ACHT
KRUISJES
VOOR
SINT-
SEBASTIAAN
BRAND IN HET KLOOSTER
TE SLUISKIL
MIJN BEROEP IS.....
SCHAAPHERDER
extiA
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Westdorpse schutters
gaan jubileren
s>t.S*bailV<in
Ufskdoflpe,
WOENSDAG 13 MEI 1968
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
FT"
Koen van Waesmisschien wel de toekomstige opvolger van zijn vader, de huidi
ge hoofdman, staat klaar om te schieten. Om zijn nek draagt hij de historische
keten voor de schutterskoning.
WESTDORPE Daar komen de schutters, daar komen ze aan.... Een liedje dat Westdorpe de
komende werken al dan niet in gedachten) nog wel eens een keertje zal zingen, wanneer in het
lange dorp langs het kanaal het 80-jarig bestaan uan de schuttersvereniging Sint-Sebastiaan
wordt gevierd. De heer George van Waes is een van de mensen die in de gelukkige omstandig
heid verkeren dat ze dan hun mond kunnen houden. Want als hoofdman (zoveel als voorzitter
van de feestende vereniging laat je je natuurlijk toezingen....
Marion van Waes (15) ontwierp het omslag van de uitnodigingen voor het
80-jarig jubileum.
<lie zich
aan de edele
handboogsport heeft verpand, die
meneer Van Waes. ,Ik vind het
iets waar sfeer in zit, waarin je
eerlijk moet zijn en waarbij heel
vat vakmanschap komt kijken".
Sint-Sebastiaan telt 38 mensen die
r ook zo over denken. aJ zijn dat
liet allemaal actieve leden. Op een
coningsschicting komen er zon 25
iot 28.
Merkwaardig genoeg verschilt het
huidige ledental niet zo heel veel
an dat waarmee de vereniging in
1888 werd opgericht. .Nu was er
laarvóór ai eens een schutterij ge
weest en die heette ook Sint-Sebas-
'.iaan. Maar door een of andere oor
zaak raakte de vereniging in verval,"
vertelt de heer Van Waes, wiens
verre familielid burgemeester Camil
van Waes 80 jaar geleden tot eerste
voorzitter werd benoemd. Het schiet-
terreln bleef steeds hetzelfde: een
weiland van het kroondomein, achter
de Graaf Jansdijk.
,De vereniging sloot een pachtover
eenkomst af met de man die het
weiland ook weer van het domein
pachtte. De prijs schommelde nog
wel eens. In het begin vroeg er
iemand 25 per jaar. terwijl dat
bedrag in een later stadium op 7,50
werd gebracht. Dat lag eraan of
zo n pachter de schutters goed ge
zind was'.
Er hebben zich zo in de negen
tiger jaren heel wat kleurige ta
ferelen afgespeeld, rond de stoere
gaaisteng. Het bestuur besteedde het
verzorgen van de maaltijd tijdens
een gildefeest en het verven van
de paal officieel aan. En reken maar
dat de leden niets te kort kwa
men. Daarvan getuigt een treffen
de notitie in een vergeeld notulen
boek, waarin gesproken wordt van
het ter tafel bezorgen van een
kop koffie en broodjes met kaas
om ongeveer half twee, des avonds
om ongeveer 8 uur. Beste kwaliteit
roastbief of biefstuk met fijne tar-
weboterhammen mostard en toebe-
hoorten en aan ieder lid een glaasje
bier'.
Enkele bladzijden later klaagt men
over de forse kosten die het eetfes
tijn de laatste jaren met zich mee
bracht: rond 1890 was er al 0.45
per man mee gemoeid, terwijl de
schutterij in de voorgaande periode
".erechtkon voor respectievelijk
14.5 en 24.5 cent per persoon. Men
hield er zie opnieuw de notulen
echter wel heel wat plezier aan
over. .Gezellig en vreugdevol ledig
den wij nog menige pintjes en
fleschjes' constateert de toen mali-
gesteld aan toe te voegen dat de
veldwachter het gezelschap er ten
slotte op attent maakte dat ,het
uur van scheiden was aangebro
ken'.
Koning
Hipolit Kerkhaert haalde de titel
en ook daar is, in het clublokaal
,Het oude raedhuys', nog menig
keer het glas op geheven.
Tot zover de beduimelde feiten uit
de bakerperode. De rest van de ac
tiviteiten had een rustiger verloop
en het ledental bleef vrijwel con
stant. met een opleving Ln de oor
log toen er zich bij gebrek aan
andere evenementen -- heel wat
nieuwe schutters meldden.
Sint-Sebastiaan heeft in zijn lange
bestaan 3 gaalstengen .versleten'.
Momenteel staan er twee en dat Is
mede te danken aan heft Initiatief
van de heer Van Waes, die, toen hij
vier jaar geleden hoofdman werd,
een tweedehands exemplaar weg
haalde op het terrein van de Sldmar
in Zelzaete. ,Dat is een verhaal
apart. Met een man of zeven zijn
we op pad gegaan om het ding te
halen. Dat transport liep allemaal
met tractoren. Als Je toen die trek
kers met hun wagens had gezien...
weer iets heel bijzonders'.
Contributie
de contributie,
het begin om Je tegen een entree
geld van 2,50 en een maandelijkse
bijdrage van 1,50 bij het Illustere
schuttersgezelschap te voegen, mo
menteel betalen de leden 6 per
maand met het dubbele van dit be
drag aan entreekosten.
.We hebben ons steeds zelf kunnen
bedruipen, we hoefden nog nooit om
subsidie te vragen, al houdt dat nu
ook weer niet in dat de kas altijd
uitpuilt. In de oorlog kwam hel
een keer voor dat er nog 28 ln
zat'.
De vereniging slaagde er ln
1968 ln om Zeeuws kampioen te
worden, een strijd die wordt uitge
vochten tussen Zuldbevelandse en
Zeeuws-Vlaams .schutterijen.
Twaalf Bevelanders en een dito aan
tal Zeeuws-Vlamingen gaan verder
elk Jaar als Nederlands landenteam
naar Internationale wedstrijden,
waaraan ook België en Frankrijk
meedoen. Dit Jaar vertrekt men 18
augustus naar Noord-Frank rijk
voor deze ontmoeting. En dan zijn
er het Jaarklokje rond na
tuurlijk de verenlglngaconcoursen
door heel de streek en op de over
dekte wippen in België. Weatdorpe
treedt zelf 9 maal per Jaar als
gastheer op en dan wil het wel eens
gebeuren aat er 100 man op bezoek
komt. onder wie een respectabel aan
tal zuiderburen.
Feestelijkheden
Maar nu het jubileumfeest, want
men heeft heel wat op touw gezet.
Aanstaande zaterdagmiddag is er
om 14 uur een ontvangst van de ge
nodigden ln het clublokaal ,'t Oude
Raedhuys'. drie kwartier later be
geleidt het muziekgezelschap schut
ters en gasten naar het schutier*-
terrein waar een gedenkteken wordt
onthuld en waar rnen de (stenen)
schutterstent in gebruik zal nemen.
Dankzij de bemiddeling van een
brouwerij kon de schutterij hem Ln
eigendom krijgen, alleszins een ge
schenk waar muziek in zit. Na de
wedstrijden is er tot slot een maal
tijd in het clublokaal.
En daar zitten ze allemaal, vari
ërend van Gustaaf de Cooker (al
lid sinds 1906 en met zijn 84 jaar
recordhouder op dat punt), Goedhals
uit Gilze Rijen reist al 8 Jaar
trouw heen en weer als er Iets te
schieten valt), secretaris A. de Be-
leir en penningmeester E. Hendriks.
Maar ook de Jeugdige talenten Koen
van Waes (als zoon van pa een voor
treffelijke adsplrant) en Ben van
Acker (jongste lid) zijn vertegen
woordigd. Daar zitten de schutters,
ze eten ervan....
De jeugdige vereniging kwam er
niet onder uit: er moest een ko-
ningsschieting komen.
EMMAHAVEN Eduard Ver
bist, verweerde vijftiger, Is een
Zeeuws-Vlaming die in de letter
lijke zin van het woord een rand
figuur genoemd kan worden.
Al sinds zijn vijftiende vind je
hem dag in dag uit op de schorren
in de buurt van het bescheiden
Emmahaven, waar de zee zijn
spelletje speelt met het Ver
dronken land van Saeftinge. Edu
ard Verbist is schaapherder, de
laatste die een familietraditie
van op de kop af 187 jaar In ere
houdt. Met assistentie van twee
zielstrouwe maar uiterst waakza
me honden - een van wolfs&fstam-
ming, een ander van onduidelijke
signatuur leidt. hij een
kudde van 280 dieren veilig
door de schorren, daarbij rekening
houdend met het ty. Hy heeft
het best naar zijn zin, In het
stille wereldje langs de \Vester-
schelde. Jk heb dit beroep ge
kozen omdat het Indertijd het
meeste perspectief bood. Ik ben,
voorzover ik weet, de enige in
Zeeuwsch-Vlaanderen. Daar, een
eindje oostwaarts, zitten nog wal
Belgen, maar daarmee heb Ik wei
nig contact. De laatste tijd is d«
rentabiliteit van de handel wel
ZELDZAME
BEROEPEN
wat teruggelopen, doordat er zo
veel schapeviees uit Engeland ei
Australië wordt geïmporteerd. Vo
rig jaar heb ik een beste tijd ge
had, want toen heerste daa
mond- en klauwzeer, zodat W'
hier aangewezen waren op d
eigen dieren'.
Binnenkort staat Verbist weer
voor het gigantische karwei dat
.schapen scheren' heet. Normaal
komt er 4,5 kg wol van elk dier,
VAN D'EE
TOT H0NTENISSE
Op 25 maart 1899 werd de communiteit van het klooster te Sluiskil
gevestigd en op 17 januari 1899 werd het r-k kerkgebouw aldaar door
de deken T. P. Hessels ingezegend. Op 17 juli 1S99 kwam mgr S. Leij-
ten, bisschap van Breda, naar Sluiskil om de nieuwe kerk en het
klooster der paters Capucijnen in te wijden. De voor deze gelegenheid
ingestelde feestcommissie bestond uit de heren Th. Fermont, J. van
Sela, P. Cortvriendt, Th. v. d. Bilt, A. Stockman, C. Bleijenberg en P.
ffoossen. Ter gelegenheid van dit feest was een erepoort opgericht
tan de ingang van het kloosterplein en langs de weg daarheen waren
iparreboompjes geplant. Men trok in optocht naar het kloosterplein,
'hoaar de bisschop werd toegesproken door Irma Fermont. Het was dus
en groot feest op die dag. maar helaas, de feestvreugde zou spoedig
oorden gevolgd door een grote ramp. In de nacht van 13 op li maart
1900 werd te ongeveer half elf één der broeders wakker die meende
lat hij iets hoorde vallen. Hij ging naar de zolder om te zien wat er
taande was, doch ontdekte niets bijzonder. Kort nadat hij terug ge
teerd icas naar zijn slaapplaats hoorde hij weer iets en met een andere
broeder ging hij weer op onderzoek uit, Op de zolder gekomen openden
:C een dakraam en toen zagen ze dat de kerktoren in brand stond. Ze
maakten onmiddellijk alarm, doch door de hevige wind breidde de
irand zich zo snel uit, dat men alleen enige papieren e d kon redden.
Bij de in januari 1968 in de Noordstraat plaats gehad hebbende brand
lebben we gezien hoe verschrikkelijk snel zoiets kan gaan, ondanks
het feit dat wij nu over een brandweer beschikken die goed is uitgc-
'II rust en die zeer snel gealarmeerd kan worden. Tijdens de brand te
Sluiskil was dat heel anders. Ook toen beschikten wij te Ter neuzen
over een goede brandweer, maar de alarmering was toen natuurlijk
erg gebrekkig. In het proces-verbaal van de korpschef, Kees Klaasscn,
lezen wij dat hij te ruim drie uur, dus J/,5 uur na het ontdekken der
brand, werd gewekt door de onderwijzer Imandt van Sluiskil.
Deze verzocht hem namens de burgemeester de brandklok te willen
doen luiden. Te half vier luidde de brandklok en op verschillende pun
ten werd alarm geblazen. Klaassen vertrok direct naar Sluiskil, alwaar
hij bij aankomst zag, dat de kerk reeds geheel was uitgebrand en dat
alleen de muren waren blijven staan, terwijl het klooster nog geheel
in brand stond. Rond vijf uur verscheen de brandweer uit Terneuzen
aldaar met de spuiten A en B en ook de vrijwillige brandweer Junctor
et Einergo' was daarna spoedig ter plaatse. Te 8 uur was de brand ge-
'ilust. maar toen was ook het klooster geheel uitgebrama. Ter voor
koming van ongevallen werd de westelijke gevel van het klooster om-
■/ehaald. Enige moedige mannen uit Sluiskil waren tijdens de brand de
;erk binnengedrongen om met kleine handspuitjes te trachten iets te
edden. Het enige wat ze echter konden doen, was een aantal laden uit
'casten, met inhoud, door de ramen naar buiten te werken, waardoor
log wat kerkgewaden enz. konden worden gered. Met hun gebrek-
cige hulpmiddelen trokken de redders toen naar het leringlokaaltje
abij de kerk om dit te beschermen. Door hun optreden konden dit lo
caaltje en het huis van Begijn behouden blijven. De oorzaak van de
■rand, die in de kerk was ontstaan, werd niet ontdekt, doch zeker is
et, dat hier geen opzet of schuld aanwezig was. Een aantal paters
ertrok dezelfde morgen naar elders en het resterende deel weid tij-
elljk ondergebrach:, in de bijgebouwtjes van het klooster. Het. lering-
ilcaaltje werd direct ingericht om enige dagen als noodkerkje dienst
e doen en reeds op 16 maart werd daarin de h.rnis opgedragen,
ijkswaterstaat verleende toestemming tot het oprichten op haar
rond van een loods die dienst zou doen als noodkerk. Op 1 april werd
ierin de eerste heilige mis opgedragen. In de zomer was het er echter
■.eer warm en in de winter was het er haast niet uit te houden van de
.oh. Op -21 maart werd met de herbouw van de kerk en het klooster
een aanvang gemaakt en reeds op 1 februari 1901 werd de herstelde
en vergrote kerk in gebruik genomen. Van de brand of van de gebou
wen van voor de brand heb ik helaas geen afbeeldingen kunnen ont
dekken. zodat wij ons tevreden moeten stellen met afbeeldingen uit
latere tijd.
P..J. Baert.
De nieuwe Kerkstraat zoals die eens was. Wij zien hier de r-k kerk met juist links daar
naast het leringgebouwtje.
tegen een pr\js van 1,20 per
KG. ,Ik heb nog meegemaakt dat
je dat het dubbele opleverde,
dat was voor ons heel best', ver
telt hij. Kan een dergelijke (ove
rigens middelgrote) kudde nog
wel aan voldoende voedsel komen
op de schrale schorgronden ,Ja,
dat gaat merkwaardig genoeg
steeds beter. Vroeger groeide hier
veel spalentina, Engels gras noe
men ze het ook wel. Dat was erg
droog en dor, zodat het praktisch
geen voedingswaarde had. De laat
ste jaren neemt het percentage
echter zienderogen af. Er komt
gras van redelijke kwaliteit voor
in de plaats.'
Eduard Verbist mag dan met tin
kelende oogjes vanonder de ste
vige klak de wereld inkijken, hij
beseft terdege dat er na hem nie
mand meer 365 dagen per jaar
aan de dyk zal staan om er scha
pen te hoeden en dat niemand
meer bereid ls tot een uur of half
tien 's avonds (en dat komt voor)
ln touw te zyn.
,Die kleine jongen van mij
is nou elf. maar hy voelt er niets
voor, nee dat beroep raakt uitge
storven. Maar ik hoop dat ik het
nog een tijdje volhoud. Dan moet
er geen Baalhoekkanaal komen,
want dan word ik ook gedwongen
om er voortijdig mee te stoppen'.
Eduard Verbist: beroep raakt uitgestorven.
De r-k kerk en het klooster met. geheel links nog juist zichtbaar het leringgebouwtje.
Zaterdag n<
deelnemers
if men ook de nieuwe schutterstent in gebruik, een onderkomen voor
ii de schietingen.