DE BARBECUE:
BIJZONDERE CHARME
NYLONGOED EN OPEN VUUR
GEVAARLIJKE COMBINATIE
WAAR
SLAAPT
BABY?
/UUK
Moderne keukens
NYLONKOUS ZORGDE VOOR .VUURWERK'
ssw»s,r**
Zaterdag 18 mei 1968
(van een medewerkster)
De nylonkous, ruim twintig jaar geleden als een eersteklas na-oorlogs
wonder uit Amerika naar ons overgewaaid, doet al sinds lang geen
stof meer opwaaien. Een nylon is een kous en een kous is tegen
woordig meestal van nylon, en hiermee is de kous af. Toch heeft
de al jaren ingeburgerde nylonkous dezer dagen (letterlijk) voor
onverwacht vuurwerk gezorgd: statische elektriciteit, veroorzaakt
door het langs elkaar schuiven van twee nylonkousebenen, zou oor
zaak zijn geweest van het ontstaan van een felle binnenbrand in een
drogisterij, toen de eigenares van die benen een plas gemorste was
benzine opdweilde. Vonken, afkomstig van de nylons, zouden de
benzinedampen in vlam hebben gezet.
Mei hei begrip siatische elekiriciteii heeft iedereen in deze eeuw-van-de
kunstvezel wel eens kennis gemaakt. Wie op synthetisch tapijt loopi krijgt
soms een schokje bij het aanraken van een deurknop Een soortgelijk ver
schijnsel kan optreden bij het sluiten van portieren van de moderne, met
synthetische lakken behandelde auto's. Hier is de wrijving, ontstaan bij
het rijden met hoge snelheid, een van de oorzaken van hef optreden van
elektrische lading. Nylonkleding veroorzaakt bij het uittrekken in het half
donker, soms een soort van sterrenregen, begeleid door geknetter.
Is die statische elektriciteit die over het algemeen beschouwd wordt als
een gek maar ongevaarlijk verschijnsel, dan toch minder onschuldig en
zelfs gevaarlijker dan men denkt? Deze vraag hebben wij voorgelegd aan
het vezelinstituut TNO, de Nedelandse huishoudraad. een bedrijf dat onder
meer synthetische vloerbedekkingen maakt, en een grote producent van
nylonvezels.
UITZONDERING
Over één ding is men hef wel eens: wanneer hier inderdaad statische
elektriciteit, veroorzaakt door nylonkousen, de aanleiding tot een ontplof
fing is geweest, mag wel van een zeer bijzondere samenloop van om
standigheden worden gesproken. Een zeer warme en opvallend-droge om
geving zou bijvoorbeeld een akfiverende rol hebben kunnen spelen. Voor
(ADVERTENTIE)
2SO cm L-A-N-G
LAKENS
EN
SLOPEN
zo ver men weet is een dergelijk voorval in de historie van de kunstvezel
nooit eerder gesignaleerd, althans op huishoudelijk terrein (eventuele oor
zaken van bedrijfsbranden laten wij hier buiten beschouwing)..
Bij het vezelinstituut TNO in Delft vindt men dat de voorgestelde gang van
zaken bij dit ongeluk wat onwaarschijnlijk lijkt ,Het kan natuurlijk, maar
die brand kan ook allerlei andere oorzaken hebben gehad. Het haar van
het meisje kan elektrostatisch geladen zijn geweest. Daar wordt nooit aan
gedacht. De synthetische stoffen zijn altijd meteen de boosdoeners Het
kan ook dat ergens in die ruimte een heel klein gasvlammetje heeft gebrand
dat de ontploffing veroorzaakt heeft. Een andere mogelijkheid zou kunnen
zijn dat in de buurt van de benzinedampen een knop van het elektrisch
licht is omgedraaid. Bij eventuele kortsluiting krijgt men dan namelijk een
veel hoger voltage dan bij de statische elektriciteit die door nylonfextiel
kan worden veroorzaakt.
,Met belangrijkste vinden wi|zegt «en medewerkster van vezelinstituut
inu, ,dat dit incident weer eens de aandacht op het gevaar van was-
benzinedampen heeft gevestigd. Alle huisvrouwen zouden die wasbenzine
de deur uit moeten doenl Wasbenzine hoort buitenshuis, bovendien achter
slot en grendel vanwege de kinderen, en zeker niet in een keuken waar vaak
waakvlammet|es van het gas branden. Voor huishoudelijke karweitjes kan
men veel beter tetra gebruiken.'
Tetra dus inplaats van de brandgevaarlijke wasbenzine, al is tetra ook
niet helemaal onschuldig. Het effekt van de dampen kan dicht bij chloro
form liggen en sommige mensen hoofdpijn of duizeligheid bezorgen, een
reden om er alleen maar mee in de buitenlucht te werken. Het brandge
vaar is bij het gebruik van tetra echter nihil Aldus het vezelinstituut TNO
dat intussen wel weet te vertellen, dat destijds in operatiekamers het dragen
van nylonkleding verboden is geweest, in verband met het veelvuldig
werken met ether Deze voorzorgsmaatregel (statische elektriciteit zou met
de vluchtige etherdampen een gevaarlijke combinatie hebben kunnen
vormen) is echter inmiddels achterhaald doordat injekties de ethernarcose
hebben verdrongen.
NYLON EN VUUR
Bij Nederlandse huishoudraad in Den Haag heeft men evenmin eerder
gehoord over een huishoudelijk ongeval.met statische elektriciteit van nylon
kleding als oorzaak. Wel wijst de huishoudraad nog altijd en bij elke voor
komende gelegenheid op gevaarlijke combinatie van nylongoed en open
vuur. Nylonkleding die, bijvoorbeeld, met elektrische kachels of met een
gasvlam in aanraking komt kan afschuwelijke brandwonden veroorzaken
doordat de kunstvezel zeer snel smelt en als het ware in de huid plakt De
huisvrouw die 's ochtens een nylon peignoir aanschiet en in de keuken
haastig een ketel theewater op he gas zet loopt dat risico, wanneer haar
mouwen maar even met d egasvlam in aanraking komen. Hetzelfde kan ge-
leder jaar worden in de maand mei rond 1.200 jonge moeders
geënquêteerd over de voedings- en verzorgingsgewoonten van
hun baby. De resultaten van de vorig jaar gehouden enquête,
die betrekking heeft op baby's tot en met negen maanden, zijn
inmiddels geanalyseerd.
Onder meer werden vragen gesteld over de huisvesting van de Neder
landse baby. Gebleken is. dat 53% van de baby's over een eigen
slaapkamer beschikt. De overigen moeten met minder genoegen
nemen.
De verkregen antwoorden werden als volgt uitgesplitst:
baby heeft eigen slaapkamertje 53"/#
9 baby deelt slaapkamer ouders 32'!»
baby deelt slaapkamer andere kinderen 10
O baby slaapt in woonkamer 4
baby slaapt op andere plaats 1 °/o
Van alle baby's slaapt 57% 's nachts alleen. De overigen moeten
hun slaapvertrek delen met 1, 2 of meer andere personen en wel:
O met een andere persoon 9 "lo
O met twee andere personen 32 "io
met meer dan twee andere personen 2
De huisvesting van de baby is het slechts in de grote steden. In Am
sterdam, Rotterdam en Den Haag blijkt gemiddeld slechts 30% van de
baby's over een eigen slaapvertrek te beschikken.
Uiteraard speelt ook de welstand van de ouders een rol. Bij de minst
draagkrachtigen is de situatie gelijk aan het gemiddelde voor de
grote steden Naarmate het welstandsniveau stijgt, wordt het percen
tage eigen kamers voor de baby hoger, in de hoogste welstandsklasse
zelfs 78%.
Tijdens hel onderzoek werd ook gevraagd in hoeverre de man behulp
zaam is bij het verzorgen van de baby. Daarbij bleek, dat 2/3 van de
mannen de baby wel eens een schone luier geeft. Deze hulp is echter
in verreweg de meeste gevallen slechts incidenteel.
Een opmerkelijk resultaat leverde de vraag op, in hoeverre de eerste
babykleertjes worden bewaard, nadat de jonggeborene eruit is ge
groeid. Niet minder dan 82% van de ondervraagde moeders bleek
de kleertjes nog te bewaren
De laatste jaren ls het hoe langer hoe duidelijker geworden
dat het klaarmaken van een maaltijd boven een houtvuurtje
in de buitenlucht niet alleen voor de jeugd, doch ook voor
volwassenen een bijzondere charme heeft. Ik denk hier aan
de uit Amerika overgewaaide gewoonte vlees of vis boven
een houskoolvuurtje te roosteren. Men noemt dit barbecuen.
Best leuk, als het weer tenminste meewerkt. Vrienden en fa
milie constateren met genoegen en soms ook met ver
bazing hoe de heer des huizes, gesierd met een koksmuts
en vrolijk bedrukt schort, de heerlijkste gerechten staat klaar
te maken. (Moeder heeft nu eens het toekijken; barbecuing is
immers mannenwerk!)
Het aanschaffen
van een
barbecue
Alvorens over te gaan tot het
kopen van een barbecue dient
u zich bijzonder goed reken
schap te geven van uw spe
ciale wensen op dit gebied.
1. Men bedenke van tevoren
goed hoeveel men (ongeveer)
voor een barbecue wil beste
den. Keus genoeg! Prijzen,
variërend tussen ongeveer
f 25,en ongeveer 200,
2. Voor hoeveel personen zult
u in de regel barbecuen? Voor
zes o) meer personen raad ik
u aan het in de grotere maten
te zoeken. Niets is zo ver
velend als een gezellige maal
tijd in twee ploegen te moe
ten serveren.
3. Waar zult u het liefst bar
becuen? Op het balkon, in de
tuin of op een picknickter
rein? In het laatste geval moet
uw barbecue makkelijk in de
auto meegenomen kunnen
worden.
Voor in de tuin, op het dak
terras of op het balkon vind
ik de apparaten die op ,werk-
hoogte' zijn het gemakkelijkst.
Ook is het plezierig als ze
voorzien zijn van wieltjes en
een windscherm. Deze zijn
gemakkelijk verplaatsbaar als
tijdens het kokkerellen de
wind eens mocht draaien.)
Tevens is het zaak te letten
op de volgende punten:
a. Het is prettig als de staaf
jes van de grill dicht bij elkaar
liggen, dan loopt men minder
kans dat de diverse ingrediën
ten in het vuur terechtkomen.
b. De mogelijkheid om de
grill op verschillende hoogten
boven het vuur te kunnen
plaatsen moet aanwezig zijn.
Deze constructie mag vooral
niet te ingewikkeld zijn. Het
is namelijk wel plezierig het
rooster tegen het eind van het
grillen wat dichter bij de
warmtebron te kunnen plaat
sen. De houtskool straalt dan
niet meer zoveel warmte uit
als in het begin.
c. De staafjes van de grill
moeten bij voorkeur van giet
ijzer zijn of in ieder geval niet
te dun; ze zullen dan minder
gauw kromtrekken door de
hitte.
d. Ook de mogelijkheid om
het vuur van onderen af lucht
te geven is prettig. Het is ge
makkelijk als de barbecue van
onderen een opening hiervoor
heeft, of eventueel van onde
ren aan één kant open is, zo
dat we hem met deze kant
naar de wind kunnen zetten.
Voor hen die het wat uitge
breider willen doen bestaan
ook barbecues die met een
spit zijn uitgerust. Wanneer u
geduldig bent en de tijd er
voor wilt nemen, kunt u een
spit kiezen dat mei de hand
bediend moet worden. Er zijn
er echter ook die automatisch
draaien. Ze lopen op batte
rijen. Maar u moet er dan
toch ook keer op keer heen
om het vlees of het gevogelte
met vet of met saus te bedrui
pen. Als u een barbecue met
spit wilt aanschaffen, moet u
erop letten dat hij is voorzien
van een druipbak. Trouwens,
voor de handige doe-het-zel-
ver is er met een paar bak
stenen en betontegels ook al
heel wat te bereiken.
Het vuur
In verreweg de meeste geval
len wordt houtskool als
brandstof voor de barbecue
toegepast. Het is verkrijgbaar
bij de kolenboer.
Men heeft tegenwoordig ech
ter ook speciaal geprepareer
de houtskooltabletten die wat
makkelijker aan te steken zijn.
Voor het aansteken gebruikt
u bijvoorbeeld spiritus. Zorg
dat de houtskoolbrokken niet
te groot zijn, dan branden ze
niet zo makkelijk. Gewoon
hout is evenwel ook heel goed
te gebruiken. Het vereist wel
iets meer zorg. De geschiktste
soorten zijn eiken, beuken, es
doorn en appel. Voor het aan
maken hebt u een lichtere
houtsoort nodig: dennen (vu
ren), of berken. U hakt hier
van zeer dunne aanmaakhout
jes en steekt die met behulp
van een krantenprop aan. Dan
wat groter hout erop en ten
slotte, als het zaakje eenmaal
goed brandt, het zwaardere
hout erop leggen. Wanneer
het hout eenmaal brandt of de
houtskool goed gloeit (dat
kunt u voelen en zien, de
houtskool is dan namelijk ge
heel met een grijs aslaagje
bedekt) is het moment geko
men om uw vlees of gevogelte
erboven te roosteren.
Mocht u tijdens het roosteren
last hebben van hoge steek
vlammen, veroorzaakt door
afdruipend vet, dan kunt u
hier het beste even met het
waterpistool van zoonlief kor
te metten maken. Wees ech
ter niet te royaal met water.
Ook adviseer ik u om, wan
neer het vlees wat al te veel
vetranden heeft, deze er van
tevoren af te snijden. Zorg er
ook voor een flinke voorraad
brandstof bij de hand te heb
ben, anders moet u halver
wege het festijn houtjes gaan
hakken.
De ingrediënten
Om te beginnen is het van
belang dat alle ingrediënten
op kamertemperatuur zijn.
Dat verkort de roostertijd.
Wanneer u mager vlees (zoals
b.v. biefstuk) gaat roosteren,
is het nuttig om óf het vlees,
óf het rooster even met olie of
vet in te wrijven. Dit voor
komt vastkleven van het vlees
aan het rooster. Magere vlees
soorten en gevogelte moeten
voortdurend met vet of saus
worden bedropen om uitdro
gen te voorkomen Mocht u
het op prijs stellen een knof-
looksmaak aan uw roasts te
geven, dan kunt u tijdens het
roosteren enige knotlookteen-
tjes op de gloeiende houtskool
gooien.
In een volgend recept komen
wat recepten.
Koos je Tirion.
Nylonkousen zijn sinds de tweede wereldoorlog gemeengoed
geworden in ons land; geen vrouw kan ze ontberen.
beuren met kinderkleding van nylon, wanneer kinderen al spelend te dicht
bij een brandend elektrisch kacheltje komen.
Bij een groot Zuidnederlands textielbedrijf dat onder meer synthetische
vloerbedekkingen fabriceert zegt men, betrekkelijk weinig klachten te krij
gen over statische elektriciteit, veroorzaakt door dit soort tapijten. .Tempe
ratuur en vochtigheidsgraad in de kamer zijn doorslaggevende faktoren.
Bij een normale kamertemperatuur en een normale vochtigheidsgraad in
de kamer mag er van statische oplading geen sprake zijn. In centraal ver
warmde huizen verdwijnen zulke klachten meestal wanneer men een paar
bakjes water aan de verwarmingsbuizen hangt Volgens dit bedrijf is het
bovendien een misverstand dat alleen synthetische vloerbedekkingen het
verschijnsel van statische oplading vertonen. Bij wollen tapijten kan het
evengoed voorkomen.
tn tenslote een stem uit een bedri|t dat op grote schaal nylonvezels pro
duceert: ook daar heett men nog nooit eerder gehoord van ongevallen op
huishoudelijk terrein waarbij de zogenaamde statische elektriciteit uit nylon
kleding de oorzaak zou kunnen zt|n. Het lijkt dus onnodig om overdreven
bezorgd te zi|n over het eigenaardig# vonkenverschijnsel dat onze nylon
kleren soms produceren, maar de adviezen van TNO en Huishoudraad
mag elke huisvrouw nog wel uit het hoofd leren: géén brandgevaarlijke
vloeistoffen in huis, en géén nylonkleding in de buurt van open vuur.
Het aantal vrouwelijke studenten
in de Westduitse bnUbrfPtlMWl 'ttfpt
voortdurend. 'Vrouw enbelangen het
maandblad van de Nederlandsver
eniging voor vrouwenbelangen vrou
wenarbeid en gelijk staatsburgerschap,
weel te melden dat het vrouwetgke
aandeel m het totaal aantal studeren
den in de bondsrepubliek sedert 1954
van ruim zeventien procent tot ruim
veertig procent is gestegen Beroejien
als lerares en arts staan, evenals vroe
ger, hoog aangeschreven bij de vrouwe
lijke studenten Nog iets dat (helaas)
niet veranderd is. meisjes hebben nog
alljjd een sterkere neiging dan jongens
om hun studie voortijdig af te breken.
Desondanks mag hoger onderwijs voor
vrouwen geen .onverantwoorde inves
teringworden genoemd: in I960 was
zeventib procent ovan de vrouwen met
een voltooide universitaire opleiding in
een beroep werkzaam.
Nog een (opmerkelijk) verschijnsel,
dat in de bondsrepubliek te signaleren
valt: het aantal geestelijk achterge
bleven kinderen op de scholen wordt
daar, in verhouding tot de bevolkings
groei, voortdurend minder. Het be
draagt nu nog maar een vijfde van het
aantal van tien jaar geleden. Daaren
tegen is het aantal vroeg-ontwikkelde
kinderen tussen 1958 en 1965 vertien
voudigd. Men meent dan ook te mogen
voorspellen dat in de komende tien
jaar verscheidene kinderen al vóór
hun tiende jaar de nu gebruikelijke
vormen van lager onderwijs zullen zijn
ontgroeid. Gedacht wordt aan de op
richting van 'fruhbildungsschulen' waar
de kinderen al op vijftien- of zestien
jarige leeftijd eindexamen zouden moe
ten doen. Al deze geestelijk vroegrijpe
kindertjes hebben, blijkens hun uitla
tingen en de inhoud van hun dag
boeken, nogal wat kritiek op de vol
wassenen.
duizend alleenstaande mensen (man
nen en vrouwen) lussen vijfentwintig
en zestig jaar. De gewonevrijgezel
len van La Belgique zijn hier niet bij-
gerekend. Voor de eenzamen onder deze
driehondervijftigduizend is nu, zo meldt
weekblad Elle, een nieuwe vereniging
opgericht. De club heet Amitlé" en is
gevestigd aan de boulevard Lamber-
mont in Brussel.
In de badpakkenkollektles van deze
zomer zowaar een enkel exemplaar met
een rokje. En dan niet zo'n schootje"
dat vaak omkrult en daardoor z'n doel
volkomen voorbijschiet, maar een echt
rokje dat iets gerend uitloopt, een ge
heel vormt met het bovenstuk, en het
slipje van het badpak aan voor- en
achterkant volkomen bedekt. In kleu
rige lengtestrepen van stretch-badstof
(en alleen maar voor tamelijk slanke
vrouwen nog een nieuwtje: bad
pakken en bikini's met opgeborduurde
bloemetjes of andere motieven op de
voorpanden. Het materiaal is effen
witte badstof, voor de borduursels wor
den kleuren als marine, oranje en
violet gebruikt.
De werkelijk spektaculalre zaken
in de badmode komen weer van ont
werpsters als Emmanuelle Khan: bad
pakken van helanca met zijpanden en
schouderpanden van doorzichtig mica,
minuscule bikini's waarvan de broek
jes opzij met enorme drukknopen slui
ten en de cups van het bovenstuk 'op
gehangen' zijn aan smalle benden van
doorzichtig materiaal. Met druksluitin-
gen aan de cups vastgezet, dus af
neembaar. Blikvangers zijn ook gelakt
helanca (voor bi kini's met metalen
gespje en allerlei uitsparingen) en 'tu-
niekbadpakken' invage losse lijnen
waarvan de pijpjes iets golvend uit
lopen.
'De boetieks van Rotterdam zijn
even charmant als die van Parijs, Brus
sel of Amsterdam', aldus maandblad-
Claire dat een verkenningstocht heeft
gemaakt door Rotterdam, een stad
van vandaag, waar humor en fantasie
de toon aangeven'. Marie-Clatre vindt
dat de sfeer van sommige boetieks in
de Maasstad kan wedijveren met die
van 'de beste boetieks van Brussel',
en schrijft waarderende woorden over
de exclusieve modellen van de styliste
Betty Schilp, die van stijl-1930 tot de
meest extreme avant-garde gaan. Ook
niets dan lof over de luxe winkels,
Caféterrassen en bloemperken van de
lijnbaan, over de Maastunnel en het
caféleven van de wereldstad. Kortom:
een hart onder de riem van de Rotter
dammers die zo vaak te horen krij
gen dat hun stad een poel ongezellig
heid is.
'Bloemen in het haar', roepen som
mige Parijse ontwerpers en dan be
doelen zij niet de kris-kras tn de
haardos gestoken bloemen van de hip
pies. maar een haarband van bloemen,
zij het dan geen echte. De (buigzame)
haarbanden zijn van plastic, de bloe
men van organdi in de kleur van de
jurk die erbij gedragen wordt.
(ADVERTENTIE)
bezoekt onze showroom
LOUWERSE
DE PRIESTER N.V.
Breda :CfcaiaijK5S.Tel L0160S, ZiTM
