REMONSTRANTSE KRING
MIDDEN-ZEELAND 15 JAAR
HET KERK-ZIJN
VERANDERT
EIGEN WEG VINDEN
APPEL OP
VRIJZINNIGHEID
De vreemdeling
in onze poorten
DEMONSTRATIE
KORT
GE
ZEGD
Zaterdag 6 april 1968
DS. v. (I. BERG
De remonstrantse kring Midden-Zeeland bestaat
op 3 mei vijftien jaar. Het ligt ln de bedoeling,
dat in gebouw .Ophir' in Vlisslngen een avond wordt
gehouden, waar de functie van de kerk ln de sa
menleving van nu en de toekomst wordt besproken
De remonstranten vormen ln Zeeland maar een
klein gezelschap. Men heeft nauwe relaties met de
vrijzinnig hervormden ln Midden-Zeeland en een
gezamenlijke predikant, met de vereniging van
vrijzinnig hervormden in Goes en Vlissingen
Kerkgebouwen zijn .Ophir' en een gebouw aan de
Turfkade in Goes. De leden zijn allen van elders
afkomstig, .import' dus, omdat de remonstranten
indertijd in Zeeland nooit een voet aan de grond
hebben gekregen. Behalve in de grote steden en
verspreid in enkele dorpen op Walcheren en Beve
land vindt men ook remonstranten ln Zeeuwsch
Vlaanderen, die ln de verspreiding, de diaspora wo
nen. De dichtsbijzijnde gemeenten eiders zijn Som-
melsdijk en Breda (een vrijzinnig protestants ver
bond met doopsgezinden, lutheranen, vrijzinnig her
vormden en remonstranten
Ds J. C. van den Berg (37) is sinds februari vorig
jaar in Zeeland Nederlands hervormd predikant met
een bijzondere opdracht voor de remonstranten. Hij
is in Goes en Vlissingen tevens predikant voor de
vrijzinnig hervormden. De remonstranten en vrij
zinnigen vormen op deze wijze samen één geloofs
gemeenschap, men houdt gezamenlijke kerkdien
sten, catechese, zondagsschool, enzovoort.
Hij zegt over de remonstrantse kring: ,men was
vijftien jaar geleden blij met de vondst van de
kringen, waardoor ln Zeeland de verspreid wonende
remonstranten als groep een zelfstandig bestaan
konden gaan leiden. De waardering is bseiist met
negatief, de vrijzinnig protestanten, remonstranten,
vrijzinnig hervormden, worden voor diverse over
legorganen gevraagd om mee te doen.
Die vrijzinnig protestanten in Zeeland. Men vindt
ze dus als remonstrantse kring, als vrijzinnig her
vormden geïntegreerd of niet ais Ned. protestanten
bond, op Tholen, als vrijzinnig hervormden in Zie-
rikzee. Brouwershaven. Terneuzen (NPB, maar waar
de gedachten meer utgaan momenteel naar een
afdeling van de vereniging van vrijzinnig her
vormden, zo zegt ds v. d. Berg) en de doopsgezin
den in Aardenburg, die ds v. d. Berg ook als
vrijzinnig wil kenmerken. De streek van Oosbburg,
Retranchement, Schoondijke en Aardenburg speel
de trouwens vroeger mee als vrijzinnig.
Het belangrijkste van deze groepen acht ds v. d.
Berg wel, dat er in ieder geval een onderdak ls
oor de vrijzinnigheid ln Zeeland Wat de remon
strantse groep Midden-Zeeland en de vereniging
van vrijzinnig hervormden van ds v. d. Berg be
treft: de groei is beslist niet groot. Ook hier weer
geldt, dat de oudere leeftijdsklasse de meerderheid
heeft, howel er een zeker tegenwicht van de Jonge
ren is. Ds v. d. Berg zegt over handhaving ,Het
zou nog heilzamer zijn, als de opvangcentra deel
souden uitmaken van een groter verband'. Het ge
vaar van een eigen groep kan wel eens zijn. zo
meent hij ook, dat men gaat berusten in een nogal
knusse gang van za.ken. die kan uitmonden in ge
ïsoleerdheid
Voor mevrouw R. van der Zaken-Bosch, Goes, be
stuurslid van de remonstrantse kring Midden-Zee
land, zijn de ontwikkelingen in de kerkelijke we
reld bijzonder boeiend. ,Je staat verbaasd hoe wei
nig verschil er ls tussen mensen die zich chris
ten noemen. Dat blijkt naarmate er meer contac
ten komen tussen de verschillende kerkelijke groe
peringen'.
Heeft het voor haar nog zin om remonstrants t<
zijn?
.Voor een heleboel mensen wel, voor mij misschien
wat minder. Het is ook een kwestie van traditie
rit heb mij altijd nauw verwant gevoeld met de
humanisten, maar ik heb het Idee, dat er ontzag
lijk veel gaat veranderen in het kerk-zijn. Er zijn
minder verschilpunten. Als je de ontwikkelingen in
de R-K Kerk ziet: verbijsterend. En een gerefor
meerd predikant hier in Goes zei onlangs: we
hebben moeten leren dat wij niet de waarheid in
pacht hebben. Ik geloof dat dat Juist in die hele
kerkelijke ontwikkeling zit. Ik ben blij dat men
elkaar meer en meer kan vinden op wat bindt
en niet wat scheidt'.
Heeft de kring nog .bestaansrecht?'
Bestaansrecht wel, maar de functie van de kerk
wordt in de toekomst anders. Het zal meer in de
vorm van gespreksgroepen gaan, het vormende
•werk wordt groter. Ik zie er persoonlijk ook meer
in dan in kerkdiensten. De eigen sfeer is niet zo be
langrijk meer. de samenwerking vind ik belangrij
ker.
Is die sfeer er niet teveel één voor intellectuelen
Het is nogal eens een .verwijt'.
We hebben inderdaad een groot aantal academici
onder de leden. Dat komt, omdat wij een christe
lijk-humamistisch kerkgenootschap zijn. Er is al
tijd veel waarde gehecht aan cultuur, zónder op
zettelijk kerkelijke beperkingen. Daarmee zijn wij
wél onze tijd vooruit geweest'.
Dr. P. Scherft Is nu sinds vijf jaar voorzitter van
de remonstrantse kring Midden-Zeeland.
Over de relatie remonstranten-vrijzinnig hervorm
den zegt hij: ,D!e is hetzelfde gebleven, alleen door
dat de vrijzinnig hei-vormden zijn geïntegreerd
(Goes) is er een derde partner, de hervormde
kerk, bijgekomen. Daardoor wordt het er niet een
voudiger op, maar dat wil niet zeggen, dat het tol
moeilijkheden aanleiding geeft. Aan de kant van
de vrijzinnig hervormden is altijd gesteld, dat er
niets hoeft te veranderen. De integratie is vooral
geweest om de predikanten een status te gever.
Remonstranten-vrijzinnig hervormden: een vrijzin
nig hervormd predikant kan voorganger zijn bij
de remonstranten en omgekeerd zoals in Breda
Daar krijgen de vrijzinnig hervormden een remon
strants predikant'.
Wat vindt u van integratie van remonstranten in
de hervormde kerk
.Persoonlijk ben ik tegen. Waarom zou het moe
ten? Als kerkgenootschap hebben wij een uitge
sproken signatuur. Er is plaats voor een princi
pieel vrijzinnig kerkgenootschap. De Remonstran
ten Broederschap hebben ook banden met andere
landen, die van belang zijn, zoais met de congre-
gationalisten in de Anglo-Amerikaanse landen.
En samenwerking met de doopsgezinden
Dat zou kunnen zijn, maar het moet van twee
kanten komen. .Gevoelsmatig' nemen de doopsge
zinden huns Inziens een aparte plaats in. Maar
in Dokkum bijvoorbeeld ls een gecombineerd re
monstrants-doopsgezinde gemeente
De remonstranten in Zeeland vormen nu een kring.
Zijn er mogelijkheden voor een gemeente of meer?
,Er zijn geen tekenen, die op een grote groei wij
zen, zodat gemeenten kunnen worden gevormd'
Is dat een nadeel
.Een nadeel, omdat de: kerkelijk leven moeilijker
m stand is te houden. Een voordeel mogelijk, om
dat een gemeente zich wat kan gaan doodstaren
op zichzelf. Maar ik stel er wel prijs op. als re
monstranten laten zien dat zij zichzelf zijn'.
Doen de remonstranten voldoende mee in Zeeland?
.Ze zijn vertegenwoordigd in bijvoorbeeld de Mid-
lelburgse interkerkelijke contactcommissie, ook ln
Vlissingen en in Goes, waar zo'n groep in wording
is. de contacten zijn goed, die zijn er in Zeeland
niet met de NPB. wél met de doopsgezinden en
vrijzinnig-hervormd en
De functie van de kerk
.Hoe benader je 't evangelie. Daar gaat het om.
De predestinatie staat bij ons niet meer centraal.
Een centraal thema is er met. Het gaat om de wij
ze van benaderen. Principieel vrijzinnig is: eigen
weg vinden. Men moet niet als kerken zoeken naar
een eenheid ln getuigenis, van formulering. Maar
met eigen individualiteit elkaar zoeken en benade-
Bijbel en postzegel Is het onderwerp van een expositie
van 10 tot. en met 13 april in liet Bijbelhuis (NBG) aan
de Herengracht in Amsterdam. Er zijn postzegels uit de
hele wereld met. voorstellingen rondom liet paas gebeur en.
De vereniging tot verspreiding dei heilig, schrift n
de Nederlandse Zondagssclioolverenignig gaan op zakelij
ke basis nauw samenwerken: er komt éen computer voor
de administratie en samenwerking op het gebied van di
verse uitgaven, opdat doublures worden voorkomen
1967 en 1966 zijn ïu de VS totaal 711 priesters uit
getreden. Daarvan zijn er intussen SSi getrouwd. De mees
ten waren drie tot twaalf jaar priestert08 echter al lan
ger dan 15 jaar. In totaal zijn er ongeveer 60.000 priesters
in de VS. Het episcopaat is gevraagd na te gaan, waaróm
zij uittraden, door een progressieve organisatie van pries
ters en leken.
Kapelaan José Selva Tramunt, die in Buenos Aires zeer
populair werd door zijn werk tijdens de recente overstro
mingen, heeft de paus gevraagd te mogen trouwen en toch
priester te blijven, Hij is geestelijk adviseur van een ver
pleeginrichting.
Per flessepost heeft de 69-jartge emeritus-predikant L
Jerkins van de anglikaanse kerk in Scarborough aangebo
den te komen preken. De fles is gevonden door de stuur
man van de reddingboot in Oostmahorn. Anfum komt tut
ui aanmerking i.-oor een Engelse preek
Bepaald niet overal in ons land is met instemming
ontvangen de brochure .Geef me de vijf', een
appel van enkele vrijzinnige protestanten op plaat
selijke en regionale voorgangers en anderen, die
leiding geven aan de diverse organisaties van de
vrijzinnig hervormden, doopsgezinden, protesten-
tenbondsieden, remonstranten en jongeren van de
vrijz. chr. jeugdcenitrale.
Tot de ondertekenaars behoren prof. dr P. Smits en
prof. dr ir W. L. H. Schmld (Nuenen, NB) die de
reacties bundelt.
De brochure wil een pleidooi zijn voor .een doelma
tiger samengaan uit persoonlijke overtuiging van
een progressief protestants karakter in universalis
tische gezindheid, uit eerbied voor het mysterie dat
werkt in de wereld, dat gericht en verlicht wil zijn
door de Heilige Geest, om met elkaar reëler in de
naaste omgeving te functioneren'.
Men mist een duidelijke coördinatie tussen de di
verse vrijzinnige gemeenschappen overal in ons
land.
tn allerlei regionen van Nederland komt men te
gen: .botsing en verwarring, stagnatie en frustratie
terwijl er zoveel geestverwante instellingen en
instanties zijn'.
De brochure geeft een uitvoerig overzicht van wat
er allemaal aan vrijzinnig christendom in ons land
bestaat, in kerken en in diverse organisaties. Dit
alles overziende pleiten de samenstellers voor het
zoeken naar plaatselijke en regionale coöperatie.
Als punten worden genoemd het wederzijds bezoek
door leden aan kerkdiensten en openbare activiteiten
der andere vrijzinnige gemeenschappen, verkenning
door dagelijkse besturen en voorgangers van wat
er bij de anderen leeft aan verlangens naar coöpe
ratie en kansen voor verwezenlijking. Voorts het
gezamenlijk ondernemen van een beperkte acti
viteit op godsdienstig gebied, de zorg voor een
onderling-solidaire houding ten opzichte van ortho
doxe en oecumenische projecten (zoals ziekenhuizen
en zendingswerk) en een gemeenschappelijke vrij
zinnige vertegenwoordiging ten opzichte van de
overheid en de openbare samenleving, bij nationale
feestdagen bijvoorbeeld of in sociale wijkopbouw-
organen. Het gaat allereerst, aldus de brochure om
,een inzicht in de tekortschietende toestand, om
een herziening van de mogelijkheden, herschepping
van verstarde verhoudingen, een inwerken op de
mentaliteit van wie zich tot de nieuwe verwezenlij
king zullen begeven: en dan: om de zakelijke
omzetting en reorganisatie, om een herleiding tot
andere hoofdlijnen, een doeltreffender herverkave-
Want: .Teveel laten vrijzinnigen zich op sleeptouw
-lemen door grote kerkelijke lichamen, door gang
bare theologische leuzen, door toevallige aantrekke
lijke figuren. Trouwens, de meeste kerken laten
hun koers te zeer bepalen door wat officiële in
stanties eisen. Zij volgen de heersende wereldse in
stellingen op een afstand'.
.Momenteel ondernemen de landelijke aanvoerders
van vrijzinnige kerkgenootschappen wel acties met
andere confessionele kerken onder oecumenische
vlag, in massademonstraties als kerketochten en
volkskerstzang, maar feitelijk is men op het grond
vlak geenszins solidair. Er is geen wezenlijke eens
gezindheid tussen rechts en links. Men geeft slechts
van bovenaf geredigeerde verklaringen en beslissin
gen uit. Daarom is het nodig, dat eerst naastver
wante protestanten in geloofsvrijheid elkaar be
ter leren kennen en samengaan, alvorens men onder
werping aan verder liggende vooronderstellingen
verlangt', aldus deze brochure.
We raken er langzamerhand aan gewend dat ook in ons land steeds meer
arbeiders in fabrieken en bedryven gaan werken, die uit verre landen ko
men. Dit hebben we gemeen met andere landen van West-Europa. In to
taal hebben in deze landen in 1967 een 7 miljoen mensen uit Zuid-Europa,
Azië en Afrika gewerkt en daarvan heeft ook ons land zijn deel gehad.
Het staat te voorzien dat, met de toenemende industrialisatie, dit aantal
nog steeds zal toenemen. Wanneer in 1970, volgens de verdragen van de
Europese Economische Gemeenschap alhier een vrije arbeidsmarkt zal
zijn, mag verwacht worden dat de stroom van deze buitenlandse arbei
ders een stevige versnelling zal krygen. Zij zullen de plaatsen innemen die
door mensen van eigen volk niet meer kunnen worden ingenomen.
Naar alle waarschijnlijkheid zal het
zó komen te liggen dat de lust om
op deze vrijkomende of nieuwgeschapen
arbeidsplaatsen te werken voor de werk
nemers van ons eigen volk er niet meer
is. althans ze zal niet meer zo groot zijn.
Door het steeds toenemende onderricht
zal het geslacht dat ln de naaste toe
komst in het arbeidsproces wordt opge
nomen, een werkkring begeren welke
Iets meer gewaardeerd is, ook in salarië
ring, dan die welke ook door ongeschool
de arbeidskrachten kan worden Ingeno
men em zo staat het te bezien dat het
aantal werknemers in ons midden dde uit
verre landen komen, steeds zal toene
men. Menigeen mag nu nog van ge
dachten wezen dat die toevloed van
vreemdelingen een tijdelijk verschijnsel
ls. wanneer we luisteren naar hen die ln
dezen meer tot oordelen bevoegd zijn,
zullen we er rekening mee moeten hou
den dat het getal van de buitenlandse
arbeiders dat we nu in ons land zien,
slechts het begin is van een vee! grotere
stroom en dat zij ook in die delen van
ons land waar ze nu nog niet of weinig
worden gezien, in de toekomst een nor
maal verschijnsel zullen wezen.
Kerkelijk gezien ls Iedere arbeider uit
een ander land de hedendaagse ver
sie van ,de vreemdeling die in uwe poor
ten is', welke naar de geboden van Mo-
zes zijn rechten heeft en waarlangs we
niet heen kunnen gaan alsof hij niet be
staat. En naar de visie van het evange
lie is hij onze naaste, omdat hij nu
eenmaal op onze weg is gebracht. Te
genover hem hebben wij onze verplich
tingen. Het zal een half jaar geleden
zijn dat we voor de radio een reportage
hoorden over die buitenlandse arbeiders
in ons land. We kregen niet de indruk
dat die uitzending een overtrokken beeld
gaf. We konden horen dat het geen on
aardige jongens waren, maar over het
algemeen was men van oordeel dat het
moeilijk was er contact mee te krijgen.
De paar buitenlandse arbeiders, die
hier reeds enige jaren werkten en zich
enigszins in onze taai konden uitdruk
ken, waren minder content. Zij voelden
zich allesbehalve thuis in onze samen
leving. Een jonge Marokkaan vertelde
dat het op zijn werk wel ging, maar
daarbuiten voelde hij zich als een uitge
stotene. Hij had het meegemaakt dat
hem in cafés de deur was gewezen en
ook anders proefde hij een min of meer
vijandige houding. Het kwam er op neer
dat de gemeenschap van ons volk voor
hem en de zijnen afgesloten was.
Dit alles ls natuurMjk gemakkelijk te
verklaren. De taal alleen reeds is
een grote barrière. De gewoonten van
leven hier, zijn anders dan zij het in
de omgeving waaruit zij komen, kennen.
Hun denk-patroon ligt iets anders dan
dit het geval is bij de bevolking die
hier is opgegroeid. De maatschappelij
ke verhoudingen van hier kennen zij niet.
Van aiierlei sociale maatregelen zijn zij,
althans in den beginne, onkundig. Zij zijn
hier gekomen alleen met de gedachte
geld voor zich zelf, hun gezin en fami
lie te verdienen, waarvoor zij ln eigen
land geen of niet voldoende kans had
den. Misschien zijn ze hierheen getrok
ken om gelden te verzamelen om daar
mee in eigen land later een bestaan te
kunnen opbouwen. In ieder geval heb
ben deze gastarbeiders ook voor zichzelf
niet de gedachte dat zij hier heel hun
leven zullen blijven. Hun vreemdeling
schap is slechts van tijdelijke aard. Dit
ontslaat ons echter niet van de plicht
voor hen te doen wat we kunnen en wat
er verder hun ook ten dienste moge
staan aan organen van overheid en be
drijfsleven. uit de praktijk blijkt dat zij
In ons ambtelijk apparaat niet zo maar
de rechte weg weten te vinden. Daarbij
komt nog dat aan hen. eer zij besloten
ln den vreemde te gaan werken, soms
te schone beloften zijn gedaan, die aj
hier niet in vervulling zien gaan en een
teleurgesteld mens heeft het altijd moei
lijk.
Het spreekt eigenlijk vanzelf dat hier
ook een taak ligt voor de kerken.
We hebben deze reeds even aangeduid.
Na lezing van het rapport over 1967 van
de .Stichting bijstand buitenlandse werk
nemers West-Brabant', zsjn we er des
te meer van overtuigd dat hier iets kan
worden gedaan. Deze stichting heeft tot
taak .naast de behartiging van de be
langen van de groep buitenlandse werk
nemers, in de meest ruime zin, ook de
nodige informatie te geven aan de Ned.
samenleving waarin deze werknemers
voor kortere of langere tijd verblijven'.
Het gaat er dus niet alleen om dat die
gaatart>eiders informatie kunnen krijgen
over ons. maar eveneens dat wij over
hen worden geïnformeerd. Ook dat i®
nodig, want als we weten waarom ie
mand in zijn doen en laten wat ander»
ls dan wij zelf zijn, schept dit op zich
zelf reeds de mogelijkheid van betere
verhoudingen. Deze Weetbrabantse stich
ting 1» van kerkelijke oorsprong en he*
spreekt vanzelf, gezien de plaatsen waar
de vreemdelingen werk hebben gevon
den, dat zij van rooma-katholieke oor
sprong ls. We lezen in dit jaarverslag
dat in 1960 het eerste begin van wat la
ter deze stichting geworden is, afkom
stig was van wijlen mgr. G. de Vet,
die toen nog hoofdaalmoezenier was van
het bedrijfsapostolaat ln het bisdom Bre
da. In deze functie werd h'.j met zijn
neus gedrukt op de moeilijkheden van
de buitenlandse arbeiders en het aposto
laat zou geen apostolaat geweest zijn.
wanneer het niet althans getracht had
iet® te doen en zo is dan uiteindelijk
de genoemde stichting ontstaan. Het ge
tal van de vreemde arbe.ders liep ech
ter nog al terug, zodat, ma een zeer ac
tieve periode het bestuur zich in 1964 ge
noodzaakt zag voorlopig alle activiteit
te beëindigen'. Het katholiek sociaal cen
trum van het bisdom te Breda heeft
toen een oogje ln het zeil gehouden. In
januari 1966 waren er weer ongeveer
200 buitenlandse werknemers in West-
Brabant. Gedurende dit Jaar steeg hun
aantal tot 900. Op 1 oktober 1967 waren
er in dit district reeds ruim 1500. Tot
welke hoogte zal dit getal nog stijgen?
Vroeger waren het bijna uitsluitend
Spanjaarden en Italianen die naar
West-Brabant kwamen, mensen van r-k
levenspatroon. Doch nu komen vooral
veel Turken en Marokkanen, mohamme
danen, die stammen uit en gans andere
samenleving. Ook heeft men aldaar te
genwoordig een groep Grieken. Bij deze
laatste drie zijn de taalmoeilijkheden
voor opvang en begeleiding nog al moei
lijker dan bij de twee groepen die het
eerst kwamen. Om aan alle moeilijkhe
den die hieruit voortvloeiden beter het
hoofd te kunnen bieden, heeft men in
't begin van 1967 de werkgroepen van
Breda. Roosendaal en Bergen op Zoom.
waar de meeste gastarbeiders hun werk
vinden, samengevoegd tot één stichting
West-Brabant. Met subsidie van de rijks
overheid. de drie genoemde gemeenten,
het bedrijfsleven en bijdragen van instel
lingen ls het mogelijk geweest een stuk
werk op te zetten, dat pas gedurende de
laatste vier maanden ran het verslag
jaar in volle omvang zich heeft ont
plooid. In zakelijke getallen wordt ons
verteld welke diensten men aan deze
vreemde arbeiders heeft kunnen verle
nen, vanaf moeilijkheden bij huwelijk
tot heimwee en aanpassing. De huisves
ting neemt hier een nog al ruime plaats
in, wat te begrijpen is. want deze ls
over 't algemeen niet best. De moeilijk
heden met onze sociale wetgeving bracht
de meeste mensen op de spreekuren wel
ke men plaatselijk heeft ingesteld. Men
heeft hulp kunnen bieden in samenwer
king met bedrijven, raden van arbied.
politie, ambassades en consulaten enz.
Men heeft aan groepen Turken en Ma
rokkanen lessen ;n het Nederlands gege
ven, gezorgd voor de mogelijkheid van
een lascursus en tenslotte voor een heel
brok recreatie, waarvoor ontmoetings
ruimten beschikbaar moesten zijn. Dit
alles is gemakkelijker gezegd dan gedaan
en aan teleurstellingen zal het niet ont
broken hebben, hoewel het verslag daar
van geen melding maakt. Door een ex
cursie en documentaire films heeft men
hen Iets meer van ons land willen laten
zien. Ook onze leefgewoonte en menta
liteit zijn hen enigszins duidelijk ge
maakt.
Het mag worden verwacht dat het ge
tal der gastarbeiders in de toekomst
nog zal toenemen en het ls eveneens te
veanvachten dat met de toenemende In
dustrialisatie hun getal ook in onze pro
vincie zal vermeerderen. Met het oog
daarop zal het gewenst zijn dat de ker
ken alhier zich gaan bezinnen op de mo
gelijkheden van hulpverlening, zoals W.
Brabant die heeft ontplooid. Het lijkt on»
een mooie gelegenheid dat die kerken,
welke zich het lot van deze vreemdelin
gen ln ons midden die in het arbeids
proces worden Ingezet, willen aantrek
ken, de koppen bij elkaar steken om te
overleggen wat zij, tezamen met andere
instanties kunnen doen. Verbrokkelde
hul- ""i vele negatieve kanten hebben.
H.
rondoog de dog geen kronl opensloon o( r
Hel e
Men kan vóór of tegen
Inmoor voor men op stroot komf zal
route heeft gecontroleerd, hoeveel do
ortelling
monstra tie
1 georgoni-
weten of de spandoek
men verwocht enz.
En toch. toch is er oon het begin van c
seerfl wos. Ze begon, om het zo moor eens te zeggen, heel eenvoudig. De Here Jezus,
"os het in deze demonsfrotie Ie doen, zond, zo lezen *»e bij
ezelsveulen. Toen men het veulen gehaald hod legden
de discipelen enkele von hun klederen op het veulen
en voor men sr aan dacht was de demonstratie volop
'n feit. De mensen in de stroten wuifden met palmtak
ken en Jeruzalem was in 'n oogwenk in feestelijke
stemming-
Men kan zich afvragen hoe het kwam dot deze onge
organiseerde demonstratie toch zo uitbundig lukte dat zelfs de schriftgeleerden er zich aan ergerden.
Ik gelcof dot het antwoord op deze vraag is; dol de spontaniteit von de joden hiervoor de verantwoor
delijkheid droeg. Zij kenden immers de Here Jezus ols degene dien hun zieken hod genezen, moor
ze kenden Hem ook ols de Robbi von de vrede. Hij wos degene die de sjoloom predikte tussen God
en de mensen en de mensen onderling, en die daorom. zonder onderscheid von ros of tool, von vriend
of vijand, zijn evangelie von de vrede bekend maakte aon allen die in Hem geloven.
En omwille von die sjoloom ging Hij noor Golgotha, omwille von die vrede stierf Hij voor onze zonden,
opdat wij niet de hoot zouden loten regeren tussen God en ons en tussen eikoor.
Eén vioog nogi hoe stoot u tegenover de prediking van de Here Jezus en von zijn sjoloom?
St-laurens M. V. J. de Ooene.
MEVROUW v. d. ZAKEN-BOSCH
DR. SCHERFT
