64 lte§§ 299 RADIOSTRALING UIT HEELAL Stakingsrecht op de helling I ZELANDICA BROOD xM GOEDKOPER #DATK0MT ELKE ÖAGTERU6 WITTEBROOD BRUIN BROOD pofcAPPElOAM PRUSSLAG -Wolmem DE KLERK&ZN RAAD MIDDELBURG ZIET HEIL IN NIEUWE WELSTANDSCOMMISSIE WOENSDAG 20 MAART 1968 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 11 (ADVERTENTIE) in de verpakt gesneden verpakt gesneden dab is smulleni K00M6OTE& CADET3ES rgkgeuulde KR6NTG B0LLET3ES PEULVRUCHTEN PR'jS-SLAS ZO VOORDEUS. pond gin.mi cAPu- MS C'JNERS ponoi BRUINE BONEN SOU CX5LANZ6NO H6T SCH6BLT TB UBBÜ 0©moke.vn A IN OE PeUS-6LAG 4CO^r-CTmSpak JBHH FIL6T! $0erS,2?7!f lek Keren snel klaar VIS STICKS grote pot APPELMOES u prce(Ldegouclneinebben moak voor uuj tooterPiam een Keus uic onze visconsei-L/eri voor. PRUS-SLAGPR'JZEN B0KK.ING..49 Si1?f;HARIN6&79 cfelSc>a'SARDINE&49 HARING- 49 Pilebs wgiv eaus onze slager biedt: TAKTAAsB Op sclnaditje 3A6. HERMANS bergen op zoom Steen bergen Vlissmgen ^Middelburg Temeuzen AX6LJr60E5*MAD£ KOOPVAARDIJPREDIKANT NAAR ZUID-AFRIKA UTRECHT (ANP) De gereformeer de koopvaar dijpr edik ant ds. K. S. G Zijlstra uit Rotterdam is naar Zuid- Afrika vertrokken voor pastorale ar beid onder de Nederlanders, met name in Kaapstad en Durban. In deze ha vens komen veel Nederlandse schepen die ons land nooit aandoen. In Durban wonen tachtig gezinnen van Nederlandse zeelieden. Bovendien wer ken er Nederlandse baggermaatschap- pijen met personeel uit ons land. Ds. Zijlstra zal er drie maanden blijven. Er Is een plan om in samenwerking met andere kerken te komen tot de aanstelling van een vaste Nederlandse predikant voor dit werk in Zu1d-Afrlka. (Van onze correspondent) LEIDEN Onlangs is door Engelse astrono men voor het eerst een tot dusver onbekend soort hemellichaam gesignaleerd, dat een sterke bijzonder snel en regelmatig pulserende radio straling uitzendt. Tot dusver zijn tier punten aan de hemel met dergelijke hemellichamen ont dekt. Naast Engelsen zijn het ook Amerikanen geweest die zich hiermee verdienstelijk hebben gemaakt, nadat zij door de astronomen van Cambridge waren gealarmeerd en aan het speuren gezet. Dit nieuw ontdekte soort hemel lichaam heeft het voorlopige naamsetiket pul- sari gekregen. VTadat men in de aanvankelijke opwinding over de opzienbarende ontdekking meende dat bepaalde aspecten van de waargenomen verschijnselen zouden kunnen wijzen op een kunstmatige oorsprong van deze radiosignalen, dat wil zeggen op een bewijs van intel ligent leven elders in het heelal, neemt men thans aan dat er .natuurlijke' verklaringen mogelijk zijn. De gedachten gaan vooral uit naar .neutronen-sterren waarin de materie tot een onvoorstelbare dichtheid is samengeperst. Op theoretische gronden heeft men reeds enige jaren gespeeld met de mogelijkheid dat dergelijke sterren zouden bestaan. Astronomen zijn het er wel over eens, dat het hier waarschijnlijk een van de belangrijkste kosmische ontdekkingen van de laatste halve eeuw betreft. De zeer snelle en verbluffend regelmatige sterktewis seling van de radiosignalen riepen aanvankelijk de veronderstelling op, dat het signalen waren van elders In het heelal vertoevende intelligente wezens. Het zou kunnen gaan om uitwisseling van boodschappen tussen ver van elkaar verwijderde werelden waarnaar men hier op aarde .meeluisterde', of om pogingen om contact op te nemen met andere beschavingen zoals bijvoorbeeld op aarde, ofwel om enorm sterke .radio bakens* ln allerlei regionen van het heelal ten dienste van ruimtevaarders. De meer nuchtere astronomen wijzen deze veronder stelling echter van de hand, niet omdat zij de moge lijkheid van het bestaan van hoog-ontwikkelde be schavingen elders in het heelal afwijzen (er zijn nog maar weinig deskundigen, die veronderstellen dat de mens .alleen' zou zijn in het heelal) maar omdat vooralsnog meer voor de hand liggende .natuurlijke' verklaringgen mogelijk zijn, hoe opzienbarend die dan ook op zichzelf mogen zijn. Men beseft zeer goed, dat er nog vele onbegrepen verschijnselen en processen zijn in het heelal, waar we tot voor kort nog maar een bescheiden blik in konden slaan en waarvan de ven sters eerst in de laatste decennia wijder zijn open gezet door nieuwe waarnemingstechnieken. I^en van de meest vooraanstaande astronomen ter wereld, de Leidse sterrenkundige prof. dr J. H. Oort, verklaarde in een onderhoud, dat wij met hem hadden over de nieuwe ontdekkingen, dat zijns inziens Inderdaad eerst naar natuurlijke verklaringen gezocht moet worden en dat het zeer wel mogelijk is dat het hier gaat om .neutronensterren' waarvan men het bestaan op theoretische gronden reeds had veronder steld. Materie zoals wij die op aarde kennen be staat voor het overgrote deel uit lege ruimte, waarin de elementaire deeltjes als protonen, elektronen, neu tronen en vele tientallen andere rondzwermen die te zamen de atomen en in groter verband moleculen vormen. De ruimte waarin zij zich bewegen is echter relatief even leeg als de kosmische ruimte waarin sterren wijd verspreid liggen, waaromheen weer in een eindeloos schijnende ruimte planeten wentelen die veelal op indrukwekkende afstanden manen om zich heen zien draaien. Er zijn bepaalde sterren, de zoge naamde .witte dwergen' waarin de elementaire mate riedeeltjes als gevolg van bepaalde fysische krachten en omstandigheden veel dichter opeen gepakt zijn dan in de aardse materie. Men heeft berekend dat de dichtheid van de materie in deze .witte dwergen' m de nabijheid van een miljoen kan liggen, dat wil zeg gen dat een kubieke centimeter van deze materie (een cc water weegt op aarde een gram) op aarde een gewicht van 1 miljoen gram zou hebben, dat wil zeggen evenveel als een kubieke meter aards water. In een neutronenster, over het bestaan waarvan men tot dusver slechts theoretisch gespeculeerd heeft, zou de materie nog verder zijn samengedrukt tot een dichtheid van tien tot de dertiende macht. Die materie zou zo zwaar zijn, dat een kubieke centi meter ervan evenveel zou wegen als een kubus aards water met ribben van ruim 200 meter, tweemaal de Utrechtse Domtoren. Enkele andere vergelijkingen die misschien meer spreken: een kubieke centimeter van deze .neutronen-materie' weegt circa evenveel als 150.000.000 mensen, ruim tienmaal de bevolking van ons land. Wanneer de materie van een ster tot een dergelijke dichtheid samenvalt onder invloed van de gravitatie- krachten, ontstaat een zeer groot verlies aan poten tiële energie, hetgeen zich moet uiten in de afgifte van straling. Verondersteld wordt thans dat de waargeno men pulserende radiostraling juist dit soort straling kan zijn. Tot de lichtfrequenties pulserende sterren be horen de al geruime tijd bekende cepheiden. Aan. de hand van die sterren heeft men berekend, dat de pulseringsfrequentie mede'afhankelijk is van de dicht heid van de materie In de betrokken ster. Bij deze sterren ging het echter om een ritmische cyclus van een of meer dagen, terwijl de thans waargenomen pulserende radiostraling een cyclus in de grootte-orde van seconden toont, hetgeen op een zeer grote dicht heid kan wijzen. prof. Oort meende dat het hier om een zeer belang rijke ontdekking gaat, maar dat het nog geruime tijd zal duren voordat men enige zekerheid kan ver krijgen over de aard van de nieuw-ontdekte hemel lichamen, Er zijn waarnemers geweest, die menen een van de bronnen van de pulserende straling te kunnen identificeren als een ook optisch zichtbaar sterretje van de 18e grootte op een afstand van ongeveer 200 licht jaren, dus deel uitmakende van ons melkwegstelsel. Prof. Oort meent echter, dat deze Identificatie enigs zins voorbarig is, omdat hiervoor veel meer en nauw keuriger metingen over langere tijd nodig zullen zijn. De eerste waarnemingen zijn, als gezegd, verricht door Engelse astronomen van Cambridge. Later werden zij bevestigd en aangevuld door waarnemingen van de enorme radiotelescoop op Puerto Rico. (Van onze juridische medewerker) AMSTERDAM Het recente en uitvoerige advies van de So ciaal-Economische Raad over het stakingsrecht brengt nieuw leven in de discussie over de vraag: wanneer mag men sta ken? De discussie over dit in gewikkelde en politiek, sociaal- economisch en emotioneel zo geladen onderwerp dateert al van vlak na de oorlog. Sinds 1958 is er een wetsontwerp- Samkalden en sinds 1960 een hooglerarenadvies aan minister Beerman in portefeuille. Over een ding is men het daarbij wel eens geworden: tot op heden heeft het recht met name de rechtspraak die het moest op knappen met deze problema tiek niet goed weg geweten. De wet zwijgt over de staking. De enige uitzondering is het sta kingsverbod voor ambtenaren in het wetboek van strafrecht. Maar mer praat meer erover dit af te schaf fen dan het praktische inhoud te ge ven. Dat een staking in het alge meen gesproken geen strafbaar feit oplevert, betekent echter helemaal niet dat alles mag. Er kan nog heel goed in burgerrechtelijke zin sprake zijn van ongeoorloofd handelen. Bij voorbeeld wanprestatie (in dit ge val: niet nakomen van de arbeids- verbintenis) of een onrechtmatige daad (in ruimste zin: handelen in strijd met de betamelijke zorgvul digheid). De kern van het probleem is dat de wetgever de vraag heeft open gelaten wat een staking eigenlijk is. Is het een normaal strijdmiddel of een uiterst middel om het machts evenwicht bij collectief onderhande len te verzekeren Of is staking ln beginsel zonder meer verwerpe lijk? Het moeilijke is natuurlijk dat er zoveel verschillende soorten sta king zijn, variërend van politieke boycot en langzaamaanactie tot wil de staking en cao-dwangmiddel. In rechte heeft de kwestie zich toe gespitst op de vraag of staking de .optelsom' is van een aantal acties van individuele werknemers dan wel een collectief (bijvoorbeeld door de vakbeweging) bepaald en te recht vaardigen gebeuren. In 1960 hakte de hoge raad deze knoop door in een arrest over de Nederlandse ha venboycot van schepen onder de goedkope vlag van de .Panhonlibco- Ianden' (Panama. Honduras. Liberia en Costa Rica). Staking wordt beoordeeld vanuit de individuele verantwoordelijkheid van de werknemer, zei de hoge raad, en staking is in beginsel wanprestatie van de afzonderlijke werknemer. Vol gens de rechtspraak is het uitlok- kei) van wanprestatie door derden in caau het organiseren van een sta king door de vakbeweging een onrechtmatige daad. Zo was de cir kel dus rond. Ons hoogste rechtscollege zorgde ech ter voor een ontsnappingsclausule: staking ls géén wanprestatie als .naar ae heersende rechtsovertuiging en in redelijkheid' niet van de werk nemers kan worden gevergd dat zij blijven werken. Dan is er ook geen sprake van een onrechtmatige daad als de vakbond een staking op touw zet. Dit geldt alleen voor zover de staking een oorzaak heeft, die ligt in de relatie werkgever-werknemer. terne' oorzaak (bijvoorbeeld testactie tegen derden) ligt anders. In concreto zal de beoordeling van werkstaking neerkomen op een af wegen van doel en middelen. Ook hier legt de rechter echter een wet telijke richtlijn. Hij wordt alleen ge stuurd en beperkt door het uitgangspunt van het Panhonlibco- arrest, dat staking in beginsel wan prestatie is van de afzonderlijke werknemer en het vakbondsbelang alleen indirect een rol speelt. rpegen dit beperkende uitgangs- 1 punt bestaan nogal wat bezwa ren. temeer daar ons ontslagrecht nogal streng is. Door het wegvallen van het wapen van massaal ontslag nemen is het stakingswapen voor de werknemer belangrijker geworden. De SER stelt nu voor dergelijke be zwaren te erkennen: staking is een collectief gebeuren en als zodanig in beginsel te rechtvaardigen. Dit standpunt gaat in de richting van het standaardarrest van de .gros se Senat 'van het \Vestduitse ar beidsrecht, dat in 1955 al deze aan het Panhonlibeo-arrest tegengestelde opvatting koos. Beide benaderingen kunnen in de praktijk overigens heel goed tot dezelfde resultaten leiden. Het gaat er alleen maar om welke voorwaarden in concreto worden ge steld aan de rechtmatigheid van een staking. De moeilijkheid is alleen dat der gelijke voorwaarden niet uitputtend of te eng omschreven dienen te wor den Er zijn immers zoveel soorten staking aan de rechter overliet. bij aan op regeling door de wetge ver. Daar is ook wel wat voor te zeggen, omdat deze immers vrijwel het Hele arbeidsrecht nogal ingrijpend heeft geregeld en niet zoals de staking, de rechtsontwikkeling gaat zo snel. Het SER-advies onderkent dit probleem, maar formuleert toch als absolute voorwaarde: staking kan alleen rechtmatig zijn als hij uit gaat van de erkende vakbeweging. Deze gedachte past in het Neder landse systeem van collectieve on derhandelingen en is ln zijn alge- meenheid zeker geldig. Maar de wilde staking dan? Sta ken heeft, naar het woord van pro fessor H Drlon, ook de functie de werknemer de kans te geven op voor hemzelf begrijpelijke wijze invloed uit te oefenen Dat maakt zeker dis cussie mogelijk over de vraag of de wet niet tenminste de mogelijkheid moet openlaten ook stakingen bui ten de gevestigde vakbeweging om te erkennen. Voor de praktijk is vooral van be lang dat volgens het SER-advies, de rechter kan ingrijpen als het doel van de staking .kennelijk oneven redig' is of als de staking kennelyk in strijd met de normen van zorg vuldigheid wordt doorgezet. Dat komt dus, net zoals tegenwoordig, neer op een afwegen van doel en middelen. Maar het gebruik van het woordje .kennelijk' wijst de weg naar .marginale toetsing'. Dat is: het te gengaan van uitwassen (bijvoorbeeld een té onverhoedse staking) zonder het onderliggende geschil zelf (bij voorbeeld een loonconflict) te beoor delen. Dit lijkt een richtlijn die ruimte laat, net zoals de richtlijn voor een .vreed zame oplossing". Het SER-advies wil bemiddeling aantrekkelijker maken. Maar het stelt arbitrage niet ver plicht, omdat daardoor de vrijheid van partijen teveel wordt aangetast. Een twistpunt apart is in hoe verre de werkgever zich mag verweren, met name door stakers te ontslaan of hervatting van het werk op straffe van dwangsom te eisen. Dit laatste middel wordt vrij alge meen afgewezen, ook door de SER. Wat betreft 't ontslag zijn uit rechts vergelijking tegenargumenten te ha len. Aan de andere kant is men hier te lande geneigd het als uiterste middel van de werkgever te erken nen. De SER is verdeeld. ter vooral uitsluitsel moeten geven over deze grondvraag: in noeverre tast een duidelijk aan wettelijke voor waarden gebonden erkenning van het stakingsrecht het wezen daarvan aan? Met name in het belang van de rechtspraktijk zal de wetgever zijn uitgangspunt zo duidelijk mo gelijk moeten stellen. (ADVERTENTIE) en wilt u nog meer zekerheid koop dat tapijt dan "bij de Klerk die weet wel wat n wilt. Dessolux is een topklasse-tapijt van zuiver scheerwol waardoor u zeker bent van de duurzaamheid, onontvlambaarheid, kleur echtheid en motechtheid. Het trekt geen vuil aan en kan gemakkelijk worden gereinigd. Dessolux heeft de weelde van een handge knoopt tapijt: luxueus en toch een tikje "ruig". Opvallend is de ruimtelijke werking. Leverbaar in 5 decoratieve tinten op kamer breedte van 375 cm. en kóst per m2 52,80 198.- perstrekkende meter Vlissingen Oude Markt 9 tel. 01184- 2182 COMPLETE WONINGINRICHTING ROTTERDAM DEN HAAG UTRECHT/ VLISSINGEN HOORN DE UER PETER VAN SOMEREN EXPOSEERT IN STADHUIS HULST In de burgerzaal van het stadhuis te Hulet wordt van 18 tot en met 28 maart «en tentoonstelling ge houden van werken van de kunstschil der Peter van Someren. Peter van Someren werd op 15-l-'03 te Rotterdam geboren en werkte achter eenvolgens ln Antwerpen, Brussel, Pa rijs en Berlijn. Gerrulme tijd bracht hij door in St Po 1de Léon (Bretagne) en St. Raphaël (Cöte d'Azur). Na de ze omzwervingen vestigde hij zich defi nitief in Rotterdam, waar hij than» woont en werkt. Peter van Someren behaalde op latere leeftijd door middel van een staats examen het diploma gymnasium en studeerde psychologie en phloeofie van de kunstgeschiedenis aan de rijksuni versiteit te Leiden. Zijn etudie rondde hij af met het kandidaatsexamen. In zijn werk valt de Invloed van zijn atu- die op de kunstwerken duidelijk te con- stateren. ADVERTENTIE) Bij koninklijk besluit va» 1 juli 1938 werd Pie- ter Cornells Bouten* op dat ogenblik 63 jaar benoemd tot buitenlands erelid van de Koninklijke Vlaamse Aoademie voor Taal- en Letterkunde. Met het toekennen van deze onder scheiding sloot Vlaanderen mich aan bij de bewon dering en waardering, die Bout ens ruim dertig jaar lang reeds in Nederland ten deel vielen.' Dit ls de aanhef van de bijdrage over Boutena en België ln de bundel Verkenningen in noord en zuid, uitgegeven door het rectoraat van de Rijksuniversiteit te Gent. In deze bundel van de hand van dr Karei de Clerck zijn dertien bijdragen samengebracht geschreven tussen 1962 en 1967 .Zij behandelen feiten en figuren uit de 19e en 20e eeuw die invloed hebben gehad op de betrekkingen tussen Noord- en Zuid-Nederland. Wat Bouten» betreft deze werd bereid gevonden om tijden» een openbare vergadering van de Acade mie een lezing te houden over de taak van de dichter. De uitverkie zing van de dichter stond voorop. Zijn rede was een rotsvaste belij denis van het eigen dichterschap en van de zending van de dichter in het algemeen. .Wanneer ooit God» geheim in zijn sublieme simpel heid zal worden geraden', zei Bouten», .dan is het een dichter, die het verlossende woord zal mogen spreken'. In 1934 herinnerde Boutens tijdens een feestmaaltijd van de Vlaamse PEN-clüb aan zijn Oostvlaamse en Zeeuws-Vlaamse afkomst Zijn houding tegenover zijn taalbroeders uit het zuiden 1» zeker niet altijd welwillend ge weest Des te groter vreugde was het dat de .zuiderling" De Clerck de grootheid van de dichter bij de opening van de Boutenstentoon- ateiling te Middelburg zo treffend heeft belicht In het laatste opstel ln de bundel over Nederlandse Congressen, wordt het verschil aangetoond ln de toon tussen de congressen die in Vlaanderen en die in Nederland werden gehouden. Werden zij in Vlaanderen georganiseerd dan werd van de gelegenheid gebruik gemaakt om de Vlaamse eisen kracht bfl te zetten, terwijl de con gressen in Nederland zich rustig bleven bewegen op het vlak van taalkunde en literatuur. Uit de meeste opstellen blijkt duidelijk dat limonade SST 2gezinsflessen89et het vinden van elkaar een niet eenvoudige zaak is of is geweest. Josephus Albertus Alberdingk Thijm bezweert ln 1848 de Noord nederlanders hun superioriteitsgevoel af te leggen en de hand te reiken aan de broeders uit het zuiden. De streep, aldus Thijm, ,die de slak der staatskunst, kruipende van de Zeeuwsche wateren naar de Duitsche grenzen tusschen Holland en Belgiën heeft achtergela ten', mag niet langer als een onoverkomelijke hinderpaal beschouwd worden. In 1872 is er een congres ln Middelburg gehouden, dat luis terrijk werd gevierd, maar weinig resultaten opleverde. .Willen wfl in het Europa van morgen niet voorbijgezien worden, dan moeten wij de ogen naar Nederland richten', zegt De Clerck aan het slot van zijn bundeL ,Een bundeling van krachten, een samengaan van Noord en Zuid zal verhinderen, dat wij de zwakke broertjes worden van de groeiende Europese familie'. GEVRAAGD OM OPEN EN SOEPEL BELEID BINNEN 4 MAANDEN KAN BESLISSING ER UN (ADVERTENTIE) MIDDELBURG De Middelburgse raad ziet in de benoeming ran een ei gen nieuwe welstandscommissie (in de plaats van de schoonheidscommissie) samen met Missingen een waarborg voor een beter welstandstoezicht, altijd een heet hangijzer in de stad geweest. De heer H. Gillissen (pvda) hoopte, dat op deze nieuwe basis een open beleid gevoerd zal worden en dat nu de be langhebbenden de weg gewezen wordt naar de hoogste instanties. De heer M. Vlnke (chj hoopte, dat een waar borg is verkregen voor een goede, soe pele en vooraf efficiënte wijze van v ken. Wethouder W. P. J. Baars (ch) ging kort in op de huidige consequenties. Hij stelde daarbij, dat een beslissing op een vergunningsaanvraag binnen 2 maan den genomen kan zijn. met de mogelijk heid van 2 maanden verdaging. Bij toe passing daarvan zullen b en w er op toezien, dat het besluit van de wel standscommissie van drie architecten bij moeilijke gevallen uitgebreid tot vijf met redenen omkleed binnen de termijn aan de betrokkenen wordt, meegedeeld. Wanneer men binnen 4. maanden de eindstreep niet haalt moe ten b en w een beslissing nemen. De heer! Baars dacht, dat de nieuwe verorde-' ning duidelijke taal sprak en ruim na geleefd kan worden, hoewel men toch wel vrij grote ruimte aan de deskun digen moet laten. Mr. J. Drijber, de burgemeester, die voorzitter van de schoonheidscommis sie was. kon dit verklaren of het ver vallen van het bestuurlijk element in de nieuwe commissie zal bijdragen tot de door de raad toegejuichte betere gang van zaken. De schoonheidscom missie heeft, zo stelde mr. Drijber, al tijd een rustig en objectief oordeel ge geven en juist door een .lange vrien delijke behandeling met veel uitleg* vergde de behandeling wel eens tijd. Misschien moet men het nu zoeken in snellere, minder vriendelijke behande ling, dacht de burgemeester. Tot slot deelde mr. Drijber nog mee. dat in 1966 en 1967 totaal 686 gevallen door de schoonheidscommissie behan deld werden. In eerste instantie werden er 343 goedgekeurd, in tweede instan tie 178 in derde instantie 79 en ln vier de instantie 10. Via b en w werden er 25 afgewezen, 51 werden beoordeeld maar niet gerealiseerd. Van een zuinige wagen mocht je niet veel verwachten. Daar komt veran dering in dankzij

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1968 | | pagina 11