Lübkes verweer
Miljoenenschade door
zwendel van Utrechter
,VS maken zich schuldig aan
misdaden tegen menselijkheid'
JHR DRS G. VAN BENTHEM VAN DEN BERGH:
.NEURENBERGER HANDVEST VORMT
EEN GOED UITGANGSPUNT'
Brits hogerhuis
aanvaardt de
immisratiewet
Sfeun
SAMENWERKING VAN VERPLEEG- EN
VERZORGINGSTEHUIZEN BEPLEIT
LENTEMAAND
MAAKT KIL
ENTREE
HAL VERBOUWT DE DRIE 1
GROTE PASSAGIERSSCHEPEN
DOBBELAAR
NEERGESCHOTEN
TRANSACTIE MET RUSSEN VERZONNEN
EGYPTENAAR
EN DUITSER
BENADEELD
Don Giovanni
ATHENE ROEPT
AMBASSADEUR
IN ZWEDEN
TERUG
ZATERDAG 2 MAART 1968
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM ,Het is op zichzelf een belachelijke zaak, dat de
justitie ingrijpt als studenten demonstreren met de leuze .Johnson,
oorlogsmisdadiger volgens Neurenberg en Tokio'. Amerikaanse stu
denten kunnen met deze leuze ongestraft voor het Witte Huis heen
en weer lopen. Trouwens, ik heb de indruk, dat door het politie-optre-
den extra aandacht aan deze zaak wordt besteed. Velen, onder wie ik
zelf. hopen, dat nu voor de rechter wordt uitgevochten of president
Johnson al dan niet als oorlogsmisdadiger kan worden aangemerkt'.
Dit zegt jhr drs G. van Benthem
van den Bergh, voorvechter van
een actief politieke studentenbe
weging, schrijver van tal van ar
tikelen over o a New Left-bewe-
ging in Amerika en publicist van
het onlangs verschenen vlug
schrift .Vietnam en het westen'
.Eigenlijk is het niet belangrijk of'El
Johnson juridisch al dan niet als j strekking-
oorlogsmisdadiger kan worden
Jh: V an Bentheiii ziet wel (i .'gelijk
in. dat dc rechtsbasis van het Neu-
.enbeiger Handvest vry zwak is. Na
dat de algemene vergadering van de
Verenigde Naties het handvest m
1946 in een resolutie goedkeurde is
een internationale juridische commis
sie aangewezen om de artikelen na
der uit te werken. De werkzaamhe
den van de commissie zijn echter
doodgelopen
.Het handvest is geheel afgestemd op
situatie in de tweede wereldoorlog,
zou een soortgelijke overeenkomst
men van meer algemene
maar ook zonder deze kan
Held, dat bjj\ oorbeeld ook de
icnten van de Engelsen op
aangemerkt. Belangrijker is. dat 0ri's.(l»'" de Amerikanen «p hï-
li, rosluma oorlogsmisdaden zijn. En de
ae aandacht van de wereld op de Neurenberger artikelen zijn stellig een
te gaan in
- wijze slacht
offers zijn gemaakt onder de burgerbe
volking van Vietnam'.
se oorlog wordt opgeroepen'.
Jhr Van Benthem ziet in het Ameri
kaanse optreden in Vietnam een duide
lijke overtreding van art 6 van het
hand ven -.an de internationale recht-1
bank te Neurenberg, waarin w
sp an mis 1 .ogen
selijkheid,
OORLOGSMISDRIJVEN
VOLGENS NEURENBERG
In artikel 6 van het handvest van
de internationale rechtbank te
Neurenberg worden drie catego
rieën misdrijven onderscheiden:
1. Misdrijven tegen de vrede, met
name het voorbereiden, begin
nen en voeren van een aanvals
oorlog of een oorlog, waarbij
internationale verdragen of be
loften worden geschonken cri
mes against peace).
2 Oorlogsmisdrijven, nl schen
dingen van de wetten of ge
bruiken van de oorlog zonls
moord op. mishandeling of de
portatie voor slavenarbeid van
de burgerbevolking van bezet
te gebieden, moord op en mis
handeling van krijgsgevange
nen. het doden van gijzelaars,
plunderingen en verdér ook
niet door militaire noodzaak
gerechtvaardigde verwoestin
gen (war crimes);
Misdrijven tegen de menselijk
heid. zoals onmenselijke hen
delingen tegen burgerbevol
king voor of gedurende de oor
log gepleegd, alsmede vervol
gingen op grond van ras of
van politieke of godsdienstige
overtuiging (crimes against
humanity).
Bovenstaande Lekst is bevestigd
in een resolutie van de algemene
vergadering van de Verenigde Na
ties in 1946.
AMSTERDAM Aan de studen
tenflat Weesperstraat is vrijdag
middag een spandoek opgehangen
met al# opschrift Johnson oor
logsmisdadiger' met daaronder
een kletnere tekst als volgens de
normen tan Neurenberg, ens'.
Slot van pag. I
den worden ondergebracht ,weet hij
eerder In zijn toespraak te vertellen,
dat naast de eigenbouw-projecten
toen evengoed als nu barakken ont
stonden en ontstaan. Lübke: .In zo
verre de tekeningen betrekking had
den op onderkomens, waren dat on
derkomens naar algemene nonnen,
zonder bepaalde speciale inrichtingen.
Welke werkkrachten naar deze
presidentsverkiezingen van volgend jaar
of wanneer zij eventueel naar een
roeger tijdstip zouden worden ver
schoven een sociaal-democraat
het hoogste ambt als kandidaat te on
dersteunen. In de CDU zal men daarbij
niet eens denken aan de leden van de
SPD. maar ook aan geleerden en profes
soren met een internationale naam. wier
svmpathie naar de SPD uitgaat. De
CDU is gedeeltelijk ook tot dit besluit LONDEN (AFP-KTR) Het Britse
1 gekomen omdat de liberale FDP er toe hogerhui* heeft donderdagnacht de
'-tover zal gaan in ieder con,»nohM*lonilK
voor de die immigratie uit Gomenebestlanden be-
RAPPORT OPNEM1NGSBELEID BEJAARDEN:
derkomens verwezen werden, was een;SPD-kandidaat te stemmen wie dit ook perkt, in derde
zaak van de firma, die de houw uit- Izyn mag vaard.
i laatste lezing aan
voerde en daarop had
Sch'ernp waarvoor Lübke
g""- invloed-
Hulp voor Lübke
die het meest
gebaat zijn
i Van onze correspondent
HAAG
fan een bejaarde dient
vroeg wordt opgenomen. 2) onnodig van
kostbare verzorgings- of verpleegac-
commodatie gebruik wordt gemaakt, 3)
voorzieningen elkaar overlappen, 4) er
een starre structuur van voorzieningen
ontstaat, waardoor deze niet in staal
jzijn zich aan te passen aan het variërend
oeeld van lichamelijk en sociaal welzijn
van de bejaarde.
In een officiële verklaring heeft de re
gering zich bij de toespraak van Lubke
aangesloten. Ze juichte het toe dat de;
president zich m het openbaar tegen de. De hoofdredacteur van Der Stern. Hen
beschuldigingen te weer had gesteld.n jannen wachtte niet op de radiotoc-
Ze liet nog eens uitdrukkelijk weten dat!Spraak van Lübke met het lanceren
de bondspresident zich m de tijd van van een nieuwe aanval op de president,
de republiek van Weimar en tijdens del Hot feit blijft onweerlegd\ aldus Nan-
nationaal-socialistische heerschappij on- nen dat Héinrich Lübke geweten heeft
.De Amerikanen hebben zich duideliik
vergrepen aan de burgerbevolking in
Viennam. Men verdedigt zich wel door
te zeggen, dat het bombarderen van; 11 r* r*p Kp« finnpmpn
steden on dorpen een logisch gevolg ri ^VllCCIl llcil OjJllcIIlfcill
van de Noordvietnamese agressie. nTaarl
wie goed nadenkt trapt daar niet in. Er
is in Vietnam een guerrilla aan de gang.
En die guerrilla kon alleen een langdu
rig karakter krijgen omdat deze de
steun heeft van de bevolking. Het be
vrijdingsfront zou zich nooit kunnen
handhaven door hel uitoefenen van ter
reur. zoals de Amerikanen dat willen
voorstellen. Het geniet de daadweike- DEN
lijke steun van liet. grootste deel van!'
de plattelandsbevolking; Je laatste ont- lijd t
wikkeling doet veronderstellen, dat dit ,rPom voor re «enen nor
SÏJKSïrjyjSïïLE,"? T alS 'W SnSSSKp»InVS-Lltï&reiï iri Stettin, .1.1 onder «ndere
n? «ir- !e nürdeD »rhori ks
praiciijK met ancieis mogetyk derzocht llioet worden of de be-'der voorzitterschap van dr .1. B. V. Wel-de toestemming tegenover de sociaal-I waar Liibke werkzaam zou zijn geweest.
•democratische coalitiepartner af. bij dejVolgens Nannen staat in een Gestapo-
document van 24 september 1940:
wat de beoordeling van de situatie be-
treft kan men zich het beste wenden
I De lords keurden het ontwerp goed. dat
Voor de nauwelijks drie minuten du-]op drastische wijze het mes zet in de
rende radio-opname van de toespi aak j exodus van met een Brits paspoort in
hadden de technici drie uur bijscha- Kenia verblijvende Aziaten naar Enge-
ven nodig. Het is onder meer Lubkes landi na er meer dan achttien uur over
pijnlijke gebrek aan redenaarstalent te hebben gedebatteerd. Het was hun
hem tot het mikpunt van veler |angSte vergadering sinds 1934. Het
f wetsontwerp was donderdag ai door het
lagerhuis gejaagd en koningin Elisa
beth bekrachtigde het vrijdagochtend
met haar handtekening.
Ten behoeve van uitgeputte, vaak hoog
bejaarde. lords waren in de buurt van
de vergaderzaal veldbedden beschikbaar
spot gemaakt heeft
Reactie Nannen
nauo n a a i - soe ia us u sciie nen, .dat Heinrich Lübke geweten heeft
berispelijk gedragen had. Ook dc CDLj%ve)k doel de bouwplannen hadden die hij
gaf een soortgelijke verklaring uit. De indiende. De notulen van een conferentie
sociaal-democratische coalitiepartner,,vaaraa„ hy deelnam vermeldden na-
het weten dat ze zich achter de presi- drukkelijk KZ mannen en KZ VTOUwen
die het rapport heort sa- dent stelde. De liberale oppositie heeft voor wê]ke Schlempp ha rakken moest
heeft het systeem van de nog geen standpunt ingenomen bouwen'
ig van de urgentie (punten- De toespraak van Lübke zal naar alle.
steem) diepgaand bestudeerd. Het is waarschijnlijkheid de verwarring nog Ook Nannen beschuldigt nu Liibke
vergroten. Ze is onduidelijk en onlogisch samenwerking niet de Gestapo, dit ba-
en kennelijk het onderwerp van velerlei j serend op archieven van liet Gestapo-
nAmnwsn.if.cnn nn .an i.iswaK.oiH c-l-iaof.hiirentt in Stettin dut nndpr andere be-
°Pj echter nog niet mogelijk thans een sy
teeni voor te stellen dat de kritiek kan
dan de strategie te richten tegen die
bevolking. En dat gebeurt dan ook (rokkene niet in staat is zichzelf
1" men raab as"
Maar daarmee mankt
schuldig aan misdrijven tegen burger
bevolking'.
Hoe graag wij een nieuwe gast
van harte welkom plegen te he
ten. met de beste wil lukt ons dit
niet met het entree van de lente
maand maar die nu met koude
lucht in huis komt vallen
Een weekeinde in de winterjas
sat het worden, want het hoge-
mkgebied in onze naaste omge-
ng zal zich niet door de eerste
■pressieaanval via de golf van
.scaye laten wegsturen. Al brak
zon gisteren door, tegen de
zond kwam ons land grotendeels
eer onder een wolkendek te lig-
4en. Neerslag verwachten wjj dit
v eekeinde niét. maar alleen van
roer het zonnig is. kan het kwik
de middag tot 4 4 6 graden
s ijgen. Zonder zon is het overdag
hoogst onaangenaam bij een
k achtige oostenwind en 's nachts
kamt nog wat lichte vorst voor
Regin maart 1948 gaf eenzelfde
w inters type te zien dat zes dagen
duurde maar toen steeg het kwik
ook snel tot 17 graden in het bin
nenland en tot 12 graden aan zee.
De Engelse lange-afstand-weer-
voorspelTers menen aanwijzingen
te hebben voor een te koude
maart en dat is heel wat minder
opwekkend dan slechts een kort
winters entree van maart.
in voldoende mate te verzorgen
of dat hulp door de omgeving kan 5
worden verschaft, waardoor de 5
verzorgingsbehoefte vermindert, s
Tot deze conclusie komt de Nederlandse
federatie voor bejaardenzorg in een vrij-ja
dag verschenen rapport .opneming in a
verzorgingstehuizen voor bejaarden.'|S
Het rapport, dat tot stand kwam in sa- E
menwerking met de katholieke vereni-jE
ging voor bejaardentehuizen, benadrukt E
dat de selectie van kandidaten zo dient a
te gebeuren dat alleen zij worden opge- a
nomen, die het meest gebaat zijn met a
verzorging in een tehuis. Dc NFB ziet E
haar aanbevelingen, die zij in het rap- E
port doet en die gedeeltelijk zyn geba- S
seerd op een enquête onder 280 katho- S
lieke bejaardentehuizen, als een .verde- B
re doordenking en uitbreiding van de llllllllllllllllliiillllllll
grondslagen vn het opnemingsbeleid.'l
UIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIIÜ tot de heren Mahs en Lübke. Beiden i
E betrouwbaar gebleken'.
ROTTERDAM (ANP) De directie van de Holland-Amerika Hjn heeft
besloten het ss .Nieuw Amsterdam' in overeenstemming te brengen met
de nieuwste voorschriften, vastgelegd in de in 1966 overeengekomen wij
ziging in de safety of live at sea-conventïon tan 1960. De werkzaamheden
zullen in de komende herfst, tegelijk met de jaarlijkse onderhoudsbeurt
van het schip, worden uitgevoerd.
Tevens zal het ss .Rotterdam' tijdens zijn vijfjaarlijkse survey enige ver
bouwingen ondergaan. Het ligt ook In de bedoeling op een later tijdstip aan
boord van het ss .Statendam' verbeteringen nan te brengen.
De verbouwingswerkzaamheden op het ss .Rotterdam' tijdens zijn vijf
jaarlijkse survey dit najaar omvatten om uitbreiding en verbetering van
de passagiersaccommodatie.
Mr Van Doorn
geen raadslid
(Van onze correspondent)
B B.AARN De pas uit de KVP-tweede-
kamerfractie getreden KRO-voorzitter
mr. H. IV. van Doorn nlt Baarn heeft
Si zijn benoeming tot lid van de Baarnse
Si gemeenteraad niet aangenomen.
E De voorzitter van het centraal stem-
S bureau heeft nu de heer W. P. Hak-
E voort benoemd. Die heeft inmiddels zijn
E benoeming aanvaard en hij volgt in de
EI KVP-fractle drs. Overtoom op. die we-
-j'gens vertrek naar elders zijn raadslid-
IllIIlllllIIIIIIlIIIIIIIIIIlIlli maatschap heeft moeten neerleggen
Criteria
Voor het vam -.lenen«van de noodzaak
tot opneming worden een aantal crite
ria beschreven, die betrekking hebben]
op het ion i vermogen van de bejaarden!
om zich zelfstandig in het eigen leef-
milieu te handhaven. Hieronder vallen j
DEN HAAG (ANP) Na een partij
dobbele-i is donderdagnacht in oen wo-i
ning nan de Korte Houtstraat in Den
Haag met een pistool geschoten op de
29-jnrige confectionair F. 15. F. uit Am
sterdam. Deze had ettelijke duizenden
guldens gewonnen. Hij kreeg schotwon-!
den in rjjn nek en rechterhand. De poli
tie arresteerde de 27-jarige werkloze F.
I- uit Den Haag, die hij een vluchtpo
ging een pistool weggooide. Voortvluch
tig is nog de 22-jarige tegelzetter T. F.,
een broer van de aangehouden man. De
ze wordt verdacht van medeplichtigheid.
Rond half vier werd op hel Piein in de
iesidontie de politie door voorbijgangers
gewaarschuwd, dat er in een woning
was geschoten. De politie forceerde de
c'eur van de vvonine en vond op de eer
ste etage re gewonde confectionair. De
ze werd nnar een ziekenhuis gebracht
Na behandeling kon hfj naar huls terug
keren. Andere te hulp geschoten politie
agenten zagen twee mannen weghollen
van wie d. ene een pistool onder een
auto gooid? Hij werd na verzet gear-
eateerd, :t het eerste onderzoek is
gebleken cat in de woning werd gespeeld
om geld. 'D iaraan namen ongeveer tien
personen deel. De broers verloren aan
zienlijk Zy moesten verschillende, keren
naar huis om meer geld te halen. De
confectionair won. Toen deze met de
winst van vermoedelijk 7000 gulden
raar huis ilde gaan. ontstond er ruzie
Daarbij is gezegd: .Hier biyvcn. anders
schiet ik je dood. Wij zijn gangsters net
als in Amerika' Vervolgens vielen er
tenminste drie schoten. De Amsterdam
mer werd «van zijn winst on nog 5000
gulden beroofd. F. F. is ingesloten we
gens pogii-g tot doodslag e q diefstal on
der b ing van geweld.
de huishoudelijke (geen boodschapp»
kunnen doen. of niet kunnen werk»
bijv.i, lichamelijke (zich niet kunnen
baden of aankleden en eten) en psy
chische criteria (eenzaamheid of sociaal
isolement bijv.). Daarnaast dient dan
rekening te worden gehouden met de
mogelijkheid van hulp van buren of fa
milie, waardoor in bepaalde gebreken
kan worden voorzien zonder dat de be
jaarde z(jn zelfstandigheid verliest.
in het rapport wordt gesteld dat bij
de beslissing over het al dAn niet op
nemen van een gegadigde bovendien
rekening moet worden gehouden met
een aanuil aspecten van het tehuis en
de reeds aanwezige bewoners (ver-
zorgmgsgraad, sociaal milieu, perso
neelsbezetting enzovoort). Benadrukt
wordt ook dat hot tehuis een zekere
verantwoordelijkheid behoudt voor
verzorgingsbehoeftige bejaarden., die
niet of In de verre toekomst opge-
nomen kunnen worden. Gepleit wordt
voor nauwe samenwerking met in-
stanties die extra-murale zorg en
hulp aan bejaarden kunnen bieden.,
Opnemingsbeleid
I
(Van onze correspondent)
UTRECHT De Utrechtse politie heeft de 50-jarige Utrechtse
accountant O. aangehouden, verdacht van valsheid in geschrifte,
waardoor een nadeel is ontstaan van 800.000 dollar 2.880.000) en
poging tot oplichting voor 150.000 dollar 540.000).
tact met de Russische handelsorga
nisatie in Moskou. Dat mislukte ook;
geen interesse. Eind 1965 probeerde
hij een andere Duitser te interesse
ren in zijn project, maar dat ketste
af omdat O. geen enke! officieel
stuk kon laten zien. O. liet de Duit
ser onder meer voor niets naar Pa
rijs reizen. Het contact tussen hen
werd medio 1966 verbroken.
Hot bestuur van elk tehuis heeft tot
taak algemene richtlijnen voor het op-
•leuiingsoeleld op te stellen en aan te
geven wie deze moet uitvoeren. Het!
'.'aststellen \an de verzorgingsbehoefte
aan de hand van opnemingscriteria, zal!
moeten worden overgelaten aan een op-
nemingscommissie, waarin in elk geval:
'.itting zuilen hebben de directeur-direc-'
trice van het tehuis, een maatschappe-
ijk werker en de medische adviseur
Het rapport adviseert om. in gemeen-;
ten w:: i meerdere verzorgingstehuizen
bestaan, een bepaalde vorm van samen-!
werking tussen deze zusterinstellingen;
in het leven te roepen, teneinde te ko
men tot: a) eenheid in de gehanteerde
opnemingseriteria; b) overleg omtrent
plaatsingsmogelijkheden in de onder
scheiden tehuizen en c) een gezamenlijk
standpunt in het overleg met de ge
meentelijke overheid.
I)e benadeelden zijn een Egyptenaar
Duitser. Bovendien heeft een
van Zwolle aangifte gedaan bij
de Zwolse politie omdat hij in 1966 door
O was benadeeld voor 25.000 gulden.
O. stond, vlak voor zijn aanhouding,
op het. punt te emigreren naar Tanza
nia. Hij werd sedert vorig jaar decem
ber onderhouden door sociale zaken van
de gemeente Ft recht. De accountant is
vrijdagmorgen naar Zwolle overge
bracht.
Samenwerking
Uitvoerig wordt ook aandacht geschon
ken aan de noodzaak van samenwerking
tussen verzorgingstehuis, ziekenhuis,
verpleegtehuis, psychiatrische kliniek
en tehuis voor geestelijk gestoorde be-i
jaarden. Samenwerking zal kunnen voor)
komen dat 1) de bejaarde mens te'
De oorsprong van de financiële manu-
pilaties waarmee de Utrechtse accoun
tant O. zich de laatste jaren bezig
hield ligt in de jaren 1963 tot 1961
Toen werden serieuze pogingen onder
nomen tot levering van een vlak
glasfabriek aan Rusland ter waarde
van 150 miljoen gulden, vervaardigd
door een firma in Luik volgens procé
dé van een andere glasfabriek in Bel
gië en Frankrijk. Daarvoor was een
Duitser ingeschakeld, die zich in 1964
verzekerde van de medewerking van
O. Deze moest Nederlandse firma's en
bankinstellingen interesseren voor het
project. De pogingen leverden hem ech
ter geen succes "op en in september
1964 verzocht de Duitser aan O. hem
de bescheiden met betrekking tot de le
verantie terug te sturen, onder andere
een basiscontract.
O. deed dit met. maar probeerde
in januari 1965 zelf tot levering van
een glasfabriek te komen via con-|
Handelmaatschappij
Omstreeks die tijd wist O. van een
inwoner van Zwolle een bedrag van
25.000 gulden te krijgen, onder (valse)
beloften van een commissariaat bij een
I Bussumse NV. Met het geld kocht O.
een Amsterdamse handelmaatschappij,
I die in een paar kleine kamertjes boven
o, r - j een Amsterdams restaurant was geves-
lilflSiflhriPh U'gtf- Onder de naam van deze maat-
u uo u schappij werkte hij verder en kreeg
contact met een in Rome wonende
Egyptenaar en een van diens relaties,
een inwoner van Hamburg. Hij sloot
met hen op 1 september 1966 een over
eenkomst waarin stond dat zij gedrieën
de opbrengsten die voortvloeiden uit le
vering van een glasfabriek aan Rusland
zouden delen: elk een miljoen gulden.
De Egyptenaar en de Duitser zouden
voor de financiering zorgen en O. voor
hert: contact met de Russen.
De Egyptenaar en de Hamburger had
den intussen zestig miljoen gulden voor]
de financiering bijeengebracht die van
krediet op lange termijn in direkt op
vraagbare krediet werden omgezet.
De Egyptenaar maakte reizen naar Keu
len. Londen en Genève, maar steeds
bleek dat de door O. gemaakte afspra
ken niet waren nagekomen. De Egypte
naar en de Hamburger begonnen on
geduldig te worden en kregen des te
meer argwaan toen O. hen een bedrag
van 150.000 dollar vroeg om een hoge
Russische ambtenaar te kunnen om
kopen: dit zou de handelstransactie ver
snellen. Zn' gingen daar niet op ln en
zochten zelf contact met de Russische
handelsorganisatie in Moskou.
Zo kwam uit dat het baslscontract
vervalst was. Voor hen was toen
een schade van 800.000 dollar ont
staan wegens renteverlies van de be
schikbare 60 miljoen dollar. Medio
1967 deden rij aangifte bij de Duitse
politie. Zij hebben onder meer we
gens de tevergeefs gemaakte reizen
een vordering van 10.000 mark op
MOZARTOPER SAI.ZBl R<.
Deze week werd in de Koninklijke
Opera te Gent een galavoorstel
ling gegeven van Don Giovanni,
een hoogtepunt uit het oeuvre
van W. A Mozart (1756-1791).
Overtuigend bleek de afflrniteit
van dit Mozart-gezelschap met de
Intenties van t
de componist, netgeen overigen*
niet verwonderlijk is daar én de
dirigent (prof. Rolf Maedel) én
de regisseur (dr Bernhard Paum-
gartner) Mozartkcnner» bij uit
stek zijn.
De solisten die ons bijzonder boel-
den. waren Jan StrOObtOts (Don
Giovannii. Lucta Thoerl (Donna
Elvira i. Ude Krekow (Leporel
lo) en Dod; Protero iZerlinai
sten
dra
iden I
een subl
waardoor 'n Mozart f voorschijn
kwam die over het algemeen U
weinig wordt gerealiseerd; nlei
de .goddelijk beheerste' maar d<
menselijk-onstuimige! De intro
verte Wagner.
Willem Pijper spreekt in eer
van zijn essays over .niet-amu-
santé muz:r
In
Mo
zart ais voorbeeld,
zin dan Pijper geloven wij da"..
Don Giovanni een werk is met
een onbetaa'bare handelswaarde.
Het enige wat de toehoorder er
tegenover kan stellen is emotione
le souplesse die niets te maken
heeft met een .enigszins tragisch
kluchtspel', een veel gehoorde om
schrijving van dit muziekdrama.
In Don Giovanni leeft de Mozart
van vlees en bloed met zijn le
vensdrift. zijn beweeglijke harts
tocht d:e aan de oppen-lakte komt
ln het direct naast elkaar plaat
sen van majeur- en mineur toon
soorten: polijntimische figuren
afwisselend gespeeld door blazers
en strijkers verlenen aan de han
delingen op het toneel een gran
dezza waarop elke Spaanse kas
teelheer trots zou z:jn geweest-
De voorgeschiedenis van deze ope
ra begint in de 17c eeuw. toen
een Spaanse monnik de Don Gio
vanni -mythe bewerkte. Vanuit
Spanje verbreidde zij zich door
b.jna jrehee! Europa. In Italië
hield Goldoni zich ermee bezig, in
Frankrijk Molière. Het was de
kuituurperiode waarin vooral dc
mens naar voren kwam. ontdaan
van klerikate versiersels. Het was
eveneens de tijd van een Don
Quichotte. de anti-sociale indivi
dualist. Evenals deze dolende rid
der is ook de .zwervende eroti-
cus" Don Giovanni meer een per
sonificatie van een zoeker naar
de wortels van het leven dan een
specimen van mannelijke vitali
teit. Wolfgang Amadeus Mozart
gebruikt de hoofdpersoon in zijn
drama als bindend element. In
hem en vla hem vloeien harts
tochten samen en spatten ze uit
een, versterkt door het gebruik
van een taal die bruist van leven
en waarin zwijgen klank wordt:
het Italiaans. Onder invloed
van de Franse compositie tech
niek in Mozarts tijd horen we ln
Don Giovanni een superieure con
trastwerking die de gevoe'iskracht
Intensiveert. Deze contrastwer
king is gebaseerd op de dwall-
teit tussen de ritmiek enerzijds
en de vloeiende zangerigheid an
derzijds: een zeer gevaarlijke en
verraderlijke cantabilitest die bij
middelmatige uitvoeringen onmid
dellijk ontaard ln een ,En nu
allemaal....' psychose, waarbij de
muziek aanleiding wordt tot hert
schrijven van een tekst. (.Ferme
jongens...) Echter niet bij het
genie Mozart, voor wie de tekst
slechts een voorwendsel is waar
op hij een uniek werk constru
eert, dat niet alleen een tijdspie
gel is voor de 18e eeuw, maar bo
vendien een röntgenapparaat voor
de 20ste eeuw.
A. v. P.
LONDEN Het Britse hoger
huis heeft donderdagnacht de reet
die immigratie uit de Gemene-
bestlanden beperkt, in derde en
laatste lesing aanvaard. De wet
zal vannacht om 00.00 uur in wer
king treden. In de afgelopen we
ken r.ipi ruim 12.000 Aziaten En
geland binnengekomen. Op de fo
to een van de laatste groepen
immigranten btj aankomst in Lon
den.
Fotokopie
O. toonde 20 september een fotokopie
vau een bnsLsoontract tussen de presi
dent-gevolmachtigde \an de Russische
handelsorganisatie en hemzelf, namens
de fabriek in België. Intussen liet hij za-
kenrelaties weten via door zijn (nu 2S-
jarige) zoon getypte en door hem op
gestelde brieven dat hij in Moskou was. I
Wat achteraf (en de recherche heeft!
de bewijzen) niet waar bleek te zijn. I
Aangifte
Intussen had de Zwollenaar ook aangif
te bij de politie gedaan en begin 1967
werd O. daar gearresteerd. Hij bleef
twee maanden Tn voorarrest en werd
toen op vrije voeten gesteld, onder
meer om in staat te zijn de financiële
schade te herstellen. O. vertelde dat
dit maar een bagatel voor hem was.
omdat hij elk moment een provisie in
handen kon krijgen van 150.000 dollar
wegens levering van een glasfabriek.
Sedert zijn verblijf in Zwolle was zijn
Amsterdamse maatschappij failliet ver
klaard en bovendien waren de kanto
ren verkocht. Dit was het gevolg van
de kantoorruimte wegens een huur
schuld van 5000 gulden tegen hem had
aangespannen.
In verband met de afhandeling van de
Zwolse zaak is O. naar Zwolle overge
bracht: hij heeft nog niet bekend. O.
was reeds drie keer eerder veroor
deeld wegens valsheid in geschrifte en-
of verduistering.
Mr De Block:
GEEN AFSPRAAK
PROEFFABRIEK
DEN HAAG Er bestaat geen af
spraak tussen de regering en een indu
striële groep (Shell, Philips en Werk
spoor) over de bouw van een proef
fabriek voor de nroduktie van verrijkt
uranium. Dit heelt de minister van eco
nomische zaken, mr L. de Block, mede
namens de ministers van financiën
van \olkshuisvesling er ruimtelijke
dening. meegedeeld in antwoord op
schriftelijke vragen van het socialisti
sche tweede-kamerlid Wieren ga.
Er bestaat met de Nederlandse industrie
slechts contact over een onderzoek naai
de mogelijkheid var industriële toepas
sing van de verrijkingsmethode, waar
mee prof. Kistemaker experimenteert,
waarbij het vraagstuk van de bouw van
een oioeffabriek niet aar. de orde is. In
verband hiermee kan de bewindsman
niet de door de heer Wierenga gevraag
de toezegging doen om. bq een positieve
beslissing, deze proeffabriek te laten
bouwen in het noorden des lands. Als
tot de bouw van zo'n fabriek wordt be
sloten. zullen bii de keus van de vesti
gingsplaats de belangen van de stimu
leringsgebieden mede in overweging
worden betrokken.
Referendum in
Griekenland
STOCKHOLM De Griekse am-
bassadeur in Stockholm. Jason
Dracoulis. is vrijdagmiddag terug
geroepen door de militaire junta
in Athene, zogenaamd voor con
sultaties. Wanneer ambassadeur
Dracoulis vertrekt en voor hoe
lang was, volgens een woordvoer
der van het ministerie van buiten
landse zaken niet bekend.
De terugkeer van de heer Dracoulis is
een protestmaatregel van de Griekse re
gering in antwoord op de verzekering
van premiei Tage Erlander van Zweden,
prof. Andres Papandreoc economisch
en moreel ter zijde te staan in zijn werk
voor een Griekse democratie.
Nu prof. Papandreoe vrijdag in Oslo
van de woordvoerder van de Noorse ar
beiderspartij eenzelfde garantie ontving
rekent men nu ook in Oslo op protesten
van Griekse zijde. In het protest van de
regering in Athene dringt men er bo
vendien op aan. dat de Zweedse ambas
sade in Griekenland zo gauw mogelijk
zal worden opgeheven aangezien men
geen oproerkraaiers wenst te zien, naar
men schrijft.
Ook van de Deense regering verwacht
men. m tegenstelling tot vroeger geda
ne uitlatingen van premier Baunsgaard.
dat het het voorbeeld van de andere
Scandinavische landen zal volgen. Een
verbreking van de politieke betrekkin
gen is aannemeiyk. terwijl daarentegen
met Denemarken de handelsverbindin
gen slechts moeilijk verbroken kunnen
worden.
De Griekse premier Papadopoelos heeft
intussen op een persconferentie meege
deeld dat tussen juni en september van
dit jaar een volksstemming zal worden
gehouden over de voorgestelde nieuwe
grondwet. d:e voorziet in een monarcha
le democratie. Hij kondigde publlkatie
door de regering van een ontwerp-grond-
wet aan. die is opgesteld door een twin
tig leden tellende commissie van Juris
ten en zei dat de Grieken er vrij over
snillen kunnen discussiëren.
KVP-PARTIJBESTUUR
VANDAAG BIJEEN
DEN HAAG (ANP) Het bestuur van
de Katholieke Volkspartij komt zater
dagochtend in het Romnie Instituut
In Baarn bijeen om de situatie te
spreken die door het uittreden van een
aantal radicalen uit dc KVP is ont
staan.
