Socioloog onderzoekt Joodse gemeenschap Schreiner sticht school voor verkeersvliegers Duitsers erkennen schuld aan oorlog Duits verkeersplan ontmoet verzet Olie en benzine op Cuba Kerknieuws Van HER en DER VERSTERKING INTERNATIONALE CONTROLECOMMISSIE CAMBODJA VEEL MUZIEK IK 1968.... VERVAL VAN TRADITIES GAAT SNEL 4 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT WOENSDAG 3 JANUARI 1968 OP HET VLIEGVELD ZESTIENHOVEN Eindexamen hbs geen absolute voorwaarde voor toelating SCHIPHOL (ANP) B. A. M. Schreiner, directeur van Schreiner Air Transport NV in Den Haag, heeft in Rotterdam op het vlieg veld Zestienhoven een nieuwe school voor verkeersvliegers opge richt, die de naam zal dragen Schreiner Air Training School. Weliswaar beoogt hij daarmede in eer ste aanleg jonge vliegers voor zijn ei gen luchtvaartmaatschappij op te leiden, doch daarnaast is er ru.m plaats voor andere gegadigden. Naar bekend werkt Schreiner Air Transport (nie: te ver warren met de onlangs goli-vtiideerde Schreiner Airways) met een flinke vloot van kleinere vliegtuigen en lioiikop.crs onder andere in Nigeria, Perzïë en In donesië. Opgeleid zal worden tot bevoegdheden voor verkeersvlieger zoals b3. b2 en bl. alsmede tot de bevoegdheid tot ïn- stru ment vliegen. .Dat zijn precies dezelfde examens als bij de rijksluchtvaartschool te Eelde', aldus de heer Schreiner. Selectief Men kan zich afvragen of er in het kleine Nederland nu wel behoefte is aan twee instituten die een opleiding tot verkeersvlieger geven, maar dan dient men te bedenken, dat de rijkslucht vaartdienst uit financiële overwegingen zeer selectief te werk moet gaan bij het aannemen van nieuwe leerlingen, omdnt de staat deze school geheel be taalt, hetgeen de belastingbetaler per opgeleide vlieger op bijna 2 ton komt te staan. ,Er zijn teder jaar in ons land wel enkele honderden jongelui, aie een middelbare schoolopleiding achtei Literaard ziju de kosten voor jongelui, die in militaire dienst reeds hun militai re brevet hebben behaald, veel lager.. Voor deze geoefende militaire vliegers verg' de opleiding voor het verkrijgen van dc civiele bevoegdheden van de vorkeersbrevetten b3 respectievelijk bl Slechts 3 maanden. Schreiner legt er voorts nog de na druk op. dat hij bij het aannemen van nieuwe leerlingen veel minder selectief te werk behoeft te gaan. .Als de jon gens op school maar behoorlijk go- -ïeometrie hebben geleerd, zijn we een heel eind', zo zegt hij, ,voor ons is dus het eindexamen hbs geen abso lute voorwaarde voor toelating'. Over twee dagen begint op Zestienho ven de eerste cursus met een 30-tal leerlingen De meesten van hen nebben in militaire dienst bij de koninklijke luchtmacht -cis vliegeropleiding genoten en gaan nu daarnaast hun bre vet als verkeersvlieger halen orerpi^soeneerd HAVANNA (RTR) Premier Fldel Castro heeft dinsdag op de negende ver jaar lag van de Cubaanse revolutie rant soenering van brandstof voor privê-voer- tnigen en strenge controle op olie- en benzinegebruik door de staat aangekon digd. Op een massabijeenkomst op het Plein van de revolutie, waar meer dan 250.000 mensen verenigd waren, noemde Castro het brandstofprobleem zo urgent, dat het nodig was gebleken de reserves van de strijdkrachten aan te spreken, waar door ernstige risico's ten aanzien van de nationale veiligheid werden genomen. Pensionhouder schoot op gasten IJEN HAAG (ANP) ,Ik schiet jul lie lek', verklaarde maandagnacht een dronken pensionhouder uit Den Haag. De daad bij hef woord voegend loste hij twee schoten op een 17-jarige bijrijder jjirige juffri - 'UJUpiCIUUlC ütllt'j: de rug hebben gelijk aan die van dede kamer vroegere hbs en the willen raan vile l ^on". miste echter De de j gen', vervolgde de heer Schreiner, .maar de meesten worden in Eelde niet aangenomen Dit jaar heeft de rijksluchtvaartschool er 40 toegela ten De rest moest worden afgewe zen. Die jongelui kunnen wij dus accepteren'. 35 mi/Ze tegenstelling tot de RLS ln aar de opleiding door de staats- Maar ln Eelde, waar bijdrage goedkoop is, "moeten de toe komstige leerlingen van Schreiners school in Rotterdam voor een totale cursus van 18 maanden tot verkeers vlieger een bedrag van 35.000,- zelf betalen. Dat de kosten zo hoog zijn komt, doordat voor zo'n opleiding nu, eenmaal echt gevlogen moet worden, eerst circa 200 vlieguren in een 1-mo- torige Piper Cherokee met volledig in strumentarium voor blind vliegen en vervolgens nog een 30-tal uren in een 2-motorige Comanche, waarop de in strument-bevoegdheid wordt gehaald. NEW YORK (AFP) Tijdens Daarna neemt een staatscommissie van nieuwjaarsweekeinde, met inbegrip van de rijksluchtvaartdienst het examen af. he el er is later gearresteerd en ingesloten. Dc man was zijn pension aan het Oran- ienlein in Den Haag binnenge??* drong de kamer van de bijrijder bin nen en beweerde dat deze nog geld aan hem schuldig was. Na een korte woordenwisseling trok de man zijn 6.35 mm-pistool en vuurde twee maal. Hij vertrok daarop met de woorden: ,Ik ga weg en kom terug met vrienden om jullie dan op te knappen'. Zo ver kwam het echter niet. De bij rijder waarschuwde de politie. De pen sionhouder werd in zijn woning gear resteerd. Hij wordt verdacht van po ging tot doodslag cq zware mishande ling. Het pistool en enige patronen zijn in beslag genomen. JAARWISSELING IN VS: 355 VERKEERSDODEN R K-EPISCOPAAT:,IN NrD'Rl AND WORDT NIET VAN LEER AFGEWEKEN' (Van een onzer redacteuren) DEN HAAG Het Nederlandse epis copaat heeft, naar eerst thans bekend is geworden' in liet voorjaar van 1967 aan kardinaal Ottaviani, in de Romeinse curie verantwoordelijk voor de zuiver heid van de geloofsleer, medegedeeld dat in Nederland niet wordt afgeweken van de leer, maar dat accenten hier en daar wel anders zyn komen liggen dan In de traditie gebruikelijk was. Episco paal zowel als oversten van arden en congregaties en Nederlandse missiebis schoppen zijn van oordeel dat het scha delijk zou zijn, wanneer Rome ertoe zou overgaan een lijst van dwalingen uit te brengen integendeel, dat het juist nuttig zou zijn de theologen alle moge lijke vrijheid van onderzoek toe te staan. Vanuit Nederland zijn deze gedachten aan kardinaal Ottaviani ter kennis ge bracht in een stuk, dat bedoelt een ant woord te zijn op een rondschrijven van de kardinaal in de wereldkerk waarin werd verzocht een onderzoek ter plaatse in te stellen naar .zonderlinge en ge vaarlijke meningen' ten aanzien van de leerstelligheid. Het vanuit Nederland verzonden antwoord is evenmin a!s de antwoorden uit andere landen, be halve Era: I: k nooit gepubliceerd Dat het nu toch in de openbaarheid is gekomen zo vernemen schop v.v.i is nooit onze bedoel': zaterdag, zijn in de Verenigde Staten 355 personen bij verkeersongelukken omgekomen. De rand voor verkeersvei ligheid had 460 tot 540 doden verwacht. Veel Amerikanen zjjn thuis gebleven wegens de kou en de sneeuw. In een ge woon weekeinde telt men al meer ver keersdoden. zoals m het weekeinde van 15 tot 18 december. Toen telde men er 484. Lijk vermiste frater opgedregd AMSTERDAM (ANP) Het lijk dat de rijkspolitie te water maandagmid dag heeft opgedregd uit het water van het Amsterdam-Rijnkanaal bij het IJ blijkt het stoffelijk overschot te zijn van de 28-jarige frater Anthonius de Leeuw uit Ootmarsum, die sinds za terdag 2 deeemher werd vermist. De man zou op de dag van zijn ver- dw.jning in overspannen toestand heb ben verkeerd De doodsoorzaak staat nog niet vast maar er ls volgens de pol.tie vooralsnog geen aanleiding aan misdrijf te denken. Vanochtend zal sec tie op het lichaam worden verricht. Jav\ en voor 'M. A. jan' In het Nederland: snt c-rd què'.e va- -.al ■ordt vrijwel unaniem door alle bet: «kenen verklaard dut zij zeer positie. ;rdelen| over de hedendaagse ontwikkelingen in de leer en de m i: .;ru in N-d-v tand. Met name wordt dringend aangeraden geen lijst op te stelleD van zogenaamde .halve dwalingen', het geloof zou daar door meer geschaad aan bevoordeeld wonden. Meermalen zeggen de Nederlandse bis schoppen en kloosteroversten in hun; antwoord, dat zij in Nederland geen ver-j antwoorde theologen vinden die het pad der dwaling hebben betreden De ver-! antwoorde theologen willen, mét de vrij-, held -.vclkc aan wetens^happ I-ikc stu dies gegeven moet worden, binnen de grenzen blijven welke door de -institu tie over de openbaring worden ge'egd' aldus he* ant ord NEDERLAND*. ,ii.ui- ..jJi.v Beroepen te Os'/'MLg.-aaf J. v d. Vel den te Amersfor..- Bedankt voor Oude- mirdum (vac. dr K. H. S:ccama)| (toez.) P. L. h. .Sterrenburg te Broek, op Langendijk. GEREFORMEERDE KERKEN Beroepen te Ernmeloord (3e pred. pL), j te Hoogeveen (vac. A. Ademan te Urkj en te Voorthuizen J Kroeze te Sibculo. Beroepen te Bussum (vac. drs H. Schut) J. Bosman te Vrouwenpolder. Beroepen te Vreeswijk-Jutfaas G van Ziel te! VriezenVeen. Beroepen te Ulrum H.j Koetsveld te Wapenveld. Fijne voorleesboeken Jac. Landers schreef twee alleraar digste boeken voor de jeugdige le zertjes in de leeftijd van 4 tot 10 jaar Voor de kleuters twee fijne voorleesboeken met bijzonder geesti ge illustraties. Na een eerste ken nismaking jn ,P,et en Tom op avon tuur' volgen er twintig verhaaltjes. Tn die verhaaltjes maken de lezer- .jes kennis met alle vriendjes van 'let en Tom Boer Kris is een figuur, lie in de verhaaltjes een aandeel neet't. eve:,ais Kees Kers. de groente man en vele anderen. Met al leze vriendjes beleven Piet en Tom avonturen Een heel groot avontuur is we!, dat ze op bezoek rnogen .n het paleis. Op bezoek bij koning Hakkel de zesde. De avontu ren van Piet en Tom eindigen in de Sint-Nlcolaastijd Piet en Tom zijn er getuige van. dat een chocolade letter moppert tegen Sint-Nicolaas omdat hij liever een boterletter wil zijn. Gelukkig weet sint raad. In het tweede boekje van Plet en Tom, .Piet en Tom op de toverberg', beleven de lezertjes weer allerlei avon turen met dit tweetal. Ze mogen een versje opzeggen voor de koning als die op bezoek komt. Door het eten var. reuzensoep veranderen Plet •n Tom in twee reuzen. Een knappe lokter maeJtt van hen weer twee -ev.vme jongetjes Ze zijn heel on- end terv.-JI-e van een hondje. Dat onije Snuf' wordt hun vriendje, .ot het ioor een vrachtauto wordt verreden. Ook dit verdriet moeten Piet en Tom in hun anders zo pret- ;;ge wereldje Ieren ver-werken. Na nog tal van avonturen eindigt de bundel met een winterverhaal vol sneeuw en kou en een goede daad van de twee broertjes. Uitgeverij West-Friesland' in Hoorn deed een goede gooi met deze twee boeken. Ze zien er aantrekkelijk uit en zijn zeer stevig gebonden, wat voor de jeugdige lezertjes plezierig is in het gebruik. De grappige Uh— aen verzorgd door Lie. Burger houdt straatrover aan LTRECHT (ANP) De 48-jarige in casseerder C. Spoelstra heeft dinsdag ochtend in Utrecht een 18-jarige knaap aangehouden, die kort tevoren in de Kruisstraat twee kinderen van een por temonnee met 15.22 had beroofd. De twee kinderen, de 9-jarige Mieke Kraan en haar vriendinnetje, wandelden tn de Kruisstraat. Mieke droeg een boodschappennetje met de portemonnee. De jeugdige straatrover griste het boodschappennetje uit de hand van net meisje en ging er vandoor. De incas seerder zag het gebeuren. Hij zette zijn auto aan de kant en begon een achtervolging, die via de Mulderstraat, de Schoolstraat en het Schoolplein ein digde met zijn aanhouding. De man le verde zijn arrestant af op het politie bureau Wittevrouwensingel Het was de 18-jarige B. uit Utrecht, zonder be roep. SAMENZWERING IN PAKISTAN VERIJDELD RAWALPINDI (AFP) In Pakistan is een samenzwering verijdeld van marine-officieren, die van plnn waren hel staatshoofd, maarschalk Ajoeb Khan tijdens zijn bezoek aan Bengelen vorige maand af te zetten en zelf de macht in handen te nemen, 7.0 is dins dag in Rawalpindi uit goed ingelichte officieuze bron vernomen Het komplot is op tijd ontdekt. De eer ste arrestaties werden een maand ge leden verricht. Kortgeleden is een ma rinecommandant gearresteerd die de voornaamste verantwoordelijke persoon zou zijn. In de hoofdstad verwacht men dat de samenzwering geen enkele terugslag zal hebben op de politieke toe komst van het bewind. HAAKSBERGEN (ANP) De 55- jarige G. J. F. Keizers uit Haaksber gen is maandagavond bij een verkeers ongeval op de Hengeloseweg in zijn woonplaats om het leven gekomen. Hij liep links op de weg en werd geschept door een personenauto, nadat deze een andere personenauto had ingehaald. Iets heet anders. Stewardessen zyn niet gelukkig me' het verbod mini rokken of kniekousen te dragen. En 1 vat doet men in zo'n geval f ln Ame rika is het antwoord: staken oj pro- sferen De charmante vliegende jastvrouwen van de Pan American •1 irways deden het laatste. Gestoken ■n dij-korte minirokjes, kleurige cniekousen en hoge laarzen flaneer den zij met grote borden voor het hoofdgebouw van de Amerikaanse luchtvaartmaatschappij. Opschrift: Up with mini-skirtsdown with the Pan Am: Het heeft niet geholpen. De vereniging vat exploitanten van waterleidingbedrijven, in de wande ling ook wel de Vewin genoemd, wil alle huisvrouwen er op wijzen lat er veel ellende voorkomen kan worden als men nu controleert of de hoofdkraan van de waterleiding wel goed sluit en niet kan lekken. Het voorkomt onaangename verrassingen als de winter serieus toeslaat. Con troleer ook of het niet tocht m de ruimte waar de hoofdkraan zich be vindt. Maak kieren en tochtnaden dicht; sluit roosters en ventilatie- voegen wanneer vorst wordt voor speld en open ze pas na de vorst periode weer. Hoofdkranen en wa termeters kunnen met droge wollen lappen tegen strenge winterkoude worden beschermd Ligt de meter- put buiten, leg dun tussen boven- en tussendeksel 'en plustirzak die met kranten is gevuld Bij zeer strenge vorst moet de hoofdkraan extra wor den afgedekt. I/ROUW CNDER TREIN HOEVELAKEN (ANP) De 54-jarige mevrouw J. M. van Haniersveld-van Burgsteden uit Hooglanderveen is dins dagochtend zeer ernstig gewond in het Sint-Elisabeth Gasthuis in Amersfoort opgenomen, nadat zij omstreeks kwart voor negen bij Hoevelaken onder de trein Ede/Wagen ingen - Amersfoort gekomen. Mevrouw Van Hamersveld moet iedere dag bij de spoorbaan zijn. Op haai bromfiets brengt zij koffie voor arbei ders. die hier bezig zijn met het ver breden van het viadukt over rijksweg (verkeersplein Hoevelaken). Toen ze de baan overstak, werd zij door de trein aangereden. WASHINGTON (RTR) Het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft dinsdag bekendgemaakt, dat de VS overleg plegen met India, Polen en Canada over een mogelijke versterking van de internationale controlecommissie voor Cambodja. Deze drie landen verschaffen personeel voor de commissie die krachtens de Ge- neefse akkoorden van 1954 toezicht moet houden op de naleving van de bestands- overeenkomsten voor het voomalige Indo-China Voor een versterking van de commissie heeft zich vorige week prins Norodom Sihanoek uitgesproken in ver band met de kwestie van het uitwijken van militairen van Vietcong en Noord- Vietnam naar Cambodjaans gebied. Het Cambodjaanse staatshoofd betoogde toen, dat de Sowjet-Unie en Polen zich tegen een versterking van de internatio nale commissie verzetten. LAREN De zangeres Ria Valk wenst collega Willeke Alberti op hartelijke wyze gelukkig nieuw jaar tijdens een dinsdagmiddag gehouden nieuwjaarsreceptie. (Van een correspondent in Bonn) Momenteel is 62 procent vn de in woners van West-Duitsland van me ning, dat Duitsland in 1939 verant- woordelijk is geweest voor het uit breken van de tweede wereldoorlog. Dit kan althans worden geconclu deerd uit hot resultaat aan do jong ste enqiiét0 van een Duits bureau voor het peilen van de publieke opi nie. In 1951 was bij een enquête over precies hetzelfde onderwerp nog slechts 32 procent van de onder vraagden deze mening toegedaan. ,Wie heeft eigenlijk de schuld gehad, dat in 1939 oorlog uitbrak?' aldus luidt de pijnlijke vraag die het ,In- stitut für Demoskopie' te Allensbach periodiek aan duizend Westduitsers voorlegt. Behalve in 1951 en nu is ook in 1956 en 1964 navraag gedaan. Op deze wijze kon een verdubbeling van het percentage in zestien jaar tijds worden geconstateerd. Interessant is, dat in de leeftijds groep 16-30 jaar zelfs 66 procent de schuld van Duitsland aan het uitbre ken van de oorlog thans een uitge maakte zaak acht. Dit wordt een be wijs geacht van een realistische vi sie bij het Duitse onderwijs. Slechts acht procent van de ondervraagden vindt andere staten schuldig en eveneens acht procent zoekt de ver antwoordelijkheid aan beide kanten. In 1951 waren deze percentages res pectievelijk 24 en IS. NAAM Sedert het begin van deze week wordt onder de officiële tefisten in de Belgische Staats courant met links de Franse tekst en rechts de Nederlandse niet meer uitsluitend de Fran se naam van de Belgische koning, Jïaudouin afgedrukt. Onder de Nederlandse kolom staat nu zijn Nederlandse naam ,Boudewijn'. Begin van dit jaar nog had een Vlaamse senator de minister van justitie uitleg gevraagd over de eentalige Franse handtekeningen van de koning. Het antwoord luid de toen, dat de vorst moest te kenen met de naam die op zijn geboorteakte staat en dat was ,Baudouln'. In de VVestdultse staatsdrukkerij worden op het ogenblik dc zes wets ontwerpen gedrukt, die de regering te Bonn bij het parlement zal indienen! om het veelomstreden .algemene! verkeersplan' van de socialistische minister van verkeer en waterstaat en oud-vakbondsleider Georg Leber te kunnen uitvoeren. Het ,plan-Le-1 ber' is door de regering in beginsel I reeds aanvaard. Minister Lebers par ty- en ambtgenoot, de minister van! economische zaken, prof. Karl Schil-1 Ier, heeft een aantal bezwaren geop-; perd tegen de voorgenomen extra heffingen op liet wegvervoer en tegen een transportverhod voor bepaalde bulkgoederen. Veel kon ook hy ech ter niet uitrichten, want de SPD heeft zich min of meer vastgebeten in haar eerste grote stuk wetgeving en zal waarschijnlijk het wapen Weinigen voelen voor vestiqing in Israël (Van een medewerker) De in 1960 verschenen demo grafische studie naar de joden in Nederland na de tweede we reldoorlog heeft duidelijk aan getoond dat de joodse gemeen schap van Nederland qua zie lental, zonder toevloed van jo den van buiten, met rasse schreden haar einde tegemoet gaat. Het sterftecijfer en het aantal emigranten overtreft immers vele malen het geboor tecijfer. Het demografisch rap port zei evenwel niets over de vraag hoe joods' de joden van Nederland zijn. Daarin is thans voorzien. jood met zijn gemeenschap in Ne derland heeft dr S. Wijnberg aange toond, dat vervlakking het sterkste kenmerk is. De resultaten van dit onderzoek zijn neergelegd in een proefschrift .De joden in Amsterdam een studie over verandering van hun attitudes' waarop dr Wijnberg bij prof. dr J. P. Kruljt aan de uni versiteit van Utrecht is gepromo veerd tot doctor in de sociale we tenschappen. Hoewel het onderzoek alleen betrek king heeft op de joodse leefgewoon ten van de 12.600 joden boven de achttien Jaar in Amsterdam, kunnen de uitkomsten van de studie represen tatief worden geacht voor de gehele joodse gemeenschap van Nederland. Amsterdam bezit tenslotte de groot ste joodse bevolkingsgroep van het 'and en haar gedragingen zullen nau welijks afwijken van die elders ir Nederland. lok uit dit onaerzoek blijkt duide ijk, dat de joodse gemeenschap me edere nieuwe generatie een sta lichter bij haar einde is gekomen Iteeds minder Is er namelijk sprak< .■an typisch joodse leefgewoonten Slechts de staat Israël blijkt vooi '38 procent hc' bindmiddel te zijn Voor velen is dit zelfs het enige joodse bindmiddel. De 32 procent die voor Israël geen belangstelling koes tert. heeft ook geen andere joodse interessen. De identificatie met Israël wordt voor velen echter ingegeven door de houding \a». de Nederlandse be volking. Zelfs in die mate. dat dr Wijnberg zijn studie met een noot DP, S. WIJNBERG ...solidair met de groep... aanvult: .Hoe stabiel het pro-Israë lische klimaat is, Ir. moeilijk te voorspellen. Wanneer de pro-ksraël- stemming in Nederland mocht om slaan, zal zeker een deel van de joodse groep een stuk Israëlidenti- icatie prijsgeven*. Tweederde van de joden te Amster dam blijkt vestiging in Israël nim mer te hebben overwogen. Israël wordt beschouwd als symbool van een joods eerherstel, een land waar de joden overigens .minder joods' worden bevonden dan elders. Maar in werkelijkheid worden juist de joden van Nederland minder joods. ,Zo een asslmilant als ik zal u nog niet veelontmoet hebben', vermeldt di- Wijnberg als opmerking te heb ben gekregen bij tientallen Inter views. Menige jood denkt dat zijn verwijdering van de joodse cultuur een hoogst persoonlijke stap is, ter wijl hij juist hierdoor het meest re presentatief is voor de groep als ge heel. In toenemende mate vindt ver val van traditie plaats. Nagenoeg iedere joodse generatie houdt min der joodse gebruiken in ere dan de vorige. Zo blijkt uit de studie, dat 88 procent van de ouders van de geïnterviewden hun huwelijk volgens de joodse wet hebben bekrachtigd. De kinderen van ie gehuwden achtten dit nog slechts voor 43 oroccnt noodzakelijk. Niet al- .een d:t hoogtepunt uit het joodse leven wordt minder nageleefd. Ter nerde k;ng van de wording van hel joodse volk. de uittocht uit Egypte, eet nog maar 17 procent van de kin deren van de geïnterviewden uit sluitend matzes terwijl dat bij de ouders nog bij 53 procent het ge val was Meer dan de helft ee> thuis geen varkensvlees. Niet omdat het verboden is. .Ik lust het niet' Ik krijg er ouistjes van' .Het is slecht voor ii:.,n gezondheid', waren de meest voorkomende verklaringen. De meeste geïnterviewde joden zijn van mening, dat de joodse gemeen schap van Nederland langzaam ach teruit zal gaan, in tegenstelling lot de toekomst van de joodse gemeen schap over de gehele wereld, waar hij men tan vooruitgang denkt. Ove rigens is 74 proeent van oordeel, dat de joden zich niet als aparte groep moeten handhaven. Wat Ne derland betreft zal door de ongezonde leeftijdspiramide, maar in belang rijker mate door het verval van tra dities, hiervan over enkele generaties ook geen sprake meer zijn. Desalniettemin is 48 procent van de Joden bij een van de drie joodse :erkgenootschappen aangesloten. Het komt niet voort uit een religieuze behoefte, want 54 procent geeft te kennen niet in een god te geloven en 85 procent is van oordeel dat de Messias nimmer zal komen. Het joodse kerkg'.ïootschap wordt hoofdzakelijk als een nationaal of sociaal instituut gezien. Uit dr Wijn- bergs dissertatie biykt, dat de joden uit de .joodse beroepen' sterker ge porteerd zijn dat de joden een aparte groep blijven dan andere beroepsbe oefenaars. Deze joodse beroepen wor den gevormd door de textiel, waar 8 procent van de joden een bestaan in hebben gevonden, de diamanthan del, waarin 34 procent is vertegen woordigd en academici, 14 procent. Desondanks heeft 65 procent van de joden niet meer dan lager onderwijs genoten. Tegenover de joodse aca demici staat dan ook, dat een kwart van de joodse bevolking van Amster dam bij de sociaal-economisch laag ste drie klassen moet worden inge deeld. Het is dan ook een cliche, zegt dr Wijnberg, dat de jood rijk is. Een cliché dat zelfs bij de joden ingang heeft gevonden. Antwoordt men op een vraag of men als jood herboren zou willen worden: ,Ja, maar dan als rijke jood'. Het Is ook een cliché dat joden intelligenter zijn dan an deren Weliswaar heeft de Amster damse joodse groep met 24 procent academici in vergelijking met het Amsterdamse gemiddelde van 1,25 procent een opmerkelijk hoog per centage Intellectuelen, maar de mas sa van de groep wordt niet geken merkt door een intellectueel gedrags patroon. De juiste waarneming (meer intel lectuelen bij joden) leidt tot de valse conclusie: de meeste joden zijn in tellectuelen. Dr Wijnberg zegt daar verder van: .Zo gaf bijvoorbeeld een door ons geïnterviewde medicus als antwoord op de vraag of men eer beroemd persoon wilde noemen: .Ein stein en Freud, dat zegt toch ieder een Hij zou verbaasd staan ovei het aantal voetbalhelden, radiospre kers en tophitzangers die genoemr werden. In dc drie .joodse beroepen' is sprak van sterkere joodse Impulsen dan el ders. Daarin ook is liet gevoel joodsi contacten te missen aanmerkelijk minder sterk. Die hunkering naar joodse contacten komt tot uiting in net intensief luisteren en kijken naar de joodse programma's van radio en televisie. ,Om ballet geef ilt mets, maar als er ballet uit Israël op de tv ls. ga ik altijd kijken geeft dr Wijnberg een opmerking weer En ook verhaalt hij hoe vriendelijk hij overal werd ontvangen omdat men dacht dat hij (Van een medewerker) De disseratic ,Dc joden in Am sterdam' van dr Sylvain Wijn berg is niet alleen opgedragen aan zijn vrouw Chawa ,die m(j de ruimte schiep' en zijn kinde ren Nachoem en Naomi. Als eerste wordt vermeld Salmon Wijnberg. Het is dc broer wiens leven en dood mij inspi- rntie heeft gegeven*. De broer van dr Wijnberg was sterk joods bewust. Iljj volgde een landbouwopleidlng voor vesti ging in Israël. Tijdens de oor log Werd hij in een Duits con centratiekamp vermoord. Dit noodlot is dr Wijnberg door onderduik bespaard gebleven. Het laatste jaar van de oorlog was dat in het hart van de jodenbuurt aan de Amsterdam se Nieuwe Prinsengracht, waar zyn ouders, zich uitgevend als evacués uit I.Imuiden, een huls hadden gehuurd. Na de oorlog behaalde dr Wijnberg in 1947 het eindexamen hbs-B aan dc GIcol (Gemeentelijke inhaal- cursus voor ondergedoken leerlingen), waarna hy by de zaak van zijn vader tex- tielimport en agenturen ln dienst trad. Daarnaast stu deerde hy aan de gemeen telijke universiteit \an Amster dam sociale psychologie. In 1959 deed hy doctoraal examen. Dr Wijnberg, «lie tijdens zijn studie voorzitter van de Ne derlandse zionistische .studen tenorganisatie was, nam in '65 het initiatief ia de Amsterdam se tuinstad Buitenvehlert een werkgroep in het leven te roe pen voor maatschappelijk op bouwwerk van de joodse ge meenschap. Voornamelijk in dc toxtielvakbladen heofl hij pu- blikaties op zijn naam staan in het sociaal-psychologische vlak. Ook gcefl hij cursussen voor personeel van warenhui zen. Desgevraagd zijn mening gevend over eigen joodse in stelling: .Mijn jood-zijn wordt bepaald door de solidariteit met de groep waartoe ik be hoor. van een joodse Instantie kwam om contacten te leggen. ,W1J vinden het fijn. dat er eindelijk eens iemand van de jorler. komt. En na het werkelijke doel te hebben uiteengezet: Je ziet nooit een functionaris van de joodse gemeente, als je wat hoort ls het illeen om te betalen. De joden in Nederland beschouwen' zich voor het grootste deel als leden van een bepaalde totsgemeensdiap. j Al zijn de barrières tussen joden en niet-joden dermate vervaagd, dat al- e mogelijkheden voor hen openstaan, zij worden nog altijd als joden be schouwd. Ruim 90 procent beschouwt zichzelf ook als jood, maar 35 pro cent antwoordde geen .ja' op de vraag of zij als joden herboren zou den willen worden. Het komt mede door de angst voor het anti-semitis- me, dat 85 procent nog steeds aan wezig acht en waardoor men zoals dr Wijnberg stelt ,maar liever niet wil opvallen.' de discipline binnen de fractie In het parlement aanwenden om de nieuwe verkeerswetten erdoor te krjjgen. in de CDU-CSU daarentegen is het verzet tegen het ,plan-Leber' sterker. De verkeersexpert der christendemo craten, dr Müller-Hermann, heeft zelfs een eigen plan als alternatief uitgewerkt, waarvoor hij de steun zijner fractie hoopt te krijgen. Wordt liet plan van Müller-Hermann inder daad eveneens bij de Bondsdag inge diend als initiatief-wetsontwrp, dan zouden compromissen onvermijdelijk zyn. En om nog even bij de politiek te blijven: de liberale Vrije Democra tische Partij, de parlementaire oppo sitie van kanselier Klesinger, zit een beetje tussen twee stoelen. ZIJ is méér dan de andere partijen een partij van werkgevers en industriëlen. Zij kan ook als liberale party moeiiyk stemmen vóór dergelijke ingi-ypende dirigistische maatregelen als het ,plan-Leber' bevat. Anderzijds wil zfl graag goede vrienden met de SPD worden om nd de Bondsdagverkie zingen van 1969 eventueel als haar coalitiepartner ln aanmerking te ko men en de christendemocraten naar de banken van de oppositie te sturen. Op z'n vroegst in de tweede helft van januari zullen de plannen dan by de bondsdag worden inge diend, die dc ontwerpen in drie le zingen zul behandelen. Bij de eer ste lezing zal minister Leber zyn denkbeelden in het parlement moeten toelichten. Dit .grote ver- keersdebat' kan dus tegen het ein de van januari tegemoet worden gezien. Het betekent in leder ge val, dat géén der voorgestelde ex tra heffingen reeds per 1 januari 1968 zal kunnen worden ingevoerd. Het betekent verder, dat ue rege ring al heel blij zal mogen zyn, wanneer 1 juli 1968 als riehtdatum voor het, van kracht worden der wetten zal kunnen worden ge handhaafd. 10r zijn velen Ie Bonn, die ook aan deze datum twijfelen. Ook in Nederland heeft het .plan- Leber' groot opzien gebaard en on rust gewekt. De zeer ernstige Neder landse bezwaren zijn voornamelijk op twee punten gericht: A. de voorgestelde controle aan de Nederlands-Westduitse grens op handhaving der vrachttarieven in de grensoverschrijdende binnen vaart. B. de aiscriminerende maatregelen tegen het wegvervoer. De controle op de vrachten van de binnenvaart is voor Nederland een principieel punt, waarin geen enkele concessie zal worden gedaan omdat het indruist tegen de Akte van Mannheim. De vrachtenvorming is namelijk in geheel Europa nog vrij. Deze vrijheid werd in juni 1965 nog maals bevestigd voor het gebied der EEG. Wat de Duisters willen con troleren is of de Nederlandse binnen vaartschippers zich voor een traject in West-Dultsland houden aan de .Festfrachte', die voor Westduitse beurtschippers by het binnenlandse vervoer gelden Ook de maatregelen tegen net weg- vervoei die in hot .algemene ver keersplan van minister Leber zyn voorgesteld, druisen naar Neder lands inzicht niet alleen in tegen de EEG-verdragen maar schaden boven dien de nationale Nederlandse be langen als de vrachtrijders van Eu ropa. Dit geldt met name voor de invoering van een extra heffing cq belasting op het wegvervoer en voor een transportverbod van graan, hout, zand. kiezel, stenen, aarde, marmer, graniet andere natuurstenen, gips, kalksteen, yzerertsen, schroot, ande re metalen, steenkolen, briketten, turf, bruinkolen, cokes, kalk. cement, beton, staal, walsprodukten, rails, buizen en personenauto's (voor zover or op één vrachtwagen niet meer dan twee worden vervoerd). De voorge leide extra heffing bedraagt één ofennig per ton-kilometer </erdei zal in hel zogenaamde fa- irieksvervocr i hier werksverkehr' jenoemd. wanneei fabrieken van één oncem grondstoffen en produktcn transporteren i het transport tot vier .on vrii blijven daarna Lussen de drie •n vijf pfennig per ton-kilomcter be- Jragen Bovendien zou de Westduitse •ogering dan nog - hoewel dat liet mei zoveel woorden in het .plan- '.eber' staat -- het aantal Neder- andse vrachtauto's, dat tot de Bonds- cpubllek wordt toegelaten, willen •ontingeren. Dit zou niet alleen be kkenen. dat Nederland aan toege laten vrachttransporten zou verliezen wat net nu al heeft, maar dat boven dien het normale accrès verloren zou gaan.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1968 | | pagina 4