NW vraagt energiek
werkgelegenheidsbeleid
Venetië zinkt langzaam in de zee
dan'ii
goede fles
wijn!
Europa
helpt
Italië
REGERINGSVERKLARING
KABINET-ZIJLSTRA
KRITIEK PREMIER ZIJLSTRA
OP DE BEGROTING-VONDELING
Renniesjg
REVISIE VAN
PROCES
VAN DER LUBBE
Kritiek van drie
vakcentrales op
de beslissing van
dr Veldkamp
PVDA FEL
IN OPPOSITIE
WAARSCHUWING VAN AMERIKAANSE GELEERDE
woensdag 30 november i960 W/sse/ Zeeuws-Vlaanderen
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
AANTAL MAATREGELEN OPGESOMD
UTRECHT (ANP) HpJ Nederlands Verbond van Vakverenigin
gen, dat op grond van de thans bekende cijfers tegen het einde van
dit jaar 70.000 ingeschreven werkloze mannen verwacht, verlangt
van de nieuwe regering een reeks maatregelen ter bevordering van
de werkgelegenheid. In de gisteren van de pers gekomen NW-bladen
heeft het NVV opgesomd wat. op korte termijn moet gebeuren.
de vestiging van nieuwe industrieën
in het noorden, oosten en zuiden moet
met kracht worden bevorderd
de door ex-minister Den Uyl beloof
de industrienota voor liet noorden moet
met spoed worden afgemaakt en inge
diend
de mogelijkheid tot omscholing naar
beroepen die perspektief bieden al"
ook de propaganda en de voorlichting
voor die omscholing dient te worden
uitgebreid;
ook de omscholing naar beroepen
die met in de centra voor vakopleiding
worden onderwezen, moet worden be
vorderd, de cursisten moeten financiële
steun krijgen;
waar de overheid zelf de activitei
ten van het bedrijfsleven kan bevorde
ren (bijvoorbeeld door grondonteige
ning. bouwrijp maken, verlening var
bouwvergunningen dient zij alles te
doen om het bedrijfsleven doelmatig,
snel en soepel te helpen:
de aanvullende werkgelegenheid
dient snel en onorthodox te worden aan
gepakt. Men mag niet schromen ,dure
werken* aan te pakken, deze zijn im
mers voor vaklieden van groter bete
kenis dan hand\verk in de cultuurtech
niek. Ook moet worden nagegaan of
door basissubsidies ondernemers ertoe
gebracht kunnen worden werken aan te
pakken die anders wellicht onrendabel
zouden zijn of om andere reden zou
den blijven liggen;
mocht het nodig blijken, dan mag
men niet aarzelen de betreffende rijks
diensten te versterken, opdat zij de' op
hen afkomende taken snel en bekwaam
kunnen verrichten.
Niet onrustbarend
Het NW vindt het getal van 70.000
werklozen vanuit een bepaalde ge
zichtshoek niet onrustbarend. De eco
nomen noemen een percent of twee
van deze beroepsbevolking aan
vaardbaar. Maar de vakbeweging
ziet achter elke werkloze een werk
nemer en een gezin, die in hun be
staan zijn bedreigd. De sociale voor
zieningen zijn mooi, nuttig en nodig,
maar ze mogen ons nooit de ogen
doen sluiten voor de schok die de
mens ondergaat wanneer hij zijn
werk kwijtraakt, zo meent het NVV.
Er is nog een andere reden waarom
het NW het cijfer niet zo lichtvaardig
meent te moeten hanteren. In de noor
delijke provincies en in Limburg, waar
de stijging het snelst is, is het werk-
al anderhalf
maal het gemiddelde.
(ADVERTENTIE)
Ook wanneer men niet uit het oog ver
liest, dat de ingediende begroting in
zoverre bevredigend moest worden ge
acht, dat zij indien gerealiseerd zo
als zjj werd ingediend geen beroep op
de open kapitaalmarkt nodig maakte,
zo schiet zij toch te kort ten aanzien
van de omvang van de evenwichtsstoor
nis, welke wfl thans in ons land waar
nemen, verklaarde de minister-president.
(Uw slijter adviseert u
graag)
Britse afgezant
in Rhodesië
LONDEN (AFP, Reuter) Sir Morrlce
James, onder-minister van Gemenebest-
zaken, is uit Londen naar Rhodesië ge
reisd, belast met een buitengewone op
dracht van premier Wilson.
Wilson zei op vragen in het parlement
dat Sir Morrice James zich met gou
verneur Sir Huplirey Gibbs zal ver
staan om zekere kwesties op te helde
ren. De behoefte aan verheldering was
gerezen na het verslag van de Britse
minister voor Gemenebestzaken. Bow-
den, aan de Britse regering over zijn in
het afgelopen weekeinde gevoerde be
sprekingen met premier Smith van
Rhodesië, waarbij de Rhodesische leider
ehkele kleine concessies zou hebben ge
daan.
VERVOLG
KANTLIJN
daagde Tilanus hem destijds toedichtte:
vasthoudende doorpraterij. Hij zal in de
komende maanden nogal eens vasthou
dend moeten doorpraten naar alle kan
ten in de kamer. Naar de vroegere
oppositie van het kablnet-Cals, met name
naar de WD: omdat het beleid niet
wezenlijk is veranderd, naar de vroegere
regeringspartij PvdA omdat de kleine
veranderingen nu luist daar felle reacties
zullen oproepen. Ér zal pas weer er
rust aan het politieke front komen
de verkiezingen achter de rug zijn.
Het NW acht het noodzakelijk dat er
meer wordt gedaan, want het voelt
niets voor een politiek van de kat uit
de boom kijken, wanneer de mogelijk
heid dreigt dat de werkloosheid uit de
hand loopt. .Beter een maatregel te
veel, dan zelfs maar de kans te lopen
dat het te laat is', zo meent het NVV.
4 provincies
Het NVV is zich ervan bewust dat de
bedrijfssluitingen en reorganisaties tot
het werkloosheidscijfer hebben bijge
dragen. Sinds oktober van het vorige
jaar zijn daardoor 10.000 werknemers
hun baan kwijt geraakt. De werkloos
heid steeg in de provincies waar de
zwaarste klappen vielen sterker dan el
ders. Limburg, Brabant, Gelderland en
Overijssel hebben ruim 8.000 werklozen
meer dan eind oktober 1965. Voor het
hele land bedroeg de stijging 12.750.
Zijlstra
De belastingverhoging als gevolg van de
vervroegde invoering van de verhoog
de omzetbelasting en de eenzijdigheid
waarmee de inkomstenheuerking wordt
gepredikt, heeft bij het NVV geleid tot
een kritische opstelling ten aanzien
de uitwerking van de plannen van
overgangskabinet-Zijlstra.
,Wij zullen moeten afwachten of hij er
door dit onverwachte politieke optre
den een goed getuigschrift (voor d(
post van president van de Nederlandse
Bank redactie) bij zal krijgen', zo
blijkt verder uit een artikel in de NW-
bladen, waarin met name kritiek wordt
geleverd op het feit. dat de verant
woordelijkheid voor de loonbeperking
eenzijdig wordt afgeschoven op de loon-
trekkenden. ,Gec-n woord over de in
komsten van zelfstandigen, geen woord
over bijvoorbeeld het in de hand hou
den van de dividenduitkeringen. Ter
wijl over de opbrengst van de bodem
schatten nauwelijks een standpunt naar
voren worden gébracht. En de grove
winsten, gemaakt met grondspecula-
ties. blijven allemaal buiten beschou
wing*, aldus het NW.
IN REGERINGSVERKLARING:
Onvoldoende bijdrage
tot evenwichtsherstel
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG Minister-president
Zijlstra heeft gisteren in zijn rege
ringsverklaring voor de tweede
kamer kritiek geleverd op de be
groting, die door de toenmalige
minister Vondeling op de derde
dinsdag van september van dit
jaar is ingediend. Deze begroting
was op zichzelf in de gegeven si
tuatie niet voldoende als noodzake
lijke bijdrage tot evenwichtsher
stel in de volkshuishouding als ge
heel, aldus de nieuwe premier.
van de sanering van de gemeentefi-
oanciën in de sfeer van de kapitaal
uitgaven, in deze zin, dat inflatoire
financiering met kort geld in 1967
vervangen wordt door gezonde fi
nanciering uit langlopende middelen.
Op deze wijze wordt naar de mening
van prof Zijlstra een wezenlijke bijdrage
geleverd tot het voorkomen van een
echte liquiditeitscrisis, waarvan uiter
aard een zeer nadelige invloed op de
werkgelegenheid zou moeten worden
vreesd. Aldus wordt het budgettaire
leid principieel gesteld in het ruimere
kader van een noodzakelijke bijdrage tot
evenwichtsherstel in de volkshuishouding
als geheel.
Niet zeker
Hieraan voegde pro-f Zijlstra nog toe.
dat het intussen volgens recentelijk
ter beschikking gekomen gegevens
niet zeker is or de ingediende begroting
wel tot het bedoelde resultaat, namelijk
het niet doen van een beroep op de
open kapitaalmarkt, zal lelden. Indien en
voorzover diit het geval blijkt te zijn,
wordt de gegeven argumentatie uiter
aard Slechts versterkt.
Door de twee belastingvoorstellen
uitstel van de tweede tranche van de
verlaging van de loon- en inkomstenbe
lasting en vervroeging van de verhoging
de omzetbelasting die voor 1967
kasbasis een opbrengst van 510 mil-
jn gulden beloven, komt in de rijks-
finanaiën een ruimte, die op de een of
andere wijze kan worden benut om de
kapitaataood in andere sectoren te le
nigen.
Volgens de minister-president kou
bijvoorbeeld gebruik kunnen worden
gemaakt van een deel van de voor
de voorinschrijfrekentng ter beschik
king komende middelen ten behoeve
Lieverdje gestolen
door Groningse
studenten
AMSTERDAM (ANP) De jongelui,
die in de nacht van maandag op dins
dag het Lieverdje op het Spul in Am
sterdam van zijn voetstuk hebben ge
haald blijken zes Groningse studenten te
zijn. Gisterochtend om kwart over ne
gen zijn zij door de politie in Zwolle
aangehouden. Het beeldje lag onbescha-
het busje dat de jongelui in
Groningen hadden gehuurd. Tegenover
de Zwolse politie verklaarden zij dat
het ,een studentengrap' was geweest.
Foto rechts: ,het middelpunt van zo
menige happening', limks de sokkel
zonderlieverdje'.
Werkgelegenheid
Verder was de minister-president van
oordeel, dat aldus een wezenlijke werk-
gelegenheidspolitiek wordt gevoerd bin
nen de grenzen, die de verslechterde be
talingsbalanspositie stelt. Dit beleid geeft
bovendien de mogelijkheid bijzonder re
kening te houden met de omstandighe
den, waarin enkele delen van ons land
verkeren. Prof Zijlstra daeht met n:
aan Zuid-Limburg en het noorden
lands. Bjj de toedeling van de verkregen
kapitaalmiddelen lean immers met by zon
dore regionale factoren rekening wor
den gehouden, zo verklaarde dé nieuwe
JOODS GEDENKTEKEN
IN DACHAU BESMEURD
MUNCHEN (DPA) Het joodse ge
denkteken voor de slachtoffers van
nazibewind op het berkhof der opper-
belerse stad Dachau is met hakenkruisen
beklad. Er staan leuzen op als .Joden
weg uit Duitsland' en ,Ami go home".
In Dachau werd door de nazi's een van
de eerste concentratiekampen gebouwd.
ADVERTENTIE
Brandend maagzuur?
helpen direktl
STRAATSBURG (ANP) Eensgezind
heeft het Europese parlement gisteren
in Straatsburg besloten het door de
overstromingsramp getroffen Italië zo
veel als mogeiyk is hulp te bieden. Met
algemene stemmen aanvaardde de as
semblee een door de vier fracties inge
diende resolutie, waarin onder meer be
sloten werd gevolg te geven aan de op
roep van de Italiaanse regering deel te
nemen aan door die regering uitgeschre
ven inzameling om de getroffen bevol
king te helpen.
Prof Walter Hallsteta, voorzitter
EEG-commissie, bevestigde in de ple
naire vergadering dat de EEG-commissie
het initiabief heeft genomen tot drie
soorten hulpmaatregelen, namelijk recht
streekse maatregelen, uitzonderings
maatregelen op het gebied van de doua
nerechten en maatregelen op lange ter
mijn. De commissie gaat de ministerraad
voorstellen om Italië voor dit jaar nog
een bijdrage uit het garantiefonds te ver
schaffen ter grootte van 5 miljoen re-
keneenheden en een zelfde bedrag voor
het jaar 1967. Verder zal de commissie
de raad voorstellen om andere hulpbron
nen ten bedrage van 15 miljoen reken-
eenheden te mobiliseren; alles bijeen dus
25 miljoen rekeneenheden (een reken
eenheid is f 3,62). De Nederlandse staats
secretaris De Block, sprekend als ver
tegenwoordiger van de voorzitter van de
ministerraad, zei dat de raad in zijn zit
ting van 6 december over deze voorstel
len besluiten hoopt te nemen.
WEST-BERLIJN (DPA) De procu
reur-generaal in West-Berlijn <lr Hans
Glinther, heeft gisteren verklaard, dat
binnen afzienbare tijd de zaak tegen Ma-
rinus van der Lubbe, die op 23 december
1933 op beschuldiging van het in brand
steken van het rijksdaggebouw ter dood
werd veroordeeld en later terechtgesteld,
opnieuw zal worden behandeld. Dit zal
geschieden naar aanleiding van een re-
visieverzoek van een broer van de te
rechtgestelde, de thans 61-jarige Johan
nes Marinus van der Lubbe uit Amster
dam.
Dr Günther verklaarde dat de heer Van
der Lubbe al in de jaren vijftig een ver
zoek om herziening van het proces had
ingediend. Toen moest dit echter op
grond van verjaringsbepalingen worden
afgewezen. Een in 1965 aangenomen wet
inzake de schadeloosstelling van slacht
offers van de nazi's maakt een aanvaar
ding van het nieuwe verzoek nu moge
lijk.
MONTREAL (RTR) De 5200 mon
teurs bij de luchtvaartmaatschappij ,Air
Canada' hebben gisteren hun staking van
twee weken beëindigd na 20 procent
loonsverhoging, meer vakantie en andere
voordelen verkregen te hebben. Door de
staking die 14 november begon, moesten
alle 86 toestellen van de maatschappij
aan de grond blijven.
UTRECHT (ANP) Het overlegor
gaan van de drie vakcentrales heeft ern
stig bezwaar tegen de beslissing van de
minister van sociale zaken en volksge
zondheid om een eigen risico In de zie
kenfondsverzekering in te voeren. In de
plannen van de minister betekent dit, dat
de verzekerden vanaf 1 januari aanstaan
de gedurende de eerste 30 verpleegdagen
in een ziekenhuis 10 gulden per dag zelf
moeten gaan betalen.
Het overlegorgaan wijst er op dat de
minister hier duidelijk afwijkt van het
unaniem advies van de Ziekenfondsraad.
Deze maatregel betekent voorts in wezen
geen enkele bezuiniging omdat zij slechts
Slot van pag. 1)
had geuit. De fractie zal zich dan ook
zo positief en constructief mogelijk
opstellen, ook ten aanzien van een
eventuele uitstel van de belasting
verlaging, zo zei hij.
Teleurstellend
De heer Nederhorst (pvda) achtte do
regeringsverklaring byzonder teleur
stellend. Zijns inziens zijn er aanwij
zingen dat het dieptepunt van de re
cessies alweer voorbij is. De beste
dingen volgens hem in verband met
de conjunctuur moeten worden op-
§evoerd in plaats van afgeremd. De
oor de nieuwe regering te voeren
politiek achtte hij onverstandig en de
visie van prof Zijlstra te pessimis
tisch. In diens kabinet zag hij veel
meer een overgang In de richting van
samenwerking Dissen KVP en VVD
dan het openhouden van de mogelijk
heid tot terugkeer naar de oude
coalitie.
KVP
De heer Schmelzer (kvp) vond het
hoog tijd de werkelijkheid nuchter en
realistisch te bekijken. In dit ver
band juichte hij het programma van
de nieuwe regering toe. De door de
heer Nederhorst gemaakte opmer
king ten aanzien van toekomstige
politieke samenwerking kon hij niét
plaatsen.
Ook de heer Rooivink (ar) vond de
opmerking van de heer Nederhorst
veel te ver gaan. De visie van het
nieuwe kabinet noemde hij In het al
gemeen voortreffelijk.
Weinig nieuws
De heer Toxopeus (wd) zei weinig
nieuws gehoord te hebben na hetgeen
vorige week reeds door de premier
aan de pers was medegedeeld. Htj
verwachtte van dit kabinet weinig
op het gebied van de uitgavenbeper
king. hetgeen juist door zijn party
wordt bepleit. Zijn fractiegenoot prof
Witteveen, had in een andere uitzen
ding nog opgemerkt het met de vi
sie van prof Zijlstra op de economi
sche situatie in ons land eens te zijn.
ring vond hy over
teleurstellend.
wettelijke verzekering naar de aanvul
lende verzekering. Het gaat hier Immers
om een risico dat de verzekerden zelf
beslist niet kunnen dragen en dus op
een andere veel duurdere wijze zullen
moeten dekken. Bovendien miskent de
minister met dit besluit het element van
solidariteit dat van het begin af aan de
zwaarst drukt op de gezinnen'met de
ligt. In de verplichte ziekenfondsverze-l laagste inkomensf
kering wordt de premie vastgesteld in
een gelijk percentage van het loon. ter-
wyi een aanvullende verzekering slechts
mogelijk is tegen een premie die voor
een ieder gelijk ls en dus niet op de
draagkracht is afgestemd. Daar komt
by dat de premie voor de verplichte ver
zekering door werkgevers en werkne
mers ieder voor de helft wordt gedragen
en dat de premie voor een aanvullende
verzekering voor 100 procent door de
verzekerden zelf moet worden bekos
tigd. Als gevolg van deze maatregel zal
een aanmerkelijke lastenverzwaring op
treden, die verhoudingsgewijs het
(Slot van pag. 1)
Tenslotte vraagt ook de rechtspositie
van het personeel bij massale ontslagen
bijzondere aandacht. Reeds zijn terzake
adviezen gevraagd aan de Sociaal-Eco
nomische Raad, terwyi de indiening op
zo kort mogelijke termijn zal worden
bevorderd van een wetsontwerp strek
kende tot privilegering van pensioen
rechten en tot verlenging van de op
zegtermijnen van oudere v
geval van bedrijfssluiting.
Omroepwet
Betreffende het wetsontwerp tot rege
ling van de omroep acht het kabinet
het zeer wenselijk zo zei de minis
ter-president dat zo spoedig moge-
lyk een memorie van antwoord wordt
ingediend, al kunnen de betrokken be
windslieden zich zonder nadere studie
van de materie niet reeds nu terzake
binaen.
De voorgenomen speculatiewinstbelas
ting vraagt van de zijde' van de betrok
ken bewindsman eveneens bestudering
aleer een beslissing kan worden geno
men over al of niet indiening. De in J"
miljoenennota aangekondigde versr
ling van de aanslagregeling met be
trekking tot de inkomstenbelasting acht
de regering een in beginsel rechtvaar
dige en juiste maatregel. Een abrupte
invoering zou echter voor de betrokke
ne een te zware last kunnen betekenen.
Derhalve wordt nagegaan op welke wij
ze een meer geleidelijke invoering van
de betrokken maatregel de bedoelde be
zwaren geheel of gedeeltelijk zou kun
nen ondervangen.
Continentaal plat
Een zaak van groot gewicht tenslot
te acht de regering de uitvoering
van de mynwet continental plat. Het
belang van het land vordert, dat
spoedig mogeiyk en in zo groot n
gelijke omvang de opsporing van
delfstoffen op het Nederlands ge
deelte van het continentaal plat ter
hand wordt genomen. Immers
slechts op deze wijze kunnen maxi
male baten voor de volkshuishouding
Water ondermijnt
oude funderingen
(Van een .Sunday-Times-
verslaggever)
/"Anruslbarend nieuws komt uit
Venetië. Professor Frederick
licht van de Brown-universiteit in
de Verenigde Staten kwam een
kijkje nemen nadat zulke zware
schade was aangericht aan de pie
ren, die het binnenwater tegen de
zee moeten beschermen. ,Als er
nóg eens zo'n hevige storm op
steekt, kunnen de pieren gemakke
lijk worden weggeslagen', voor
spelde hij. Spoedig daarna heeft
de storm andermaal toegeslagen.
Venetië staat er nog, gehavend,
doch overeind. Maar de Britse
dichter Byron heeft een visioen ge
had, dat de stad op zekere dag
heel plechtig door de zee zal wor
den verzwolgen en deze nacht
merrie is eigenlijk hoogst reëel. In
de loop der eeuwen zijn talrijke
oude bouwwerken in elkaar ge
stort. Velen herinneren zich nog
hoe de klokketoren van San Marco
op 14 juli 1902, 's morgens om
9.55 uur, opeens in een puinhoop
veranderde en tien jaar later werd
herbouwd.
De eiland-stad wordt van twee kan
ten belaagd Het gevaarlijkst is een
rechtstreekse aanval van de Adriati-
sche Zee. Op langere termijn bezien
moet echter rekening worden gehou
den met het voortschrijdende verval
van de funderingen der gebouwen.
een gevolg van het inzakken van de
alluviale ondergrond.
De lagune, het typische strandmeer
van Venetië, is in lang vervlogen
tijden ontstaan door slib. dat werd
aangevoerd door drie rivieren, de
Brenta, de Piave en de Sile. De
landtongen tussen het meer en de zee
zijn al in een vroeg stadium door de
inwoners van Venetië verstevigd,
aanvankelijk met palen. Later groei
den zij uit tot gigantische pieren,
5.500 meter lang, opgebouwd met
forse brokken graniet uit Istrië.
Zo kwam de stad met haar haven
tot bloei, tegen de Adriatische Zee
beschermd door deze barricade en te
gen vijandelijke legerscharen door
het water van de lagune. Het water
van de drie rivieren werd in zee ge
loosd door kanalen, die ten noorden
en ten zuiden van de lagune waren
gegraven opdat de binnenzee niet
verder zou verzanden. Drie openin
gen in de pieren - de Porto di Lido,
vlak bij de stad, de Porto di Mala-
mocco en de Porto di Chioggia ge
ven vrij spel aan de krachten van eb
en vloed, De scheepvaart heeft op de
ze wijze gemakkelijk toegang tot de
stad.
Nu de pieren zo zwaar zijn geha
vend, worden de grondvesten van
Venetië, reeds hevig belaagd dooi
voortschrijdend verval, ernstiger be
dreigd dan ooit tevoren. Toch zijn
de plaatselijke autoriteiten van me
ning, dat prof Licht de zaak te som
ber ziet. Alleen een enorme vloed
golf zou de stad kunnen verzwelgen,
beweren zij. Iedereen is er evenwel
van overtuigd, dat de toestand er
bepaald niet beter op is geworden.
Akkoord; dan geen zondvloed vol
romantiek. Venetië gaat langzaam
maar zeker ten onder doordat de his
torische gebouwen wegbrokkelen.
De meeste gebouwen staan op ,pa-
rafitti', palen van eike- of larikshout
van 20 centimeter doorsnede en negen
meter lengte. Dicht bijeen werden
zij in de slappe grond
een soepele fundering te vormen. Zij
werden bedekt door een laag horizon
taal geplaatste stenen. Op die vloer
werd dan verder gebouwd.
In het oude centrum van Venetië
wordt praktisch niet meer gebouwd.
Als het echter een enkele maal ge
beurt, krijgt zo'n gebouw meteen een
stevige fundering van palen van ge
wapend beton. Er wordt trouwens al
leen gebouwd op veilige afstand van
oude gebouwen. Om de monumenten
te ontzien, worden de palen boven
dien uiterst voorzichtig in de grond
geheid.
Schade aan oude gebouwen ontstaat
door velerlei oorzaken. Er kan spra
ke zijn van erosie door de gestage
beweging van het water in de lagune.
Het drukke scheepvaartverkeer naar
de moderne industriehaven Marghe-
ra, dat door de Porto di Lido komt,
dicht bij het centrum, neemt ieder
Wereldgebeuren
jaar in omvang toe. De .vaporetti',
de motorboten die een geregelde
dienst in het Canal Grande onder
houden, brengen heel wat meer be
roering in het water dan de lieflijke
gondel3.
In de middeleeuwen waren de Ve-
netianen, toen zij him stad bouw
den. terdege op de hoogte van de
stroming van het water in de lagune.
Van jongs af aan waren zij ermee
vertrouwd. Uiterst nauwkeurig kon
den zij berekenen, hoe de stroming
door het getij werd beïnvloed. Som
mige deskundigen zijn van oordeel,
dat het natuurlijke evenwicht met
't water in de lagune werd verstoord
toen de oude kanalen ten behoeve
van de industriële ontwikkeling wer
den uitgediept en zelfs nieuwe ka
nalen werden gegraven. Nu zouden
eb en vloed de fundamenten veel he
viger aantasten dan voorheen.
Gevaarlijk is ook de periodieke stij
ging van het waterniveau in de la
gune, het .acque alte' Als de sneeuw
smelt in de bergen, kolken enorme
hoeveelheden water in de vergaar
bak in het noordelijke deel van de
Adriatische Zee, terwijl juist dan
vaak een krachtige wind, de .sirocco*,
de zee opstuwt. De pleinen van de
stad staan blank, de benedenverdie
pingen van de gebouwen worden be
dreigd. Bij uiterst felle wind slaan
stukken uit de zeewering.
Uiteindelijk za! het lot van Venetië
worden bezegeld doordat de stad
wegzakt. In de afgelopen vijftig jaar
Ls de stad tien centimeter gezakt,
maar dit is een gemiddelde, het vari
eert al naar gelang de plaats. Onder
de gerestaureerde klokketoren van
San Marco bijvoorbeeld is de grond
in deze halve eeuw niet minder dan
zeventien centimeter gedaald.
Franco Montanarini, hèt hoofd van
het stedelijk bureau van waterstaat,
heeft opgeruimd geconcludeerd, dat
het minstens duizend jaar zal duren
alvorens Venetië beneden het peil van
het water verdwijnt. Maar al veel
eerder zal de stad praktisch onbe
woonbaar worden tenzij het nodige
wordt gedaan om het onheil te keren.
Een paar jaar geleden werd daarmee
een begin gemaakt toen de Italiaan
se regering te winnen van methaan
(moerasgas) ten zuiden van Venetië
verbood. De structuur van de bodem
werd er ernstig door verzwakt want
ondergrondse waterlopen droog
den op. De enige doeltreffende oplos
sing is waarschijnlijk de aanleg van
dijken met de nodige sluizen, waar
mee het waterpeil in het strandmeer
zou kunen worden beheerst. Het
lijkt een kostbaar project.
Intussen heeft de regering te Rome
een bedrag van 30000 miljoen
Ure beschikbaar gesteld om in de
komende vier jaren een aantal nood
voorzieningen te treffen, zoals het
uitbaggeren van kanalen en de ver
sterking van de zeewering. In 1963
worden verkregen, zowel bestaande
uit de revenuen voor de schatkist,
ruimere voorzieningen en eventueel
lagere prijzen voor de afnemers, als
ook uit het verkrijgen van zoveel
mogelijk orders door het toeleveren
de bedryfsleven. De regering za! der
halve op zo kort mogelyke termijn
haar standpunt bepalen omtrent het
geheel van voorwaarden waaronder
een exploratie en exploitatie moee-
lyK woraen
Dank
aan
Cals
Aan het begin van zijn rede bracht de
nieuwe minister-president dank aan de
ministers en staatssecretarissen, aan
wie op 22 november jl op de meest eer
volle wijze ontslag werd verleend. Hier
bij wilde prof Zijlstra met name noe
men oud-minister-president Cals, die
gesteund door een rijke en langdurige
bestuurlijke ervaring op voortvaren
de wijze aan zijn kabinet leiding heeft
gegeven. Na eraan herinnerd te hebben,
dat hij de opdracht tot het vormen van
een overgangskabinet, dat zich mede
tot taak stelde de bevordering van ver
vroegde verkiezingen en mitsdien de
ontbinding van de tweede kamer der
staten generaal, had aanvaard, wees
prof Zij 1st erop dat bij kb van 25 no
vember de tweede kamer met ingang
van woensdag 22 februari ontbonden is
verklaard. De kandidaatsstelling zal op
3 februari 1967 plaatsvinden, terwijl de
verkiezingen op 15 februari 1967 wor
den gehouden. Op donderdag 23 febru
ari 1967 zal de eerste samenkomst in
verenigde vergadering der staten-gene-
raal plaats hebben van de eerste kamer
en de nieuw samengestelde tweede ka
mer. Over de karakterisering van het
nieuwe kabinet zei de minister-presi
dent: dit kabinet is een overgangskabi
net met extra-parlementair karakter,
dat In zekere zin als een zij het in
niet onbelangrijke mate uitgebreid
rompkabinet is tot stand gekomen.
Moties en debat
De kamer besloot gistermiddag op voor
stel van drs Nederhorst (PvdA) de mo
ties die bij de algemene politieke be
schouwingen op 13 oktober jl zijn inge
diend, by discussie over de regerings
verklaring van prof Zijlstra te behan
delen. De vergadering werd om 2 ur
gesloten. Vanochtend om 11 uur begint
het debat over de regeringsverklaring,
dat waarschijnlijk vanavond en morgen
zal woraen voorrgezet.
werd reeds een eonussie van Ita
liaanse deskundigen, in het leven ge
roepen om het .probleem Venetië'
van alle kanten te bestuderen. Vol-
fens Montanarini zal het evenwel ze
er tien jaar duren alvorens de com
missie .voorlopige' plannen op tafel
kan leggen.
De Venetianen hebben al eeuwen
lang de aanvallen van de zee over
leefd. Zij staan vreemd tegenover de
haast van de bezorgde hoogleraar uit
Amerika.
f ADVERTENTIE)
ROTTERDAM Weena 10-tHillon Hotel)
