Groei Westerschelde-vervoer
auto's enigszins vertraagd
in RAI
Hiswa dorado voor de watersporter
en kampeerder
Ruim 800 schepen
16
I Economische Zaken
attendeerde DOW
op Terneuzen
ENORM AANBOD SCHEPEN,
TENTEN EN TOEBEHOREN
PROVINCIAL* ZEEUWSE COURANT
VRIJDAG 15 MAART 1968
15 tm 24 maart
AMSTERDAM
Lsptciaal Trein-Toegangsbiljet met 3x reductie j
verkrijgbaar op MO Nil-stations
15 tm 24 maart
AMSTERDAM
Lspedsal Trein-Toegangsbiljet met 3x reductie
verkrijgbaar op 140 NA-stations
ADVERTENTIE
ECONOMISCHE KRONIEK OVER FEBRUARI 1968
I |_|et meest besproken was in februari het ver-
:s keersnieuws. De groei van het aantal in
i; 1967 over de Westerschelde vervoerde auto's
I bedroeg slechts iets meer dan 10 pet, tegenover
een nationaal gemiddelde van bijna 10 pet. In
de aanvang van 1967 leek de groei (van 17 k
18 pet) veel sterker. Het aantal in januari 1968
achtergebleven auto's daalde flink, hetgeen
eveens wijst op een vertraagde groei.
Trouwens de toeneming van het januariverkeer
met 12 pet is duidelijk. De vraag rijst wat de
gemiddelde tariefverhoging per 1 maart voor
een invloed zal hebben. Intussen is de inzet vau
de dubbeldekker voor Kruiningen-Perkpolder
enkele maanden vertraagd. Ons voorstel, ge
steund door de Stichting Vaste Oeververbin
ding, om vervroegd een vaste verbinding te
bouwen stuitte op verschillende weerstanden,
vooral van overigens zeer respectabele
gevestigde belangen'. Zouden wij dit jaar veel
verder komen dan het ministerieel vastgestelde
tracé? De minister zegt er wel bij dat hij dan
zal doen uitzoeken of de verbinding rendabel
zal zijn. Dus toch...
Het rijkswegenplan 1968 verschilt sterk van dat van
1958: een nieuwe rijksweg 57 (dammenweg), rijksweg
61 van Sas van Gent via Sluiskil tot Schoondijke en
rijksweg 18 van de Haringvlietbrug via Haamstede
naar de dammenweg. Een bijzonder interessant voor
stel! Het eerste deel van de nieuwe oost- en west
verbinding op Noord-Beveland (bezuiden Wissenkerke),
zonder gelijkvloerse kruisingen, is geopend. Februari
bracht ook bruggennieuws. In 1969 zal worden begon
nen met de bouw van de brug over het kanaal bij het
zwembad van Middelburg. Over hetzelfde kanaal zal la
ter bij Vlissingen een brug worden gebouwd die met de
toeleidingswegen 14 min zal kosten. Ten noorden van
Tholen (stad) zal een brug worden gebouwd over het
Schelde-Rijnkanaal. Van dit kanaal wordt in april het
kanaalvak in de Kreekrakpolder aanbesteed. Hiertoe
worden thans de weg en de spoorweg omgeleid. In 1978
zal er bij het Goese Sas een nieuwe sluis voor schepen
tot 900 ton zijn; zij kost 5.6 min. Het rijk neemt dit
bedrag waarschijnlijk voor zijn rekening. Voor schepen
tot 1350 ton kost de aanpassing 20 min. De laagste
inschrijving voor de deltawerkhaven (Sophiahaven) op
Noord-Beveland bedraagt 3,75 min.
Zeehavens
Er zal overgegaan worden tot de oprichting van een
nationaal overlegorgaan voor het zeehaven beleid.
Gezien de vele raadgevingen aan Zeeland lijkt het ten
minste dat te verwachten is een stuwing In onze rich
ting. De burgemeester van Rotterdam pleitte voor het
brengen van de mensen naar het werk en niet omge
keerd. Rotterdams havendirecteur zegt echter dat hot
werk voor vele industrieën alleen In de Maasstad kan
worden geschapen. Gelukldg dat hij Dow naar Terneu
zen en Dupont naar Dordt heeft gewezen. Het wordt
tyd dat ook outsiders eens weten dat Dow te elfder ure
(23.59 uur) door economische zaken op Terneuzen ls ge
attendeerd.
De Nederlandse regering is bereid medewerking te
verlenen aan het Baalhoekkanaal, Antwerp en-Schelde,
zij het dat Nederlandse waterstaatkundige, economi
sche en planologische belangen niet mogen worden ge
schaad. Ook uit deze formule wordt men ln één keer
niet direct wijzer. Maar het beginsel ls er tenslotte. In
tussen zoekt het Belgische waterloopkundige laborato
rium naar de mogelijke bouw van een stormstuw bij
Antwerpen. Een plan voor verbetering der vaargeulen
is te verwachten, 1585 of 1648 komt nu eindelijk ver
achter ons te liggen! Enkele Hoechst-Vllssingen gege
vens zijn interessant. Op 1 mei staat de fosforfabriek
met. 350 man. waarvan de helft uit Zeeland komt en
van de andere helft zeker weer de helft naar Zeeland
terugkomt. De haven Vlissingen-Oost kan naar meege
deeld wordt, over ongeveer anderhalf jaar een contai-
ner-accommodatie o a voor wol gereed hebben.
In Terneuzen zal een Noorse fabriek voor verpakkings
middelen worden gevestigd. Zij wil in het najaar starten
en kan op den duur 100 man tewerkstellen. Het bedr(jf
ligt gunstig ten opzichte van België en Frankrijk. Van
Terneuzen wisten velen dit al lang. In Middelburg
is de tweede hal van een reeks van acht geopend van de
firma Croon en Co, producent van elektro- en koeltech-
nische apparatuur. De Vïtrite-fabriek ln Middelburg is
een moeilijke tijd te boven gekomen, gevolg van de in
ternationale recessie. Zij gaat weer vijf dagen per week
werken inplaats van 41De hoge voorraden zijn tot re
delijk peil teruggebracht.
Herverdelmq
De herverkavolingscommissic Zeeland heeft haar
werk afgerond. Zij nam 38.000 ha op de schop en liet
650 km landweg aanleggen, 100 km rijks- en provinciale
werden aangelegd, 450 km waterleiding gegraven, 550
nieuwe bruggen en 110 stuwen gebouwd. Het totale be
drag beliep 220 min. Voor altijd zal dit werk ge
grift staan in de annalen van Zeeland. Is het niet het be
gin geweest ran het vele nieuwe dat na de oorlog en de
ramp over Zeeland kwam?
In het ruilverkavehngsgebied De Poel-He:nkenszand zal
het van de hoeveelheid beschikbare grond afhangen of
men tot vergroting van de frultteeltbedrijven kan
overgaan. Hiervoor is 600 ha nodig. De wegenaanleg
vraagt 270 ha. Er is nog maar 300 ha vrijgekomen. De
ZLM laat een onderzoek instellen naar de toekomstige
positie van de Zeeuwse consumptieaardappel ln het
licht van de bedrijfsstructuur, de kwaliteit en omvang
der produktie. en de afzetkansen. De risico's blijken
thans zeer groot. De Zeeuwse landbouwgeschiedenis
toont van hoeveel belang dergeljike onderzoekingen
kunnen zijn. In Nederland heerste voor de eerste maal
een appelcrisis naar EEG-normen gemeten: in Gelder-
ma Isen bleven de geboden prijzen drie dagen beneden
de minima. In Zeeland liggen de prijzen ongeveer zes
cent hoger in verband met de betere kwaliteit.
Beroepsbevolking
De mannelijke arbeidsreserve (werkloosheid) ln Zee
land steeg in januari met 300 tot 2850. De lts in
Terneuzen heeft goedkeuring ontvangen om met een
opleiding procestechniek te beginnen: het bewaken en
regelen van de apparatuur en de processen. De oplei
ding inclusief brugklas duurt vier jaar. Zeven scholen
in Nederland hebben die opleiding. In Middelburg wordt
het gymnasium met atheneum, havo en mavo in een
scholengemeenschap opgenomen. In Goes komt er een
zelfde r-k scholengemeenschap met 600 leerlingen. De
industrie- en huishoudschool in Middelburg gaat haar
leerplan uitbreiden met een coupeuse-opleiding van een
jaar, de eerste in Zeeland.
Algemeen
Gedeputeerden verdeelden 914 woningwetwoningen,
voornamelijk over de vijf grootste gemeenten. Goes
staat met 220 man aan de top. In Terneuzen werd de
eerste paal geslagen voor 482 flatwoningen (Oudelandse
hoeve). Middelburg meldde dat er twee belangrijke ge
gadigden zijn voor de nieuwbouw van zakenpanden in
het sanevingsgebied. De hoofdstad moet tot 1972 25
min Investeren. Dit betekent een jaarlijks deklcings-
plan van 1,15 min. Het gaat om 75 projecten, zonder
de rendabele investeringen voor gas en elektriciteit.
Van 1964-1968 was er een programma van 13,3 min.
Gs willen het cultureel gebouw van Axel met 50.000
subsidiëren. Er is o a een toneelzaal met 4000 zitplaat
sen bij. De gemeente Duiveland heeft plannen gereed
voor een overdekt Instructiehad. De overige gemeen
ten bestuderen een dergelijk plan gezamenlijk ook.
Het lijkt op de voorgenomen bouw van twee (r-k en
prot.) nieuwe ziekenhuizen in Vlissingen waartegen ve
len stelling nemen. In Serooskerke (W.) is een nieuw
medisch centrum ln gebruik genomen. Bruinisse zal dit
jaar beginnen met de bouw van een interkerkelijk ver
zorgingstehuis voor bejaarden met 81 appartementen
2,5 min). In verband met de aanleg van het Greve-
lingenrecreatiebekken zal het streekplan Schouwen-
Dulveland (in 1970) worden herzien.
Diversen
Voor het Veerse Meer is een prioriteitenschema op
gesteld, voornamelijk m b t baggeren en vormen
van eilandjes. De kosten bedragen ruim 4 miln.
Zeeland telt 11.645 schepen (v j 600 meer) in 699
bedrijven (v j 724). De geregistreerde fokkerij nam
toe tot 2095 dieren.
Van 1966 op 1967 steeg de gemiddelde bedrijfs
bezetting op de Zeeuwse varkenshouderijen van 10,4
tot 12,9 (landelijk van 38,8 tot 45).
Als de deltawerken gereed zijn kunnen van de 130
mossel bedrijven er maar 70 op de Waddenzee te
recht.
Drs M. C. Verburg
Ynndaag opent minister Bakker
van verkeer en waterstaat in de
RAI te Amsterdam de Hiswn-ten
toonstelling. Op deze expositie is
een keur aan boten bijeenge
bracht. uiteenlopend van eenvou
dige, goedkope jollen tot peper
dure luxe jachten. Ook aan
scheepsmotoren en andere attri
buten is er heel wat te zien in
de RAL In totaal zjjn er niet min
der dan 800 boten te bezichtigen.
Nog plaats
in Zeeland
(Van onze speciale verslaggever)
AMSTERDAM Het aantal plezier
vaartuigen in ons land vertoont de
laatste jaren een groei van gemid
deld tien procent per jaar. Omdat
«■r geen registratie van pleziervaar
tuigen ls, bestaan geen precieze cij
fers. Het bureau voor watertoerisme
van de ANWB, de Koninklijke Ver
bonden Nederlandse Watersportver
enigingen (KVNWV) en de Neder
landse Kanobond (NKB) tollat dat
van eind 1964 tot eind 1967 het aan
tal zeilboten Is toegenomen van
44.000 tot 57.000, terwijl het aantal
kajuitmotorboten een stijging ver
toonde van 17.500 tot 22.500 en liet
aantal motorboten zich uitbreidde
van 2700 tot 7400.
De belangrijkste factoren die tot de
ze ontwikkeling bijdragen zijn de
welvaart, meer vrije tijd en het
feit dat Nederland van alle beschaaf
de landen ter wereld over de ge
ringste hoeveelheid recrcatiegrond
per hoofd van de bevolking beschikt,
terwijl er op het water nog plaats
te over is.
,De recreatie te water is vee! en
veel plezieriger dan welke vorm ook.
Op het water heeft het individu zijn
privacy nog goeddeels kunnen be
houden. Als je alleen wilt zijn is
op het water altijd nog een plek te
vinden', zegt KVNWV-voorzitter V
P, yan Coeverden. .Van drukte is
nog geen sprake. Er kunnen nog heel
wat mensen bij voordat het hinderlijk
zou worden'.
Wel is er in het westen van het
land door de toenemende populari
teit van de watersport een tekort
aan ligplaatsen ontstaan. Nieuwe
watersportgebieden zoals in Zeeland,
rond net IJsselmcer en langs de
Maas, waar het aantal jachthavens
sterk toeneemt, kunnen hier soelaas
bieden. Ook het aantal plaatsen waar
watersporters, die met hun schip
aan het toeren zijn, kunnen aanleg
gen voor hot doen van boodschap
pen en het laden van water, is niet
evenredig gegroeid met het aantal
pleziervaartuigen.
.Vooral in Friesland wordt hier
veel aan gedaan. Daar ls de water
sport van oudsher een volkssport en
heeft de overheid veel begrip', zegt
de heer Van Coeverden. Elders wil
dit begrip nog wel eens ontbreken.
Gemeentebesturen gaan er als veel
andere mensen vaak vanuit dat de
watersport een sport is voor rijke
mensen die zelf maar voor hun voor
zieningen moeten zorgen of er dik
voor kunnen betalen.
,l)nt is een vervelende erfenis waar
mee wij zitten, dat imago van een
sport voor rijke mensen. De werke
lijkheid Is heel anders Over liet
geheel genomen is liet een sport
voor eenvoudige mensen met gewone
Inkomens. Op geen gebied wordt zo
ver i aan zelfbouw gedaan als in de
watersport. Daardoor komt hel vaak
voor dat men iemand met een boot
ziet varen, waarvan men zegt .die
moet er goed bijzitten', terwijl het
gewoon een handwerksman ls', al
dus do heer Vau Coeverden.
Van vouwboot
tot luxejacht
AMSTERDAM Meer dan
800 vaartuigen doen op de His-
wa de harten van watersport
liefhebbers sneller kloppen.
Grote blikvanger is de Bertram
International 47, een vorstelijk
zeiljacht dat met een lengte van
negentien meter, een waterver-
plaatsing van 35 ton en een zeil-
oppervlak van 158 vierkante
meter, alle andere schepen
ruimschoots in omvang slaat.
De' Bertram International 47 ls ge
bouwd op de werf Het Fort van G.
de Vriescb Lentsch in Nieuwendam,
naar een ontwerp van het Ameri
kaanse bureau Sparkman and Ste
phens. Opvallend is de vormgeving
van het dek. Rond de bazaanmast
van het kïtsgetuigde jacht is achter
het dekhuis boven de aehterkajuit
Een fraai compromis tussen casco
en geheel complete kruiser is gevon
den door Verhoef Alummium-
Scheepsbouw Industrie ln Aalsmeer,
die een kampeerkruiser 650 op de
markt brengt. Dit is een schip
met een lege kajuit en een lege
kuip, dat door de eigenaar ingericht
kan worden met kampeerartikelen
(prijs 8550,-).
Jachtwerf F. Dekker en zonen in
Amsterdam toont twee nieuwe zeil
jachten De Marken 34' half ton
cup class en de motorzeiler Marken
37'. De firma gebroeders Maas te
Breskens brengt een nieuwe uitvoe
ring in polyesther van de beroemde
Tina.
Aantrekkelijk voor zeezeilers is ook
de Fastnet 45' van de Nederlands-
Amerikaanse werf Le Comte Hol
land NV te Jutphaas, een geheel
nieuw type. naar een ontwerp van
Bill Luders.
Bij de motorjachten valt de passade
op. een 6.20 meter lang polyesther
kajuitzeiljachtje van G. L. Sport te
Oenten, dat iri twee uitvoeringen (2
of drie slaapplaatsen) te koop is
(prijs 9850,-).
Jachtwerf Moedt te Sneek neemt
prijsbrekerachtige allures aan door
een stalen kajuitjacht Snekermeer
(7.51 meter lang, zeiloppervlak 22
vierkante meter aan te bieden voor
7950,- en een stalen kajuitjacht
oostzeevaarder (8.30 meter lang,
zeiloppervlak 28.5 vierkante meter)
voor 13.650,
De technische handelsonderneming
Nimex te Amsterdam toont een rub-
berboot van Japans fabrikaat, die ge
schikt is voor buitenboordmotoren
tot 40 pk en die kan varen met een
snelheid van 45 kilometer, waardoor
zij ook geschikt is voor waterskiën.)
Op het gebied van de gemakkelijk j
op de auto mee te voeren vouwbo-
ten is nieuw een vouwboot met door
zichtige bodem, die getoond wordt
door de NV Overtoom uit Den Dol-
der. Omdat men door de bodem heen
kan Iqjken kreeg de boot de naam
Seaview. De Iwot is 2.55 meter
lang en 1.30 meter breed. De hoogte
is 50 centimeter. Ingevouwen be-
draagt de hoogte 15 centimeter. De
Seaview kan niet zinken en heeft
een zo grote stabiliteit dat zij ge
bruikt kan worden met buitenboord
motoren tot 6 pk (prijs 990,-).
Nieuwe noord-oost verbinding op Noord-Beveland. A'ichui nitdimli tantrum in S> lous/unke H
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM Vanmorgen vrijdag 15 maart om half elf
opent drs J. A. Bakker, minister van verkeer en waterstaat, in het
RAI-gebouw in Amsterdam de 13de Hiswa, de internationale wa
tersport- en kampeertentoonsteUing. Alle hallen van het RAI-
complex waren nog niet voldoende om aan de vraag naar stand-
ruimte te voldoen. Met verlangen zien de organisatoren dan ook
uit naar de grote uitbreiding van het RAI-gebouw, die in 1970 ge
reed zal komen.
De hiswa ls evenals do caravanexposi
tie een gezellige tentoonstelling,
waar mensen in een plezierige va
kantiestemming zich komen oriënte-
ren wat er aan nieuws is onder mo
tor- en zeilboten en kampeeruitrus
tingen. De dertiende Hiswa brengt
bijzonder veel nieuws.
De watersporter kan er zijn hart
ophalen aan niet minder dan 800 gro
te en kleine schepen, van het twin
tig meter lange mlljonairsjacht tot
het. speelgoedjolletje voor de oudste
zoon. Het internationale aanbod
is bijzonder groot, er zijn schepen
en motoren en verdere uitrustingen
uit 19 landen.
De jachtbouw is zeer conjunctuur
gevoelig en de laatste jaren zijn de
buitenlandse opdrachten voor Neder
landse werven om luxueuze droom-
jachten te bouwen zeer dun gezaaid
geweest. De werven hebben daar
naast getracht een nieuwe markt
aan te boren met de bouw van
serieschepen, waarvan het grootste
deel in eigen land wordt verkocht.
Hieronder bevinden zich moderne
motorkruisertjes en kajuitzeilboten,
die de bezitters ervan doen kennisma
ken met een voor velen onbekend,
maar prachtig recreatiegebied: de
Nederlandse wateren. Toch zullen
die motorkruisers en kajuitjachten,
zelfs de kleinere typen, het voor
recht blijven van een betrekkelijk
kleine groep beneden een koop
prijs van tienduizend gulden ls de
keus gering.
Boot en auto
Vele watersporters zijn handige
knutselaars, die niet alleen vreugde
beleven aan het varen, maar ook
e» zelfs vooral aan het onderhou
den van hun schip. Het is daarom in
teressant, dat vele werven hun se
rieschepen verkoopbaar stellen in
verschillende stadia an afbouw.
Een handige doe-het-zeiver kan zich
op deze wijze soms duizenden gul
dens besparen.
De watersport kan echter ook wor
den bedreven met kleine vaartuigen,
die ln combinatie met de auto enor
me mogelijkheden bieden. De keuze
aan visbootjes, Jolletjes en andere
roei- en zeilbootjes, alsook ln bui
tenboordmotoren is groter dan ooit.
De kampeerafdeling van de 13e His
wa verdient deze maal bijzondere
aandacht. Nadat er in de kampeer-
nieuws viel te beleven, zijn er thans
sector enige jaren achtereen weinig
tientallen noviteiten, waarmee de
kampeerder zeer is gediend. Belang
rijk is daarbij, dat de prijzen van
tenten en toebehoren lager zijn dan
enkele jaren geleden, terwijl de kwa
liteit van de produkten aanmerke
lijk is verbetera.
De Hiswa-tentoonstelling is tot en
met zondag 24 maart geopend. Naar
verwachting zullen tienduizenden
watersport- en kampeerliefhebbers
het RAI-gebouw bezoeken. Grote
belangstelling wordt niet alleen voor
de boten en de tenten verwacht,
maar vooral voor de toebehoren: op
de 245 stands zijn meer dan 20.000
verschillende artikelen bijeenge
bracht.
Ook dit jaar zullen de watersport
bonden en de ANWB inlichtingen-
stands bezetten om de bezoekers des
kundige adviezen te geven.
een cockpit aangebracht, waarin de
hoofdzellen bediend kunnen worden.
De toenemende populariteit van zee-
wedstrijden is op de tentoonstelling
duidelijk merkbaar. Een groot aan
tal werven bouwt schepen die ge
schikt zijn voor deze wedstrijden.
Polyesther, dat bij seriebouw steeds
meer wordt toegepast, is ook hier
veelal het materiaal waarvan de
schepen gemaakt worden.
Bij de motorvaartuigen treedt de
dag-kruiser met beperkte mogelijk
heid tot overnachten, maar met veel
ruimte om te zitten, meer op de
voorgrond. Ook Is een tendens merk
baar naar het bieden van meer pri
vacy op kleinere motorboten door
voor- en achterin het schip gesehei
den slaapplaatsen in te richten. Hier
door worden ook deze schepen be
ter. bewoonbaar voor echtparen
met kinderen of twee echtparen.
Een voorbeeld hiervan is de Amu
let van Jonkenpaans in Dordrecht.
Van de meer dan 800 boten op de
Hiswa zijn er ruim 80 geheel nieuw.
Hierbij doen wij een willekeurige
greep. Sint Jozef Scheepswerf te
Maasbracht brengt de Limbiirgia
een 7.30 meter lange motorboot die
bedoeld is om de lacune tussen de
schepen van zeven meter zonder sta-
hoogte en die van acht meter of
meer met inbouwmotor en stahoogle
op te vullen. Do Limburgia biedt
naast veel zitruimte en een ruime
keuken een kajuit waarin iemand
die niet langer is dan 1.75 nieter
kan staan, (prijs met handstart mo
tor. zonder elektrische installatie
13.950,-, met elektrische start en
een plektrisehe Installatie f 14.560
(ADVERTENTIE)
Tenten op de Hiswa: in allerlei
soorten en maten.
