DE VIJFTIG VINGERTJES
VAN DE KRISHNA DEVI
PILOOT STORM
EL HAKIM
0
Nieuwe Gladstone Mild
heeft meer:
25 king size filters 150
radio
televisie
25 mild of 25 mild menthol 1.50
RIJDT NUCHTER,DRIKK.,
GRAPILLON
6
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 17 APRIL 1963
TILBURG Ruige pruikebo
men met sliertig hangende tak
ken als lianen, in het dichte
groen tsjilpende en kwetteren
de vogeltjes en in een vijver-
meer tsjoepende en ploempende
vissen; men waant zich wel
haast in een keurig aangeplant
tropisch regenwoud.
Mis, het is een groot park even
buiten de stad Tilburg, .gedom
peld in de rust van een vroege
zaterdagmorgen. Geen betere
omgeving dan deze denkbeeldi
ge bijna echte exotische bomen-
groei als achtergronddecor voor
een Indonesische dansgroep, die
in volle actie en expressie op de
foto moet.
Het zijn de zich exotisch bewe
gende lichamen van Jill Berke-
lie. Joyce Kwee, Tine Mogot, Su
san Soesman en Joyce Ander
son; de vijf danseresjes van de
Krishna-Devigroep uit Tilburg.
De enige echte Indonesische
dansgroep die ons land rijk is.
Vijf meisjes met lange glimmend
zwarte haren staan er op blote voet
jes in een vochtig grasveld, bedekt
met een waas van dauwdruppeltjes.
Vijftig beweeglijke vingertjes, die
als men goed kijkt een verhaal
uitbeelden. Misschien doet het in het
begin wat onbegrijpelijk aan en het
lijkt alsof de vingers alleen als zach
te gracieuze uiteinden van een arm
beweging fungeren.
De Krishna Devi brengt voorname
lijk de typische en schone danskunst
van het weelderige eiland Java. De
danskunst in een verscheidenheid van
bewegingen, opvattingen en gewa
den. Ook beheerst de groep de dan
sen van de omliggende eilanden. Alle,
Kromme taal' van
Klukkluk beïnvloedt
schoolkinderen
OLDEXZAAL In het nieuwe
blad .Schoolpraet' van dc chris
telijke lagere en kleuterschool Ie
Oldenzaal. maakt een onderwij
zer zich enigszins zorgen over de
invloed van Pipo bekend van ra
dio en vooral televisie. Eigenlijk
is het niet Pipo maar <le indiaan
Klukkluk die wordt bekritiseerd
en wel om het koeterwaals dat
hij spreekt.
De onderwijzer heeft namelijk
ontdekt dat de kinderen nogal ge
voelig zijn voor zijn taalgebruik.
In een dictee vond hij .Mij heb
ben tien fouten gemaakt' en ,de
toren was er van de hoge'.
Het onderwijzend personeel doet
jarenlange moeite het gebmik
van onze taal zo vlekkeloos mo
gelijk aan te leren en Klukkluk
komt om tien vopr zeven het een
en ander op zijn manier overdoen,
constateert de schrijver bedroefd
en hij besluit: ,Een verantwoord
gebruik van dit machtige medium
dat de televisie toch is, kan won
deren doen, terwijl aan de andere
kant blijkt dat de gevolgen van
een verkeerde aanpak dieper door
werken dan menigeen vermoedt.
dansen van de plastische taferelen
en de vingerbeeldende gebaren, die
ons bekoren en hen zo lief zijn.
Hoe kan het ook anders, want alle
vijf zijn zij geboren en getogen op
één van de eilanden van de Indonesi
sche archipel. Van hun jeugd af zijn
zij met deze prachtige danscultuur
vertrouwd geraakt. Dat hun dans-
repertoire authentiek en volkomen
verantwoord is, lijdt geen twijfel,
want de Krishna Devi werd al tijden
geleden erkend door de Culturele Fe
deratie in Utrecht.
De dansgroep bestaat reeds acht jaar
en heeft de nodige voorstellingen ach
ter de rug. Meestal voor een uitge
lezen publiek. Deze vorm van dans
kunst vraagt een bijzondere aandacht
van de toeschouwers. Des te gecon
centreerder men kijkt, des te fascine
render is het schouwspel. Vooral de
begeleidende muziek roept de sfeer
van een andere wereld op. Sferen
die devoties scheppen voor machtige
en allesomrlngende goden^ van het
ote godheid van de hindoegods
dienst: Devi (god) Krishna. Alleen
voor een gemakkelijker uitspraak
hebben zij de woorden verwisseld.
Jill Berkelie is de voordanseres en
tevens de leidster van de groep, z\j
vertelt: ,Ik besteed erg veel aan
dacht aan de kleren, die moeten
op de eerste plaats altijd tot in de
puntjes verzorgd zjjn. Een slordige
dracht in een dans geeft een slechte
indruk en bederft veel. Het zjjn ook
juist die specifieke gewaden, die een
apart karakter aan de dansen geven,
want elke dans vereist zijn eigen
aankleding. De batikken hesjes, sa-
WOENSDAG 17 APRIL
Middag:
KRO: 12.00 Van twaalf tot twee:
gevarieerd programma, (circa 12.22
Wij van het land; 12.26 Mededelin-
sen t b v land- en tuinbouw; 12.30
Nieuws. 12.41 Actualiteiten; 13.15
Ondernemend). NCRV: 14.00 Mo
derne orkestmuziek (gr). 15.00 In
't zilver: programma voor oudere
luisteraars. 16.00 Nieuws. 16.02 Voor
de jeugd. 17.00 Stereo: Kinderkoor.
17.15 Recht op en neer: cabaretpro-
gramma. 17.30 Stereo: Lichte gram-
mofoonmuziek. 17.50 Overhel dswoor-
lichting: Hoe gaan we? een pro
gramma over verkeer, vervover en
vooruitzien.
Avond:
18.00 Veel gevraagde gewijde mu
ziek (gr). 18.30 Nieuws en weer-
raatje. 18.46 Actualiteiten. NRU:
9.00 Openbaar kunstbezit. 19.10
Gastcollege: Wat is pornografie
en proeve van begripsbepaling, le
zing. 19.50 Stereo: Concertgebouw
orkest, slagwerkgroep en solist: oude
en moderne muziek. In de pauze:
plusminus 20.45-21.05 De universi
teit in discussie, lezing. 21.30 Wie is
mijn naaste: De samenleving en
haar schaduw, klankbeeld. 21.50 Va
riétés de Paris: Franse chansons.
22.05 Spiegel van België: een pro
gramma in samenwerking met de
BRT. 22.20 NVSH: Sextant, radio
weekblad van de NVSH. NRU: 22.30
Nieuws. 22.40 Stereo: X, een sprong
In het duister. 23.55-24.00 Nieuws.
DONDERDAG 18 APRIL 1968
Morgen:
KRO: 7.00 Nieuws: 7.10 Het levende
woord; 7.15 Badinerie: klassieke en
moderne gramofoonmuziek; (7.30
Nieuws; 7.32 Actualiteiten; 7.50
Overweging: 8.00 Nieuws); 8.30
Nieuws; 8.32 Voor de huisvrouw
(9.35-9.40 Waterstanden); NRU:
10.00 Wat heeft dat kind?, pedagogi
sche lezing; 10.20 Muziek uit de
Voor c
zieken.
I MHZ KA-
Middag:
12.00 Stereo; Amusementsmuziek
(opn). 12.22 Voor het platteland.
12.26 Mededelingen voor land- en
tuinbouw. 12.29 Stereo; Walsorkest.
13.00 Nieuws. 13.11 Actualiteiten.
13.25 Licjit orgelspel. 13.45 Gespro
ken portret. 14.00 Voor de kinderen.
15.00 Stereo; Omroeporkest: moder
ne muziek. 15.40 Stereo: Omroep-
dubbelkwartet: oude liederen. 16.00
Nieuws. 16.02 Sociëteit: Zestig mi
nuten voor boven de zestig. 17.02
Oude liedjes. 17.20 Voor de Jeugd.
Avond
18.00 Nieuws. 18.16 Actualiteiten.
18.20 Uitzending van de Volkspar
tij voor Vrijheid en Democratie.
18.30 StereoVocaal- en instru
mentaal ensemble met zangsolist.
18.55 Stereo: Tango-rumba orkest
met zangsolisten. 19.30 Nieuws. 19.35
Viool en piano: klassieke muziek.
20.00 En dan heb je een chanson:
(ADVERTENTIE)
Met Velpon zie je er geen barst van. CElalküir Velpon
NEDERLAND-1
10.45 uur:
(NTS/NOT) SCHOOLTELEVISIE
Engelse les 26: .Walter and Connie as guides to Lon
don'
17.00 uur:
.NCRV) KIJKKAST
Han Rensebrink houdt een praatje over verschillende
dieren als de kegelrobben.
18150 uur:
PIPO DE CLOWN
19.00 uur:
JOURNAAL
19.06 uur:
NIEUWE AVONTUREN VAN DE DRIE MUSKE
TIERS.
19.31 uur:
PAN OMARIEK
Eindredactie: Harry Hagedoorn
20.00 uur:
(NTS) JOURNAAL EN WEEKOVERZICHT
20.20 uur:
ZENDTI JD POLITIEKE PARTIJEN
Een uitzending van de Communistische PartQ Neder
land.
20.30 uur:
INBURGEREN
.Wat schort er aan de schappen
22.20 uur:
STICHTING SOCUTERA
Een SUFA-fllm om de Nationale Voorjaarsloterij 1968
te stimuleren.
22.35 uur:
JOURNAAL
22.40 uur:
(NTS/NOT) SCHOOLTELEVISIE IN NEDERLAND
In dit programma verduidelijkt een aantal leerkrachten
hun visie op de ontvangst van schooltelevisielessen.
23.05 uur:
OPENBAAR KUNSTBEZIT (kleur).
Herhaling van het programma d d 14 maart.
21.10 uur:
DE PARALELLE WERELD.
Een programma waaraan buitenlandse televisiestations
meewerken als Canada, Duitsland, Japan, Frankrijk en
Italië.
22.05 uur:
DAGSLUITING
22.10 uur:
HIER EN NU.
22.30 uur:
(NTS) JOURNAAL
BELGIË-NED.
KANAAL S/10
NEDERLAND-2
KANAAL 82
If f uur:
(NTS) PIPO DE CLOWN
19.00 uur:
(NTS) JOURNAAL
19.03 uur:
DROOM ZONDER EENDE: DAGEN MIJNER JAREN
Twee korte films van de Nederlandse filmer
Max de Haas
19.35 uur:
CARAIB18CHE SUITE
De Amerikaanse danser en choreograaf Felix White
toont zijn kunnen op dans- en zanggebied.
20.00 uur:
(NTS) JOURNAAL EN WEEROVERZICHT.
20.20 uur:
OLIVER TWIST
16.00 uur:
HET CORSICAANS AVONTUUR VAN POLY
Tv-programma voor de jeugd.
16.15 uur:
TIENERKLANKEN
16.40 uur:
TELE VISUM
Bob Davidse presenteert een programma voor de jeugd.
18.55 uur:
KLAAS VAAK.
19.00 uur:
ISRAËLITISCHE UITZENDING.
19.30 uur:
JEUGD ZONDER GRENZEN.
Internationaal programma voor jongeren.
19.52 uur:
MEDEDELINGEN EN WEEKOVERZICHT.
20.00 uur:
JOURNAAL
20.25 uur:
WAAROVER MEN MOET SPREKEN
Piet van de Zijpe en Germaine Dflckhoff belichten de
toestand van de krotwoningen in België.
21.05 uur:
ZWARTE VRIJDAG
film de gedramatiseerde handelingen tijdens de beurs
krach 1929 zien. Regie: August Everding.
22.25 uur:
JOURNAAL
BELGIË-FRANS KANALEN 8 en 43
17.10 Nieuws. 17.15 Licht op groen. 18.50 tot uw dienst.
19.25 Klaas Vaak. 19.30 Gorri de duivel (2): De zigeu
ners. 20.00 Journaal. 20.30 Contrast. 22.00-22.30 Eu
rovisiereportage van de tenniswedstrijden voor pro
fessionals in Wembley. 23.00 Journaal.
FRANKRIJK-BUSSEL (LILLE) KANALEN 6-12
12.30 Paris club. 13.00-13.30 Actualiteiten. 16.30 Zes
blauwe paarden. 16.45 Een dag als alle andere. 17.25
Op groen voor het avontuur. 17.50 De jeugd en de opera.
19.10 Jeugd in actie 19.20 Welterusten, kleine kijker.
19.25 Regionaal nieuws 19.40 Les demoiselles de Sures-
nes. 19.55 Mededelingen en weerbericht. 20.00 Journaal.
20.35 Les coulisse.' de l'exploit. 21.35 Morgen begint
vandaag. 22.05. VestzakbiJjliotheek. 22.50 Journaal.
rongs en sluiers moeten met uiter
ste nauwkeurigheid gedrapeerd of
geknoopt zijn.'
De Krishna Devi trad in de afge
lopen jaren verschillende keren voor
de televisiecamera's op; in program
ma's die dikwijls een speciale sfeer
ademden. In totaal waren de dan
seresjes viermaal te zien in buiten
landse uitzendingen; in Duitsland en
België.
Onlangs is er van de Indonesische
dansgroep opnamen gemaakt voor
een Nederlands tv-programma, geti
teld .Krontjongen'. Het hele program
ma speelt zich af in een Indisch
gekleurde omgeving, waarin de be
kende schrijver Johan Fabricius ook
een rol meespeelt.
Choreografie
,De tijdsduur van de meeste dansen
is erg lang', legt Jill uit. .Voor hej
tv-programma heb ik de zogenaamde
kaarsendans bekort tot ongeveer vijf
a zeven minuten. De Javaanse dan
sen duren op zijn minst vijftien mi
nuten, omdat de dans een heel ver
haal uitbeeldt. Talloze choreografie-
en van dansen heb lk zodanig in
gekort. dat het verhaal wel volledig
zijn loop behoudt, maar de handelin
gen zjjn minder uitgesponnen'.
,Er zijn duidelijke verschillen tussen
dc eilanddansen te constateren, zoals
die van Sumatra. Java of Ambon.
Meestal komen deze sterk tot uiting
in de kostuums en de hoofdtooien.'
.De uitbeeldende en verhalende kracht
van de dansen schuilt in de expressie
van de vingers en handen. Voor een
met-kenner "van de Indonesische dan
sen gaan kleine nuanceringen vaak
onmerkbaar voorbij. Soms is het wel
makkelijk te zien. Bijvoorbeeld in de
streekdansen, waarin de danseres de
liefde moet uitbeelden. Zij beweegt
dan alleen de armen de zogenaam
de mubra's en gebruikt de vingers
en de handen vrijwel niet, tenminste
niet beeldend. Er bestaat ook veel
verschil tussen de mannendansen en
de vrouwendansen, die noemen wij in
het Maleis de .gagah' en de ,haius'.
,Het gebeurt soms, da: mannenfi
guren Ln de dansen nodig heb. Dan
doen John Marlon en icéné Adeboi
uit Den Haag met ons mee. Zij
hebben er veel gevoel voor en doen
het al jaren, zij gaan er werkelijk
helemaal in op. Dat is niet zo ver
wonderlijk, want met name René
Adeboi doet ook op andere mameren
aan de Indonesische kunst. Hij legt
zich vooral toe op zang en declama
tie.'
Van kindsbeen af beoefent Jill Ber
kelie de danskunst al: ,Toen ik zes
was, ging ik op balletles. Ik kreeg
een Europese opvoeding, dus daar
hoorde ook ballet bij. Maar het lag
me niet zo. Plotseling trad de oorlog
als spelbreker op en kon ik niet
verder in ballet gaan. Ergens wel
jammer.'
Sultan van Djokja
,Eens op een keer ging ik naar een
wajangfeest en daar kwam ik
voor het eerst in aanraking met de
inheemse dansen. Ik was er weg van
en wilde met alle geweld óók die
dansen leren.'
,In die tijd bestond er nog geen open
bare school voor inheemse danskunst.
Maar ik had het geluk les te mogen
krijgen van een hofdame van de
sultan van Djokja. Het gekke is, dat
mijn eigen landgenoten indertijd erg
vreemd keken, toen ik aan die dans
kunst ging doen.'
,In ieder geval leerde ik de dans
kunst aan het hof in de mooiste
stijl te presenteren. Op een manier
zoals alleen sultanskinderen van ko
ninklijke bloede de dansstijl hebben
geleerd. Die dansen heten de Serimpi-
dansen. Die van de volksmeisjes en
-jongens noemt men de Bedajadan-
Waar treedt de Krishna-Devigroep
ADVERTENTIE
echt king size formaat, milde zuivere tabakken
dezelfde prijs voor rijkelijk meer rookgenoegen
ook verkrijgbaar, als afwisseling, in milde menthol
8»i uULmmiw irtMB&JSSli
liedjesprogramma. 20.30 Vragenvuur.
20.50 Akkoord: licht gevarieerd pla-
tenprogramma. 21.35 Hoe veilig is
het Rijnmondgebied reportage.
21.50 Trammelant in Loeren aan de
Hor, radiofeuilleton. 22.15 Country
en Western muziek. 22.30 Nieuws.
22.40 Actualiteiten. 22.55 Contras-
DONDERDAG 18 APRIL 1968
Morgen
AVRO: 7.00 Nieuws; 7.10 Ochtend
gymnastiek; 7.20 Lichte grammo-
foonmuziek; VPRO: 7.54 Deze dag;
AVRO: 8.00 Nieuws; 8.11 Radiojour
naal; 8.20 Stereo: lichte grammo-
foonmuziek (8.30-8.35 De groente
man); 8.50 Morgenwijding; 9.00 Ste
reo: klassieke romantische grammo-
foonmuziek; 10.00 Voor de kleuters;
10.10 Arbeidsvitaminen (gr.); (11.00-
11.02 Nieuws); 11.55 Beursberichten.
Middag:
(12.00 Nieuws). 12.30 Fragmenten
uit de musical: Ja tk wil. AVRO:
13.00 Nieuws. 13.03 Actualiteiten.
Nieuws. 15.03 Arbeidsvitaminen (gr)
16.00 Nieuws. 16.03 Verzoekplaten-
programma. 17.00 Nieiuws. 17.05-
18.00 Gevarieerd platenprogramma
voor automobilisten.
DONDERDAG 18 APRIL 1968
Morgen
NCRV: 9.00 Nieuws; 9.02 Voor de
zieken; 9.30 Lichte instrumentale mu
ziek; 10.00 Nieuws; 10.03 Muziek bij
de koffie; (11.00 Nieuws);
ADVERTENTIE
GE8R. STEUR
SCHIEDAM
ROOD EN WIT AECOHOLVRU DRUIVESAP
op? Overal in Nederland. Een spe
ciaal plekje is het tropenmuseum
in Tilburg. Daar worden de danse
ressen nog weieens uitgenodigd ter
opluistering van lezingen of als le
vende entourage bij uitheems getinte
tentoonstellingen.
Telkens opnieuw krijgt de groep na
afloop van ieder optreden veel bij
val. En zij valt eigenlijk van de ene
dansvoorstelling in de andere. Men
sen die namelijk nauw verbonden
zijn aan cultuurinstellingen, nodigen
dè Krishna-Devidanseresjes graag
en regelmatig uit voor een gastop
treden.
Het is ook beslist geen verspilling
van tijd om naar het schitterende
en betoverende schouwspel te kijken.
De Krishna-Devigroep in haar kleur
rijke draperieën beeldend en verha
lend te zien dansen is een belevenis.
Als het «are een pantomime op ga-
melanmuziek.
Voorlichting over
onderwijstelevisie
(Van onze rtv-redactie)
De stichting Nederlandse Onderwijl
Televisie (NOT) verzorgt ln samen
werking met de NTS op woensdag 17
april van 22.45 tot 23.15 uur een vier
de uitzending in de reeks voorlich-
tingsprogramma's over schooltelevi
sie. Dit programma geeft een indruk
weer hoe men de onderwijstelevisie in
klassikaal verband ontvangt en als
visuele illustratie bij de te behandelen
leerstof gebruikt. Een aantal leer
krachten verschaft hierover in deze
uitzending een inzicht naar aanleiding
van tientallen reacties op het laatste
programma. Voorts maakt men voor
zover mogelijk in grove trekken de
plannen voor het schooljaar 1968-1969
bekend.
3911. Vorstin Naia mocht dan opvlie
gend van aard zijn, in bepaalde ge
vallen kon zij zich blijkbaar uitste
kend beheersen. Slechts een licht
trillen van de neusvleugels verried
haar emoties. Enige tijd zat zij zwij
gend met neergeslagen oogleden op
de bank naast Arend. Toen z(j hem
weer aankeek, glimlachte zij en sprak
zacht: ,Goed, als ge dan niet de zoon
van Gwanda zijt en de profetie nog
steeds niet uitkomt* dan heeft dé
voorzienigheid stellig een verborgen
bedoeling gehad met u hier naar
mijn troon te leiden'! Reeds lang
heb ik gebeden om een partner, die
mij zou kunnen bijstaan in mijn taak.
Ik ben het regeren moe!' Arend
kuchte en vroeg: ,En Ramad dan?
,Ik meende dat hij een voorbeeldig
raadsman was' Nala haalde de schou
ders op. ,Och, hij begint zichzelf te
overschatten en veroorzaakt veel on
rust en wrevel bij het volk door zijn
arrogante en dikwijls wreed optreden.
Het wordt tijd dat hij eens een toon
tje lager gaal zingen. Ja, met u aan
mijn zijde wordt alles anders!' Zij
was opgestaan en naderde piloot
Storm met langzame soepele bewe
gingen. Doch deze bewaarde een vei
lige afstand en sprak: ,Het spijt mij
erg vorstin, maar mijn toekomst
plannen liggen elders. Ik behoor een
andere vrouw toe!' Nala glimlachte
raadselachtig en vulde terloops twee
glazen met vruchtenwijn.
/50
Ik nam het geld aan en
stopte het weer in zijn zak, waarop
hij mijn hand greep en die van
zijn zoon in zijn andere hand nam.
,Mijn zoon!' zei hij plechtig. .Het was
Gods wil, dat ik van die verschrik
kelijke schop genezen ben. Het was
Gods wil dat de hakim pasha een
man met een grootmoedig hart is.
Zelfs geen twee pond wil hij van de
dankbare Aberrani aannemen. Waar
is er nog zo'n man in Masr? Luister,
mijn zoon Hussein, je hebt vele mees
ters gediend sedert Hakim pasha je
in zijn school opnam. Moge God hem
daarvoor beschermen! Hier is je nieu
we grote meester, de hakim pasha!
Aan hem zal ik je nu geven. Je moet
een trouw dienaar voor hem worden
en voor hem zorgen als voor je eigen
vader. Gehoorzaam je vader en laat
mij je nieuwe meester niets dan
goeds over je horen, anders krijg je
een schop, die erger is dan die van
de hoeven van een goed renpaard'.
De jonge Hussein scheen meer dan
verheugd over het feit, dat zijn va
der hem zo aan de hakim pasha gaf.
Hij kuste mij de hand en zijn donker
gezicht straalde van genoegen Hij
vertelde mij in één adem, dat hij ko
ken, laarzen poetsen, tafeldienen, rij
den en fietsen, lezen en schrijven, in
kopen, afdingen en in geval van nood
zelfs voor mij stelen kon. De omstan
digheid dat de jongen mijn school had
bezocht, boezemde mij een gevoel
van vriendschappelijke tederheid voor
hem ln. Ik nam hem ln mijn dienst
.Hussein', zei ik, ,je moet niet den
ken dat ik een rijk man ben Ik kan
je niets beloven. Maar ik zal je de
kost geven en kleden, op je gezond
heid letten en je straffen zo vaak ik
vind, dat je straf verdient. Als je
liegt of steelt, zal de straf heel
streng zijn. Als ik evenwel een be-
trouwenswaardig vriend in je vind,
zal ik voor jou een betrouwenswaar-
dig meester zijn'.
Ik kocht dadelijk een nieuwe gala-
bieh en een helrode tarbus voor Hus
sein. Van dat ogenblik af volgt hij
mij als een slaaf, hij werkte voor
mij, kookte voor mij, sliep voor mijn
deur en beschouwde zich zonder meer
als mijn persoonlijk eigendom. Af
gezien misschien van een enkele ge
legenheid Is hij er steeds van over
tuigd geweest, dat ik absoluut voor
hem verantwoordelijk was. Toen de
tijd van mijn vertrek naar Damnoo-
rah naderde, was hij zo goed opge
voed als een braaf hondje. Ik was
toen nog zo dom, dat ik meende een
rang hoger te zijn en ik hield het voor
noodzakelijk, tweede klas naar Dam-
noorab te reizen, terwijl hij derde
klasse reisde. Maar nauwelijks had de
trein het station verlaten, of hij
kwam in mijn wagen en ging buiten
ln de gang op de houten kist zitten,
waar mijn kleren en schoenen in la
gen. Zijn tegenwoordigheid deed mij
plezier, want ik moet eerlijk beken
nen, dat ik mij erg alleen op de we
reld voelde.
Men stelle zich een vierhoekig ge
bouw van één verdieping voor, dat
veel van een barak heeft, getraliede
vensters, een binnenplaats, het ge
heel vlak bij de Nijloever, tussen vel
den, die ieder jaar maandenlang over
stroomd zijn. Op de
hoofdpoort. Bij het binnekomen ligt
direct links het bureau van de princi
pal medical officer, van de PMO, zo
als hij genoemd wordt.
Dan volgen de privévertrekken
van de assistenten en de zaal van
de prostituees met twintig bedden.
Daarop aansluitend de waskeuken,
welke laatste nog geen zes meter
in het kwadraat is. Dan komt een
muur en men gaat rechtsaf. Nu
komt men bij het hoofdgebouw.
Eerst de vrouwenzaal met twintig
bedden, dan. door een muur "an klei
daarvan gescheiden, de mannenzaal
met veertig bedden. Achter dit ge
bouw ligt een grote stoffige plaats
met een hut. de afdeling van de
buitenpatiënten. Aan de linkerkant
liggen de geïsoleerde afdeling en de
igeniscellen. Verder is er nog.
bewoner ontbreekt. In de oosthoek
van het gebouw is een kamer, waar
de operaties worden verricht. Er
is geen antiseptische kamer, geen
röntgenkamer, geen laboratorium.
Men slel'e zich de stofwolken voor,
de zwervende muskieten en de
zwarte vliogenkolonies, dan heeft
men een voorstelling van het stads
ziekenhuis in Damnoorah, de hoofd
stad van de Deltaprovincie, een
stad met bijna honderdduizend in
woners. Zo was het jaren geleden.
Maar het is nu nog niet veel beter,
ja, het is eigenlijk nog veel erger,
want de barakken zijn vergroot,
zodat ze honderdtwintig bedden be
vatten, terwijl het personeel en de
technische inrichting vrijwel gelijk
zijn gebleven. Dit ziekenhuis is een
schande, een bewijs van onbekwaam
heid van de regering, een monument
van bureaucratische nonchalance
en politieke ondergang! En toch
is het nog een paleis in vergelijking
met vele andere ziekenhuizen, die
onze rijke provincies ontsieren.
Maar een paar jaar later stond op
het jaarlijks budget meer dan twaalf-
eneenhalf miljoen poi d voor de sa
larissen van de Egyptische regerings
ambtenaren.
Miljoenen zijn gedurende de ambts
periode van de elkaar afwisse »nde
regeringen over de balk gesmeten.
Katoe- ter waarde van miljoenen
en nog eens miljoenen Is op de bo
dem van de Deltaprovincies ge
groeid, maar het geld is wegge
stroomd.
God weet waarheen. Yasalaamt
Geef mij honderdduizend pond en
ik bouw een mooi ziekenhuis met
driehonderd bedden in Damnoorahl
Ik zal ook geschikte mensen daar
voor vinden. Ze zijn er. ze ver
knoeien hun tijd in cafés en op
straat. De wanhoop over hun eigen
land richt hen ten gronde. Yasa'aam!
Ik ben er soms heel niet trots op
een Egyptenaar te zijn.
Ik moet nog enkele woorden zeggen
over de medische kwakzalvers, van
vrouwelijk zowel als van mannelijk
Ïeslacht, die Europa ons op ons dak
eeft gestuurd. Dit schuim heeft
zich in Damnoorah gevestigd. Ik
kende onder andere een Oosten
rijker, die zich 't diploma van 'n ge
storven arts had weten te verschaffen
en nu op grond van 'n ambtsdiploma
praktiseerde. Aan vele deuren kon
men de naambordjes van de buiten
landse dokters vinden, die zich als
specialist hadden opgeworpen. De
ze dokters zou ik zelfs de zorg van
een zieke hond niet toevertrouwen.
De ergste buitenlandse kwakzalvers,
vooral Grieken, zwierven over het
platteland en oefenden hun duivelse
kunst uit onder de fellahs. Velen
van deze vreemdelingen leefden
zelfs midden onder de boeren in het
dorp en oefende hun woekeraarsprak-
tijken uit onder voorwendsel, dat zij
dokter waren. De boeren, die lezen
noch schrijven konden, werden door
deze bloedzuigers ertoe overgehaald
als honorarium voor de medische
behandeling hun gehele oogst in
pand te geven. Als de boer niet kon
betalen, werd hij door de buiten
landse .dokter' voor het gemengde
gerecht gesleept en bij vonnis van
de rechter onteigend. Op die manier
kwam een groot deel van de grond
in handen van de vreemdelingen.
Wanneer de boeren wel eens ln op
stand kwamen vluchtten de vreem
delingen onder de beschermenae
vleugelen van hun consuls, die da»
zelden nalieten bij de regering hun
protest in te dienen en op de ea.pi-
tulatieverdragen te wijzen. Onze lat-
fe regering gaf echter steeds toe.
(wordt vervolgd)
