PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
PLAN
VOOR
VREDE
Brouwersdamdijkvak nu 3 km. lang
Duitsers woedend
over doordraai in
België en Frankrijk
Na Aberfan-rapport:
VOORZITTER VAN
KOLENRAAD
WIL ONTSLAG
Compromis in
Midden-Oosten?
Vandaag
in de
krant...
,op onze kosten...:
Regering wil dat
Lord Robens blijft
tot onderzoek
is voltooid
De dochter van
de groot
inquisiteur
210e jaargang - no. 184
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 8 augustus 1967
I. 2078/3169, odv. 2375). Goon. Grol
TITO NAAR
NASSER MET:
WASHINGTON, AMMAN, JE-
RUZALEM (RTR) - Mevrouw
Katharine Graham, presidente
van de Washington Post, heeft
gisteren bericht dat president Ti
to van Joego-Slavië donderdag
naar Cairo gaat met een vredes
plan voor het Midden-Oosten,
dat hij haar heeft uiteengezet in
zijn zomerverblijf te Brioni.
Als compromis wil Tito terugtrekking
van Israël uit de bezette gebieden waar-
lijj Israël internationale garantie voor
aj'n grenzen krijgt zoals die voor het
Imgin van de achtdaagse oorlog waren.
Deze garantie zou door de VN of de
vier. grote mogendheden moeten worden
verleend en een de facto erkenning van
Israel door de Arabieren betekenen. Is
raël zon die eis dan vervuld zien zon
der dat Arabische staatshoofden het
land unilateraal zouden moeten erken
nen, waardoor zij zichzelf politiek on
mogelijk zouden maken.
Vluchtelingen
Jordaanse regering zal de vluchte-
;en uit het door Israël bezette weste
lijks deel van het land aanmoedigen te
rug te keren, overeenkomstig het natio
nale belang en dat van de vluchtelingen
elf'. Dit heeft het hoofd van de Jor
daanse ,Rode Halve Haa.n', dr Ahmed
Akoe Qoeran, gisteren op een pei-scon-
/erentie in Amman bekendgemaakt naar
aanleiding van de totstandkoming van
aai Jordaans-Israëlische overeenkomst
tetreffende de voor de terugkeer vereis
te formaliteiten.
Dr Aboe Qoeran maakte duidelijk
dat de vluchtelingen niet tot terug
keer zullen worden gedwongen. Ie
dereen die wil teruggaan zal worden
gerepatrieerd, ,met uitzondering van
hen tegen wie Israël uit veiligheids
overwegingen bezwaar zou maken'.
Het Internationale Rode Kruis zal
verantwoordelijk zijn voor het levens
onderhoud en de veiligheid van de te
ruggekeerden.
Intussen zijn ongeveer 30 centra opge
richt voor de registratie van de naar
ssiiaLliüg 260.000 vluchtelingen uit
Zie slot pag. 4 kol. 4)
PRESIDENT TITO
Plan
PRESIDENT TITO van Joego
slavië zal donderdag de Egyp
tische president Nasser een plan
voorleggen, dat beoogt de vrede
In het Midden-Oosten te waarbor
gen (pag. 1).
Dam
EEN DIJKVAK van 3 km liiigt er
nu op dc dam in het Brouwers
havense Gat (pag, 1).
Twee gemeenten
BORSSELE WIL twee gemeen
ten in de Zalc van Zuid-Beveland
(pag. 2
Klaarheid
DE VLAARDINGSE moordzaak
is gisteren tot. klaarheid gebracht
(pag. 3).
Binnen- en buitenlands
nieuws: pag. 1, 3 en 4;
Zeeuws nieuws: pagina 2 en
5;
Radio en tv: pag. 7;
Financieel nieuws: pag. 9.
HAVANA Zes door de Ameri
kaanse geheime dienst opgeleide
commando's die Fidel Castro had
den moeten vennoorden zijn i?i Cu
ba gearresteerd. Dit heeft de Cu
baanse regering bekendgemaakt.
De zes mannen zouden hebben be
kend- Op de foto boven vlnr: Jose
Roy, Alberto Lauoerica, Francisco
Avila, Pablo Garcia, Vincento Gon
zales en Jose Rabell. Onder een
deel van de wapens van de mannen.
Reddingsbrigade
Zandvoort redde
op één middag
tien mensen
ZANDVOORT (ANP) Gistermiddag
hebben leden van de Zandvoortse red
dingbrigade in totaal tien mensen van
de verdrinkingsdood gered. Vier Duitsers
dreven op luchtbedden ruim een km uit
de kust en zagen geen kans meer om
terug te keren. Een van de luchtbedden
was lek.
Een 11-jarige jongen viel van zijn rub
berbootje, en aangezien hij niet kon
zwemmen lukte het hem niet zich tegen
de stroom in in veiligheid te brengen.
Toen een mast van een zeilboot afknap
te kwamen een i9-iarfg meisje en
20-jarige jongen 500 meter uit die
to, nood. Een 3-jarig Duits meisje dreef
op 100 meter van het strand op een
luchtbed, terwijl een 9-jarige jongen die
eveneens de zwemkunst niet machtig
was geheel versuft ruiim 3 km uit de
kust op een luchtbed werd aangetroffen.
De tiende geredde was. een li-jarig
meisje dat zo vermoeid was dat zij de
laatste 200 meter niet naar het strand
kon terugz wemmen.
Nederland deelt
gevoelens niet
DEN HAAG De Nederlandse
telers en veilingen delen niet de in
West-Duitsla,nd opgedane stormen
van verontwaardiging over het
feit dat België en Frankrijk mo
menteel op kosten van de EEG-
partners (zoals wordt gezegd)
hun overschotten aan tomaten en
bloemkool in massa doordraaien.
Belgen en Fransen ontvangen voor hun
doorgedraaide partijen een fikse ver
goeding uit de EEG-kas die wordt ge
spekt door alle partners en waarin de
Westduitsers een-derde bijdragen.
Duitsland verwijt de betrokken EEG-
partners, dat zij op grote schaal mis
bruik maken van de per 1 juli jl in
werkina- getreden interventieregeling,
waarbij het mogelijk is geworden uit
EEG-middelen tot maximaal 90 procent
van de verleende vergoedingen aan
betrokken landen te restitueren.
Begrip
Bij hot centraal bureau voor tuinbouw
veilingen ten Den Haag heeft men wel
begrip voor de Westduitse verontwaar
diging. De int erve n tier egeling geld uit
sluitend ten aanzien van proöukten
waarvoor het betrokken producerend
land een produktenfomds heeft. Duits
land heeft als groenten-importerend
land nauwelijks produkitenfondsen. Het
heeft dus weinig uitzicht zelf ooit ver
goedingen van enige betekenis te ont
vangen; het komt er als niet-exporte-
rend land praktisch niet voor in aanmer
king. Maar betalen voor de schade
anderen moet het wel.
Uiteraard betaalt ook Nederland mee
aan de vergoedingen voor Belgische
(Zie slot pag. 4 kol. 6)
ik de raad het onderzoek voor het eind
van de maand af te sluiten. Laten we
de persoonlijke overwegingen die je in
je brief naar voren brengt, terzijde
schuiven tot deze taak volbracht is'
LONDEN (AP) Lord Robens,
de voorzitter van de Britse natio
nale kolenraad, heeft gisteren de
verantwoordelijkheid op zich ge
nomen voor de ramp in Aberfan,
die 144 mensen het leveu kostte,
en zijn ontslag aangeboden. De re
gering heeft hem echter verzocht
aan te blijven tot de raad het on
derzoek voltooid heeft, naar mid
delen om dergelijke ongelukken in
de toekomst te voorkomen.
In een brief aan de minister van ener
gievoorziening Richard Marsh verklaar
de Robens ,de tragedie van Aberfan is
voortdurend in mijn gedachten geweest
sinds die aangrijpende 21ste oktober',
Hij aanvaardde dé conclusie van een on
derzoekcommissie, dat de ramp voorko
men had kunnen en moeten worden.
,Ik ben mij ér ten volle van bewust dat
de onvolkomenheden die aan het licht
zijn gekomen, onder mijn leiding zijn op
getreden. De ministeriële verantwoorde
lijkheid mag misschien niet volkomen
van toepassing zijn op mij als voorzitter
van de nationale kolenraad. maar ik heb
mijn gehele leven in overheidsdienst
doorgebracht en ik acht me gebonden
aan de regels. Daarom ben ik tot de slot
som gekomen mijn ontslag te moeten
aanbieden'.
Marsh antwoordde in een' brief met
de aanhef .best All' dat hij het groot
ste respect had voor de beweegrede
nen van Robens' aftreden. Hij ver
volgde: niettemin zal je me onge
twijfeld begrijpen als ilc zeg dat het
er nu in de eerste plaats om gaat te
garanderen, dat zo spoedig mogelijk
maatregelen worden getroffen om al
le door liet tribunaal blootgelegde
fouten te verbeteren, en te zorgen
dat een dergelijke ramp nooit meer
kan voorkomen'.
.Naar mijn mening zal het dringende on
derzoek dat de raad op mijn verzoek
instelt, veel van zijn stuwkracht verlie
zen als jouw leiding wegvalt. Dit is van
het allergrootste belang. Bij ons onder
houd van afgelopen donderdag verzocht
DRIE VERMISTE
ZEEVAARDERS
KAMPEERDEN
OP URK
URK (ANP) - De drie Duitse jon
gelui. naar wie de rijkspolitie te
water de afgelopen dagen zonder
succes met behulp van een motor
boot en een vliegtuig het IJssel-
meer heeft afgezocht, zijn terecht.
Gistermorgen werden z(j in een
tentje op de dijk by de haven van
Urk aangetroffen, zich volkomen
onbewust van de ongerustheid die
hun .verdwijning' had veroorzaakt.
Zij kampeerden sinds zondagavond
in feite op verboden terrein. Een
politieambtenaar trof hen gister
morgen in hun tentje op de dijk
aan en controleerde hun paspoor
ten, die in orde werden bevonden.
De politieman rapporteerde een en
ander aan zijn commandant, die
zich toen herinnerde hun namen
in een krant te hebben gelezen to
een bericht over hun vermissing.
Toen de commandant op zijn beurt
het trio, de 24-jarige Udo Hurrel-
brink, de 22-jarige Adolph Schro
der en de 19-jarige Susanne Bürg-
heim, die op 30 juli voor een va
kantiereis uit Osnabrück waren
vertrokken, inlichtte over de na
speuringen die naar hen werden
gedaan, haastten zij zich hun fa
milie van hun welzijn op de hoogte
te stellen.
Waar het bootje waarmede de jon
gelui een trip rond het IJsselmeer
maakten, niet tegen al te woelig
weer bestand was, hadden zij en
kele dagen in Staveren gelegen, in
afwachting van beter weer en ge
heel onkundig van het feit dat zy
als vermist te boek stonden. Ook
de politie in Staveren bleek daar
van onkundig.
Zondag maakten zy de overtocht
naar Ürk, waar zy 's avonds in de
beste welstand aankwamen.
Aanleiding tot de gerezen onge
rustheid was het feit, dat him au
to met lege carrier voor het ver
voer van een boot sinds vorige
week dinsdag tussen Naarden en
Muïderberg geparkeerd stond, zon
der dat van de eigenaar iets te be
speuren viel.
UITGEBREID ZINKWERK
PALEN SLAAN VOOR KABELBAAN
CCHARENDIJKE Drie ki
lometer lang is het damei-
land in de monding van het
Brouwershavense Gat. Tussen
de koppen van dit stuk zeewe
ring en de witte stranden van
Schouwen-Duiveland (voor
grond luchtfoto) en Goeree-
Overflakkee (horizon) is hier in
totaal nog ongeveer drie kilo
meter open water ook. Globaal
bekeken zyn dat de sluitgaten
voor deze primaire deltadam,
die in 1971 beide zullen worden
geblokkeerd. Na dat jaar zal
het nu nog tijgevoelige water
achter deze halve dam tot aan
Bruinisse een meer zyn gewor
den. het Grevelingenbekken.
Op het eerste gezic t, zoals deze
luchtfoto doet voorkomen, is er
sinds vorig jaar aan het werk ln
het Brouwershavense Gat niet zo-
vee] veranderd. Op afwerking en
een kleine uitbreiding van liet
midden in do riviermonding op
de Middelpaat en de Kabbelaars-
bank opgespoten en gebouwde
djjkvak na, is dat boven water
ook wel ongeveer het geval.
Maar die schijn bedriegt. De fase-
1967 van het werk aan de Brouwers-
dam wordt gemarkeerd door een uit
gebreid programma vam activiteiten
in en onder water. Om de bodem van
het zuidelijk sluitgat vast te leggen
en verdere uitschuring te voorkomen
is het nodig over grote oppervlakte
bezinkingen uit t;e voeren. Plaatse
lijk ligt de bodem in het sluitgat 25
meter diep. Het is de bedoeling dal
in totaa! 120.000 vierkante meter aan
zinkstukken naar de bodem en langs
de oever wordt gebracht. Waterstaat
en de aannemers hebben het er dit
seizoen druk mee. Het ongeveer 1000
meter brede stroomgat., dat voor
grond foto op het ogenblik tussen
de Schouwse wal naast het vletten-
haventje van Scharendijke en de zo>
genaamde Middelplaat ligt zal wor.
den afgesloten met een geleidelijk
omhoog te brengen dam. En daarvooi
zal opnieuw een kabelbaan worden
ingeschakeld. De reuzenbok ,Ir J. G.
Snip' is zoals deze foto laat zien
wekenlang bezig geweest om de fun.
dertogen in de bodem te slaan vooi
de geieidetorens van de kabelbaan
Op poten komen ze te staan, zoals
destijds in de Oosterschelde werden
gedreven voor de bouw van de Zee-
landbrug. Bovenop die poten een
hoed en daarop zal straks de kabel
baan worden gemonteerd.
Het noordelijke sluitgat zal to de
toekomst niet doorlaatcaissons
worden geblokkeerd. De voorbe
reidingen daarvoor zijn ook al op
gang gekomen. Het zinkwerk in
(Luchtfoto Slagboom en Peters)
Dit jaar is het een halve
eeuw geleden, dat in Rus-
land de revolutie uitbrak,
een jubileum dat daarginds
gSi-sè aanleiding is tot uitgebreide
BSvieringen. Maar ziet: uitgere-
kend in dit Russische jubeljaar
verschijnt er in het westen een boek, ge
schreven door Stalins dochter Swetlana.
Zij houdt zich onder meer bezig zo is
nu bekend geworden met de terreur,
door haar vader ontketend in de dertiger
jaren van deze eeuw. Terreur: het is
een woord, dot onmogelijk kan worden
vergeten als men het over vijftig jaar
communisme in Rusland heeft. Duizen
den en duizenden zijn nu zo'n dertig jaar
geleden met of zonder proces ter dood
gebracht, honderdduizenden kwamen in
gevangenissen en concentratiekampen
terecht. Aanklager bij de Moskouse zui
veringsprocessen was Wissinjski, de man
die na de tweede wereldoorlog Rusland
vertegenwoordigde bij de Verenigde Na
ties en daar berucht werd door zijn vele
veto's. Van hem ia bekend, dat hij tijdens
de rechtszittingen allerlei scheldwoor
den gebruikte om de .oppositie' zoals
de aangeklaagden werden aangeduid
te vernederen: .Roofdieren to mensenge
stalte. keffers en mopshonden, bedriegers
en clowns' noemde hij de verdachten.
Van Wissinjski ook is de gruwelijke
kreet: .Knal die dolle honden neer'.
Dolle honden Tot de uitgegroeide .op
positie' behoorden vele revolutionai
ren van het eerste uur. oprechte
idealisten die hun land en volk op be
langrijke posten hadden gediend. Onge
veer zeventig procent van alle fabrieks
directeuren en bedrijfsleiders, de elite
van het industriële kader, viel ten offer
aan de zuiveringen. Volgens sommige
bronnen werden in het leger ongeveer
twintigduizend officieren vijfentwin
tig procent van het gehele officieren
korps gearresteerd en van hen kregen
duizenden de kogel. Als het tot een open
baar proces kwam kon men er van op
aan, dat de verdachten zonder meer hun
schuld toegaven, zij bekenden misdaden
die ze in werkelijkheid echter niet had
den begaan. In de schaarse gevallen,
waarin het mogelijk was bekentenissen
te verifiëren bijvoorbeeld omdat de
aangeklaagden toegaven in het buiten
land ontmoetingen met bepaalde figuren
te hebben gehad bleek steeds weer-
dat de feiten niet met de werkelijkheid
klopten. Waarom dan toch die bekente
nissen? Stalins (niet Russische) bio
graaf Deutscher wijst er op, dat open
bare bekentenissen van .partijzonden' in
de communistische wereld al lang in
zwang waren, .bekennen' hoorde bij het
systeem. Daarnaast voelden vrijwel alle
beklaagden een grote solidariteit met
het communistische stelsel: zij hadden er
de revolutie voor bedreven en er grote
opofferingen voor getroost. Voorts meen
den zij wellicht dat een bekentenis hun
familie uit de gevangenis zou kunnen
houden, anderen hoopten door schuld te
erkennen zelf .buiten schot' (in de letter
lijke zin van het woord) te blijven. Het
gaat hier om vele en ingewikkelde mo
tieven, die tot openbare schuldbekente
nissen leidden.
In dit Russische jubileumjaar is het
echter niet alleen Swetlana, die op het
verleden terugblikt, dit verleden met
zijn vele gruwelen. In het juntoummer
van het Westduitse blad ,Der Monat'
troffen we een artikel aan van Wanda
Bronska, eveneens over de zuiveringen
vam dertig jaar geleden. Met grimmig
heid stelt zij vast. dat naast 1917 ook
1937 moet worden herdacht. Zij heeft
sterke bindingen met beide jaren: haar
vader, de Poolse socialist Bronski, was
de man die in maart
1917 ademloos bij Le
nto in Zürich binnen
stormde en uitriep
.De revolutie is in
Rusland uitgebroken'.
Hij reisde met Lento naar Petersburg
en bekleedde later belangrijke functies
in de Sowjet-Unïe, hij was onder meer
gezant in Wenen. In 1937 werd hij dood
geschoten evenals zijn vrouw inge
nieur en bedrijfsleidster van een che
misch bedrijf. Beschuldiging voor bei
den: spionage. Wanda Bronska herinnert
aan paradoxale toestanden. Zo was in
Moskou in 1935 het eerste stuk van de
ondergrondse klaar gekomen, hetgeen
m Rusland werd beschouwd als een be
langrijke prestatie. Twee jaar later wa
ren echter meer dan zeventig ingenieurs
en technici, die de leiding van dit pro
ject hadden gehad, veroordeeld wegens
sabotage en samenwerking met .impe
rialisten'. Velen van hen werden dood
geschoten. In de ondergrondse echter,
die zij zouden hebben gesaboteerd, had
zich op dat ogenblik geen enkel ongeval
voorgedaan. Het waren inderdaad de
donkerste dagen van de Stalta-terreur.
Men moet erkennen, dat er sindsdien
to Rusland een grote kentering is
opgetreden. De ommekeer deed zich
vooral voor tijdens het tweeëntwintigste
partijcongres in oktober 1961, toen Sta
lin niet langen- meer als held werd voor
gesteld maar als een soort politieke
bandiet. Later is dit beeld ook weer ge
retoucheerder is nu sprake van een
zekere herwaardering, maar het ver
schijnsel .stalinisme' en daarbij moet
vooral aan de methoden worden ge
dacht heeft kennelijk afgedaan. Br
kan vrijer over ,toen' worden gesproken,
er zijn allerlei rehabilitaties tot stand
gekomen, al kan men daarmee de men
sen het leven niet weergeven. Br zijn
nog geen straten en pleinen, noch in de
Sowjet-Unie noch elders in de wereld,
die de namen van de slachtoffers dra
gen zoals er straten en pietoen zijn, die
de namen dragen van hen die als offer
van het nationaal-socialisme vielen',
schrijft Wanda Bronska bitter.
Al deze door-en-door trieste zaken ko
men op dit ogenblik mede in de be
langstelling doordat een dochter van de
rode grootinquisiteur Stalto over de
wreedheden van toen vertelt. Daarmee
zorgt zij voor een merkwaardig jubi
leum-geschrift: een boek over bloed en
•tranen. Bij feestvieringen wordt men
aan zulke diingen liever niet herinnerd,
in Moskou vermoedelijk evenmin als
waar ook. Toch is de terreur van het
stalinisme niet weg te praten, niet weg
te vieren. ,ue Goden hebben dorst',
noemde Anotole France een roman,
waarmee hij wilde aantonen dat revo
luties altijd ontaarden in tirannieën, die
wen ondraaglijk zijn als het oorspron
kelijke regiem. In dit verband is een
citaat van Trotski aanvankelijk Sta-
lins medestrijder later zijn aartsvijand
op zijn plaats. Hij schreef to ver
banning over en ten tijde van de
grote zuiveringen: Stalto lijkt op de
man, die zijn danst probeert te lessen
door het drinken van zout water'. Zou
Swetlana dit citaat kennen? Zij heeft
haar boek een neutrale titel gegeven:
Twintig brieven aan een vriend'. Maar
de tot nu toe verschenen samenvattin
gen wjjzen er op, dat het gaat om de
dictator Stalto, die zijn dorst wilde stil
len met zout. Het zout der ((revolutio
naire) aarde.
ftdhtlijH
