,JE KRIJGT DE KANS OM
JEZELF TE ZIJN'
CHIPS
extw
DE AXELSE NOORDSTRAAT
HITBAROMETER: ONVAST.....
SCHOOL VOOR DISCJOCKEYS
EN ELVIS INCHIPS'
wielervaria
DE STILLE WERELD VAN ARNOLD KROONDER
VRIJDAG 19 APRIL 1968
Arnold Kroonder: werken en gemeten, van de zon
ZAAMSLAG Het is er piepklein, in het huis van Arnold
Kroonder (61) aan 't Poontje, enkele kilometers buiten Zaam-
slag. Je kijkt over het polderland, de stilte in. De garage van
het lage huis op de dijk heeft Kroonder, traditiegetrouw, tijdens
de zomermaanden gereserveerd voor een tentoonstelling van
zijn werk: keramiek, schilderijen, beeldhouwwerk. Alleen in de
weekends kunnen de bezoekers er terecht: dan wordt de auto
buiten gezet.
,Ja, je kunt er hier niet zonder. Vroeger reed ik op een scooter,
maar daarvoor ben ik toch wat te oud geworden, 't Is wel wijdser,
je hebt meer contact met je omgeving', vindt Kroonder, die het
overigens best naar zijn zin heeft tussen de boerderijen en de knot
wilgen. Drie jaar geleden vestigde hij zich aan 't Poontje, weg
uit het geroezemoes van Amsterdam. ,Het grote voordeel van
het werken hier is dat je de kans krijgt om jezelf te worden.
Perfectionisme staat niet op de voorgrond
In een grote stad ken je heel wat
collega's, je bezoekt tentoonstellingen
en je laat je misschien daardoor wel
eens beïnvloeden. Pas hier ben ik
ertoe gekomen om een eigen richting
te zoeken. Mensen willen je altijd
in een bepaald vakje onderbrenpen,
nou, als het dan persé moet, dan mo
gen ze me experimenteel kunstenaar
noemen. Aan de andere kant heeft
hier wonen het nadeel dat er niemand
is die ie werk toetst, er ontbreekt
een kritische beschouwing".
Arnold Kroonder werkt met de
meest uiteenlopende materialen: tex
tiel, hout, verf en vooral kippegaas,
daarmee is hij sinds een paar jaar
druk aan het experimenteren. Het be
gon met het vervaardigen van plas
tieken, waarbij het gaas zich liet ken
nen als een bijzonder veelzijdig, buig
zaam materiaal. ,Ik het begin smeer
de ik de gaatjes dicht met gips, maar
toen zei iemand: waarom laat je ze
niet open, dat is veel aardiger. Later
ben ik toch weer teruggekomen op
het gips en daarmee boek ik bijzonder
goede resultaten'.
Kroonder ontwikkelde een oxydeer-
systeem door middel van allerlei pre
paraten. Het witte gips slaat dan
KLEUR
tekeningen en schilderijen. Kleur
neemt bij mij een centrale plaats in,
het is heel belangrijk'.
Voor zijn schilderijen benut Kroonder
allerlei materialen: variërend van
lapjes stof tot Ijzeren radertjes en
stukjes blik. Momenteel wil hij ge
kleurd glas verwerken in de kippe
gaas-doeken, alleen zit hij met de
moeilijkheid hoe hij dit in voldoende
mate te pakken kan krijgen. ,Dat
probleem doet zich wel eens meer
voor. In Amsterdam gaat het mak
kelijk, daar heb je genoeg adressen.
Hier zat ik bijvoorbeeld omhoog met
pigment, dat ik gebruik voor het
maken van mijn verf. Via de gros
sier van 'n kunstschilder uit de streek
kreeg ik het in huis. maar je kunt
toch niet steeds een beroep doen op
de welwillendheid van anderen.'
TUIN
Op het brede gazon aan de zij-
en achterkant van het huis is ruim
plaats voor sculpturen. Tot dusver
rasje zat op het Damrak ln Amster
dam. Br stond een meisje op de tram
te wachten, maar Iedere keer reden
er voorbij. Die onverschillige ultdruk-
iar eezdcht. zo van: nou
hij
M*.
gefascineerd.
king op haar gezicht, zo van: nou
als hij komt is 't goed, maar als hij
niet doet vind ik het ook best.
staat er een gipsen figuur, een hou-
beeldje. Het betonnen vierkant in
het midden van de tuin is nog Ie»,
té lang vindt Arnold Kroonder. jk
had daar allang een beeld neer willen
zetten. Zo'n ijzeren constructie, van
ijzer dat ze gebruiken voor vlecht
werk ln beton. Ik wilde allang wat
jongelui van de lts vragen of ze zin
hadden om zoiets te lassen maar het
is er niet van gekomen. Och, aan zul
ke dingen begin ik wel, maar ik moet
eigenlijk iemand hebben die me er
gens even doorheen sleept. Van dit
zonnige weer profiteer ik zoveel mo
gelijk, dan neem ik gewoon een tijd
je rust'.
Kroonder en zijn vrouw nemen niet
actief deel aan de kunstenaarsactivi
teiten in de streek. Ze zien graag
mensen, maar niet om er nu direct
kennissen van te maken. .Ik vmd het
verrukkelijk om 's maandags naar
de markt te gaan in Hulst. Lekker op
een terrasje zitten en naar mensen
kijken, dat is enorm gezellig. Weet
je dat ik vroeger ook eens op zo'n ter-
Dat heeft me
Kijk, hier: dit houten beeldje Is er
later uit ontstaan. Zoiets heb Ik ook
eens gehad met drie meisjes, echt
van die gezworen vriendinnen, die de
ene dag ruzie hebben en de andere
vraagd of ze eens voor me wilden
poseren. Ik heb die figuurtje* ln kiel
gevormd en ze een paar jaar later
Tn hout gemaakt. Zoiets kan soms een
hele tijd duren hoor'.
GEEN DRAAISCHIJF
Bij het pottenbakken maakt Arnold
Kroonder geen gebruik van een
draaischijf: die vertegenwoordigt
naar zijn zin nog teveel het machina
le element. Met zijn handen vormt
zitten er heus wel eens fouten in. dat
is niet te vermijden. Maar ik vind
het belangrijker dat Je ziet dat er
iemand met net materiaal geworsteld
heeft. Perefectionisme mag wel van
mij, maar dan moet het over mijn
auto gaan of over een machine in
een fabriek. Als de mens eraan te
pas komt en als het over het vorm
geven van indrukken gaat vind lk
zoiets helemaal niet noodzakelijk. Ik
wil daarmee zeggen dat een goed
functionerende auto en een perfect
draaiend apparaat zonder meer van
belang zijn, bij kunst staat perfec
tie met op de voorgrond. Daar tellen
andere zaken'.
En wanneer we wegrijden blijkt de
juistheid van die eerste bewering:
de auto start niet meteen. Perfectie
is toch wel een voornaam ding, je
ziet het mevrouw Kroonder denken
groen of bruin uit, wat de sculptuur-
tjes vaak een opvallend kleur-reJiëf
geeft. Een van zijn pronkstukken is
net beeld van Don Quichotte en zijn
knecht, daarnaast maakte hij vrou
wen-, ruiter- en dierenfiguren.
In zijn bescheiden atelier aan de
voorkant van het huis met twee
wijde ramen op een even wijde pol-
oerwereld kunnen bezoekers
Kroonder heel vaak schilderend aan
treffen. Zijn doeken ook weer ge
deeltelijk met kippegaas als basis
materiaal verraden dezelfde voor
liefde voor reliëfwerking als zijn
beeldjes. Jk moet kunst voelen, ik
moet het onder mijn handen laten
groeien', luidt een van Kroonders'
stelregels. Een belangrijke plaats is
daarnaast gereserveerd voor de kleur,
misschien een compensatie voor de
winterse grauwheid van het land
schap? .Ja, 's winters zie je hier
niets. Soms is het zo mistig, dan kun
je niet verder kijken dan het stukje
weg voor je huis. In die periode
maakte ik juist een heleboel kleurige
Het grote duel tussen de twee
demyspeclalisten Peter Post en Theo
Versèhueren is veel spannender ge
worden dan wjj hadden verwacht-
Eerlijk gezegd haddon wil verwacht
dat Peter zijn jongere rivaal met
huid en haar zou opvreten, maar dat
is gelukkig voor Theo niet ge-
beord. De uitslag 3-2 na de 5 om
nium-onderdelen is voor ons en vele
anderen een verrassing geworden.
Niet door het winnen van Post, maar
door de minieme, nederlaag van Ver-
schueren. Proficiat voor die knaap
uit. Sint-Jansteen. Als die zich hoofd
zakelijk bjj het pistewerk houdt, kan
het nog een heel grote worden en
dan komt er binnen niet al te lange,
tijd, een moment dat hij Peter Post
naar de tweede plaats zal verwijzen.
We gaan nog even door niet Theo
Verschueren. Hij schijnt nu besloten
te hebben niet deel te nemen aan de
monsterrace van Bordeaux naar Pa
rijs (557 ton). Er is evenveel vóór
als tegen dat besluit aan te voeren,
Theo rijdt uitstekend achter de der-
ny's, zodat hij achter die bromdingen
van Chatelleraul naar Parijs (dat
zijn de lnatste 300 km) een behoor
lijke kans op succes heeft. Ander
zijds geloven wij dat. Verschueren
zich beter kan specialiseren op het
baanwerk, waarin voor hem een dik
belegde boterham valt te verdienen.
Waar van twee walletjes eten is ge
vaarlijk...
Wel of geen twee Nederlandse
ploegen naar de Ronde van Frank
rijk? Ziedaar de grote vraag in het
kleine, vaderlandse wiclerwereldje in
de afgelopen weken. Voorlopig is de
beslissing gevallen dat het er maar
één wordt. Gelukkig maar. Niet dat
wjj iets tegen de Ronde van Frank
rijk hebben. Ook niet. tegen de Ne
derlandse fabrieksploegen, zelfs niet
tegen kees Bellenaars. Wel zijn we
doodsbang geweest dat Kees Belle
naars zijn zin zou gaan krijgen en
mot een complete ploeg jonge ren
ners waarvan er nimmer een de
tour heeft gereden aandat evene
ment zou gaan deelnemen. Dat zou
Solijk staan met roofbouw en dat
wil de toch al zo kwetsbare wieler
sport allerminst nodig.
Schaatser-wielrenner Rudy Lie-
brechts wordt kopmnn van de ploeg
van het Belgische blad .Sport '68'.
Met zijn ploeg zal hij o a deelnemen
aan de Ronde van België voor ama
teurs. Zijn ploeggenoten: Vclthuizen,
Bart Solaro, Frans Hoogerheïde,
Schoofs en Freyters. De Ronde van
België fwaaraan nog een Nederland
se ploeg deelneemt onder leiding van
doop Middeünk) loopt, van 28 april
tot 5 mei.
In eigen land is er zaterdag een
koers voor nieuwelingen en adspiran-
ten in Middelburg uur) en de
Ronde van Friesland voor amateurs.
De grote koers voor do heroepsren-
ners is uiteraard Parijs-Brussel.
Daarnaast, is er voor alle categorie-
en werk genoeg aan de winkel. In
teressant is verder do wedstrijd
Korlrijk-Galmaardcii op zondag 21
april, waaraan wordt deelgenomen
door een nloeg Zeeuwse renners met
Ko de Vrieze, Wim Everse, Peter
Vonek en Leo Schrauwen.
Wjj noteerden voor u nog een leu
ke uilslag in de Belgische .Ronde
van de Fruitstreek'. Er waren 163
vertrekkers. De uitslag: 1 H. Ste
vens (N), 3 L. Dtiyndnm (N), 4 R.
IVagtninns (KJ, 5 P. Brn.spenninckx
(M. 7 A. de Hartog (N), 9 J. de
Kon IN). De 2e, 6e en 8e plaats wa
ren voor Belgen!
Zo zag de Noordstraat er ruim I/O ja
ren geleden uit, met. rechts de wa
genmakerij. Het oude ambacht van
'wagenmaker Is inmiddels geheel ver
dwenen en op deze plaats, waar vroe
ger Jan Lansen aan de weg timmer
de, staat- nu het. zeer moderne mode
huis Dey, met er naast Nova etc.
Velen zullen zich ongetwijfeld nog
goed de toestand van vroeger herin
neren, toen alle te repareren boeren
wagens etc. aan de straat, stonden en
dikwijls de straat als werkplaats
werd gebruikt. Door het gemeente
bestuur is hierin destijds ordenend en
regelend opgetreden en ieder am
bachtsman had te zorgen, dat de
straat niet als opslagplaats respec
tievelijk icerkplaats werd gebruikt.
Axel moet in de 20er jaren wel een
rijke gemeente geweest zijn, gezien
het feit dat. toen'nieuwe bestratingen
werden aangelegd, hinderlijke obsta
kels zoals ongelijk liggende stoepen,
trappen, keldei-vallen van de laatste
zijn nog enkele aanwezig!) maakten
plaats voor mooie trottoirs; hiervoor
moesten verschillende aankopen door
het gemeentebestuur worden gedaan
van kleine strookjes grond, omdat
dikwijls een stukje straat voor de-
huizen gelegen geen eigendom- was
van de 'gemeenteWijlen burgemees
ter Huizmga die wij op zo'n fraaie
wijze hebben ingehaald) had in
de korte tijd dat hij onze gemeente
bestuurde icel een vooruitziende blik.
Zo is het voorgekomen, dat een huis
eigenaar een stukje van de straat
aan zijn eigendom wilde toevoegen
en bij het gemeentebestuur een ver
zoek indiende tot aankoop van een
strookje gemeentegrond, gelegen
voor zijn woning. Huizinga adviseer
de de gemeenteraad daartoe niet
over te gaan onder de volgende
woorden: Mijne heren ik zie in de
toekomst het stratenbeeld van onze
gemeente geheel veranderen, een
goed. wegdek met aan weerszijden
mooie trottoirs, waarop de voetgan
ger zich veilig zal kunnen voortbe
wegen, weshalve ik u adviseer dit
verzoek niet in te willigen ter voor
koming van een latere eventualiteit
van een onteigeningsprocedure.'
Links op de foto 'zien wij o m zo'n
mooi hekwerk wat in deze tijden
niet denkbaar meer is. Daarachter
parkeren auto's voor het toenmalige
garagebedrijf Keizer, waar thans is
gevestigd Radio Peelers. De man in
'witte mouwen was een zeer bekend
en typisch figuur. Toen een bepaald
gebouw in aanbouw was deed hij een
eigenaardige en verschrikkelijke
trens: ,Ik wou dat het 6 dagen kruit
regende en de 7e dag de bliksem- erin
sloeg!' Gelukkig is deze wens niet-
vervuld, indien 'dit wel het geval ge
weest was sou Axel voor de zoveel
ste maal in een puinhoop zijn veran
derd. Noordstraat-winkelstraat is op
zaterdag te klein om alle markt
kooplui met hun tentjes te bergen.
Is in de jaren '33-'3Ji getracht deze
krantenmarkt m te stellen waar
voor zelfs bij de opening één der bes
te sprekers van Zeeland een grote
historische rede uitsprak vanaf de
pui van het stadhuis, met name nie
mand minder dan wijlen mr P. Diele-
man het sloeg niet aan, want de
zaak ging uit als een nachtkaars.
Thans is dit vanzelf geheel gegroeid
tot een ver in de omtrek bekend
staande zaterdagmarkt, waarbij onze
zuiderburen zich niet onbetuigd laten.
Als pioniers van de Axelse zaterdag-
markt beschomuen wij wijlen Guü-
jaa-m, Willem en Marfien Mieras met
hun gereedschappen en huishoudelijke
artikelen. (,Het katjesketelhuis van
Mar tien'), maar ook wijlen Jacob Or-
telee met zijn sigarententje, naast de
zaden en poot-goéd verkopende Huls-
trianen (Jam. De Bruin), 't Zou maar
een dooie boel zijn zonder deze druk
te. Niet alle middenstanders waren
in het begin enthousiast over het
feit dat hun etalages minder zicht
baar werden door de geplaatste kra-
men en zo kon het gebeuren dat één
van hun zijn bestelauto voor de zaak
parkeerdegroot protest, stevige
.woordenwisselingen' met als ge
volg dat het gemeentebestuur een
parkeerverbod afkondigde. Het veel
kleurige bordenbos werd met enkele
verrijkt, hetgeen onze gemeenschap
weer een paar slordige guldens kost
te; jammer konden deze onkosten
niet bestreden ivorden uit. de ,bon-
nenpot' van de foutparkeerders, die
wij toch graag zien komen, ondanks
hun op heter daad betrapte overtre
dingen, Het. kleine stulc vanaf de
Weststraat tot Kerkstraat was offi
cieel de Hoogstraat, het geheel noe
men wij nog steeds de Langestrate
met zijn postkantoor, waar vroeger
een postbode werkte, die bij de be
stelling de briefkaarten voorlas,ier
ei je een briefkaart van je broer en
ze maken het amma goed!' In de
Noordstraat, waar een aanspreker
woonde die met een oranjestrikje op
zijn hoge hoed ,de wete' deed i p v
met een wit strikje en toen hij bij
het binnentreden over de klompen
struikelde verontwaardigd zei: Moe
zeg ik nie meer ook wie a ter dood
is." daarbij met een smak zijn hoge
zijde weer op zijn schedel plantend
en verder gaand.
JAZZ - W&B - ZANG - BE AT - JAZZ - W B
ONZE TOPTIEN
Cinderella-roekefella
(Esther en Abi Ofarini)
Delilah
(Tom Jones)
Lady madonna
(Beatles)
If I were a carpentier
(Four Tops)
Congratulations
(Cliff Richard)
Kom uit- de bedstee m'n
liefste
(Egbert Douwe)
Mr Prikkebeen
(Boudewijn de Groot en
Ellie Nieman)
The legend of Xanadn
(Dave Dee, Dozy, Beakv,
Mick Tich)
In een rijtuigie
(Leen Jongewaard en Wim
Sonneveld)
Drinking on my bed
(Rob Hoeke's r en b group)
De toptien blijft deze weken opmer
kelijk stabiel. Dat kan of een com
pliment inhouden voor de nummers
die erop staan of betekenen dat we
Ln een overgangstoestand verkeren,
waarbij het voortbestaan van de
beat in het geding is. Opvallende
factor in dit geheel is overigens dat
den dat de platenverkoop de laatste
tijd muzikaal in wat rustiger vaar
water is beland. Esther en Abi on
veranderlijk 1. Tom Jones onveran
derlijk 2, Beatles onveranderlijk 3
en zo zouden we nog wel een tijdje
ctoor kunnen gaan. De Four Tops
blijven stijgen (van 6 naar 4), Eg
bert Douwe zakte met zijn slaap
liedje van 4 maar 6. Boudewijn de
Groot ging van 5 naar 7 en Rob Hoeke
deed niet wat we van hem verwacht
ten: vorige week 9, nu 10. De bin-
nenneatsector levert weinig perspec
tief op: In een rijtuigie van 8 naar 9.
Alleen Cliff Richard houdt de moed
erin: Congratulations stegen van de
10e naar de 5e plaats en dat is :n
deze barre tijden een felicitatie
waard! Landgenoten Dave, Dozy
etc. zingen met hun Legend of Xa-
nada weer een toontje lager: vorige
week 7. nu 8. Tip: hou voor de
komende tijd vooral het nummer I've
lost somebody van de Golden Ear
rings in de gaten. Eenzelfde waar
schuwing geldt Rosie van Don Part
ridge en Simon Says (1910 Fruitgum
CO).
Even in Nederland op doorreis naar
Italië: Victor Liberace (!fl), wereld
beroemd Amerikaans pianist en
daarnaast bekend om het feit
dat hij zijn moeder op elk toemee
meenam. Ze was er dit keer niet.
Liberace: M'P1 moeder is nu 75, ze
is blij met mijn succes en ze hoeft
nu echt niet al die 'vermoeiende rei
zen mee te maken. De Amerikaan
heeft zich -tijdens zijn korte bezoek-
bij een pianofabriek in Ede op de
hoogte gesteld van een expiriment
bij de bouw van een concertvleugel.
Het moest er van komen: ook disc-
jockey gaat een beroep worden met
een bewijs van vakbekwaamheid.
In Londen -nog steeds swinging city-
begon oud radio-Londonomroeper
Earl Richmond een discjockeyschool,
waar kandidaten in zes weken de
kneepjes van het vak wordt bijge
bracht. In Schiedam -ja, ja, we doen
mee- kwam Enk Fisser op het zelfde
idee. Ook zijn cursus duurt een week
of zes, wat neerkomt op zo'n acht
tien lesuren. Fisser specialiseert
zich op het platemoerk in de horeca-
sector. Gemiddelde verdienste voor
afgestudeerden 1500,— per maand
in het handje
Nog wat songfestivalsnippers. Ronnie
Tober mag dan met zijn Morgen niet
al te best voor de dag gekomen zijn,
hij heeft het dan toch maar gepres
teerd om het nimmer in een Engel
se versie (someday) op de Britse
platcnmarkt te brengen. Het loopt,
heel aardig. Zangeresje Mastel ('t
lieve kind gaat. het nog druk knjgen.
al duurt die populariteit meestal niet
langer dan een jaar) werd door de
Spaanse regering voor haar presta
ties beloond met een onderscheiding
Nog Iets uit Limburg. Daar wilde een
zekere mijnheer Mulder, een oua-
mijnwerker. het record orgelspelen
op 80 uur brengen. Het mislukte:
de man moest zich na 51 uur tinge
len met een gekneusde pols naar'de
dokter begeven. Een kneusje, zoge
zegd. Maar waarom het moest, en
wie de vorige recordhouder was, daar
zijn we niet achter!
Wat een opluchting: nou mogen wa
eindelijk weer eens molenaar zeg
gen tegen de echte.
Er is zich op het ogenblik een rage
voor rustige mensen aan hel ont
wikkelen. Het verschijnsel heel
.folkclub' en daarmee isoleert hel
zich al dadelijk van lawaaierige
beat- en popkelders. Het amusement
wordt er gezocht in hootevannysfeer,
rustige, ontspannen volksliedjes met
gitaarbegeleiding. De Amsterdamse
Annemarie Brandt, die voor Neder
land de primeur had met haar folk-
club ;t Clop pert jen'Met publiek
dat hier komt is zo rond de twintig.
Jongens met erg lange haren en heel
jonge kinderen vinden het over het
algemeen niet zo leuk. Te rustig
denk ik.'
Nou vooruit, het kan wel iceer, nu
de rock langzamerhand opnieuw ,in'
raakt. Elvis Presley heeft bekend dat
hij niet alleen on de liefde is ge
trouwd. Jk werd op de duur gek van
al de meisjes die me achtervolgden,'
En hoe zit het met zijn centjes, ver
diend over de miljoenen ruggen vin
laaiend enthousiaste tiener jongentjes
en - meisjes in de late vijftiger ja
renT Alleen al aan zijn zeventien
films schijnt El vis ISO miljoen dol
lar te hebben overgehouden. Een op
treden in een televisieshow leverde
gemiddeld f 150.000,- op. Presley
investeerde zijn geld in een ranch
van bijna een miljoen gulden. Daar
naast -eerlijk is eerlijk- schonk hij
echter tot nu toe vier ton aan lief
dadige instellingen.
Bonny and Clyde is de Franse re
gering toch wel wat te gortig. Foei,
seide Gaulle en hij schrapte de meest
bloedige passages. Dat kon echter met
verhinderen dat de rolprent momen
teel volle zalen trekt. Men spreekt
van het filmsucces van de laatste tien
jaar en dat wil in Frankrijk nogal
wat zeggen!
JAZZ - R&B - ZANG - BEAT - JAZZ - R&B
