VVD NOEMT MARIJNEN
Liberalen tornen ook
aan concept-program
Soeharto wenst
geen proces
tegen Soekarno
Haven Terneuzen 24 uur per dag
via demarifoon' bereikbaar
Dr. Beel heeft
meer tijd nodig
dan verwacht
Vandaag
in de
krant...
TEKORT 1968
ÉÉN MILJARD?
Ten dienste van
de gerechtigheid
AMSTERDAM BEKEURT THANS
TE TRAGE AUTOMOBILISTEN
Fransen stuurden
aap ruimle in
210e jaargang - no. 56
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
c
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKEN SE COURANT EN VRIJE STEMMEN
d« Kok Abonncmantsprlji S3 c«nt p» walk. 12,03 p«r kwutul, Iran» p
2078/3169 adv. 2375) Goe«. Grol» Markl lal. *140 (b.g.a. r«d. 78S3. adv.
al. Kleine idv fmaa 8 resell) cent oer regel. (min. ƒ1.75). .Brieven bureau v
Woensdag 8 maart 1967
Vrolijke fraining
in Praag
Pagina 9
Giro 359300 P
DEN HAAG De WD wil mr V. G. M. Marijnen,
voorzitter van de Rijnmondraad en oud-minister
president, met de leiding van het nieuwe kabinet
belasten, nu dr Zijlstra niet beschikbaar is. Dit
heeft mr Toxopeus, fractievoorzitter van de WD,
dr Beel medegedeeld. Zoals te ver-
(Van onze Haagse redactie)
wachten was, had de WD bezwaren tegen mr
Biesheuvel, die als goede tweede keus door KVP
en CHU naar voren geschoven was. Vooral de
vooraanstaande rol die mr Biesheuvel gespt
heeft als vice-premier in het kabinet-Cals, blijkt
voor de liberale kamerfractie een hindernis te zijn.
Om de KVP als grootste partij
ook het minister-presidentschap
te laten vervullen en de gedach
ten in katholieke kring wat losser
te maken heeft mr Toxopeus
de naam van oud-minister-presi
dent Marijnen laten vallen. Deze
heeft het voordeel indertijd niet
van het politieke toneel verjaagd
te zijn door de volksvertegenwoor
diging. Het kabinet, waarvan hij
de leiding had viel immers uiteen
Formatie
DR BEEL staal.voor een moeilij
ke opgave. De aanvankelijk van
een leien dakje lopende bespre
kingen niet de fractievoorzitters
van WD, KVP, CHU en ARP,
zjjn in het slop geraakt, na de
weigering van de VVD om met
mr Blesheuvel in zee te gaan.
Thans zou de VVD oud-premier
Mnrjjncn naar voren hebben ge
schoven als aanvaardbare minis
ter-president. (Pagina 1).
door onderlinge tegenstellingen
over de omroepkwestie.
Constructief
Caravan
AUTORIJDEN met een
ia moeilijk. Het Verbond voor Vei
lig Verkeer wil er iets aan doen
en organiseert in diverse plaatsen
van ons land cursussen, onder
meer in Goes. (Pagina 2).
Werkloosheid I
IN ZEELAND daalde het aantal
werklozen in februari van 2288
naar 2168. Gezien het gunstige
weer was de daling laag. (Pa
gina 2).
Werkloosheid II
DE WERKLOOSHEID blijft een
nijpend probleem. Volgens de
Jongste gegevens is de verwachte
dalfiig van de werkloosheidscijfers
tegengevallen. (Pagina 3).
Praag
AJAX is vol goede moed. Onze
sportredacteur noemt de training
"I Praag .vrolijk'. Dulcla zal, als
men Bohumil Musil kan geloven,
opnieuw een verdedigende tactiek
toepassen. (Pagina 9).
Binnen. en buitenlands
nieuws: pagina's 1, 3 en 9.
Zeeuws nieuws: pagina's 2,
5 en 11.
Economisch en financieel
nieuws: pagina 13.
Of mr Marijnen beschikbaar was viel
gisteravond nog niet te bezien, maar
wel bleek men in KVP-kring niet afwij
zend te staan tegenover de gedachte
dat de KVP nu toch een minister-pre
sident zou leveren. Ook tegenover de
persoon van de heer Marijnen stond men
in zijn eigen partij positief. Het voor
naamste voor de KVP-fractieleiding is
echter dat er zo spoedig mogelijk een
nieuw kabinet komt dat de zaken ein
delijk eens in de hand kan nemen. Of
dit geleid zou worden door mr Biesheu
vel of door mr Marijnen was van min
der belang, zo viel te vernemen. ,De
KVP stelt zich uitermate soepel en con
structief op', aldus een samenvatting
van de zijde van de fractie.
In het slop
De kabinetsformatie is door deze
ging van zaken in een slop geraakt,
r Beel die gisteren volgens pro
gram vier fractievoorzitters Schmel-
zer, Toxopeus, Biesheuvel en Beer-
nink ontving, bestudeert vanochtend
hun reacties. Het ziet er naar uit
dat de .korte termijn' waarop dr
Beel bij het aanvaarden van zijn ad
viesopdracht had gehoopt, langer
uitloopt dan hij zich had voorge
steld.
Aanvankelijk had dr Beel zich voor
gesteld binnen enkele dagen de konin
gin rapport uit te kunnen brengen. Hij
baseerde deze gedachte op het feit, dat
hem slechts één kwestie voorgelegd
werd: het vinden van een formateur
minister-president. Het aanbrengen van
wijzigingen in het concept-regerings
program of het bezien van de zetel-
De gesprekken met de vier fractievoor
zitters en met name van de heren
Toxopeus (vvd) en Biesheuvel (ARP)
moeten hem duidelijk gemaakt hebben
dat dit een te simpele voorstelling van
Zie slot pag. 3 hot. 2)
(Van onze Haagse redactie).
DEN HAAG Het ministerie van
financiën had gisteravond geen
commentaar op een bericht in Het
Parool dat voor 1968 met een be
grotingstekort van een miljard
gulden gerekend zou moeten wor
den. Het Amsterdamse blad ba
seerde zijn bericht op recente be
rekeningen van het ministerie van
financiën.
De .ruimte' voor het jaar 1968 werd be
rekend op 1200 miljoen gulden, terwijl
de autonome stijging van de overheids
uitgaven op zichzelf al 2200 miljoen gul
den zouden belopen. Zonder nog nieuwe
zaken aan te snijde» zou een volgende
regering dus al met "een groot tekort
te kampen hebben.
In politieke kring meende men te mo
gen aannemen dat het tekort inderdaad
in die orde van grootte zou liggen. Men
wees o a op de teleurstellende belas
tingontvangsten en de komende verla
ging van de inkomstenbelasting. Het
was echter in het geheel niet gezegd dat
het tekort niet door temporisering van
de overheidsuitgaven verminderd, en
voor het overige uit de voorinschry-
vingsrekening of door een beroep op de
open kapitaalmarkt gefinancierd zal
kunnen worden. Dat het jaar 1968 een
moeilijk jaar gaat worden voor de Ne
derlandse staatshuishouding stond reeds
lang als een paal boven water. In de
omvang van een nu reeds opdoemend
aanzienlijk begrotingstekort voor 1968
vond men in politiek Den Haag geen
reden tot extra-verbazing, wel een aan
sporing dat de kabinetsformatie tot een
snel einde gevoerd zou worden.
Dr Beel ontving gisteren de fractie
voorzitters voor overleg. Foto bo
ven: mr Biesheuvel, reeds gedood
verfd als toekomstig premier, maar
voor de WD blijkbaar toch niet
aanvaardbaar.
Foto daaronder: VVD.fractieleider
mr Toxopeus deelde na het bezoek
aan dr Beel handtekeningen uit.
Eerste gas uit
Noordzeebodem
AMSTERDAM (ANP) Het eerste
gas uit het gasveld dat in het Britse
deel van (le Noordzee werd aangeboord,
door British Petroleum (BP) aan
land gebracht via de 40 eni pijpleiding
die het ,\Vest Solo gasveld' met het eind
station in Easington verbindt.
VREES VOOR AANHANG ONDER
VOLK EN MILITAIREN
DJAKARTA (ANP) Indonesië's sterke man, generaal Soeharto,
heeft gisteren het volkscongres gevraagd president Soekarno niet
te vernederen en hem een proces wegens zijn beweerde rol tijdens
de staatsgreep van 1965 te besparen. Hij drong erop aan Soekarno's
toekomst in handen te leggen van de regering. Het huidige conflict,
aldus de generaal, gaat niet alleen tussen de president en het con
gres. maar heeft zijn weerslag op het sociale en politieke leven
van de gemeenschap en de strijdkrachten. Hij waarschuwde dat niet
alle groeperingen van de gemeenschap een rationele en onver
zoenlijke houding jegens Soekarno aannemen, ook al zijn de aan
hangers van de .nieuwe orde' het erover eens dat de president heeft
gefaald.
I voor ai
Als redenen voor de ,nog steeds begrij-
pelijke' irrationele houding van de Soe-
karnogezinden noemde Soeharto (1e pa
triottistische strijd van de president te
gen het kolonialisme, zijn formulering
van de staatsideologie .pantjasila', zijn
rol by de afkondiging van de onafhan
kelijkheid en het feit dat hy de eerste
president van het land is.
Soeharto verklaarde dat de Soekarno-
gezinden, die ook in de strijdkrachten
voorkomen, hopen dat het congres een
grote patriot als Soekarno niet onrede
lijk zal behandelen. Hij voegde hieraan
de waarschuwing toe dat een nieuw con
flict zich zeker tot de strijdkrachten
uitbreiden.
Verkiezingen
Generaal Soeharto verzocht het con
gres de hoogste wetgevende in
stantie van het land verder hem
te bevestigen in zijn positie van fei-
telyke president, in afwachting van
de algemene verkiezingen van vol
gend jaar. Hij sprak de hoop uit dat
het congres niet alleen de bestaande
conflicten uit de weg zal ruimen
maar tevens de veiligheid en orde zal
bevorderen, alsmede de pogingen van
de regering om het land economische
voorspoed te brengen.
Soeharto stelde nog dat Soekarno niet;
als een van de aanstichters of leiders j
van de staatsgreep kan worden aange-:
merkt, omdat hij niet precies wist wan-j
neer de coup zou worden uitgevoerd. Hij j
verweet de president echter te veel
vertrouwen te hebben gehad in de com-j
munistische partij. Soekarno was er|
voorts niet in geslaagd de communisti-'
sche partij tot een trouw aanhanger
de .pantjasila' te maken.
Applaus
Hoge politieofficieren applaudisseerden
langdurig toen generaal Soeharto mel
ding maakte van de verdiensten van
Soekarno. Ongeveer tweehonderd poli
tiefunctionarissen waren voor de ope
ningszitting van het congres uitgeno
digd. Kreten als ,Hang Soekarno' en
.Ontsla Soekarno' weerklonken echter
steeds wanneer Soeharto de president
noemde in verband met de mislukte
staatsgreep. Deze uitroepen waren
(Zie sLot pag. 3 kol. 7)
in opnl
aandacht in Nederland ge
trokken: Slmon Wiesenthal, Hij
land te gast omdat
■orige week een Nederlandse
■ertaling verscheen van een
boek over hem en zijn werk, geschreven
door de journalist Joseph Wechsenberg.
Men weet het: Wiesenthal ls de man, die
na zijn bevrijding uit hel concentratie
kamp Mauthausen de taak op zich nam
oorlogsmisdadigers op te sporen, met na
men aie verantwoordelijk zijn
n wel schuldig zijn aan) de
moord op ruim vijf miljoen ioden. Vijf
miljoen: dat is een zó onmetelijk aantal,
dat het eigenlijk te groot is om de mer.s
i van nu iets concreets te zeggen. Dit
I getal suggereert een ln de letterlijke zin
I van het woord .onvoorstelbare' massa.
abstractie waarvan men bovendien
nog in de tijd is gescheiden door een
periode van meer dan twintig jaar. Een
moord op een enkeling is naast beter
te begrijpen dan deze massa-slachting.
Is dat misschien er de ooi-zaak van, dat
sommigen zich afvragen of Wiesenthal
niet een soort maniak is. een wreker in
oudtestamentische zin, die voortdurend
bezig is de mensheid aan gebeurtenissen
senthal gaat, namelijk de absurditeit,
het ongelooflijke van wat zich in de jaren
van de tweede wereldoorlog heeft afge
speeld. Het slot van Wechsenbergs boek
duidt daar ln zekere zin op. Wiesenthal
vertelt op de laatste bladzijde over een
gesprek met een (goede) SS-man in
1944, waarbij de laatste hem vraagt wat
er zou gebeuren als Wiesenthal bijvoor
beeld in de gelegenheid zou zijn in Ame
rika te vertellen wat zich afspeelt in de
concentratiekampen. ,Weet u wat ge
beuren zou als u de waarheid vertelde?
Ze zouden u niet geloven', aldus de SS-
er, ,ze zouden zeggen dat u gek bent.
u misschien in een gekkenhuis opsluiten.
Hoe zou iemand al deze verschrikkelijke
dingen kunnen geloven, tenzij hij temid
den ervan heeft geleefd?'
Laten we eerlijk wezen: iedereen heeft
af en toe neiging te zeggen, dat we
u mee moeten ophouden met deze
thai zelf heeft ook zijn twijfels, zo blijkt
uit het boek. Er wordt in verteld dat hij
een ontmoeting had met Alfons Gor-
jbach, gewezen bondskanselier van Oos-
jtenrijk, een katholiek, die vele maanden
(Ln Dachau had doorgebracht. Gorbach be
klaagde zich er tegen Wiesenthal over
(dat deze .oude wonden openreet'. En de
laewezen bondskanselier voegde er aan
,Ik ben er niet van overtuigd, dat
goed is. Wiesenthal moest toegeven
uac hij daar zelf evenmin zeker van was.
.Misschien zal de geschiedenis nog eens
bepalen of het goed geweest is of niet',
zei hij, ,ik geloof ech
ter, dat het noodzake
lijk is. Of wilt u dat
uw kinderen en klein
kinderen opgroeien
om weer vergiftigd te
worden met theorieën over minderwaar-
fcantlijH
dige rassen, die als ongedierte moeten
[worden uitgeroeid?'. Wiesenthal herin-
jnert er in net boek voorts aan, dat de
y i vader van Anne Frank zich heeft uitge-
sproken voor vergeving en verzoening.
i,lk kan zijn standpunt volkomen eerbie-
hij is iemand die niet alleen ver-
Tolcio: De derde echtgenote van
president Soelcarno, Raina Sara
Dewi, heeft gisteren het leven ge
schonken aan een meisje. Moeder
en dochter maken het goed. Het
kind weegt ruim zeven pond, en zal
Karkati Sari worden genoemd het
geen ,Kern van een ster' betelcent.
Mevrouw Soekarno is 27 jaar. Zij
huiode met president Soekarno toen
zijq 19 jaar was, gaf haar Japanse
nationaliteit op en werd mohamme
daanse en Indonesische.
De Indonesische president heeft nu
vijf kinderen. Vier van zijn eerste
De bevalling, waarbij de keizersne
de werd toegepast, is geschied in
het academisch ziekenhuis Keio
van Tokio, Japan.
Op de foto: .marifoneren' is in
de praktijk bijna hetzelfde als
telefoneren. Sluiswachter A. G.
de Mul beantwoordt een radio-
oproep van een op de Schelde va
rend schip.
I Foto PZC
TERNEUZEN Dankzij een
marifaon-walstation is de haven
van Terneuzen voortaan dag en
nacht voor de scheepvaart be
reikbaar. Een simpele radio-
zendinstallatie met een vast
ingestelde frequentie (kanaal
11) maakt het 24 uur per et
maal mogelijk gegevens uit te
wisselen over ligplaatsen, tijd
stip van schutten, diepgang en
de scheepvaartbeweging in het
PRIMEUR VOOR DE HOOFDSTAD
(Van onze Amsterdamse redacteur)
AMSTERDAM Als eerste korps in Nederland is de Am
sterdamse politie een actie begonnen tegen te langzaam rij
der Er zijn deze week al ettelijke nrocessen-verbaal opge
maakt.
Net gaat hier om automobilisten, die zich niet weten aan te passen bij de
verkeerssituatie van het moment. Volgens het wegenverkeersregle
ment is het verboden zonder noodzaak anderen het doorrijden te be
lemmeren op grond daarvan kan worden ingegrepen,
cofdinspecteur H. Vos van de Amsterdamse verkeerspolitie hoopt dat
deze actie die een vol kwartaal gaat duren net zoveel succes
zal hebben als indertijd (april 1957) het invoeren van de maximum
snelheid. Bij die gelegenheid daalde namelijk meteen het aantal onge
lukken.
De controle op het te langzaam ryden kan uiteraard niet worden uitge
voerd met radar omdat de beoordeling afhankelijk is van situaties en
geen minimum-snelheidsbeperking bestaat. Motoragenten en man
schappen van de radioautodienst zijn belast met deze nieuwe taak.
aarbij gaat het niet om automobilisten, die bijvoorbeeld een huisnuml
mer zoeken of een parkeerplaats gelet wordt vooral op hen, die
'angzaam rijden omdat ze aldus denken veiliger te rijden: wat meestal
neerkomt op gevaarlijker voor anderen.
De installatie bevor
dert bet zo economisch mogelijk
werken. De kapitein of de ioods
van een schip hoeft zich niet
meer naar Terneuzen te haas
ten als hij weet dat zijn schip
daar enkele uren zal moeten
wachten. Omgekeerd is de ha
vendienst op de hoogte van het
te verwachten aantal schepen
en dus in staat tijdig maatrege
len te treffen.
De marifoon is voor de scheepvaart
wat de mobilofoon voor het landver-
lteer is. Het is een gemakkelijk te
bedienen installatie die reeds ja
renlang is ingeburgerd aan boord
van zeeschepen en grotere binnen
schepen. De zender werkt op een vrij
korte golflengte in de zg vhf-band,
waarin ondermeer ook de mobilo
foon, de televisie en de fm-radio
thuishoren. Zoals vrijwel algemeen
bekend, hebben deze zenders een be
perkt bereik. Ze reiken onder norma
le omstandigheden niet verder dar
de horizon, wat meer betekent dal
het zendbereik groter wordt naar
mate de antenne hoger en het land
schap vlakker is.
De in Terneuzen opgestelde ma
rifoon heeft een bereik van 20
kilometer. Dat betekent dat ra
dioverkeer mogelijk is met sche
pen op de rede van Vllssiugen, In
de haven van Hansweert of met
schepen die tot voorbjj Zelzate op
het kanaal Temcazen-Gent va
ren.
Men heeft in Terneuzen met de ,port-
operation', zoals de radiohavendienst
heel officieel heet. nu ruim ander
half jaar ervaring opgedaan. ,En we
hebben er in die tijd al heel veel ge
noegen van gehad', zegt havenmees
ter K. Groenhof. Deze positieve er
varingen hebben kortgeleden geleid
tot uitbreiding van de radio-service.
Vóór 1 maart was de installatie
slechts overdag in bedrijf. Maar met
(Zie slot pag. 2 kol. 4)
gen'. Een katholiek priester had Wiesen
thal eveneens vermaand. ,We moeten hen
vergeven', had hy gezegd, .eens zullen
zij voor Gods rechterstoel verschijnen'
Waarop Wiesenthal evenwel had ge
vraagd: ,hoe het toch komt, dat de echte
misdadigers die niet in God geloven,
altijd proberen zich aan het menselijk
recht te onttrekken en er de voorkeur
aan te geven op de afrekening met God
te wachten?'. Daarom gaat het inder
daad: om recht en gerechtigheid.
Zeker, leder mens heeft zijn twijfels als
men af en toe over Wiesenthals werk
hoort. Maar we willen hier niet nala
ten te verzekeren dat lezing van zijn boek
daarvan veel, zo niet alles zal doen ver
dwijnen. Wiesenthals verhaal is name
lijk evenals in Nederland het werk van
Presser in staat abstracties te doen
vervagen of ze plaats te doen maken
voor zeer concrete figuren: moordenaars
en beulen. Sommigen hunner zijn recht
streeks verantwoordelijk voor de dood
van duizenden, menigeen van hen heeft
zelf op beestachtige wijze gemoord. Toch
zagen zij kans na de oorlog in de verge
telheid onder te duiken. Wiesenthal heeft
er velen van opgespoord, onverbiddelijk.
Op zijn wrjze is hy het geweten van de
'wereld geworden: waar menigmaal of-
1 fleiële instanties versaagden, al dan niet
met opzet, stond hij gereed om hen ma-
j teriaal toe te spelen waar ze eenvoudig
inlet om heen kónden. Zijn werk is daar-
I door een letterlijk .in memoriam' gewor
den, een herinnering aan de misdrijven
in deze eeuw tegen de mensheid bedre-
i ven, een vermaning tevens om daarover
Iniet lichtvaardig te denken.
Nederland door vplen gelezen zal
worden. Er spreekt in dit werk een man.
die door de diepten is gegaan. Met een
zanger van zijn volk kan nij zeggen: ,Ik
ben gerekend met degenen die in de kuil
nederdaalden, ik ben geworden als een
man die krachteloos is, afgezonderd on
der de doden die in het graf liggen...'.
Maar hij heeft kans gezien om en nu
citeren wij dr L. de Jong verdriet,
verontwaardiging en gekwetst-zijn door
de vervolging van de joden om te zetten
.in scheppende energie ten dienste van
de gerechtigheid'. Een rake. maar juiste
karakteristiek.
HAMMAGUIR (AFP) - De Fran
sen hebben gisteren van de Saha-
rabasis Hammaguir een Vesta-
raket met aan boord een jong
aapje van drie kg. Martine ge
naamd. gelanceerd. De raket be
reikte een hoogte van 240 km
waarna de cabine aan een para
chute neerkwam. Volgens de tech
nici die tijdens de vlucht de li
chaamsfuncties van het dier kon
den controleren, heeft Martine
normaal gereageerd.