TRAGEDIE
VIETNAM
Zaterdagnummer
KERN
WOORDEN
UIT DE PZC VAN
6 FEBRUARI
VTETMINHde revolutio
naire beweging in Vietnam, die
president Ho Tsji Minh van
Noord-Vietnam oprichtte in de
onafhankelijkheidsstrijd tegen
Frankrijk. Vietminh is de af
korting van Viet Nam Doc Lap
Dong Minh Hoi (comité voor de
onafhankelijkheid van Vietnam.
VIETCONGNationaal be
vrijding:,.Vont van Zuid-Viet-
nam. Vietcong is een afkorting
van de naam Viet Nam Cong-
San (Vietnamese communis
ten)
9 KWO-MIN-TANG: naam
van de vroegere Volkspartij in
China. In zijn opzet een vrij
links gerichte partij, maar met
name onder het bewind van
Tsjang Kai Sjek steeds meer
onder rechtse invloed gekomen.
0 ESCALATIE: Met deze uit
drukking wordt bedoeld de
trapsgewijze verscherping van
een oorlog. De term is afkom
stig van de Amerikaanse theo
reticus Herman Kahn, die een
.ladder' opstelde met 44 spor
ten. Elke sport betekent een fa
se verder naar een volledig we
derzijdse atomaire vernieti
gingsoorlog (nr. 44). De onder
ste sport is de koude oorlog.
0 SLACHTOFFERS: De nu
al 25 jaar, door korte rustpau
zes onderbroken, oorlogshande
lingen in Vietnam, hebben al
vele tienduizenden slachtoffers
gevergd. De communistische
Vietcongtroepen hebben sinds
begin 1964 meer dan driedui
zend Zuidvietnamese dorps
hoofden en andere regerings
functionarissen gedood en bijna
tienduizend boeren van het le
ven beroofd, waardoor het plat
teland zonder leiders achter
bleef. Hoog is ook het aantal
slachtoffers onder de Ameri
kaanse militairen in Vietnam:
meer dan 100.000 naar schat
ting. Ook het Zuidvietnamese
leger leed een verlies van enke
le tienduizenden doden. Daar
naast zijn er duizenden slacht
offers gevallen onder de bur
gerbevolking: alleen al de laat
ste weken bijna 20.000.
Opnieuw is de wereld de afgelopen weken op schokkende wijze bepaald bij de ge
beurtenissen in Vietnam. Tientallen jaren al duurt de uitzichtloze strijd in dit deel
van Azië, waar hele generaties zijn, die niet weten wat vrede is. Steeds duidelijker
is de laatste tijd gebleken, dat uit een oogpunt van internationale verhoudingen van
een lokaal conflict geen sprake meer is, maar dat het in Vietnam gaat om een con
flict van veel grotere betekenis. Wat de laatste veertien dagen in Zuid-Vietnam is
gebeurdbetekent opnieuw een versnelling van het reeds enkele jaren geleden op
gang gekomen zogenaamde escalatieproces verscherping van de oorlog). In het
kort releveren wij in chronologische volgorde de gebeurtenissen en feiten, die stap
voor stap hebben geleid tot wat nu wordt genoemd de tragedie van Vietnam.
10E EEUW NA CHRISTUS: Voor
Vietnam breekt een bijna duizendja
rige periode aan, waarin het afhan
kelijk is van de machtige nabuur
China. Toch weet Vietnam in al die
eeuwen zijn eigen identiteit te be
houden.
1859 -1883
In een periode, dat met name Enge
land en Frankrijk him positie in de
wereld versterken door gebiedsuit
breiding overzee, bezetten Franse
troepen Indochina: Annam, Tonkin en
Cochin-China, waarvan het huidige
Vietnam deel uitmaakte.
nistische gevaar in Ziiid-Oost-Aziê.
Tot dan hadden de VS zich afzijdig
gehoudenNiet alleen, omdat zij met
betrokken wilden worden In eert ko
loniale oorlog, maar ook omdat z\)
die afkeurden.
FEBRUARI: Ho Tsji Minh richt de
Vietnamese arbeidsparty op, die men
als opvolger kan beschouwen van de
eerder opgeheven Communistische
Partij van Indochina.
1954
1890
In het plaatsje Vinh wordt Nguyen
Tat Thanh geboren., later beter be
kend als Ho Tsji Minh.
1920
Dezelfde Ho Tsji Minh behoort in
Tours tot de oprichters van de Fran
se Communistische Partij.
1940
SEPTEMBER: Japanse troepen, met
steun van in Indochina gestationeer
de Franse troepen (aanhangers van
Vichy) bezeten Annam, Tonkin en
Cochin-China.
1941
JUNI: Ho Tsji Minh richt de tegen
Japanse bezetters gerichte Vietminh-
verzetsbewegtag op. Deze wordt fi
nancieel en materieel gesteund' door
de Verenigde Saten.
Hoewel in naam een nationalistisch
onafhankelijkheidsfront werden de
sleutelposities ingenomen door com
munisten.
1945
MAAKT: De Japanners schakelen de
met hen collaborerende Fransen ge
heel en al uit, waardoor de tot dan in
stand gebleven Franse controle op
het leven in Vietnam uitvalt. De
Vietminh profiteert hiervan door met
name het platteland van Noord-Viet
nam onder haar controle te brengen.
AUGUSTUS: Einde van de tweede
wereldoorlog.
10-28 AUGUSTUS: Het Vietnamese
bevrijdingsleger komt openlijk in op
stand. Hanoi in het noorden en Sai
gon in het zuiden worden ingenomen.
Keizer Bao Dai doet afstand van de
troon. Ho Tsji Minh installeert een
voorlopige regering.
AUGUSTUS: Op de conferentie van
Potsdam tussen de .grote vier' wordt
Vietnam in tweeën gedeeld, met de
zestiende breedtegraad als grens.
Het noordelijk deèi komt onder Chi
nese bezetting (de Kwomintang van
Tsjang Kai Sjek, In 1949 uit China
verdreven door de communisten), het
zuidelijke deel krijgt een Britse be
zetting.
2 SEPTEMBER: Ho Tsji Minh pro
clameert de onafhankelijkheid van
Vietnam. In zijn onafhankelijkheids
verklaring gebruikt hij hele zinnen
uit de Amerikaanse .Declaration of
Independence' en uit de Franse ver
klaring van de rechten van de mens.
SEPTEMBER: Geheel in overeen
stemming met het verdrag van Pots
dam bezetten Britse troepen het zui-
delijk deel van Vietnam.
3 OKTOBER: De Britten laten Fran
se troepen toe in het door hen be
zette deel van Vietnam. De Engel
sen trekken zich geleidelijk terug.
NOVEMBER: Ho Tsji Minh ontbindt
de Indochlnese communistische par
tij.
1946
sen Frankrijk en Vietnam beginnen
over de status, die het land binnen de
Franse Unie zal hebben.
SEPTEMBER: Onderhandelingen
mislukken.
NOVEMBER: Uitbreken van de
vijandelijkheden. Tijdens een beschie
ting van de Noordvietnamese haven
stad Haiphong worden zesduizend
burgers gedood.
1949
MAART: Onder ex-keizer Bao Dal
sticht Frankrijk de staat Vietnam.
OKTOBER: De Chinese communis
ten behalen de overwinning op de na
tionalisten. die zich terugtrekken op
het eiland Formosa.
1950
Communistisch China, de Sowjet-
Unie en de satellietlanden erkennen
de Democratische Republiek Viet
nam van Ho Tsji Minh. De Ameri
kanen bemoeien zich voor het eerst
met de oorlog in Indochina. Frank
rijk krijgt grootscheepse miütaire
hulp uit de VS om de strijd in Viet
nam te voeren. De Fransen hadden
de plotselinge ommekeer in de Ame
rikaanse politiek ten aanzien ran In
dochina te danken aan het uitbreken
van de Koreaanse oorlog, die de
Amerikanen opmerkzaam maakte op
het in hun ogen dreigende cotnmu-
in Vietnam lijdt met de
Bien Phoe, een bolwerk in het noor
den van Vietnam, een verpletterende
nederlaag tegen de Vietminh. Frank
rijk besluit zich temg te trekken uit
Vietnam.
Op dit punt eindigt het eerste hoofd
stuk uit de bewogen en tragische ge
schiedenis van Vietnam na de tweede
wereldoorlog. Ho Tsji Minh heeft
zijn gezag voorgoed gevestigd in
Noord-Vietnam. Was hij nationalist
of communist. 1 Wellicht een menge
ling van beide. Nationalist, waar het
de onafhankelijkheidsstrijd van zijn
land betrof, communist als men op
zijn verleden afgaat. Pas toen de VS
zich in 1950 met het conflict in Indo
china gingen bemoeien door middel
ivxn bewapening van de Franse troe
pen, heeft Ho steeds meer steun ge
zocht in het communistische kamp.
Zijn houding ten opzichte van de VS
tijdens en in de eerste jaren na de
tweede wereldoorlog, het als model
staan van de Amerikaanse onafhan
kelijkheidsverklaring voor de onaf
hankelijkheidsverklaring van de De
mocratische Republiek Vietnam, de
ontbinding van de Indochinese Com
munistische Partij, dit alles toijst
meer in de richting van een onaf
hankelijke koers dan van een com
munistische. Of Ho Tsji Minh. zou al
die jaren een duivels spel moeten
hebben gespeeld om de wereld een
rad voor de ogen te draaien. En dat
is moeilijk te geloven.
1954
Tussen 8 mei en 21 Juli 1964 wordt
de zogeheten conferentie van Genève
gehouden, gewijd aan Indochina. Vier
staten worden onafhankelijk: Laos
en Cambodja en Zuid- en Noord-
Vietnam. De communisten krijgen
toestemming zich te hergroeperen in
twee noordelijke provincies van Laos.
Cambodja wordt onafhankelijk zon
der gebied aan de communisten te
moeten afstaan. Vietnam wordt ge
splitst in een (communistisch) noor
delijk en een niet-communistisch
zuidelijk deel. Grens tussen beide de
len werd de 17e breedtegraad, de zo
genaamde demarcatielijn. Bij het
Verdrag van Genève zijn betrokken:
Frankrijk, de Sowjet-Unie, Groot-
Brittannië, Chinese Volksrepubliek.
Cambodja, Laos en Noord-Vietnam.
Zuid-Vietnam en de Ver. Staten heb-
be het Verdrag van Genève niet on
dertekend. In het verdrag werd een
regeling getroffen voor drie zaken:
1. het einde van de vijandelijkhe
den in Indochina werd officieel
bekrachtigd:
2. Vietnam werd voorlopig in twee-
en gedeeld. Binnen twee jaar zou
den in beide delen verkiezingen wor
den gehouden, waardoor beide delen
weer herenigd zouden kunnen wor
den:
3. ingesteld werd een apparaat om
de vrede te verzekeren en de een
heid van het land te herstellen: de
Internationale Controle Commissie,
met als leden Canada, India en Polen
7 JULI: De machteloze keizer Bao
Dai benoemt de door de Amerikanen
naar voren geschoven Ngo Dinh Diem
tot premier van Zuid-Vietnam.
SEPTEMBER: Opgericht wordt de
Zuid-oost Aziatische verdragsorgani
satie (SEATO), waarbij zich ook
aansluiten Zuid-Vietnam, Cambodja
en Laos. Dit in strijd met de Ge-
neefse akkoorden.
23 OKTOBER: President Eisenho
wer van de VS biedt premier Diem
zjjn steun aan. In eerste instantie
wordt financiële steun verleend voor
de hulp aan de uit Noord-Vietnam
gekomen vluchtelingen (ongeveer
900.000, van wie de meesten katho
liek).
In zijn brief schrijft Eisenhower o m
.Doel van dit aanbod (bedoeld wordt
de financiële steun) is de regering
van Vietnam te helpen in de ontwik
keling en de handhaving van een
krachtige levensvatbare staat, die
militair in staat is weerstand te bie
den aan pogingen tot revolutie of
agressie. De regering van de VS ver-
wach, dat deze hulp in overeenstem
ming zal zijn met het aandeel van de
Vietnamese regering de nodige her
vormingen aan te brengen. Zij hoopt,
dat deze hulp, samen met uw eigen
voortdurende pogingen, doeltreffend
zal bijdragen tot een onafhankelijk
Vietnam onder leiding van een sterke
regering.
1955
MAART Drie secten in Zuid-Viet
nam, die het niet eens zijn met het
pro-westerse beleid van Diem, ko
men Ln opstand. Onder meer wordt
er gevochten in de hoofdstad Saigon.
20 JULI: De door Noord-Vietnam in-
gevolge de akkoorden van Genève
voorgestelde conferentie over verkie
zingen in geheel Vietnam wijst Diem
van de hand.
OKTOBER: Keizer Bao Dai wordt
afgezet. Diem wordt bij referendum
tot staatshoofd gekozen.
1956
JULI: De door .Genève' in het voor
uitzicht gestelde verkiezingen gaan
niet door. Noord-Vietnam, tot dan
nog van de veronderstelling uitgaan
de, dat bij vrije verkiezingen het
land weer een zou kunnen worden
(onder communistische regime), be
sluit tot een politiek van geweld, om
zijn doel een verenigd Vietnam
te verwezenlijken.
1957
MEI: Diem bezoekt de VS. Eisenho
wer cs zien in hem de bestrijder van
het communisme. Hy wordt met alle
egards, voorbehouden aan een be
vriend staatshoofd, ontvangen. De
VS besluiten voort te gaan het regi
me van Diem financieel te steunen.
Een groot deel van die hulp komt
terecht in de militaire sector. In el-
gen land is Diem erin geslaagd de
oppositie grotendeels de mond te
snoeren.
OKTOBER: Communistische rebel
len plegen een bomaanslag in Sai
gon, waardoor een dozijn Amerikaan
se adviseurs wordt gewond.
1958-1959
Het regime Diem, dat aanvankelijk
met steun van Amerika, zijn gezag
over een steeds groter wordend deel
van Zuid-Vietnam kon uitbreiden,
komt in eigen land hoe langer hoe
geïsoleerder te staan.
1960
DECEMBER: Vanuit Hanoi (hoofd
stad van Noord-Vietnam) komt het
bericht, dat is opgericht het nationa
le front voor de bevrijding van Zuid-
Vietnam. kortweg Vietcong ge
noemd.
1961
De gevechten met communistische
guerrillastrijders nemen toe. In dat
jaar wordt de eerste Amerikaan (mi
litair adviseurgedood.
18 OKTOBER Elite paratroepen
doen een mislukte greep naar de
macht. De Ver. Staten, bezorgd over
de toenemende spanningen in Viet
nam. voeren hun hulp op.
APRIL: In Vietnam worden nu de
eerste strategische dorpen gebouwd
om de strijd tegen de communisti
sche rebellen beter te kunnen voe
ren.
DECEMBER: De Internationale Con
trole Commissie komt met bewijzen,
dat Noord-Vietnam het bevrijdings
front steunt. Tevens onthult de ICC,
dat de regering Diem oorlogsmate
riaal uit de VS ontvangt. In beide
gevallen is er sprake van schending
van de akkoorden van Genève.
1962
Ruim dertig Amerikanen sneuvelen
dit jaar ln Zuid-Vietnam tijdens ac
ties togen de Vietcong.
1963
MEIBetogingen van de boeddhis
ten tegen de regering Diem. Na we
kenlange betogingen (waarbij o m
openbare zelfverbranding door enige
boeddhistische monniken) wordt op
21 augustus de noodtoestand afge
kondigd.
1 OKTOBER: Een militaire staats
greep maakt een eind aan het be-
wind-Dtem. De president en zijn
broer worden gedood.
20 JULI: Het nationale bevrtjdings-
front komt met een programma van
vier punten:
a - de Amerikanen moeten weg uit
Vietnam:
b - de regering van Zuid-Vietnam
moet de bouw van strategische dor
pen opgeven;
c - er moet een nationaal coalitieka
binet worden gevormd, waarin alle
stromingen zijn vertegenwoordigd
d - Zuid-Vietnam moet een neutrale
buitenlandse politiek voeren.
Met de val van de regering-Diem
eindigt het tweede hoofdstuk' Viet
nam. Onder het 9-jarige bewind van
Diem heeft Zuid-Vietnam zich ont
wikkeld tof een weinig stabiele,
sterk van de VS afhankelijk geioor-
den staat. De binnenlandse moeilijk
heden hebben zich aan het eind van
Dienis regeringsperiode opgestapeld
en de Vietcong is actiever dan ooit.
Waaraan zijn de toenemende activi
teiten van de communisten in Zuid-
Vietnam toe te schrijven, met. name
in de laatste jaren tan de periode-
DiemT Bij de deling van Vietnam
Noord en Zuid leefden bij het i
nistische Noord-Vietnam en zijn lei
ders de gedachte, dat een verenigd
Vietnam binnen enkele jaren een feit
zou zijn. Immers: de communisten
gingen ervan uit, dat algemene ver
kiezingen zoals voorzien in het Ver
drag van Genève, geheel Vietnam in
hunmacht zou brengen. Het noor
den, dat ongeveer evenveel inwoners
telde als het. zuiden (circa 15 mil
joen) zou communistisch stemmen en
te verwachten was dat. een niet on
aanzienlijk deel van de Zuidvietna-
mezen eveneens communistisch zou
stemmen. Deze mening van de
Noordvietnamezen was mede geba
seerd op het feit, dat velen in Indo
china de Noordvietnamese president
Ho Tsji Minh zien als een nationale
figuur, de man, die in eerste instan
tie ijverde voor een onafhankelijk
Vietnam. Hoewel 50.0(H) man aan
Viet minh-t roepen in 195Ji van Zuid-
naar Noord-Vietnam waren ge
trokken, was een belangrijk deel
vooral kaderleden in Zuid-Viet
nam achtergebleven om volgens
de theorie van Ho Tsji Minh de over
dracht aan Noord-Vietnam in stilte
voor te bereiden. De verkiezingen
gingen echter niet door, omdat de
Zuidvietnamese president Diem er
niets voor voelde. Nadat de commu
nisten in het noorden deze teleurstel
ling hadden verwerkt, instrueerden
zij de achtergebleven Vietminh hun
toevlucht te nemen tot geweld, om
op deze wijze alsnog het gestelde doel
hereniging onder de vlag van Ha
noi te bereiken. Dit leidde tot toe
nemende activiteit van de Vietcong,
die langzaam maar zeker een greep
op het platteland kreeg.
1964
30 JANUARI. Opnieuw een staats
greep ln Zuid-Vietnam. Generaal
Nguyen Khan grijpt de macht.
5 APRIL: De Zuitvietnamese rege
ring kondigt de dienstplicht af voor
alle mannen tussen de 20 en 45 jaar.
2 AUGUSTUS: Escalatie in de oor
logvoering. Noordvietnamese torpe-
doboten vallen Amerikaanse schepen
aan in de Golf van Tonkin. Het ant
woord van de Amerikanen: vergel
dingsacties op bases en olieraffinade
rijen in Noord-Vietnam.
13 SEPTEMBER: Mislukte staats-
17 JULI: Gedeeltelijke mobilisatie
in Noord-Vietnam. In een rede te Ha
noi spreekt Ho Tsji Minh van een
.algemene oorlog.'
11 SEPTEMBER: Verkiezingen in
Zuid-Vietnam. Van de zijde van het
bevrijdingsfront volgen gewelddaden,
waarbij tientallen slachtoffers val
len. De militante boeddhistengroepe
ring doet een oproep tot boycot van
de verkiezingen. Ondanks dat: 80
procent van de kiezers brengt zijn'
stem uit. Voor de te kiezen 117 le
den van de grondwetgevende verga
dering waren 568 kandidaten ge
steld, communisten en neutralisten
waren uitgesloten.
22 SEPTEMBER: Toespraak am
bassadeur Goldberg voor algemene
vergadering VN., waarin hij nadruk
kelijk wijst op de doelstellingen van
de Amerikaanse hulpverlening aan
Zuid-Vietnam:
1. geen heilige oorlog' tegen com
munisme. maar wei
2. streven naar politieke, niet naar
een militaire oplossing van het ge
schil:
3. het volk van Zuid-Vietnam ver
zekeren van het recht van zelf
beschikking, om zonder enige dwang
zijn eigen politieke lot te bepalen!
4. vereniging van Vietnam moet
worden besloten door een vrije
keus van de volkeren van Noord- en
Zuid-Vietnam. Dit zonder inmenging
van buitenaf.
enigde Naties falen.
De feiten wijzen uit. dat in 196', de
grondslag werd gelegd voor ver hein-
ging van de strijd in Vietnam. Met
name de bombardementen op Noord-
Vietnam worden als een escalatie'
gezien. Ook werden steeds meer
Amerikaanse grondtroepen in de-
strijd geworpen: bijna S5.000 man in
19(1.',; 1SO.OOO eind 1965; bijna 1,00.000
man eind 1966. ruim 1,50.000 eind
1967 en inmiddels is een aantal van
500.000 Amerikaanse soldaten in
Vietnam al gepasseerd. Ondanks
soms zware verliezen heeft ook de
Vietcong in die periode zijn sterkte
opgevoerd. Schattingen lopen uiteen
tussen de 30.000 en 1,00.000 man,
waarvan ongeveer 60.000 tot 70.000
man geregelde Noordvietnamese
troepen, die (in strijd met het ak
koord van Genève) over de demar
catielijn zijn gekomen, of via Laos
en Cambodja het land zijn binnenge
komen.
1965
FEBRUARI: Toeneming van het
aantal luchtaanvallen op strategische
doelen in Noord-Vietnam. Vanaf 7
februari geregelde bombardementen.
19 FEBRUARI: Staatsgreep tegen
Khan, die reizend ambassadeur
wordt.
12 JUNI: Luchbmachtgeneraal Ky
neemt de macht over. Hij stelt zioh
aan het hoofd van een uit militairen
bestaand oorlogskabinet.
1965
Vredespogingen van de Indiase pre
mier Sjastri, van Oe Thant en de
Engelse premier Harold Wilson, vin
den geen gehoor.
JULI: Wederzijds stellen beide b(J
het Vietnamese conflict betrokken
partijen vredesvoorwaarden, die even
wel niet worden aanvaard. Met name
de toelating van het bevrijdingsfront
aan de conferentietafel vormt een
struikelblok, evenals de terugtrek
king van de Amerikaanse troepen
zonder dat Noord-Vietnam daar
tegenover stelt een zelfde voorzie
ning ten aanzien van de communisti
sche strijdkrachten m Zuid-Vietnam.
1966
5 JANUARI: In een brief aan se
cretaris-generaal Oe Thant doet pre
sident Johnson een beroep op alle
VN-leden Noord-Vietnam te bewegen
tot vredesonderhandelingen. Enkele
weken later verwerpt Ho Tsji Minh in
een brief aan zestig landen de Ame
rikaanse vredesvoorstellen. Opnieuw
dringt hy daarby aan op terugtrek-
1967
Het zwaartepunt van de strijd ver
plaatst zich in de loop van het Jaar
naar het noordelijk deel van Zuid-
Vietnani. De infiltraties vanuit het
noorden nemen hand over hand toe:
hele regimenten van het geregelde
Noordvietnamese leger komen Zuid-
Vietnam binnen. In Amerika worden
steeds meer stemmen gehoord, die
tegen de oorlogvoering in Zuid-Viel-
nam zyn. Senatoren als Robert Ken
nedy en Fulbright komen met een
vredesplan, dat echter bij geen der
strydende partijen een gunstig ont
haal vindt. Oproepen tot vrede van
de paus en Oe Thant lialen niets uit.
JANUARI: De Amerikaanse kardi
naal Speliman inmiddels overle
den noemt de oorlog in Vietnam
,een verdediging van de beschaving
De Verenigde Staten noemt hij ,de
barmhartige Samaritaan der naties.'
JANUARI: Grote aandacht in gehe
ie wereld trekken de publikatïes van
de plaatsvervangend-hoofdredacteur
van de New oYrk Times, Salisbury,
die na een bezoek aan Noord-Viet
nam in zijn krant schrijft .dat de
bombardementen op Noord-Vietnam
.een" aanzienlijk aantal slachtoffer*
onder de burgerbevolking vergt.'
21. MAART: Publikatle van brief
wisseling tussen president Johnson en
pres. Ho Tsji Minh. Opnieuw doen
de Amerikanen vredesvoorstellen,
waarbij zij verklaren zond er vooraf
gestelde voorwaarden' rond de con
ferentietafel te willen gaan zitten.
Ho wijst in een brief aan Johnson do
voorsteilen af. hij wil eerst terug
trekking van de Amerikaanse troe
pen uit Zuid-Vietnam.
23-25 JUNI: Topgesprek ln Glasbo-
ro tussen president Johnson en pro-
mier Kosygin van de Sowjet-unie,
waarbij ook het probieem-Vietnam
ter sprake komt. Tijdens een pers
conferentie verklaart Kosygin: .De
ze oorlog beïnvloedt alle betrekkin
gen tussen de VS en de SU.'
3 SEPTEMBER: Verkiezingen in
Zuid-Vietnam voor een president en
een vice-president. De militare kan
didaten generaal Ky en generaal
Nguyen Van Thieu worden gekozen
mét "totaal 35 procent van de uitge
brachte stemmen. De boeddhistische
advocaat Truong Dinh Dzu bezet de
tweede plaats met 17 procent der
stemmen. De opkomst bedraagt 83
procent. Tientallen buitenlandse
waarnemers leveren ernstige kritiek
op de gang van zaken tijdens deze
verkiezingen, waarbij .bedrog op gro
te schaal' zou zijn gepleegd
ste van de beide militaire 1
ten.
31 OKTOBER: Nguyen Van Thieu
maakt de, benoeming bekend van
Nguyen Van Loc als premier. Deze
neemt de plaats in van vice-presi
dent Ky.
8 NOVEMBER: Premier Loc vormt
een nieuw kabinet waarin slecht»
drie militairen zitting krijgen, ech
ter op sleutelposities
1968
EIND JANUARI: De Vietcong be
gint een enorm offensief, dat tegen
"enkele tientallen steden is gericht,
in Hoe-e en Saigon doen zich hevige
straatgevechten voor Honderden
Amerikanen sneuvelen, duizenden
Vietcong-leden en Noordvietnamezen
komen öm 't leven, eveneens vinden
duizenden Zuidv.etnameae burgers de
dood. Honderdduizenden worden dak
loos. steden worden geheel of gedeel
telijk verwoest. Slechts met moeite
slagen de Amerikanen, gesteund door
Zuidvietnamese troepen"erin de Viet
cong langzaam maar zeker uit de
steden te verdrijven. In verschillende
steden duurt de strijd voort. Voor een
tweede offensief van de zijde van de
Vietcong wordt gevreesd.
14 FEBRUARI: Volgens Zuiavietna
mese kringen wordt het aantal doden
tijdens het Vietcongoffensief tot nu
toe gesteld op 3470 Amerikanen en
Zuiövietnamezen <12.062 gewonden):
32 904 Vietcong- en Nooravietname-
se manschappen zijn gesneuveld
(6440 gewond).
De werkelijkneid heeft niet alleen tP,
maken met de politieke machts
verhoudingen, maar ook met de
prijs die voor de handhaving moet wor
den betaald. Die prijs wordt gevormd
door de doden en nog eens doden, gewon
den en verminkten, volwassenen en kin-
deren. Vluchtelingen, duizenden en nog j
eens duizenden. Vernietiging van steden
en dorpen. Moet dat alles werkelijk wor
den betaal!Voor de... Ja voor wat
eigenlijk? Voor in laatste instantie de
verdediging van Amerika tegen het com
munisme? Het is toch moeilijk aan ta
nemen dat er ook maar één Amerikaan
zal zijn, die de duizenden doden van Viet
nam daarvoor als prijs zal willen vra
gen. Is het dan voor de vestiging van
ae democratie in Zuid-Vietnam? Maar 3
dan zou men willen weten of de Viet-
namezen zelf deze hoge tol willen beta
len? Het Hikt ons ondenkbaar. Boven
dien: nog altijd niet heeft Zuid-Vietnam
zelf kunnen duidelijk maken dat het één
en verenigd optrekt, zoals een land ver
enigd is dat door vijanden word; be
dreigd. Er zijl. integendeel allerlei te
genstellingen, zij zijn er tussen de reli
gies, er zijn sociale tegenstellingen. Met
e democratie gaat hèt niet naar wens,
er zijn verkiezingen gehouden, die wes
terse waarnemers redenen tot grote twjj-
fel gaven. Men kan alles bijeen moeilijk
anders concluderen: de.nriln is té hex
ïl en veel te hor
zou worden g
