PROEF MET
APOLLO-4
GESLAAGD
Beslissing staat vast: geen goedkoop
aardgas voor Péchiney'
Veertien
doden in
Salerno
Ongeluk
met
trein
DRIE DODEN, VIJF GEWONDEN
Iedere Nederlander
krijgt een nummer
Agent van Duitse
lotto aangehouden
Vandaag
in de
krant...
Treinramp in
Zuid-Italië
BOTSING OP
OVERWEG
HULPACTIE
NABESTAANDEN
SLACHTOFFERS
BRUGRAMP
Commissie-W ester hout aan 't werk
Rijksbevoog-
dingsdienst
Geheimhouding
wordt gewaarborgd
MINISTER NIET TE VERMURWEN..
REDDINGS
POGING
KAMERLEDEN
LIEP VAST
Waarschuwing
tegen ondergoed
onderzoeker'
210e jaargang - no 265
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vriidag 10 nov. 1967
Iedereen
een nummer
Pagina 1
erlkzet, r.d. Ml. 2754.
meer. Ciro 259300 PZC. I.'
VS DICHTER BI] MAANREIS
KAAP KENNEDY (AP) De Apollo-4 is donderdagavond na een
geslaagde ruimtevlueht in de Stille Oceaan terecht gekomen. De lan
ding verliep naar wens. Gebleken is dat het hitteschild bestand is ge
weest tegen de wrijvingshitte van ongeveer 5000 graden Fahrenheit
die optreedt als de capsule met een snelheid van 40.000 kilometer
per uur de dampkring binnenkomt. De snelheid is gelijk aan die welke
het ruimteschip zal hebben als de astronauten na een reis naar de
maan terugkeren.
De Apollo-4 kwam op 9 kilometer
terecht van het dichtstbijzijnde
berguigsschip, de Bennington, die
meldde dat de landing zich om
21.37 uur onze tijd voltrok. De
vlucht van het ruimteschip heeft
8 uur en 37 minuten geduurd.
Onmiddellijk nadat de Apollo in
zee was geland stelden duikers het
in veiligheid.
Met de landing kwam een einde aan de
spannendste vlucht die donderdagmid
dag om één uur onze tijd was begonnen
met de perfecte lancering van de enor
me Saturnus 5 raket.
140 ton
(Zie slot pag. 3 kot. 5)
KAAP KENNEDY: de Saturnus-
5, 3000 ton zwaar en 109 meter
hoog, verheft zich van de ruimte
vaartbasis. De raket bracht, don
derdag een onbemande Apollo-4
in een baan om de aarde.
UTRECHT (ANP) De politie te
Utrecht heeft de 43-jarige boekhande
laar W. uit Utrecht aangehouden we
gens overtreding van dé wet op de
kansspelen. Hij had ongeveer 40.000
formulieren van de Duitse Nord-West
Lotto ter verspreiding in voorraad. De
ze voorraad is in beslag genomen.
Apollo-4
DE VS ZIJN donderdag een stapje
dichter bij een maanreis gekomen
door een geslaagde proef met een
ApoiIo-4-riiimtecabine. De cabine
werd leeg afgeschoten door de
ontzagwekkende Saturnusraket.
Bij de terugkeer op aarde door
stond het hitteschild de hoge wrïj-
vingstemperatuur uitstekend (pa
gina 1).
Burgemeesters
MINISTER BEERNINK blijft te
genstander van gekozen burge
meesters. Hij is heel tevreden met
het oude systeem en hij meent dat
gemeenteraden niet met sollici
tanten moeten aankomen (pagina
3).
Ketels
SCHEEPSWERF De Schelde gaat
de grootste packageketels bou
wen, die het bedrijf ooit heeft ver
vaardigd. Zes stuks, een order van
bijna zes miljoen (pagina 2).
Prijs
DAAN Manneke krijgt de eerste
Zeeuwse aanmoedigingsprijs voor
jong talent op het gebied van kun
sten of wetenschappen (pagina 2).
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina 1, 3 en 9
Zeeuws nieuws: pagina 2, 5
9 en 10.
Financieel nieuws: pagina 13
Radio en tv: pagina 7
SALERNO-ESSEN (AFP-DPA) -
Bij een dubbel spoorwegongeluk
bij Salerno in Zuid-Italië zijn don
derdagochtend veertien menser
om het leven gekomen en zestig
gewond.
De expresstreïn van Palermo naar Mi
laan werd om vijf uur in de ochtend op
het station San Nicola Varco tot staan
gebracht om de machinist te waarschu
wen dat er enige kilometers verder een
kudde van ongeveer vijftig koeien de
spoorbaan zou oversteken. De trein reed
daarop met betrekkelijk geringe snel
heid verder. Toch werd 'de machinist nog
verrast, toen hij plotseling twee runde
ren in het licht van zijn schijnwerpers
zag opdoemen. Hij remde kennelijk te
hard, waardoor de locomotief uit de rails
liep en de wagons gedeeltelijk kantelden.
Kort nadien naderde van dë andere kant
met een snelheid van meer dan 100 km
de sneltrein Milaan-Palermo. Deze trein
reed in op de kudde koeien die zich in
tussen op de rails bevond. Door krach
tig remmen ontspoorde ook deze loco
motief. waarna de rijtuigen zich boor
den in de omgeslagen wagons van de
andere trein. Er ontstond een geweldige
chaos, waaruit het jammeren van de ge
wonden en het loeien van de getroffen
runderen opklonken.
Onder de passagiers van de twee treinen
brak een paniek uit. Velen poogden de
ruiten van de wagons in te slaan en
naar buiten te klimmen. Doordat het
ongeluk zich in een dunbevolkte streek
voordeed, duurde het enige tijd voordat
er voldoende hulp kwam opdagen.
HEYTHUYSEN: drie
kwamen jon het leven en zes wer
den gewond bij een botsing tussen
'n personentrein en een met steen
kool geladen vrachtwagen op een
AHOB-overweg hier. Boven het
eerste rijtuig, dat een salto maak
te en op zijn kop naast de baan
terechtkwamOnder: de resten
van de auto.
WILLEMSTAD (ANP) Na de ramp
met de in aanbouw zijnde brug over de
St-Annabaai te Willemstad Curacao
is een comité opgericht ter verlening van
hulp aan de nabestaanden van de slacht
offers van de ramp. Bij alle banken op
Curacao en de girodienst is een reke
ning geopend, waarop bijdragen kunnen
worden gestort.
Bovendien zal met medewerking van het
televisiestation ,Tele-Curaqao' en ver
schillende firma's, die hun zendtijd ter
beschikking zullen stellen, een teleton
(Marathon-optreden van lokale arties
ten) op het beeldscherm worden ge
bracht, waarvan de opbrengst geheel,
ten bate van de slachtoffers komt. De
Junior Chamber of Curasao heeft de op
brengst van een zondag te houden auto
modeshow eveneens ter beschikking van
het comité gesteld.
De stoffelijke resten van de Nederlandse
slachtoffers zullen morgen, zaterdag,
per KLM-lijnvliegtuig van Curacao
naar Nederland worden overgebracht.
Voor het vertrek van de stoet uit de
rouwkapel ,E1 Tributo', zal er een af-
scheidsdienst worden gehouden voor de
slachtoffers, die wordt geleid door ds
Eggink. Het toestel met de stoffelijke
resten wordt zondagmiddag omstreeks
16 uur Nederlandse tijd op Schiphol
verwacht.
HEYTHUYSEN (ANP) Drie
doden, vijf gewonden en een ma
teriële schade, die in de tonnen
loopt, dat is de balans van de bot
sing tussen trein 1720, donderdag
ochtend om kwart voor tien ver
trokken uit Roermond met be
stemming Eindhoven, en een zwa
re vrachtwagencombinatie.
Het ongeluk, dat op een met halve
bomen beveiligde overweg op de Heyt-
huyserweg tussen Heythuysen en Bae-
xem gebeurde, is veroorzaakt doordat
de chauffeur van de vrachtwagencom
binatie waarschijnlijk te laat heeft ge
merkt, dat de bomen van de overweg
werden neergelaten. Op het moment
van de botsing hing er in de buurt
van de overweg een dichte mist.
Lichten
De chauffeur, de 33-jarige W. J. de
Groot uit Wychen heeft waarschijnlijk te
laat de rode waarschuwingslichten ge
zien. Zijn zware combinatie, die met
steenkool was geladen, vernielde een
van de overwegbomen. De chauffeur
werd bij de botsing zeer ernstig gewond
en is later in het ziekenhuis overleden.
Op de overweg zelf werd de vrachtwa
gencombinatie gegrepen door de trein
die op dat moment met een snelheid van
ongeveer 120 kilometer per uur passeer
de.
Er worden in Nederland soms
vreemde beslissingen ge-
NCtfil nomen. Zo werd deze week be-
(T/dA kend dat de rijksvoorlichtings-
dienst niet wU dat een film
over Mussert ln het openbaar
2a\ worden vertoond. Het gaat
hier om een documentaire van ruim
een half uur, ongeveer een jaar geleden
gemaakt met gebruikmaking van oude
journaals en materiaal afkomstig uit
de filmarchieven van de rijksvoorlich
tingsdienst. Deze documentaire wordt
§ebra!kt aan de Utrechse universiteit bij
e colleges over moderne geschiedenis.
Er is destijds gevraagd om de fiim
te mogen draaien tijdens het filmfesti
val in Arnhem, dit voorjaar, voorts
wilde ook de tv een vertoning verzor
gen. Het werd echter afgewezen.
Gevallen al3 deze krijgen een bepaald
reliëf als men ze omkeert, als
men ze laat afspelen in landen met
een totalitair systeem. Wat zou bijvoor
de reactie van de publieke opinie zijn
in Nederland, wanneer bekend zou wor
den dat in Moskou een bepaalde docu
mentaire niet in het openbaar zou mo
gen worden vertoond? Bijvoorbeeld
een film over bepaalde Russische mi
litairen, die in de oorlog overliepen
naar het nationaal-socialistische kamp
en door de Duitsers omstandig werden
gefêteerd. Heel eenvoudig, de reactie
zou zijn. dat hier weer eens sprake
was van een vorm van geschiedenisver
valsing. namelijk het opzettelijk niet
vermelden of per film vertonen van ge
beurtenissen, die (hoe onplezierig ook)
onloochenbare feiten zijn gebleken. De
gemiddelde Neder
lander zou een derge
lijk verbod uitleggen
als een gebrek aan
vrijheid, een gebrek
dat zich gelukkig in
het eigen land niet voordoet. Het zon
derlinge is nu, dat onlangs op de Ne
derlandse televisie een Russische film
werd vertoond, waarin allerlei Duitse
journaalfragmenten waren opgenomen
over deze overgelopen militairen men
is er dus openhartig mee terwijl in
Nederland een documentaire van be
paalde oude filmfragmenten over een
soortgelijke figuur niet in de openbaar
heid mag worden vertoond. Het is ge
woon absurd.
ft (Uitlijn
DEN HAAG De regering wil
iedere Nederlander een algemeen
administratienummer geven. In de
hele overheidsadministratie kan
men dan voor elke Nederlander
één bepaald nummer gebruiken.
Bij de verwerking van gegevens
per computer heeft dit grote voor
delen De regering zal binnenkort
een commissie instellen, die moet
nagaan of de gegevens van alle
Nederlanders, die voor de over
heidsadministratie nodig zijn, cen
traal kunnen worden geregis
treerd. Voorzitter van de commis
sie wordt de oud-staatssecretaris
van binnenlandse zaken drs Th. J.
Westerhout, tweede-kamerlid voor
de PvdA.
Minister Beernink heeft een en ander
donderdag meegedeeld in de openbare
vergadering van de tweede-kamercom
missie voor binnenlandse zaken. Het
nummer zal uit tien cijfers bestaan. Het
zal geen enkele aanwijzing bevatten over
de personen aan wie het nummer is ge
geven. De nummers zijn volstrekt wille
keurig.
Geheimhouding
De minister zei. dat hij zich uitdruk
kelijk heeft laten verzekeren dat de
privacy van de burger niet door het
algemene administratienummer zal
worden aangetast. ,De geheimhou
ding van persoonlijke gegevens moet
gewaarborgd blijven', aldus verklaar
de de minister met klem. Hij zal de
kamercommissie inlichten over de
waarborgen voor geheimhouding.
Doordat steeds meer gemeenten, pro
vincies en rijksdiensten hun administra
tie gaan automatiseren, ontstaat het ge
vaar dat één persoon meer dan één num
mer krijgt. Om dit te voorkomen zal van
rijkswege aan gemeenten die er om vra
gen een aantal volkomen willekeurige
nummers worden toegewezen.
Het nummer zal worden opgenomen op
de persoonskaart van de betrokkene in
het bevolkingsregister. Hiervoor is een
wijziging van het besluit op de bevol
kingsadministratie nodig. Drs Wester
hout legde er als woordvoerder van de
PvdA de nadruk op voordat de minis
ter had meegedeeld dat hij als voorzitter
Salto
De gevolgen waren fataal. De trein,
die uit een vier-wagenstel bestond,
ontspoorde met grote kracht. Het
voorste rijtuig maakte een complete
salto eer het zich in het zand naast
de spoorlijn boorde. Dit rijtuig werd
volkomen vernield. In de bestuur
derscabine vonden de machinist, de
heer J. J. Bruinsma uit Eindhoven,
en de conducteur, de heer B. H. M.
Niesinlc uit Maastricht, beiden de
dood. Beiden waren gehuwd en laten
3 kinderen achter.
Het tweede rijtuig kantelde en werd
eveneens ernstig beschadigd. De andere
twee bleven weliswaar overeind staan,
maar liepen wel uit de rails.
Bij het ongeluk op de overweg hadden
aanzienlijk meer slachtoffers kunnen
vallen, wanneer de trein beter bezet
zou zijn geweest. Het was een bijzonder
gelukkige omstandigheid, dat de trein
slechts ongeveer twintig passagiers ver
voerde.
Van de reizigers werden in totaal vijf
gewond, onder wie enkelen vrij ernstig.
Ze zijn in het St.-Laurentiusziekenhuis
te Roermond opgenomen. De gewonde
passagiers zaten allen in de eerste twee
rijtuigen.
van de betrokken commissie zal optre-
den dat de algemene administratie
nummers niet mogen worden uitgegeven
voordat het parlement zich erover heeft
kunnen uitspreken.
Hij wees ook op het gevaar, dat persoon
lijke gegevens via dit nummer van de
overheidsadministratie uitlekken naar
particuliere bedrijven, die voor de over
heid werken. De commissie-Westerhout
zal advies kunnen geven over de ma
nier om dit te vermijden, merkte minis
ter Beernink op.
Oevoogding,
JD woord, IV
Als men kennis neemt van de motive
ring, gegeven, door een woordvoer
der van de rijksvoorlichtingsdienst, dan
wordt de zaak er nog vreemder op.
Deze woordvoerder gaf namelijk als
zijn persoonlijke mening te kennen dat
er mogelijk mensen in de film voorko
men, die NSB-er zijn geweest, hun straf
hebben gehad en nu liever hun verleden
geheim willen houden. Een humane
overweging, dat moet men toegeven.
Tegen de achtergrond van wat zich in
de bezettingsjaren in Nederland heeft
afgespeeld, mede door toedoen van het
optreden door Mussert en de zijnen,
lijkt het ons evenwel eerder een half
zachte overweging. Als men die conse
quent ook op andere gebieden gaat toe
passen kan men rijen en reeksen boek
werken achter slot en grendel zetten,
Pressers studie over de jodenvervolging
en De Jongs .Bezetting' voorop. Wat
hebben wij eigenlijk voor bevoogdende
overheden? Of gaat het hier slechts om
ambtelijke beslissingen, waarvan een
minister geen weet heeft?
i hier het goede
Men gebruikt er tegen
woordig wel het vreemde .paternalis
me' voor, rnaar wij houden het op het
begrijpelijke, Nederlandse .bevoogding'.
Het betekent in dit geval, dat de een
of andere ambtenaar in een voorlich
tingsdienst fraaie bijkomstigheid:
uitgerekend een dienst om voor te lich
ten! filmfragmenten voor de samen
stelling van een documentaire uitslui
tend ter beschikking' stelt onder voor
waarde dat de vertoning besloten is.
Gaat het hier dan om barre pornografi
sche films? zo vraagt de burger zich
verbijsterd af. Nee-nee, géén sprake
van, het gaat hier om de verfilming
van waar-gebeurde, openbare, zij het
weinig sympathieke gebeurtenissen:
het optreden van ene Mussert. Argeloze
Nederlanders hebben nu het vingertje
opgestoken en gevraagd of de film toch
maar niet .gewoon' vertoond mocht
worden. Foei-foeï-foei, hoe durven ze het
vragen. Een openbare vertoning mag
niet en kan niet zegt oom van de rijks
voorlichtingsdienst. Het is wel gek: als
zich een dergelijke gebeurtenis afspeelt
op de planken van een cabaret spreekt
men over een .giller'. Een giller, die
hier echter tot stand komt onder de di
recte verantwoordelijkheid van de heer
minister-president. We beginnen lang
zamerhand te begrijpen waarom deze
bewindsman zo op zijn privé-voorlichter
Ben Kosten was gesteld. Geen wonder,
met zo'n rijksvoorlichtingsdienst. Een
rijksbevoogdingsdienst!
hebben wij bezien en uitvoerig be
studeerd. Maar de conclusie was dat
we Aldel een kans moesten geven om
uit te groeien'.
(Van een onzer redacteuren)
DEN HAAG Er is geen wrikken meer aan de beslissing van
minister De Block: het Franse concern Péchiney komt voor ves
tiging van een aluminiumfabriek in Vlissingen-Oost niet in aan
merking voor goedkoop aardgas. Donderdagmiddag zei de be
windsman in de vergadering van de tweede-kamercommissie voor
economische zaken over de afwijzing van het Péchiney-verzoek dit:
,Het is een overdachte beslissing geweest. Ik wil erbij blijven. Zij
ligt in de lijn van het standpunt, waarop mijn voorgangers zich
hebben gesteld'. En daarmee kregen dan de kamerleden drs J.
Boersma (ar) en C. F. van der Peijl (chu) nul op rekest bij een
van hun kant dringende vraag om de definitieve beslissing nog
even aan te houden totdat de door het provinciaal bestuur van
Zeeland toegezegde brief binnen zou zijn.
Opnieuw voerde minister De Block toelaten, wanneer we de eerste als
donderdag aan dat aan het alumi- monopolist hebben toegelaten met
niumbedrijf Aldel' te Delfzijl goed- van de kant van het bedrijf de helof-
koop aardgas was verleend en dat te dat zou worden gestreefd naar
daarbjj de toezegging ws gedaan, dat een belangrijke produktie\ ergroting
dit exclusief zou blijven. .Moeten wjj in de toekomst?', zo vroeg de minis-
dan nu een tweede aluminiumbedrijf ter zich af.
Met zijn besliste houding in deze
zaak gaf de minister eigenlijk zelf
meteen het antwoord op zijn wat
retorisch gestelde vraag. De bewinds
man gaf nog deze motivering: De
beslissing dat Aldel' een exclusieve
toewijzing van goedkoop aardgas zou
krijgen is eigenlijk genomen door de
toenmalige minister De Pous en zij
werd gedekt door de daarop volgen
de ministers, toen bekend was dat
naast de deur de bewindsman
doelde hier kennelijk op de plannen
voor een soortgelijk bedrijf bij Ant-
werpen een andere zóu kunnen
verrijzen. Er was een goede reden
voor. Wanneer Aldel er niet op zou
rekenen dat het een tijdlang de steun
van de regering zou krijgen, waar
door een ontwikkeling gewaarborgd
zou zijn dat het zou kunnen uitgroei
en tot een levenskrachtig bedrijf,
had men waarschijnlijk niet besloten
tot vestiging^. Minister De Block
herinnerde nog aan de toezegging
van zijn voorganger, drs J. A. Bak
ker. dat zou worden bezien of er
geen aanleiding zou zijn wijziging
te brengen in het zogenaamde .nieuw-
heidsbeginsel' dat voor te wij zing van
goedkoop aardgas als belangrijkste
criterium wordt gehanteerd. ,Dat
600 man
Van de kamercommissie uit werden
bij de behandeling van het onder
werp ,de betekenis van het aardgas
voor de industrïestimulering' nog
enkele verwoede pogingen gedaan
om andere aluminiumbedrïjven dan
.Aldel te Delfzijl aan goedkoop aard
gas te helpen.
De heer Boersma (ar) had veel
waardering voor de .zeer gunstige
beslissing in het belang van het
noorden van het land'. Hij wilde
graag weten om hoeveel mensen het
bij de uitbreidingen van Aldel
Later gaf de minister die cijfers: bij
de produktie van 32.000 ton alumi
nium voor 300 man werk, bij 90.000
ton voor 600 man werk. En aan deze
mededeling verbond de minister de
conclusie dat een en ander belang
rijk kan zijn voor de werkgelegen
heid. De heer Boersma knikte. Daar
om ook had hij eerder begrip opge
bracht voor het feit dat de beslissing
van de minister elders (in Zeeland)
grote teleurstelling had veroorzaakt.
In antwoord op schriftelijke vragen
van de heer Boersma had de minis
ter gezegd zoals reeds gemeld
dat hij .de ontwikkeling van Aldel
naar de in de internationale concur
rentie noodzakelijke produklieom-
vang niet in de waagschaal wilde
stellen' door de vestiging van meer
bedrijven van hetzelfde soort goed
koop aardgas ter beschikking te stel
len.
De heer Boersma begreep de ra
tio van die opmerking niet, wan
neer een bedrijf als Péchiney op
grond van deze afwijzing zou be-
s. uiten zich in de buurt van Ant
werpen te vestigen, enkele kilo
meters verder dan Zeeland. De
KVP-afgevaardigde dr J. F. G. M.
de Meijer ging op deze opmerking
nog even door. ,We moeten niet te
spaarzaam zijn met ons goedkope
aardgas. Het kon wel eens zo zijn
dat het straks niet meer doelma-
gaat. (Zie slot pag2 kol. 5)
I TRECHT (ANP) In Drieber
gen heeft woensdag een man ge
opereerd, die naar zijn zeggen in
opdracht van provinciale staten
van Utrecht een onderzoek moet
instellen naar de hygiëne van het
.ondergoed aan het lichaam'. De
groepscommandant van de rijkspo
litie waarschuwt iedereen voor
zichtig te zijn met deze man. De
kans is groot dat hij ook elders
in Nederland dit verhaaltje aan
(Ie deur komt afsteken. .Men wordt
verzocht direct de politie in zijn
of haar woonplaats te waarsohu-
De 30- tot 32-jarige man wekte de
indruk arts te zijn. Voorts gaf
hij te kennen, dat een prijs van
vijf gulden (te besteden aan ny
lons) zou worden beschikbaar ge
steld als na het onderzoek zou
blijken dat het gedragen onder
goed in goede hygiënische staat
verkeerde. De pseudo-arts kon
zich niet legitimeren.
De man spreekt beschaafd Ne
derlands. is volgens de politie
als heer gekleed. 1.70 meter lang,
blootshoofds, heeft kort geknipt
het montuur goudkleurig is, is
gekleed in een donkergrijs kos-
