PROVIRCfALE ZEEUWSE COURANT
WANDELING IN RUIMTE
BEKORT
NS maakte maidentrip' naar het Sloe
Verbalisering bij
aanrijdingen sterk
vereenvoudigd
Mutaties
in China
Vorster is premier
van Zuid-Afrika
ASTRONAUT GORDON SNELLER UITGEPUT DAN WAS VERWACHT
Ster van Lin Piao
rijst zeer snel
In buitenland
weinig
enthousiasme
Diagnose
Zaak-Smallenbroek
dient as dinsdag
DERTIEN IS
VORSTERS
GELUKSGETAL
ONTSLUITING TE LAND EN VIA HET WATER VOLTOOID'
Sloelijn betekent
redding van oude
ringlijn Beveland
209e jaargang - no. 215
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 14 sept. 1966
Burgemeester
op de vuist
Pagina 3
itingon, Walilrial S8-60, tel.
HOUSTON. Zo zul astronaut arbeid niet gaat draaien als gevolg
Richard Oordon tijdens zijn ruimte- van het ontbrelcen van awntreh-
wandeling' met de speciale atUoma- ki/ngskraehit en luchtweerstanvd: Al-
tische rnoerslewtel werkjes verrleh- leen dit apparaatje heeft ongeveer
ten. Dit instrument is zo geconstru- een miljoen gulden gekost,
eerd, dat de ruimtevaarder bij zijn
KAAP KENNEDY (AFP-RTR) Snelle uitputting is er gisteren
de oorzaak van geweest dat de Amerikaanse ruimtevaarder Richard
Gordon zijn verblijf buiten de .Gemini-ll' drastisch heeft moeten be
korten.
Spoedig nadat hij de cabine om 15.44 uur (Nederlandse tijd) had ver
laten, deelde de 36-jarige marine-officier zijn commandant Conrad en
de controle op aarde mee, dat hij wilde rusten; Conrad, de controle en
televisiekijkers in de Verenigde Staten konden de zware, stotende
ademhaling van de ruimtewandelaar horen.
Het controlestation te Kaap Kennedy deelde mee dat Gordons hart
slag was gestegen tot 162 per minuut. De hartslag van Conrad had
toen een tempo van 120 slagen.
Na zestien minuten was Gordon
terug in de cabine, waar hij in het k
geopende luik bleef staan om het stlHiSMttk.
na een kwartier nog eens te pro- rjjMMHBBhtMii.!G>1i3
beren. Tijdens de eerste poging vv'^
rustte Gordon korte tijd op de JwHeIBIMi
neus van de cabine, waar deze be
vestigd is aan de ,Agena'-doelra-
ket. ,Ik rijd als een cowboy', zo
merkte hij op.
By de tweede poging meldde Conrad
aan de aarde: ,Blck heeft zoveel zweet
in zjjn rechteroog dat hy niets kan
zien'. Het venster in Gordons helm was
geheel beslagen en 44 mimiten nadat de
ruimtewandelaar zijn luik had geopend
werd het experiment opgegeven en kreeg
Gordon opdracht terug te keren.
Tijdens zijd korte verblijf buiten de ca
bine heeft Gordon kans gezien enkele
van de voorgenomen handelingen uit
te voeren. Zo overhandigde hij aan Oon-
rad een instrument waarmee ruim test of
werd opgevangen, dat op aarde zal wor
den onderzocht. Ook maakte hij een 30
nieter lang koord, dat aan de doelraket
bevestigd was, vast aan de Gemlni-ll'.
Voorts bevestigde hij nog een camera
op de huid van de cabine, waarmee zijn
werkzaamheden zouden worden vastge
legd. Er is van deze camera geen ge
bruik gemaakt.
Richard Gordon heeft geen gebruik
gemaakt van zijn .ruimtepistool', waar
mee hij zach door de ruimte zou bewe-
in en ook de elektrische moer sleutel,
e de reactie moet opvangen bij het
vast- en losdraaien van moeren, werd
niet gebruikt.
KAAPSTAD, LONDEN (Rtr, AFP).
Minister Balthazar J. Vorster is gisteren
met algemene stemmen gekozen tot pre
mier van Zuid-Afrika- Hij
moorde premier Verwoerd
Zijn verkiezing geschiedde op een bijeen
komst van 163 leden der regerende na
tionale partij, die daarvoor slechts vijf
minuten nodig hadden. Schoeman, de
minister van vervoer en de enige, die
ook in aanmerking kwam om premier
te worden, trok zich terug toen bleek,
dat hij tegen Vorster geen kans had.
Vorster verklaarde, dat hij de politieke
koers van zijn vermoorde voorganger zal
voortzetten. Hij hield een kort toespraak
op de trap van het parlementsgebouw,
waarvoor zich enkele duizenden mensen
hadden verzameld. Talrijke politieman
nen hielden een oogje in het zeil. De
nieuwe premier riep op tot eenheid tus
sen de Afrikaans- en Engelssprekende
bevolkingsgroepen van Zuid-Afrika. La
ten wij onze geschillen hebben, doch
laat ons het land dienen als nooit tevo
ren, zei hij. Vorster sprak eerst in het
Afrikaans en vervolgens in het Engels.
Meer rast
MET INGANG VAN I JANUARI 1967
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG Met ingang van 1 januari 1967 zal de politie in het
hele land bij aanijdingen volgens uniforme richtlijnen van de minister
ran justitie gaan optreden. Er zijn voorschriften opgesteld in welke
gevallen altijd proces-verbaal moet worden opgemaakt. Ook met be
trekking tot het wel of niet verbaliseren in geval van aanrijding of
geconstateerde strafbare feiten gaan voor het hele land dezelfde nor
men gelden.
Dood of enig beduidend lichamelijk
letsel het gevolg is,
Ben vermoeden bestaat van overtre
ding van de artikelen 26 en/of 30
en/of 37 van de wegenverkeerswet
(reap, rijden onder invloed, doorlijden
na een aanrijding, joyriding) en/of
wanneer een gestolen voertuig bij de
aanrijding is betrokken,
Naar het oordeel van de politie aan-
HONGKONG (UPI) De Chine
se communistische partij heeft een
nieuw politiek bureau gekozen en
vier trouwe partijgangers uit hun
functie van vice-voorzitter onthe
ven, aldus politiekewaarnemers.
Op grond van berichten van het officiële
Chinese persbureau Nieuw China zijn de
waarnemers tot de slotsom gekomen
dat de minister van defensie, Lin Piao,
thans de enige vice-voorzitter van de
partij is, hetgeen zijn opkomst als de
vermoedelijke opvolger van de bejaarde
voorzitter, Mao Tse-Toeng, onderstreept.
De afgezette vice-voorzitters zijn pre
mier Tsjoe En-Lai, president Lioe Sjao-
Tsji, Tsy Teh en Tsjen Toen.
Het verlies van deze hoge partijfunctie
betekent voor president Lioe Sjao-Tsji
beslist een politieke achteruitgang. Maar
de waarnemers geloven niet dat Tsjoe
En-Lai's reputatie erdoor is geschaad.
Tsjoe wordt algemeen beschouwd als
China's begaafdste staatsman en diplo
maat.
Sinds medio augustus had men reeds
vermoed dat het centrale comité een
nieuw politiek bureau had gekozen en
mutaties in de topleiding van de partij
had aangebracht tijdens zijn recente ple
naire vergadering.
genomen kan worden, dat de schade
aan een auto minstens duizend gul
den of aan een motor, scooter of
brommer minstens tweehonderd gul
den bedraagt,
Bij de aanrijding een dienstvoertuig
van rijks- of gemeentepolitie of een
(Zie slot pag. 3 kol. 4)
Kort voor Gordon de cabine verüet, was
de tyd die hij in do ruimte zou door
brengen vertengd van 107 tot 115 minu
ten om hem meer rust te gunnen.
Men had met de vermoeidheid rekening
gehouden, maar men had niet verwacht
dat hij reeds zo snel uitgeput zou ra
ken.
Uit vorige proefnemingen is gebleken
dat het verrichten van werkzaamheden
in de ruimte uitermate vermoeiend is.
Ook Gordons voorgangera kregen een
versnelde hartslag. transpireerden
zwaar, en hadden te kampen met slecht
zicht als gevolg van het beslaan van
de vensters in de helm.
8EABR00K, Texas: mevrouw Jane
Conrad mot haar 9-jarige zoon
Tommy nu de succesvolle lancering
van de Gemini 11.
De ruimtevaarders kregen van de NASA 'nninnnnnnni,nnnnnnnnnnnnnnnn'nnnnnniiin
twee uur om uit te rusten van de ver
moeienissen. Na hun maaltyd zullen zij I zou Conrad de motor van de Agenaraket
aan slapen. ontsteken om zich naar 1392 Ion hoogte
'andaag om 7.57 uur Nederlandse tydlte begeven.
TERUGKEER GEMINI OP TV
HILVERSUM (ANP). Nu de lancering van ruimtevaartuig Gemini-ll
is geslaagd fa de terugkeer van de capsule op morgen (donderdag) vast
gesteld. De Amerikaanse televisie verzorgt hiervan een rechtstreekse re
portage, die via de communicatiesatelliet Early Bird naar Europa wordt
gerelayeerd. Dexe reportage wordt door de NTS eveneens rechtstreeks
overgenomen van 14-30 tot 15.30 uur op Nederland L
Oude beleid wordt voortgezet
gelden zal i
uitgebreide
Bö
Teleurstelling
De grote vraag ln de hoofdsteden
van de wereld was gisteren ln hoe
verre Vorsters verkiezing gevolgen
zal hebben voor de politiek van Zuid-
Afrika. Ih de Afrikaanse landen be
staat onverholen teleurstelling. Zo
schreef de onafhankelijke East Afri
can Standard, een in Kenia verschij
nend blad, in een hoofdartikel onder
de kop .Zuidafrikaanse Hitier' dat
Zuid-Afrika door Vorster als op
volger van de vermoorde premier
Verwoerd te kiezen de weg heeft
fekozen van .suprematie van het
lanke ras'. Volgens het blad zal .op
het hele Afrikaanse continent moei
lijk een man gevonden kunnen wor
den die cr op rassengebied extreme
denkbeelden op nahoudt, hardnekki
ger naar dogmatische opvattingen
handelt en zekerder is van de juist
heid van zijn overtuigingen'. Zuid-
Afrika zal eens ,de dag betreuren
waarop deze weg werd gekozen om
dat deze tot nog meer racistische
onderdrukking zal leiden en onver
mijdelijk zal uitlopen op een conflict'.
De Keniase minister van defensie, dr
Njogore Moengal, zei tot verslaggevers
te hopen dat Vorster de apartheidspoli
tiek zal opgeven .anders volgt alleen
maar de ene ramp op de andere'.
Rhodesië
In Londen gaat de meeste aandacht uit
naar de houding van de nieuwe Zuid
afrikaanse premier jegens Rhodesië. Ge
menebestkringen verwachten geen prin-
JOHN VORSTER
cipiële verandering in Zuid-Afrika's po
litiek, zoals die was onder Verwoerd,
die weigerde aan de sancties tegen het
blanke minderheidsbewind van Ian Smith
deel te nemen. Op de lange duur zouden
evenwel wijzigingen in accent en tac
tiek mogelijk zijn. Afgewacht dient te
worden of Vorster het blanke bewind
in Rhodesië openlij leer gaat steunen, al
dus deze kringen.
Het onafhankelijke Parij.se blad Le
Monde ziet in Vorsters verkiezing ,een
verharding van Pretoria's politiek', die
een explosieve situatie binnen Zuid-
Afrika dreigt te scheppen. De .Zuidafri
kaanse steun aan Rhodesië zal' volgens
het blad vermoedelijk een officiëler ka
rakter krygen en van grotere omvang
worden.
(Van onze Haagse redactie)
DEN HAAG Oud-minister van
binnenlandse zaken J. Smallen-
broek zal dinsdagmorgen 20 sep
tember tien uur terecht moeten
staan voor het Haagse kantonge
recht, zulks naar aanleiding van
de door hem veroorzaakte aanrij
ding op vrijdagavond 15 juli in de
Haagse woonwijk .Marlot'.
Volgens de gisteren uitgebrachte dag
vaarding zal de heer Smallenbroek
overtreding van artikel 25 van de we
genverkeerswet ten laste worden ge
legd. Daarop staat een maximumstraf
van duizend gulden boete of drie maan
den gevangenisstraf.
KAAPSTAD (UPI). In Kaap
stad wordt beweerd dat het ge
luksgetal van de gisteren, 13 sep
tember, tot premier van Zuid-
Afrika benoemde B. J. Vorster 13
is. Hij Is het 18de kind en werd
geboren op 18 december 1915. Hij
heeft sinds 13 jaar zitting in het
parlement terwijl hy als 13de op
de lijst der kabinetsoudsten staat.
Ir* de begrafenisstoet van zijn
voorganger, de vermoorde dr Hen
drik Verwoerd, reed zijn auto op
de 13de plaats. Bij hét golfspel,
dat naast politiek zijn grootste
belangstelling heeft, is zijn strui
kelblok 13.
WLISSINGEN-OOST Eeii
feesttreintje met autoritei
ten eu genodigden aan boord
heeft gisteren de eerste officiële
rit gemaakt naar de Sloehaven.
Het tochtje betekende zoveel als
de ingebruikname van de in re
cordtijd gereedgekomen spoor
lijn naar en over de haven- en
industrieterreinen in Vlissingen-
Oost.
De !yn is een aftakking van de oude
ringlyn door de Zak van Zuid-Beve
land. In totaal is er 9000 meter nieu
we rails aangelegd, waarvan 6600
nieter in het industriegebied zelf. In
de toekomst kan een verdere uitbrei
ding van het aantal sporen worden
verwacht, terwijl ook de spoorweg
verbinding VlissingenVllssingen-
Oost nog steeds op het programma j
staat.
Doel van de treinrit was gisteren I
het zes hectare grote terrein van Bil- f
liton M T, waarop gebouwen en g
installaties in snel tempo van de g
grond komen. Behalve twee personen- f
rijtuigen itrelk het met de nation
en Zeeuws» vlag getooide dieselloco
motief j« namelijk ook een tankwagen
met de eerste lading voor dit chemi-
sohe bedrijf. En vandaar ook dat het
(gratis) spoorkaartje, dat de inzit
tenden van de feesttrein uitgereikt
kregen, niet alleen melding maakte
van de eerste trein Nieuwüorp-Vlis-
singen-Oost, maar ook van de aan
voer van de eerste wagen naar de
Biilliton M T Corporation. En het
was daarom dat de heer P. G. V.
Heukenstfeldt Jansen, adjunct-direc
teur van Billiton M T, na afloop
van de treinrit, niet alleen sprak van
een belangrijke dug voor de provincie
Zeeland en de Nederlandse Spoorwe
gen', maar ook van ,een feestdag
voor Biilliton'.
Ook Ze elands commissaris mr J. vhn
Aartsen (voorlopte voorzitter van het
havenschap Vlissingen io) toonde
zich uitermate ingenomen met het
gereedkomen van de Sloelijn. ,Voor
wat de verbindingen betreft zijn we
nu te land en ter zee voorzien', zei
hij, wat er nu nog mankeert is een
verbinding door de lucht..-.../
Dt aanleg van de spoorlijn naar het
Zuid-Sloe is maar Juist op tijd geko
men om het voortbestaan van al
thans een deel van de uit 1927 da-
Hier de trein, die gisteren de eerste
officiële rit maakte naar de Sloe
haven. Het betekende de ingebruik
name van de spoorlijn naar en over
de haven- en industrieterreinen in
Vlisshtgen-Oont.
(Foto PZC)
torende 43 kilometer lange rirglijn
door Zuid-Bevelfind te verzekeren.
Mr J. P. A. van Ballengoojjen de
Jong, chef exploitatie van het district
zuidwest van de Nederlandse Spoor
wegen, vertelde dat de ringlijn op de
nominatie stond om na 1972 te wor
den opgedoekt. In dat jaar loopt de
concessie af.
De betekenis van de ringspoorlijn, die
tot 1932 gebruikt werd voor perso
nenvervoer, is na de oorlog gestadig
teruggelopen. Weliswaar is hij voor
goederenvervoer nog steeds in ge
bruik, -maar de frequentie daalt
voortdurend. ,De Sloelijn betekent ln
ieder geval de redding van het ge
deelte Goes-Nieuwdorp', aldus de heer
Van Ballengooijen de Jong die het
overigens niet onwaarschijnlijk acht
te dat het resterende deel nog eens
een functie zou krijgen als onderdeel
van een deltaspoorlijn of een verbin
ding over/onder de Schelde.
De heer Van Ballengooijen de Jong
feliciteerde behalve provincie (,het
stuwende initiatief van de vroegere
commissaris De Casembroot') erTha-
venschap io, ook het spoorwegbouw
bedrijf ,die ongelooflijk snel een lijn
hebben gelegd door deze rimboe'. De
opdracht tot aanleg van de Sloelijn
kwam in mei van dit jaar. De plan
nen dateerden al van 1960. De eerste
2400 meter rails kon men aanleggen
op een baanlichaam dat gereed was
gemaakt door provinciale waterstaat.
(Zie slot pag. 2 kol. 6)
i Nederland een
studiecom
missie zó snel en zo degelijk
hebben gewerkt als de .Com
missie Nederlandse Scheeps
bouw 1965'. Over het rapport
van deze commissie hebben
wij uitvoerig bericht in de PZC van gis
teren. De commissie werkte inderdaad
snel: op dertien september van het vorig
jaar werd zij geïnstalleerd en eind juni
jongstleden werd het rapport reeds af
gesloten. En welk een degelijk rapport:
er ligt nu een uitgebreid werkstuk op
tafel, waaraan meer dan zestig deskun
digen hebben meegewerkt, een vrijwel
[sluitende verkenning van de huidige
[situatie van de in moeilijkheden geraakte
'Nederlandse scheepsbouw. Een grondige
.doorlichting met als resultaat een rönt
genfoto, die een aantal nare defecten
[scherp aantoont- Maar gelukkig, er is
nog hoop voor de patiënt: ,Wij zijn
[tot de overtuiging gekomen, dat er wel
'degelijk bestaans- en toekomstmogelijk-
I heden voor de Nederlandse scheeps-
[bouw zijn', aldus deelt de commissie
mee. Hoe deze mogelijkheden zijn te
verwezenlijken geeft zij eveneens aan
iin een tiental zakelijk-geformuleerde
aanbevelingen. Maar bij het lezen daar
van is de "conclusie haast onvermijde
lijk, dat de uitvoering in de praktijk
niet over de hele linie eenvoudig zal
zijn. Integendeel.
de maatregelen, door de eommis-
ie voorgesteld, zijn drie groepen
betrokken: de scheepsbouw zelf, de
overheid en tenslotte derden. Maar een
groot deel van het maatregelenpakket
vormt één geheel, de onderdelen zijn
op elkaar afgestemd. Zo is er bijvoor
beeld een nauwe samenhang tussen be
paalde voorstellen, die de scheepsbouw
zelf betreffen, en faciliteiten, welke van
de overheid worden verwacht. Ook het
onderwijs en kredietverlenende instan
ties zijn in dit geheel opgenomen, zo
dat voor de uitvoering van de aanbeve
lingen er een nauwe
samenwerking nodig
is tussen alle sec
toren, die bij dit
pakket zijn betrok
ken. Het vinden van
deze samenwerking lijkt ons heel wat
moeilijker dan het tot stand brengen van
dit rapport. Voor het laatste heeft men
genoeg aan een stel knappe figuren,
wier werk aan de top bekwaam moet
worden gecoördineerd, zoals kennelijk
de werkwijze van deze commissie is ge
weest. Voor het in de praktijk brengen
van de conclusies evenwel is heel wat
meer nodig: bereidheid met name tot
een vérgaande samenwerking tussen
concurrerende bedrijven, het opgeven
van eigen belangen ter bereiking van
een groter gemeenschappelijk belang.
Voort3 zal in de overheidssfeer nodig
zijn bijvoorbeeld het afwegen van even
tuele faciliteiten voor de scheepsbouw
tegen de belangen van andere bedrijfs
takken- Dat alles moet met beleid en
tact op gang worden gebracht. Aldus
gezien is het rapport te vergelijken met
een omvangrijke, kundig neergepen-
seelde letter A, waarbij echter de rest
van het alfabet nog moet volgen. Daar
zal heel wat wijsheid, overleg en beleid
voor nodig zijn.
KTiemand, die dat beter heeft ingezien
dan de commissie zelf. Nodig is
w zegt het rapport .de bereidheid
van allen, die bij de scheepsbouw zijn
geïnteresseerd, hun medewerking te
verlenen'. Om deze bereidheid te stimu
leren wordt nu gesuggereerd een .col
lege voor de scheepsbouw' in te stellen,
terwyl daarnaast een mogelykheid van
overleg in breder kring wordt voorge
steld. Het komt er in feite op neer, dat
het werk van de commissie moet wor-
•rtgezel door een speciaal col
lege, dat de suggesties die nu op tafel
liggen, nader in praktyk dient te bren
gen. Een zakelijk voorstel: het forme
ren van een kleine groep, die de weg
naai' de praktyk moet banen. Het is
te hopen, dat de Nederlandse scheeps-
bouwwereld daaraan alle medewerking
geeft. Deze scheepsbouw heeft namelijk
met de presentatie van dit rapport
zichzelf een grote verplichting opge
legd. Indien immers deze bedrijfstak
(of belangrijke onderdelen daarvan)
zelf in gebreke zou blijven als het gaat
om de uitvoering van de aanbevelingen,
dan zou hij aldus elk recht van spre
ken verbeurên. De komende jaren zullen
wat dat betreft een belangrijke toets
steen vormen: is de scheepsbouw bereid
alles te doen om zijn structuur te ver
beteren? Of heeft de patiënt alleen
maar meegewerkt aan het stellen van
de diagnose?
Op één punt heeft het rapport ons
enigszins verbaasd, omdat het ons
op dat bewuste punt niet in overeen
stemming lijkt met de eigen aanbeve
lingen. We bedoelen de interne .publie
relations'. Er worden daarover belang-
ekkende dingen gezegd, alsook over
de .broodnodige' verbetering van het
arbeidsklimaat. Vandaar wellicht, dat
een samenvattende en goed geredigeerde
brochure over het rapport is gemaakt
voor de werknemers van de werven.
Tot zover is alles in orde. Maar nu
wordt in het rapport (overgenomen in
de brochure voor de werknemers) ge
suggereerd, dat tempo en werkwijze
van bijvoorbeeld Zweedse en Japanse
arbeiders hoger en beter zouden zijn dan
de Nederlandse werkers. Als dat
zou wezen, moet dat inderdaad dui
delijk en scherp gezegd worden, voor
zien van een onweerlegbare bewijsvoe
ring. In het rapport echter is sprake
van een opvatting, die niet exact en
allerminst voldoende wordt gemotiveerd,
maar voor een deel op ,een indruk' van
de commissie blijkt te berusten. Naar
ons gevoel zit hier een tegenstelling:
enerzijds pleiten voor betere verhoudin
gen, voor een beter arbeidsklimaat en
een betere organisatie en planning,
bewijs suggereren, dat in het buiten
land harder wordt gewerkt. Uit een
oogpunt van interne .public relations'
zo duidelijk in het rapport voorgestaan
had men een zorgvuldiger redactie
van deze paragraaf mogen verwachten.
Aan de andere kant: de voorzitter van
de Algemene Nederlandse Metaal Be-
drijfsbond zat in de commissie, hij zal
het er dus wel mee eens zijn. Overigens
gaat het hier om een detail: de eind
indruk van dit rapport is, dat hier een
knappe diagnose is gesteld. Nu wachten
op de therapie.
Koorddanser valt
20 meter diep
AVIGNON (RTR) Een SO-jarige
Duitse koorddanser te in Pertuis bij
Avignon ran een op twintig meter hoog
te gespannen draad te pletter gevallen.
Hij liep over het koord schuin omhoog
naar een kerktoren en had bijna het
eind bereikt toen hij zijn evenwicht ver
loor. Hij maakte deel uit van de ,Orso-
la'-groep.