GRIEKEN EN TURKEN TREKKEN
ZICH TERUG
Hoechst akkoord met schadecommissies
Militairen weg
binnen 45 dagen
BONN
WIL
GEEN
FRANS
VETO
REMMERS REMMEN BRITSE TREINVERKEER AF
m-Tr
POLITIE IN
MADRID
SLAAGS MET
STUDENTEN
Vandaag
in de
krant
Gids
Tunnel
Cyprus
Medezeggenschap
FORENSEN IN
DE KNEL
COMMISSIE STELT ONDERZOEK IN
NAAR OORZAAK BRUGRAMP
FRANS PLAN
VOOR
MIDDEN-OOSTEN
KERNCENTRALES
IN ENGELAND
OPEN VOOR
CONTROLE
Jongen ontvoerd
in Versailles
Duitsers werken üaromelfir-
aan compromis capriolen
Doodvonnissen in
Sowjet-Unie
voor oud-Nazi's
NULEASE LUCHTVERONTREINIGING
WEL EN NIET VASTGESTELD
WASHINGTON
STELT BELANG
IN VREDES
PLAN HANOI
210e jaargang no. 286
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE. BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 5 december 1967
Dlrtdl», N V Bed. MIJ nn 4* C V Provlm
ileloon 4457. Zlarlhie,
WfllatraM 58 «O 2ÏÏT?.. V*M*- W. 4. P.,f- HooMwl^Cg,
1 cbf* ,ï0#' Mlddolburg, Markl 51. lel. 5841 (b
red. M. 5754. .dm. 2094. Adv prtl. IS een. p« mm. Minimum <*r ,dv. 5.55. In,«. mrt. 2.
•Ir. 12.70 per m«rt»
lel. «140 (b|| red.
(min. 1.75). ,8rlev,
ANKARA BELOOFT: ,GEEN INVASIE OP CYPRUS'
ATHENE (RTR AFP, DPA) Alle Griekse en Turkse troepen op Cyprus, met
uitzondering van de daar krachtens de onafhankelijkheidsverdragen van 1960
gelegerde, zullen binnen 45 dagen worden teruggetrokken, zo heeft de Griek
se regering maandag bekendgemaakt.
Krachtens een door Turkije en Grieken
land bereikte overeenkomst zal Turkije
de plannen voor een inval op Cyprus
Laten varen, zo werd in de bekendma
king gezegd.
De Cyprische onafhankelijkheidsverdra
gen beperkten het aantal Griekse mili
tairen op het eiland officieel tot 950 en
het aantal Turkse tot 650. In de loop
van de tijd zijn deze eenheden echter
uitgegroeid tot respectievelijk 10.000 en
11.000 man.
De Griekse minister van buitenlandse
zaken, Pipinelis, verklaarde dat de
plaatselijke troepen op Cyprus (de na
tionale garde) ontwapend zullen worden
wanneer de troepenmacht van de Ver
enigde Naties op het eiland grotere be
voegdheden heeft gekregen. Griekenland
had al lang voor de huidige crisis uit
brak in principe geen bezwaar gehad
tegen de terugtrekking van de Griekse
troepen.
,De aanwezigheid van de Griekse
troepen werd noodzakelijk geacht
voor de eerste fase van de opbouw
van de Cyprische republiek, maar
werd geleidelijk aan niet nodig meer1,
zei Pipinelis.
Enkele uren voor deze bekendmaking
had ook Cyprus ingestemd met Thants
oproep tot bijlegging van het conflict.
In een boodschap aan de secretaris-ge
neraal verklaarde president Makarios
zich akkoord met de door Thant voor
gestelde terugtrekking van de Griekse
en Turkse troepen van het eiland, maar
sprak hij tevens de hoop uit dat daar
mee de eerste stap wordt gezet naar
volledige terugtrekking van alle niet-
Cyprische strijdkrachten van het eiland
behalve die van de VN. Een totale de
militarisering zou, zo verklaarde Ma
karios, de zaak van de vrede dienen.
Over de door Turkije geëiste ontbinding
van de nationale garde sprak hij niet.
Wel eiste hjj doeltreffende waarborgen
tegen elke militaire interventie. De on-
schendhaarneid van Cyprus moest door
di Veiligheidsraad gegarandeerd worden.
Dit orgaan moest ook over uitbreiding
van de bevoegdheden van de VN-troe-
penmacht beslissen. Cyprische kringen
in New-York zeiden te verwachten dat
de Veiligheidsraad binnenkort over
kwestie gaat beraadslagen.
MADRID (AP) De bereden politie ln
Madrid heeft maandag ingeslagen op
een groep betogende studenten, die pro
testdemonstraties hielden tegen het be
wind van generaal Franco. De ongeveer
100 agenten wisten de samenscholende
studenten uit elkaar te slaan.
Het Is niet bekend hoeveel studenten ge
wond raakten. De strijd tussen de politie
en de ongeveer 200 studenten duurde IV2
uur. De studenten trokken later naar de
universiteit, waar ze voor een van de fa
culteitsgebouwen een versperring op
wierpen van trottoirtegels. Zij hadden
een bord neergezet waarop stond: .Moor
denaar Franco, prettige verjaardag'.
Franco werd maandag 75 jaar. De be
reden politie slaagde er in de barricade,
die de studenten voor een van de univer
siteitsgebouwen hadden opgeworpen,
neer te halen en het bord met de beledi
gen aan het adres van generaal Franco
te verwijderen. De agenten maakten een
wilde jacht op de met stenen gooiende
studenten.
SAMEN LEVEN' heet de gids
voor Terneuzen, die gisteren ten
doop is gehouden. Beknopte in
formatie over allerlei, die huis
aan huis zal worden verspreid,
(pagina 2).
SINT-LAVRENS knjgt, onder de
Noordweg, een voetgangerstun
nel. Op een punt, 1 vaar veel
schoolkinderen de neg moeten
oversteken, (pagina 2).
MAANDAG is eindelijk een ak
koord bereikt in het geschil 0111
Cyprus. Griekenland en Turkije
zullen al hun troepen terugtrek
ken op de toegestane contingen
ten nn. De evacuatie zal binnen
45 dagen zijn voltooid, (pagina 1).
ONDERZOEKERS van de Vr(je
Universiteit zijn tot de conclusie
gekomen dat 80 procent der werk
nemers voor meer medezeggen
schap ln het bedrijfsleven zijn.
Een groot aantal chefs steunt hen.
(pagina 3).
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina's 1, 3, 4 en 8
Zeeuws nieuws:
pagina's 2, 4, 5 en 6
Financieel nieuws: pagina 9
Radio en tv: pagina 7
ZWARTE PIET
IN ALKMAAR
OP DE BON
(Van onze correspondent)
ALKMAAR De Alkmaarse ge
meentepolitie heeft zich het mis
noegen van Sint-Nieolaas op de
hals gehaald, door in de super
markt P. en E. proces-verbaal op
te maken tegen een zwarte Piet.
Deze dienaar van de sint had zich
namelijk verstout kelurboeken,
taaipoppen en zakjes snoepgoed
uit te delen aan de kinderen van
klanten.
Men zou zeggen: deze zwarte Piet
deed daar toch zijn plicht. Maar
de Alkmaarse Hermandad dacht
er anders over. Artikel 198 van de
algemene politieverordening be
helst nameljjk de bepaling dat het
verboden Is behoudens vergun
ning van b en w zich ver
momd of verkleed als Sint-N ïco-
laas of zwarte Plet op te houden
ln voor het publiek toegankelijke
lokaliteiten, tenten, andere ruim
ten of terreinen, met inbegrip van
winkels, warenhuizenenz.
Kortom, zwarte Piet was fout, en
de supermarkt-exploitant P. J.
Schortinghuis met hem.
De heer Schortinghuis vertelde,
dat de politie reeds vrijdag na
eerst enige tijd te hebben .gepost'
een bezoek aan zijn supermarkt
had gebracht,- maar deze .Inval'
had voor de politie geen succes,
want zwarte Piet zat toen net een
kopje koffie te drinken. Maar za
terdag omstreeks het middaguur
was goedgeefse Piet in volle ac
tie. En toen schoot de politie met
een raak. En nu maar wachten
wat de Alkmaarse politierechter
er van zegt.
LONDEN (AP) De langzaam-
aan-actie van de Engelse treinbe
stuurders heeft zich maandag
steeds verder uitgebreid. Vooral
forensen hadden het maandag
avond hard te verduren. Woord
voerders van de Britse spoorwe
gen zeiden dat het vandaag nog
erger zou worden.
Minister van verkeer, Barbara Castle,
deelde mee, dat In het spitsuur 's mor
gens, meer dan 100 treinen waren uit
gevallen. Zjj verklaarde echter dut de
noodmaatregelen, die de voorziening
van eerste levensbehoeften moesten
randeren, soepel hadden gewerkt.
De spoorwegen kondigden nog voor het
spitsuur begon aan, dat 41 van de trei
nen naar de voorsteden niet zouden rij
den. De gevolgen van de langzaam-aan-
actie, die om middernacht begon, zullen
pas goed bl(jken uit de steeds groter
wordende voorraad vrachtgoederen op
de stations.
De leider van de bond voor treinbe
stuurders zei dat de actie binnen een
dag of drie pas goed op gang zou zijn
gekomen.
Duizenden Londense kantoorarbeiders
gingen met de auto naar hun werk en
maakten gebruik van wegen, die door
de politie tot speciale voorrangswegen
waren gemaakt om het verkeer vlotter
WILLEMSTAD (ANP) Het bestuurscollege van Curacao heeft besloten
deskundigen uit te nodigen, een onderzoek in te stellen naar de oorzaak cq
oorzaken van de instorting van de ln aanbouw zijnde vaste oeververbinding
over de Slnt-.Annabaai en het bestuurscollege hierover rapport uit te brengen.
Het zijn ir H. Kuiper, hoofdingenieur-directeur van de directie bruggen van
de rijkswaterstaat; ir P. de Man, hoofd van de dienst openbare werken van
het eilandgebied: ir R. Hodgson, plv. hoofd van de dienst openbare werken
van het eilandgebied Curasao: ir F. K. Lichtenberg, directeur van het insti
tuut voor bouwmaterialen en bouwconstructies van het TNO; ir V. C. Hen-
riquez, natuurkundig ingenieur; E. L. Erïckson, voormalig hoofd van de afde
ling bruggen van het bureau openbare wegen van het Amerikaanse departe
ment van vervoer.
De heer Erickson Is al eerder als adviseur opgetreden na een brugongeval in
Melbourne.
Inmiddels heeft de berglngsmaatschappfj Van den Tak een gedeelte van de In
gestorte brug uit de St.-Annabaai gehaald. Een klein deel van de brug ligt
nog in het water.
te kunnen verwerken. Op deze voor
rangswegen geldt een wacht- en stop-
verbod, zodat ze tot hun volle breedte
kunnen worden benut.
Parkeerplaatsen
In Londen en in andere grote steden
werden speciale parkeerplaatsen inge
richt. Het gebruik van parkeermeters
werd afgeschaft. De vakbond van de
treinbestuurders, de Aslef, riep op tot
de staking van de 36.500 leden toen de
directie van de spoorwegen uit zuinig
heidsoverwegingen de speciale rem-
huisjes van goederentreinen afschafte
en voorsclireef dat de remmers moesten
meerh'den op het achterbalkon van
diesellocomotieven.
PARIJS (RTR) Frankrijk
werkt aan een vredesplan
voor het Midden-Oosten,
wordt van regeringszijde in
Parijs vernomen. Het is ge
baseerd op de beginselen die
al door de Veiligheidsraad
zijn aanvaard, te weten ont
ruiming van de veroverde
gebieden door Israël, beëin
diging van de staat van oor
log, erkenning van de staat
Israël door de Arabische
landen en vrijheid van
scheepvaart in de Golf van
Akaba en het Suezkanaal.
Jeruzalem zou een speciale status moe
ten krijgen, die de stad tot een centrum
van contact tussen de bewoners van het
gebied maakt en niet tot een grens.
Enige wijziging van de grens van Israël
zou eveneens nodig kunnen zijn voor de
veiligheid van dat land en voor de hand
having van de vrede. Frankrijk zal het
plan waarschijnlijk indienen nadat de
afgezant van de VN voor het Midden
oosten, Gunnar Jarring, het gebied
heeft bezocht en zijn rapport bij de Vei
ligheidsraad heeft ingediend.
LONDEN De nationale lung-
zaamaanactie van de Engelse
treinmachinisten heeft o a tot ge
volg dat duizenden forensen met
hun auto naar Londen komen,
waar de parkeerruimte ook niet
berekend is op zoveel auto's. Op
de foto moeten zelfs de beroemde
Horse Guards zich moeizaam een
weg zoeken tussen de geparkeer
de wagens.
LONDEN (RTR) Engeland heeft
zich maandag, in navolging van de Ver
enigde Staten, bereid verklaard zjjn
kerncentrales voor burgerlijk gebruik
open te stellen voor internationale con
trole, indien de andere landen akkoord
gaan met de garantiebepalingen van
het verdrag tegen verdere verspreiding
van kernwapens. De Britse minister
van staat voor buitenlandse zaken, Fred
Mulley, maakte dit in het lagerhuis
bekend.
In antwoord op vragen zei Mulley te
hopen dat de kernmogendheden die het
verdrag ondertekenen, ook toezicht op
hun niet-militaire kerncentrales zullen
toestaan. Frankrijk en communistisch
China nemen niet aan het ontwape-
ningsoverleg in Genève deel.
Een jaar geleden stelde Engeland zijn
niet-militaire kerncentrale te Bredwell
in Essex open voor inspectie door het
in Wenen gevestigde internationale
atoombureau. De Britten beschikken nu
over zeven van dergelijke centrales voor
burgerlijk gebruik. Binnenkort komen
er nog vijf bij.
VERSAILLES (AFP) De Franse
politie is maandag een grootscheepse
jacht begonnen om een zevenjarige jon
gen uit Versailles op te sporen, die om
streeks het middaguur bij het verlaten
van zijn school moet zjjn ontvoerd.
Dc vader, ccn hoofdambtenaar van het
ministerie van defensie, heeft een
anonieme brief ontvangen, waarin een
losgeld van 20.000 frank (ruim 15.000
gulden) wordt geëist. Dit geld moet in
coupures van 100 frank binnen vijf da
gen bij een standbeeld in Versailles wor
den neergelegd. Zodra het kind, Emma
nuel Mail lard werd vermist, richtte de
politie ln het gebied rondom Parijs
wegversperringen op, die later werden
-•ervangen door intensieve patrouille-
BONN, LONDEN (DPA/RTR, AP)
De Westduitse regering werkt aan een
compromis voor de EEG-minijterraadï-
zitting van 18 en 19 december, dat bij
een onverminderd afwijzende houding
van Frankrijk jegens Engelands lidmaat
schap aan de orde zal worden gesteld.
Naar maandag in Bonn verluidde wil
de bondsrepubliek voorkomen dat het
Franse verzet uitloopt op een formeel
veto. De Westduitse regering zweeft
een overgangsregeling voor de geest
die na geruime tijd van aanpassing in
een volledig lidmaatschap moet uit
monden.
Welingelichte kringen zeiden maandag
dat de Westduitse regering op de bij
eenkomst van de ministerraad met de
vier andere partners zal aandringen op
het openen van onderhandelingen met
Engeland. De Duitse delegatie zou ech
ter niet met lege handen mogen staan
als Frankrijk dit zou afwijzen. Hoewel
in politieke kringen in Bonn de stem
ming over de Gaulles houding duidelijk
verslechterd is wijst niets erop dat de
Westduitse regering wijziging heeft ge
bracht in haar uitgangspunten. Dat be
tekent dat zij als voorheen vasthoudt
aan het voortbestaan van de gemeen
schap en ook niets voelt voor een scher
pe .politiek van de lege stoel* tegen
Frankrjjk.
II Jelnlg gemeenten zijn de af-
VV gelopen maand zo druk
ln het nieuws geweest als
Helmond. En dat alleen omdat
er raadsverkiezingen moesten
worden gehouden als gevolg
van gemeentelijke grenswijzi
gingen. In allerlei publlkatles is ln dit
verband gesproken over .tussentijdse
verkiezingen', een weliswaar niet on
juiste uitdrukking, maar toch wel met
een onjuiste tendentie. Er is namelijk
tegelijkertijd voortdurend gesuggereerd
dat het hier om een tussentijdse stem
busronde ging zoals dat ln Engeiand het
geval is: door overlijden of aftreden van
een parlementslid ontstaat een vaca
ture. waarvoor een complete verkiezing
nodig ls ln het district, dat door het
overleden of afgetreden lid werd verte
genwoordigd ha het lagerhuis. Dergelhke
tussentijdse verkiezingen worden inder
daad vaak beschouwd als een barometer
voor het oordeel over de regeringspol i-
tiek: wint de oppositie een zetel van de
regeringspartij dan kén dat voor de
laatste een slecht teken zijn. Nederland
kent echter geen districtenstelsel, kent
derhalve ook geen tussentijdse verkie
zingen als in Engeland, maar wel be
staat er een steeds groter wordende nei
ging om tussentijdse peilingen te ver
richten. Zo wordt het land de laatste tijd
overstroomd met' .polls'. opmie-pellingeD
waaruit dan een soort barometerstand
kan worden geconstrueerd. In dezelfde
sfeer worden nu ook de min of meer
toevallige verkiezingen voor gemeente
raden uitgelegd: een tijd geleden heeft
Zwolle de nationale aandacht gekregen
omdat daar raadsverkiezingen nodig
waren tengevolge van grenswijzigingen,
nu is het dan Helmond geweest. Geluk
kig is het in Helmond goed misgegaan.
Gelukkig: we zeggen dat uit de grond
van ons hart. Men ls namelijk naar
onze stellige overtuiging op een ver
keerde weg met het gebruiken van lo
kale verkiezingsuitslagen als barometer
voor de nationale stand van zaken. Onze
opvatting is gebaseerd op voornamelijk
twee overwegingen. In de eerste plaats
behoort het bij raadsverkiezingen vooral
om het plaatselijk bestuur te gaan en
niet om de nationale partijpolitiek. We
liswaar zijn er altijd politieke kribbe-
bijters. die betogen dat de gemeentelijke
mogelijkheden worden bepaald in het na
tionale beleid, zodat wel degelijk een re
latie kan worden gelegd, maar dat lijkt
ons een onzuivere benadering. Verkie
zingen houden immers in dat een oordeel
wordt uitgesproken, in gemeentelijke za-
Wlson
1 oordeel c
ftantlijn
ken ls dat niet zelden
personen en minder
over partijen. Daar
aan moet men geen
uitspraak willen ver
binden voor de lands-
politiek. Wanneer
men dat toch doet zoals in Hdl-
mond het geval is geweest betekent
dat tevens en dat is dan onze tweede
overweging), dat men een onzuiver ele
ment In de lokale verkiezingsstrijd
brengt. Een (zwevende) kiezer, die bij
voorbeeld meneer X. wil stemmen omdat
hij vindt dat deze man een voortreffelijk
wethouder of raadslid is gebleken, zou
daarvan kunnen worden weerhouden
omdat aan zijn stem tevens een (door
hem niet gewenst) oordeel wordt ver
bonden ten aanzien van de landspolitïek.
Premier Wilson heeft intussen maan
dag tijdens besprekingen met de
voorzitter van de EEG-commissie,
Jean Rey, nogmaals zijn bezwaren
onderstreept tegen elke oplossing die
geen volledig Brits lidmaatschap van
ae EEG betekent. Volgens welinge
lichte kringen gaf Wilson Rey een
gedetailleerde argumentatie tegen
het voorstel van Frankrijk om voor
lopig met een vorm van associatie rTry wijzen met enige nadruk op de
met de gemeenschappelijke markt teyV hier gesignaleerde onjuiste benade-
beginnen. De Britse premier drong
opnieuw aan op een spoedig begin
van de onderhandelingen over de
Britse aanvraag. Hij zei, dat hij
blijft bij zijn eis voor een antwoord
van alle EEG-partners als geheel.
ring van raadsverkiezingen, omdat
ook in Zeeland te zijner tijd herindelingen
tot gevolg kunnen hebben dat .tussen
tijdse' raadsverkiezingen nodig zijn. Op
zo'n ogenblik beginnen allerlei natio-
naai-politieke figuren rich plotseling be-
ïr Tin te worden van een deel van Ne-
Nnnr S derland, waar zij meestal niet komen
nu men zie Helmond: er werd daar een on-
nodige lawaai-verkieringsactie gehouden
Naar maandag werd bekendgemaakt en opeens blijkt dan dat men een
heeft premier Wilson het plan opgevat oordeel £,n hebben over minister-presi
dent De Jong en zijn mannen, de chris
ten-radicalen en nieuw links in plaats
van een oordeel over de inzichten van
strikt-plaatselijke figuren. Tegen deze
waan-van-de-dag (om dit Rappardiaan-
se modewoord ook maar eens te gebrui
ken) willen wij nu reeds krachtig stel
ling nemen. Mochten ook bepaalde delen
van Zeeland te zijner tijd 'door propa-
gandafiguren van partiiburelen worden
uitverkoren voor dergelijke barometer
capriolen. dan willen wij bij voorbaat al
zeggen dat we dit streven m geen enkel
opzicht zullen bevorderen. Gemeente
raadsverkiezingen hebben niets te ma
ken met de huidige partijcoalitie, die
in Nederland aan het bewind is: dat is
ook in Helmond gebleken. Lokale om
standigheden hebben daar namelijk een
belangrijke rol gespeeld, zoals D '66-er
Gruijters inmiddels tot zijn verdriet zal
hebben bemerkt. Ziin interventie hi Hel-
mondse zaken is allerminst op prijs ge
steld en dat is hem via de stembus dui
delijk gemaakt. Terecht. Wie wil weten
hoe het Nederlandse volk over de natio
nale politiek denkt moet maar aan het
opinie-pellen eaan. Een opinie-peiling
meer óf minder doet er tegenwoordig
niet meer toe. Maar wat .tussentijdse
verkiezingen' betreft, moet politiek Ne
derland eens ophouden met het Enge-
landje-spelen.
op korte termijn besprekingen te zul
len voeren met president Johnson ir
Washington en mogelijk met zijn Rus
sische ambtgenoot Kosygin In 5loskou.
Dit zou zijn nadat het EEG-antwoord
bekend is. De te houden besprekingen
zouden gaan over de oorlog in Met-
nam en andere problemen in de wereld.
MOSKOU (RTR) Een militaire recht
bank in Wit-Rusland heeft zeven leden
van een Nazi-politiegroep die tijdens de
tweede wereldoorlog vier dorpen had
vernietigd en 230 mensen had gedood,
ter dood veroordeeld. Vier andere be
klaagden van deze groep werden elk tot
15 jaar gevangenisstraf veroordeeld. Het
proces heeft 18 dagen geduurd, aldns het
communistische partijblad Prawda.
W AGENINGEN/DELFT/GOES/VLISSINGEN Het Zuid-Sloe
en de wijde omgeving van dit industriegebied-in-wording zijn nu
anno 1967 nog altijd brandschoon'. Wel is er een weinig zwa-
veldioxyde in de lucht maar verontrustend is dat geenszins. Anders
gezegd: van luchtverontreiniging is thans vrijwel geen sprake. Ge
sprekken met ir A. van Raaij, fysioloog aan het instituut voor plan-
tenziektekundig onderzoek (EPO) in Wageningen, Met ir L. J.
Brasser van het instituut voor gezondheidsteehniek TNO in Delft
en met dr J. Tesink, directeur van de stichting gezondheidsdienst
voor dieren in Zeeland te Goes leerden ons dat.
Die gesprekken leerden ons ook dat.
Hoechst-Vlissingen NV een be
drijf dat in mei 1968 in bedrijf komt
en dat vrywel zeker luchtveront
reiniging zal veroorzaken alles
zal doen om die verontreiniging ab
soluut binnen de marge van veilig
heid voor mens, dier en plant te
houden. Ir Brasser: ,Ik ken de men
sen van Hoechst. Ik weet dat zij het
beste wat er op het gebied van be
strijding der luchtverontreiniging
voor handen is, zullen toepassen. Dat
is trouwens ook hun eigen belang.'
Dr Tesink: ,Ik ben van 1 tot 3 no
vember bij Hoechst in Frankfort ge
weest en liet is indrukwekkend wat
dit bedrijf doet om de zaak zuiver
te houden.'
Dr Tesink pionier van de be
strijding van de luchtverontreini
ging in Zeeland en een van de
eersten die in deze provincie het
sein op rood zette kon in ons
gesprek ook melding maken van
een overeenkomst met Hoechst-
Vlissingen die uitermate belang
rijk is voor de landbouw- en vee
teeltbedrijven in de omgeving
van het Zuid-Sloe. Hoechst is, al
dus de heer Tesink. akkoord ge
gaan met de instelling van scha
decommissies, zoals die in de ka
naalzone van Zeeuwsch-Vlaande-
ren al geruime tijd werken. En
Hoechst heeft daarbij dezelfde
voorwaarden totale vergoeding
van eventuele schade en betaling
van laboratoriumanalyses ge
accepteerd.
In de kanaalzone van Zeeuwsch-
Vlaanderen (met name in het ge
bied rond het bedrijf NV Zuid-Che-
niie in Sas van Gent) zijn drie scha
decommissies aan het werk: een
schadecommissie veehouderij, een
schadecommissie landbouwgewassen
en een schadecommissie fruitteelt.
Iedere commissie heeft twee taxa
teurs (een aangewezen door de be
trokken industrie en een door de ge
dupeerden) die het bedrag van de
schade vaststellen.
Enkele sprekende voorbeelden. Vo
rig jaar betaalde de NV Zuid-Che-
mïe alleen voor de schade aan vee
(met name vlees- en melkschade,
ontstaan door te veel fluor in het
gras en hooi, dat de dieren meosten
eten) ongeveer 80.000 gulden. Er
was één bedrijf dat een bedrag van
17.325 uitgekeerd kreeg! Zelfs
vier .beschadigde' chinchilla's werden
vergoed. De NV Zuid-Chemie betaal
de ook alle grasanalyses, die mei
nnme noodzakelijk waren om het
fluorgehalte te bepalen. De analy
ses van diermonsters (met name bot
ten en urine) kwamen eveneens voor
rekening van dit bedrijf in Sas van
Gent. In 1966 werden 34 bot- en uri
nemonsters geanalyseerd. Tot nu toe
in 1967: 18 stuks. Zo'n analyse kost
veertig gulden. Kortom: de NV Zuid-
Chemie betaalde én de analyses én
de schade.
.Wij hebben in onze besprekingen
met Hoechst-Vlissingen NV dit hele
systeem ontvouwd,' aldus de heer
Tesink. .en Hoechst heeft dit sys
teem geaccepteerd.' Ook voor het
gebied rond Vlissingen-Oost komen
er dus drie schadecommissies. Dr Te
sink kon al mededelen dat hijzelf
als voorzitter van de schadecommis
sie veehouderij zal optreden. Ir Van
Raaij van het IPO in Wageningen
zal voorzitter worden van de schade
commissie landbouwgewassen. .En
als we het hebben over het voorzit
terschap van de schadecommissie
fruitteelt kunnen we natuurlijk den
ken aan ir L. Vellekoop. de Zeeuwse
rijkstuinbouwconsulent'. aldus de heer
Tesink.
Tussen haakjes: inmiddels heeft
de NV Zuid-Chemie in Sas van
Gent door technische voorzienin
gen (kosten anderhalf miljoen)
de fluoroverlast belangrijk terug-
gebracht. Dr Tesink vernacht dan
ook dat de schadeuitkering terug
zal lopen tot maximaal 1/10 van
het vorig jaar uitgekeerde bedrag,
zoals gezegd: toen circa 80.000
gulden voor de veehouderij. En
ook dit ter zijde: dr Tesink wees
er met nadruk op dat het in
stellen van deze schadecommissies
niet noodzakelijkerwijs behoeft in
te houden dat er inderdaad ook
belangrijke schade komt. .Want
zo ik al zei,' aldus de heer Te
sink, ,dit bedrijf doet indrukwek
kend veel om de zaak zuiver te
houden.'
Inmiddels is de befaamde nulfase
van de luchtverontreiniging wel en
niet vastgesteld. Wel vastgesteld
door het TPO in Wageningen dat
verschillende grasmonsters van pun
ten in en rond het Zuid-Sloe analy
seerde. Resultaat: in het gras wer
den 8 tot 11 ppm (is delen per mil
joen) vastgesteld. Ter vergelijking:
pas bij omstreeks 40 ppm fluor kan er
bijvoorbeeld een lichte aantasting
van de snijtanden bij jong melkvee
ontstaan. Vorig jaar werden bij Sas
van Gent waarden van 300 ppm en
zelfs in een uitzonderlijk geval van
600 ppm gemeten. Dit uitzonderlijk-
ste geval is nu teruggebracht tot
150 ppm
Nog niet is de nulfase vastgesteld 1
door het TNO in Delft. .Dat kan ook!
niet,' aldus ir Brasser van dit insti
tuut, want wij analyseren niet de
neerslag op planten maar wjj nemen
luchtmonsters. En je kunt pas een
betrouwbare frequentieverdeling van
de luchtverontreiniging opstellen als
je in alle seizoenen monsters hebt
genomen. En juist de belangrijkste
seizoenen voor dit onderzoek
herfst en winter moeten wij nog
afwerken. Maar voor Hoechst in be-
drijf komt. staat ook onze nullase
vast.'
Op pagina 4 gaan wij nader in op
de onderzoekingen die door IPO en
TNO in en rond het Zuid-Sloe zijn
verricht. Ook andere facetten van
deze zaak van de luchtverontreini
ging worden daarbij aan de orde ge
steld.
WASHINGTON (AFP) De Ameri
kaanse regering is .geïnteresseerd* in
het Noord Vietnamese .vredesplan", waar
van het weekblad Newsweek maandag
de bijzonderheden heeft bekendgemaakt.
Dit heeft de woordvoerder van het
.State Department' meegedeeld. Hij zei
dat het blad vóór de pubiikatie van het
plan het ministerie er van in kennis had
gesteld.
Het plan zou zijn verstrekt door een
voormalige Zuidvietnamese functionaris.
Het voorziet in de vorming van een
.neutrale' regering in Saigon en er
wordt geen melding gemaakt van een
staking van de bombardementen op het
noorden als voorwaarde voor overleg
tussen Washington en Hanoi.
De Amerikaanse onderminister van bui
tenlandse zaken, belast met zaken be
treffende het Verre Oosten. William
Bundy, heeft maandag verklaard de mo
gelijkheid niet uit te sluiten, dat er met
Kerstmis een pauze in de bombarde
menten op Noord-Vietnam in acht zal
worden genomen. Hij zei dit in een
vraaggesprek voor de Britse televisie,
waaraan hij via een communicatiesa
telliet deelnam.