Nederlandse marinemannen leren in
Noorwegen uit onderzeeër ontsnappen
Transfusiedienst
doet wonderen
met (donor)bloed
Voor u 31/z7o op uw
salarisrekening en
desgewenst een
maand salaris extra als
gezinskrediet en voor u
WITTE KRUIS
Maatregelen tegen
gebruik van
wekaminen
Sneller dan
de beste lift
VRIJE OPSTIJGING'; BELLEN BLAZEN ZO HARD JE KUNT
de bank waar ook zich thuis voelt
WOENSDAG 24 APRIL 1963
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
HIJ HOUDT HET
BIJ POEDERS
En U? Cachets of tabletten? Houd
het in elk geval bij Witte Kruis:
aktief tegen griep, verkoudheid en
pijnen. Witte kruis spaart boven-
dien de maagl
Nadat in de afgelopen paar jaar
drie onderzeeboten een Duit
se een Franse en een Israëli
sche met man |en muis zijn
vergaan, is het actueel om de
vraag te stellen of de beman
ning van een niet meer tot op
stijgen in staat zijnde onder
zeeër een kans heeft om een
dergelijke ramp te overleven.
De koninklijke marine lieeft ons
reportageteam de gelcgenneid
geboden om deel te nemen aan
een bijzone"
doel heeft
daad reeël te maken. Hei perso
neel van de onderzet-dienst en
de duikers van de mijnendienst
worden geregeld geoefend in het
uitvoeren van dergelijke ont-
snappi ngsprocedures
Dat geschiedt op de Noorse ma
rinebasis Haakonsvern in de om
geving van Bergen, waar bijzon
dere faciliteiten aanwezig zijn
om de oefening zo realistisch
mogelijk te makelijk te laten
verlopen, onze reporters geno
ten gastvrijheid aan boord van
het duikvaartuig Rhenen', waar
van de bemanning onlangs aan
de beurt was om de opleiding
te volgen.
er eens iets fout mocht gaan:
we hebben hier een decompressie-
tank klaar staan om zo'n slacht
offer van een onjuist uitgevoer-
opstijging onder toezicht van een
gespecialiseerde arts zo snel mo
gelijk te behandelen'.
Voor de bemanning van Hare Alaje-
steits duikvaartuig ,llhenen' hoeft
de decompressietank in ieder geval
geen dienst te doen. Deze goed-geoe-
fende duikërs treden het water na
tuurlijk wat onbevangener tegemoet
dan de uitsluitend voor het onderwa
ter varen opgeleide bemanningen
van de Nederlandse onderzeedienst,
die geregeld op de Noorse basis met
de ontsnappingsprocedure vertrouwd
worden gemaakt.
Anderzijds is het voor de duikers
van de Rhenen' echter weer een
heel ongebruikelijke ervaring om nu
eens zonder luchttoevoer of voor
raad flink diep onder water te ver-
keren en dat nog te overleven ook...
dat examen slaagt de klas, zij het
soms met enig liegen en proesten.
Overdruk
Dan is het ogenblik van het .echte'
werk aangebroken. Een proefopstij-
ging van tien meter uit de lucht-
sluis met reddingsvest. Een groep
tamelijk blote mannen stapt in de
lift, wordt tien meter lager voor de
.dróge' deur van de sluis afgezet en
wandelt geforceerd grapjesmakend
het kleine compartiment binnen.
Een instructeur bedient een paar
kranen en het water uit de tank
stroomt binnen terwijl samengepers
te lucht de druk snel sissend op
voert tot één atmosfeer extra, de
zelfde overdruk als do tien meter
hoge kolom water buiten veroor
zaakt.
De .natte' deur wordt geopend, er
is verbinding met het grote bassin,
in de sluis staat het water tot borst
hoogte. De stem van luitenant Per
Berg uit een luidsprekertje: ,Sta
klar?\
Geen risico
Over dat gevoel van onbehagen zijn
ze echter snel genoeg heen wan
neer ze tijdens de eerste oefening
nog zonder-zwemvest merken
dat een duik naar zeven meter zon
der huipmiddellen echt geen hek
sentoer is, vooral niet als op die
diepte de gerieflijke luchtbel van de
duikerklok hangt te WÓuhteh. De mi
ni-opstijging samen met een in
structeur van die diepte naar boven
is daarna kinderspel, hoewel ook
liier het uitademen heel belangrijk
is voor de leerling die met onbe
schadigde longen de oppervlakte wil
bereiken. Maar de instructiemethode
die geen risico ongedekt laat, zorgt
daarvoor: een Noorse leermeester
stijgt mee omhoog, gaeft een klopje
op de borst als er meer moet wor
den uitgeademd, legt een ringer
op de mond als het uitademen te
snel gescliiedt.
Zo lieer je het juiste tempo aanvoe
len, nog geholpen door de gulden
regel: even snel opstijgen als de
luchtbellen die je uitblaast, Wanneer
dat tot tevredenheid van de alziende
Per Berg is beoefend, mag liet klasje
Nederlandse officieren, onderofficie
ren, manschappen en die jene ver
slaggever aan de volgende opgaaf
beginnen. Dat wordt dan: vrij dui
ken naar tien meter, even uitblazen
in een liiehtsluis. vervolgens weer
onder geleide opstijgen. En ook voor
DEN HAAG (ANP) De staatssecre
taris van sociale zaken en volksgezond
heid, dr R. J. H. Kruisinga, heeft maan
dagmiddag in de vergadering van de
koninklyke Nederlandse maatschappij
ter bevordering der pliarmacie, ter ge
legenheid van de ingebruikstelling van
het nieuwe centrum gezegd, dat van
zijn kant de afkondiging van (nog ver
dergaande dan de beslaande) maatrege
len kan worden verwacht ter beperking
van het gebruik c q misbruik van zo
genaamde wekaminen.
De kennis, opgedaan gedurende vele ja
ren van medisch gebruik heeft, aldus
dr Kruisinga, geleerd dat:
1 Het stimulerend effect van bijvoor
beeld de amfetamines variabel en
onbetrouwbaar Is, daar de reactie
afhankelijk is van de individuele per
soonlijkheidsstructuur en van de om
standigheden, waaronder de toedie
ning plaatsvindt.
2 Er ten aanzien van bepaalde effec
ten zoals de eetlustonderdruk-
king snel gewenning optreedt.
3 Er na het gebruik met name bij
parentenale toediening paranoïde-
psychotische episodes kunnen optre
den.
4 Het ondiscriminerend gebruik het
beoordellngs- en waarnemingsvermo
gen zodanig in ongunstige zin kan
beïnvloeden dat de gebruiker zich
zelf en de samenleving aan grotere
dan normale risico's blootstelt, zoals
bijvoorbeeld in het verkeer.
5 De werking van wekaminen in be
paalde opzichten duidelijk verwant
schap vertoont met die van het klas
sieke verdovende middel cocaïne.
Wat voor wekaminen geldt, is even
zeer van toepassing op verschillende
andere psychoplharmaca, die in staat j
zijn stemmingsveranderingen bij de ge
bruiker op te roepen. In onze steeds
meer door geneesmildelen beter aan
geduid als .di-ugs' beheerste samen
leving. dwingt het algemeen belang tot
maatregelen, niet alleen in het belang
van de individuele gebruiker, maar ook
dat van de samenleving als geheel.
(Van onze speciale verslaggever)
DEN HAAG (GPD) De Noorse marine-officier Per Berg
tuurt aandachtig door de bodem van een glazen bak omlaag in het
water van het cirkelronde bassin, waarin heel ver weg, op grote
diepte enig beweeg zichtbaar wordt. Hij kijkt nog eens, pakt dan
een microfoon van het indrukwekkende instrumentenpaneel aan
zijn zijde en spreekt twee uiteraard Noorse woorden waarmee hij
onder water een plotselinge activiteit teweegbrengt. ,Sta klar'
klinkt het hol uit een luidspreker onder het groene wateropper
vlak. Het attentiesignaal wordt beantwoord met twee galmende
tikken van metaal op metaal, helder opklinkend van de bodem van
het bassin naar de droge wereld boven.
(ADVERTENTIE)
ONDERZOEK IN AMSTERDAM
.Science fiction'
in laboratorium
,Wij leven in een tijd vol stormach
tige en vooral spannende ontwikke
lingen. In ons laboratorium hebben
wij een methode ontwikkeld om le
vende bloedcellen in vloeibaar stik
stof van 196 graden onder nul ja
renlang te bewaren. Straks zal het
mogelijk zijn menselijke organen
lange tijd te conserveren. En er komt
een ogenblik dat wij de mens
misschien ook wel in die koude
vloeibare stikstof eeuwenlang
kunnen bewaren. Dit laatste maakt
het dan mogelijk voor de mens om
planeten te bezoeken, die duizen
den lichtjaren van ons verwijderd
zijn. Het klinkt allemaal als science
fiction en dat is het ook nog. Maar
er zal een moment zijn, dat wij
mensen naar zo'n planeet sturen
nadat wij hem hebben onderzocht
en zijn zwakke organen door nieu
we hebben vervangen'.
Dat zegt prof. dr J. J. van Loghem.
directeur van het centraal laborato
rium van de bloedtransfusiedienst
van het Nederlandsche Roode Kruis
te Amsterdam. Zijn lab bestaat 25
jaar en dat heeft het hardwerkende
team van wetenschappelijke onder
zoekers even in de schijnwerpers ge
plaatst. Het aantal van vierperso
neelsleden bij de start in da oorlogs
jaren is thans gegroeid tot een staf
van 600 medewerkers. Internationaal
staat het laboratorium zeer hoog
aangeschreven. Op diverse gebieden
wordt dan ook zeer belangrijk werk
verricht.
Om maar een actueel punt te noe
men: het onderzoek naar de trans
plantatiefactoren. Wanneer een
weefsel of een orgaan van de ene
mens op de andere wordt getrans
planteerd, ontstaat in de ontvanger
een immumologische afweerreactie
tegen het transplantaat. Deze reactie
kan worden voorkomen als men alle
factoren van donor en ontvanger, die
bij deze reactie een rol spelen, zou
kunnen herkennen. Deze factoren
zoeken en verzamelen van deze an
tisera en het vinden van antisera
tegen nog ontbrekende factoren is
een van de functies van het labora-
Bloed in ijskast
Toen de broer van de Zuidarrikaanse
chirurg dr Barnard onlangs Neder
land bezocht roemde hij het werk
van het centraal laboratorium wat
betreft het onderzoek naar de anti
sera. Dr H. F. Stallman, plaats
vervangend directeur, zei ons er
over: ,Kr is helemaal geen reden om
ons op de borst te kloppen, liet on
derzoek wordt bovendien verricht in
samenwerking met de afdeling iru-
munohaematologie van 't Leids aca
demisch ziekenhuis en verder met
twee Europese en vijf Amerikaanse
instituten. Het onderzoek naar de
transplantatiefactoren is een uiterst
belangwekkend werk, dat door de
hartoperaties in Kaapstad in het
centrum van de belangstelling is ko
men te staan. Persoonlijk zie ik
hetgeen dr Barnard heeft gedaan
als een showstuk. Maar het leidt
er misschien wel toe, dat onder druk
van die grote belangstelling meer
middelen beschikbaar komen om het
onderzoek naar de transplantatiefac
toren uit te breiden en te versnel
len. En dan zie ik in de toekomst
vooral voordelen voor niertransplan
taties.'
In Amerika ts een methode ontwik
keld om ondergekoeld bloed enige
jaren in goede conditie te houden.
Het Amsterdamse laboratorium is
een stap verder gegaan. Onder lei
ding van biochemicus dr H. W. Krij-
nen worden rode bloedlichaampjes,
na toevoeging van glycerine als be
schermende stof, tot 196 graden
bevroren, waardoor het bloed tien
jaar en zelfs langer bewaard kan
blijven. In de kelders van het labo
ratorium wordt dit bloed in roestvrij
stalen dozen bewaard in geïsoleerde
vaten, die met vloeibare stikstof zijn
gevuld. Deze conserveermethode is
van belang om het bloed te bevriezen
van donors, die zeldzame bloedgroep
combinaties bezitten. Een tweede
toepassing is 't bevriezen van bloed
van personen voor wie het niet mo
gelijk is een passende donor te vin
den; op deze wijze kan een bloed-
vcioraad worden aangelegd van het
eigen bloed om dit eventueel in nood
gevallen woor aan de donor zelf te
kunnen toedienen.
Ter gelegenheid van het zilveren ju
bileum heeft het centraal laborato
rium van de bloedtransfusiedienst
de beschikking gekregen over een
twee ton kostende elektronenmicro
scoop. die tot 500.000 maal vergroot.
Het is de aan het lab verbonden
dierenarts drs A. W*. Helder, die dit
appaarat dankbaar zal gebruiken in
het onderzoek naar de auto-immuni
teit. dit is het verschijnsel waarbij
het lichaam antistoffen gaat vormen
tegen eigen lichaamsweefsel. In sa
menwerking met een werkgroep is
hij bezig de mógelijke oorzaak van
de auto-immuniteit op te sporen.
Hierbij is onder meer het instituut
voor reumaonderzoek te Leiden be
trokken.
Bij het onderzoek wordt gebruik
gemaakt van een muizenstuiu. die
is geïmporteerd uit Nienw-Zeeland.
Het zijn bijzondere muizen, want zij
vertonen een aantal afwijkingen, die
ook bü mensen worden aangetroffen:
in het bloed komen antistoffen voor.
die de eigen rode bloedlichaampjes
bestrijden, waardoor bloedarmoede
ontstaat, er treden enkele vormen
van reuma op, nierafwijkingen en 'n
vergrote mill.
Met gebruikmaking van de elektro
nenmicroscoop zijn inmiddels orga
nen van de muizen onderzocht. Daar
bij heeft men een groot aantal virus
deeltjes gevonden, die nis- voorkwa
men bij muizen zonder dit ziekte-
gekweekt in de hoop aan te tonen,
dat zij Inderdaad de ziekteverwek
kers zijn. Dit zou ertoe kunnen leb-
den, dat er een vaccin kan worden
ontwikkeld, die de ziekte kan bestrij
den.
Het centraal laboratorium is te be
schouwen als het medisch-techr.isch
instituut voor de bloedtransfusie
dienst en alles wat hiermee in ons
land samenhangt. De donororgani
satie is overigens opgebouwd uit 113
diensten, die over het land zijn ver
spreid en rechtstreeks met het zie
kenhuis in relatie staan. Zij beschik
ken over ruim 190.000 donors. Het
centraal laboratorium heeft daar
naast ,voor eigen gebruik' zo'n 90.000
donors, meest uit plattelandsgemeen
ten. Een van de belangrijkste taken
van het laboratorium is namelijk de
produktie van bloedeiwitcomponen-
ten en bloedcelconcentraten, die aan
ziekenhuizen worden geleverd. En
uiteraard vraagt net wetenschappe
lijk onderzoek op het gebied van da
bïochemica en genetica van het men
selijk bloed en voorts de immunologie
ook veel bloed.
Het centraal laboratorium van de
bloedtransfusiedienst werkt op een
non-profitbasis; alle produkten wor
den dus tegen kostprijs aan medi
sche Instellingen geleverd. Er zjjn
twee belangrijke dingen nodig om
de vele taken te kunnen uitvoeren:
bloed en geld. Het bloed wordt ge
leverd door vrijwilligers overal in
den lande. Het geld, voor zover dit
nodig is voor het wetenschappelijk
onderzoek, komt van de universiteit
van Amsterdam en van beurzen, die
door diverse binnen- en buitenlandse
instellingen ter beschikking worden
gesteld.
De enige en daardoor onmisbare
grondstof van het centraal la
boratorium van de bloedtrans
fusiedienst te Amsterdam is
bloed. Men is er nog niet in
geslaagd bloed te maken langs
een cnemlscne of andere kunst
matige weg en het ziet er niet
naar uit, dat dit zal gebeuren.
Het bloed moet komen van vrij
willigers. Anders dan in som
mige andere landen wordt het
afstaan van bloed in Neder
land niet beloond. Toch zijn er
zo'n 280.000 donors Voor het
grootste deel wordt het bloed
voor infusie bij patiënten ge
bruikt. Het bloed van circa
90.000 mensen wordt door het
centraal laboratorium gebruikt
voor de produktie van onder an
dere bloedeiwïtcomponenten en
voor wetenschappelijk onder
zoek.
De op dat platteland werkende
donordienst ran het centraal la
boratorium heeft het niet ge
makkelijk. In de zaa:- of oogst-
perioden kan niemand worden
gemist. Mejuffrouw Joke Tiel-
rooy. de organisatrice van de
aangewezen, maar meer dan 200
avonden per jaar kunnen we toch
niet werken. De zaterdagen en
zondagen vallen al af. Verder
kan een voetbalwedstrijd op de
televisie honderden liters bloed
schelen.'
Nog geen drie procent van de
bevolking heeft zich gemeld als
donor. In de grote steden kan
men zelfs van een tekort aan
donorbloed spreken, met name
in de zomermaanden, als een
groot deel van de ingeschreven
bloedgevers met vakantie Is.
De ziekenhuizen en het centraal
laboratorium hebben steeds meer
bloed nodig. De behoefte stijgt
naarmate de mogelijkheden van
onder meer de chirurgie toe
nemen. Hartoperaties bijvoor
beeld vragen grote hoeveelhe
den bloed. Misschien is het goed
daaraan te denken als het Ro
de Kruis een oproep dort zich
op te geven ais donor.
Daar beneden verlaten twee man
nen een duikerklok die tot bijna
twintig nieter omlaag is gevierd.
Zonder haast zweven ze naar een
luik, dat zojuist in het diepste deel
van het bassin is geopend. Een derde
man. een bol opgeblazen zwemvest
om de lials, rijst uit de opening op.
HJJ wordt halverwege vastgehouden
door de beide anderen. Geen van
drieën draagt een ademlialingstoe-
atel. ze moeten toekomen met de
lucht die ze even tevoren hebben
ingeademd.
Weer twee metalen tikken: de man
hi het luik wordt losgelaten, zijn
zwemvest stuwt hem pijlsnel om
hoog, begeleid door een zilveren bel-
lenbaan. Nog een paar meter, dan
doorbreekt hij met een omgekeer
de plons luidruchtig de oppervlak
te, schiet da,uk zij de opwaartse snel
heid nog een lialve meter door, wordt
onmiddellijk naar de leant getrok
ken. Even knippert hij met de ogen,
kijkt zoekend rond en klautert dan
het trapje op.
Weer heeft een Nederlandse mari
neman ervaren wat het betekent om
zonder gecompliceerde hulpmiddelen
uit een gezonken onderzeeboot te
ontsnappen. En wat belangrijker is:
hij heeft geleerd lioe hij moet han
delen om een dergelijk avontuur des
noods van een diepte van 100 me
ter zonder nadelige gevolgen te be
ëindigen.
Twee dagen geconcentreerd trainen
in het voortreffelijk uitgeruste op
leidingscentrum van de Noorse Na-
vo-basis Haakonsvern blijken vol
doende om deze methode van .vrije
ontsnapping" te leren beheersen.
Dat betekent: stapje voor stapje
vertrouwd raken met de gedachte
dat enige tientallen meters water
boven je hoofd gemakkelijk kunnen
worden overbrugd door een snelle
reis naar de oppervlakte. En vooral:
dat er tijdens die opstijging geen
sprake kan zijn van ademnood. Dat
je integendeel flink moet uitademen
omdat de waterdruk tijdens het
opkomen vlug afneemt en de lucht
druk in je longen evenredig groter
wordt...
Corrigeren
Voornamelijk vanwege het aan dit
verschijnsel verbonden gevaar voor
beschadiging van de tere longblaas
jes herinden zicli tijdens de opstij
ging van een cursist geroutineerde
Noorse Instructeurs op verschillende
diepten in de cilindervormige tank.
Op het tik-tik klopsignaal verlaten
ze hun posten in de wand van de
tank waar ze in een luchtbel
kunnen ademen of duiken van de
oppervlakte een paar nieter naar be
neden om de koers van de opstij
gende leerling te corrigeren of hem
af te remmen als hij te weinig uit
ademt.
Chef-instructeur Per Berg, die
achter zijn schakelbord alle ver
richtingen in liet bassin contro
leert en coördineert, zegt gerust
stellend: .hoewel hier bijna ie
dere dag druk wordt geoefend,
gebeurt er zelden een ongeluk.
Dank zij het straffe opleidings-
schema en de intensieve controle
door onze mensen kunnen we de
ze lang niet ongevaarlijke oefe
ning hier laten uitvoeren. En als
Het echte' werk. De sluis op
tien meter, gehukt door het bui
tenluik. Twee Noren nemen de
cursist onder writer over voor
zijn eerste vrije opstijging.
Het oefenbassin op de Noorse
basis Haakonsvern. Een Neder
lander in strakgespannen zwem
vest doorbreekt de oppervlakte.
Links het observatierijtje', mid
den achter zijn instrumenten-
bord chef-instructeur Per Berg.
Amtwoord van de instructeur. De
twee galmende tikken: de eerste
man kan naar buiten. Tien meter,
juist halverwege de tank. Duikbril
op, zwemvest opgeblazen, bukken
voor de nauwe doorgang, een duwtje
van de onbewogen knikkende in
structeur.
Twee paar handen pakken je bui
ten vast, flitsende gedachte: .ver
dorie, die Noren zijn ook overal,
er kan me niets gebeuren'. Het
zwemvest trekt je omhoog, de
Noren houden tegen tot er weer
twee tikken klinken. Uitblazen...
los!
Cijfers op de wand van de tank
schieten steeds sneller voorbij,
negen, acht, zes. vijf meter. Adem
ik wel genoeg uit Weer een paar
handen, koerscorrectie van een
Noorse instructeur. Klopje op de
borst. Uitademen. Dan hoeft het
al niet meer. Blazend schiet je de
vrije lucht in, Per Berg achter
zijn schakelbord. En opnieuw
twee handen. Naar de kant. Vijf
minuten onder observatie blij
ven staam voor het geval je een
foutje zou hebben gemaakt.
Weer barst een oranje zwemvest
door de oppervlakte van het lauw
warme zwembadwater.
Bootsman Moerman, chef d'equlpage
van de Rhenen'. Druipend klimt hij
het laddertje op, stelt zich gehoor
zaam op in heit observatierijtje. De
man die een groot deel van zijn
marineleven in een loodzwaar stan
daardduikerpak-met-koperen helm
over de zeebodem heeft rondgestaot.
zucht eens diep en stelt vol ontzag
vast: .jongens, gaat dat even hard".
Twintig meter
Nog harder gaat het als we nu deze
geslaagde proef hetzelfde op tw nt.g
meter diep'tc nog eens over mogen
doein. Het eindexamen is niet wezen
lijk moei. jkei dan de laatste repe
titie. Onder de bodem van de tank
nu geen kiel: e sluis maar een nage-
maakr onderzeebootrumpartiment.'
Hier moet de lucht op twee atmos
feer overdruk worden gebracht om
geen verschil met buiten te krijgen
als het ontsnappingsluik wordt ge
opend.
Terwijl het water stijgt staat de
volledige ouikben.anning van de
Rhenen' gespannen te slikken om
de druk op de trommelvliezen te
vereffenen. ,Sta klar', twee tikken,
naar buiter. vier handen, het werdt
eentonig. Tot je tijdens het met
Ingehouden adem wachten op het
laatste signaal even rondkijkt: op de
wand het cijfer 18.
Bijna twinitig meter water scheiden
je van de oppervlakte, een huis van
vijf verdiepingen... maar voor de ge-
dachtentrein verder kan rollen, is
het verlossende sein al gegeven.
Sneller dan de beste lift zijn weg
langs de vijf etages kan afleggen,
drijft het reddingsvest je naar boven.
De bijna vertrouwde cijfers flitsen
weer langs, een duwtje op tien me
ter, nog een duwtje op een hoger
niveau, het groene water wordt
lichter van kleur... boven.
Als de .Rhenen-bemanning'
even later geduldig staat te
wachten tot duidelijk is dat
niemand nadelige gevolgen van
de opstijging heeft ondervon
den, verbreekt een van de man
nen de stilte die duidelijk een
gevolg is van puur ontzag voor
de eigen prestatie. Een tikje
overmoedig grinnikt hij: ,Als
dat alles is, kan je beter uit een
onderzeeboot ontsnappen, dan
in het spitsuur de straat op
gaan'.
Hoe? Heel eenvoudig. Open een salarisrekening bij onze
bank, de NMB. U profiteert dan van 3'/,% rentevergoe
ding. Bovendien kunt u als u wilt een maandsalaris extra
opnemen als gezinskrediet. Natuurlijk regelt de NMB als
u wilt óók alle betalingen voor u. Vraag ons gratis
NMB/PS Pakket! De NMB biedt u alles wat een moderne
bank u kan bieden en daarenboven nog de Persoonlijke
Service. De NMB is groot genoeg om die Service groot
te zien. En de NMB is juist klein genoeg om die service
Persoonlijk te houden. De NMB zendt u het PS Pakket
graag en gratis toe. Telefoontje of briefkaart is voldoende.
NEDERLANDSCHE
MIDDENSTANDSBANK
Goes: Wijngaardstraat 19. Middelburg: Markt 43a. Oostburg: Nieuwstraat 24.
Ternenzen: Nieuwstraat 10. Voorts bijkantoren te Ereskens, Hulst, Yerseke,
Sas van Gent, Vlissingen, Zaaraslag en Zierikzee.