BILT
De rattenvanger
van Kloosterzande
Eerste paal voor chr. LTS
in Middelburg geslagen
2
J. Brokmeier,
oud-directeur
ZCF overleden
.NEDERLANDSE' BISAMRATTEN
AFKOMSTIG UIT 3 EUROPESE
ONTSNAPPINGSHAARDEN
VOLKSZANG VAN
KERSTLIEDJES
IN STADHUIS
VLISSINGEN
Zeeuws-Vlaamse
afdeling D '66
tegen verhoging
veertarieven
GMC-braderie Goes
tijdens ZLM-week
In plan Klarenbeek
ALMANAK
Pionier' Meliefste
bediende heimachine
,De ware vriend.'
,Spoorengels' van
hoofdconducteurs
op Zeeuwse lijn
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WOENSDAG 13 DECEMBER 1967
Betzema trapt met de hak
ken van zijn zevenmijlslies-
laarzen het ijs stuk. De mouw
van zijn groene jas gaat om
hoog, Er komt even een klei
ne zucht vrij als zijn arm in
het ijskoude water duikt. De
zucht wordt een goedkeurend
fluitje als zijn hand een klem
uit de natigheid haalt. In de
klem zit een bisamrat. De zo
veelste vandaag- Betzema
gaat verder. Zijn hakken in
het ijs, de bisamratten op de
kant. .Het is een verrekt
mooi werk', zeg Zeelands
rijksrattenvanger.
Het. land van mest en mist ligt
plat en wit als een voortijdige
kerstkaart. Boven de polders
rondom Rilland is een winters
helle hemel gaan hangen. Althans
dat zal zo moeten zijn. We weten
het uit de overlevering. De mist
laat niet toe dat je er op deze
ontzettend koude decemberdag
iets van ziet. Precies op het gladde
bandenspoor schuift de lichte Sim-
ca van rattenvanger Betzema over
de zeedijk. Links de schorren, hel
loodgrijze water en de stinkende
modder, rechts het binnendijkse
land. Betzema stopt waar hij zijn
klemmen weet. De Ijzige wind
snijdt de adem af. ,Een gezond be
roep', zegt Betzema. Het is een
mening die geheel en al voor zijn
rekening komt. W. Betzema is van
geboorte een Noord-Hollander of
beter en hij zegt het met een
buiginkje in zijn slem dat op
enige fierheid kan duiden een
West-Fries.
In 1953 kwam hij uit Brabant,
waar hij jachtopziener was, naar
Zeeland. De koningsjager werd de
doodjager. Betzema kreeg een
rijksaanstelling. Opdracht: roei de
bisamrat in de Scheldemond uit.
Betzema ging aan het werk. Ech
ter: de bisamrat is niet uitge
roeid. Elk jaar krijgt hij er meer
en meer in ztfn klemmen. De bi-
sam rukt op. Betzema zegt het
met een licht schouderophalen.
.Er zijn veel ratten. Er ls weinig
personeel'. Voor een West-Fries
is dat al erg veel. Ze praten niet
zo druk en zeggen liever veel in
weinig woorden. Goed, Betzema
heeft het gezegd. Het probleem
is van een passende tekst voor
zien.
zijn groene jagershoed de polder
In, een blik die om de verte vraagt.
.Het moet je in het bloed zitten.
M(jn vader was zolang dat ging
visser. IJselmeer Ik ging mee.
Ut kreeg iets met jacht te ma
ken. Dan gaat er een stroper in
je leven. Da' blijf je. daar kom je
niet vanaf'.
Van het ongeregelde naar het ge
regelde leven was een beweging
die Betzema jachtopziener maak
te in Brabant.
,Op een landgoed in de buurt van
Hiivarenbeek. Particulier. Het was
denkt wel eens verder.
Je denkt aan je zekerheid. Waar
blijf je als de oude mevrouw er
niet meer is. Vandaag de dag ver
andert zo'n landgoed van bestem
ming. De recreanten komen. Ze
hebben gelijk. Iedereen mag voor
mij zjjn stukje natuur hebben.
Maar wat maken ze ervan? Pa
pier en rommel. Ze bederven de
boel. De natuur gaat kapot. Nee.
voor mij geen plaats'.
Betzema hield het bij de kriebels
In zijn bloed, hield zijn groene
hoed op en kwam naar Klooster
zande. .Rijksrattenvanger' is het
sindsdien. Een zeldzaam beroep.
Nederland levert hem slechts vier
collega's op. Zomer en winter
trekt lange Betzema langs de dij
ken. die in de jaren zo'n beetje
zijn dijken geworden zijn. Aan de
voet. in het binnendijkse water zet
hij zijn klemmen, 's Zomers als
de bisams puffend en pretmakend
komen, 's winters als ze onder het
ijs scharrelen. ,Het is een verrekt
mooi werk', zegt Betzema.
Goeie dag
Bloei
,Het moet je in het bloed zitten'.
De lange Betzema kijkt vanonder
Als Betzema een goeie dag heeft,
betekent dat soms dertig ratten-
lijken. Vorig jaar ving de ratten
vanger van Kloosterzande in zijn
gebied (Zeeland en de gemeenten
Putte, Ossendrecht en Woens-
drecht) 1800 bisams. Deze week
bracht hij zijn totaal voor dit jaar
al op 2600. Betzema wijst naar
de dijk. Daarbuiten liggen de
schorren. .Elke keer als het hoog
water wordt, is het raak. Dan ko
men ze de dijk over. Het wordt
erger. We doen ons best'.
In het water, precies op het spoor
dat ons ontgaat maar voor Betze
ma haarscherp aanwezig is, zet hij
zijn klemmen. Keer op keer. Als
hij terugkomt, is het meestal beet.
De ratten worden vernietigd. Er
blijven er echter meer gaan als
komen.
Betzema krijgt hulp. Van premie-
vangers, van waterstaatmensen.
De blsam komt echter liever dan
hij gaat. Waar een regiment wordt
vernietigd komt een brigade te
rug. ,Ze moeten er allemaal aan,
tot de laatste', zegt Betzema. .An
ders blijft het duren'.
De lieslaarzen schuiven ver
der door het krakende ijs.
Betzema's hand duikt in het
water. Door de schriele riet
pluimen van de Bevelandse
welen pijpt de rattenvanger
van Kloosterzande zijn melo-
dij. Er komt geen betoveren
de rattenmassa achter hem
aan. De muziek klinkt ijl en
tiktakkend tegen de vries
lucht. Het zijn de tik en de
tak van de grote van rijks
wege verstrekte rattenklem.
In hun veilige dijkholen ritse
len de ratten. .Verrekt mooi
werk' lacht het rode gezicht
van Betzema. Hij weet dat hij
de roerige ritselaars vroeg of
laat zal krijgen. Klemvast.
MIDDELBURG In zyn woning te
Epse (gem. Gorssel) i» dinsdagmorgen
plotseling op 60-jarige leeftijd overleden
de heer J. Brokmeier, oud-directeur van
de Zeeuwse Confectie Fabrieken NV te
Middelburg.
De heer Brokmeier, die destijds zijn
vader als directeur opvolgde, heeft vele
jaren leiding gegeven aan dit bekende
Zeeuwse bedrijf. In 1963 is hij als direc
teur afgetreden.
Examen
In Den Haag slaagde voor het examen
§emeente financiën deel I de heer A.
ponselee. ambtenaar op de secretarie
te Vogelwaarde.
I VLISSINGEN Het stadhuis
van Vlissingen is vrijdagavond
a s centrum van de volkskerst
zang. In de ruime hal zullen zes
koren (driehonderd leden to
taal) op de trappen en rondom
worden opgesteld en bij de ba
lustrade zal het blaasensemble
St-Caecilia de volkskerstzang
begeleiden.
Het is voor het eerst dat in ons land
volkskerstzangbijeenkomst In een
raadhuis plaatsvindt. Alle kerkelijke
en christelijke koren, alsmede het
koor van zeevaartscholieren doen er
aan mee.
De volkskerstzang gaat voor het
eerst uit van het contactorgaan
der kerken in Vlissingen, dat aan
vankelijk had gehoopt in het nieuwe
Seheldekwartier terecht te kunnen.
Maar niet bekend was, of dat op
tijd gereed zou zijn. Het gemeente
bestuur van Vlissingen ging ak
koord met het verzoek "van het
contactorgaan de volkskerstzang in
het stadhuis te mogen honden.
Er is plaats voor heel wat i
Men meent dat er omstreeks 700 men
sen in kunnen.
Als de hal vol is: geen nood. Op
het plein voor het stadhuis zal een
geluidsinstallatie worden aange
bracht. zodat men de zang kan vol
gen. De volkskerstzang zal onge
veer een uur duren en heeft als
soliste de sopraan Francine Frege-
res. die zal worden begeleid door
Bram Beekman, conservatoriumstu
dent, op piano.
Verder werken mee de chr. zangvereni
ging Hosanna, het r-k kinderkoor,
het r-k dameskoor, het hervormd
en het gereformeerd kerltkoor als
mede het koor van de zeevaartscho
lleren. Er ls begeleiding en solo
optreden van het blaasensemble van
St-Caecilia. Het geheel staat onder
leiding van de heer A. M. v. d.
Dries. De luisteraars krijgen een
(staan)plaats op de begane grond.
De avond wordt geopend door ds L.
M. Verseput, voorzitter van het con
tactorgaan der kerken. Jongeren ver
zorgen de schriftlezingen.
Britannia
KERSTDINER8
Inlichtingen:
Tel. 01181,-3255
TERNEUZEN De afdeling Zeeuwsch-
Vlaanderen van D '66 zal in een brief
aan de minister van verkeer en water
staat en aan de leden van de tweede
kamer haar ernstige ongerustheid uit
spreken over de voorgenomen verho
ging van de veertarieven. De afdeling
roep., alle belanghebbenden op gezamen
lijk een protest in Ie dienen by de be
windslieden. Men is van oordeel dat de
veerdiensten dienen te worden be
schouwd als een verlengstuk van het
(rjjks) wegennet.
Op een zeer slecht bezochte ledenver
gadering van de Zeeuws-Vlaamse af
deling van D '66 kwam dinsdagavond
ook de benoeming van een voorzitter,
een secretaris, een penningmeester en
enkele bestuursleden aan de orde. Voor
de functie van voorzitter stelde zich
niemand beschikbaar. De huidige voor
zatter. de heer S. Vlieger, besloot daar
om nog enige tyd aan te blijven. De heer
K. C Schouten, die zijn functie van pen
ningmeester beschikbaar stelde, ver
klaarde zich oereid het secretariaat over
te nemen. De functie van penningmees
ter zal worden waargenomen door de
heer J. de Jonge. De heer Ossewaarde
werd als gewoon bestuurslid gekozen.
De heer J. W. Carels stelde op het
laatste moment zijn bestuursfunctie be
schikbaar. Vanuit het afdelingsbestuur
was namelijk op het aftreden van de
heer Carels aangedrongen, omdat deze
in de gemeenteraad van Breskens zit
ting heeft namens de fractie-Carels.
Aanvankelijk was de heer Carels niet
bereid af te treden als bestuurslid van
D '66. maar nadat het hoofdbestuur
had geadviseerd dat het aanbeveling
verdiende dat de heer Carels wel zijn
bestuurszetel beschikbaar stelde, bleek
hij daartoe bereid.
Tydens de ledenvergadering behan
delde de afdeling opnieuw de gemeen-
GOES Dt Goese middenstand
centrale heeft opnieuw plannen
voor een braderie. Men denkt er
over om een dergelijk evenement
in de winkelstraten te organiseren
in juni 1968, in de week. waarin
de ZLM haar 125-jarig bestaan
viert: tussen 17 en 23 juni. Da?
is maandagavond duidelijk ge
worden op een bijeenkomst van
de GMC in .De Prins van Oran
je'. Ook de fruitweek werd een
geschikte periode geacht met
het oog op het succes van vorig
jaar maar de voorkeur ging
uit naar de ZLM-week.
KUNST
Bedrijfsleider
verduisterde bij
zijn werkgever
BERGEN OP ZOOM De recherche
van de Bergen op Zoomse politie heeft
de 31-jarige J. van E. uit Bergen op
Zoom aangehouden als verdacht van
verduistering van elektrisch materiaal
ten nadele van zijn werkgever B. te
Tholen, bij wie Van E. jarenlang in
dienst was als bedrijfsleider. Hij bekende;
in 1966 en 1967 in drie panden te Ber
gen op Zoom elektrisch installatiemate
riaal, dat hij van zijn werkgever onder
beheer had, te hebben gebruikt zonder
daarvan mededeling te" doen. De ont
vangen bedragen, in totaa! ongeveer
2000, heeft hij daarna ten eigen bate
aangewend. Van E. heeft tegenover zijn
patroon verteld, dat hij het reeds ge
ruime tijd gedaan heeft. De man genoot,
het volste vertrouwen. Hij is nu in arrest
gesteld en zal aan de justitie worden
voorgeleid.
telijke herindeling Zeeuwsch-Vlaan-
deren. Hoewel men zich oorspronke
lijk had uitgesproken voor drie ge
meenten (Oost, Midden en West)
bleek men nu meer te voelen voor
vier gemeenten. De kanaalzone dien
de naar het oordeel van D '66 ln twee
gemeenten te worden gesplitst.
Tijdens de discussie hierover bleek, dat
er verschil van mening bestond over de
wflze waarop deze splitsing tot stand
dient te komen. Onder meer werd ge
pleit voor het creëren van een afzon
derlijke woongemeente naast een in
dustriegemeente Terneuzen. De door de
afdeling Zeeuwsch-Vlaanderen ingestel
de werkgroep zal zich nu opnieuw over
het vraagstuk beraden.
Leeuwse
Tuist
Terwijl het veer naar Br ex kens
moeizaam een weg door de mist
zocht begcmnen in de kajuit twee
Belgen een gesprek een twist
gesprek, want ze woonden allebei
aan een andere kant van de taal
grens.
Ze hadden het over de oorlog
van 191Jf-1918, die men wel de
eerste wereldoorlog noemt. En zo
kwam het gesprek op de onbeken
de soldaat.
Jk kan bewijzen', zei de man,
die een behoeftig soort Vlaams
sprak, ,ik kan bewijzen, dat de
onbekende soldaat een Vlaming
was'. Uitgeslotenmeende de
ander, waarop prompt de bewijs
voering oolgde.-A.ls de onbeken
de soldaat een Waal was geweest,
was het ten minste een sergeant
geweest'.
(Van een onzer redacteuren)
WAGENI.NGEN De bisamrat, het
beestje dat de laatste dagen zeer
vaak in het nieuws komt, komt uit
Amerika en Is hier ingevoerd van-
vege de prachtige pels. De bisam
rat heeft een ontzettend goed en
groot aanpassingsvermogen dat zich
niets aantrekt van klimaatverschil
len, voedselbronnen en nog minder
van natuurlijke vijanden (de vos,
bunzingen en voornamelijk otters).
Nederland wordt al jaren door een
invasie bedreigd. In 1941 werd de
eerste muskusrat in Nederland (bij
Valkenswaard) gevangen. Sinds die
datum zjjn hier ruim 40.000 muskus
ratten gedood.
De muskusrat kan 50 tot 60 cen
timeter groot worden. De staart eist
daar ongeveer de helft van op. Hij
bewoont bij voorkeur de oevers van
stilstaand water, is schuw van aard
en bouwt zijn holen onder water.
De bisam (of muskusrat) eet alleen
plantaardig voedsel. Tegen de winter
bouwt hij winterhutten in ondiep wa
ter Deze hut is soms meer
dan 1 meter hoog De rat kan drie
pond wegen en heeft een zijdeachtige
fiels, die aan de rugzijde roodbruin
ot donkerbruin en zwart van kleur
is Hij is een zeer snelle zwemmer,
die zelden boven water zichtbaar is.
De invasie in Nederland is afkom
stig uit drie broeinesten, .ontsnap
pingshaarden'. De grootste groep
ratten, waaruit Zeeland en Brabant
hun klantjes betrekken, komt uit
het Belgische plaatsje Begijnedijk.
Daar stond een kwekerij, waar de
diertjes ten behoeve van de bont-
verwerkende industrie en het bont-
dragende deel der mensheid werder
gefokt. Enkele bisamratten ontsnap
ten daar en zorgden voor een enorme
populatie. De tweede haard, die N.-
en Zuid-Limburg besmet heeft, kom!
uit Noordoost-Frankrijk en wel van
de kwekerijen uit Belfort en Mé-
siere. Samensmelting van deze ont
snappingspopulaties heeft waar
schijnlijk tengevolge van bloedver-
versing een explosieachtige uit
breiding tot gevolg gehad.
De levenskracht van de dieren uit
deze haard is aanmerkelijk groter
dan die van de Begijnedijk.
Juist met deze sterke soort heeft
de Belgische ingenieur Engels ln Bel
gisch Limburg zo goed als afge
rekend. Bij faunabeheer in Wagenin-
gen noemt men dit een gunstig as
pect voor de uitroeiing van de Bel
gische haard. De Franse haard heeft
bovendien heèl Luxemburg besmet,
het zuidelijk deel van de Ardennen
en grote gedeelten van Duitsland.
De ratten komen voor tot vlakbij
Keulen en Xanten- Via de Moesel ver
spreiden zij zich verder. Van deze
Franse ratten is de verspreiding ge
makkelijk vast te stellen. Eén op de
drie exemplaren is namelijk pik
zwart. De derde haard doet zich in
Nederland voelen in de Gelderse ach
terhoek, waar het knagend gevaar
via de Oude LTsel is geïnfiltreerd.
Tot nu toe zijn daar nog maar 2
beesten gesignaleerd. Faunabeheer
ziet deze dieren echter als kwar
tiermakers.
Deze ratten zijn vrijwel zeker af
komstig van ene graaf Coloredo van
Mansfeld die na een reisje in Ame
rika in 1905 zes van die prachtige
beestjes meebracht naar zijn land
goed in Bohemen. Aan boord van
het schip stierf een van de drie
vrouwtjes, zodat de heer graaf drie
mannetjes en twee vrouwtjes in zijn
bossen kon uitzetten. Europa heeft
het geweten.
De bisamrat houdt ontzettend veel
van kindertjes. Eén paartje kan in
goede (Europese) omstandigheden
16 nakomelingen per jaar de wereld
insturen. Daarbij komt dat de wijfjes
uit de eerste worp (april) datzelfde
jaar ook al jongen kunnen krijgen,
nuts ze daarvoor benaderd worden
door een overjarig mannetje. De bi
samrat zoekt altijd naar een Ideale
verblijfplaats. Om die te bereiken
maakt hij soms een trekroute van
wel honderd kilometer. Nederland ls
zo'n ideale verblijfplaats. Hoe noor
delijker hoe beter. Het Zeeuwse en
Brabantse watergebied is voor een
bisamrat nog maar armelijk verge
leken met het boven-Mo er dij kse. I
MIDDELBURG De eerste paal
voor de christelijke lagere techni
sche school ls dinsdagmorgen in
het besneeuwde plan Klarenbeek
in Middelburg, geslagen. De sec
retaris van de stichting prote
stants christelijk technisch onder
wijs in Zeeland, de heer P. Me
liefste, viel de eer te beurt de eer
ste paal in de grond ie heien. Het
bleek een zwaar karwei te zijn;
de grond was erg hard en er wa
ren eerst wat moeilijkheden met
de ontsteking van de heimachine,
maar met behulp van ether zorg
de men voor een grotere ontbran
ding en even later werd de paal
langzaam maar zeker in de grond
gedreven.
Nadat de eerste paal was geheid gin
gen de 74 leerlingen die hadden toege
keken weer naar huis; bestuur en ge-
nodigden hielden in de Schouwburg in
Middelburg nog een bijeenkomst.
De tweede voorzitter, de heer H. J. Co-
lijn, sprak als eerste. Hij feliciteerde de
heer P. Meliefste en vertelde de aan
wezigen dat de laatste al sinds 1950 had
.gepionierd en geijverd' voor een chris
telijke technische school. Hij vervolgde:
,Met zijn allen zijn we blij en dankbaar
voor deze dag. nu de bouw wezenlijk is
gestart! Er wordt ons weieens verwe
ten dat we willen doordrijven: wij wil
len echter alleen maar dat ook onze'
kinderen, die technisch onderwijs volgen,
een geestelijke begeleiding krijgen in
deze wereld vol spanningen. We hopen
dat leraren en directeur de kinderen in
een gezond geestelijk klimaat begelei
den tot waardige leden van de maat
schappij.'
Hierna las hij de berichten van ver
hindering voor, onder andere van be
stuursleden, van b en w van Middel
burg en van de heer J. A. van Benne-
kom. De voorzitter, de heer J. van den
Bos was verhinderd wegens een verga
dering van gs.
Ir K. G. W. Peters van de Holland
Building Corporation (de school wordt
volgens systeembouw van de HBC ge
bouwd) sprak gelukwensen en merkte;
op dat hij de opdracht voor de bouw nog
niét had ontvangen. De heer Meliefste
verzekerde hem even later dat de op
dracht zaterdag verzonden was. Ir Pe
ters bood de secretaris een vulpotlood
aan als herinnering aan het heien van
de eerste paal. De heer A. J. ter Veld,
architect sprak gelukwensen, ook na
mens de andere architect, de heer Hoog-
stra uit Hoogeveen en de aannemer,
bouwbedrijf Booy NV te Hoogeveen. De
heer A. Riddersma, directeur van de
christelijke lagere technische school,
die met zijn 74 leerlingen voorlopig in
het Cellebroershof in Middelburg is ge
vestigd, sprak namens personeel en
leerlingen en de heer Meliefste haalde
herinneringen aan de beginperiode van
de stichting op.
Hij liet alle moeilijkheden do revue
passeren, maar hesloot optimistisch
met de mededeling, dat de praktijk-
lokalen waarschijnlijk vóór de nieu
we. cursus (15 augustus 1968) klaar
zouden zijn, en dat in augustus de
theorielokalen zouden volgen. Het
gymlokaal wordt liet laatsf gebouwd.
Eind 1968 zullen we de nieuwe
school dan kunnen laten zien aan
ieder die dat wil/ hesloot hy.
Tenslotte sprak de heer W. Sanderse
namens de bond voor christelijk nijver
heidsonderwijs in Nederland.
De kosten van de bouw van de school
bedragen ongeveer drie miljoen gulden.
Er komen 26 lokalen en de school zal
een capaciteit van 400 leerlingen heb
ben. Dit jaar is men gestart met drie
klassen van het voorbereidende jaar,
volgend jaar worden de cursussen hout
en metaal toegevoegd en in 1969 komt
er een afdeling elektro. Men speelt ook
met de gedachte een ito-afdeling (Indi
vidueel technisch enderwijs) te stichten.
Aan de school zijn momenteel zes leer
krachten verbonden. BIJ de foto: De
eerste paal voor de christelijke-lagere
technische school ging in plan Klaren
beek de grond in. (Foto PZC)
ANTIEKDIEFSTALLEN
BIJ BERGEN OP ZOOM
BERGEN OP ZOOM (AP) Uit de
villa bij Bergen op Zoom van de Belg
Karei Wijler uit Antwerpen zyn dins
dagavond antieke voorwerpen ter waar
de van 100.000 tot 150-000 Bfrs gesto
len. Behalve antiek werden ook vele an
dere waardevolle voorwerpen en jacht
geweren met munitie ontvreemd.
Even later kwam bij de politie een mel
ding binnen van een tweede antiekdief
stal, die vermoedelijk het werk is ge
weest van dezelfde dieven. Hier werd
voor een waarde van ongeveer 50.000
Bfrs gestolen Tevens namen de dieven
een caravan mee van een kampeerter
rein waarmee zij zijn verdwenen in de
richting van de Belgische grens. De po
litie meent dat de Inbrekers allen Bel
gen waren.
Men mag de achttlende-eeuwse Italiaan
Carlo Goldoni vrijelijk een veelschrijver
noemen: de Zeeuwse Culturele Agenda
houdt het voorzichtig op vijf tragedies,
zestien tragikomedies, honderdzevenen
dertig blijspelen en zevenenvijftig sce
nario's voor de commedia dell'arte. En
het is na twee eeuwen bepaald geen eve
nement, zijn ,11 vero amico' (De ware
vriend) te zien. dat als blijspel wordt ge
ïntroduceerd, maar waarin toch alle
kenmerken aanwezig zijn van een ver
wantschap aan de commedia dell'arte.
Nu staat de commedia dell'arte impro
visatie toe, binnen het kader, zoals dat
door de auteur is aangegeven. Daarom
is het zo opmerkelijk, dat noch bewer
ker Ton Lutz, noch regisseur Ton Len-
sink. mensen van reputatie toch. de jon
ge toneelgroep .Proloog* in de gelegen
heid hebben gesteld hiervan te profite
ren, waarbij wij uiteraard niet uitgaan
van een vrije, maar van een geregi
streerde improvisatie: waarom het spel
niet ingrijpender omgewerkt, aangepast
aan de actualiteit, desnoods mét de
burleske elementen van de commedia
dell'arte.
.Proloog" bracht het spel gisteravond in
een matig bezette zaal van ,De Prins
van Oranje' voor de te Goes samenwer
kende culturele instellingen en dan dient
hier allereerst het respect genoteerd voor
het enthousiasme van deze Jonge to
neelgroep. die in enkele fragmenten tot
goed, spontaan toneel kwam en in Jaap
van Donselaar die het meest de in
tenties van gastregisseur Ton Lenslnk
volgde en Uona van Wijk over uit
stekende krachten beschikt.
Bewerker en regisseur die men als
acteur moet prefereren hadden dus
gekozen voor de traditionele afwikke
ling van .De ware vriend' en het resul
taat was een door de toneelprestatie on
derhoudende voorstelling van een blij
spel. dat in deze tijd toch wel het stem
pel draagt van een bedaagde, goedwil
lende langdradigheid. Goldoni was bij
,H vero amico' geïnspireerd door Mo
lières ,De Vrek', maar de minder se
lecte smaak van zijn tijd en zijn goe
dige, wat bezonken-optimistische instel
ling verhinderden hem naar diens niveau
te reiken. Die karaktertrekken zijn in
vrijwel zijn hele oeuvre terug te vinden
en ofschoon zijn komedies mank gaan
aan een overigens innemende oppervlak
kigheid, vestigde hij voorgoed de repu
tatie van het Italiaanse blijspel.
Maar in een weinig gepolijste en aan
gepaste versie als waarin Proloog ,De
ware vriend' gisteravond moest presen
teren blijkt toch, dat deze manco's in
deze tijd storend domineren. Het resul
taat: een voorstelling, waarbij men in
cidenteel geniet van leuk, soms ook
vaardig toneel, maar die door de zwak
te van de tekst een .uitzitter' wordt.
Vaardig toneel vooral van Ben Aerden,
die een ln toon en sfeer juist gedoseerde
Ottavio deed, bij welk niveau een ge
disponeerde Ilona van Wijk, van wie
men Rosaura zag, nog het meest aan
sluiting vond. Leo Beyers ls een goed
acteur, gehandicapt door een te nadruk
kelijke zachte g, in ,De ware vriend'
overtuigend als Florindo en met het
zelfde gemak en souplesse acteerden
Thea Rodlng Oolombinaen Wilma van
Klaveren (Beatrice). Lello zag men van
Jaap van Donselaar en Kees Waterbeek
vervulde twee bijrollen, Trivella en Trap-
pola.
Het decor van Lukas Smits was wat
sober, maar daarbij functioneel het
stond snelle wisselingen toe en der
halve zeer bruikbaar, in het laatste be
drijf gecompleteerd met een fraaie twij
felaar.
Het is uiteraard goed, dat men met ,De
ware vriend' de traditie van het Ita
liaanse blijspel heeft willen voortzetten-
Maar voor een dergelijke pure behande
ling mist het spel de kwaliteiten, heeft
het teveel de lauwe smaak van .komisch'
en .schelmenstreken'. Men zou er iro
nische, groteske en actuele elementen
aan toe kunnen voegen: een enthousiaste
groep als Proloog kan dit, ln de bezet
ting van gisteravond, aan en het zou zijn
prestatie meer reliëf geven.
H. H-
(ADVERTENTIE)
i De echts Amerikaanse,
in het rode busje
met gele opdruk.
maagtabletten
'n blijvende uitkomst!
mporïsur Riattjorgon CJt Rotterdam Tel. 010-23
VLISSINGEN Buitenlanders
kunnen ln het vervolg met Engels
terecht op de Zeeuwse spoorlijn.
De hoofdconducteurs op de treinen
in Zeeland leren in twintig lessen
van twee uur zoveel Engels, dat
zy er als spoornian goed mee uit
de weg kunnen. Zes hoofdconduc
teurs uit Vlissingen slaagden dins
dag als eersten voor deze in Roo
sendaal gegeven cursus van twin
tig weken met twee uur Engels
per week, die werd gegeven door
stafleden van de spoorwegen uit
Utrecht. In de eerste week van Ja
nuari beginnen nog eens zeven
spoormannen aan deze cursus En
gels, waarvan het examen begin
juni is.
Aanvankelijk was de cursus En
gels op vrijwillige basis. De in
Zeeland wonende conducteurs
konden moeilijk voor die vrijwilli
ge cursus 's avonds naar Roosen
daal. De cursus Engels is nu, om
dat men in een hogere taakgroep
is opgenomen, verplicht gesteld.
Dat betekent, dat de cursus over
dag wordt gegeven. Het Engels
blijft dus nu niet meer beperkt tot
de grote standplaatsen, ook de
spoormannen ln kleinere stand
plaatsen kunnen nu mee doen.
De spoorwegen willen met dit
spoor-Engels de dienstverlening
uitbreiden. Engels zal van de
Zeeuwse hoofdconducteurs behal
ve op de Zeeuwse lijn, ook klinken
op de Beneluxtreinen en de door
gaande treinverbindingen voor toe
risten.
De geslaagden van dinsdag zijn
de heren C. Slok, J. Plelanen, A,
P. van Os. G. van Ommen en P.
Boer uit Souburg en P. L. den
Boer uit Vlissingen.
VERWACHT.
AANVANKELIJK MIST
Over het algemeen veel bewolking met
vooral in de ochtend op vele plaatsen
mist en wat motregen. Zwakke tot ma
tige noordwestelijke wind. In het alge
meen iets hogere temperaturen dan
dinsdag.
ZON EN MAAN
14 december
Zon op 08.40 onder 16.28
Maan on 14.39 onder 06.15
