Onkruidbestrijding
land- en tuinbouw
regeringspartijen
Voorzichtig met
verwijderen
van riet
ZEELAND IN DE KOMENDE
ONDERWIJSHERVORMING
TERNEUZENSE BRANDWEER
WÉL VOOR TAAK BEREKEND
Teleurstellend
bezoek aan
expositie
DOW en napalm
Beschaving en
dictatuur
Griekenland en
de democratie
ZATERDAG 13 JANUARI 1968
Wissel Zeeuws-Vlaanderen
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Gebruik van chemische middelen
Met belangstelling nam Ik kennis
van het verslag in de PZC van 6
januari 1968 aangaande de chemi
sche onkruidbestrijding In de land
bouw. Laten we daar ook zeker de
tuinbouw Ln zyn algemeenheid bij
betrekken.
Ik kan het volkomen begrijpen dat
men in deze moderne tijd de chemi
sche onkruidbestrijding niet weg kan
denken, hoewel ze onmiskenbaar
schade berokkent aan de vogelstand.
Hoe dierbaar mij de vogels zijn, toch
zal er niet aan te ontkomen zijn
op de ingeslagen weg voort te gaan.,
en ons de slachtoffers te laten wel
gevallen. Indien men echter met ver
stand deze bestrijding toepast kan
het aantal slachtofers tot een mini
mum worden beperkt. Men ruimt ook
niet de auto's en de vliegtuigen op.
hoewel deze veel menselijke slacht
offers eisen. Men kan onze samen
leving niet meer indenken zonder
de moderne bestrijdingsmiddelen en
het moderne verkeer.
Naast de gevaren voor de vogelstand
wil ik wijzen op het verknoeien van
stads- en landschapsschoon. Wat
wordt door onoordeelkundige toepas
sing veel schade berokkend aan bo
vengenoemd schoon!
Dat men tussen en onder vrucht
bomen alles doodspuit kan ik begrij
pen, noch met de hand of de ma
chine is dit economisch uit te voeren.
Waarom echter op onoordeelkundige
wijze de sloot- en bermkanten te be
spuiten? Vanaf mei zijn deze sloot-
en bermkanten een geheel jaar door
een ergernis in het stads- en land
schapsbeeld, vanwege de dorren en
dode vegetatie. Deze stommiteit laat
zich echter gelukkig wreken, omdat
in de daaropvolgende winter, sóms
reeds in het najaar, de slootkanten
afschuiven, omdat de dode wortels
van de grassen en weldeplanten de
ze niet meer vast houden, zoals d^t
voorheen het geval was. De afwa
tering komt hierdoor lelijk in ae
verdrukking. Waarom gebrukt men
niet een selectief bestrijdingsmiddel
dat enkel de twee-zaadlobbigen
doodt, zoals de brandnetels en dis-,
tels Men spaart de grassen en de
sloot- en bermkanten blijven mtact.
We missen dan vele twee-zaadlobbi-
ge wilde bloemplanten, maar het
stads- en landschapsbeeld wordt niet
bedorven.
Niettegenstaande men het nadeel
van deze dode kale slootkanten ziet,
zijn er nog altijd onkruidbestrijders
die deze domheid steeds toepassen.
Wil men de eenzaadlobbige grassen
in hun groei remmen dan behoort
men met groeiremmiddelen te spui
ten, met een zeer goed resultaat.
Indien de slootbodem geheel begroeid
is met riet. dan is dit niet te dulden
met het oog op een goede afwate
ring. Op de bodem van de sloot moet
dit worden verwijderd. Maar laat
men toch rekening houden dat op
plaatsen met mooi landschapsschoon
dit niet wordt aangetast. Niet mid
den ln de zomer hiermede reeds be
ginnen. Men kijkt dan een gehele
zomer op het dorre riet. Ik geef toe
dat men zijn werk zo goed mogelijk
moet verdelen, maar spuit de mooie
punten In het landschap en langs
mooie wegen als het riet zijn bloe
men gaat vertonen. Het riet leent
zich nog zeer goed in de late nazo
mer om dit dood te spulten.
Laat men zeer brede rietkragen des
noods wat intomen, maar laat in vre
desnaam de smalle rietkragen in ves
ten en welen intact. Nu is de mooie w
waterplas (voorheen omzoomd don: SjKr
de afgestorven rietkraag) omlijni
met eenzelfde eentonige vestkant
Steunpunten van de vestkanten wor- fy.
den opgeruimd met alle nare gevol-
gen van afschuiven of wegspoelen
door het water. Op de grote water
vlakten. waarop steeds veel water
vogels voorkomen, kunnen deze geer.
beschutting meer tussen de stengels
vinden. Het broeden van de water
hoentjes, die graag hun nest tussen
de stengels bouwen, lukt niet meer
Ook het zoeken van insekten tussen
de stengels is niet meer mogelijk.
Vooral is het een groot bezwaar voor
de waterhoentjes, ganzen en zwanen,
vooral voor de laatste, deze voeder,
zich zeer graag en veel met onder
water liggende en groeiende riet
wortelstokken, het is niet denkbeel
dig dat zwanen, indien het gewas
bespoten is, hieraan sterven. Deze
vogels zijn nu eenmaal pianteneters
Ook het zuurstofevenwicht, dat door
de water- en moerasplanten op pei
wordt gehouden, dreigt door het uit
roeien van bepaalde planten te wor
den verstoord, hetgeen fataal is voor
het water en dus ook voor de vis
stand. Vesten en welen, toch reeds
met stilstaand water, zijn meestal in
de zomer met warme dagen een
bron van ergernis. Te weinig zuur
stof verwekt een onaangename geur
en kleur van het water. Het mooie
silhouet van het dode en dikwjjls
van het berijmde riet is in de winter
verdwenen, om nog niet te spreken
van het mooie wisselende perspec
tief en de gebroken lijnvorming van
de oeverranden, zowel winter en zo
mer, indien men langs deze water
plassen wandelt.
Men moet niet aankomen met de
opmerking, dat het riet in de winter
de schaatssport moeilijkheden be
zorgt. Indien er slechts smalle riet
kragen zijn, heeft niemand er hin
der van. Nadat het ijs enigszins be
trouwbaar is, kan men de dode riet
stengels afschoffelen en de banen
zijn klaar voor men gaat rijden. Komt
er geen Ijs dan kunnen de vogels
gedurende de gehele winter beschut
ting zoeken tussen de stengels.
Op vele vergaderingen, die ik inder
tijd bezocht, heb ik steeds gepleit
om met de natuurwetten rekening
te houden. Bij sommigen vond ik
gehoor, maar men is net zo vlug
vergeten, bij anderen een medelijden
de lach of opmerking. De voorbeelden
van de niet nagekomen beloften lig
gen voor het grijpen. Hopelijk dat
deze regels ertoe mogen bijdragen,
dat door het rustig lezen en herle
zen meer toegepaste aandacht wordt
betracht, ter meerdere glorie van ons
mooie Zeeuwse landschap in al zijn
facetten, en m het bijzonder van onze
mooie flora en fauna.
Nog een opmerking van andere aard.
Door de stad wandelend, ziet men
bij vele bewoners hyacinten op glas
in de vensterbank staan, met een
groene top van 2-3 centimeter. Dit
wordt een grote mislukking. De top
moet minstens 6-7 centimeter lang
zijn voordat de bol in het licht mag.
Dit heeft uw leverancier zeker ver
teld. Zet ze vlug in het donker, dan
is er tenminste kans dat de bloem
uit de bol komt, doet u het niet
dan krijgt u een miezerig in elkaar
gedrukte bloem.
Goes
K. Goudzwaard
Bemiddelaars
Het is goed dat de politie waar
schuwt tegen mogelijke onjuiste
praktijken van bemiddelaars die zich
middels een advertentie aanbieden
voor verkoop van onroerende goede
ren.
U stelt in een artikel in de PZC van
29 december 1967 echter dat, alvo
rens in te gaan op een advertentie
van het voornoemde soort, het beste
eerst contact kan worden opgenomen
met de politie. Dit lijkt mij niet al
leen een vrij omslachtige, maar bo
vendien een volkomen overbodige
methode. Nederland kent nl de ma
kelaar in onroerende goederen, die
als zodanig door een arrondisse
mentsrechtbank is beëdigd. Zulk een
beëdiging vindt pas plaats nadat een
onderzoek is ingesteld naar vakbe
kwaamheid. betrouwbaarheid en on
afhankelijkheid. Wie niet is beëdigd
mag de makelaarstite! niet voeren.
Er kan dus zonder meer gesteld
worden dat een ieder die zich bij de
koop of verkoop tot een makelaar
wendt voldoende waarborgen heeft,
dat zijn belangen op de juiste wijze
worden gediend. Indien er geen
transactie tot stand komt dan zal
aan de makelaar ook geen honora
rium verschuldigd zijn.
A«. Sinke jr
secretaris Nederlandse
bond van makelaars in on
roerende goederen,
afdeling Zeeland
Het ls rnjj gebleken dat buiten Ter-
neuzen de indruk is gevestigd dat
de Temeuzense vrijwillige brandweer
wat betreft manschappen en mate
rieel niet berekend zou zijn op een
brand als deze week hier heeft ge
woed. Daarom voel ik mij verplicht
een en ander nog eens nader toe
te lichten.
De totale inzet van gemeentemate
riaal was: 1 hogedruk nevel wagen.
3 lagedrukpompen met een inzet
van 16 stralen en daarnaast een wa
terkanon met een vermogen van 3300
liter per minuut. Alle mate
riaal werd ln eerste aanleg door
eigen personeel bediend. Daar de toe
stand zeer kritiek leel:, mede in ver
band met de windkracht, rookont
wikkeling en niet te voorziene risi
co's het hoofd te kunnen bieden,
werd een beroep gedaan op BB,
Philips en Dow. BB voor eventuele
reservemateriaal bij uitvallen van
eigen materiaal, wat niet nodig is
geweest. Philips en Dow hebben, na
dat de brand ingesloten was en het
uitbreldingsgevaar geweken, circa
één uur na inzet (hetgeen in brand
weertermen heet .de brand meester")
de manschappen van Terneuzen ge
leidelijk aan afgelost, van wie er
verschillende gewond waren, en alle
tot op de huid toe nat. Wij zijn hen
dan ook zeer dankbaar. De blusboot
van de firma Müller kwam zijn dien
sten aanbieden, maar was niet meer
nodig en is ln reserve blijven liggen.
Mijnheer de redacteur, ik heb mij ver
plicht gevoeld om naar aanleiding
van allerlei geruchten de Terneuzense
bevolking wat de brandweer betreft
ferust te stellen en te verzekeren
at wat materiaal en manschappen
betreft ze berekend ls naar het brand
risico van onze gemeente, en dit
reeds verschillende malen heeft be
wezen. gezien de branden in de
Noordstraat van de afgelopen jaren.
A. L. de Vin
ondercommandant
vrijwillige brandweer
Temeuzen
POLITIEKE VEREN
Najaarskleuren ZCÊUWSC belangdl en
rcedn zjjn najaars-
Do natuur gaat reeds zj|n najaars
kleuren vertonen en het Ijjkt of het
riet wat. vroeger dan voorheen aan
het afsterven is. Het effect van de
bestrijding is hetzelfde. Het stads
vest) of IandeH|k beeld wordt op
deze manier niet verstoord. In de
winter kan het dode riet worden op
geruimd.
Het riet 1» nu eenmaal niet weg
te denken uit onze sloten, vesten en
welen. Het is er een onverbrekelijk
deel van, door vele dichters, ook he
dendaagse, bezongen. Het Idee slaat
steeds meer over om ook het riet
te laten verdwijnen uit onze mooie
Zeeuwse vesten en welen. De bestrij
ding van het riet ten opzichte van
de flora en de fauna als biologisch
evenwicht, speciaal in vesten, wil ik
nailer bek(jken.
In navolging van de kersttentoon-
stelllngen in het stedeiyk museum
te Amsterdam, het gemeentemuseum
ln Den Haag, het Boymansniuseum
te Rotterdam en het Van Abben-
museum te Eindhoven, heeft sinds
enige jaren ook Zeeland in Middel
burg zijn .kerstsnion' van de stich
ting Zeeuwse eeldendc kunstenaars
en nog wel in de prachtige Vleeshal
van het stadhuis, zo centraal gelegen
verlost dus van de gedecentraliseer
de ligging van het voormalige kunst
museum in het Schuttershofstraatje.
Reuze. 22 Zeeuwse beeldende kunste
naars krijgen daar de gelegenheid te
tonen, wat met de creatieve potentie,
elk schepsel meegegeven, wel of niet
valt te bereiken. Helaas, het bezoek is
bedroevend, plus minus 700 (vorig
jaar 1000). Zelfs de scholen lieten
nagenoeg verstek gaan, en wil men
de beeldende kunst ais levensverrij
king. als integrerend deel van de
culturele samenleving ontwikkelen,
dan moet men toch zeker bij de
jeugd beginnen. Om de kerstvakan
tie te ontlopen Is de tentoonstelling
hiervoor verlengd tot 11 januari. Weer
.a ship that past in the nlght'. on
danks de medewerking van het ge
meentebestuur en de pers. ondanks
de Inviterende Zeeuwse vlag, goed
zichtbaar aan de must vóór de in-
jang van de Vleeshal. Nu zal er in
boven aangehanlde steden ook we)
iets aan mankeren, gelet op de op-
merking, zo ad rem. van de 80-jarige
grote bouwmeester Dudok van Heel
namelijk: .Ik geloof, dat ons inner
lijk geluk niet evenredig ls aan onze
materiële welvaart'.
Maar in onze provincie moet er nog
héél wat gebeuren, voordat het ge
nieten van beeldende, met haar ont
stellende mogelijkheden, in is. Maar
we vechten door. Het .Luctor et
Emergo' geldt ook voor dit belang
rijk onderdeel van onze samenleving.
Louis Heymans
Middelburg
Discriminatie voor
Zeeuiosch-Vlaanderen
Onlangs, by de debatten over de mo
tie van de heer Westerhout, tegen
de verhoging van de veertarieven,
door minister Bakker van verkeer
on waterstaat voorgesteld, is weer
eens duideiyk gebleken, dat met de
belangen van Zeeland en vooral van
Zeeuwsch-Vlaanderen door de vier
regeringspartijen geen rekening
wordt gehouden.
Zeeuwsch-Vlaanderen is alleen maar
goed om belasting te betalen; zelfs
een soort dubbele wegenbelasting.
Men kan zich de vraag stellen en
terecht: Hoe is het toch mogelijk,
dat de vier regeringspartijen het
goedkeuren; dat een g'.-deelte van het
Nederlandse volk, namelijk de
Zeeuws-Vlamingen, zv. 'ardcr worden
belast dan de cverige Nederlanders.
Men behoeft tijd geen neger te
zijn om achteruitgesteld te worden.
Het is ten overvloede naar voren ge
bracht. dat het onbegrijpelijk is, dat
er tol moet worden betaald om als
Zeeuws-Vlaming het zogenaamde
moederland te bereiken. Ieder nuch
ter mens beschouwt de veren als
een verlengstuk van de wegen, wat
ze ook zijn. De bruggen, tunnels, zes-
baanswegen. klaverbladen enz. in
overig Nederland zijn tolvrij.
Er wordt altijd zo hoog van de toren
geblazen door de regering, over de
discriminatie, bijvoorbeeld blank te
genover zwart in andere landen. Ze
laten zelfs miljoenenorders duik
boten voor duizenden mensen
werk die niets met discriminatie
tc maken hebben, naar andere lan
den gaan. Het ware beter in eigen
huis schoon schip te maken!
De discriminatie viert hier in Ne
derland nog hoogty, vooral tegen
over de zelfstandigen, bijvoorbeeld
de algemene kinderbijslagwet om
maar één voorbeeld te noemen. Zo
is het ook met de veren over do
Westersohelde gesteld, deze behoren
op grond van gelijke rechten, gelijke
burgers, vry te zijn, dit is een natio
nale plicht. Ik lean daarom de KVP,
VVD, AR en CHl." niet begrijpen;
op welke reële gronden z(j voor deze
verhoging van de veertarieven heb
ben gestemd. Ik hoop daarom dat
zy. hij een volgende verkiezing hier
in Zeeland, de rekening worden aan
geboden. Wie wil er nu nog nis Zeeuw
voor een partij stemmen, die tegen
de gclrkheid en ontwikkeling van
Zeeland is? Ook in de provinciale
staten van Zeeland hebben de frac
tieleiders van bovengenoemde partij
en heel wat politieke komedie ten
tonele gebracht met de verenmotie.
Dc heren hadden zich uiterlyk wel
de moeite kunnen besparen zich hier
over druk te maken, want de neu
zen waren reeds bij voorbaat in hun
fracties van de tweede kamer geteld
en ze hebben zelfs geen kans gezien
ook maar één lid van haar fractie
mee te krygen. De vier Zeeuwse ka
nverleden hebben gewoon dispensatie
van hun fractie gekregen om tegen
te stemmen voor de uiterlijke schijn.
Het kon toch geen kwaad.
Het woord is nu aan het actiecomité,
het bedryfsleven en het Zeeuwse
volk. Er is een gezegde ,het moet
eerst goed slecht zyn, wil het beter
worden'. Slecht en oneeriyk Is het,
maar we moeten biyven vechten tot
dat er weer vrije vereu zijn. Of moet
onze hoop gericht zijn voor Zecuwsch-
Vlaanderen, zoals voor de Industrie,
op onze zuiderburen.
G. de Waal
Nieuw-Namen
Het chemische concern Dow Chemi
cal produceert napalm ten behoeve
van do Amerikaanse oorlogvoering
in Vietnam. Vorige week is publieke
lijk de vraag gesteld of Dow Che
mical Temeuzen ook napalm ver
vaardigt. Op deze vraag heeft een
woordvoerder van Dow Chemical
Temeuzen ontkennend geantwoord.
Volgens deze woordvoerder maakt de
vestiging in Terneuzen wel polysty
reen (het belangrijkste bestanddeel
van supernapalm), maar voor een an
dere toepassing.
Na afloop van de Vietnamdemonstra-
tie in VÜssingen op 30 december jl
sprak ik in het Concertgebouw over
het door Bertrand Russell in het le
ven geroepen Vietnam-Tribunaal. Bij
een bespreking van de door de Ame
rikanen ln Vietnam gebruikte wape
nen kwam ook de Dow Chemical ter
sprake. De Dow Chemical maakt niet
alleen napalm voor de Amerikaanse
oorlogvoering, maar heeft ook toege
zegd het ontbladeringsmiddel 2, 4, 5.
T aan het Amerikaanse leger te le
veren. Dit middel wordt gebruikt om
de oogst te vernietigen in die gebie
den, die onder controle staan van het
Zuidvletnamese nationale bevrij
dingsfront. Dat het Dow Chemical-
concern deze toezegging heeft ge
daan ontleen ik aan liet rapport over
chemische oorlogvoering' dat de Pa-
rijse hoogleraar Edgar l^derer het
Veitnam-Tribunaa lheeft voorgelegd.
Andere chemische bedrijven die de
zelfde toezegging hebben gedaan
zyn: Diamond Akali, Uniroyal Che
mical. Thompson Chemical. Herru
les, Monsanto, Ahsul and Thompson
Hnyward. Ik heb in dit verband ge
zegd, dat lk niet weet of in Terneu
zen napalm, polystyreen oestemd
voor napalm, of 2, 4. 5, T voor de
Amerikaanse oorlogvoering vorden
gemaakt. Natuurlijk ls het belang
rijk om terdege uit te zoeken of deze
produkten ln Terneuzen worden ver
vaardigd. en zo ja, of ze al dan niet
voor de Amerikaanse oorlogvoering
In Vietnam bestemd zyn. Klaar notr
GEVAARLIJKE
LAKSHEID
Het lezen van het verslag over de
Vietnam-demonstratie (PZC van 2-
l-'68) heeft me er toe aangezet ook
eens naar de pen te grijpen. Onge
veer honderd mensen liepen in die
betoging mee. De demonstranten
zelf Tvaren over dit aantal niet on
tevreden. Echter dat honderdtal is
naar schatting slechts één procent
van hen die wisten dat deze demon
stratie gehouden zou worden.
Het Zeeuws Vredescomité, dat de
betoging organiseerde, verspreidde,
om eén ding te noemen, 7500 sten
cils waarop de protestmars werd
aangekondigd. Aldus gezien is hon
derd betogers niet veel. Het is te
weinig, veel te weinig. Hoe komt dat
Waarom is men zo weinig actief?
Uiteraard lopen voorstanders van de
Amerikaanse politiek in de kwestie
Vietnam niet mee met zo'n'demon
stratie.
Voorts is het begrijpelijk dat een
aantal mensen door beroepswerk
zaamheden op de zaterdag verhin
derd ls om actief deel te nemen aan
een demonstratie. (Ik bedoel winkel
bedienden enz., niet dominees, die
ook graag met dit argument komen).
Ten derde en ten vierde kan men
nog onderscheiden: zij, die niet mee
durven lopen en zij, die de zin
van demonstreren niet inzien. Uit
gezonderd de tweede groep, hadden
al deze mensen toch wel de lezing
kunnen bijwonen na afloop van de
de demonstratie. Dat was niet het
geval, enkele goeden niet te na ge
sproken.
Een andere vorm van sympathie
betuiging was mogelijk geweest door
het storten van een gift ter bestrij
ding van de onkosten die zo'n pro
testmars met zich meebrengt. Ook
dit behoorde tot de uitzonderingen.
Nu wil ik hier niet pretenderen alle
vormen van sympathiebetuiging te
hebben opgenoemd en evenmin dat
ik alle bezwaren van niet-demon-
stranten heb aangetoond. Toch con
cludeer ik, ondanks dat, een grote
mate van laksheid bij velen. Want
het is toch haast onvoorstelbaar,
dat alle niet-aanwezigen het eens zijn
met wat Amerika in Vietnam doet.
Of iaat het u gewoon koud? Bent
u uw broeders hoeder niet? Laat u
Gods water over God3 aldcer lopen,
of anders gezegd: laat u, zonder
enige vorm van protest, napalm,
giftige stoffen enz. door de .barm
hartige Samerikaan over het volk
en de velden van Vietnam gooien?
Mijns inziens ls de kwestie belang
rijk genoeg om er eens over na te
denken. Tot slot zou ik een beroep
willen doen op alle sympathisanten
van het ZVC, van de demonstratie,
van de achtergrond daarvan om, in
dien nodig, actief'te zijn en actief
te blijven.
Nogmaals: de kwestie is belangrijk
genoeg, angstwekkend belangrijk.
Het gaat om de vrede in de wereld.
Het gaat om een halt ln een volke
renmoord, om het voorkomen van
een dc-rde wereldoorlog.
De zwijgers, de toestemmers graven
hun eigen graf, zoals dat nu letter
lijk door Amerikanen is toegepast
als ondervragingsmethode in Viet
nam. Mijn slotvraag: war was u
zaterdag 29-12-'67, waar staat u
E. Reinhoudt.
Oude Kade 4
Wolphaartsdijk
belangrijker ls het. In te zien dat
Dow Chemical Terneuzen deel uit
maakt van een concern dat er blij
kens de verklaringen van zijn oresi-
dent-directeur Herbert Doan een
principe van maakt napalm te pro
duceren. In Time van 3 november
1967 legt president Doan er de na
druk op dat napalm economisch ge
zien onbelangrijk is voor het oedrijf.
Het maken van napalm is veel meer
een principekwestie dan een kwestie
van geld. En ln Newsweek van 13
november 1967 zegt Doan: .Niemand
van ons houdt echt van napalm, maar
wij hebben niet te oordelen over de
morele kant van het gebruik van na
palm Het zou echt onmogelijk voor
me zijn om Bob McNamara op te
bellen en te zeggen: .Sorry hoor jon
gen, maar we schelden er mee uit je
vuile werk te doen.' Wij geloven in
de algemene politiek van de rege
ring. Wanneer de geschiedenis iater
zou oordelen dat Lyndon Johnson een
massamoordenaar of een tweede Hit-
Ier Is. dan zouden wij ook graag te
recht staan voor het feit, dat we ge
loofden dat ons land moreel aan de
goede kant stond.'
Hans Maureau
Amsterdam
Regentenmentaliteit
en het gymnasium
te Middelburg
De PZC heeft er m.l. goed aan ge
daan zijn lezers in kennis te bren-
gsn met een artikel van drs F. J.
urger in het maandblad .Branding*.
Wat de lezer van dit curieuze stuk
wel het meest opvalt, is het feit dat
de schrijver niet in staat blijkt te
zijn een zakelijk en sluitend betoog
te geven en zelfs vervalt in het doen
van uitingen, die op een bittere en
rancuneuze geestesgesteldheid schij
nen te wijzen.
Volgens hem zou het gymnasium te
Middelburg exponent zijn van .Zeeuw
se regentenmentaliteit'. Het verder
in stand houden van het gymnasium,
zelfs als gymnasium nieuwe stijl, zou
om deze reden onvoorwaardelijk af
gewezen moeten worden, ja zou zelfs
in strijd met de wet op het voort
gezet onderwijs rijn.
Het blijkt wel duidelijk, dat de schrij
ver deze wet nog nooit heeft Inge
zien. Hij had toch kunnen weten,
dat het gymnasium als normaal
schooltype naast het atheneum, de
havo en de mavo genoemd wordt, en
wel in de eerste plaats. Een vreem
de omissie voor iemand, die hoogge
kwalificeerde arbeid moet leveren op
het gebied van politiek en bestuur!
Verder verwart hij zich in tegenspra
ken, als hij de voorstanders van het
gymnasium te Middelburg eerst een
.groepje mensen' noemt, en daarna
klaagt, ,dat er nog zovelen zijn', die
voor het behoud van deze schooi
pleiten. Het gebruik van de emotio
nele term .bizar", ter kwalificering
van de mening van hen, die het
niet met hem eens rijn en zich op
de wet beroepen, kan het gebrek
aan kennis van zaken niet maske
ren. Ook het feit, dat er momen
teel 60 gymnasia in Nederland be
staan, schijnt hem geheel onbekend
te zijn!
Het is te betreuren, dat drs Burger
geen beter object heeft gevonden,
waarop hij zijn verontwaardiging kon
richten, dan een gewone en normale
onderwijsinstelling.
H. W. Fortgens
Volgens berichten In de. PZC berei
den verschillende Zeeuwse ge
meenten zich voor op de invoering
van scholengemeenschappen, dat wil
zeggen combinaties van een aantal
ongelijksoortige scholen, tot één
school. Maar de gemeenten kunnen
dat niet op eigen gelegenheid doen:
volgens art 99 der overgangswet,
die de invoering der zogenaamde
mammoetwet mogelijk maakt, moe
ten zij daartoe een verzoek tot de
minister van onderwijs en weten
schappen richten vóór 1 februari '68.
Vandaar de gemeentelijke activiteit
op onderwijsgebied in de laatste
weken.
Waarom de gemeenten niet eenvou
dig de bestaande scholen in nieuwe
volgens de nieuwe wet omzetten,
maar ze in scholengemeenschappen
willen samenbrengen, vermelden de
berichten niet. Blijkbaar gebeurt
het niet om de pedagogische voor
delen, die zij naar men zegt zouden
hebben, want daarover wordt niet
gesproken. Misschien wi! men door
een dergelijke concentratie tot een
betere organisatie komen. Ongetwij
feld geeft de overweging dat scho
len in gemeenschapsverband met
minder Teerlingen kunnen worden
gesticht en in stand gehouden dan
op zichzelf staande scholen, de door-
Steïiig gaat men er ook van uit, dat
bekostiging door het rijk van nieu
we en intrekking van subsidie aan
te klein geworden bestaande scholen
aan vaste, bepaalde getallen leer
lingen gebonden rijn. Het kan nut
tig rijn de juistheid van deze min
of meer bewuste overtuiging aan de
artikelen der nieuwe wet te toetsen.
Straat zonder
trottoirs
De mededeling van de gemeente Vlis-
slngen, betreffende de verhoging
van de straatbelasting, deed mij als
bewoner van de Middelburgsestraat
te Oost-Souburg dit stukje plaatsen.
Bovengenoemde straat, loopt ver op
de tijd ten achter. Trottoirs ontbre
ken: in plaats hiervan is er een bre
de berm, welke bij nat weer onbe
gaanbaar is, en een ergernis is voor
leveranciers en bewoners. Als voet
ganger is er bij slecht weer niet te
lopen, daar bij passeren van auto's
of bussen ie in de berm moet gaan,
die dan één modderpoel is. Boven
dien is de straat nog gevaarlijk, om
dat de naast de weg gelegen strook
hier en daar ongeveer 15 cm lager
ls gelegen dan het wegdek, dat bij
het uitwijken voor fietsers levensge
vaarlijk is. Ik hoop, dat de gemeente
Vlissingen, hieraan in 1968 eens de
nodige aandacht zal schenken.
Mevrouw Lako
Oost-Souburg
Peter Nottet sneller
Gaarne zou ik u opmerkzaam willen
maken op een fout in de door u ge
publiceerde .wereldranglijst' schaat
sen (PZC 8 januari): Peter Nottet
reed namelijk 27 februari 1967 in In
zeil de 500 meter in 41.5 seconden,
zodat zijn puntentotaal (als ik goed
heb gerekend) op 177.093 komt. Hij
neemt daarmee de negende plaats
ln op de wereldranglijst en met de
veertiende, zoals u schrijft.
W. Ch. Riemens
Terneuzen
Noot redactie: De heer Riemens
heeft gelijk. Het ANP, dat deze rang-
samenstelde, verzuimde de uit-
van Inzeil er in te verwerken.
lijst
slag
De laatste tijd is er, naar aanleiding
van het dictatoriaal regime dat in
Griekenland werd gevestigd, vaak
met weemoed geconstateerd «lat de
ze daad van wilelkeur en tirannie
nu juist moest plaatsgrepen in een
land dat terecht als bakermat van
de democratie wordt aangemerkt.
Inderdaad is het woord van Griekse
oorsprong, inderdaad werd het begrip
er géborén. Maar tirannie is even
eens een Grieks woord en de Grieken
hebben, om een Franse zegswijze
over te nemen, ervoor betaald om de
term te leren kennen. Zo heeft met
name de heerschappij van de dertig
tirannen op het einde der rijfde
eeuw voor Christus in Athene duch
tig huisgehouden en al vielen er tij
dens dit regime .slechts' 65 doden
tengevolge van terechtstellingen zon
der vorm van proces, toch kan men
dit zonder meer met dat van de
.kolonels'. 2300 jaar later, vergelij
ken.
De redenaar Lysias, die in zijn aan
klacht tegen een van hen, Eratos
thenes, er het nodige van mededeelt,
begint rijn rede met een opmerking
die de moderne lezer aan het proces
van Neurenberg herinnert: vroeger,
zo merkt hij op, was het by de
rechtspraak de gewoonte de aankla
ger te vragen waarom hy hem die
zich tegen hem vergrepen had haat
te; thans, zegt hy, verzoekt men de
verdachte mee te delen waarom hy
zijn slachtoffer haat! Herkent men
hier niet de vraag aan Eiehmann wat
hij toch tegen de joden had
Overigens is het eveneens heel leer
zaam in dezelfde tekst te lezen dat in
de ogen van Lysias en in die van
de democratische Grieken van zijn
tijd de naam van moordenaar niet
alleen degene verdiende die metter
daad en met opzet doodde, maar ook
die hem er toe aanzette, ja, iedereen
die in verder verwyderd verband de
verantwoording voor de moord droeg.
De kwestie of iemand als Johnson
al of niet voor moordenaar mag wor
den uitgemaakt, was dus voor hén
geen probleem. En van .bevriende
staatshoofden' had men toen nog
geen last...
Merkwaardig is ook om te vernemen
dat in hun ogen tegenover demo
cratie niet alelen tirannie, maar ook
oligarchie en monarchie stonden. Re
den temeer om ook tegenwoordig
de term .democratie', althans in de
oorspronkeiyke zin van het woord,
met de grootste zorgvuldigheid te
gebruiken.
Dr D. K. de Graaf
Ëwgtcp
9 Ift
Getallen met betrekking tot de op
richting van nieuwe scholen worden
in art 69 slechts voor een beperkt
aantal schoolsoorten genoemd
Kweekscholen en hts'cn bijvoor
beeld vallen er buiten. De oprich
ting van deze blijft geheel aan het
oordeel van de minister voorbehou
den. Op welke wijze verkrijgt men
nu subsidie bijvoorbeeld voor een
nieuw gymnasium, atheneum, havo,
mavo (nu ulo), of lagere technische
school
Elk Jaar stelt dc minister vóór 1 ok
tober een driejaarlijks plan van
nieuwe scholen op. die in dc 3 ka
lenderjaren na 1 Januari daar a&n-
vo'.gend zullen bekostigd worden.
Om de door hen gewenste scholen
op het plan tc krijgen, moeten dc
gemeente- en schoolbesturen, of
wel de lichamen die hen vertegen
woordigen, ze vóór 1 februari op
geven De minister neemt natuurlijk
niet alle scholen op. Maar hij neemt
in elk geval (let op deze laatste
woorden) de scholen op. waarvan
redelijkerwijs kan worden aangeno
men (door dc minister natuurlijk),
dat zij blijkens statistische gege
vens, waaronder die van het cen
traal bureau voor de statistiek, be
zocht zullen worden door een bepaald
aantal leerlingen ln de hoogste (dus
niet in de eerste) klas, welk aantal
afhangt van de soort van school en
de grootte van de gemeente.
Er moeten dus voor de minister
aannemelijke prognoses worden ge
geven van dé bezetting van het
hoogste leerjaar ener nog niet be
staande school, dat misschien pas
7 of 8 jaren later zal functioneren.
Een hachelijke onderneming, wan
neer men bedenkt, dat prognoses ln
de regel niet uitkomen. Vandaar dat
zij de minister redelijk moeten toe
schijnen, hetgeen de beslissing over
hun al of met aanvaarding geheel
in handen van de minister legt.
Maar éls de minister de prognose
redelijk vindt, dan moet diezelfde
minister de school op het plan zet
ten. Maar dan is de oprichting ook
verzekerd, zal men denken. Toch
niet. Immers, elk jaar wordt het
driejaarlijks 6cholenplan aangevuld,
dat wil zeggen nog vóór dereste
rende scholen zijn afgewerkt. Daar
de minister niet aan een bepaalde
volgorde ls gebonden, kan hij een
nieuw Ingeschreven school laten
voorgaan aan een reeds vorig jaar
(of vorige jaren) ingeschreven
school, indien hij ze belangrijker
vindt. Zo kan een school misschien
wel 5 jaar op het plan staan. Maar
dan moet zij volgens art 74 aan de
beurt komen. Tenzij de omstan
digheden veranderd zijn, waarop al
le kans is bij een zo lang wachten
de school. In dat geval kan de mi
nister de school uit het plan schrap
pen ingevolge art 67.3.
Zoals gezegd, het genoemde arti
kel 69 spreekt slechts van scholen,
die in elk geval in het plan moeten
worden Ingeschreven. Dat wil zeg
gen de minister kan in zijn plan
elke school, ongeacht de prognose,
opnemen. En dat zullen er niet wei
nige zijn. Jaren geleden, op 1 de
cember 1959, tijdens de bcgrotings-
debatten in de tweede kamer, blz
2227 der handelingen, zei minister
Cals, de Indiener der wet: '....de helft
der scholen....die ln een plan zullen
worden opgenomen, zal aan die
norm (het huidige art 69) voldoen
Met andere woorden de helft zal
er niet aan voldoen. In feite blijft
de vrijheid, die de minister tot hier
toe had om nieuwe scholen voor
voortgezet onderwijs, geen ulo-scho
len. al of niet te subsidiëren, onver
anderd bestaan. De beëindiging van
de bekostiging van scholen, wier
leerlingenaantal daalt beneden een
bepaald getal, afhankelijk van de
soort der school en de grootte der
gemeente, wordt dwingend voorge
schreven door art 110. Maar het
volgend art. biedt in zijn vierde ali
nea een ontsnappingsmogelijkheid:
in bijzondere gevallen, door de minis
ter te bepalen, kan de bekostiging
toch doorgaan. Aan het bovenstaan
de dient te worden toegevoegd, dat
bijzondere scholen, in tegenstelling
tot de openbare, onafhankelijk van
hun leerlingenaantal steeds kunnen
worden gesticht of ln stand gehou
den, mits de bekostiging uit eigen
middelen plaatsvindt. De gegeven
uiteenzetting leidt tot de conclusie,
dat het persoonlijk inzicht van de
minister volledig de doorslag geeft
bij het subsidiëren van op te richten
scholen en van overwegende nvloed
kan zijn op het al of niet beëindigen
van de bekostiging van bestaande
scholen.
A. M. v. d. Giezen
Middelburg
In de PZC van 30 december geeft
u de heer H. P. Schaap de gelegen
heid om zyn visie over het jaar
1967 ten toon te spreiden. Een visie
die ik gaarne van commentaar wil
voorzien.
Het is voor hem een treurig jaar
geweest, vooral gezien het .stem
ming maken' tegen de in zijn ogen
,zo nodige oorlog in Vietnam Waar
om al dat anti-gedoe? Onze bescha
ving wordt toch door Amerika over
gebracht op minderontwikkelde vol
keren? Juist: maar realiseert 1= heei
Schaap zich wel dat onze besenaving
daar bezig is om een volk dood te
drukken in zyn eigen land? Naar
mijn mening heiligt het door de heer
Schaap gestelde doel niet de midde
len die worden gebruikt. Onze be
schaving is niet te brengen met na-
Eilm- en splinterbommen!
at de heer Schaap geen voorstander
ls van een dictatuur stelt mg gerust.
Alleen twijfel ik eraan, of "hij er
hetzelfde onder verstaat als onder
getekende. Immers, in zyn ogen ls
een .militaire junta', zoals in Grie
kenland, geen dictatuur. Zij bezit
echter wel vele dictatoriale elemen
ten, die biykbaar aan de heer Schaap
ontgaan. Mijn twyfel wordt versterkt
aLs ik lees dat Portugal zo goed is
opgeknapt door de al dan niet de
mocratische heer Salazar. Daar kan
democratie zeker samengaan met on
derdrukking van .anti's' in eigen
land en overheersing van volkeren
buiten haar grenzen.
Rest mij nog om de heer Schaap
te zeggen, dat ik graag zou zien
dat he! gezag werd ondermijnd indien
dit slechts een uiterlijk .faqadege-
zag zou zyn. in stand gehouden dooi
autocratische, dictatoriale instanties
Een gezag waar we juist niet meer
heen moeten, mijnheer Schaap!
Juist in deze eeuw worden velen
zich bewust dat inspraak, ook b:
belangrijke gezagskwesties, nodig ls
Inspraak door, zoals u dat minach
tend noemt ,Jan publiek', is nodig
democratische beginselen. Ik
dat deze. helaas voor de heer Schaar
teleurstellende ontwikkeling, ook i:
1968 verder zal worden doorgevoerd.
Breskens
J. Boelhouwcr
