f.1000
LARSEN: VAN ZEGE
NAAR ZEGE
PROBLEMATIEK KUNSTIG SPEL
VAN LOGICA EN VERNUFT
I
r
JU
weer een
winnaar
1
Zaterdag 18 mei 1968
zaterdagnummer
(Door H. W. Filarski)
Er zijn maar héél weinig bridgers, die de spel
regels precies kennen en zelfs in de eenvoudigste
gevallen hoort men vaak meningen verkondigen
die meer aan rijke fantasie, dan aan het spel
regelboekje ontspruiten.
Wanneer de spelleider .uit de verkeerde hand' speelt,
mag de tegenpartij verlangen dat hij zulks uit de .goe
de' hand doet en zo mogelijk móét hij dezelfde kleur
Wanneer geldt een kaart als .gespeeld'? Voor de spel
leider gelden hier minder strenge bepalingen dan voor
-spelers. .Noemt' de spelleider een kaart van
de blinde (tafel) dan geldt deze inderdaad als gespeeld.
Maar wanneer de spelleider aan slag is, een kaart uit
zijn hand neemt om die voor te spelen, maar hij deze
kaart weer terugdoet zonder dat deze de tafel heeft, ge
raakt, kunnen de tegenspelers niet eisen dat de kaart
gespeeld moet worden, zelfs niet. indien één van hen de
kaart al .heeft gezien'. Dit is ook wel logisch, want de
spelleider kan alleen zichzelf benadelen door kaarten uit
zijn spel te .tonen', maar hij kan niet zijn partner daar
mee bevoordelen, wat de tegenspelers wél kunnen in
zo'n geval. De kreet .de tafel is aan slag* ls niet altijd
in het voordeel van de (argeloze) tegenspelers: Zie:
P A H 6
V H93
H V B
4.AVB6
Noord gever. OW kwetsbaar. Noord had zijn sterke
spel met twee klaver geopend, zuid had de ruitenkleur
getoond en het eindcontract was zes ruiten geworden,
te spelen door zuid. West speelde hartenaas voor en toen
oost de hartentien byspeelde, vervolgde west met die
kleur, noord won de slag en zuid deed een klavertje weg.
Het was een simpel spel na drie rondjes troef (rui
ten) moest klaverheer .goed' zitten. Maar de spelleider
(zuid) had vergeten de derde ruiten van noord in zuid
over te nemen. Toen zuid nu klaver vijf voorspeelde,
schetterde west: .Tafel aan slag!'. Volgens de spelregels
móést noord nu klaver spelen, in arren moede werd toen
maar het aas op tafel gelegd en oost was niet blij. Bo
vendien was oost boos: moest jij zo nodig zeggen dat
noord aan slag was verweet hij west
Inderdaad west had het niet hóéven te zeggen en
had door het bijspelen van een klavertje het spelen uit
de verkeerde hand geldig kunnen maken, in welk geval
de spelleider (zuid) ongetwijfeld gesneden zou hebben
en down was geweest.
Ook deze laatste spelregel kent men slecht: als iemand
uit de verkeerde hand speelt en de volgende speler
speelt een kaart bij, kan géén straf meer geëist wor
den ook niet door de partner van degeen die de kaart
bespeelde. Indien west in het diagram de klaverheer dus
wel gehad zou hebben, zou zijn recht om te eisen dat
van noord uit klaver wordt gespeeld vervallen, zodra
hijzelf (west) op zulds klavertje een andere klaver bij-
speelt zelfs niet als oost dan opmerkt: Hé. was de
tafel niet aan slag? Te laat!
Bridgevraag van de week:
noord gever, NZ kwetsbaar, parenwedstrijd. De zuid
speler heeft: A V 8 5; B: 4- V 7 2; 4. 10 7 5 4 3;
noord één ruiten OW passen zuid één choppen
noord twee harten zuid twee Sansatout noord drie
harten wat moet zuid bieden? Antwoord elders op
deze bladzijde.
(door drs C. B. r. d. Berg)
De Deen Bent Larsen, 's werelds succesvolste schaakgrootmeester
uit 1967, is vastbesloten zijn zegetocht ook in 1968 voort te zetten.
Hij won de eerste prijs in het recente internationale toernooi te
Monaco en heeft op het ogenblik in Joegoslavië de leiding in de
kandidatentweekamp tegen de Hongaar Portisch.
De wedstrijd te Monaco, vorig jaar
ingesteld onder beschermheerschap
van prins Rainier, vertoonde weder
om een gevarieerde en sterke bezet
ting, met o.a. de twee oud-wereldf
kampioenen Botwinnik en Smysf
low als deelnemers. De strijd om de
eerste plaats werd een spannende
wedloop tussen Larsen (33) en de
ruim twintig jaar oudere Botwinnik,
die ondanks zijn leeftijd van grote
klasse blijft. Larsen scoorde een
half punt (9'/i uit 13) meer dan Bot
winnik, die zijn jonge rivaal (en
vriend) in hun onderlinge ontmoe
ting op het nippertje met remise liet
ontglippen.
Hieronder Larsen's startzege uit Mo
naco 1968, een zowel strategisch
strakke als tactisch soepele overwin
ning op de Bulgaarse grootmeester
Padewsky.
Wit: B. Larsen Zwart: N. Padewsky
Catalaanse Opening
1. g2-g3
Een door Larsen in navolging van
Réti, eertijds befaamd vertegenwoor
diger en vertolker van de hypermo
derne school, graag gebezigde eerste
zet. Het fiancheto van de witte ko
ningsloper biedt allerlei geraffineer
de mogelijkheden van transpositie
naar bestaande en bekende openin
gen In dit geval komt er een Cata
laan op het bord.
Tabl. (16. ...Pd5 17. Ld4) nauwelijks
een stuk kan verzetten. Hetzelfde zou
het geval zijn na 15. ...Pe4 16. Pg5,
Pg5: 17. Td6:.
15. Dc3xc7 Ld6xc7
16. Le3-d4 f7-f6
17. Tal-cl Lc7-d8
18. Ld4-c5 TfS-e8
19. e2-e4!
Deze aanval tegen Pd5 steunt op 19.
~Pe7 20. Td8:!, of 19. ...Pc7 20. Lb6.
Zwart moet derhalve naar bijzondere
maatregelen grijpen, waarbij hij Wit
echter een vrije d-pion toestaat.
19. b7-b6
20. e4xd5 b6xc5
21. d5-d6 Lc8-b7
22. Tclxc5
Wit wint bovendien een pion, maar
Zwart heeft dank zij de activering
van zijn lopers tenminste eindelijk
tegenspel.
22. Ld8-b6
23. Tc5-c3 Ta8-b8
24. d6-d7 Te8-d8
25. Tdl-d6 Lb6-a5
26. Tc3-cl La5-b4
27.Td6-d4 Lb7-d5
Stelling na 27. ...Lb7-d5
Kd7:! 37. Te2t met verovering van
Ld2) 37. Td6 en nu krijgt Wit pion
d5.
36. Ta6xa5 d5-d4
37. Ta5-d5 LdG-e5
38. f2-f4 Le5-c7
39. Kgl-fl
Larsen is op zijn hoede; 39 Td4:. Lb6
zou de toren kosten.
39.
f6-f5
Td8xd7
Ke7xd7
Lc7-b6
h7-h6
g6-g5
h6xg5
40. Td5xd4
41. Td4xd7t
42. Lb3-g2
43. Lg2-d5
44. Ld5-f7
45. f4xg5
46. h2-h4!
Behalve de twee verbonden vrijpion
nen op de damevleugel verschaft Wit
zich ook nog een vrijpion op de fa-
lijn.
46. g5-g4
47. h4-hó Kd7-e7
Zwarfs afgegeven zet. Nadat Pa
dewsky zich tijdens een korte ana
lyse overtuigd had, dat 48. Lg6 Kf6
49. b4 hopeloos is, gaf hij zich ge
wonnen. Een door Larsen superieur
behandelde partij, mede gelet op het
in de tijdnoodfase vertoonde spel.
1. -
d7-d5
Pg8-f6
e7-e6
dóxc 1
Pb8-d"
Lfl-g2
3. C2-C4
4. d2-d4
5. Ddl-al
6. Da4xc4
7. Dc4-c2 c7-c5
8. dlxcó
Gebruikelijk is 8. Pf3; op de tekstzet
lijkt 8Lc5: met ontwikkeling van
een nieuw stuk het eenvoudigst.
8Pd7xc5
9. Pbl-c3 Lf8-d6
10. Pgl-f3 0-0
11. 0-0 Dd8-c7
12. Tfl-dl Pc-5-e4
Zwart speelt op de binding langs de
c-lijn en eventuele pionverdubbeling
door paardruil op c3. Hij verontacht-
zaamt evenwel hét probleem van de
Catalaan: mobilisatie van de zwarte
dameloper. Juist was 12. Ld7.
13. Lcl-e3 Pe4xc3
14. Dc2xc3!
Stelling na 14. Dc2xc3!
I
I
f
1
1
1
1
l
i
z
Q
-
Jft
1
ANTWOORD
BRIDGEVRAAG
I
r:
1
I
w
11
i
1
I
1
A
1
1
W
1
1
E
i
H
i
2
14Pf6-d5
Zwart moet wel van 14. ...Dc3: 15
bc3: afzien, aangezien hij na bijv.
15. ...Le7 16. Pe5 of 15. -Lc7 16.
Het schijnt alsof Wit met zijn d-pion
wat al te voortvarend is opgerukt;
na 27. Tc7, Ld6 (of La5) zou pion d7
verloren gaan (28. Ta7, Lc5 resp.
Lb6). Door middel van een goed be
rekend kwaliteitsoffer slaagt Larsen
er evenwel in pion d7 niet alleen te
handhaven, maar bovendien sterker
te maken.
Voor de volgende 12 zetten, d.w.z.
tot en met de tijdscontrole op de 40-
ste zet, had Larsen nog slechts drie
minuten bedenktijd!
28. Td4xd5! e6xd5
29. Lg2-h3 Ke8-f7
30. Pf3-d4 Tb8-b6
31. Tcl-c8 Kf7-e7
32. Pd4-16t Tb6xc6
Dit overigens steeds onvrmijdelijlu
teruggeven van de kwaliteit leidt to'.
een voor Wit zeer gunstig eindspel
Larsen wikkelt in het vervolg (en in
de gauwigheid!) onberispelijk af en
geeft zijn tegenstander ondanks dc
lopers van ongelijke kleur geen en
kele kans.
33. Tc8xc6 a6-a5
34. Tc6-a6
De dreiging a2-a3 leidt onherroepe
lijk tot de val van de zwarte a-pion
31. g7-g6
35. a2-a3 Lb4-d6
De loper kan a5 niet blijven verdedi
gen: 35. Ld2 36. Te6t, Kf7 («6.
Noord, heeft een twee-kleurenspel
aangegeven met herbiedbare hartens
(dus ten minste een vijfkaart maar
tevens een langere ruitenkleur (om
dat hij met één ruiten begon). Noord
heeft dus kennelijk ten minste elf
kaarten in de twee rode kleuren en
ruid moet bepaald niet meer blijven
volhouden Sansatout te bieden. Zuids
goede bod is thans vijf ruiten en
daarmee sou noord weinig moeilijk
heden hebben, daar hij deze kaarten
bezat: 4 y HV 9 5 3 AH 10 6
3 3 5. Slechts twee azen behoeven
verloren te gaan. In de praktijk bood
zuid toch drie SA en noord vervol
gens vier harten die down gingen
bij klaverstart en'een 4:2 verdeling
in harten. Vaak hoort men het argu
ment ,ik vertrouwde je éérste kleur
niet meer" hetgeen dan een bewijs
is. dat deze partnercombinatie niet
deugt want vertrouwen is de ba
sis waar alles in bridge op rust.
OPLOSSING
VRIJDAGPUZZEL
(Door L. Anderson
•Worden de begrippen spel en wetenschap voor het damspel al
gemeen als juist aanvaard; het begrip kunst daarentegen wordt
door velen nog gezien binnen te enge grenzen. Kunst beperkt zich
geenszins tot de muziek, het schilderen en het beeldhouwen. Elke
schepping, waarvoor estetische maatstaven kunnen worden aan
gelegd en welke het schoonheidsgevoel bevredigen behoort tot de
kunst. In niet geringe mate is dit ook met een damcompositie
het probleem het geval. Juist zoals in een pianowerk van Chopin
technische vaardigheid overgaat in een weelde van klank, zo er
vaart de ware liefhebber in een mooie damcompositie, dat hier
koele berekening heeft plaats gemaakt voor warme, levende be
zieling. Een juweel van een probleem doet hem dan ook even wel
dadig aan als een pianowerk van de grote Poolse componist', aldus
enigszins vrij weergegeven de mening van de bekende eind
spelcomponist J. F. Moser.
Toegegeven, dat het hier een wel
wat lyrisch uitgevallen ontboeze
ming is, waaraan de nuchtere toe
schouwer geneigd is - terecht - eni
ge overdrijving toe te kennen. Zoals
er mensen zijn voor wie geen enkel
muziekstuk een gevoelige snaar zal
doen trillen zo zijn er tallozen voor
wie een dampartij of probleem nooit
meer zal beteken dan een ver
zameling witte en zwarte schijven.
Wij moeten ook eerlijk bekennen, dat
- in tegenstelling tot een muziek
stuk - een probleem - hoe fraai van
construktie en ontleding dan ook -
ons nimmer heeft ontroerd. Dit te
beweren ware pure overdrijving.
Vandaar ook, dat de vergelijking met
de SCHONE KUNSTEN ons te ver
gaat niet alleen, maar er zelfs vol
komen naast is. Het damspel en met
name de problematiek is veeleer
kunstig dan kunst. Zo kunstig zelfs,
dat men de grootste bewondering
kan hebben voor het scherpe ver
nuft van de samenstellers. Niet meer
maar ook niet minder. Door dit kun
stige spel van zwarte en witte schij
ven worden het meer dan levenloze
bloekjes; het is een spel van logica en
vernuft, waardoor de .Stenen gaan
spreken'.
Aan de hand van enige voorbeelden
willen wij trachten dit spreken te
vertalen.
p:
i
nieuze zetten tot winst op de lange
lijn komt. Ziehier het verhaal:
Wit speelt 49-44, zwart de meerslag
ïaar dam met 26x46 latende. Nu heeft
wit de gelegenheid een zg. tempozet
te spelen 36-31, zwart in het genot
stellende van nog een dam door
40x49. De aanvangsstand van 12 wit
te schyven tegenovr 10 zwarte
schyven is gewijzigd in 9 witte te-
Viel er in het probleem van ïr. Vier
gever al van enig vuurwerk te ge
nieten. mogelijk nog meer specta
culair is dit gave, fraaie probleem
waarvan de oplossipg evenmin ge
makkelijk te vinden is. Het is de
moeite waard deze te volgen: De
sleutelzet is 32-27 (21x32), gevolgd
door 24-19 (13x24); 29x20 (18x38).
Wit speelt nu 47-42, zwart verplich
tend tot de meerslag 38x27. Nog
steeds staan 39 en 28 op meerslag.
waarvan wit nu gebruik maakt door
37-31 te spelen (22x44); Wit haalt
dam door 31x4! (15x24). De witte
dam slaat nu 5 stukken door 4x20
(25x14); 49x40 (45x34) waarna volgt
50-44-39 en 48x39 en de zwarte
schyf wordt keurig netjes door de
witte schijf op 34 opgevangen.
Ter oplossing ditmaal een tweetal
problemen van de veelbelovende 20-
jarige Harry de Waard uit Utrecht,
die zo vriendelijk was een 15 stuks
vraagstukken te onzer beschikking
te stellen. Hiervoor onze dank. Bij
gelegenheid hopen we dus nog
meer problemen van hem te pu
bliceren. De Waard schudt de pro
blemen schijnbaar moeiteloos uit
zijn mouw, maar dit is even be-
I
a
m
P
i§
fg n
w
I li
m n
Jg ff
3 00
p) H m m
m. m
iH
Maar aan wits vrijgevigheid is nog
geen einde gekomen.
Weliswaar staat zwart nu op slag op
twee witte schijven, maar wit speelt
24-20 en zwart moet de meerslag
35-44 nemen en heeft nu bovendien
bijna een derde dam te pakken.
De witte scharen zijn nu gedund tot
slechts 5 stukken maar onver
droten gaat wit voort met het weg
geven van zijn stukken. Hij speelt
23-18 en eindelijk kan zwart dan 31
en 32 van het bord nemen, wit nog
in het genot latende van 4 stukken
tegenover 8 zwarte en twee dito
dammen! Maar nu gaat het ge
beuren. Zeer verrassend speelt wit
nu 20-14 en - na zwart 12x32 - 14x1
dam. Zwart slaat 36x18 en nu slaat
wit toe met de vernietigende rond-
slag over 5 zwarte stukken en 1
zwarte dam door 1x5. Als twee bok
sers tegenover elkaar in de hoek van
de ring staat nu de overgebleven
zwarte dam tegenover de nieuwbak
ken witte dam. Maar zwarts vonnis
is gevallen; komt hij uit zijn hoek
dan wordt hij meteen geveld.
driegelijk als de schijn, die een
ervaren goochelaar wekt. Het is
alles een kwestie van genialiteit en
veel oefening. Wij wensen U veel
genoegen bij het oplossen van beide
vraagstukken. Van no. 2 ook het
afspel aan te even. Oplossingen bin
nen twee weken aan ons adres Ko
ninginneweg 30 te Goes. Onder de
goede oplossers zal een prijsje be
schikbaar worden gesteld.
Oplossingen vorige serie.
No. 1. Wit: 11 sch. op 17-18-20-21-
22-24-29-34-43-47-49; Zwart: 11 sch.
op 1-6-9-13/16-25-26-32-35.
Opl. 43-39, 22x31, 24-19, 19x10. 49x40.
47-42, 10-4. 4x2
Canaléjas-motief: op 1-7: 2x16 25-
30; 16-43 30-25: 43-49 6-11; 49-44
11-16; 44-49.
No. 2. Wit: li sch. op 16-24-27-30-
31-32-40-42-44-47-48; Zwart: 11 sch.
op 1-6-8-10-13-15-18-22-26-35-36.
Opl. 24-20, 47-41, 44-39. 48-43, 43x3
16-11. 3x18.
Prijswinnaar werd na loting de heer
J. Necls te Krabbendtjke, die een
problemen-boekje kreeg toegezon
den.
(ADVERTENTIE)
ir. J. Viergever, Amersfoort
In .de Problemist' werd deze compo
sitie geprezen als de mooiste en
moeilijkste van een serie uitgelezen
vraagstukken. Vele oplossers kon
den de winstgang niet vinden. Dat
wit twee schijven meer heeft dan
zwart is in de huidige problematiek
geen bezwaar. Als wit met die twee
plusschijven tóch maar één winst
kan behalen is alles in orde.
Merkwaardig in de nu volgende spel-
gang is. dat zwart onmiddellijk twee
dammen ten geschenke krijgt en
desondanks volkomen weerloos moet
toezien hoe wit via een serie inge-
M 8
G. 3. Coemradi
Sassenstraat 3.9, Zwolle
flinke kans dat morgen
de gelukkige bent!
vraag een paradekaartje
M. W. Driels, Dreumen Gld.
PUZZELTJE
t
3
6
5
b
7
9
10
->2
0
16
15
li
17
18
19
20
Ei
22
23
26
es
Sim
27
28
S3
30
31
32
SS
35
36
37
>9
SO
<«2
us
<141
65
67
<4*
69
SO
SI
5?
•Si
56
55
5b
57
3B
59
fao
61
b3
6e
bs
b 7
70
HORIZONTAAL
1. muzieknoot, 3. buigzaam, 7. gratis (pro deo) afk.. 9. lichaamsdeel. 11.
landloper, deugniet. 14. vuursp. berg op Sicilië, 16. listig, 18. rede (Lat.-.
20. uitroep v. medelijden, 22. alvorens, 24. boom, meisjesnaam. 25. aange
nomen maat. grootte, hoeveelh., 28. nieuw-; (voorvoegsel), 29. de spoorwegen,
afk., 31. haak tot sluiting. 33. windrichting, afk., 34. doeltreffend, 36, ei v.e
luis, 39. deel v.h. hoofd, 40. kort en krachtig, 42. watervogel, 44. lichaams
deel. 46. geioofsovert.. afk., 48. verdieping. 50elem. Beryllium, afk., 52
nachtvogel, 54. zegeteken. 56. voorzetsel, 57. heiligenafbeelding. 59. troel
negen. 60. welpenleidster. 62. klis, 64. lichaamsdeel. 65. steltloper, moeras
vogel, 67. zorgwekkend, 68. in. 69. staat in Azië. 70. elem. Tantalium, afk
VERTICAAL
1. vervoermiddel. 2. tegen-: oorvoegsel. 3. vrouw v. Jacob (O.T.). 4. daar.
5 titel, afk., 6. luchtvormig lichaam. 7. jongensnaam, 8. door druk ver
plaatsen. 10. soort v. antilope. 12. stuk papier. 13 zuidvrucht (gedroogd).
15. kostbaar bezit, 17. zenuwstillend medicijn. 19. indien, 20. nederl. pers
bureau, afk.. 21. kip, 23. lidwoord, 26. groep vliegtuigen, 27. onedel. 30
Europeaan, 32. elk, 34. hert. 35 voorzetsel. 37. een zekere, 38 metaal, 41
bep. kleur, 43. uithangteken bij drogisten, 45. aantal. 47. geluidje, 49 voor
zetsel, 50. produkt v.d. lever. 51. rond lichaam. 53 vak i.e. kluis. 54. waarvan
geen tweede is. 55. hemellichaam, 56. vochtopnemcnd weefsel, 58. vette
vloeistof, 61. kist v. latwerk, 63. voorzetsel. 64. strafplaats (bijbel), 66.
muzieknoot, 67. uitroep v. afkeer.
.De pryspluat van 11 mei is \olgens my gemaakt iu hel muurtje bij de lipr-
vormde kerk te Ovezande, het is een der drie wapens die vroeger hel ,Ouwe
Viskot' sierden', aldus mevrouw E. van 't Leven-N'ooni, Baondjjk 6. Ovezande.
Voor het briefkaartje met deze tekst krijgt ze een tientje.
Oplossingen voor de prjjsplnat van vandaag moeten uiterlijk woensdag wor
den gestuurd naar redactie PZC, Walstraat, Vllssingen. Gevraagd wordt de
plaats waar de foto Is gemaakt. Volgende week publiceren we by de nieuwe
opgave de oplossing en de naam van prijswinnaar.
