SCHMELZER
VERDER ZONDER AR
Trein ontspoorde bij
Halfweg -13 gewonden
Erhard
treedt
zonodig
af
Mosselproef bij zuidpunt Texel
Formateur neemt
Interim-kabinet
onder minister
De Jong
oude formule weer ter hand
Vandaag
in de
krant...
NOORDKOREANEN
SCHONDEN
BESTANDSLIJN
JVOC ITO MENSEN
IN ZIEKENHUIZEN
JUSTITIE IN ARNHEM HEEFT
AANWIJZING OVER MOTIEF
VOOR DRAMA IN MILLINGEN
Experiment
Züricheroord blijkt
ongeschikt - keuze
definitieve plaats
blijft open
209e jaargang no. 258
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
OlraclUi N V Bah. MIJ. nn da C V Provinciale Zeeuwao O
0 Bureauit Vllailngen, Walstra» SH-60, tal. Z355 (b.g.
telefoon 3911. Zlarlluao, admlnlilralla telefoon 2094.
K win de Velde, F. B. oen Boer en W. de Pagtar. Hoofdredectoun O. A, de Kok. m Abonnement,pril» 8B
3508, adv. 3647/3643), Middelburg, Markt 51, tel. 3841. (b.g.g. red. 2078/3169. odv. 2375). Gom, C
prlje 35 cent per mm. Minimum per adv. 5,25. Ingei. mod. 214 x tarief. Kleine adv. (mg>. 8 regelt) 35
Donderdag 3 november '66
Koning Winfer
eiste zware tol
Pagina 11
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG Drs Schmelzer zet zijn formatiepoging zonder an
tirevolutionairen voort. Hij is tot de conclusie gekomen dat er
geen basis is waarop hij AR-politici in zijn overbruggingskabinet
kan opnemen. Na het oponthoud dat de heren Biesheuvel en Rool-
vink met hun plotselinge interventie de formatie hebben bezorgd,
is hij teruggekeerd tot de formule die maandag een begin van suc
ces opleverde, toen hij positieve reacties ontving van de KVP-pro-
fessoren Bosman en Steenkamp. Met grote snelheid streeft drs
Schmelzer nu naar een KVP-minderheidskabinet, dat, naar het
zich laat aanzien, onder leiding van de demissionaire minister De
Jong (defensie) zal staan en naast overwegend katholieke minis
ters drie of vier vakministers van niet-katholieke signatuur zal be
vatten.
In de loop van gisteravond werd reeds
duidelijk dat de poging van de ARP om
opnieuw in de formatie betrokken te
worden op niets was uitgelopen. Het
overleg met de PvdA dat de antirevolu
tionairen opnieuw hadden willen ope
nen leek van te voren al tot mislukking
gedoemd. Politieke uitspraken van de
PvdA-fractievoorzitter Nederhorst er
van de toekomstige socialistische lijst
aanvoerder minister Den Uyl voor radio
en televisie waren hiervan ten over
vloede nog eens het bewijs. Beiden ga
ven te kennen dat de PvdA niets met
de formatie-Sclimelzer te doen wilde
hebben.
Dekking
Ook wat de inhoud van de jongste AR-
voorstellen betrof zat er weinig pers
pectief in voor succesvolle deelname van
AR-politici aan een interim-kabinet.
Verhoging van de omzetbelasting al
de tweede helft van het volgend jaar
was hiervan nog het minst bezwaarlijk
voor de KVP. (Wel voor de PvdA).
Maar de gedachte dat ter verlichting
van de dekkingsproblemen voor het vol
gend jaar ook de verlaging van Ioon-
en Inkomstenbelasting naar midden-
1967 verschoven zou worden was echter
ten enenmale onaanvaardbaar voor de
KVP.
Daarbij deed zich bovendien het
merkwaardige feit voor dat nu plot-
Zonder ARP
DRS SCHMELZER zet zjjn for
matiepoging zonder de ARP
voort. Hij is van mening, dat er
geen basis is, waarop hjj AR-poll-
tiel in een overbruggingslcablnet
kan opnemen. De formateur
streeft nu naar een KVP-minder
heidskabinet onder leiding van mi
nister De Jong (pagina 1).
Drama
DE JUSTITIE ln Arnhem heeft
thans een aanwijzing over het
motief voor het drama dat zich
gistermorgen afspeelde in Millin-
gen aan de Rijn, waar een 35-ja-
rige vrouw met bijlslagen haar
vijf kinderen om het leven bracht
(pagina 1).
Proef
DE MOSSELPROEF niet bi] Zu-
rloheroord maar bij Texels zuid
punt; de minister wijzigde zijn
plannen omdat het zoutgehalte
van het water teveel aan schom
melingen onderhevig was. De keu
ze van de definitieve verwater
plaats blijft open (pagina 1).
Poort open
MARIEKE RKE zette de poort
open voor nieuwe eerste burger
De Wolf: er was een feestelijke
Intocht in Grijpslterke, Melisker-
ke en Aagtekerke (pagina 2).
Telefoongeheim
DE REGERING heeft by de twee
de kamer een wetsontwerp inge
diend, dat nadere regels bevat ter
bescherming van het tclefoonge-
helm. De regering meent namelyk
dat de huidige wetgeving ten aan
zien van het telefoongeheim te
kort schiet en dat een meer bevre
digende aanvullende regeling tot
stand moet worden gebracht (pa
gina 3).
Wiesenthal
DE LEIDER van het joodse docu
mentatiecentrum in Wenen, lr
Wiesenthal, heeft gisteren een fel
le aanval gedaan op de Oostenrij
kers. Volgens hem zijn Oostenrij
kers schuldig aan de dood van
minstens drie miljoen joden. Thans
lopen echter in Oostenrijk een
aantal beruchte nazi-misdadiigers
vry rond (pagina 11).
seliing de AR voor veel meer dekking
wilde zorgen dan zelfs de KVP voor
ogen stond. De antirevolutionairen
gingen dus zelfs veel verder dan de
KVP-critici in de debatten aan de
vooravond van de val van het kabi
net gegaan waren.
Opheldering
Over deze voor de formateur onbegrij
pelijke voorstellen vroeg hij ln de loop
van gisteren aan het AR-duo verdere
opheldering. De gedeeltelijk schriftelijk
gevoerde gedachtenwissefing die zich
ontspon werd in het begin van de avond
uren afgesloten, nadat op het ministerie
van binnenlandse zaken de drie AR-mi-
nisters Biesheuvel (landbouw), Diepen
horst (onderwijs) en Verdam (binnen
landse zaken) met fractievoorzitter
Roolvink een laatste overleg hadden ge
pleegd.
In AR-kring verkeerde men tot laat
in de avond nog in de mening dat de
formateur mogeïyk positief zou kunnen
reageren. Ook sloot men niet uit dat de
gedane voorstellen van AR-zyde nog wat
afgezwakt zouden kunnen worden. Het
waren suggesties, %6 werd gezagheb
bend verklaard, en geenszins eisen.
KVP hakte knoop door
In de KVP echter had men er langza
merhand genoeg van gekregen en werd
de knoop doorgehakt. Na de mislukking
met prof. Zyistra vorige wede, zo zag
(Zie slot pag. 3 kol. 6)
mmmm
TOKIO (RTR) Noordkoreaan-
se soldaten hebben gisteren ten
zuiden van de gedemilitariseerde
zone tussen Noord- en Zuid-Korea
zes Amerikaanse en één Zuidko-
reaanse militair gedood, heeft het
VN-commando in Tokio bekend
gemaakt.
Een bij de oven-al gewonde Amerikaan
se militair zei dat de aanvallers Noord-
kor eaanse uniformen droegen. Ter
plaatse werden granaatihulzen van com
munistische afkomst gevonden. In de
verklaring wordt gezegd dat het VN-
commando wil dat de militaire wapen-
VERKEERDE WISSEL EN TE HOGE SNELHEID het ontspoorde treinstel.
Van een onzer verslaggevers).
HALFWEG Op het veiligste en
drukst bereden traject van de Ne
derlandse Spoorwegen, Amster
dam-Haarlem, is gistermiddag
omstreeks half twee een op volle
snelheid rydende maar gelukkig
Halfweg: Een van de gewonde pas
sagiers wordt op een draagbaar uit
een ontspoorde wagon genaaid.
matig bezette reizigerstrein uitkomen vast te staan dat de trein ont-
n snoorilc oti een wissel tlle niet Jnnr teeh.
Dordrecht ontspoord. Dat er met
meer dan dertien betrekkelijk
lichtgewonden vielen, is te danken
aan het feit dat de vaart langs de
spoorbaan onlangs is gedempt en
dat het allernieuwste en degelijk-
ste materieel werd gereden.
De trein ontspoorde met een snelheid
van 120 kilometer per uur, bovenleidin
gen en portalen met zicli meesleurend.
Op de plaats van de ramp, het eniplace-
a. gggsg: -yf |gj
in Panmoendjon,
.._penstilst
gehouden.
deze commissie
waar destijds de
zijn
BONN (DPA) Bondskanselier
Erhard heeft gisteren voor het
eerst te verstaan gegeven dat hij
niet per se wil aanblijven. Hij is
echter slechts bereid heen te gaan
als de regeringscrisis met zijn me
dewerking snel wordt opgelost en
als hij kan meebeslissen over een
opvolger.
In politieke kringen gelooft men, dat de
kanselier de minister van buitenlandse
zaken, Gerhard Schroder, graag als op
volger heeft. Men vermoedt echter dat
deze keuze niet voldoende steun zal vin
den in de fractie van CDU en CSU. Frac
tievoorzitter Rainer Barzel zal, zo nemen
politieke waarnemers aan, ook zijn best
doen kanselier te worden. Als de fractie
het niet over Schroder en Barzel eens
kan worden, komen nog in aanmerking
bondsdagvoorzitter Eugen Gerstenmaier
en de premier van de deelstaat Baden-
Württemberg, Kurt Georg Kiesinger.
Behalve over een eventuele opvolger v
Erhard zal de fractie moeten beslissen
over de te volgen politiek en met welke
partner. Evenals de socialisten wensen
de Vrije Democraten (FDP) dat een
nieuwe regering met Oost-Dultsland on
derhandelt, ook al erkent men het re
gime niet.
Erhard zei op de bijeenkomst
fractiebestuur van de CDU, dat hii in
geen geval de totstandkoming van een
regering die op een meerderheid in het
gelijkheid bestaat dat de wissel werd
omgezet toen de trein passeerde. De
treinbestuurder liep een shock op.
In ziekenhuizen
Gisteravond bevonden zich nog twee ge
wonden in Haarlemse ziekenhuizen, de
zestienjarige mej Frieda Mein uit Haar
lem (hersenschudding) en de heer N.
Essesse uit Kameroen (beschadigde rug
wervelkolom). 's Avonds om half negen
was het tracé van de spoorbaan weer
vrijgemaakt. De vier ontspoorde wagens
drie raasden het talud af en boorden
zich in het weiland, de vierde kwam
dwars over beide sporen te staan lig-
gevorderd. De spoorwegeo j
Zie slot pag. 3 kol. 7
Moeder was dol op kinderen
(Van onze redacteuren). ivroeg haar vijf kinderen in hun
MILLINGEN a. d. RIJN ,Er| bedjes met bijlslagen te hebben
In de .geleidebrief bij de pro
vinciale begroting wordt ln-
gegaan op de verhouding tus-
:~v£.l sen de Zeeuwse muziekschool
ÈÈsN en het Instituut voor kunstzm-
523 nige vorming. Gedeputeerde
staten zeggen er iets ingewik
kelds over: zij zouden net
.bijzonder toejuichen, indien ln een zo
mogelijk niet te verre toekomst zou
worden gestreefd naar een vorm van
integratie van belde instituten, wel
ke zou kunnen resulteren in de tot
standkoming van één instituut, dat
alle facetten van de kunstzinnige vor
ming omvat'.
Het is wel nodig even twee keer te le
zen, maar dan is het de lezer wel dui
delijk, dat gedeputeerden alleen maar
willen zeggen dat zij voorstanders zijn
van samenvoeging van beide instellingen.
We willen daar met enige nadruk de
aandacht op vestigen omdat hier naar
onze mening sprake is van een progres
sief geluid zoals dat nog maar weinig
elders wordt gehoord. Het lijkt ons dan
ook niet uitgesloten, dat er muziekauto-
riteiten in den lande zijn, wie bij het le
zen van bovengeciteerde mededeling de
rillingen over ae rug zullen lopen. Niet
vanwege het kanselarij-Nederlands,
maar omdat hier het heilige huis van
het muziekonderwijs roekeloos wordt be
stormd. Vandaar dat wij aam de bewuste
zin van gedeputeerden een enkele kant-
willen wijden.
L vermoedelijk de oudste tak van de
aniseerde kunstzinnige vorming,
vorige, maar vooral in deze eeuw
inden naast
tijken her en der i
scholen, eigenlijk uitsluitend gebaseerd
op de gedaohte, dat muziekonderwijs een
onderdeel van een goede opvoeding be
hoorde te zijn. Daarbij werd de vraag
allerminst interessant geacht in hoeverre
de pupil enige aanleg tot het bespelen
van een instrument had: het hoorde er
bij en daarmee basta. In de jaren dertig
van onze eeuw kwam er echter langza
merhand enige kentering, men begon na
melijk het muziekonderwijs te herkennen
als een mogelijkheid het kind creatief be
zig te laten zijn. Het ging er toen niet
meer in de eerste plaats om, dat klein
zoon of kleindochter een vriendelijk
stukje van Heller op de plano voor oma
kon spelen, maar om de muziek een
stuk van de persoonlijkheidsvormingte
laten zijn. De naam van Willem Gehrels,
de man die het muziekonderwijs in Ne
derland voor een deel een nieuw gezicht
heeft gegeven, mag in dit verband nog
wel eens met ere worden genoemd. On
danks alle vernieuwingen echter bleef
de muziek een geïsoleerde sector: voor
de meesten van degenen, die met het
muziekonderwijs bezig waren, kwamen
de andere mogelijkheden van de creati
viteit (boetseren, tekenen, schilderen)
niet aan de orde. Met name zij, die in
den lande grote invloed uitoefenden op
de organisatie van het muziekonderwijs,
waren zozeer afkomstig uit de typi
sche sfeer van het muziekonderrichl,
dat zij niets voelden voo de gedachte
om tot een veel bredere basis te ko
men. Vandaag de dag is dat eigenlijk
nog precies zo: het muziekonderwijs is
als het ware een eigen ,zuil' zonder veel
contacten met instituten op andere crea
tieve gebieden. Vermoedelijk speelt hier
mede een roi, dat by het muziekonder
wijs ondanks alle vernieuwingen toch
nog sterk in de vaksfeer wordt gedacht,
zo in de geest van: muziekschool Is de
lagere, het muzïeklyceum de middelbare
en het conservatorium de hogere oplèi-
ding. Een andere benadering, waarbij
dus muziek voornamelijk wordt gezien
als één van de vele mogelijke onderdelen
van een totale creatieve vorming (met
opzet gebruiken we hier niet het woord
.scholing), is in Nederland nog nauwe
lijks aan de orde.
Men zal begrijpen, dat (gelet op de
hierboven geschetste situatieer
Inderdaad reden is met nadruk de aan
dacht te vestigen op de hier geciteerde
zin van gedeputeerde staten. Het college
heeft daarmee (al dan niet bewust) een
opvallende en praktische bijdrage gele
verd tot de discussie over de kunstzin
nige vorming van het kind, maar zal
daarbij zeker één of meer weinig ver-
muziekautoriteiten op zijn weg
Niettemin is duidelijk, dat het
consequent doordenken van theorieën
over de kunstzinnige vorming van de
Jeugd er toe leidt, dat allerlei creatieve
mogelijkheden onder één en dezelfde
noemer worden gebracht. Het spelen op
een blokfluit of het samen zingen en
spelen is principieel gezien geheel gelijk
aan het boetseren of
het zich uiten door
is vanmiddag een telefoontje ge
weest dat ons aanleiding geeft in
een bepaalde riehting te zoeken'.
Dat is het enige wat de officier
van justitie te Arnhem, mr J. H.
G. Boekraad gisteravond nog wil
de zeggen over het mogelijke mo
tief van de 35-jarige mevrouw W.
W. O. O.-v. K. (verbijsterende
dorpsbewoners beschrijven haar
als kalm, evenwichtig en zeer in
telligent) uit Millingen die thans
in het huis van bewaring te Arn
hem verblijft na gisterochtend
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG De demissio
naire minister Biesheuvel van
landbouw en visserij heeft zijn
plannen met betrekking tot het
technische onderzoek naar het
verwateren en bewaren van
mosselen gewijzigd. In een brief
aan de tweede kamer deelt de
minister mede, dat Züricheroord
voor het onderzoek niet geschikt
is, omdat het zoutgehalte van
het water daar aan te grote
schommelingen onderhevig is.
Thans heeft de minister een ter
rein gevonden aan de zuidpunt
van Texel, nabij 't Horntje. Hier
zal water van voldoend hoog
zoutgehalte altijd beschikbaar
zijn. aldus minister Biesheuvel
in zijn brief aan de kamer.
Uitdrukkelijk wil de minister
herhalen, dat de wijziging van
de plaats waar de proefnemin
gen zullen worden verricht, de
keuze van het terrein voor de
later te bouwen definitieve ver-
waterplaats in geen enkel op
zicht zal beïnvloeden. De proef
nemingen zullen uitwijzen aan
welke eisen moet worden vol
daan om mosselen bedrijfszeker
te kunnen verwateren en op
slaan en mede aan de hand daar
van zal worden bepaald, welke
terreinen aan de Waddenzee of
buitendijks van de deltadammen
in Zeeland hiervoor in aanmer
king kunnen komen.
Nagegaan wordt of bij Texel behal
ve voor laboratoriumproeven ook voor
proeven op technische schaal vol
doende zoetwater beschikbaar is om
door menging met zoutwater het mi
nimumzoutgehalte te kunnen bepa-
len. Belangrijke bijkomstige voorde
len van dit terrein op Texel zijn vol
gens de minister de onmiddellijke na
bijheid van het nieuwe laboratorium
van het Nederlands instituut voor
het onderzoek van de zee en van de
haven met steigers, welke ten be
hoeve van dit instituut reeds zijn ge
bouwd. Dit kan ook voordelen bieden
voor het in de memorie ran toelich
ting op de begroting voor 1967 aan
gekondigde breed opgezette onder
zoek naar de facto-en. die de produk-
tiviteit van de mosselpercelen in de
Waddenzee bepalen.
De autoriteiten in Friesland zijn, zo
zegt de minister, op de hoogte ge
steld van de redenen, waarom de
oorspronkelijke opzet het onderzoek
te Züricheroord ,te doen plaatsheb
ben, moest worden gewijzigd.
Aan het begin van zijn brief her
innert de bewindsman er aan, dat
destijds de keuze op Züricheroord
was gévallen, omdat het doel van
de proefnemingen in eerste In
stantie is alle factoren af te tas
ten, die bij het verwateren en op
slaan van mosselen een rol spelen.
Daaruit zou moeten blijken aan
welke minimumeisen moet wor
den voldaan om bedrijfszeker op
industriële schaal te kunnen wer
ken.
Schommelingen
Met name bleek in 1963 en 1964 het
zoutgehalte van het water bij Züri-
cherëord aan voldoende grote schom
melingen onderhevig te zijn om de
grenzen, die deze belangrijke factor
(Zie slot pag. 9 kol. 3)
gedood.
,Zy heeft bekend', aldus mr Boekraad,
die daaraan toevoegde dat de vrouw hen
wellicht zó voor een ongelukkige toe
komst heeft willen behoeden. Bekend is
intussen ook dat de vrouw reeds een in
reisvisum had voor Zuld-Afrika, waar
haar man sinds ongeveer een jaar een
schoenenbedrijf had opgebouwd. ,Zij had
met haar kinderen passage geboekt voor
een vliegtuig van .Trek Airways', dat op
14 januari 196" van Luxemburg naar Jo
hannesburg zou vertrekken.
Het technische onderzoek was gister
avond voltooid, aldus de officier van jus
titie. Dit omvatte onder meer de sectie
door prof Froentjes en dr Zeldenrust. De,
vijf stoffelijke overschotten waren toen
overgebracht naar het ziekenhuis te N"
megen. In de loop van de middag was
vrouw reeds onderworpen aan een psy
chiatrisch onderzoek. ,Een voorlopig on
derzoek', aldus mr Boekraad, die over de
uitslag ervan geen mededelingen kon
doen.
KillJH
middel van verf. Het
Orff-instrumentarium
van een muziekschool
is in principe van de
zelfde orde als een bonk boetseerkle:.
Alleen we zeiden het reeds tot dit
doordenken is men met name in de sec
tor muziekonderwijs over het algemeen
nog niet gekomen. Zo gezien kan Zee
land dus in de toekomst een boeiend
experiment gaan opleveren, nu gedepu
teerde staten er blijk van geven twee
bestaande instituten te willen samen
voegen. Overigens zal daarbij niet over
het hoofd gezien kunnen worden dat een
muziekschool (of beter: de muziekafde
ling van een breder opgezet vormings
instituut) per definitie moeilijker te han
teren is dan de óverige afdelingen.
Boetseren, tekenen en schilderen kunnen
immers veel beter in klassikaal verband
worden gegeven dan het instrumentale
onderwijs. Kwantitatief zal derhalve de
muzieksector van een dergelijk alge
meen instituut altijd de meeste aandacht
(en vermoedelijk ook: de grootste bij
dragen kosten) vergen. Maar dat is nu
juist een van die punten, die in de prak
tijk getoetst zouden moeten worden.
Alles bijeengenomen is er na deze me
dedeling van gedeputeerde staten
Het gruwelijke gebeuren was tot veriaiie i-eden de ontwikkeling in de toe-
in de ochtend van gisteren te Millin-komst van de Zeeuwse muziekschool en
raj., 771*■- J van het Instituut voor kunstzinnige vor
ming met belangstelling te volgen. F>-
kan inderdaad een belangwekkend ex
perimenteel instituut ontstaan, waar het
kind vanaf het eerste moment alle mo
gelijkheden krijgt zich creatief te ont
wikkelen. Voor net echter zover zal zi n
zullen er nog heel wat obstakels moet
worden opgeruimd, niet alleen in Zc
land. maar ook daarbuiten. Om het e<r
oneerbiedig te zeggen: de weg naar h
subsidiërende) Den Haag is geplave
met de theorieën van belangrijke muzie' -
autoriteiten. En breng daar maar eer
een nieuwe bestrating aan
Geheel kalm
(Zie slot pag. 3 kol. 2)
Nobelprijswinnaar
Debije overleden
ITHACA (NEW YORK) (REUTER)
Professor P. J. W. Debije, die in Neder
land werd geboren en in 1935 de.Nobel-
prys in de chemie kreeg, is na een lang
durige ziekte op 82-jarige leeftijd ln de
Verenigde Staten overleden.
De Nobelprijs werd hem in 1936 ver-i
leend voor zijn studie van het gedragI ANCHORAGE, ALASKA (I PI) Prc-
van zouten in oplossing aan het Keizerj sident Johnson is gisteravond 19.30 uur
Wilhelm Instituut in Berlijn. In 1939jonze tijd uit Anchorage in Alaska naar
emigreerde hij uit Duitsland naar de Washington vertrokken voor de laatste
Verenigde Staten. etappe van zijn reis door Zuidoost-Azië.
Johnson op weg
naar Washington
