TRAPMAN DRAAGT
ZIJN STEENTJE BIJ....
HET HAVENTJE
VAN CADZAND (2)
JAN DOOMS EN TERNEUZEN:
BOVEN AAN DE SCORELIJST
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Aardenburgse fabriek levert er per jaar vijf miljoen
VRIJDAG 3 MEI 1968
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
dlngsruimte. .Die brandt dag en
nacht, de temperatuur ia er zo'n 150
graden. Als we de produktie willen
vergroten moet de oven vanzelfspre
kend worden aangepast. Het oudste
gedeelte van de huidige dateert van
'36. Een nieuwe oven vergt een in
vestering van ongeveer een miljoen.
Ach, zo gaat het met alles in ons
bedrijf: de plannen zijn er wel, maar
het kapitaal is een andere zaak,'
zegt de directeur, die samen met
zijn zoon W. I. J. Trapman (kera
misch ingenieur, een titel die hij In
Duitsland haalde) leiding geeft aan
21 medewerkers
KLEI
Het voornaamste ingrediënt voor de
baksteen is klei. De Aardenburgsche
Steenfabriek graaft die af in de
buurt van Oostburg. Al lang voor
deze vorm van vervoer ingang vond
maakte men gebruik van containers,
die op verschillende vrachtwagens
gemonteerd kannen worden. Zij stee-
ten hun grond in de z g .mengkel-
ders,' kolossale in de grond inge
metselde bakken, waar de klei op
kleur word- gebracht. Vervolgens
zorgt een machine ervoor dat hij
schoon en luchtdicht de lopende band
of de handvormafdeling bereikt. Een
dan mogen de stenen-in-wording 3
maal 24 uur uitblazen in een van de
6 droogtunne'.s. waar een tempera
tuur van rond de 70 graden heerst
Een ingenieus systeem van karretje-
op mini spoori -ntjes zorgt voor het
intern transport. Slot van het ver
haal: stapels uaksteen. 5 miljoen per
jaar. waarvan de helft naar Neder
landse. de helft naar Belgische ob-
lecten verdwijnt.
MEER
Het Aardenburgse bed''Jf Is hot eni
ge van die aard m Zee and. Vroeger
telde Zeeuwsch-Vlaanderen ver»..bil
lende steenfabrieken, maar ze lieten
een voor een het leven in de kente
ring van het economisch getij. Trap
man blééf: sinds 1905 ts de naam
van de familie met de zaak ver
bonden. En als er een kerkje in Bel
gië herbouwd moet worden gaat de
opdracht naar Aardenburg. waar de
handvormafdeling zich dan ijverig
belast met de vervaardiging van
middeleeuws aandoende .moppen'
van een speciaal formaat Hoeveel
geveltjes in het oude Brugge zijn
dankzij de diensten van de fabriek
weer in ere hersteld? En de nieuw
bouwwoningen. de bejaardentehui
zen: overal kun Je steen van Trap
man vinden, steen die generaties
overleeft. .We zijn machinaal volle
dig bij, we lopen in de voorste gele
deren," zegt de huidige eigenaar.
.Tot nu toe was het steeds zo dat we
achterliepen op de vraag. Als de pro-
duktievergroting erdoor komt kun
nen we de zaken bijbenen.' Een op
gewekt geluid, en dat terwijl zoveel
steenfabrieken zich heel wat minder
positief over ie gang van zaken
kunnen uitlaten. Trapman zit aan de
goede kant": van de grens én van
de sanering. Hij 1 éét niet betalen, hij
betailt.,
Directeur Trapman: plannen genoeg
Machinaal volledig bij
Het centrale punt in het bedrijf van
de fa Trapman: de reusachtige oven.
Je kunt er bovenop lopen zonder dat
je last hebt van de warmte. Op het
ovendak staan allerlei merkwaardi
ge .kacheltjes', die bij nadere be
schouwing echter buizen blijken te
zijn waar, via een elektrisch aange
dreven systeem, steenkolengruis
wordt afgevoerd naar de verbran-
AARDENBURG Als Bert Haanstra niet op het illustere idee
gekomen was om een documentaire aan de glasfabricage te
wijden, had hij in de machineloods van de Aardenburgse
Steenfabriek de film Baksteen' kunnen fabriceren. Gegeven:
een elektrische zaag snijdt een balkvormige kleimassa in be
scheiden blokken. Gelijkmatig schuiven ze de machine uit en
helpen op die manier mee aan een jaarproduktie van 5 miljoen
stenen.
Aardenburgsche Steenfabriek: aan goede kant saneringsgrens
En terwijl 35 van zijn collega's bin
nenkort hun bedrijf geheel of ge
deeltelijk sluiten als gevolg van een
grootscheepse interse sanering, die
de overproduktie weg moet werken,
zegt directeur J W. A. Trapman:
Het ligt beslist niet in onze bedoe
ling om ermee op te houden. We
hebben plannen genoeg. Momenteel
zijn we bezig met het installeren
van een machine voor onze hand
vormafdeling en er is al meer gemo
derniseerd.' Deze gunstige gang van
zaken dankt de fabriek aan het feit
dat de jaarproduktie voor de helft
bestaat uit z g .handvormstenen,'
een specialiteit die onder meer in
België nogal wat aftrek vindt. .Vroe
ger hebben Babyloniërs en Egypte-
naren op precies dezelfde manier
stenen vervaardigd. Ze vertonen een
apart reliëf, dat ontstaat doordat het
zand tussen de kleideeltjes wegvloeit
als ze gedroogd zijn. Geen enkele
steen is gelijk aan de andere. Je
krijgt dezelfde tendens als in de
meubelindustrie: naar Handgemaak
te meubelen bestaat nog altijd een
grote vraag, het is een mooi pro-
dukt.' Momenteel maken medewer
kers van de fabriek uit klompen klei
met behulp van een houten bakje de
handvormstenen. Als de nieuwe ma
chine in bedrijf is worden hun han
delingen volledig automatisch over
genomen. Naast deze afdeling be
schikte de fabriek toch al over een
machinale afdeling, waar de norma
le bouwstenen (met een kunstmatig
ribbeltje voor het show-effect) wor
den vervaardigd. Heit streven is om
de jaarproduktie op 10 miljoen te
brengen.
VAN D'EE
TOT HONTENISSE
Bijgaande fofo van J. Torbijn uit Goes toont het haventje op
een later tijdstip. Nu echter bij vloed. Links op de foto ziet u
de botter van Jan Baars, de Cadzand 3, één van de vissers
vaartuigen welke het haventje als thuishaven had. Ook de
sloep op de voorgrond was van deze visser. Het was tevens
de thuishaven van de Cadzand 1, welke eigendom was van
de vissers Duininck en de Maittie, welke de visserij uitoefen
den van SO mei 1927 tot 15 november 1935. Eveneens van het
vissersvaartuig van de vissers Ko en Piet Volders uif Retran-
chement. De door deze vissers aangevoerde garnalen en vis
werd hoofdzakelijk naar België, o a Heist, Zeebrugge en
Gent gebracht om daar verkocht te worden. De afrit naar het
haventje was nogal steil. Dit gaf wel eens moeilijkheden,
want de bieten o a werden met paard en kar aangevoerd en
daar deze wagens geen rem bezaten eiste het waarlijk veel
vakmanschap om zonder brokken langs de laadkade te komen.
De gebouwen op de foto afgebeeld zijn respectievelijk van
rechts naar links: De woning van Ko Misilje, graanhande
laar, nog aanwezig. Onmiddellijk links van deze woning
ziet u nog een zeer klein gedeelte van de woning van Willem
van de Heuvel, de beurtschipper. Deze had 16 kinderen te
onderhouden. Hij onderhield de beurtvaart van 1903 tot het
voorjaar van 1914- Daarna ging hij de visvangst beoefenen
in Breskens met het vissersvaartuig Br. 16.
Vervolgens het weegbrughuisje. Want de aan- en af te voe
ren produkten moesten toch gewogen worden. Het grote
gebouw midden op de foto ts het directiehuis van het wa
terschap De Wielingen, wat nu gebruikt wordt als zomer
woning' voor het personeel van het Waterschap Het Vrije
van Sluis. Links daarvan het polderhuis van de Watering
Cadzand. Het huiske boven aan de oprit bevatte de peil
schaal om de waterstand in het haventje op te meten. Na
de tweede wereldoorlog werd het o.m. nog gebruikt als wacht
post van de douane. De zwarte schuur daarnaast xvas een
opbergloods van het waterschap. Hierin lagen o a twee
reserve vloeddeuren. In het. haventje mondt ill het afwate
ringskanaal uif. Vroeger was dit afgesloten door vloeddeu
ren welke bij eb automatisch opengingen en zich bi] vloed,
door de druk van het water, weer sloten. Het meest linkse ge
bouwtje was de loods waar de reddingsboot in was opge
borgen. Eerst was er een sloep ,op de riemen' aanwezig met
schipper Kees van de Heuvel. Daarna kwam de motorvlet
Zeeuwsch-Vlaanderen welke in de tweede wereldoorlog regel
matig uitvoer wanneer o a afgeschoten vliegtuigen in zee wa
ren gestort. Door de aangebrachte staketsels van palen met
daaraan bevestigde mijnen was het levensgevaarlijk voor
schipper Van de Heuvel met schoonzoon Beun, om uit te va
ren. Er moesten dan tevens twee gewapende Duitsers mee
om er voor te zorgen dat. hel schip weer in de haven terug
kwam. Door handelingen van de Duitsers ging deze boot in de
tweede wereldoorlog verloren.
Haventje met beurtschip van Willem van de Heuvel. Let op de nog gave
meerpalen.
Haventje bij vloed, met botter Cadzand 3. Foto: J. Torbijn.
TERNEUZEN Jan Doorns, al
sinds jaren het forse steunpunt van
het eerste Terneuzeneldtal, en zijn
teamleden gaan 11 mei naar het
Brabantse Etten-Leur om er in de
bloemetjes gezet te worden voor het
feit dat ze dit seizoen respectievelijk
18 en 48 doelpunten hebben ge
scoord. Deze score werd nauwkeurig
bijgehouden door Jnternos contact,'
het cluborgaan van de gelijknamige
voetbalclub, dat ook zal zorgen voor
de erepalmen en -bekers. Terneuzen
werd eerste op de ranglijst, Dooms
kreeg een gedeelde tweede plaats.
Jan is er niet merkbaar van onder
de indruk. Hij maakt zich veel meer
zorgen over het wijzertje van de
weegschaal: dat is het laatste sei
zoen behoorlijk tegen de 90 gaan
aanleunen. Jk ga nu maar een sport-
fiets aanschaffen om de overtollige
kilo's kwijt te raken. Ik ben de com
petitie begonnen met een gewicht
van 84 kg. Dus als je het zo be
kijkt: een goed seizoen.' In de spel-
sector vaflen de resultaten overigens
MENSEN IN
DE SPORT
ook met tegen, meent hij, al ont
brak het het. elftal af en toe wel eens
aan het nodige vuur. ,Ik wilde dat
we de strijdlust van Axel bezaten.
Het gekke is dat we juist in wed
strijden tegen deze ploeg uitblinken
door enthousiasme. Wat mijn doel-
puntenaantal aangaat: dat is inder
daad een absoluut record. Vorig jaai
scoorde ik er 10 en ik heb er ook
wel eens 13 op mijn naam gebracht
Overigens zeg ik er nadrukkelijk bi]
dat dit een teamzaak is, je kunt dat
nu eenmaal niet alleen presteren
Jan Dooms kan overigens gevoege
lijk gelden als een routinier: van
zijn 16e af speelt hij in het eerste
van Terneuzen. Aanbiedingen van
andere clubs f Praat hem er niet
van, hij gaat toch niet weg: Jk heb
het. hier naar mijn zin, waarom zou
ikT' Wel zijn er ten aanzien van de
vereniging enkele wensen. ,Van de
Week is er iemad van de elftalcom
missie via een achterdeurtje geloosd,
daar ben ik het niet helemaal mee
eens. Vooral omdat het een man is
die zich helemaal voor het voetbal
heeft gegeven. In het bestuur is er
sinds mijn intrede in de vereniging
heel wat veranderd. De nieuwe voor
zitter, Van der Linde pakt de zaken
voortvarend aan, daar zal het alle
maal niet aan liggen. Maar ja, zo
iets vraagt tijd.' Dooms gaat een
keer per week trainen. Binnenkort
maakt hi] met de club een reisje
naar Duitsland, de Engelse trip van
vorig jaar ligt nog vers in zijn ge
heugen. Je doet enorm veel relaties
op met deze sport. In Brabant bij
voorbeeld ken ik nu heel wat men
sen.' En een van die kennissen, ver
klapt hij op het nippertje: doelman
Verpoorte van Axel. JJaar heb ik
veel bewondering voor.'
