.GOEDERTIJT BRESKENS:
EEN FUNCTIONEEL CENTRUM
HHRÜBn
DE OUDE
MARKT
VAN
ST-ANNA
TER
MUIDEN
DORPSOMROEPER
extw
MORGEN GAAN DE DEUREN OPEN....
MIJN BEROEP IS....
WOENSDAG 3 APRIL 1968
ZEEUWSCH-VLAANDEREN
Goedertijt'zelfstandigheid stimuleren....
BKR VgKS?* '4'7t:4'rmr-
BRESKENS Voor de be
jaarden van Breskens is het
morgen, donderdag, zover: ir
W. F. Schut, minister van ruim
telijke ordening en volkshuis
vesting, zal aan de Van Zuijen-
straat officieel de deuren ont
sluiten van het dienstencen
trum .Goedertijt', waarmee te
vens 32 bejaardenwoningen bij
dit complex in gebruik worden
genomen.
Breskens en .Goedertijt': een
geschiedenis die in november
1966, toen de eerste paal de
grond inging, begon. Het pro
ject was opgezet door de Alge
mene Woningbouw .Breskens'
en de Stichting Dienstverlening
aan Bejaarden, waarachter zich
echter een scala van organisa
ties op kerkelijk en ander ter
rein verschuilt.
Wethouder W. C. van der
Hooft, voorzitter van woning
bouwvereniging en stichting,
formuleerde bij een andere ge
legenheid al eens in het kort
de leidraad waarvan bij de
bouw van het centrum is uit
gegaan: .Wij zijn ervan over
tuigd dat het stimuleren van
de zelfstandigheid bevorderlijk
is voor zowel behoud van de
geestelijke als de lichamelijke
vitaliteit. De stichting is trou
wens in die overtuiging ge
sterkt door de ervaringen met
de vijftien bejaardenwoningen
aan de Vijverlaan, waar al eer
der met een dergelijke vorm
van onafhankelijke huisvesting
is geëxperimenteerd'.
Het ontwerp voor het diensten
centrum werd gemaakt door
plaatselijk architect J. C. P.
Loonen, die in zijn plan ook zo
veel mogeljjk uitging van het
door de heer Van der Hooft ge
formuleerde beginsel
OPENING
Aan de openingsplechtigheid
waarvoor het Haagse gezel
schap overkomt per helikopter
om 16 uur is nog een andere
verbonden: de symbolische af
braak van de laatste noodwo
ning van het complex tegen
over het centrum. Daarmee zal
de wederopbouw van Breskens
officieel worden voltooid.
Prof dr ir W. Schermerhom*
die indertijd als minister de
stoot heeft gegeven voor deze
activiteiten, werd bereid ge
vonden om nu ook zorg te dra
gen voor een officiële afron
ding.
Maar hoofdzaak blijft toch
.Goedertijt': een modern, uit
stekend geoutilleerd centrum
voor bejaarden van alle gezind
ten. Want de wederopbouw van
Breskens mag dan met de
jeugd beginnen, hij eindigt in
ieder geval bij de oudere inwo
ners.
Comfortabele bejaardenwoningen
....Laatste noodwoning: wederopbouw afronden..
Wanneer we de foto zo globaal be
kijken van het Marktplein van Sint-
Anna-ter-Muiden. dan lijkt het net
of er niets veranderd is in de loop
der jaren. Bij nadere beschouwing
vallen echter toch veranderingen op.
Bekijken we bijvoorbeeld de monu
mentale toren op de achtergrond.
Waarschijnlijk reeds gebouwd in plus
minus 1250, heeft het alle verwoes
tingen overleefd. Veel gegevens over
deze toren zijn niet bekend. De hoog
te zou ongeveer 60 meter geweest
moeten zijn. Nu is zij nog slechts
28 meter hoog. Een gedeelte van
de toren zou door blikseminslag zijn
verwoest. Maar alles blijft maar gis
sen. Wel weten we dat omstreeks
1905 de toren is gerestaureerd. Een
klein rond torentje werd gebouwd
op de meest linkse hoek van de
toren. Verder werd nog een hek
aangebracht bovenop de toren. Dit
hek werd aangekocht van de eige
naresse van huize Bloemendaal te
Aardenburg. Dit had tot gevolg dat
de inwoners van Aardenburg aan
die van Sint-Anna-ter-Muiden vroe
gen of ze misschien koeien gingen
houden bovenop hun toren!
In 1956-1957 werd de toren weder
om gerestaureerd. Weer werden klei
ne wijzigingen aangebracht. Zo werd
het ronde torentje veranderd ln een
zeshoekig torentje. Het hekwerk
werd verwijderd. De wijzerplaat, wel
ke vierkant was, werd veranderd ln
een ronde wijzerplaat, welk wijzer-
bord meteen van een verlichting
werd voorzien. Ook een nieuw uur
werk kon er financieel af.
Toen de toren ln 1956-1957 werd
gerestaureerd, is er een heel geharre
war geweest over de vraag van wie
de toren eigenlijk was. Aanvanke
lijk werd gemeend dat de toren ei
gendom was van de burgerlijke ge
meente Sluis, die dus voor de res
tauratie zorg droeg. Er werd echter
naderhand vastgesteld dat de toren
eigendom was van de kerkelijke ge-
Anna geweest, die bij avond de toren
beklommen om iets waar te nemen
van de Duitse bezetting van België
en van de slag aan de Yzer.
Jammer dat bij de laatste restauratie
alle galmgaten werden afgesloten
met gaas. Hierdoor Is de mogelijk
heid ontnomen aan torenvalk en
kauwtje om in de toren te kunnen
nestelen.
Op de voorgrond van de foto ziet
u de monumentale pomp staan die
het Marktplein rijk is. Deze pomp
draagt het jaartal 1789. Tevens zijn
op de pomp de letters S.P.Q. aange-
VAN D'EE TOT HONTENISSE
meente van Sint-Anna-ter-Muiden.
Het kerkorgel dat in de muur van
de toren was gebouwd, was toen
echter bereids reeds in de kerk ge
plaatst. wat niet ten goede is ge
komen aan dit instrument.
Vroeger was een grote kerk fondom
de toren gebouwd. Nu is slechts een
kleine kerkruimte tegen de toren
aangebouwd, daterende uit 1653. De
hiertegen aangebouwde consistorie
dateert uit 1728.
In de wereldoorlog 1914-1918 zijn
verschillende journalisten in Sint-
bracht (Senatus Populusque is:
De staat en het volk).
Deze pomp was een uitkomst voor
de bevolking van Sint-Anna-ter-Mui
den. Want eerst in 1944 was men
zover, dat er waterleiding aldaar
werd aangelegd. Op deze pomp is
ook het wapen van Sint-Anna aan
gebracht. Het wapen bestaat uit een
schild, waarop een anker is afge
beeld, met aan de linkerzijde van
het anker een ster en aan de rech
terzijde van het anker een liggende
maan. Het schild rust tegen een grif
fioen. De griffioen of grijpvogel is
een denkbeeldig roofdier, bestaande
uit kop en vleugels van een adelaar
en het lichaam van een leeuw. De
afbeelding van deze grijpvogel, fier
opgerichte kop, dreigende blik en
wijd opgeheven voorklauwen, geven
hem een roofzuchtig voorkomen.
Het Marktplein van SintAnna-ter-
Muiden staat geheel onder monumen
tenzorg. Het trekt nog steeds veel
toeristen. Verschillende huisjes zijn
in handen van tweede-woningbezit
ters, onder andere Belgen en Neder
landers. Er wonen momenteel veel
bejaarden. De jeugd is geleidelijk
weggetrokken, zodat het dorpje lang
zamerhand aan het uitsterven is. We
gens haar schilderachtigheid kwa
men reeds omstreeks 1900 veel schil
ders uit België en Duitsland naar
dit pittoreske plaatsje, onder anderen
de bekende Duitse schilder Paul
Baum, waarvan nog enkele schilde
rijen in Sint-Anna aanwezig zijn.
Op de foto ziet u nog de travalle
staan van smid Izaak van Cruinin-
gen. Ook dit is verleden tijd. De me
talen klank van het aambeeld wordt
niet meer gehoord. De geur van ver
brande hoeven, wanneer roodgloeien
de hoefijzers worden gepast, prik
kelt niet meer uw neus wanneer u
mijmerend over dit marktje dwaalt.
H. Prent
SLUIS Cees Blaeke uil Sluts
blijkt, ah je hem voor het eerst
ontmoet, een stem te hebben die he
lemaal bij zijn functie van dorps
omroeper past. ,Ja, ik kom hoor',
galmt, het tegen de gevels van zijn
woonplaats. Straks, op 15 juni, roept.
Cees zijn mededelingen (voor de bij
zondere gelegenheid dan betrekking
hebbend op Sluisi« de duinrijke
omgeving van Egmond aan Zee, waar
onder auspiciën van de plaatselijke
VVV een nationaal omroeperscon-
oourswordt gehouden met als in
zet. het predikaat omroeper van Ne
derland'. Hoeveel concurrenten de
Sluise boodschapper heeft f Hij haalt
er zijn schouders over op: fie dag
bladadvertenties en het feit dat de
ZELDZAME
BEROEPEN
mensen luidsprekers op hun wagen
laten monteren zorgen ervoor dal
ons beroep uitsterft. Ik ben zowat
de enige in de streek, zeer zeker
de enige in actieve dienst.' Blaeke
in het dagelijks leven de financieel
zekere functie van metselaar ver
vullend, erfde zijn bijbaan van zijn
vader, jarenlang dorpsomroeper van
Sint-Anna-ter-Muiden. Erven was he
trouwens niet helemaal, want: Jl,
weet nog goed dat mijn vader op
een zaterdagmiddag naar IJzendijk'
moest. En toen was er hier een
noodslachting. Ze kwamen hem ha
len, maar ja dat liep natuurlijk mis
Niemand wilde eigenlijk de taai-
waarnemen. Behalve ik, de jongste.
Nou, als jochie van 11 heb ik toen
voor het eerst omgeroepen en da'
is van lieverlee zo gebleven.'
Zijn taak werd in die ruim 20 jaa
(Cees is nu 38j echter hoe langt
hoe beperkter. Klonken vroeger zijr,
berichten minstens een keer pei
week door het centrum, momentei
is hij nog maar een keer of liet.
per jaar actie]. Ook het karakter van
de om te roepen mededelingen ver
anderde met de intrede van com
municatiemiddelen als krant, radio
en televisie. JLu zeg ik hoogstens
eens dat. er een voetbalwedstrijd
wordtgespeeld of dat de toneelclub
een uitvoering geeft. Maar vroeger
kwamen er veel noodslachting en voor
of verzoeken van boeren, die men
sen vroegen voor het aardappelrooi-
en. Een enkele keer roep ik nog
weieens gevonden voorwerpen om,
dan komen ze me halen van de rijks
politie'.
Blaeke is, als laatste der mohikanen,
overigens geheel zelfstandig: het om
roepersbaantje wordt niet betaald
door de gemeente, maar door de op
drachtgever. Hij is er al met al
so'n anderhalf uur voor op pad: Slum
en Sint-Anna-ter-Muiden op de
fiets. De fraaie koperen bel die Cees
gebruikt is nog van zijn vader. Voor
het concours in Egmond wil hij hem
toch eens goed na la,ten zien: stel
je voor dat er wat mee gebeurt
tijdens de wedstrijden. Dan roepen
ze zijn naam niet af bij de eerste
vijf, maar bij de laatste En laten
we eerlijk zijn: dat heeft zo'n sten
torstem tnch echt niet verdiend'
Blaeke: hedenavond voetbalt
