SLOTRAPPORT COMMISSIE ENSCHEDÉ
Reorganisatie van
politie noodzakelijk
Monument voor Haringvlietbrug
Amsterdamse overheid wist geen
bevredigend antwoord op uitdagingen'
VRIJERE LOONVORMING
Maatregelen tegen
jeugdwerkloosheid
Demonstratie
en (jezacj
Vandaag
in de
krant...
,00K JUSTITIE TREFT SCHULD'
Van Hall drong
aan op huwelijk
prinses Beatrix
in Amsterdam
HAND IN HAND. KAMERADEN
Onderhandelingen
in de bedrijfs
takken beslissend
DODELIJKE HOED.
BOEKHOUDER
VERDUISTERT
TIEN MILLE
.MOBILITEIT
OPVOEREN'
Rassenrellen in VS
hadden spontaan
karakter
210e jaargang - no 236
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
54, adm. lol. 2094. g> H
icleur C. A. do Kok. Alionnomonliprlls 98
(b g g rod. 2078/3169, adv. 2375). Gooi, Gr
I. zy2x tarief. Itlolne ndv. (max. 8 rogoli) 35 ei
ik, 12,70 por kwartaal, Irani.
lol. 6140 (b 9 9 rod. 7853, a
(min. 1,75). .Brlcvon buroo
Zaterdag 7 oktober 1967
Politie maakte
goede sier'stuur)
Pagina 2
(Van onze Amsterdamse redacteur)
AMSTERDAM Bij alle kamerleden zijn thans twee dikke boekwerken bezorgd: het tweede inte
rimrapport en het slotrapport van de commissie van onderzoek .Amsterdam'. Boeiende lectuur voor
het weekeinde, vlak voor het begin aanstaande dinsdag van de algemene beschouwingen.
Opzienbarend zijn overigens de conclusies van de zgn commissie-Enschedé niet meer na alles wat er
over de situatie in de hoofdstad al is gedebiteerd. De commissie beveelt uiteraard aan de gebleken
tekortkomingen ,weg te nemen' in het overheidsapparaat te Amsterdam. Maar hieraan wordt met
een toegevoegd: ,er is echter geen reden te veronderstellen, dat dit overheidsapparaat veel gebrekki
ger is dan in andere steden van ons land'. De laatste zin der nabeschouwing luidt: ,het uitzonder
lijke heeft in Amsterdam eerder gelegen in de aard en de kwaliteit van de uitdagingen, waarvoor dat
overheidsapparaat werd gesteld, en waarop het geen bevredigend antwoord wist'.
Rapport-Enschedé
ALLE KAMERLEDEN hebben
thans twee dikke boekwerken
thuis gekregen: het tweede in
terim-rapport en het slotrapport
van de commissie-Enschedé (pag.
1 en 3).
Loonsysteem
DE STICHTING VAN DE AR
BEID heeft overeenstemming be
reikt over een systeem van vrije
re loonvorming (pag. 1).
Hino
De Belgische importeur van de
Japanse Hino-auto's vindt, dat
een onderzoek moet worden inge-
stcld naar de gang van zaken
rond de failliete automobielindus
trie Hino Nederland. Een Neder
landse financiële instelling heeft
volgens hem te lang foute ge
gevens verstrekt, (pagina 2).
Dokter'
Een Belgische handelsreiziger
kreeg 2100 gulden boete omdat
hij in Sluis voor dokter speelde,
(pagina 2).
Sierstuur
DE MIDDELBURGSE politie
ontving gisteravond in de brand
weerkazerne een groot aantal
jeugdige brommers: voorlichting
over siersturen. (pagina 2).
Bouwfonds
DE RAAD van bouwondernemers
heeft de gemeenten, die aandeel
houder zijn in het NV Bouwfonds
voor Nederlandse Gemeenten ver
zocht aan deze organisatie geen
medewerking meer te verlenen
(pag. 11).
Binnen- en buitenlands
nieuws: pagina's 1, 3 en 4
Zeeuws nieuws:
pagina's 2, 5 en 9
Radio en tv: pagina 27
En in het
de
op pagina IS:
Piet Brasser ZRV, een geschre
ven en getekend portret
voorzitter van de Zeeuwse ring-
rijdersvereniging;
op pagina 17:
Letterkundige kroniek van Hans
Warren, de glazenier Joep Nico
las raamt' verder, en toneelsprei
ding en televisie;
op pagina li):
Neutrale eenheidsworst.' de eer
ste aflevering van de rubriek .Van
toen en straks,' .Flink slippen om
veiliger te rijden':
op pagina 21
Mode-, keuken en bejaardenzorg:
rubrieken voor de vrouw;
op pagina 23:
Dominee op huisbezoek,' Stem
men uit de kerken' en de weke
lijkse overdenking;
op pagina 25:
dam- en schaakrubriek; perscom
mentaren.
Enkele belangrijke gevolgtrekkin
gen uit de diverse hoofdstukken
van het eindrapport:
De regering heeft ten aanzien van
de plaatsbepaling voor het prinselijk
huwelijk een wijze van besluitvorming
gekozen, waarbij het bestuur van de
hoofdstad niet vooraf is gepolst de
stedelijke overheid heeft zich, voordat
de regering tot haar besluit kwam, niet
over de kwestie beraden. Dat hierin
een der achtergronden moet worden ge
zien van de reeks ordeverstoringen, be
hoeft geen nadere toelichting. Wel dient
hier bedacht, dat de commissie slechts
samenhangen zoekt en geen schuld
vragen stelt.
Reorganisatie van het Amsterdamse
politiekorps is noodzakelijk daarmee
werd al veel te lang geaarzeld. De
commissie denkt daarbij niet zozeer aan
de .blauwdruk' als wel en vooral aan
een verbetering van het algemene kli
maat binnen het korps. Daartoe zal
van het begin af aan de raad en bij
stand niet gemist kunnen worden van
Scherp wordt het beleid veroordeeld dat gevoerd werd door de ge-
dragers dat geldt niet alleen de toenmalige burgemeester en
de hoofdcommissaris van politie, maar ook de justitie. Naar de
mening van de commissaris heeft het in Amsterdam vooral ontbro
ken aan de coördinatie .van de beleidslijnen voor het politieke, justi
tiële en politiële beleid.
een bekwaam organisatiedeskundige uit
de ambtelijke of particuliere sfeer.
Bij een reorganisatie zal bijzonder
aandacht moeten worden besteed aan
de plaats van de zogenaamde mobiele
eenheid. De commissie meent, dat ern
stig moet worden overwogen of het
gebruik van massaal geweld niet zo
zeer verschilt van het verdere politie
werk, dat naar een geheel andere vorm
gezocht moet worden.
Het beeld van het justitiële optre
den is niet bemoedigend. Er is sprake
van een tekortschieten en er waren in
tern communicatiestoornissen. Gespro
ken wordt van een ,dor klimaat'.
De commissie wijst op het grote be
lang van het vraagstuk der public re
lations van het overheidsapparaat. Wat
betreft de verhoudingen tot de pers
in de hoofdstad, luidt het oordeel: ,niet
bevredigend'.
(Van onze Amsterdamse redacteur)
De meest frappante onthulling in het
tweede interim-rapport van de zgn
commissie-Enschedé, is wel de me
dedeling, dat burgemeester Van Hall
er bij de regering op heeft aange
drongen indertijd Amsterdam te We
zen als plaats voor het huwelijk van
prinses Beatrix. Het was de direc
teur-generaal voor openbare orde en
veiligheid bij het ministerie van bin
nenlandse zaken, mr F. R. Mijnlieff,
die dit heeft verklaard.
In het proces-verbaal van zijn ver
hoor staat te lezen: ,toen ik met
hem na 19 maart en voor mijn ver
trek naar Italië weer eens sprak
over de te treffen maatregelen in
verband met ordeverstoringen, heb
ik van minister Smallenbroek ver
nomen, dat op aandrang van Am
sterdam zelf, met name van de heer
Van Hall, is besloten het huwelijk in
Amsterdam te doen plaatsvinden.
De minister heeft ook in de aanwe
zigheid van anderen mij dit verteld.
Overweging, die daartoe heeft ge
leid, was: .Amsterdam moet ook eens
wat hebben'. Uiteindelijk is toen in
het kabinet de beslissing gevallen.
Vier dagen na die beslissing heeft
de heer Van Hall op grond van de
reacties in Amsterdam, aan minister
Smallenbroek het verzoek gedaan om
de beslissing ongedaan te maken.
Aangezien het kabinetsbesluit was
gevallen, kon daar niet meer op terug
gekomen worden. Een en ander is
schriftelijk in de notulen van de mi
nisterraad vastgelegd, zoals minister
Smallenbroek mij heeft meegedeeld'.
Oud-burgemeester Van Hall heeft
zelf tot het laatst toe de indruk ge-
feven dat de beslissing omtrent het
uwelijk hem was .opgedrongen' door
de regering.
OENTOENG TOCH
TERECHT
GESTELD
VONNIS MOELJONO
OOK VOLTROKKEN?
DJAKARTA (van de ANP-correspon-
dent) De Indonesische oud-majoor
Moeljono, een van de militaire leiders
van de mislukte staatsgreep van oktober
1.965, is vorige week woensdag in Sema-
rang, op Midden-Java, terechtgesteld, zo
hebben betrouwbare kringen in Djakar
ta vrijdag meegedeeld. Moeljono, die de
communistische opstand in Djokjakar
ta zou hebben geleid, was vorig jaar
door een militair tribunaal in die stad
ter dood veroordeeld.
Functionarissen van liet speciale militai
re hof in Djakarta hebben intussen fei
telijk bevestigd dat diezelfde dag ook de
voormalige luitenant-kolonel Oentoeng,
die met de militaire leiding van dc coup
was belast, is .geëxecuteerd.
Provoceren
Een interessante opmerking staat in
de nabeschouwing over het provo
ceren, dat zich in onze moderne sa
menleving steeds meer ontwikkelt
als een .sociale techniek'. De com
missie stelt: ,in Amsterdam is deze
Zie slot pag. 3 kol. 3)
d Rotterdam noga!
I - 1 woord .demonstratievrijheid' Is
'I gevallen. Het was overigens
niet de eerste keer, dat de bur
gemeester in deze geest reageerde: hij
heeft al eerder geladen woorden over
deze zaak gesproken en daarbij met
enige nadruk het begrip .gezag* gehan
teerd. Aanleiding was ditmaal eefi vraag
van de KVP-fractieleider Couwenberg
over het kort tevoren gepubliceerde rap
port van de Wiardi Beckmansticht'
weer teneinde. Traditiegetrouw hand in hand het uld Lang
zongen de aanwezigen staande en Syne' tot besluit.
r,__ kmanstichting
.Politie en openbare orde'. Zoals men
weet is onder auspiciën van dit weten
schappelijk instituut van de PvdA een
commissie aan het
werk geweest over
het vraagstuk van het
politieoptreden bij
Handhaving van de
openbare orde. In de
ze commissie zaten bekende deskundi
gen op het gebied van strafrecht en ge
meenterecht, mannen die men zeker niet
als .gezagsverstoorders' kan beschou
wen. Sommigen hunner bekleden open
bare functies of hebben die bekleed. Zo
was de huidige burgemeester van Am
sterdam dr Samkalden voorzitter,
terwijl onder meer zitting hadden mr dr
N. Bólkestein (burgemeester van Deven
ter, vroeger Middelburg), professor dr
Van der Hoeven en mr G. E. Lange-
meijer. Burgemeester Thomassen heeft
nu in de raad van Rotterdam gezegd, dat
hij heen zou gaan als de raad ooit zou
besluiten dat demonstraties kunnen wor
den toegestaan na voorafgaande mel
ding. ,Dit is voor mij een portefeuille
kwestie. men moet weten waar het gezag
is', zo ongeveer heeft Rotterdams bur
gemeester zijn mening geformuleerd.
In het algemeen gesproken lijkt ons dat
de discussie in de Rotterdamse raad
jal voorbarige aangelegenheid
STICHTING WERD HET EENS OVER:
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG Werkgevers
werknemers in de Stichting
van de Arbeid zijn het vrijdag
eens geworden over een sy
steem van vrijere loonvorming,
dat in 1968 zal moeten worden
gehanteerd. Afgesproken is,
dat er niet meer, dit in tegen
stelling met wat in voorgaan
de jaren is geschied, een bin
dende centrale loonnorm in de
vorm van een bepaald loonper-
FRANKFURT Kent u hem
nog De zesvoudige -Japanse ka-
rate-kampioen Harold Sakato, we
reldberoemd sinds zijn rol in de
film Goldfinger als de man met
de dodelijke hoed, kwam vrijdag
in Frankfurt aan om deel te ne
men aan een lcarate-toernooi om
de Europacup '67. Natuurlijk ont-.
brak ook de bekende hoed niet...
centage zal worden vastge
steld, die richtinggevend zal
moeten zijn bij de onderhande
lingen in de bedrijfstakken.
van partijen bij de onderhandelingen
In de verschillende bedrijfstakken
worden overgelaten. Alleen laat het
systeem voor de overheid de moge
lijkheid open in te grijpen, indien
gelet op de economische situatie
de lonen uit de hand zouden lopen.
Verder is de stichting tot de conclusie
gekomen, dat gehonoreerd zal moe
ien worden wat in redelijk overleg
ROTTERDAM (ANP) De recher
che in Rotterdam heeft de 27-jarige
boekhouder O. H. van der B. uit Ze
venbergen gearresteerd, omdat liij er
van wordt verdacht ten nadele van de;
.Stichting Bejaardenoord Arcadia' in
Rotterdam een bedrag van 10.000,-
te hebben verduisterd.
De verduisteringen, waarmee Van der
B. enige jaren geleden al begon, kwa
men onlangs aan het licht bij een con
trole van de boeken. Volgens de poli-
is van het geld niets meer over.
de bedrijfstakken tot stand
is gekomen. Alleen mag er inciden
teel in de collectieve contracten wor
den ingegrepen wanneer, zoals ge
zegd, de contractswijziging een ver
storende invloed zou hebben op de
economische situatie.
KMB tegen
Van het bestuur van de stichting heeft
alleen de vertegenwoordiger van de
Kon. Ned. Middenstandsbond, de heer
P. G. van der Weele, zich tegen
stander van een vrijere loonpolitiek
verklaard. De heer Van der Weele
zette, na afloop van de vergadering
van de stichting, zijn standpunt, dat
niet wordt gedeeld door de overige
middenstandsorganisaties, uiteen.
,Mijn organisatie is nog niet zover,
dat zij afstand wil doen van een na
tionale loonpolitiek', verklaarde de
heer Van der Weele. Het midden- en
kleinbedrijf kan een differentiatie
moeilijk verdragen. Mede met het
oog op de verhoging van de sociale
lasten acht de Kon. Ned. Midden
standsbond begeleiding van de loon
politiek. gewenst, zo zei hij.
Kind verdronken
dag van de vergadering amper uit: de
meeste raadsledén hadden vermoedelijk
het stuk alleen nog maar in de kranten
gelezen en niet ln de volledige versie van
de brochure zelf. Daarnaast en in net
bijzonder vragen we ons af of vooral
burgemeester Thomassen niet wat al te
snel en te emotioneel heeft gereageerd,
niet wat al te snel het woord .gezag"
heeft gebruikt. Waar komt het voorstel
van de bewuste commissie nu op neer?
Ziehier de letterlijke tekst van de sa
menvatting uit het rapport:
Een goede oplossing van het vraagstuk
van de demonstratievrijheid zo-a gevon
den kunnen worden door bepalingen in
de algemene politieverordening op te ne
men. dat organlsotoren van een demon
stratie verplicht zijn datum, tijdstip, route
en strekking van de demonstratie duide
lijk en gedetailleerd te melden bij de
burgemeester. Meer dan een bevestiging
van de aanmelding behoeven de organisa
toren dan niet te hebben om een demon
stratie te kunnen houden. De burgemees
ter kan de demonstratie verbieden als een
van de (nader in het rapport uiteengezet
te) weigerlngsgronden aanwezig ls en
overleg tussen politie en organisatoren
niet tot overeenstemming heeft geleld.
Als de demonstratie verboden wordt, kun
nen de organisatoren de burgemeester om
een herbehandeling van de zaak verzoe
ken. De burgemeester hoort dan de raads
commissie voor de openbare orde.
Dit komt er feitelijk op neer, dat de com
missie van mening is uit het rapport
blijkt op goede gronden dat de de
monstratievrijheid mede voortvloeit uit
de vrijheid van meningsuiting, maar te
gelijkertijd erkent zij, dat in deze tijd al
lerlei demonstraties verkèérsbelemriie-
rend en ook ordeverstorend kunnen wer
ken. Vandaar dat de burgemeester in dit
voorstel van de commissie het recht
krijgt demonstraties te verbieden zodra
er sprake zou zijn van bv verkeersbe-
lemmeringen of ordeverstoringen. In dat
p geval hebben echter de organisatoren een
a defamilie Kei-beroepsmogelijkheid bij de raad. Een
VEENDAM (ANP) In Veendam, in
het plan Sorghvliet, is vrijdagmiddag
het 3 U-jarig zoontje van de familie Kei-
Het toepassen'van tnoml-op-.aondbeade- voortrap.fBhm vsgtfeta. Mj
ming door een politieman mocht niet
meer baten.
NOTA VERSCHENEN:
DEN HAAG (ANP) Het is ab
soluut noodzakelijk dat jeugdige
werklozen de gelegenheid behou
den hun vakkennis te vergroten.
Dit in de eerste plaats omdat dit
tot gevolg heeft dat zij een betere
baan kunnen krijgen, waardoor
er meer werkgelegenheid voor on
geschoolden beschikbaar komt.
Maatregelen die een arbeidsplaats
creëren en die opleiding en vor
ming mogelijk maken moeten
daarom voorrang hebben.
rit is te lezen in de ,nota inzake de
bevordering van de opleiding, de vor
ming en de werkgelegenheid ten be
hoeve van jeugdigen', die minister Rool-
vink (sociale zaken eri volksgezondheid)
en staatssecretaris Grosheide (onderwys
en wetenschappen) aan de tweede ka
mer hebben doen toekomen.
Migratie
De bewindslieden noemen van de
maatregelen die een arbeidsplaats in
dienstverband bewerkstelligen in de
eerste plaats de verbetering: van de
jeugdmigratieregeling. Met financiële
steun van de overheid is het volgens
deze regeling mogelijk voor jongelui
elders in het Jand tewerkgesteld te
worden.
De overheid draagt bij in de reis- en
huisvestingskosten, de betrokkene gaat
met de werkgever een leerovereenkomst
aan. Deze regeling is onlangs aanmer
kelijk verruimd en geldt thans voor
alle opleidingsmogelijkheden in het ka
der van het wettelijk leerlingenwezen,
ongeacht de vooropleiding. Een weke
lijkse reis van de jeugdmigrant. van en
naar zijn huis, wordt nu volledig door
de overheid betaald. De verruiming om
vatte ook een aanpassing aan het hui-
(Zie slot pag. 4 kol. 4)
dige situatie. Nu is een c
de meeste gemeenten verboden tenzij er
vergunning is verleend, in het bewuste
voorstel daarentegen is van de vrijheid
uitgegaan: een demonstratie is toege
staan tenzij er een verbod van de burge
meester is. Een verbod dat daarna ge
toetst kan worden op de juiste plaats: in
de raadzaal der gemeente.
Het is ons al met al niet duidelijk
waarom dc- heer Thomassen tegen
een dergelijk voorstel heeft gefulmi
neerd met gebruikmaking van woorden
als ,men moet weten waar het gezag
is'. Hij beschouwt kennelijk het voorstel
van de commissie-Samkalden als een
aantasting van het burgemeesterlïjk
gezag. Maar dat is helemaal niet het
geval: de burgemeester zal bij een even
tuele invoering van het bewuste voor
stel niets aan gezag inboeten, hij be
houdt het recht een demonstratie te
verbieden als er verkeersbelemmerin-
gen te duchten zijn, als er gevaar voor
net begaan van misdrijven zou ont
staan. als de rust bij ziekenhuizen e d
zou worden verstoord of de lessen van
scholen. Wat kan men nog méér wen
sen? ,Men moet weten waar het ge
zag is', zegt 'nu dc heer Thomassen-
Precies, in eerste instantie bij de bur
gemeester, maar daarna bij de gekozen
vertegenwoordigers van de burgerij. Zo
langzamerhand is men in Nederland
toch wel de opvatting toegedaan, dat
er een verantwoordingsplicht moet ko
men van de burgemeester jegens de
raad voor het door hem gevoerde po
litiebeleid: de regering wil in dit op
zicht de bestaande wetgeving verande
ren. Daarin nast dit commissie-voorstel
uitstekend. De burgemeester van Rot
terdam moet het ranport nog maar
eens goed lezen: als hij er dan nog een
stuk gezagsontwaarding in zou zien,
dan heeft hij naar ons gevoel een niet
helemaal juiste opvatting over gezag.
WOENSDAG ONTHULLING
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELHARNIS Twaalfhonderd meter rechtlijnigheid van (lc Haring
vlietbrug zal na volgende week woensdag worden gebroken door een
monument met op de sokkel het jaartal 1964. Symbool: hechte samen
werking tussen allen, die zich voor de brugbouw hebben ingezet. Ma
teriaal: keiharde bazaitlava, zoals voor oeververdediging wordt ge
bruikt. Ontwerper: de Amsterdamse beeldhouwer Nico Onkenhout.
Woensdagmorgen om half elf zal de NV Brugverbinding .Haringvliet'
liet kunstwerk onthullen.
Al een jaar voordat deze eerste vaste oeververbinding op de nieuwe
;uid-noordroute van Zeeland naar Holland aan het verkeer kon wor
den vrijgegeven zijn besperkingen geopend om de Haringvlietbrug voor
het nageslacht een artistieke trekpleister mee te geven. Na een jaar.
werken eraan heeft Onkenhout het monument kort geleden aan de Nu-
mansdorpse kant van de brug kunnen plaatsen. Het is 5% meter hoog
gewórden en de beschouwer zal er het element van overbrugging en
samenwerking terugvinden in twee-figuren, die elkaar de hand reiken.
Het contact tussen de naamloze vennootschap, die de Haringvlietbrug
voorlopig exploiteert en de Amsterdamse beeldhouwer loopt via Schou-
wen-Duiveland. Schouwse gemeenten immers participeren in de nv
en Onkenhout heeft voor een dankbaar Schouwen-Duiveland na de
ramp van 1953 de monumentale bank gebouwd, die op het Wetering
circuit van (een hulpvaardig) Amsterdam een plaats heeft gevonden.
WASHINGTON (AFP) Dc rassen-
rellen die de afgelopen zomer in ver
scheidene Amerikaanse steden hebben
plaatsgevonden waren een gevolg van
de ontevredenheid van de negerbevol
king over haar economische en sociale
omstandigheden en hadden een spontaan
karakter. Tot deze voorlopige conclusie
in juli komt de door president Johnston
ingestelde raad van onderzoek naar do
ongeregeldheden.
Op een persconferentie in Washington
zeide de vocfrzitter van de raad, gouver
neur van Illinois Otto Kerner, en~burge
meester Lindsday van New York vrijdag
dat tot op heden geen enkel beuijs was
gevonden dat er sprake u-as van een
samenzwering'.
