PROFVOETBALOPWALCHERENJAOFNEE? ENQUÊTE m yi OOK RBC BEWIJST HET: ZONDER FINANCIËLE STEUN VAN DERDEN PROFVOETBAL ONHAALBARE KAART BEROOID EN MET ZESTIG MILLE SCHULD VERLIET ZEIST DE PROFS WEER .EVEN ADEMHALEN' DOOR VERKOOP VAN GER BALS PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT MAANDAG 26 FEBRUARI 1968 De voor Zeeland dichtst bijzijnde club uit het betaalde voetbal is RBC uit Roosendaal. Dank zij een uitermate zuinig beleid rooit deze club liet praktisch zonder schulden. Kees Beesems, sportredacteur van het Brabants Nieuwsblad in Roosendaal, vertelt in begaand artikel hoeveel hoofdbrekens het RBC kost om financieel over eind te blijven. ROOSENDAAL De facade van het betaalde voetbal In Nederland mag er (raai uitzien, daarachter heerst echter de financiële chaos. Dat is de conclusie van ingewijden, van degenen die met het semi-profbjjltje hakken. Algemeen wordt als juist aanvaard dat slechts de clubs Ajax, Feijenoord en PSV zonder financiële zorgen werken Ajax was, voor de invoering van het semi-professio- nahsme al een rjjke club; Feyenoord maakte grote winst omdat het zijn stadion meestal vol kreeg en PSV heeft de .bekende gloeilampenfabriek' achter zich. Alle overige clubs worstelen met geldzorgen. Het merendeel met zeer grote tekor ten en een kleiner aantal met verliezen die .slechts' in vijf cijfers worden uit- fedrukt. Verenigingen als Holland port, Xerxes/DHC en S C Drente (om er enkele te noemen) worden kunst matig in leven gehouden. Soms staan rijke mensen-met-een-voetbalhobby achter de lege kas en het komt ook voor, zoals in Drente, dat de provincie een sportclub in leven houdt door mid del van subsidies. In alle andere geval len krijgen de betalende clubs hulp via gemeentelijke subsidie of via stichtin gen, die gevoed worden door het be drijfsleven. .Rijk' worden met betaald voetbal is een droombeeld. De realiteit toont aan dat het seml-profspel zoals wij dat kennen, handen vol geld kost, die altijd om meer moeten vragen en nooit in staat zijn iets terug te geven of af te lossen. Duidelflk ls dat deze clubs sterk boven hun stand leven. Zij investeren (in spe lers) en missen de recetten om een rendabele zaak te drijven. Verenigingen die inkomsten en uitgaven in even wicht willen houden, zijn verplicht zeer sober te leven en zij moeten zich rea liseren dat ze nooit meer dan een be scheiden ro) zullen spelen, Zulke clubs zijn er. Ze behoren tot de uitzonderin gen die met betrekkelijk weinig geld zorgen ,rond' kunnen komen. In Roosendaal heeft RBC zich altijd met enige trots op de borst kunnen slaan omdat het geen schulden had. In de sfeer van het Nederlandse be taalde voetbal was deze club dan ook zoiets a la een witte raaf. Verkoop spelers Die positie heeft men overigens slechts kunnen vasthouden door de verkoop van spelers (zoals Theo Laseroms, Chr. de Vries en Jan van Gorp) en door het feit dat men kon putten uit de eigen achterban van amateurs. Op dit moment is echter ook RBC in zor gen geraakt. Men mist er voldoende kwaliteit om bezoekers te trekken. Het gemiddelde van drieduizend is te weinig. Met duizend meer zou men .quitte" kunnen spelen. De voorzichtige politiek van RBC heeft wel tot gevolg gehad dat men zich niet de financiële strop om de hals moest leggen; maar nu blijkt dat de zuinigheid de wijsheid een beetje heeft bedrogen. Met de ver koop van spelers bleef men wel vrij van schuld; maar men tastte de kracht van het elftal aan dat als basis dient van het voetbalhuis. Het spelpeil zak te; er kwam minder publiek aan de kassa en voor het eers' in de geschie denis moest de gemeente in het sei zoen 1966-1967 garant staan voor een eventueel exploitatietekort Op dat moment werd duidelijk dat er ook hier .lets' moest gebeuren omdat het voort bestaan van het betaalde voetbal in West-Brabant wel eens In het geding kon komen constellatie gekomen. Een opzet die aantoont dat men zelfs bij een zuinig beleid goede seizoenen moet maken om de balans in evenwicht te houden. RBC had op zijn exploitatierekening vorig seizoen een bedrag van honderd vijftigduizenden gulden voor de afde ling betaald voetbal (zonder transfer). Het tekort bedroeg achttienduizend gulden, waarvoor de gemeente dit keer garant stond. De gemeente had zich garant gesteld omdat ze besefte dat betaald voetbal een recreatieve waarde heeft en omdat ze er zich van kon overtuigen dat er een goed beheer werd gevoerd. Voor dat beheer heeft RBC een split sing gemaakt tussen de sector van amateurs en semi-ptofs. Daarover re geren twee afzonderlijke besturen met een overkoepeling in de top. Iedere sector draagt de eigen financiële zor gen. In Roosendaal had men het geluk voor de leiding van het betaald voet bal mensen te vinden, die ter zake kundig waren en die bereid waren op amateuristische basis hun deskundig heid in te brengen. Als voorzitter heeft de sectie betaald voetbal een bankdi recteur, als administrateur (die een zeer ingewikkelde loonlijst moot hou den omdat de spelers in de zin van de wet werknemers met wisselende inkom sten zijn) een gepensioneerde kassier; als secretaris een zakenman ,enz. De ze leidinggevende figuren beschikken over de onmisbare kennis van het za ken-doen' e- ze zijn capabel tot het voeren van een goed beheer. Van hun kwaliteiten profiteren RBC, Roosen daal en West-Brabant omdat ze hun kennis gratis ter beschikking stellen. Goedkoper kan een semi-profclub be zwaarlijk geleid worden. Lage prijs Stichting Alle mogelijkheden werden uitputtend onderzocht en daarbij kwamen interes sante zaken aan het licht. RBC had de keuze zich los te maken van zijn ama teurs en als Stichting Betaald Voetbal een nieuw leven onder een andere naam te beginnen. Dat bleek geen .haalbare kaart" Het betaalde voetbal zou dan over 30 contractspelers moeten beschikken. De laagst gecontracteerde zou 1500 gul den per jaar moeten ontvangen; doch het merendeel zou aanzienlijk meer sa laris vergen De top zou bestaan uil een trainer i minimaal 20 000 gulden per jaari, een administrateur In vaste dienst en een gesalarieerde coach Zonder aanzienlijke verliescijfers zou een dergelijke opzet onmogelijk zijn Niemand voelde er iets voor om aan zo'n .ongezonde' zaak mee te werken daar het gewest nimmer voldoende toeschouwers zou aanvoeren om tot een rendabele affaire te komen. Een belangrijk facet bij de overweging van dit (verworpen) plan was dat men zijn grote voorraadschuur van amateur- spelers zou verliezen en nooit meer via de goedkope .eigen kweek' spelers zou kunnen werven Huidige situaties Na verwerping van de idee aan een stichting die uitsluitend betaald voet bal zou brengen, is RBC tot de huidige Trainer, coach en spelers vormen de kostenfactoren die de doorslag geven. Het B-team bestaat nu uit amateurs en derhalve heeft RBC aan zestien contractspelers voldoende. Aanvulling komt uit de eigen gelederen. Het veld is eigendom van ie gemeente, die ook voor het onderhoud zorgt. De opstal len z(jn bezit van RBC met uitzonde ring van een pas gebouwde tweede kleedlokaal, dat gefinancierd werd dooi de gemeente en door de suppor ters werd gebouwd Deze tweede kleedgelegenheió huurt RBC nu, tegen zeer lage prijs van de gemeente die 25000 gulden voor de bouw fourneer de. Het betaalde voetbal, zoals dat bij RBC wordt bedreven, bleef een gezond bestaan leiden omdat de kosten op alle mogelijke manieren aan de laagste kant werden gehouden. Goedkoper kon het niet! En toch ontdekte RBC dat het op ba sis van zijn 300 bezoekers verlies zou lijden. Dat verlies werd gecompenseerd dooi verkoop van spelers. De op brengst gaf een klein batig saldo waaruit een begin werd gemaakt voor een fonds .Aankoop-spelers'. In Roo sendaal kan men thans geen spelers kopen De bedragen liggen enorm hoog Feijenoord vraagt voor een aln- delijk totaal onbekende speler uit zijn tweede elftal 75000 gulden!. Zelfs het aantrekken van amateurspelers is een dure zaak. De grote amateurclubs bla zen wel hoog van de toren dat 3000 te weinig is en dat die prijs verhoogt moei worden; maar men weet in de voetbalwereld drommels goed dat goe de .amateurs' onder de 10.000 gulden niet te koop zijn. Want het amteuris- me houdt tegen beter weten in nog slechts de schijn op. RBC blijft in hoofdzaak afhankelijk van zijn amateuraanhang. die tot nog toe elk seizoen twee of drie jongeren leverde Het bleek te weinig omdat er onvoldoende kwaliteit overbleef. De kwestie van aankoop spelers bleef on opgelost by gebrek aan voldoende re cette. RBC zag de laatste jaren daar om het malaisespook uit de hoek ko men. Een aparte stichting, die betaald voetbal bracht, kon niet gerealiseerd worden en daarom diende er op andere wijze steun In de rug gezocht te wor den. wilde men het betaald voetbal voor de toekomst veilig stellen. Bereidheid de koppen bij elkaar. Er werd beslo ten trt oprichting van de Stichting Be taald Voetbal voor Roosendaal en Om streken. Deze stichting staat geheel los van RBC en zy stelt zich ten doel het b.etaald voetbal te behouden. In Roosendaal heet de club die dat brengt toevallig RBC en in de praktijk zal daarom alleen RBC bh deze stichting kunnen aankloppen om steun. Het be drijfsleven, de gemeentelijke overheid en particulieren voorzien de stichting van kapitaal, dat door de stichting be heerd wordt. RBC heeft nu een adres waar het kan aankloppen als de nood zeer hoog is gestegen. De stichting beoordeelt de aanvrage op zakelijke gronden. Voor speculaties leent ze zich niet. RBC moet niet komen met het verzoek om geld voor aankoop van een speler van een paar ton. Dat is een onverstandige aankoop en daarvoor wordt geen geld verstrekt. De stichting kan we) een eventueel tekort, ontstaan ondanks goed beheer, aanvullen en ze zou kun nen bijdragen in de kosten van een ge renommeerd oefenmeester. Ervaring op dit gebied is er nog niet, want de stichting dateert van augustus 1967. RBC is blij met dit initiatief, dat de krachten uit de burgerij samenbracht ten behoeve van het behoud van het betaalde voetbal. Mocht er bij RBC iets mis gaan, dan is er een instelling waar men om hulp kan gaan. Wil men voor het betaald voetbal meer doen; ook dan kan de stichting bijspringen wanneer het redelijke en verantwoorde plannen betreft, Tenslotte is RBC dus, na rijp beraad en na bestudering van vele niogelijkhe den, gebleven wat het was: een grote vereniging die betaald en amateur voetbal brengt. De bestuurbaarheid van de club zou log en zwaar blijven bij besluiten van de algemene verga dering. Ook daar heeft men een op lossing voor gevonden. Er is een vijf tien man sterke ledenraad gevormd, die met het dagelijks bestuur de club leidt. De .gewone' leden stellen die le denraad samen, die namens allen snel en besluitvaardig kan werken. RBC heeft op deze wijze het bezwaar onder vangen dat onvermijdelijk verbonden is aan het besturen van een club bij meerderheidsbesluiten van de algeme- ne ledenvergadering. Stichting Buitenstaanders, die zagen dat een waardevolle actieve en passieve vorm van recreatie in gevaar Kwam, staken De ervaring leerde RBC, dat landelijk een goede naam heeft vanwege zijn fezonde financiering, dat betaald voet- al deskundige mensen aan de top eist, dat 4000 toeschouwers in de Roosendaalse situatie onmisbaar zijn endat overheid, bedrijfsleven en particulieren in een of andere vorm achter het betaald voetbal moeten staan met de bereidheid financiële of fers te brengen. Ontbreekt bij de bestuursleden deskun digheid en missen ze .liefde' voor de club, dan wordt er aan de basis van dat betaald voetbal geknaagd. Op de duur stort het gebouw in. Ontbreekt bij overheid, bedrijfsleven en particulieren Interesse voor het be taalde voetbal; dan is de club die dat beoefent ten dode opgeschreven. Ontbreekt de steun van een sterke achterban van amateurs in de club, dan komt men in de zakelijke sfeer van een aparte, zelfstandige vereni ging, die met een areaal van dertig voetballers onder een betaalde leiding een zaak wil drijven in een gewest dat er voldoende .betalende' toeschouwers voor mist. Ook dat is derhalve bij voorbaat tot mislukken gedoemd. Hoe het wel kan en moet? Dat hangt van plaats en situatie af en van de vraag of men bereid is zonder schuld óf met geweldige lasten te werken. Een verstandige aanpak gaat natuur lijk uit van een gezonde basis. Men be gint een zaak en dat is betaald voetbal toch niet met schuld. Die komt de situatie in ons land wijst dat uit in de meeste gevallen snel genoeg. Als op dit moment alle geld gevers hun aandeel bij de semi-prof- clubs opeisten, dan waren op slag en stoot praktisch alle .werknemers' zon der werkgever. Clubs, zoals RBC, zou den dan voor een koopje' spelers kun nen werven Dat dit met zo is bewast dat de finan ciële chaos achter de faqades van het betaalde voetbal uitstekend verborgen blijft. Op de lange duur wreekt zich dat en alleen financieel gezonde zaken blijven overeind. Op basis van een ge zonde boekhouding zou sanering van het aantal clubs dat betaald voetbal brengt, een gemakkelijke taak zijn. Alleen... men weet da men dan geen senil-profclubs overhoudt en daarom duldt de KNVB dat het ene gat met het andere gevuld wordt Een onge zonde situatie waarmee we toch blij zijn omdat we anders een groot goed en dat is betaald voetbal uit een oogpunt van recreatie zouden ver liezen. M j ln het prille begin van het vaderlandse profvoetbal speelde de bekende doelman Ger Bals voor Zeist dat hem later voor twintig mille doorverkocht aan 't Gooi. Hier een actiefoto van Ger Bals tijdens een wedstrijd van zijn huidige club Ajax in het Olympisch stadion. (Van onze sportredacteur) ZEIST Als ln dat bewogen voetbaljaar 1954 waarin het professionalisme officieel een feit wordt in Nederland Zeist als enige derdeklas ser de stap naar het betaalde voetbal waagt, dan doet deze olub dit omdat Zeist een van de rijkste amateurclubs van Nederland ls. Om wat te noemen: eigen velden, eigen overdekte tri bune langs het hoofdveld, eigen kantine. Boven dien had de club meer dan dertig mille in kas. Als datzelfde Zeist in 1961 berooid terugkeert in de gelederen van de amateurs ls het wellicht de armste van alle amateurclubs: de vereniging heeft dan 60.000 gulden schuld. Nu, bijna zeven jaar later, ls die schuld teruggebracht tot onge veer 18.000 gulden. .Maar het aflossen van die schuld is, het kan niet anders, ten koste gegaan van bepaalde voorzieningen die je nu eenmaal voor een club moet treffen, de accommodatie bijvoorbeeld', zegt Zeistsecretaris J. M. Terbrug- gen er nu van. Zeist mocht in 1954 dan slechts een derdeklasser zijn, het had toch enkele opvallende spelers. De meest op de voorgrond tredende: Teus van Rhee nen. die zich zelfs een plaats in het Nederlands jeugdelftal veroverde. Nu was er in 1954 al een .wilde' profbond ontstaan. Eén van die wilde' clubs: profclub Utrecht. Die kocht Van Rheenen weg. Wat later werd profvoetbal officieel: onder de vleugels van de KNVB. En mede omdat Zeist niet meer goede spelers wilde kwijtraken aan betaaalde clubs ging het zelf ook over tot het professionalisme. er meer kunnen zijn want de toeschouwersac commodatie kon 8 tot 9000 man herbergen). Die 3500 bleken niet voldoende om financieel rond te draaien. ,Als je niet voldoende steun van over heid en industrie hebt dan red je het niet', zegt de heer Terbruggen nadrukkelijk. Er moest dan ook al snel geld bij. Zeist kreeg dat (5000 gul den) ln de vorm van een lening van de Gero- fabrieken. .Gelukkig ls dat ons later kwijt gescholden', verzucht de Zeistsecretaris. .an ders was de schuld nog groter geweest.' klas waaruit de degradant destijds de stap naar het betaald voetbal had gewaagd. Derhalve werd De Valk weer eersteklasser maar Zeist derde klasser. Bijkomend nadeel: ln die derde klas wilden de amateurclubs allemaal laten zien dat een gedegradeerde profclub echt niet sterker is dan een altijd amateur gebleven amateurclub en zo degradeerde Zeist zelfs wat later naar de vierde klas. Weer wat later vocht men zich overigens terug naar de derde klas. ADERLATING BEKENTENIS FOUl Voor slechts 1200 gulden kocht Zeist (van Ve- lox) een speler wiens naam nu een zeer bekende klank heeft: Ger Bals. thans keeper van Ajax. .Maar toen maakten we een ernstige financiële fout', weet de heer Terbruggen nog. De prof club Utrecht was inmiddels van het toneel ver dwenen en Teus van Rheenen speelde nu voor Elinkwijk. .Onder de druk van de supporters gingen we praten met Elinkwijk om Van Rhee nen te kopen. We kochten hem tenslotte samen met back Bertus Sluijck voor 35 mille', vertelt secretaris Terbruggen. Nu had Zeist ongeveer datzelfde bedrag aan contanten in kas en dus kwam men tot de afspraak Elinkwijk in twee termijnen te betalen. Bovendien kocht Zeist nog drie andere spelers voor in totaal twaalf mille. Dit alles werd het begin van de financiële cata strofe. In die eerste jaren zorgden gemiddeld 3500 toe schouwers voor redelijke inkomsten (het hadden Geen centje bijstand kwam er van de gemeente, want .het gemeentebestuur was zeer tegen be- roepssport gekant', herinnert de heer Terbrug gen zich. Na twee seizoenen moest Zeist dan ook reeds overschakelen op de bekende ader- Ia tingspolitiek' ln het betaalde voetbal, die ten slotte leidt tot een beslissende bloedarmoede: verkoop van de sterspeler. Doelman Ger Bals werd voor 20.000 gulden verkocht aan 't Gooi (later zou 't Gooi Bals aan PSV en PSV Bals weer aan Ajax verkopen). Enfin, na die transfer .konden we dus weer even ademhalen', zoals de heer Terbruggen het zegt. In de volgende siezoenen kreeg Zeist nog wat meevallertjes: een bekerwedstrijd tegen Feijen oord (2-2) die meer dan 6000 toeschouwers naar het veld trok en een bekerwedstrijd tegen Ajax (2-8), die meer dan 4000 man publiek rond het veld bracht. Feijenoord en Ajax verschenen dan ook in hun sterkste opstellingen. Niettemin moest Zeist doorgaan goede spelers te verkopen. Giel Kolemans bijvoorbeeld: gekocht voor 4 mille, ver kocht voor 10 mille. PIJNLIJK In de loop van het derde en vierde seizoen in het betaalde voetbal moest Zeist echter al herhaal delijk het pijnlijke gebaar maken ran de hand ophouden. .We waren wel gedwongen aan te Kloppen bij leden die behoorlijk in de slappe was zaten', zegt de heer Terbruggen in populaire oewoordingen. Hij voegt eraan toe: ,En door ver koop van de goede spelers verminderde van lieverlede ook de kracht van het elftal.' Als verlossing kwam dan eindelijk het seizoen 1960-1961, waarin de twee laatsten moesten .de graderen' naar het amateurisme. Met ruime ach terstand (zes punten) op de derde van onderen eindigde eist tenslotte op de één na laatste plaats. De Valk deed het nog iets slechter en finishte helemaal onderaan. De bepaling was op dat moment: terugkeer naar de (amateur)- Bekentenis van de heer Terbruggen: .Achteraf zijn we nog dankbaar dat we er zjjn uitgevlogen. Dat we gedwongen waren er uit te gaan. Want als we niet terug móesten, zou misschien een meerderheid van de leden toch nog besloten hebben ln het betaalde voetbal te blijven. Dan was de schuld misschien wel opgelopen tot meer dan een ton. Nu kwamen we er, schrik niet, met een schuld van 60 mille af.' Nu had het voor de schuldeisers weinig zin Zeist failliet te verklaren (,dan kon men hooguit de tribunes afbreken') en daarom werd het een afbetaling ln termijnen. Bij de overgang naar het amateurisme bad Zeist het geluk nog enkels spelers voor ln totaal 17 mille te kunnen verko pen. Dat was dan voor de eerste afbetaling. Nu rest er dus nog 18 mille. Over drie tot vier jaar denkt Zeist de lel weer blank te hébben. Maar die afbetaling gaat natuurlijk ten koste van de verdere uitbouw van de vereniging. Wat niet strikt nodig was deden we niet. De kleedkamer* zjjn 28 jaar oud en nodig aan vernieuwing toe. We kunnen het niet. De terreinverlichting moet nodig uitgebreid worden. Er is geen geld voor. We doen te weinig voor de jeugd. Kortom, het was beter geweest als we er niet aan be gonnen waren', bekent de heer Terbruggen. ZEKERHEID De laatste vraag: wanneer ls het avontuur van het professionalisme financieel verantwoord? .Als je kunt rekenen op ten minste 5000 betalende toeschouwera. Maar zelfs dan zou Ik het niet doen als er niet voor een lange termijn de ze kerheid was van voldoende financiSie steun, bij voorbeeld van het bedrijfsleven en de overheid.* En hierbij noemt de heer Terbruggen het voor beeld van HVC, de club uit Amersfoort, dia alleen financieel gezond is by de gratie van Ben Pon, u weet wel, de Importeur van Volks wagens. Zeist had dat autovoordeel niet. Zeist z:t nog altijd in het schip-.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1968 | | pagina 11