Vara doorbreekt in
quiz f 1000, -grens
Lezers schrijven
Catharina de Grote
WIJZER PER SECONDE9
Ook televisie
in Griekenland
racSio
telewïsle
DODENWEG I
DODENWEG II
PILOOT STORM ontvoerd in de stratosfeer
ra
VRIJDAG 18 AUGUSTUS 1967
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
7
Voortaan 5000,-
te verdienen
(Van onze radio- en tv-redactie)
Met de in oktober startende nieuwe
quiz van de VARA-tv. .Wijzer per
seconde', welke in de plaats komt
van de jarenlange reeks hobbyquizes
die geleid zijn door Theo Eerdmans,
zal vijfduizend galden te verdienen
zijn. Tot dusverre kom met spelle
tjes op de radio en televisie maxi
maal duizend gulden min een eent
vergaard worden. Dat plafond had
|a maken met onderlinge Hilver-
siimse afspraken (,We moeten elkaar
niot gaan overbieden') en met een in
terpretatie van de wettelijke bepalin
gen inzake prijsvragen. De VARA
meent het magische 1000,.-plafond
tc kunnen door breken omdat de prijs
bij .Wijzer per seconde' niet in één
uitzending gewonnen kan worden.
Een kandidaat kan de hoofdprijs pas
Incasseren als hij kans heeft gezien
vijf ronden te doorstaan. De VARA
vindt voorts dat de verschillende re
gelingen allemaal veel te vaag zijn
om te kunnen spreken van een ver
plichting niet verder te gaan dan een
hoofdprijs van duizend gulden, min
een cent.
De quiz .Wijzer per seconde' komt
uit Frankrijk. Ze is niet bestemd voor
hobby-isten, die alles weten over een
enkel onderwerp, maar voor deelne
mers die een brede en niet opper
vlakkige kennis hebben op grote al
gemene terreinen. Men moet bijvoor
beeld de namen kennen van de ar
chitecten van negen gebouwen, even
goed als de namen van de compo
nisten van negen opera's. Het gaat
hard toe. Ook wat de centen be
treft. In de eerste ronde kan 360,-
worden gewonnen. Dit bedrag mag
niet worden opgenomen, maar wordt
overgeschreven "naar de tweede ron
de. Dan is die eerste 360.. te ver
dienen. plus nog 720.- nieuw geld.
Het gezamenlijke bedrag gaat naar
de derde ronde, tenzij men ermee
wil ophouden. In dat geval gaat men
met f 50U,- naar huis.
De VARA is reeds maandenlang met
de voorbereiding van de quiz bezig.
Br zijn een kleine tweehonderd film
pjes gemaakt, die de vragen moeten
illustreren. Aan het filmen ging een
uitgebreide research vooraf. Ook
door al die voorbereidingen en door
het filmen wordt .Wijzer per secon
de' voor Nederlandse verhoudingen
een dure quiz.
Hot spel zal worden geleid door Joop
Simons, het hoofd van de afdeling
amusement van de VARA-tv. Aan
vankelijk zou Jan Roelands, werk
zaam bij de wereldomroep, en free
lance medewerker aan de gewone
Hilversumse omroepen (hij hield
vorig jaar onder andere de vraag
gesprek j es in de Franse thrillerserie
,De laatste vijf minuten') de quiz
master zijn. Twee dagen voor een
proefopname van de nieuwe quiz zou
worden gemaakt, ontving de VARA
echter een afzegging. Op korte ter
mijn kon geen nieuwe geschikte quiz
master buiten de VARA zelf, wor
den gevonden. Hij moet er prettig
uitzien en hij moet over een journa
listieke alwetendheid plus slagvaar
digheid beschikken. De oud-journa
list Joop Simons heeft ervaring als
quizmaster opgedaan als invaller
tijdens ziektes van Theo Eerdmans.
TWEEËNEENHALF MILJOEN
TELEVISIETOESTELLEN
Woensdagmorgen is bij de dienst
luister- en kijkgelden 't twee-en-
een.half-miljoenste televisietoe
stel geregistreerd. Het werd aan.
gegeven door de heer H. Neder-
veen te Rhoon.
Onderstaand staatje weerspiegelt
de groei van het aantal televi
sietoestellen in ons land: 500.000
in 24 juli 1959: 1.000.000-14 nov.
1961: 1.500.000-2 oktober 1963:
2.000.000-11 augustus 1965:
2.500.000-16 augustus 1967.
Nederlandfietst'
niet zo zuinig
Het gemiddelde Nederlandse gezin
besteedt in vergelijking met Duit
sers, Fransen, Italianen, Belgen en
Luxemburgers de hoogste bedragen
per jaar aan zijn fiets en bromfiets.
De Nederlanders bezitten naar ver
houding de meeste twee wieiers. Bij
het autobezit in de EEG staat Ne
derland na Italië op de vijfde plaats.
Bij het aan benzine bestede bedrag
komt Nederland op de vijfde plaats,
maar dan na Duitsland. Het Neder
landse arbeidersgezin besteedt het
minst aan het openbaar vervoer van
all* arbeidersgezinnen in de Euro-
markt.
De televisie is doorgedrongen in het
vaderland van de oude muzen, hoe.
wel weinig Grieken het gemerkt
hebben. De uitzendingen kunnen
slechts binnen een straal van 16 km
van het centrum van AJthene wor
den opgevangen, en zelfs dan moet
je ndet achter de Acropolis of de
berg Lycabettos wonen.
In het 1,8 miljoen inwoners tellende
Athene zijn minder dan 25.000 tele
visietoestellen. De regering zet wei
nig vaart achter de uitbreiding van
het net door het gehele land. Het
zal dus nog wel even duren voordat
de Grieken in hun snikhete apar-
tementen naar de televisie kunnen
kijken inplaats van in de oude am
phitheaters bij het licht van de maan
naar tragedies van Euripides en So
phocles.
Maar als het er tenslotte van komt,
is koning Konstantijn eigenlijk ver
antwoordelijk. In september 1964
werd een groep Italiaanse deskundi
gen aangetrokken om voor Konstan-
tijns huwelijk met Annemarie een
experimenteel tv-nct voor Athene op
ts bouwen, dat binnen twee weken
klaar was. Na de bruiloft nam de
staat het experimentele net over,
dat van 3 km tot 16 km werd uit
gebreid, hoewel de ontvangst vaak
nog slecht is.
Er zijn twee netten, een nationaal
dat iedere avond van 7 tot 9 uit
zendt en een strijdkrachtenprogram-
ma dat drie avonden per week vier
uur in de lucht is. De programmas'
bestaan uit filmseriies, journaals met
voornamelijk plaatselijke nieuws, do
cumentaires uiit Engeland, Frank
rijk en Italië en een vedlig-ver-
keerprogramma.
Men tracht de amusementsprogram
ma's wat op te vijzelen door het
zakenleven in ruil voor reclame dure
programma's te laten betalen. De tv-
bezïtter heeft tot dusverre niets hoe
ven te betalen omdat de uitzendingen
ln een experimenteel stadium verke
ren.
Op het Griekse eiland Korfoe in de
Ionische Zee is televisie al lang
Ingeburgerd. De bewoners begonnen
12 jaar geleden Amerikaanse toe
stellen te importeren toen ze tot de
ontdekking kwamen dat ze de Ita
liaanse uitzendingen konden opvan
gen.
VKIJDAG 18 Al (a. ..Ti
402 m, 746 KHZ, 87.85 MHZ, KA
NAAL 3
Middag:
12.00 Piano, alckordeon en elektro
nisch orgel (gr): lichte muziek. 12.27
Mededelingen voor land- en tuin
bouw. 12.30 Nieuws. 12.40 Actuali
teiten, eventueel grammofoonmu-
ziek. 12.50 Stereo: Klassieke gram-
mofoonmuziek. 13.45 Jazzmuziek.
14.05 Voordracht. 14.25 Stereo: Me.
tropole-orkest: amusementsmuziek.
15.00 Stereo: Operetteklanken. 15.30
Twee violen; klassieke en moderne
muziek. 16.00 In 't zilver: program
ma voor oudere luisteraars. 17.00
Stereo: Lichte grammofoonmuziek.
17.30 Kerkorgel concert: klassieke en
moderne muziek.
Avond:
18.00 Met band en plaat voor u pa
raat: A klassieke muziek; B lichte
muziek (gr). 18.55 Op het woord af,
praatje. 19.00 Nieuws en weerpraa-
je. 19.10 Radiokrant. 19.30 RVU:
Erts en Arend de wereldbeschou
wing van A. Roland Holst, door J.
van der Vegt. NRU: 20.00 Grens
post: informaties voor en over va
kantiegangers. 22.25 Humanistisch
Verbond, Koot commentaar, onder re
dactie van en uitgesproken door Th.
Polet. 22,30 Nieuws 22.40 Skopje
Festival van Joegoslavische volks
muziek. 23.20 Radiorama: veertien
daags mini-magazine. 23.55.24.00
Nieuws.
ZATERDAG
Morgen:
KRO: 7.00 Nieuws. 7.10 Het levende
woord, lezing. 7.15 Klassieke gram
mofoonmuziek. 7.30 Nieuws. 7.32
Geestelijke liederen. 7.55 Overweging
8.00 Nieuws. 8.10 Djinn: gevarieerd
programma. (8.30 Nieuws; 8.32-8.45
Touringclub: vakantietips; 9.35 Wa
terstanden).
VRIJDAG
Middag:
12.00 Licht orkest. 12.27 Mededelin
gen ten behoeve van land- en tuin.
bouw. 12.30 Overheidsvoorlichting:
Uitzending voor de landbouw. 12.40
Sportrevue. 13.00 Nieuws. 13.10 Ac
tualiteiten. 13.30 Schakeringen: cul-
in de muziek en literatuur en als
toeristisch reisdoel. 14.50 Hou je aan
je woord: een spel met en over taal
on literatuur. VPRO: 15.30 Thuis:
programma voor thuiszittenden.
16.00 Nieuws. 16.02 Namiddagcon
cert: A. Radiophilharmonisch orkest
en solisten: klassieke en moderne
muziek. B. Radiophilharmonisch or
kest: moderne muziek. 17.00 Voor
de kinderen. 17.10 Stereo: muzikale
aanwinsten. 17,45 Actualiteiten.
Avond:
18 00 Nieuws. 18.15 Amerika in ter
mijnen, lezing. 18 20 Licht instru
mentaal kwartet. 18.30 Jazz-rondo.
19.00 Help: lichte grammofoonmu
ziek. 19.30 Lezen en schrijven. 20.00
Nieuws. 20.05 Amsterdams studen
ten kamerorkest: moderne muziek.
VARA: 21.00 Weena Filharmonisch
orkest: klassieke muziek. 22.30 Nws.
22.40 Actualiteiten. 22.55 Prettig
weekend: licht gevarieerd platen,
programma. 23.55-24.00 Nieuws.
ZATERDAG
Morgen: VARA: 7.00 Nieuws en och
tendgymnastiek. 7.20 Socialistisch
strijdlied. 7.23 Lichte grammofoon
muziek. VPRO: 7.55 Deze dag. VA
RA: 8.10 Lichte grammofoonmuziek.
(8.30-8.35 Van de voorpagina, pers
overzicht). 9.40 Stereo: Vocaaal en
semble: oude liederen. 10.000 Z.O.
135: gevarieerd programma. (Om
11.00 Nieuws).
Middag:
VPRO: 12.00 Nieuws. 12.02 Uit de
buitenlandse pers. 13.05 El pée: ge
varieerd platenprogramma. 14.00
Nieuws. 14.02 Uit de buitenlandse
pers. 14.05 2xTop 10. AVRO: 15.00
Nieuws. 15.02 Muziekkantjes: licht
muziekprogramma. 16.00 Nieuws.
16.02 Oud plaatwerk. 16.30 Sorbet:
licht platenprogramma. 17.00 Nws.
17.02 Actualiteiten. 17.05-18.00 Pop-
Party.
ZATERDAG
grammofoonmuziek. 10.00 Nieuws.
10.02 Operafragmenten (gr.). 11.00
Nieuws. 11.02 Hilversum 3-vertisse-
ment. 11.30 Leger des Heilsmuziek.
NEDERLAND-1
KANAAL 7/29
18.45 uur:
(NTS) DE MINEMOLEN
18.50 uur:
JOURNAAL
19.00 uur:
(KRO) KINDERZANGFESTIVAL
Elk jaar organiseert de KRO een zangfestival voor
scholen en jonge solisten. Zaterdag 3 juni werd in de
Slngerconcertzual de landelijke fir .ale gehouden.
20.00 uur:
(NTS) JOURNAAL
20.20 uur:
(KRO) NAAR DE GROTE SCHOOL
Een filmimpressie van Hans Keiler over de eerste
schooldag van enkele van de 200.000 vyf- en zesjarige
Nederlandurtjes, die er de afgelopen dagen aan hebben
moeten geloven.
20.50 uur:
BONANZA: REVOLUTIE IN MEXICO
Rebellenleider generaal Diaz vraagt de Cartwrights
met een wagen vol goud over de Ponderosa te mogen
trekken. Een moeilijk geval. Het goud dient ter finan
ciering van hel rebellenleger. Bovendien deugt een
van de rebellen allerminst. Hij wil het goud stelen voor
zich zelf.
21.40 uur:
BRANDPUNT
22.30 uur:
(NTS) JOURNAAL
tervolgers de artiesten te zijn, die uitgesproken in
datzelfde café moeten optreden. Het zijn de cabaretier
Peter Blanker (hij zingt zijn eigen compositie Jij'
Dorrls Henderson (zij zingt Bot Dylan's ,He, I'm
feeling fine' en de ballade ,In the darkness of the
evening'), Yvonne van Eiburg (in .Tango trist' van de
Rotterdams*» arts-schrijver Marinus van Henegouwen)
en de .Endatteme jugband', de prijswinnaars van hei
Loosdrechtse Jazzconcours 1967.
21 40 uur:
WIE IS THURGOOD MARSHALL
Een tv-portret uit de serie .Five Americans'. Thurgood
Marshall is procureur-generaal bij het hooggerechts
hof. H(j is neger. Hij heeft een leven van strijd tegen
de apartheid achter de i-ug.
22.15 uur:
(NTS) JOURNAAL
BELGIË-NED.
KANAAL 2/10
MEDERLAND-2
KANAAL 3
2(1.00 uur
(NTS) NIEUWS IN HET KORT
20.05 uur:
(VPRO) THE UNTOUCHABLES: DE ONDERGANG
Chicago in dv dertiger jaren. Inspecteur Ness heeft
eerst niet in de. gaten dat de zoon vam de achtenswaar
dige familie een smokkelaar is.
20.50 uur:
BEESTJE KIJKEN
21.15 uur:
WIIAT SHALL WE DO WITH A DRUNKEN SAILOR
Een door Annemarie Pijlman geregisseerde, in het
Spaanse restaurant Don Quijotte te Rotterdam opge
nomen, muzikaal programmaatje. Pieter Lutz speelt
oen dronken zeeman, di denkt achterna gezeten te
worden. Als hij een café binnenvalt blijken zijn ach-
19.30 uui
TIJD VOOR U
19.45 uur:
CULTURELE ACTUALITEITEN
20.00 uur:
JOURNAAL
20.20 uur:
MET DE K.AM IN A NAAR MONTREAL
20.55 uur:
SPEELFILM: LAISSEZ TIRER LES TIREURS
Een Franse rolprent van Jean Mottet met in de hoofd
rol Eddie Constantine. Het is ee- spannend avonturen,
vorhaal met het nodige knokwerk.
22,15 uur:
PIANORECITAL
Optreden van Wilhelm Kempff met werken van Beet
hoven, Schubert en Brahms.
23.10 uur:
JOURNAAL
bi'jiXiië-FRANS KANAAL 3 en 8
18,50 Nieuws in hei kort, 18.55 Gesprekken met kunste
naars; 19.25 Kleuter bedtijd: 19.30 Spion Smart; 20.00
Journaal: 20.30 Toneel: De koning; 22.40 Opzoekingen
naar het verleden; 23.10 Journaal.
FR A N KRIJK-RIJSSEL (LILLE) KANAAL 13
12.30 Detective: 13.00 Tele-midi, journaal: 19.05 Woor
denspel: 19.25 Leve het leven; 19.40 Regionaal jour
naal: 20.00 Tele-soir. journaal: 20.35 Achter de couli6
san: 21.35 Monsieur Texi. speelfilm; 22.50 Tele-nuit,
journaal.
Zeer dankbaar ben ik de kantlijn
schrijver die met zijn wel versneden
pen deze week gereageerd heeft
op de chaotische en droeve taferelen
op rijksweg 58. Niet genoeg lean
hier de aandacht op gevestigd wor
den, en daarom kamer van koop
handel, standorganisatie, bedrijven
enz, blijft aandringen op verbete-
rng van deze weg.
Met de raad van Rillaind-Bath ben
ik het eens op het punt, reparatie
aan de weg niet uit te laten voeren
in het hoogseizoen, en dit onder de
aandacht te brengen van de bevoeg
de instanties. Ik heb op de eerste
dag dat ten oosten van Krabbecidij-
ke reparaties werden uitgevoerd,
hleral contact over opgenomen met
de rijkswaterstaat in Goes, daar
mijn klanten die hier op de Zeeuw
se fruitveilingen hun produkten
komen laden, vanaf Bergen op Zoom
tot veiling Kapelle een tijd nodig
hadden vam anderhalf uur. Deze klan
ten deelden mij mede dat ze hun
produkten dan maar liever op de
veiling in Roermond en Venlo lie
ten kopen, omdail deze plaatsen van.
uit Friesland veel gemakkelijker te
bereiken waren dan Zeeland. Toen ik
hier met rijkswaterstaat in Goes over
sprak, werd mij medegedeeld dat de
reparaties niet zolang zouden duren,
en de gevaarlijke en tijdrovende
filevorming dus spoedig tot het Ver
leden zou behoren. Maar intussen
zin er al weer drie weken verlopen
en is men aan het teren, strepen
trekken, en imvoegstroken verbete
ren op verschillende plaa.tsen. Wan
neer er toch persé, aan de weg ge
werkt moet worden kan het dan niet
als bij de spoorwegen 's avonds en
der nachts gebeuren? Zeker niet in
de vakantiemaanden.
Ik ben het niet eens met het voor
stel van de raad van Ril land-Bath
een maximum snelheid in te voe
ren. op rijksweg 58, daar dit de
doorstroming van het verkeer wan
neer er geen trekkers enz, op de
weg zijn, alleen maar hindert. Ve-
een goede snelheid aange
houden kan worden filevorming dan
Juisi vermeden wordt. Beter zou zijn
een minimum snelheid in te voeren.
Wat is namelijk het geval? Velen
maken gebruik van tractoren om
hun produkten per tractor met aan
hangwagen soms met twee er achter
te vervoeren. Met. denke hier aan
gras. aardappelen, suikerbieten, klei
ne langzame tweewielige trekker-
•tjes, die bijvoorbeeld wait bonen of
klelnfruilt naar de veiling brengen
enz.
Is hier voorzover de nieuwe weg'
er nog niet is een oplossing voor te
vinden, door bijvoorbeeld ae strook
tussen weg en rijwielpad waar die
breed genoeg is te verharden zoals
dat bijvoorbeeld ook ten westen van
Goes het geval is? Hiervan zou
dan het langzame verkeer gebruik
kunnen maken. Nogmaals aan ver.
bodsborden mot 80 km hebben we
geen gebrek, daar er nu al borden
genoeg staan, met allerlei beperkin
gen.
Zou or voorts geen regeling te tref-
moeilijk
3 weg krijgen, dan
het eens kunnen zijn met een ver
tegenwoordiger die één dezer dagen
Zeeland bezocht en opmerkte. ,We
kunnen hier beter om
vragen, dan
Uw voorstel in de PZC aangaande
rijksweg 58, is mij uit het hart ge
grepen. Als automobilist maak lk
noodgedwongen veel gebruik van de
ze dodenweg' em ik kan u verzekeren
dat u in geen enkel opzicht hebt over
dreven. vorige week presteerde ik
het nog om, van de rijksweg bij
Waarde tot Goes er drie kwartier
over te doen. Een groot struikelblok
ren te brengen, In verband met het
gestelde ln uw blad van donderdag 10
augustus 1967 namelijk een brief van
de vereniging tot bevordering van
de zondagsrust en zondagsheiliging,
gevestigd te Ede, aan het gemeente
bestuur van Middelburg, houdende
de sluiting van het zwembad op zon
dag, omdat deze dag de sabbat desi
bijbels is die door ae Here ia inge
steld, althans dit beweert het be-|
stuur der vereniging voornoemd, te,
Ede.
Dat in Exodus 20 sprake ls van de
sabbatsrust, zal niemand ontkennen.
Doch wie geeft dit bestuur hat recht:
om de zondag de zevende dag derl
week te noemen?
De R.K Kerk is er trots op dat zij;
de zondag heeft ingesteld als rust
dag, Inslede van de 7e dag die joods
ls. Inderdaad is deze sabbat ;ood:-,
zij is een teken tussen God en Is
raël voor altoos (Exodes 31 16,17).
(ADVERTENTIE)
ls ook geworden, bij alle narigheid
die er ai was, het plaatsen van de
verkeerslichten in Goes. Dit is bij ons
op de rijksweg ai te merken aan de
filevorming. Wanneer het stadje Goes
atadsallures wil, laat het dit dan
.steeds' oplossen en niet op de be-
Goes opkomen zoals nu gebeurt, sta
ln geen enkel opzicht tegenover de
chaos die door dit systeem in Goes
wordt opgevoerd. Dan moet mij ook
Rïlland-Bath en nu al ongeveer
weken bij Krabbendijke uitgerekend
ln het topse izoen moeten worden uit
gevoerd, zeer tot ongenoegen van
het wegverkeer. Waarom zoiets niet
uitgevoerd in maart, april, mei en
oktober en november enz. Het lijkt
mij dat ook hier met de praktijk geen
rekening wordit gehouden. Dit kan
toch anders em zal de .veiligheid' van
deze miserabele weg aanzienlijk ver-
De zevende dag
Het zij mij vergund enige uitspra
ken van de Heilige Schrift naar vo-
Voor de ware gelovige, hij i zij) die
werkelijk wedergeboren is uit water -
en geest, ls ook de wekelijkse rust
dag, een dag geworden, die duurt
van zondag tot zondag, dus geen ze
vende dag, doch volle zeven dagen.
Hebr. 4: 1-13. Waartoe dient da
wet?
Om de overtredingen te doen blijken,
is zij er bij gevoegd totdat het zaad
zou komen, waarop de belofte sloeg,
en zij ls op last van (God) door
engelen in de hand van een midde
laar (Mozes) gegeven. Galaten 3:19.
De 5 boeken Mozes bevatten 613 ge
en verboden, wie kan deze alle vol
brengen
Toen de Here Jezus Christus op aar-
en verscheen (het zaad van Gal.
3:19) de Hij Zijn opdracht had vol
bracht, heeft dus de wet haar kracht
verloren voor de wedergeboren mens,
omdat deze gerechtvaardigd is in Je
zus Christus (1 Tim. 1:9). Door de
wet te onderhouden is nog nooit ie
mand behouden, omdat de wet ver
doemt; immers de letter doodt, maar
de Geest maakt leven. Indien nu
de bediening des doods met letters
op stenen gegrift, gepaard ging met
zulk een heerlijkheid dat de kinde
ren Israëls den blik niet op het aan
gezicht van Mozes konden vestigen,
om de heerlijkheid van zijn aange
zicht. die toch verdwijnen moest,
hoe zal niet nog meer de bediening
des Geestes in heerlijkheid zijn?
II Kor, 3:1.8 en Galaten 3:24.
Instede de mensen op de redder Je
zus Christus te wijzen tot behoud, zet
men een dag van de tafelen des
doods de me s-n voor. Men ver
kiest nog steeds de dood boven de
Levengever.
Salomon Kan
Messiaanse jood
Ggstburg
Reünie oud-huzaren
De oud-huzaren van het voormalig
lste en 2de Eskadron Pantserwagens
1936-1940 (standplaats Vught-Amers-
foort en Scheven ingen) organiseren
op 9 september as een reünie in de
Bernhardkazerne (Vlasakkers) te
Amersfoort. Oudstrijders die hieraan
willen deelnemen, kunnen zich opge
ven b(J de voorm- Owmr Adm.-l E.
Paw. A. van Weert, RosendaaJsestr.
446 te Arnhem.
Telefoon: 08300-22386.
fen zijn waar dit
langzame verkeer
leiden
binnendoor te
Verder kunen we niet genoeg adhe
sie betuigen aan het request," dat de
om aan de minister te sturen.
(ADVERTENTIE)
Eerlijk gezegd had David wel wat
tegen dit onderhoud met de twee
dames opgezien. Tenslotte droeg hij
de verantwoording voor de verdwij
ning van Buck. Om hen wat mild
te stemmen probeerde hij met en.
kele tactvolle grapjes en geruststel
lingen de eerste stormaanvallen te
ontwijken maar hij was nu eenmaal
geen geboren redenaar en zijn tact
volle opmerkingen hadden beter on
gesproken kunnen blijven want daar
mee maakte hij beide vrouwen ken
nelijk helemaal overstuur. Arend
kwam hem te hulp en probeerde din
gen te zeggen die hijzelf nauwe-
ijks geloofde. Het was Sandra en
Jane trouwens zó wel duidelijk wat
zich hier buiten had afgespeeld met
de grote glazen kast en al die andere
apparaten. Buck wa. verdwenen en
niemand kon met zekerheid zeggen
of hij ooit weer heelhuids zou terug
keren. Sandra kreeg er kippevel
van maar zelfs zij verbaasde zich
over de reactie var Jane wier woe-
verontwaardiging plotseling
- - - n heftige huil-
gi
plaats maakte voor een 1
bui! Die arme jongen! Wie weet
wat hij op diit ogenblik moet door
staan!' snikte zij. O hoe kondien
jullie hem laten gaan!' Een heleboel
dingen werden Sandra op dat ogen
blik duidelijk! Zij herinnerde zich
verbluffende ontdekking. Zij begon
kleine voorvallen Janes schuchtere o_
vragen en de manier waarop zij opeens haar verloofde de volle laag
Jane soms naar Buck had zien ky. te geven! Het is jouw schuld 't
ken. Er was geen twijfe' mogelijk meest Arend Storm! Jij had 't hem
Jane was verliefd! Sandra reageerde uit zijn hoofd moeten praten!' riep
op typisch vrouwelijke wijze bij deze zij woedend uit.
De verovering van Otsjakow bete
kent een grote strategische en een
nog grotere morele winst. In de eer
ste plaats is Potjomkin zijn klein
moedigheid helemaal kwijt; in plaats
van het opperbevel over te dragen
aan Roemiantzow, neemt hij van de
ze generaal ook nog de tot dusver
onder diens bevel staande legers over
en verovert de sterke vesting Bender.
Maar ook aan alle fronten -s vanaf
dit ogenblik een duidelijke wending
ten goede merkbaar. De Zweedse
adel, door Gustav ontrecht en door
Catharina omgekocht, muit tegen
zijn koning, de oude admiraal Greigh
verslaat de Zweedse vloot, de Oosten
rijkse generaal Laudon neemt de
vesting Belgrado, en met hem ver
eend behaalt de Russische generaal
Soewarow het grootste veluheerta-
lent in deze oorlog de beslissende
overwinning bij Foksjanv. Toch is
voor Catharina Potjomkin en nog
eens Potjomkin altijd weer de grote
man en held. Al haar brieven naar
het buitenland galmen van zijn roem.
Voor het overige heeft zij gelijk ge
kregen: haar wapenyoorspoed heeft
de Europese mogendheden doen ver
sagen. Ze kan weer naar hartelust
spotten als ze Potjomkin schrijft
over de nieuwe Pruisenkoning, de
„dikke Goe". Als in augustus 1790
met Zweden de vrede op de status
quo ante wordt gesloten, schrijft ze
nem: „De ene poot hebben we geluk-
Feullleton door Glna Kaus
kig
ook bij de hand geweest toen ze Ma-
monow moest laten gaan. Ze dacht
niet dat Potjomkin boos zou zijn over
haar zelfstandige keus. „Ik ben tot
het leven teruggekeerd als een vlieg
die door de kou verstijfd was," be
kent ze haar verre vriend en ze schil
dert hem met de sencimcntele
schaamteloosheid die tussen hen ge
bruikelijk is, de bekoorlijke lieflijk
heid en de innemende verrukkelijke
aard van haar nieuwe favoriet. Als
heta
uit te krijgen, dan kunnen we Halle
luja zingen."
Maar al zijn al deze brieven even
teder als altijd, ze beginnen Potjom
kin sinds enige tijd te ergeren. Êr
staat niet meer: „Sasjenka laat je
groeten", maar: „de kleine zwartkop
laat je groeten". In Petersburg heeft
een wisseling van gunsteling plaats
gevonden op zichzelf een gewoon
en onbelangrijk feit. Maar Sasjenka
dat was Mamonow geweest was
een man die door Potjomkin voor zijn
positie was uitgekozen en die zijn on
derdanige schepping gebleven was.
ca „de kleine zwartkop" is een twee-
entwintigjarige officier van de' garde,
Plato Tsoebow. die Potjomkin amper
kent maar van wie hij weet dat hij
een beschermeling is van zijn vijand
Peter Saltykow. Hij heeft geluk ge
had, deze kleine Tsoebow. 'maar "hij
was er ook stellig op uit geweest zijn
geluk te vinden; evenals het hele hof
met uitzondering van Catharina, had
ook hij al een jaar lang geweten van
Mamonows ontrouw en' zich voorbe
reid op de dag waarop de keizerin
zou moeten vernemen dat ze bedro
gen werd. Hij had haar kamenier, de
beroemde Pierkoesjina, uitentreuren
van zijn hartstocht voor Catharina
verteld, hij had het via zijn hoge be
schermheer klaargespeeld altijd in
haar buurt te zijn en zo was hij dan
om haar vreugde te delen, probeert
ze hem op iedere manier met haar
beschermeling te verzoenen. „Het
kind vindt dat jij veel geestrijker,
amusanter en minzamer bent den al
le mensen om je heen." Maar Pot
jomkin hecht geen waarde aan de be
oordeling van zijn persoon door een
uit niets opgekomen niemand. In de
winter van 1791 verlaat hij plotseling
het strijdtoneel, zijn generaal en
maitresses en begeeft zich in een ra
zende vaart zonder rustpauzes naar
Petersburg.
Catharina is verrast door zijn
komst, maar met alle blijken van
vreugde. Ze viert Potjomkin als de
overwinnaar en de bewonderenswaar
dige held en schijnt vergeten re zijn
dat hij het was die deze oorlog uitge
lokt heeft, die Rusland tot dusver
geen ander resultaat heeft opgeleverd
dan smaad en schandelijk verlies.
Het regent, geschenken en onderschei
dingen, gouden tafelserviezen en bril
janten. Maar als Potjomkin haar ver
zoekt „hem van die zere kies te ver
lossen" (kies is in het Russisch tsoe
bow), dan gebeurt het voor de eerste
maal dat hij zijn zin niet krijgt, dat
ze een gunsteling niet voor hem laat
schieten. Hij kan haar nog zoveel
goede argumenten tegen Tsoebow
aanvoeren, hij kan met zijn geniale
speurzin, met de overvloeiende wel
sprekendheid der jaloezie alle gebre
ken, alle kleinheden, alle belachelijk
heden van zijn rivaal opsommen
het lukt hem niet de onbetekenende
jongeling in Catharina's achting te
doen dalen. Want Tsoebow maakt Ca
tharina gelukkig gelukkiger dan
welke andere minnaar ook ooit tevo
ren.
Hij is op het juiste ogenblik geko
men, deze „kleine zwartkop", toen ze
net van Mamonow de ongalante „les"
had gekregen, dat ook een keizerin
oud wordt, dat zijzelf, al is ze onver
gelijkelijk als een godin, oud wordt
en dat haar lichaam waarvan het
onverbruikte bloed nog met de oude
onstuimigheid door haar aderen
jaagt, in zijn uiterlijke vormen onder
worpen is aan de ijzeren wetten van
de verwelking. Plato Tsoebow heeft
kans gezien om haar die juiste maar
absoluut onverteerbare les weer uit
het hoofd te babbelen. Hij was even
cynisch als zijn voorgangers gekeurd,
eerst door de dokter en toen door
vrouw Protassow. en de keizerin had
ditmaal meer dan ooit de bedoeling
gehad haar gekrenkte, beledigde hart
helemaal buiten spel te houden
maar door krenkingen word je im
mers niet wantrouwiger, maar enkel
ontvankelijker voor iedere tederheid.
Dank zij haar bewonderenswaardige
uiterlijke houding weten we riet hoe
diep Mamonow haar vrouwelijk ge
voel van eigenwaarde heeft gekwetst
we kunnen het enkel gissen uit de
mateloze dankbaarheid die ze voelt
yoor degene door wie het weer her
steld is: die is groter dan de dank
baarheid voor de twintigjarige
vriendschap van Potjomkin, groter
dan de dankbaarheid voor alle daden
die hij gedaan heeft en voor alle da
den waarvan ze gelooft dat hij ze ge
daan heeft.
(Wordt vervolgd)
