(PEE)
Kerstboom ook na
feestdagen nuttig
unieboas
HEI TA STROMENLAND
jlsEL I H, IN BEWEGING
15
ALS HET WINTERT
Feest,menu's,
voordevogels
VUELTA
2 70
PARADE
Treinen krijgen
andere kleur
Philby schrijft
zijn memoires
Officieel
exemplaar
WOENSDAG 20 DECEMBER 1967
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
(ADVERTENTIE)
Tn deze aan feestdagen zo rijke
maand willen wij vanzelf
sprekend ook de vogels van on
ze traditionele feestdis laten
meegenieten niet waar?. Zij
stellen zich over het algemeen
en in eerste instantie al tevre
den met de kruimels die over
schieten. Maar ook vogels kun
nen echter niet leven van brood
alleen.... Daarom laten we hier
graag een lijstje volgen met
voedertips. U kunt dit desge
wenst uitknippen en u zelf en
de dieren er een plezier mee
doen.
Sommige soorten zoeken hun voed
sel op de grond, andere in struiken
of ln spleten van takken en boom
stammen. Het is gewenst ook met
deze groepen rekening te houden,
omdat deze soorten .niet of slechts
na (te) lang aarzelen op een voeder
tafel komen. Op de grond voeren we
op een sneeuwvrije plek, die we zo
danig kiezen, dat de dieren niet on
verhoeds door katten kunnen worden
besprongen. Bijvoorbeeld onder een
afdakje of onder haag of struik. Ook
tijdens zware sneeuwval hebben we
daar verleden jaar goede resultaten
mee geboekt. De vogels bleven ko
men en ln een uur tijds hadden wij
vijftien soorten bij elkaar. Er waren
soorten by waar komen die zo
gauw vandaan die we al maan
den niet meer ln onze tuin hadden
gezien! Vogels trekken vogels! Op
een gegeven moment waren er min
stens honderd aan 't four ageren. Een
pak van 12 cm sneeuw dwong hun
naar de voerplek te komen. Ze wa
ren door de dikke laag immers af
gesneden van hun voedselbron: de
aarde! Is sneeuw al een belemme
ring, ijzel is funest. Een laag van
slechts een halve centimeter is vol
doende om de grond .potdicht' te
maken met alle gevolgen van dien.
Ook plotselinge hevige koude doet
dat. Massaal gaan de vogels dan ln
zg .rushes' op de vlucht naar het
westen. We zagen dat duidelijk in
de periode van 7 tot 12 december J1
toen er enorme aantallen koperwie
ken, kramsvogels, en ook kieviten,
goudplevieren en zovele andere da
genlang overtrokken. Maar terug
naar het voederen der dieren: bul
ten, in een grote tuin of op een boe
renerf kan men een paar pakken
stro een windvrije voerplaats maken,
die vooral bij felle wind druk zal
worden bezocht. Op een voertafel
proberen huismussen nogal eens de
baas te spelen. Deze kan men we
ren door rondom op enige cm hoogte
een zwarte garendraad te spannen.
lijks iets van aan. Kaaskorsten (plas
tic vliesje verwijderen) en ongekook
te havermout is een traktatie voor
roodbortjes. Rotte appels voor me
rels en andere lysterachtigen. Brood
en gekookte aardappelen voor meeu
wen, kraaien, spreeuwen en huismus
sen. Voert u vooral niet té heet uit
de pan. Gemengde zaden, zowel fijn
als grof zaad is zeer welkom voor
heggemussen en vinken. Met wat
gebroken maïs en erwten er tussen
doet u tevens de prachtige Turkse
tortels een plezier. Boomklevers zijn
dol op walnoten, die u daartoe in de
takvorken kunt klemmen of op de
voertafel vastspijkeren. Groenlingen
lusten graag zonnebloempitten en
rozenbottels. Vlaamse gaaien wel
rovers maar toch bijzonder mooie vo
gels zijn verzot op eikels. Krams
vogels naast rotte appels lusten ook
wel sinaasappelen. De bekende knob
belzwanen uit de parken kunt u voe
ren met boerenkoolresten, de eenden
met wat er uit de middagpot over
schiet plus graan en mals en het wa
terhoentje zult u beslist een dienst
bewijzen met grasmeel en gebroken
mais. Natuurlijk strooien we nooit
granen e d die met een ontsmet
tingsmiddel zijn bewerkt. Wilt u he
lemaal een feestmaal aanrichten voor
de zangvogels, dan kunt u universeel
voer gebruiken. Dat is vooral ook
voor de Insecten etende soorten van
groot belang. Wie geen tuin heeft,
kan ook op balkon, ja zelfs op de
vensterbank nog tal van vogels lok
ken. Midden in stadstuinen komen
zelf3 bonte spechten op bezoek als
het buiten te bar wordt. Ook zij lus
ten graag walnoten. Mezen, boom
klevers en goudhaantjes komen wel
van vetbollen peuzelen tot op een
halve meter van de ruiten.
VET
Wist u dat veel vogels ,weg* zijn
van oliebollen? Meestal hebben
we er toch (weer) te veel gebakken
en ook Mien van Wim Kan kan ze
niet allemaal meer op... nu, de vo
gels weten er wel raad mee! In de
winter hebben ze grote behoefte aan
vet. Ook soepbenén en alle botjes
waar vlees en nog wat vet aan zit,
zijn voedzaam. In koude winternach
ten verliezen de dieren veel li
chaamsgewicht. Toch is het meestal
niet de kou die ze de das omdoet,
maar de honger. Zoals gezegd: heel
dit bonte goedje kunt u tot dicht bij
uw huis lokken.
merel (man) bij appel
Raadzaam Is echter ook
(fruit, appelschillen, zaad en v
e dneer te leggen zover mo
gelijk van uw woning af om de
meer schuwere soorten een kans te
geven, zoals bv kramsvogels en roof
vogels. Voer echter kléine beetjes
tegelijk. Liefst 's morgens en in de
namiddag. Wanneer u dat constant
volhoudt, ook na de feestdagen, kun
nen er veel soorten In uw omge\rlng
gaan nestelen. ZIJ trakteren u dan
weer in de vorm van hun uitbundig
gezang. Op zachte dagen beginnen
merels en zanglijsters daar ovër een
maand alweer mee!
KERSTBOOM
Een oude kerstboom Is na de feest
dagen nog zeer bruikbaar. Een
kennis van ons doet het al jaren zo:
na de feestdagen plant hij de boom
ln zijn tuin. De onderste grote tak
ken kapt hij eraf en deze gebruikt
hij als dekmateriaal voor zijn vaste
planten en bloembollen. Ze zijn daar
bijzonder geschikt voor. Ze laten Im
mers lucht en zon door. maar breken
de schrale uitdrogende vrieswind. De
boom zelf plant hij in z'n tuin zoda
nig dat hij vanuit de huiskamer er
een goed zicht op heeft. Vervolgens
hangt hij er slingers pinda's ln en
enkele vetbollen, en over de twijgen
strooit hy wat universeel voer. In een
oogwenk is de .dode' boom een le
vende kerstboom geworden. Nu geen
halstarrig voor zich uitkijkend gla
zen beestjes meer, maar levendig
rood, geel en blauw gekleurde vogels
in de vorm van pimpelmezen, kool
mezen, roodborsten en vinken. Wan
neer het sneeuwt of ruig vriest dan
is zo'n conifeer helemaal een .echte'
kerstboom zoals we die ons zo graag
voorstellen. Met echte sneeuw en .en
gelenhaar'! Vanuit de warme huis
kamer hebben zijn kinderen er een
prachtig gezicht op en genieten van
het drukke heen en weer gefladder
en de acrobatische toeren van de
vogels. Vooral de mezen zyn mees
ters ln buitelen en klimmen. Wan
neer pindaslingers maken een te om
slachtig karwei voor u is, kunt u ze
ook eenvoudig in zo'n nylon netje
doen, waarin tegenwoordig sinaasap
pelen en mandarijnen worden gele
verd. Het is voor de vogels geen be
zwaar. In maart ontdoet hij de dan
nog altijd groene boom (ook zonder
wortels blijven ze lang groen) van
z'n takken en die vlecht hij dan in
de struiken ln zyn tuin met een tak
voor de vloer en drie er losjes om
heen gegroepeerd, maakt hij er zo
doende vogelnestplaatsen van. Al
ruim tien jaar doet onze kennis dat
leder voorjaar weer en iedere keer
heeft hy er vogelnesten ln. Dikwijls
merels en zanglijsters, maar ook wel
andere soorten.
In het dan nog kale hout Is zo'n
groene plek een welkome dekking
voor vroege trouwlustige paartjes.
De nestplaatsen worden dan vanzelf
aan het gezicht onttrokken. Het ge
raamte van de sparrentakken blijft
Alléén als er
Uniekaas op staat,
sta ik in
voor de kwalitei^^
Wie kan het beter weten
Onze kaasbaas is onze
keurmeester en keurt de
kaas voordat ze naar de
winkel gaat. A 11 e e n de
Kaas Unie kent zo'n
scherpe controle en
selectie. A 11 e e n de Kaas
Unie garandeert u daarom
de leeftijd èn de kwaliteit
van de kaasl Uniekaas
da's de beste kaas!
ZIE TOE dat u werkelijk
Groen jonge kaai: rood Jong
belegen: blauw belegen; paar» A
extra belegen; geel - oud:
bruin - overjarige kaas.
echter de hele zomer taal en dient
tot diep ln de zomer tot nestplaats.
Het leuke hiervan Is voorts, dat hy
de vogels krijgt waar hy ze hebben
wil en de vogels volgen kan by het
nestelen tot aan het verzorgen van
hun Jongen toe. Ook de twijgen die
ala dekmateriaal voor de planten
dienden, vlecht hy ln maart tussen
de struiken. Ook deze zyn nog altijd
niet uitgevallen. De naalden vallen
pas als het warm weer wordt en dat
Is de tijd dat de struiken uitbotten.
Samenvattend: Gooi uw oude kerst
boom niet weg. U kunt er heel lang
plezier van beleven. Van Vóór kerst
mis tot nA pinksteren! Probeer a t
ADVERTENTIE
Tob niet langer.
Ruil uw oude naaimachine in.
Schaf u de
moderne Pfaff aan.
By aankoop van een Pfaff zigzag-machine
kan immers in de meeste gevallen uw
oude naaimachine, ongeacht welk merk, worden
ingeruild! Bespreek deze mogelijkheid eens
in een Pfaff-zaak.
ONS ZIGZAG-PROGRAMMA LOOPT VAN
TOT^
ELEKTRISCH, COMPLEET MET KOFFER
PFAFF NAAIMACHINES W. RIKKEN NV
Bergen op Zoom: Kortemeestraat 17, telefoon 01640-5878
Terneuzen: Nieuwediepstraat 23, telefoon 01150-2294
Breda: Lange Brugstraat 30, teL 01600-31745
Eindhoven: Willemstraat 21, telefoon 040-22570
Roosendaal: Nieuwe Markt 48, teL 01650-5546
Verder verkrijgbaar by:
A. C. Bastiaanse, Papegaaistraat 4, Goes
G. Hemelaar, Ni,euwendyk 29, Vlissingen
G. Hemelaar, Langeviele 52 .Middelburg
H. A. de Breuck, B. F. van Waesberghestraat 16, Hulst
BEREID UIT DE FIJNSTE
TABAKKEN
Een geurige bolknak met een heel
apart aroma. Al meer dan 17 jaar dé
sigaar voor vele duizenden liefheb
bers, die hem altijd trouw zullen blij
ven.
Karei I VUELTA in dozen van 10: Lil V
De Zachte Hollandse
iONJAK
"konjak jé
UTRECHT (ANP) De Nederlandse
treinen zullen geleidelijk een andere
kleur krijgen. Het wordt een oranje
gele kleur. Met ingang van de nieuwe
dienstregeling in mei van het volgend
jaar verschijnen de eerste treinen in
,new look' op de verschillende baanvak
ken.
Nieuw voor de treinen is ook de in
voering van reclame in de treinen. In
het buitenland Is dat al enige tijd ge
bruikelijk. Bij de spoorwegen wordt
thans ook gedokterd aan een nieuw
embleem. Het tegenwoordige embleem
acht men uit de tijd. Een andere be
langrijke bijkomstigheid is dat het
dienstbetoon aan de reizigers zal wor
den verbeterd. De rijtijden worden vol
gend jaar korter, de deuren van de
treinen zullen geleidelijk automatisch
worden gesloten en in de treinen komt
een geluidsinstallatie om de passagiers
van stopplaatsen en andere informaties
op de hoogte te stellen, Inmiddels heb
ben de Nederlandse Spoorwegen de re
gering een eerste bezuinigingsplan voor-
felega. Gevraagd is de invoering van
et beveiligingssysteem atb (automa
tische treinbeïnvloeding) te mogen be
perken tot enkele drukbereden baan
vakken. Het miljoenenproject waartoe
na de treinramp bij Harmeien werd
besloten, had in 1975 klaar moeten zijn.
Er was ln 1963 een bedrag mee ge
moeid van 65 miljoen gulden. Het atb-
systeem wordt thans reeds toegepast
op de baanvakken Amersfoort-Zaandam,
Arnhem-Zevenaar en Eindhoven-Maai
tricht.
AANVRAGEN .ALGEMEEN
ADMINISTRATIENUMMER'
DEN HAAG (ANP) Gemeentebe
sturen die besloten hebben, hun admi
nistratie te automatiseren, kunnen het
gewenste aantal administratienummers
thans aanvragen bij de rijkscentrale voor
mechanische administratie (RMA). Dit
heeft de staatssecretaris van binnen
landse zaken, mr C. van Veen, in een
circulaire aan de gemeentebesturen me
degedeeld.
Zoals reeds in de begroting-1968 van
binnenlandse zaken was aangekondigd
en tijdens de openbare behandeling van
deze begroting ln de vaste commissie
nader werd toegelicht, heeft de rege
ring onlangs het beschikbaar steller
van een .algemeen administratienum
mer' besloten omdat enerzijds enkele
grote gemeenten op het punt staan cm
of juist zijn begonnen met hun
administratie te automatiseren, en an
derzijds rekening moet worden gehou
den met de mogelijkheid dat in de toe
komst verschillende administraties op
elkaar kunnen worden afgestemd. Wat
dit laatste betreft: onder voorzitter
schap van de oud-staatssecretaris van
binnenlandse zaken, het tweede-kamer
lid drs Th. J. Westerhout wordt thans
een commissie samengesteld die zal
onderzoeken of, en zo ja, wanneer en
hoe algemene invoering van een admini
stratienummer moet geschieden.
De door de RMA te verstrekken num
mers zullen volkomen willekeurig zijn.
Er worden dus geen gegevens over
naam, geslacht, geboortedatum, woon
plaats enzovoort in verwerkt. Evenmin
geven de nummers enig aanknopings
punt over het tijdstip waarop, of de
gemeente waarin zij straks met een
bepaalde inwoner ten dienste van de
administratie wordt verbonden.
MOSKOU (AP) De Sowjct-Unie
heeft maandag eer bewezen aam de Brit
se meesterspion Kim Philby door hem
als held voor de communistische zaak af
te schilderen in het regeringsblad Izwes-
tia.
Philby verklaarde in het interview een
gelukkig leven te leiden en dat hij bezig
is aan zijn memoires. .Ik moest', vertel
de Philby, ,als dubbelagent in de Engel
se intelligence service allerlei operaties
tegen de communistische landen voorbe
reiden, en die daarna zelf weer onge
daan maken'.
Jmponerend en suggestief
van lijnenspel; verhelde
rend, nu en dan zelfs dich
terlijk van toon. Het nieuwe
fotoboek .Delta, stromen
land in beweging' is een mo
numentale uitgave met kwa
liteiten die beslist wel in ka
pitale letters mogen worden
beschreven. De uitgeverij A.
Roelofs van Goor te Amers
foort heeft specialisten aan
het werk gezet om van een
gebied, dat een bruisende
ontwikkeling doormaakt, een
portret te tekenen, waaruit
vooral het eneverende tempo
van de veranderingen op al
lerlei gebied zou spreken.
Welnu, de bekende freelance-fo
tograaf Aart Klein en Vrjje Volk
journalist Klaas Graftdyk hebben
de gelegenheid aangegrepen om
een boek samen te stellen, dat er
mag zyn. Het Is een werk ge
worden, dat ieder die zich Interes
seert in wat er ln het zuidwesten
van ons land aan de gang is,
graag zal willen bezitten. Een do
cumentaire in foto's, tekeningen,
kaarten en glasheldere informatie,
waarin artisticiteit en techniek,
nuchtere cyfers en het becJd van
de levende mens in al zijn nnances
daartussen knap met elkaar zijn
verweven. Van begin tot eind
spreekt dynamiek uit dit foto
boek. Het royale formaat (26 cm
breed, 80 cm hoog) accentueert de
Inhoud in dit opzicht byzonder.
We zouden dit nieuwe fotoboek
een soort van .vervolg" kunnen
noemen op het enkele jaren ge
leden verschenen werk .Delta,
Poort van Europa', eveneens van
Aart Klein en met tekst van prof.
dr Sj. Groenman. In feite is die
vorige uitgave al weer verouderd.
Een luchtfoto van een van de
brandpunten ln het deltagebied tus
sen Rotterdam en Antwerpen kan
tegenwoordig van de ene dag op
de andere al door de feiten van de
ontwikkeling zijn achterhaald. De
deltaprojecten van dammen en
kunstwerken in de riviermondin
gen, de groei van de havenbek
kens, de nieuwe verbindingen, de
chemische industrieën, al die be
drijvigheid, die het oude land
soms op slag een ander gezicht
geeft, het heeft eigenlijk de uit
gave van een nieuw fotoboek ge
dicteerd.
Prof. Groenman heeft ditmaal
een inleiding op het boek ge
schreven. En daarin geeft hij het
een drieledige functie: weergave
van een nieuw stuk tastbare wer
kelijkheid; suggestie van wat zich
in de gedachtenwereld moet afspe
len als neerslag van de strijd tus
sen vernieuwing en behoud; gn-
dersteuning van da visie op dat
wat bezig is te voltrekken als
doorgang naar een nieuwe samen
leving. Ergens anders zegt hij:
,Het deltagebied in beeld brengt
een klassiek thema: vernieuwende
dynamiek tegenover oude vor-
De waarheid van die vijf woorden
vonden we in de telkens terug
kerende contrastwerking van fo
to's en begeleidende tekst. Een
voudige houten deuren van de
sluis in het stille oude haventje
te Maassluis tegenover een ont
zagwekkend grote stalen hefdeur
van het Haringvlietspuisluizen-
complex; het wiekenspel van
een oude Hollandse molen tegen
over de ronde .vleugelslag" van de
zeer moderne stuwen in de Neder-
Rijn.
De Inhoud is strak van opzet. Om
te beginnen de deltawerken: van
laboratorium tot doorlaatcaisson,
van schakelbord tot imposant ele
ment voor de bouw van de Oos-
terscheldebrug. Soms wordt het
beeldverhaal van dat alles plotse
ling enkele pagina's ver onderbro
ken door situatietekeningen, kaar
ten en bijzonder instructieve
dwarsdoorsneden van stukjes wa
terbouw, die even uitleg nodig
hebben. Voor deze bijdrage teken
de de heer W. Metzelaar, ing., wa
terstaatkundig hoofdambtenaar
van de deltadienst, een man die
op het gebied van de voorlichting
zijn sporen royaal heeft ver
diend.
Na de waterbouw de mogelijkhe
den. die het deltaplan heeft ge
schapen: recreatie op de nieuwe
binnenmeren en aan de kust, ha-
venexpulsie in Rotterdam Euro
poort, in Dordrecht, in Vlissingen-
Oost, in Terneuzen en in Antwer
pen. En tussen dat boeiende ver
haal over de werkende en de zich
ontspannende mens dat ,wat be
stemd Is te biyven': de historische
schoonheid van het deltaland met
herinneringen aan zijn zeeverle
den. Fotograaf en tekstschrijver
hebben dat biyvende element als 't
ware in motieven gebundeld: een
zeemeermin als windwyzer, een
haring op de kerktoren van Vlaar-
dlngen. By die motieven gevoegd
een zeer sterke karaktertekening
van de verdwynende schelpdieren
cultures in Zeeland: een barst in
de bodem van een oesterput. En
MIDDELBURG De directie van
de NV uitgeverij A. Roelofs van
Goor te Amersfoort zal heden
middag (woensdag) om drie uur
in het provinciehuis te Middelburg
officieel een exemplaar van het
fotoboek fielta, stromenland in
beweging' aanbieden aan de com
missaris der koningin in Zeeland,
mr J. van Aartsen.
dan de landbouw, de oude gebrui
ken als ringryden de verstilde his
torie ln werkelijk magnifieke op
namen van de Veerse kerk en het
beroemde silhouet van Zierikzee.
Delta, stromenland in bewe
ging' is een fotoboek van
scherpe lynen. We schreven het
al; beeld en tekst houden elkaar
ln evenwicht. Aart Klein heeft na
mely k in dit werk een messcherpe
fototechniek toegepast. Spijker
harde contrasten zyn ontstaan van
uit een volkomen zwart decor,
waarin het licht is gaan spelen en
aldus voor bijzondere effecten
heeft gezorgd. En die techniek is
nog verder uitgebuit met sterke
korrelvergrotingen en de koper
diepdruk op de persen van Roelofs
van Goor. Vergelijking van de fo
to's in het boek met die op de
folder tonen aan wat met die laat
ste twee onderdelen van de vorm
geving is bereikt.
Voeg daarby nog by de wat blok
vormige lay-out met zwarte vak
ken, waaruit de begeleidende tekst
van Graftdijk in witte letters een
scherp reliëf krijgt, dan kan wor
den gezegd dat de samenstellers in
technisch opzicht op de tenen heb
ben gelopen en tegelijkertijd voor
een experiment hebben gezorgd.
In het beeld en de vormgeving zijn
naar ons gevoel sentiment en
ieder vleugje romantiek uitgeban
nen. Of aldus een beeld van het
deltagebied is geschapen, dat
ieder die naar het boek grijpt ver
wacht is een vraag, waaraan we
verder maar voorbijgaan.
De uitgave is viertalig: naast elk
aar vindt men steeds blokken
tekst in het Nederlands, Duits,
Engels en Spaans. Voor een ruime
markt ongetwijfeld de enige op
lossing. Op het totaalbeeld eigen
lijk het enige, dat ons stoorde.
.Delta, stromenland in bewe
ging* is alles bijeengenomen
een knappe prestatie, die veel
bewonderaars zal trekken.
Van der M.
(ADVERTENTIE)