boeiend werk in archief
MOEDERS KIEZEN VAAK
SAAIE KINDERKLEDING
MINI-BOOTJE'
ARCHIEFSCHOOL
VOEDINGSBEWUST
OP BROOD UIT
Zeg
het met
bloemen
WORSTJES
WASSEN EN
DROGEN
LUIERS
Vrijdag 2 september 1966
(ADVERTENTIE)
2 september
Een stok natnor
in miniatuur
Planten hebben iets menselijks. Ze
leven in hun eigen stijl en schenken
bij voldoende 2org véél genoegen. En
er zijn zoveel soortenl De prijs valt
erg mee; de voldoening - bij gever en
ontvanger - is groot.
Van kleine borrelworstjes (In blik en
glas te koop) is een aardige varia
tie op bet thema .kebab' te maken.
Rijg de worstjes aan satépennem, om
en om met rolletjes bacon en kleine
tomaatjes. Bestrijk worstjes en ba
con met wat olijfolie en laat de ke
babs zachtjes roosteren op een saté-
rooster of onder de grill. Prik voor
het opdienen aan de punt nog een
zuur uitje en een olijf.
Bij de nationale federatie voor huis
houdelijke en gezinsvoorlichting. Van
Speykstraat 19, Den Haag, is een ge
wijzigde druk te koop van de folder
,De wasmachine'. Deze brochure
heet nu .Wassen en drogen' en be
vat gegevens over diverse typen was
machines, hun eigenschappen en be
paalde kenmerken waarop bij aan
koop moet worden gelet. Ook centri
fuges en andere droogapparaten wor
den in de brochure behandeld. Liefst
vier instanties hébben aan de samen
stelling en uitgave meegewerkt: het
centraal bureau van de vereniging
van directeuren van elektriciteitsbe
drijven in Nederland, de Nederlandse
vrouwen elektriciteltsvereniging, de
stichting voor huishoudelijke voorlich
ting ten plattelande en de nationale
federatie voor huishoudelijke en ge
zinsvoorlichting. De brochure kost 35
cent (gironummer van de federatie:
30 56 41).
Een nieuw soort luier van Neder
lands fabrikaat heeft van de Neder
landse Vereniging van Huisvrouwen
het predikaat .Gouden Keurmerk'
gekregen. De luier heeft extra-ver
sterkte randen die «het attribuut
meer weerstand geven tegen de for
se dagelijkse speldeprikken, en te
gen de slijtage die wasmachine en
centrifuge op hun geweten hebben.
De randen van de luiers, zo heeft
de fabrikant ontdekt, hebben name
lijk het meest te verduren bij het
mechanisch wassen. De nieuwe lui
er komt onder de naam jorzolino-
baby" in twee uitvoeringen op de
Europese markt: in hydrofiel voor
de pasgeborenen en in piqué voor
wat grotere baby's. De winkelprijs
van beide soorten is 1.60 per stuk.
(ADVERTENTIE)
Boven in het stadhuis te Goes is het
domein van een jonge Zeeuwse
vrouw: mejuffrouw A. J. van Heinin
gen, jongste archivaresse van Ne
derland.
Nou, dat is niet helemaal waar'
glimlacht mejuffrouw Van Heinin
gen, ,er zijn meer jonge archivares-
seSi maar zij werken nog in onder
geschikte functies'.
Maar al met al zit ze daar: 23 jaar,
hoofd gemeentearchief Goes.
Hoe het zo gekomen is? Met een
licht schouderophalen vertelt ze zich
van kindsaf tot de geschiedenis en
het archiefwezen aangetrokken ge
voeld te hebben. Nadat ze het gym
nasium aan het christelijk lyceum in
Goes doorlopen had, ging ze dan
00k geschiedenis studeren aan de
vu te Amsterdam. Na drie jaar
kreeg zij echter een ongeluk, waar
door zij een half jaar uitgeschakeld
was, toen hakte ze de knoop door
en dook op eigen houtje de archief
wereld in. Juli 1964 kwam zij stage
lopen in Middelburg, in juni 1965
slaagde ze voor het archivarisexa-
men en sinds september '65 zit zij
dan in Goes.
Overigens werkt mejuffrouw Van
Heiningen ook voor het Waterschap
Zuid-Beveland en voor het archief
in Tholen (wat dat laatste betreft:
druk, heel erg druk in verband met
het 600-jarig bestaan van Tholen).
Er wordt weieens beweerd dat alles
wat met het archiefwezen te maken
heeft, saai is. Mejuffrouw Van Hei
ningen is het daar helemaal niet
mee eens. ,Tlc wil de mensen eens
duidelijk maken dat archivarissen
beslist geen stukjes perkament zijn.
Wij hebben als ieder ander ook be
langstelling voor andere zaken En
het werk is juist leuk. afwisselend
en boeiend, je komt in contact met
de maatschappij van vroeger, je leest
en leert van mensen, van het léven,
het is dus helemaal geen saai of
doods werk.'
Ter illustratie vertelt zij een voor
val uit de geschiedenis van het wees
huis. Naast het Burgerweeshuis
De Amsterdamse ontwerpster Ilon
Cornelissen ontwierp deze overgooier
■met grappig rug decolleté, gemaakt
uit terlenka in een oranje-blauw-geel
ruitje. Onder deze overgooier in A-
lijn wordt een effen bloesje met rug-
stuiting gedragen.
Het ABC van de schocnenmode
voor komende winter is zo
simpel mogelijk. Schoenen met
brede ronde neuzen met daarbij
orede ronde hakken en schoenen
met vierkante neuzen, gecombi
neerd met vierkante hakken. Dat
s wel het voornaamste beeld, ge
realiseerd in fijne leersoorten in
veel kleuren, met slechts weinig
garnering. Het wordt dus .gemak
kelijk lopen', zoals wij dat al en
kele seizoenen hebben kunnen
ioen. Wat dal betreft is er geen
nieuws onder de winterzon.
Nieuw is wel de .mini-bootie',
een opmerkelijk schoentje dat
van voren laag is uitgesneden
maar aan de achterkant tegen de
enkel oploopt en over de wreef met
bandjes wordt gestrikt. Bata In
ternational liet ze dezer dagen tij
dens de herfstshow zien, uitge
voerd in soepel chevreauleer en
geverfd in allerlei kleuren. Ze zijn
er ook in goud- en zilverleer. Wie
onmiddellijk door de kniecn gaat
voor de mini-bootie kan er dus
mee lopen van t vroegste koffie-
uurtje tot hot laatste avonduur'
Strikken, rozetten en gespen wor-
len nog steeds gebruikt als een
voudige en enige garnering van
rechte pumps in comfortabel mo
id. Naast een doorsnee hakhoog-
:e van ruim drie centimeter loopt
1e hak nog wel eens Oit tot een
ïoogte van een centimeter of zes.
Voor de sportieve vrouw: moccas-
sins en wandelschoenen, gemaakt
uit suède, hunting of kalfsleer en
voorzien van handgenaalde zolen
in crêpe of leer. Voor dagen van
felle kou: laarzen die het been
tot de knie bedekken. In wit en
allerlei felle kleuren zijn er spe
ciale regenlaarsjes.
Zwarte lakschoenen worden ook
in het seizoen 1966-1967 weer
gedragen. Zwart lak wordt boven-
:lien gecombineerd met leer in de
kleuren bordeau, bruin of beige.
Molières worden hoog op de wreef
met dunne vetertjes gesloten Voor
wie het zéér bijzondere wil, heb
ben de vooraanstaande schoenen-
hulzen modellen van bekende mo
deontwerpers.
Bata International brengt onder
meer een serie .haute chaussure'
van Jacques Heim. En zowel uit
[•'rankrijk als uit Italië komen for
se tassen, petten en hoedjes in
allerlei leersoorten, te combineren
met het gekozen winterschoeisel.
Op de foto:
Schoenenmode voor het seizoen
ln6R-1967: een bottine van chevre
auleer, met hoog-oplopend voor
blad en een rechte dikke hak van
ruim vijf centimeter hoogte. Een
smalle bies in contrasterende
kleur is de enige garnering. Bata
International importeert dit model
van de Parijse modeontwerper
Jacques Heim.
stond het Oudeliedenhuis. Het be
hoorde tot de taak van de oudere
meisjes uit het weeshuis dit oude
mannenhuis schoon te houden. De
(oude) bewoners interesseerden zich
echter meer dan oppervlakkig voor
die meisjes en hun houding was zo
danig, dat de meisjes uit protest een
hele oproer ontketenden, waarbij zij
al het beddegoed op de binnenplaats
smeten.'
Een andere geschiedenis: ,De heer
Pieter Rimland (naar wie het Rim-
landplein is genoemd) verklaarde het
weeshuis tot erfgenaam, op voor
waarde dat alle wezen, vanzelfspre
kend in plechtig zwart gestoken, ach
ter zqn baar zouden lopen. Dat ge
beurde en klaarblijkelijk was dit zo
een indrukwekkend gezicht, dat er
prompt meer dergelijke aanbiedingen
volgden. Men heeft het verder afge
wezen.'
Maar ook het gemeentearchief van
Goes levert mooie staaltjes op. Zo
werd in 1777 na de restauratie vam
het stadhuis een diner aangeboden
aan de raadsleden met hun dames;
ook het publiek werd uitgenodigd...
de laatsten echter om de kunstwer
ken van de suikerbakker te bekij
ken...
Geharrewar
,In de notulen blijkt wel dat men
vroeger in de raadzaal geen blad
voor de mond nam. Axel en Terneu-
zèn konden er ook wat van. Deze
twee plaatsen waren gedurende eni
ge tijd de emge steden in de staat
Vlaanderen ,diê niet in Spaanse han
den waren. Daarom was dit zoge
naamde committimusgebied een
voorpost van de staat Zeeland. De
rekeningen in het commitimusgebied
werden dan ook ieder jaar door een
deputatie van de staat van Zeeland
gecontroleerd of .gehoord'. Axel en
Terneuzen hadden ieder wél een
eigen stadsbestuur, en ieder jaar was
er trammelant wie de kosten van
de ontvangstdiners en dergelijke
moest betalen. Er werd besloten dat
Axel het ene jaar, Terneuzen het
andere jaar de kosten zou dragen,
maar ook dit liep spaak. In bloem
rijke taal betichtte men elkaar van
bedriegerij en onderkruiperij, rustige
avondjes waren het ook niet! En
de controverse tussen deze steden
bleef bestaan. Zo bezocht de magi
straat van Terneuzen zijn collega in
Axel eens om zich over deze toe
standen te beklagen. Hij werd .ge
woon' het huis uitgeschopt!
.Dergelijke dingen kom je tegen,
want als archivaris onderzoek je de
toestand van vroeger: vaak in op
dracht van bijvoorbeeld een am
bachtsheerlijkheid. maar ook wel op
eigen initiatief. En als je dan iets
van belang hebt, hoort het, geloof
ik, ook bij je taak het te publiceren;
Ik vind een van de belangrijkste on
derdelen van mijn beroep: het toe
gankelijk maken van het archief voor
anderen. Meer en meer wordt de
educatieve taak op de voorgrond ge
plaatst. Ik geloof dat dit heel be
langrijk is, als we bij de jeugd be
ginnen en haar interesse op kunnen
wekken, zijn we een eind op de goede
sveg. Ik heb al contact met iemand
van de jeugdbond gehad, misschien is
er iets te organiseren voor of met
middelbare scholieren.'
Een tentoonstelling?
.Graag, dat zou natuurlijk ideaal zijn,
maar waar haal ik de ruimte en het
geld vandaan? Er is in Goes geen
expositieruimte, behalve misschien in
het gemeentehuis of beter nog in het
museum, maar beide gebouwen zijn
aan een restauratie toe, zij kunnen
aan verschillende eisen, bijvoorbeeld
wat het brandvrij zijn betreft, niet
voldoen. Maar de meeste mensen
kunnen altijd tijdens de kantooruren
het archief bezoeken en als ze iets
willen weten staat er iemand voor
hen klaar.'
Wensen
Jk kan iemand die belangstelling heeft voor geschiedenis aanraden
naar de archiefschool te gaan. Vooral voor meisjes vind ik het een
ideale studie, want de opleiding duurt maar één jaar1, zegt mejuffrouw
Van Heiningen. De archiefschool is verbonden aan het rijksarchief
te 's-Gravenhage en de school leidt op voor de examens ter ver
krijging van de diploma's van wetenschappelijk archiefambtenaar der
eerste en tweede klasse. Als vooropleiding voor een archivaris eerste
klasse wordt een voltooide universitaire studie geëist voor een archi
varis tweede klasse wordt een middelbare schoolopleiding gevraagd,
terwijl de minister van onderwijs en wetenschappen in bijzondere
gevallen ontheffing van de verlangde vooropleiding kan verlenen.
Het leerplan kent onder andere de vakken: arcMvistiek, paleografie
(kennis van oude schriftenchronologie, vaderlandse geschiedenis,
staatsinrichting en heraldiek en zegelkunde, bovendien moet een ad-
spirant-archivaris der eerste klasse een jaar, en een adspirant-archi-
varis der tweede klasse zes maanden stage lopen.
Het lesgeld bedraagt voor een eerste-klasser ZOO,voor een tweede
klasser Ij If,Na een vergelijkend examen komt een aantal leer
lingen in aanmerking voor een studietoelage.
Het algemee nrijksarchief in 's-Gravenhage verstrekt belangstellen
den nadere gegevens.
.Er is nog niet veel gepubliceerd
over de geschiedenis van Goes, daar
moet nog wel het een en ander ge
beuren; het is ook een wens van
me om bijvoorbeeld de geschiedenis
van het stadhuis na te pluizen. Bo
vendien zijn van alle steden de rechts
bronnen uitgegeven, behalve van
Goes, dus dat staat ook op het pro
gramma. Als ik er tijd voor heb kan
het ook wel, want Goes heeft een
prachtige bibliotheek, die omstreeks
1780 door L. P. van der Spiegel, de
latere raadspensionaris, is opgezet.'
Verandering van brood doet eten',
om eens een variatie te maken op
het bekende gezegde over de spijs.
Bijna elke bakkerswinkel verkoopt
wel een paar variaties op het ge
wone dagelijkse broodje, maar als
.voedingsbewuste' huisvrouw wil
men wel eens weten hoe het met
de voedingswaarde van al die pro-
dukten zit. Verschil is er wel dege
lijk!
Volkorenbrood, gebakken uit onge-
zeefde gemalen tarwekorrels, bevat
alle beschermende en voedende be
standdelen van de oorspronkelijke
graankorrel. Bruin brood wordt ge
bakken uit een mengsel van bloem
en meel waarin een belangrijk deel
van de beschermende stoffen behou
den blijft. Wordt er moutextract aan
toegevoegd, dan ontstaat moutbrood
dat wat langer zacht blijft, maar
•geen extra voedingswaarde heeft.
Volkswittebrood bevat heel fijne ze
meldeeltjes die een behoorlijk gehal
te aan beschermende stoffen garan
deren.
Bij dieet
JNijntje Gordijntj& is de verzamelnaam voor een dezer dagen gereedgekomen
collectie gordijnen voor de kinderkamer. Eén der drie door Dick Bruna
vervaardigde dessins ts namelijk pijntje', de hoofdfiguur uit een serie door
hem geschreven en getekende kinderboeken. De kleuters, die aan moeders
lippen hangen als zij de avonturen van pijntje' voorleast, kunnen hun held
voortaan dus steeds bij zich hebben. Het tweede dessin, JDe Boerderij' is een
gezellige verzameling van boertjes, boerinnetjes, koetjes, varkentjes, eendjes
en dergelijke. Bijzonder aardig is ook het derde dessin ,Sprookjes', waarin
men alle bekende sprookjes-figuren, maar dan in een moderne, door Dick
Bruna gecreëerde gestalte, in een bonte verzameling aantreft. Geen boze
heks meer en geen griezelige reus, maar figuurtjes, waarbij ieder kind
heel blij en tevreden gaat slapen. De drie gordijnen, 1.20 meter breed, en
was- en lichteclit worden geleverd in diverse leuke kleurstellingen. Binnen
kort zullen de gordijnen overal bij de woninginrichters verkrijgbaar zijn.
In wittebrood, gemaakt uit bloem
waaruit alle zemelen zijn verwijderd,
zit veel minder .bescherming*. In
melkwit, te herkennen aan een inge
bakken ouwel met het woord melk-
brood of de letters M. B., zit een vast
gesteld percentage melkbestanddelen.
De voedingswaarde van melkbrood
ligt Iets hoger dan die van water
brood. Dieetpatiënten kunnen zoutar
me broodsoorten kopen, te herken
nen aan een ingebakken ouwel met
de woorden ,voor zoutarm dieet'.
De bakker die brood bakt dat niet
aan allerlei eisen voldoet, kan via het
broodbesluit in de warenwet op de
vingers worden getikt. Brood moet,
volgens de voorschriften, een aange
name geur en smaak hebben. Het
moet vrij zijn van ,leng*, te herken
nen aan een bittere smaak, een nare
geur en kleffe plekken in het brood,
veroorzaakt door bepaalde (schade
lijke) bacteriën. Op warme zomerda
gen kan leng vooral in bruinbrood en
roggebrood voorkomen. Het broodbe
sluit stelt ook de nodige eisen aan
grondstoffen, bereiding, verpakking
en behandeling van het brood.
De Nederlandse kindermodewereld
ken! sedert vorig jaar de instelling
van het moeder-parlement'. Neder
landse moeders mogen onder auspi
ciën van de AKU, via dit parlement
hun zegje zeggen over de kinder
kleding die in Nederland aan de
markt komt. Kort geleden heeft het
parlement weer eens zitting gehou
den, ditmaal om een collectie ter-
lenka-modellen te beoordelen die
was samengesteld uit collecties van
vierentwintig Nederlandse confecti
onairs. Opnieuw bleek dat de Ne
derlandse moeders een .behouden
de' smaak hebben, als men tenmin
ste aanneemt dat de mening der
tweeëntwintig parlementsleden re
presentatief is voor het gehele Ne
derlandse moederdom.
In dat geval blijken de Nederlandse
moeders tamelijk saaie kinderkleding
te kiezen voor de schooltijd en vrije
tijd van hun spruilen. Ruitstoffen in
.gedekte' kleuren genieten de voor
keur. Bij de kleding voor kleine meis
jes gaat de fantasie niet verder dan
de charlestonstijl, het jurkje met
laag-aangezet plooirokje dat die klei
ne meisjes dan wel heel hups staat
maar toch óók wel eens gaat verve
len.
En waarom die voorliefde voor don
kere. stemmige ruitstoffen Het is
een en al terlenka wat de klok slaat;
wassen en drogen zijn dus geen pro
bleem meer. Ruitstoffen zijn al jaren
synoniem met het begrip .schoolkle
ding' en het kind dat wel eens wat
anders wil dan de eeuwige ruitjurk
en de geruite overgooier kan op onze
warme sympathie rekenen! Tenslotte
zit je tóch al niet voor je plezier op
school en leuke originele kleren geven
tenminste een beetje fleur aan het
schoolleven van alledag.
Feestjurk
Een al even onuitroeibaar stok
paard is ,de feestjurk'. De met
knoopjes en borduursels versierde
hemelsblauwe of zachtroze feestjurk
die onmiddellijk de gedachte oproept
dat je daarin vast niet op straat
mag spelen. Hoe het de feestjurk
zal vergaan op verjaarsfeestjes waar
koekhappen, kleien en soortgelijke
bezigheden met overgave worden be
oefend, is wel duidelijk. Maar Ne
derlandse moeders houden blijkbaar
vast aan de traditie dat zonder dit
paradestuk de garderobe van de
dochters niet compleet is.
Men is het voorts eens over het nut.
de draagbaarheid en de degelijkheid
van weer-en-wind pakken, bestaande
uit één- of tweekleurige windjacks
met bijpassende broeken, de jacks
soms voorzien van een wasbare bed-
dyvoering.
Dikwijls ook valt de keus op het
.ijzersterkea model van de matro
zenjurk in donkerblauw en wit. op
donlcergeruite jurkjes met een wit pi
qué kraagje, op overgooiertjes in
charlestonmodel en op geruite jur
ken met effen bovenstuk, of omge
keerd.
Euro-kindermode
Dat het voor hetzelfde geld en met
hetzelfde soort materiaal allemaal
ook heel wat speelser kan, bewijzen
drie Europese ontwerpsters die in op
dracht van de AKU een aantal kin
dermodellen in de nieuwste terlenka-
stoffen hebben ontworpen.
De Nederlandse ontwerpster Hon
Cornelissen komt daarbij goed voor
de dag met een originele variatie op
de matrozenjurk, een kleine robe-
manteau van wit terlenka met een
grote kraag, waaronder een rood-wit-
blauw gestreepte inzet. Het weer-en-
wind pak bestaat bij haar uit een
pantalon in gebroken wit met een
steenrood jack dat zwarte lengte-
biezen op de mouwen heeft. Haar
flanellen meisjesjasje met witte ven
sterruit heeft een dubbele knoopslui-
ting en een halve gekruiste rugcein
tuur die tot de dwarsgeruile bies
midden voor doorloopt.
Ook haar collega's, de Belgische Si-
mone Gaudeus én de Franse Pascale
Falck, hebben leuke en speelse mo
dellen voor de Europese jeugd ont
worpen. Jurkjes in kleurencombina
ties als zachtgeel en oranje, over-
gooiers met grappige rugdecolletés of
met .spijkerbroekstiksels', felgekleur
de effen jurkjes met manchetjes,
zoomrand en pas in zuurstokstreep
jes, weer- en windpakken met grote
contrasterende inzetten op knie en
elleboog, streepjesjurken met opge
knoopte effen panelen. In plaats van
het charlestonmodel wordt de A-lijn
gekozen, een uitlopend silhouetje
waarvan allerlei interpretaties-moge
lijk zijn.
Kinder lij"kheid en geraffineerde stof-
venverktog kunnen heel goed samen
gaan, zoals de modellen van dit ont
werpsterstrio bewijzen. Het is een
combinatie die de doorsnee kinder
mode heel wat pittiger zal kunnen
maken!
Een model van de Belgische ontwerp
ster Simone Gaudeus, een variatie op
het thema marineblauw-wit, een wit
te terlenka jurk met puntvormige in
zet en zijplooitjes van marineblauw.
De rug vertoont een recht marine
blauw bovenstukje dat met knoopjes
sluit.
Een terlenka tuinpak, eveneens van
Simone Gaudeus, waarvan het gerui
te kieltje een appliquéversiering
heeft.