GEEN GELD,
WEL GROND
WÊËÈÊÈËÈÊBÊÊÊ
NADENKEN
PRAKTIJK
n
WAARDEVAST
RISKEREN
GROND IS GROND
ELLENDE
STA IN DE WEG
Ook de kerk
is bij het
ontwikkelingswerk
betrokken
EENHEID
Zaterdag 20 januari 1968
HHHHH
Tweeëntwintig honderd hectare (beslist niet arme) landbouwgrond met of
zonder boerderijen, in Zeeland is in bezit bij hervormde diaconieën en kerk
voogdijen. De grond wordt verpacht en levert zo de kerk een bron van in
komsten.
De jonge mensen, die meedoen aan het project Kerk 66-2000 (jongerenin-
breng voor de kerk van morgen) zetten een vraagteken achter dit rijke bezit.
Want de prijs van de grond stijgt.
Hun stelling is: ,Wij zijn van mening, dat het niet juist is, dat kerkvoogden
en/of diaconieën grondbezitters zijn, terwijl er zoveel levend geld voor de
bouw van de gemeente nu noodzakelijk is'.
Zij zijn daarmee de enigen, landelijk gezien, die het vraagstuk van de kerke-
gronden aan de orde stellen.
,Geen centen, wél grond', zoals werd opgemerkt.
Het onderwerp grond komt donderdagavond a s ter sprake in een discussie
tussen representanten van Kerk 66-2000 en de provinciale kerkvergadering,
in Goes.
Er zijn thans plannen deskundigen om advies te vragen over het bezit van
deze kerkegronden.
Daartoe zou een onafhankelijke commmissie moeten worden benoemd, die de
provinciale kerkvergadering adviseert.
Kerkegronden of geen kerkegronden? We hebben deze vraag voorgelegd aan
diverse deskundigen én uiteraard aan een representant van de Zeeuwse Kerk
66-2000-jongeren.
Heeft het zin principieel gesteld
dat de kerk grond heeft? .De vraag
van Kerk 60 2000 is volkomen legitiem
We zijn gedwongen er over te derüien
Een duidelijk antwoord kan alleen wor
den gegeven na advies van deskundigen.
Daarom moet zo'n commissie er komen.
In de provinciale kerkvergadering is
daarop geen adequaat antwoord te ge
ven aan de jongeren.' Aldus ds H. M.
Straling, directeur van het hervormd
maatschappelijk werk in Zeeland.
Kerk 66-2000 heeft het beeld voor ogen,
dat het lid van de kerk een offer moet
brengen. Het bezit van kerkegronden
A I.ANtiMIKKKE
De kerk van Wemeldinge.
lijdt meermalen tot minder offervaardigheid: de
kerk is rijk genoeg, het komt wel van gronden bin
nen.
Bovendien hebben de jongeren van Kerk 66-2000 kri
tiek op het feit, dat de kerkegrond alleen wordt
verpacht aan hervormde lidmaten. Er Is .partijdig-
neid'. De kerk heeft op deze wijze ook formele le
den gekregen, alleen terwille van de grond. Ds Stra-
tlng zegt over deze verpachtingsmethode: .een
ontaarding naar mijn gevoel'.
Htf heeft nog meer kritiek. Met name op de
rentabiliteit. Moet de grond als de kerk dan
per se grond wil hebben niet in grotere kavels
worden ondergebracht, in zo groot mogelijke kavels
aan zo goed mogelflke boeren Een ander punt be
treft verkopen en het geld anders beleggen. Maar
ds Strating realiseert zich terdege dat kerkvoogden
en diakenen uit de agrarische sfeer afkomstig huive
rig staan tegenover dergelijke gedachten. Men moet
echter niet vergeten, zo stelt hij op zijn beurt, dat
ook de landbouw een keiharde efficiënte .business'
is geworden én dat die landbouw in Zeeland een
tekort aan grond zal krijgen door de industrievesti
gingen. En dus: te hard van stapel lopen is ook niet
nodig.
Nog een andere mogelijkheid is dat een deel van de
grond in een Schouws geval betrof het diaconie-
grond in een uitbreidingsplan wordt uitgegeven
als .volkstuintjes' Ds Strating ziet daarin ook in
de toekomst, in een industrialiserend Zeeland met
arbeiders die graag .buiten' zijn nog mogelijkheden.
(Vergelijk daarbij volkstuintjes in steden als Rot
terdam en Schiedam).
Ds Strating voelt veel voor de suggesties van de
Kerk 66-2000 jongeren, Als er grond moet worden
geëxploiteerd, dan alleen als er sociale functies
van de kerk mee zijn gediend. Dan zou die grond
kunnen worden gebruikt voor een bejaardenflat of
een verzorgingsgebouw, voor een speeltuin, voor
jeugdwerk.
Ziet hij mogelijkheden om de grond, zoals landelijk
gebeurt bij de stichting recreatiecentra der Ned.
Hervormde Kerk, onder te brengen in een soort
recreatieschap en daarmee te gaan werken
,Als in Zeeland ooit een zaak als die hervormde re
creatiecentra aan de orde komt, dan moet het
een zaak van protestanten en rooms-katholieken sa
men worden Sociale recreatie moet dan op de
voorgrond staan. De kerken moeten daarmee de
bewuste bedoeling hebben de bijbelse visie op de
recreatie te geven, het sociale spel voor Gods aan
gezicht'
Eén van de klachten van de plaatselijke diaconieën
en van de kerkvoogdijen is, dat men zo zelden toe
stemming krijgt van de provinciale organen tot
grondverkoop over te gaan. Plaatselijk voelt men
zich terwijl men in bepaalde gevallen beslist wel
wil verkopen gebonden. Zijn die klachten ge
grond?
Hierop geeft antwoord de heer A. Langebeeke (Ga-
pinge ionder andere lid van de provinciale diaconale
commissie.
.We willen de verkopen zeker niét stimuleren. Dat Is
ons rechtlijnige principe. Grond is een zeker, een
waardevast bezit. Er moet Als er verkocht wordt
een duidelijk aanwijsbaar object zijn.' De heer Lan
gebeeke gelooft, dat beter kan worden gewacht.
De toekomst met Industrie- en recreatiepastoraat
zal nog heel wat vragen van de kerken.
Overigens is hij het ermee eens, dat bepaald niet
altijd het hoogste rendement wordt verkregen van
ie kerkegronden De provinciale commissie geeft
wel altijd als advies de hoogst toelaatbare pacht
prijs Overigens heeft de heer Langebeeke over de
verhouding kerk-pachter deze opmerking: die is
doorgaans vertrouwelijk en dat kan tot minder za
kelijkheid leiden. Dat betekent later wel eens:
moeilijkheden.
L. BIJ KOEK
.Neem eens een kerk die dertigduizend hectare grond heeft
ter waarde van de tegenwoordige prijs: 300.000. Zet dal
uit tegen zes procent, dal maakt 18.000 per jaar. Voor
die achttienduizend gulden heb je een pracht van een jeugd-
werkleider. En: tussen de suikerbieten kan je zo'n vent niet
zetten'. Oil rekensommetje is van de 31-jarige leraar tuin-
oouwschool L Burger in Kapelle, representant van .Kerk
66-2000'.
0e kerk heeft als taak het evangelie te verkondigen meer
met de daad dan met hel woord. Catechese kan je niet geven
in een consistoriekamer, en juist die catechese betekent: vor
ming, informatie. Hier bij ons ontbreekt er het geld voor een
specialist. Hoeveel merken zitten niet te schreeuwen om
maatschappelijke werkers, beter jeugdwerk, om een jeugdgo-
bouw, een kerkelijk centrum. Het kan als men boter met het
grondbezit omspringt', zo stelt hij.
Overigens: ,niet 61 het geld moet natuurlijk liquide worden.
Maar bouw huizen als er woningnood is, een beiaardentehuis
om de ouden van dagen onderdak te bieden.
,Als gemeente van Christus moet jo niet met een boel centen
vastzitten. Het is niet te verdedigen met de bijbel in de hand.
Als kerk moet je iets durven riskeren. Is die bezitsvorming wel
een zekerheid die bij de kerk de gemeenten onderweg
past? En dan het mondiale aspect: hoe kunnen wi| als ge
meente van Christus waarmaken tegenover de ontwikkelings
landen, de tweederde van de wereldbevolking die honger
lijdt? Je kunt je afvragen of niet de helft van die grond bij
verkoop naar Unicef zou moeten'.'
.Grond is grond' is do rechtlijnige opmerking van de
bejaarde heer C. Philipse, oud-lid van gs, sinds 1926
notabel, thans nog lid van de provinciale kerkvoog
dij com missie 's-Heer-Arendskerke.
Grond is grond. ,Dat betekent: je kunt wel verko
pen, en beleggen in obligaties bijvoorbeeld, maar
wat ls het geheel waard in het jaar 2000. Wat doet
die gulden dan? En grond heeft dan een laag ren
dement, maar grond behoudt ten allen tijde zijn
waarde. Het is mijn plicht dat mijn kerk van dit
vaste bezit ten allen tijde kan blijven profiteren,'
vindt de heer Philipse. Hij heeft er persoonlijk geen
bezwaar tegen als er enkele verkopen plaatsvinden
voor een verenigingsgebouw, een jeugdgebouw, maar
het is niet gewenst alle grond te verkopen.
Praktijkvoorbeeld: ,een gemeente, zeg A., met 58,5
ha grond. Pacht in 1926 11.000. Na twintiger jaren
teruggelopen tot 4200. Toen moest men een be
roep doen op de gemeente. Met het gevolg dat er
een dertig jaar lange strijd is gevoerd om de zoge
naamde rijke gemeente financieel te doen steunen.
Denk eens aan als men wéér zo'n beroep op de leden
zou moeten doen. Dan komt er weer zo'n strijd.'
J. MARKDSSE
,Als ik een kerkbestuur was don zou ik mei dal bezit nut
tige zaken doen, zoals De Veste in Goes, een instuifwerk
voor jongeren, clubwerk, bejaardenwoningen, verzorgingsflat.
Ik begrijp, dat de meeste grond verpacht is aan kleine ge
bruikers. Die hebben het moeilijk als zij 8000 per ha moe
ten betalen en de rente. Dal kan hun bestaan betekenen.
Maar veel von die bedrijfjes hebben geen opvolger. Als do
pachter overlijdt is mijn advies: niet wéér verpachten, maar
zorgen voor geleidelijke verkoop'.
Het advies komt van de heer J. Markusse, voorlichter bij de
Zeeuwse Landbouw Maatschappij in Goes.
Grondbezit omzetten in obligaties, o.d.? ,De kerk is daar niet
voor. Een kerk moet feitelijk helemaal geen grond hebben.
Er zijn toch genoeg ervaringen, dat het voor dominees en
kerkeraden alleen maar bronnen van ellende zijn'.
Belangrijk acht hij structuurverbetering. Is het In zoveel stuk
jes verpachte grondbezit der kerken daarbij een hindernis?
,Er zijn er wel enige, maoi het aantal neemt of. Alle lof
voor de medewerking in de verkavelingsgebieden'.
Wat denkl hij over de jongerensuggeslie ten aanzien van
de arme landen? Goed bedoeld, mnar hoe realiseer je dat?
Niet alleen mensen uil de kerken, ook die er buiten moeten
bereid zijn er heen te gaan, daar te werken met hun ken
nis en handen. Grond verkopen om er jongelui heen te kunnen
sturen zou een mooi niitiatief kunnen zijn voor oen kerk. En
dan moet dat Initiatief verder worden gedragen door do hél*
bevolking. Z6 kunnen do ontwikkelingslanden het best wor
den geholpen'.
C. DE SCHIPPER
De praktijk van een gemeente (ongeveer 1600 zielen, zo'n
500 belijdende leden) een rijke gemeente: Wemeldinge. Met
120 ha grondbezit, grond in Wemeldinge en daarbuiten,
woarvon het grootste is de schenking door mejuffrouw Koo-
mans omstreeks 1780, de Slelhoeve. De begroting van de
Kerkvoogdij heeft een totaal van omstreeks 60.000. Daar
van komt voor zo'n dertigduizend uit grondpacht. De rest
wordt geput uit collecten, vrijwillige bijdragen (die stijgen)
en nog wal andere bedragen. De grondpacht moet worden
verminderd met polderlasten, grondbelasting.
Voorbeeld: vorig jaar is grond verkocht aan de gemeente,
grenzend aan die van het bejaardentehuis. Doel: de bouw van
twintig bejaardenwoningen. Er is ook grond verkocht voor
het kerkelijk centrum, een trots bezit. De grond van de
Stelhoeve zal men nooit kunnen verkopen: één van de
bepalingen bij de schenking was dat het bezit niet bezwaard
Df verkocht mocht woHen. De hervormde gemeente von We
meldinge was in die tijd arm.
Alleen hervormde pachters? De heer C. de Schipper, sinds
enkele jaren president-kerkvoogd, daarvoor zo'n twaalf |aai
kerkvoogd, antwoordt: ,bij openbare verpachtingen zijn ook
nlet-hervormden pachters geworden. Het is soms gebeurd,
dal de pacht overging noor gereformeerden of vrije evangel!-
schen. Als er nu een perceel vrijkomt don blijft hel aan
hervormden, belijdend of doopleden. Ons standpunt: zij ko
men voor de lasten in aanmerking, dan ook voor de lusten'.
Gronden samenvoegen? .Dan dupeer |e een groot aantal
meelevende mensen, die or op het ogenblik hun bestaan
In vinden'.
P. W. c. VAN WESTEN
Niet ongerust voor de gronden in Zeeland er is nog ge
noeg nodig voor recreatie en industrie, nog steeds komen
grote aantallen buitenlanders grond kopen, in het noorden
Duitsers, in het zuiden van Zeeland Belgen. Van overschot
van gronden is praktisch geen sprake in Zeeland, wel van
tekort. Enkele samengevatte opmerkingen van do heer P. W.
C. van Westen, ouderling-kerkvoogd in Oud-Vossemeer, lid
van de provinciale kerkvoogdijcommissie en onder andere ook
kringvoorzitter van de kring Tholen van de ZLM.
Hij acht hel beslist niet noodzakelijk om nu halsoverkop tot
verkoop over te gaan.
In kleine gemeenten zijn er meestal geen deskundigen op het
gebied ven grond. Bovendien: de moderne tijd vraagt eek
snel handelen. Verder: de vacatures in de kerkeraden en
kerkvoogdijen. Daarom gelooft hij dat hel toch hal beste is
als een provinciaal college ovei grondverkopen beslist. Maar:
een direct persoonlijk onderhoud met de plaatselijke belang
hebbenden is van belang. Bovendien: deskundigen moeten
worden geraadpleegd, vandaar ook de plannen voor de elders
op deze pagina genoemde commissie.
Grond verkopen en beleggen?' Ja, maar onder toezicht van
een provinciaal college. Niet direct bij mandaat aan een ge
meente: ik ben bereid tot verkoop, als éérst do gemeenteleden
geactiveerd worden voor de bedragen die nodig zijn. Men kan
niet iets in een opwelling doen, maar do oudere mag ook
geen sta in de weg zijn'.
We kregen toegezonden, twee exemplaren zelfs, de brochure .Wereldhan
delsconferentie II, New Delhi', welke is uitgegeven door de Nederlandse
Organisatie voor Internationale Bijstand (NOVIB). In februari en maart
zal in de Indiase stad de genoemde conferentie worden gehouden. In 1964
is de eerste conferentie van die naam gehouden in Genève. We lazen in
een begeleidend schrijven bij genoemde brochure dat helaas moest .wor
den geconstateerd dat er niet veel vorderingen waren te registreren met
betrekking tot de oplossing van de problematiek van de ontwikkelings
landen'. Het is nu de bedoeling van dit boekje om onder ons volk meer
begrip, meer belangstelling te wekken voor de problemen van wereldfor
maat welke hier liggen en die tot een oplossing zullen moeten worden
gebracht. Het gaat over de verhouding tussen de arme en rijke landen,
over de handelsrelaties die er zijn en die er zullen moeten komen, over de
prijzen van de grondstoffen enz.
Het boekje gaat over ontwikkelings
hulp, over overdracht van kapitaal
en kennis, welke nodig ls opdat de
kloof die er gaapt tussen de rjjke
en arme landen niet nog al maar
groter wordt, hetgeen tot nadeel
voor beide zal leiden. Twee arti
kelen zijn in dit boekje opgeno
men. Mevrouw drs M. J. 't Hooft-
Wel vaars schrijft over: Enkele be
schouwingen naar aanleiding van de
tweede wereldhandelsconferentie en
drs J. H. van Ommen over: parti
culiere investeringen als ontwik
kelingsinstrument.
Waarom is ons deze brochure toe
gezonden en waarom wordt gevraagd
er enige aandacht aan te besteden?
Wat er in de wereld van de han
del omgaat behoort toch niet tot
deze rubriek. Evenmin is dat het
geval met allerlei aspecten die hier
mee samenhangen, de wereldpolitiek,
de wereldfinanciën enz. Meer duide
lijk werd ons de toezending van de
ze twee artikelen toen we in het
begeleidend schrijven lazen dat de
redacties van een achttal bladen en
tijdschriften de handen ineen had
den geslagen en besloten hadden
,voor gemeenschappelijke verant
woordelijkheid een cahier uit te ge
ven', waarin le betekenis van de ko
mende wereldhandelsconferentie
wordt uiteengezet. Onder die bladen
vinden we Mihtia Christi, Pax Chris-
ti, Sjaloom en Wending, welke toch
ergens een kerkelijke binding heb
ben. Deze acht zijn van plan in hun
tijdschriften de problemen die door
de wereldhandelsconferentie aan de
orde worden gesteld, te bespreken.
Die gemeenschappelijke uitgave houdt
niet in dat de redacties van al deze
acht bladen het hartroerend eens
zijn en ook niet dat zij geen andere
wensen hebben dan die, welke In
deze twee artikelen tot uitdrukking
worden gebracht. Met elkaar zijn ze
het er alleen maar over eens dat
het broodnodig is dat in zo breed
mogelijke kring kennis wordt geno
men van de vraagstukken waarom
het hier gaat. De regering van ons
land heeft er politiek en economisch
mee te maken en zeker als stemge
rechtigde burgers mogen we toch wel
enig inzicht nebben in de niet ge
makkelijke vragen die hier liggen.
Doch het ls niet alleen een vraag
stuk voor regering en volksverte
genwoordiging, zij het dan ook dat
een regering van een landje als het
onze weet aat ze alleen ln interna
tionaal verband kan meewerken. Het
ls een vraagstuk dat gaat over heel
de wereldsamenleving en waar sa
menlevingsvraagstukken aan de or
de komen, is de kerk er altijd bij
betrokken. Zij heeft te maken met
de verhouding van de ene mens tot
de andere. Het mag haar niet on
verschillig laten hoe de harmonie of
disharmonie is tussen groepen waar
uit ook de kleinste gemeenschappen
bestaan. En zo zal ook de kerk,
ln wereldverband, ermee te maken
hebben wanneer het gaat om de
verhouding van rijke en arme lan
den. Op de conferentie van kerk en
samenleving, die twee jaar geleden
ln Genève is gehouden, ls dit met
alle duidelijkheid gestold door de af
gevaardigden uit de kerken van de
arme landen. Niet dat zij van de ker
ken verwachtten dat deze de crisis
waarin hun landen verkeren zullen
kunnen oplossen, maar wel verwach
ten zjj dat de kerken hun zijde zullen
kiezen. Er liggen in het evangelie
bepaalde normen, die niet zonder
schade terzijde kunnen worden ge
schoven, ook niet wanneer het gaat
om verhoudingen van wereldformaat,
die zomaar niet te overzien zfln.
De vorige maand was het twintig
jaar geleden dat de algemene ver-
fadering van de Verenigde Naties
e .universele verklaring van de rech
ten van de mens' heeft aan eenomen.
Daarin staat in artikel 25: .Een
ieder heeft recht op een levensstan
daard, die hoog genoeg is voor de
gezondheid en het welzijn van zich
zelf en zijn gezin, waaronder inbe
grepen: voeding, kleding, huisves
ting en geneeskundige verzorging
en de noodzakelijke sociale diensten,
alsmede het recht op voorziening ln
Êeval van werkloosheid, ziekte, tnva-
diteit, overlijden van echtgenoot.
ouderdom of een ander gemis aan
bestaansmiddelen ontstaan ten ge
volge van omstandigheden onafhan
kelijk van zijn wü'.
Sjaloom, waarin we de belangrijkste
artikelen van die verklaring van de
rechten van de mens vonden, haalt
deze aan omdat 1968 verklaard ls
tot het jaar van de rechten van de
mens. Er is nog veel, heel veel te
doen, verzucht dit maandblad.
Hetgeen we ln het boekje over de
wereldhandelsconferentie n lezen,
gaat natuurlijk veel over de econo
mische, financiële en politieke pro
blemen die er ln onze wereld kt
haar geheel zijn. Wij hebben een
overvloed van communicatiemidde
len. We horen uit landen dïe we
maar vaag bij Mime kennen en de
televisie laat ons reizen naar gebie
den waar we misschien huiverig zou
den zijn er zelf heen te gaan. Die
moderne communicatiemiddelen bren
gen ,ona in aanraking met arme
volken, maakt hen tot onze naasten,
tegenover wie het gebod tot naasten
liefde evenzeer geldt als tegenover
de binnenlandse buurman'. Wie hoort
er in deze aanhaling niet een bijbel
se klank? De assemblee van de We
reldraad van Kerken die dit jaar
in Uppsala wordt gehouden, zal het
ook over dezelfde vraagstukken moe
ten hebben (gedeeltelijk althans) als
waarover men zal spreken op de
wereldhandelsconferentie. Een van de
studiecommissies die de assemblee
moeten voorbereiden, is ingesteld met
STEMMEN UIT
DE KERKEN
het oog op .werken voor rechtvaar
digheid en vrede in de wereld'. We
komen hier, als we de korte aante
keningen uit, het voorbereidingsboek
je .Alle dingen nieuw" lezen, met
dezelfde vraagstukken ln aanraking
als waarom het gaat in de genoemde
brochure van de NOVIB. ,De opzet,
tegemoet te komen aan iedere men
selijke nood, bracht de afdeling In
terkerkelijke hulp, vluchtelingen- en
werelddienst als vanzelf tot de on
ontkoombare conclusie dat, hoe be
langrijk hulpverlening ook is, meer
nadruk gelegd moet worden op de
nog belangrijker zelfontplooiing.'
(namelijk van de ontwikkelingslan
den). .Een rechtvaardiger interna
tionale politiek men denke bij
voorbeeld aan het prijsbeleid voor
grondstoffen moet het kader
scheppen waarnlnnen projecten voor
zelfontplooiing kunnen worden uitge
werkt.' En dan gaat dat hoofdstuk
verder met uiteen te zetten hoe aeze
studieafdeling van de wereldraad te
maken kreeg met .nieuwe maat
schappijstructuren' en .nieuwe vor
men van Internationale betrekkingen
om rechtvaardigheid te bevorderen
tussen de verschillende rasseD en
economische groeperingen'. Daarom
zal de wereldraad zich moeten be
geven ook op politiek terrein. Zo
staan de kerken in dezelfde straat
als de leden van de wereldhandels
conferentie.
Ook de kerken doen aan ontwikke
lingshulp. Het is een druppel op een
Sloeiende plaat, we weten het Wie
e brochure van de NOVIB leest
komt, ook als leek. onder de indruk
van de enorme wereldproblemen die
hier liggen. De taak van de kerken
zal zijn voort te gaan met hun eigen
ontwikkelingshulp Ze zullen het moe
ten uitbreiden zoveel als hun dit
mogelijk is. Dat kerkelijke werk is
meestal van een zeer bijzondere aard
en het riekt niet direct naar poli
tiek. wat !n vele gevallen een groot
voordeel is. En voorts zullen de ker
ken het van de daken moeten
schreeuwen hoe onontkoombaar de
volken van onze aarde staan voor de
vraag van de r(jke en arme landen,
opdat steeds meerderen ervan over
tuigd raken dat wij in onze rijkdom
nog altijd een gebod van naasten
liefde hebben ten opzichte van onze
arme buren.
Marcus 3, 1—6.
De week van 18 lol 25 |anuari wordt in steeds meer kerken en kringen gevierd als een
bidweek voor de eenheid der kerk. Van alle konten komen mensen samen om de ene God
en Voder van Jezus Christus te belijden e«i oan te roepen als onze God-der-mensen.
Het is dus duidelijk, woarom deze week beven deze meditatie het woord ,eenheld' is
geschreven.
Is het ook duidelijk, wat de genezing van de man met de verschrompelde hand (Morcut
3 ,1—6) er mee te maken heeft? Daar vormt Jezus een éénheid met een hulpeloos mens,
die zijn gezondheid en de godsdienstige maatschappij legen zich heeft. Jezus kiest de
kant van deze kleine mens, een hulpeloos klein radertje tussen de grote median ismen van
gezondheid en godsdienst. Éénheid is niet de vooronderstelling: we zijn allemaal mensen,
we horen dus bi| elkaar en we horen dus bij God. Éénheid Is: de daad van Gods komen
lot het verloren schepsel. Het is Jezus, het vlees-geworden Woord.
Wanneer wij bidden om eenheid, moeten we dus goed weten, wot we doen. In de Geest
van Jezus beteken! éénheid: hulp en solidorHolt en trouw jegens uitgestoten en apart-
geplaatste mensen, opkomen voor de zwakken, en dal olies onder de kritische blikken
van de Farizeeën'.
De grote verzoeking is dan, dat we bidden era éénheid, maar op het oog kobben een
nieuw bastion von kerkelijke grootheid. Dan wordt .éénheid* oen defensief begrip. Moor
volgens de Schriften is .éénheid' een offensieve zaak. Er op uitgaan, zoeken, redden,
helpen. Dot zal ergernis geven aan velen. Moor de kerk zal et nievw In worden.
RILLAND W. L DEKKER
