
avond. Geen wonderlijk idee, vindt ds
Van Drunen, die voor deze diensten alle
medewerking en meeleven heeft van zijn
kerkeraad. Hij wijst op de zaterdag
avondmissen der rooms-katholieken.
Geen wonderlijk idee? Voor de rooms-
katholieken niet, maar voor protestanten
toch (nog) wel?
,Het is vanzelfsprekend, dat de kerk zich
aanpast aan de situatie van deze tijd. De
traditie van het kerkgaan wordt ge
wijzigd. Als je de kerk met een restaurant
vergelijkt, dan had de kerk altijd een
sober menu. Ook hier in Zeeuwsch-
Vlaanderen zijnv nog nauwelijks experi
menten in de kerkdiensten te vinden.
Maar dat menu moet worden uitgebreid'
Dominéé Van Drunen somt de motieven
op voor deze zaterdagse experimentele
kerkdiensten. Het gaat niet alleen om een
plaatsvervangende dienst voor bijvoor
beeld de mensen, die 's zondags uit wil
len. Het is ook de bedoeling om ver
nieuwingen te proberen, nieuwe inspiratie
op te doen en om talenten, die bij de
gemeenteleden sluimeren te wekken.
Daarom zullen de gemeenteleden een na
drukkelijke inbreng hebben in deze
diensten de relaties met de andere ker
ken en geloofsgemeenschappen nauwer
worden aangehaald.
De zaterdagavonddienst krijgt dus een
eigen vorm en karakter. De zondag-
morgendienst blijft gehandhaafd voor
zowel diegenen, die liever 's zondags
morgens ter kerke blijven tijgen als voor
diegenen, wie het vaste patroon van de
zondagmorgendienst het meest ligt.
,Het is duidelijk ook een tekortschieten
van de kerk geweest, dat de kerkdiensten,
c'e uren, nooit gewijzigd zijn. En dat ter-
wi|l de mensen zoveel meer ontwikkeld
en kritisch zijn geworden. De kerk heeft
nog vorige eeuwse manieren', zegt ds Ven
Drunen.
Over vernieuwen en aanpassen: ,Dat is
een verrijking voor de kerk. We moeten
meer georuik maken van alle talenten,
die in een gemeente en daarbuiten leven.
Want dat talent is beslist niet alleen bij
een dominee aanwezig. In gespreksgroe
pen komen bijvoorbeeld al geestelijke,
intellecteuele talenten naar voren.'
Over het plaatsvervangende' van deze
zaterdagavonddienst: ,het gaat er niet
om service te bieden aan de mensen, die
zondagsmorgens niet kunnen, door werk
of gewoon omdat ze wel eens naar hei
strand willen. Maar denk aan huisvrou
wen, die het eens kalmer aan willen doen
op zondagmorgen. Er zijn ook mensen,
die, om hun instelling, zich niet meer
thuisvoelen in een zondagmorgendienst
volgens het geijkte patroon.'
Ds Van Drunen ziet deze diensten ook als
een service oan de streek. Door deze
kerkdiensten, twee in juli en twee in
augustus, wordt ook het menu van de
kerken in de streek (ook voor toeristen)
meer gevarieerd. Ds Van Drunen vindt
dat hervormd Oostburg als grootste ge
meenschap in de streek de verantwoorde
lijkheid heeft om met zulke diensten *e
beginnen. De Gereformeerden hebben al
een variatiemogelijkheid ('s morgens en
's avonds). Als zij problemen krijgen met
de zondagmorgen dan lijkt hem een
voorstel om de diensten gezamenlijk te
organiseren op zijn plaats.
Hoe wordt de vorm en de inhoud?
,Het zal zo'n vijftig, zestig minuten duren.
We willen dus inbreng van de mensen uit
de gemeente, maar ook van mensen uit
andere kerken, zéker van andere kerken.
We hebben het aanvankelijk samen met
anderen willen doen, maar de rooms-
katholieken hebben nu al een hele tijd
hun eigen avondmis en dat blijkt een
goede vervanging voor de zondag
morgendienst. Dus daaraan kan je nog
niet veel doen. Je vraagt je wel meer
malen af, juist als je iets nieuws begint,
of je het nog wel alleen op kunt zetten.
Toen de rooms-katholieken op zaterdag
avond begonnen hadden we eigenlijk
meteen mee moeten doen. De organisatie
en de presentatie van deze diensten kan
door de kerkeraad worden .uitbesteed'.
Eén avond komt het Leger des Heils uit
Vlissingen. Het onderwerp zal wel wor
den het geloven in de praktijk. In ieder
geval wordt het een praktisch onderwerp.'
,U komt dus niet zelf aan het woord in
die diensten?'
,lk ga er niet zelf in voor. Ik hoop er wel
te zijn. Op de avond van het Leger des
Heils doet dat kapitein Jespers en ze
zullen die avond ook in hun eigen genre,
hun eigen liederen, vullen. Eén van de
ouderlingen zal openen en sluiten. De
avonden zullen wel het karakter van een
dienst met lied, gebed en schriftlezing
behouden, want de mensen moeten
het gevoel hebben ook echt in een dienst
te zijn. We krijgen ook een avond met
organist Aria Karreman en violist Kees
van Driel, dus meer cultureel gericht. Ons
eigen kerkkoor zal ook een avond mee
werken en de presentatie hebben. Dan is
er een evond op de jeugd gericht met
grammofoonplaten: beatmuziek. De mo
gelijkheid bestaat ook mat zulke diensten,
dat de interkerkelijke gespreksgroepen de
presentatie krijgen en er is beslist de
kans, dat zo'n dienst een gezamenlijke
eucharistieviering wordt onder verant
woordelijkheid van de kerkeraad.'
Dus een avondmaalsviering van rooms-
katholieken en protestanten samen?
.Precies. Wat dat betreft is hier nogal
wat aan de hand in de streek. De pro
testanten, vooral de hervormden en ge
reformeerden, worden sterk aangesproken
door de vernieuwingen en het élan van
de rooms-katholieken. De vernieuwingen
worden door de r-k. geïnspireerd en door
de protestanten geaccepteerd. Soms zelfs
moet je ze wat afremmen. Maar je hoeft
hier beslist niet te trekken, zoals in de
grote gemeenten.'
Ds Van Drunen nam al eens aan een
eucharistieviering deel. Dat was een beat
mis voornamelijk van jongeren. Kapelaan
Gielliet zal al eens aan het hervormde
avondmaal in de hervormde kerk van
Oostburg aan. Ds Van Drunen.- ,hét kri
tieke moment voor die deelname van mij
was het feit, of er een aanbidding was,
met kussen van het altaar en dergelijke.
Maar Gielliet brak het brood en gebruik
te precies de instellingswoorden, zoals
de bijbel ze heeft. Daarna deelde hij het
brood direct uit. Een volgende keer zal
een beatmis als onder gezamenlijke ver
antwoordelijkheid van hervormden en
rooms-katholieken samen staan.'
Wat doen de gespreksgroepen hierbij
precies?
,Ze hebben twee jaar meer in gesloten
kring gewerkt in de streek. Er waren zo'n
veertig r.k groepen en daar zijn de pro
testanten (veel hervormden, minder ge
reformeerden) bijgekomen. Vooral veel
jonge gezinnen. Er werden agapès, chris
telijke liefdemaaltijden, zoals van de
eerste christenen, gehouden. Ze komen
nu meer naar buiten, iets meer praktisch.
In de strsndkerk te Cadzand zal een ge
zamenlijke dienst worden gehouden
onder verantwoordelijkheid van zo'n ge
mengde groep; in de vorm van een to
neelspel, waarin de veranderingen in de
kerk worden aangegeven. De bijeenkomst
zal uitlopen op een communieviering. Dat
is dinsdag 25 juni. Zo'n dienst zal zeker
nog wel een keer worden herhaald.'
Terug naar de vooralsnog hervormde
zaterdagavonddienst. Is er niet de kans,
dat de gemeente in tweeën wordt ge
deeld: de .behoudenden' zondagsmorgens
en de .progressieven' de avond ervoor?
,Dat zou jammer zijn. Het zijn per slot
twee facelten van een gemeente. Ik heb
wel het gevoel, dat de zondagmorgen
diensten sterker theologisch worden en
dat de zaterdagavond meer aan prak
tische onderwerpen zal worden gewijd.
Het is natuurlijk mogelijk, dat de zater
dagavond inspirerend op de zondag
morgendienst gaat werken. Maar het be
zoek is hopelijk wel gemêleerd. Ik ver
onderstel, dat men ook wel eens het be
zoek zal afwisselen. Er moet veel variatie
zijn in de zaterdagdiensten. Zo, dat het
niet na een week al weer verveelt.'
De raad van kerken in ons land is aan
slaande. De constituterende vergadering zat
binnenkori plaatsvinden. De raad vervangt de
oecumenische raad van kerken. Het belang
rijkste punt is dat ook de Gereformeerde ker
ken en de r.-k. kerk in ons land lid zijn. Ver
der. de hervormden, de oud-katholieken, de
lutheranen, de remonstranten, doopsgezinden,
evangelische broedergemeente, Genootschap
der vrienden en de Ned. Protestantenbond.
De nieuwe raad van kerken betekent een
verbi eding van de georganiseerde oecumenische
arbeid in ons land. De leiding berust bij de
bestuursorganen van de deelnemende kerken en
geloofsgemeenschappen. De kerken in de raad
willen .in getuigenis en dienst' gestalte geven
aan de gemeenschap der kerken. Zij doen dit
in het geloof in de ene Heer Jezus Christus, het
hoofd der kerk en de Heer der wereld.
.De r.-k. gelovigen en geestelijken in de wes
telijke wereld wachten met wanhoop op leiding
van de paus inzake de geboortebeperking', al
dus kardinaal Heenan van Westminster. .He
den ten dage geven priesters in dezelfde stad en
zelfs in dezelfde parochie, bij de biecht tegen
strijdige adviezen', aldus de primaat van Groot-
Britanniê.
R.-k. .leken' mannen en vrouwen zul
len op pinksterzondag, 2 juni, in heel Engeland
en Wales de preekstoel beklimmen om te pre
ken over de wijze, waarop zij de kerk zouden
besturen. Deze preekbeurten vormen een on
derdeel van de nieuwe pinksterbewegingzoals
paus Johannes het indertijd noemde, en die de
.leken' opwekt tot deelname aan de verant
woordelijkheid voor het kerkelijk werk.
De nieuwe psalmberijming is in braille al
vervaardigd voor de christelijke blindenbiblio
theek in Ermelo. Er worden nu vijftig nieuwe
exemplaren gereed gemaakt. Ook de muziek
wordt gedrukt.
De politie in Portugal heeft een boekje in
beslag genomen, waarin kritiek werd geleverd
op het Portugese episcopaat. Het boekje, van
dr. Paul Rego, en getiteld .Voor een dialoog
met de kardinaal patriarch', beschuldigt het
episcopaat ervan, dat het systematisch het stil
zwijgen bewaart over de verminking van pau
selijke documenten door de regering. ,ln Por
tugal is orde geen orde, maar louter onbeweeg
lijkheid, die aan de staat en het gesveten wordt
opgelegd', aldus de schrijver, één van de leiders
van het socialistisch verzet tegen dictator
Salazar.
En in Italië wordt een polemiek gevoerd
tussen twee geleerden, pro), Lorenzo Ferri en
mgr. Ricci, archivaris van de bisschoppelijke
congregatie, over de lengte van Christus. Ricci
blijft bij zijn 1,62 lang. Ferri houdt het op 1,85.
In Doorn praatten deze week conservatieve
opposanten en progressieven der r.-k. kerk, op
voorstel van kardinaal Alfrink en onder leiding
van dr. W. Goddijn. Er waren veertig priesters
en leken. Men is het erover eens geworden, dat
de verwerkelijking van de dialoog agendapunt
wordt op de volgende bijeenkomst van dit ge
zelschap. Wat een inventarisatie van de legen-
stelling betreft: genoemd werden plaats en taak
van het leergezag in deze tijd; pluriformiteit
binnen de geloofsverkondiging, de moeilijkhe
den binnen de geloofsverkondiging, de moei
lijkheden rond de Nieuwe Katechismus en het
mogelijk falen van de pastorale begeleiding bij
de op gang zijnde vernieuwing. Enkele deel
nemers aan het gesprek wezen erop, dat elk
gesprek met het blad Confrontatie(behou
dend) onmogelijk is bij voortzetting van de nu
gevolgde stijl van spreken in dit blad. Con
frontatie" zelf verweerde zich tegen de toon van
de publiciteit in de pers over dit blad.
De vaderlandse kerkgeschiedenis leert ons dat de psalmberijming van 1773 niet zonder
moeite en pijn is ingevoerd. In Vlaardingen en Maassluis en vooral op Walcheren heeft
deze tot ongeregeldheden aanleiding gegeven, zó zelfs dat de overheid het leger heeft ge
bruikt om aan de oproeren een einde te maken. Deze herinnering deed ons, nu het gebruik
van genoemde berijming ten einde loopt (hoewel we er niet aan twijfelen dat er nog heel
wat gemeenten zullen zijn waar men het voorlopig althans nog eens wil aanzien) zoeken
naar hetgeen er een kleine 200 jaar geleden op Walcheren is geschied en dat tot gevolg
heeft gehad dat in onze provincie tot op de dag van vandaag nóg de psalmen van Datheen
worden gezongen. Men vertelde ons dat hun aantal terugloopt, maar nog Immer zijn er ge
meenten waar men vasthoudt aan hetgeen er sinds 1566, toen de drukken van zijn psalmen
uit de pers rolden, in de hervormde, gereformeerde kerk in ons land gezongen is. Het is wel
jammer wanneer men nu overgaat op de bundel van 1773.
Die heerschappij van de psalmen van Dalheen
bleef in de Iwee eeuwen dat zij algemeen werden
gebruikt, niet onaongetasf. Alleen reeds in de
17de eeuw heeft men meer dan 40 psalm
berijmingen gemaakt en in de 18de eeuw ging
men daarmee voort. Hendrik Ghijsen gaf in 1689
zijn psalmberijming uit onder de veelzeggende
titel: ,Den Honingraet der Psalmen dichtend ver
gadert uit Seventien Psalmboeken', Deze bundel
was één der drie waaruit voor de berijming van
1773 mocht worden gekozen. Zo was het bepaald
door de Algemene Staten des Lands, toen zij op
25 mei 1762 tot een verbeterde berijming be
sloten. Er zouden tien gedelegeerden, uit ieder
van de kerkprovincies één, worden benoemd, die
uit de drie voorgeschreven bundels hun keuze
moesten maken. Veel haast blijkt men overigens
niet te hebben gehad, want pas op 12 januari
1773 had de eerste zitting van de tien plaats, die
werden bijgestaan door twee gedelegeerden van
de Algemene Staten (die het meeste in de melk
te brokkelen hadden) en door twee amanuenses
(schrijvers). Op de 9e juli van ditzelfde jaar was
men met het werk gereed. De overheid besliste
dat deze berijming voortaan in de kerk zou wor
den gezongen. Deze nieuwe psalmbundel werd
begroet met gedenkpenningen, extra kerkdiensten
en feestliederen, waarin de lof van de overheid
niet zuinig werd bezongen, zoals dat in die re-
gententijd gebruikelijk was. De tegenstand tegen
deze nieuwe bundel was betrekkelijk gering. Toch
was ze er natuurlijk ,omdat alle religie 't constante
mint en met name aan de psalmen zich de heilig
ste en teedersfe herinneringen hechten'. Toch zou
het met die tegenstand zo'n vaart niet zijn ge
lopen, ware het niet dat de overheid besloten
had (niet overal) tot de z.g.n. korte zangwijze'.
De eerste en laatste noot van iedere psalmbundel
moesten lang worden gezongen en de daartussen
liggende kort. In Middelburg heeft men nog ge
tracht om te zingen zoals er in het psalmboek
Maar daarmee was deze zaak met afgelopen.
Met geweld is nog nooit iets wezenlijks bereikt.
Ook wanneer mensen noodgedwongen het hoofd
buigen, blijft het verzet tegen wat zij als onrecht
gevoelen, leven in het hart. Bovendien krijgt een
slachtoffer van geweld altijd medestanders. ,De
oud-Zeeuwsche vrijheidszucht reageerde tegen
zoo stuitende tyrannie.' Zonder rechtsgeding was
dit alles geschied. En dat, terwijl ,het in deze
landen altoos als een generaal grondmaxime van
regeering en een voornaam bolwerk voor de vrij
heid is geconsidereerd geworden, dat zelfs de
minste ingezetene niet in persoon of goederen
kan worden benadeeld zonder voorafgaande
rechtspleging'. En zo ontstond rond dit geval van
Westkapelle een grota volksbeweging, die met de
eis kwam dat deze onwettige politieke uitzetting
ongedaan zou worden gemaakt. Wij zullen het in
deze tijd kunnen begrijpen dat een volk niet altijd
een gedv/ongen onmondigheid kan verdragen.
Een van degenen die zich tot een spreekbuis van
de gedachten van velen maakte, was de predikant
van de gemeente waar Burggraaf zijn toevlucht
had gezocht. Lambertus Bosboom. Op 26 juli
moest hij in een vacaturebeurt te Westkapelle
voorgaan. Hij preekte over 1 Sam. 2 30: ,Die Mij
eerren, zal ik eeren en die Mij versmaden, zullen
licht geacht worden.' Hij vroeg in zijn prediking
wat de ,Hooge Overheden' anders waren dan
smaders van God en vervolgers van Gods volk.
,Of 't geen smaden van God was om liever voor
de heer eener plaats (ambachtsheer) op de bloot»
knieën te kruipen dan God te eeren' en ,dat men
Gods volk liever uitbande en aan da galg hielp,
dan hun een behulpzame hand te bieden'. Deze
prediking heeft zijn preek en latere bemoeienis
met deze zaak moeten bekopen met een eeuwig
durende verbanning uit Zeeland.
(ook bij da psalmen van Datheen) stond aan
gegeven en zoals nu algemeen wordt gezongen.
Doch aangezien dit op te veel tegenstand stuitte,
gaf men het op en stelde zich tevreden met een
ietwat sneller tempo.
Het openlijk verzet tegen die korte zangwijze'
kwam ta Westkapelle het eerst in een kerkdienst
tot uiting. De ouderen vonden de oude trant van
zingen ,die hun aan 't golven en ruischen der zee'
herinnerde, oneindig veel mooier dan de nieuwe
manier van zingen, welke zij uitsluitend oneer
biedig' achtten. En zo gebeurde het op zondag
17 maart 1776 dat de ouderen weer de oude
psalmen gingen zingen. Als de jongeren een vers
ten einde hadden, was oud-Westkapelle nog maar
halverwege. Deze gang van zaken, vooral toon ze
bleef duren, kon de overheid moeilijk gedogen.
De ambachtsheer, samen met de stedelijke over
heid, wilde doorzetten, als het moest met geweld
en zij lieten bekend maken: ,AI die wanorde in
de kerk maken, zal de inwoning voor eenigen tijd
worden ontzegd.' Een dreigement met verbanning
dus. Toen dit dreigement niet hielp, moest er wel
een afschrikwekkend voorbeeld worden gesteld.
Eerst besloot men een kleermakerfje weg te jagen
als een van de ergste rustverstoorders. Deze ont
sprong echter de dans, want hij was maar arm en
had een vrouw en vier kinderen, die dan ,van den
arme' zouden moeten worden onderhouden, wat
de Raad bezwaarlijk achtte. Toen heeft men een
timmerman, Isbrand Leinse Burggraaf, oorspronke
lijk een Fries, die er vrij warmpjes bij zat en geen
kinderen had, in z'n nek gepakt om ten voorbeeld
te worden gesteld. Eerst is, onder bedreiging na
tuurlijk, met hem gepraat, om hem tot andere ge
dachten te brengen. Toen dit niet hielp, besloot
de Raad hem ,door politieke uitzetting de plaats
te doen ruimen', overwegende dat genoemde
Burggraaf ,zich als een tumuftuairen wederhoori-
gen burger, niettegenstaande minnelijke inter
pellation bleef gedragen'. Binnen 2 maal 24 uur
moest hij ,op poenaliteit van zwaarder straffen'
het grondgebied van Westkapelle verlaten. Hij
week uit naar Zoutelande.
Mede door andere gebeurtenissen nam de volks
beweging en het verzet tegen de overheid steeds
meer toe. In Westkapelle werd toen de eis gesteld
tot onmiddellijke opheffing van het banvonnis.
De Raad, die meerdere wanordelijkheden vreesde,
ging door de knieën. Op 27 oktober 1778 zou
Burggraaf weer de vrijheid hebben om als burger
te Westkapelle te wonen en hem zou schadeloos
stelling worden gegeven. Uit alle delen van Wal
cheren was men op die dag toegestroomd en, zit
tende op een paard, werd hij als een koning
binnengehaald. Dat enkele weken later, toen de
overheden een deel van het garnizoen van Bergen
op Zoom naar Walcheren had laten komen, de
rollen werden omgekeerd, spreekt vanzelf. Ge
vangenis, geseling, verbanning waren de midde
len die men gebruikte om de schrik er in te
jagen en zo heeft men voortaan in de kerken ds
statenberijming van 1773 gezongen.
De psalmberijming die nu is klaargekomen, is
geheel uit de kerk voortgekomen. Eigenlijk moe
ten we hier in het meervoud spreken: uit da
kerken, want de psalmberijming is een gemeen
schappelijke zaak. Zij zal echter nergens met ge
weld worden ingevoerd. De synodes van de ker
ken do9n niets enders dan deze berijming aan da
gemeenten aanbieden'. De gemeenten kunnen er
mee doen wat ze willen en nier rust natuurlijk da
grootste verantwoordelijkheid bij de kerkeraden,
die niet alleen ,'t constante' moeten minnen. Wan
neer er echter een nieuwe berijming wordt in
gevoerd, is het te hopen dat meerdere psalmen
zullen worden gezongen dan nu meestal het geval
is. Er zijn er heel wat die men praktisch niet meer
hoort en die zeker in nieuwe gestalte waard zijn
te worden gezongen. En van de gemeente mag
dan worden gevraagd dat zij niet haar mond zal
houden als er iets minder bekends wordt op
gegeven, maar dat zij zal trachten dit stukje van
woord en melodie uit de schat van de kerk der
eeuwen, zich eigen te maken.
H.
Overal ontmoeten wij de an
der, onze medemens in deze
20ste eeuw: op straat als
vluchtige voorbijgangers; op
het werk als werknemers,
werkgevers en collega's; thuis
in het gezin als ouders en kin
deren.
De ander doet zich aan ons
voor in zijn bonte verscheiden
heid van de jonge en de oude,
de aardige en de lastige, de
charmante en de lelijke, de in
telligente en de domme Uit
deze allen kiezen wij onze met
gezellen. Voor een avondje uit
samen uit gezellig! Ja,
met hem, de moppentapper en
met haar, de charmante. Te
snel is de avond voorbij.
Uit de velen valt de keuze op
de éne: de gezelflin) voor het
leven. Het huwelijk, het sa
men-zijn totdat de dood ons
scheidt. De ander vasthouden
ook in zijn lastig zijn, bij
ziekte bijstaan en verzorgen,
en op zijn zwakke momenten
de schande delen.
Hoe schiet de liefde tekort en
onze vergevensgezindheid is
begrensd. Op totaal andere
wijze is de Heer, Jezus Chris
tus, de Metgezel voor het
Leven. Niet kieskeurig op zijn
gezelschap. Integendeel, al wie
door zijn medemens gemeden
wordt, trekt Jezus als een
magneet aan. Als de Heiland,
de Heler. Door Zijn striemen
valt hen genezing ten deel.
Zijn liefde houdt vast tot op
liet kruis. Op de laatste nipper
laat Hij ze niet schieten, maar
neemt ze met Zich mee: door
de dood heen ten Leven.
TER OVERDENKING
Als de Opgestane Heer klinkt
Zijn belofte tot al toie het
horen wil: JZie, Ik ben met u
tot de voleinding der wereld'.
Geweldig, dat te geloven. Nooit
meer zijn wij alleen. Zoals die
mijnwerker, dia opgesloten had
gezeten onder de grond: Neen,
ik was niet bang, want de
Herder was in het donkere dal
bij mij. Niet meer verweesd,
want door Deze ten hemelge-
varen Heer zijn wij bij de
Vader kind aan huis.
Met zo'n Levensgezel aan onze
zijde kan het niet anders, of
de mens wordt medemens.
Kagawa ging in de achter
buurten van Japan en liep een
oogziekte op. Abbé Pierre werd
metgezel van de voddenrapers
van Parijs. Toen Von Bodel-
schwing een ridderorde ont
ving, legde hij de arm van de
minister om de schouder van
een landloper. Zijne excellen
tie schrok, taant immers zo
kon hij luizen krijgen. Wel,
dan is die luis voor mij een
mooiere ridderorde merkte
Von B. op
Jezus liep er een kruis mee op.
Dr. Martin Luther King een
kogel. Wiens metgezel bent u 1.
Wat zult u ermee op lopen
Hontmisse/Hulst.
H. B. DS NEE LI NO,