Groot deel welvaartsstijging
niet meer dan schijn'
vleesconserven
Engeland
nader tot
stap
EEG
G. K. van het Reve werd katholiek
KLANKBORD
LOONSTIJGING
IN DRIE JAAR
40 PROCENT
Kies uit uw eigen 'keukenwinkeltje'!
Duitse generaal
opperbevelhebber
Midden-Europa
Is uw'keukenwinkeltjé óók zo welgevuld
met blikjes
Een tablet die de
behoefte aan nicotine
radicaal verdrijft
Nieuwe periode van
onderhandelen
voor de deur
Katholieke mystiek maakt het mogelijk eigen godsvoorstellingen te begrijpen'
WOENSDAG 29 JUNI 1966
PROVINCIALE ZEEUW 8 E COURANT
CNV-VOORZITTER J. VAN EIBERGEN:
ENKELE MAANDEN UITSTEL VAN
BELASTINGVERLAGING OVERWEGEN'
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT Hoewel een groot deel van de economische groei te
recht is gekomen bij de werknemers, moet worden gezegd, dat een
grote portie van de totale welvaartsstijging op niet meer dan schijn
berust. De onrustbarende inflatoire ontwikkeling is het kernprobleem
van deze tijd. Daarmee wordt bedoeld de zorgwekkende stijging van
het algemeen prijspeil van de laatste jaren, welke er de oorzaak van
is, dat ook van de loonstijging een groot stuk wordt afgeroomd.
Dit verklaarde de heer J. van Ei
bergen, de voorzitter van het CNV
op de algemene vergadering van
dit verbond, die gisteren te Utrecht
werd gehouden. Juist op dit ter
rein vliegen de beschuldigingen
over en weer', zo ging de heer Van
Eibergen voort. De één zegt, dat
de vakbeweging de grote schuldige
is, de ander richt zijn scherpste
verwijten aan het adres van de re
gering, een derde zegt, dat het bui
tenland ons deze narigheid bezorgt.
Kortom, de lijst van zondebokken
is niet klein. Maar ieder is het er
over eens, aldus de heer Van Ei
bergen, dat het zo niet kan blijven
doorgaan. In dit tempo doorgaand
is de gulden in 15 jaar in waarde
gehalveerd.
Allerlei verschijnselen doen zien, dat er
steeds meer knelpunten komen. Het geld
wordt schaars en daardoor duur. Lenin-
g?n zijn haast niet meer te betalen,
e woningbouw loopt nu reeds gevaar.
Bovendien blijkt, dat wij meer in het
buitenland kopen dan het buitenland
bij ons, hetgeen betekent, dat er een
tekort zal ontstaan op de betalings
balans over 1966. Al met al staan wij
en daarin is ook de vakbeweging
begrepen voor een niet gering aan
tal problemen. Het kan de vakbeweging
niet onverschillig zijn hoe het met de
economische ontwikkeling zal gaan.
Voorzover zij daarop haar invloed ten
goede kan uitoefenen, brengt haar ver
antwoordelijkheid mee, dat zij die in
vloed ook werkelijk aanwendt. De heer
Van Eibergen moest echter constateren,
dat de mogelijkheden van de vakbewe
ging in dit opzicht betrekkelijk beperkt
zijn. Immers, één van de oorzaken van
de huidige spanningen vloeit voort uit
het voortdurende tekort aan arbeids
krachten. Dit houdt in, dat de kans be
trekkelijk gering moet worden geacht,
andere oplossingen te komen, bijvoor
beeld in de vorm van een spaarloon,
zou volgens de heer Van Eibergen
de vraag overwogen kunnen worden
of temporisering van nog in te voe
ren sociale maatregelen wellicht ver
antwoord zou zijn. Van de werk
gevers verwacht de heer Van Eiber
gen ook de nodige medewerking wat
betreft een zeer sterke beperkjng
ten aanzien van de doorberekening
van de lonen in de prijzen.
Een belangrijk aandeel in de sanerende
maatregelen zal de regering voor haar
rekening moeten nemen, zo ging de
heer Van Eibergen voort. In 1967 zal
niet aleen in het oonbeeld en in de
prijspolitiek, maar ook door de overheid
in haar uitgavenbeleid een bijdrage moe-
Snnnr nnu ten worden geleverd tot de afkoeling
vfjlllll LUull van de ovcrv|rhitte economie. Hoe ur-
Naar aanleiding van de discussie, die:-?el\t een groot deel van de uitgaven
er gaande is over de mogelijkheden >n de sfeer van de overheid ook is, juis
van een spaarloon naast een stuk met het oog op de toekomstig^ wej-
wilde heer Van Eibergen duidelijk
stellen, dat over een zodanige op
lossing in de kring van het CNV
nog niet eenstemmig wordt gedacht.
Als men inderdaad tot het invoeren
van spaarloon zou komen, dan is één
van de vragen waarvoor men komt
te staan of deze methode ook voor
de laagste inkomens moet gelden,
en indien neen, waar men dan de
grens denkt te leggen. Een andere
•vraag is, of men een zodanig systeem
wel kan toepassen op een breed vlak.
Hoe ligt dit bijvoorbeeld in de over
heidssfeer. Zeer belangrijk vond de
heer Van Eibergen de vraag, welke
de bijdrage zal zijn van de andere
groepen, met name die van -r-i
loon- en salaristreklcenden.
De man in de straat begrijpt er maar
weinig van, dat als de rente-alsmaar
stijgt, de grondprijs immer hoger wordt,
er voor de niet-cao'ers kennelijk geen
grenzen zijn. Het zal noodzakelijk zijn,
lat het beleid voor de komende periode
een duidelijk beleid is, vooral wat be
treft een rechtvaardige spreiding van
de lasten.
Als voor de vakbeweging alleen de wet
van vraag en aanbod ten aanzien van
de ontwikkeling van het loonpeil het
richtsnoer zou worden, dan zou dit een
jammerlijke stap achteruit zijn, meende
de heer Van Eibergen. Want dan moet
men volgens hem ook de consequenties
trekken de komende bedrijfssluitingen
zonder meer aanvaarden, de werkge
legenheid zijn gang laten gaan en de
prijsontwikkeling rustig afwachten. De
CNV-voorzitter wilde er daarom geen
misverstand over laten bestaan, dat ook
de christelijke vakbeweging bereid moet
zijn om te doen wat mogelijk is, teneinde
zich duidelijk aftekenende gevaren te
bezweren eri door middel van een actieve
economische politiek hetgeen wij tot
dusver hebben verworven zo mogelijk te
bewaren.
Toch zullen wij bereid moeten zijn, zo
veel als in ons vermogen ligt te voorko
men, dat de loonsverhogingen blijvend
in zeer aanzienlijke mate de produktivi-
teltsstijging te boven gaan. Hiei-bij zij
ter voorkoming van misverstand, erop
gewezen, aldus de heer Van Eibergen,
dat niet alleen de produktiviteitssty-
ging maatgevend is of kan zijn voor
de loonsverhogingen. Ook wijziging van
de ruilvoet bijvoorbeeld of overwegingen
van wenselijke herverdeling van het in
komen kunnen mee een rol spelen. Hoe
en in welke mate everitueel te nemen
maatregelen in 1967 hun beslag kunnen1
of moeten krijgen, waagde de neer Van
Eibergen op dit moment nog niet te
voorspellen.
Temporispring
Naast het constructief meedoen
de vakbeweging aan de discussie
over mogelijkheden om in 1967, naast
een contante loonsverhoging, ook tot
aart in ruime zin, kunnen er omstan
digheden zijn, die ertoe dwingen het
tempo iets te matigen.
Bclflsiingpcrlflgmg
In dit verband dacht de heer Van Ei
bergen aan enig uitstel van de huur
verhoging. bijvoorbeeld van 1 januari
naar 1 juli 1967. De tweede moot van
de belastingverlaging moet om ver
schillende redenen doorgaan, onder meer
uit een oogpunt van billijkheid en recht
vaardigheid tegenover de middengroe
pen, vond de heer Van Eibergen. Maai
regering en parlement zouden volgens
hem bereid moeten zijn alsnog enig
uitstel, al zou het maar zijn met een
aantal maanden, te overwegen. Zou er
onverhoopt dan nog een verzwari
lasten in de indirecte sfeer noi
lijk zijn, mede gelet op de ontwikkeling
in de EEG, dan zou het voor de vak
beweging een onverteerbare zaak zijn.
Indien dit in overwegende mate met die
artikelen zou gebeuren, die van beteke
nis zijn voor het primaire levensonder-
houd.De keuze zou derhalve zoveel mo
gelijk moeten vallen op die goederen,
welke dat karakter niet specifiek dra
gen. Tenslotte zou de stijging der uit
gaven dusdanig moeten worden beperkt,
Jat financiering daarvan op reële wijze,
dus niet Inflatoir, ook bij de heersende
krapte aan kapitaal, verzekerd zal zijn.
(Van onze speciale verslaggever)
UTRECHT. Over de jaren 1963 tot
en met 1965 is de totale gemiddelde
loonstijging per werknemer uitgekomen
op ruim 40 procent. Het gemiddelde
prijspeil blijkt in diezelfde jaren met
ongeveer 16 procent te zijn gestegen,
zodat derhalve een reële loonstijging re
sulteert van 24 procent. Aldus deelde de
heer J. van Eibergen. voorzitter van het
CNV, mede tydens de algemene verga
dering van deze vakcentrale, die giste
ren te Utrecht werd gehouden.
De heer Van Eibergen wees er op, dat
onder die 24 procent echter ook zijn be
grepen de verbeteringen in de sfeer van
de sociale verzekeringen, dat wil zeggen
de stijging van de sociale kosten. De
jaarlijkse uitkeringen in het kader van
de sociale verzekering bedragen per|
1966 de som van 8783.600 000 gulden.
Ten opzichte van 1960 is dit een toena
me van 5-387.000.000 gulden ofwel rond
158 procent en ten opzichte van 1963
een toename van 3.550.200.000 gulden
of wel 68 procent.
Het meest indrukwekkende vond de
heer Van Eibergen de toeneming van
de uitkeringen ten behoeve van de be
jaarden en de invaliden. Voor de bejaar
den stegen de uitgaven van 1.095.300.000
gulden in 1960 tot 3.222.000.000 gulden
in 1966, dat is niet minder dan rond
194 procent. De uitgaven voor de inva
liden stegen van 145.600.000 gulden in
Samenwerking
Sprekend over samenwerking zei
heer Van Eibergen, dat het goed zou
zijn als de Stichting van de Arbeid zich
v/at meer beperkte in haar geharrewar
over de loonpolitiek en zich wat meer
bezighield met andere zaken, die haar
reeds nu door actuele ontwikkelingen
worden opgedrongen of die zlcli in do
nabye of wat verder liggende toekomst
naar voren zullen dringen. De CNV-
voorzltter dacht hierbij aan de op gang
zijnde herstructuering van het bedrijfs
leven, zowel nationaal als In EEG-ver-
band, de arbeidsmarktpolitiek, de op
leiding van werknemers, mede in ver
band met de automatisering en de struc
tuur van de onderneming.
eet een
uien en
■lukkig.
ten ver-
Het Wereldgebeuren
Nachtmerrie
keerde terug
het Argentijnse kiezer:
sprak voor de president:
Arturo U. Iilia en deze dar
lttic In het klescolege toch
tot leider van het uitgextr
tiek verscheurde Argéntin
generaal zich verheugd in
zei: .dit maakt het hele 1'
De nachtmerrie die de striji
deelde is voorbij.
Die generaal was de toenmalige opper
bevelhebber der strijdkrachten Juan Car
los Ongania. nu gepensioneerd en ge
noemd als eventuele tijdelijke president
ter vervanging van de afgezette dr Illia.
Drie jaar heeft het nachtmerrieloze tijd-
--- -—eraals g.-duurd.
terug door toc-
•aals. Uit vrees
voor een I'eronUtische overwinning en
naar aanleiding van het in militaire ogen
verdachte contact tussen de commandant
van het tweede legerkorps, generaal Car
los Caro met notoire Peronisten, onder
wie de broer van Caro, greep de legerlei
ding in. De bevelhebbers van marine, le
ger en luchtmacht ontsloegen eerst ge
neraal Caro. zegden toen het vertrouwen
in de minister van oorlog op en namen
vervolgens de hele macht over toen de
president zich tegen dit militaire machts
misbruik verzette. De president werd
aan de kant gezet in een geruisloze
staatsgreep en hy kon niet anders doen
dan naar a
U hebt immers altijd een voorraadje knakworstjes in
iiucii oiCqCu vnu iiv.uw.uuu guiuctr 1x1
1960 tot 709.000.000 gulden in 1966, een uw keukenwinkeltje met vleesconserven. Wat zijn ze
Dec"o™rMÏb«®ïe tad^ftoaEcKg lekker... en ideaal op de boterham, in de stamppot
van de sociale verzekering nam in zes 0f zomaar eens als hartïq hapje. Altijd even vers en
jaar toe van 203.400.000 gulden tot n„.,
474.400.000 gulden, een toename vansmakelijk, met zorg bereid en hygiënisch verpakt. Ook
rond 133 procent. Deze stijging is der
halve, aldus de heer Van Eibergen, 25
procent minder dan de stijging van de
uitgaven (158 procent). Op het totaal
van de uitgaven voor 1966 bedraagt de
overheidsbijdrage slechts 8,8 procent.
PARIJS (DPA) De Westdultse gene
raal Johann Adolf graaf von Kielmann-
segg is met ingang van 1 juli officieel
tot opperbevelhebber van de NAVO-
strijdkrachten in Midden-Europa be
noemd.
Hij volgt de Franse generaal Jean Crepin
op, die aftreedt ingevolge het Franse
besluit tot uitbreiding uit de militaire
NAVO-integratie. Hij voerde sedert sep
tember 1963 al het bevel over de geal
lieerde landstrijdkrachten in Midden-
Europa.
gemakkelijk voor weekend en vakantie!
its greep e_
naar de pijpen der generaals dansen
it de strijdkrachten stonden volcdig
achter de rebellen.
De gebeurtenissen in Argentinië type
ren opnieuw de grote tegenstellin-
vele landen dreigt een communistische
revolutie en In vrijwel alle gevalen staat
een conservatieve machtsgroep gereed
om deze dreiging de kop fn te drukken.
De meer gematigde krachten komen
tussen beide groeperingen in <!e knel.
vooral wanneer zij deel uitmaken van
een democratisch gekozen regering.
Hard optreden tegen alles wat links is
om de zich vaak goed verschuilende com
munisten te kunnen treffen, wordt door
de linkse, communistische en niet-com-
munistische groepen als ondemocratisch
door rechts geïnspireerd optreden aan de
kaak gesteld en werkelijk volgens de de
mocratische regels regeren wordt door
de rechtse partijen en belangengroepen
i pro-communistisch bestempeld.
ligt ook de situatie in Argentinië.
rechtse generaals die tot de groep der
Amersfoort: In tegenwoordigheid
van H M de Koningin heeft de
plaatsvervangend voorzitter van het
Rode Kruis te Amersfoortdr W.
H. de Beaufort, in het ziekenhuis
fle Lichtenberg' dinsdag het diplo
ma Rode-Kruishélpster le klasse
uitgereikt aan B K E Prinses Mar
griet. Moeder en dochter bekijken
het zojuist verworven di/ploma.
Naar mening van mr Luns:
ADVERTENTIE
Een belangTijke ontdekking!
STOCKHOLM: hdb Belangrijke on
derzoekingen, in 1958 begonnen, leidden
4 jaar later tot de opzienbarende ontdek
king van een formule die radicaal in
werkt tegen de vergiftiging door nico
tine.
Na twee jaar intensief voortgezette
proefnemingen is men er nu in geslaagd
deze ongewone formule uit te werken in
de vorm van een aangenaam smakend
tablet, die haar absolute doeltreffend
heid heeft bewezen in 993 op 1000 ge
vallen van gewoonterokers (waaronder
vele geneesheren).
Het officieel rapport: Met de Nicodicin
tablet geschiedt de ontwenning radicaal
en zonder moeite in 993 gevallen op
1000: geen enkele roker heeft op de min
ste wilskracht beroep moeten doen.
Verrassend aspect: allen voelen zich als
of ze nooit tevoren gerookt hadden.
De lezers die dit wensen kunnen een
volledige documentatie over deze won
derbare tablet ontvangen door zich
rechtstreeks te richten tot het Neder
landse Anti-Tabak Instituut (afd. 274 F)
Ginnekenstraat 16 b, Breda. Het is vol
strekt gratis. Het volstaat, zonder uitstel
aan dit instituut een gefrankeerde en
aan uzelf geadresseerde envelop onder
omslag te sturen.
DRASTISCH. Het Russische week
blad Ogonjok brengt deze week het ver
haal van IJa Iljinskaja, de vrouw die
door haar jaloezie voor drie jaar in de
gevangenis belandde.
TJa werkte bij haar echtgenoot op een
geologisch instituut. Zij kon geen oog
van haar man, Nikolai Iljoenski gehe
ten, afhouden en zij stond er op hem op
zijn wetenschappelijke expedities te ver
gezellen op dat hij haar niet ontrouw
zou kunnen worden. Op den duur kon
zij haar jaloezie niet meer de baas en
zij huurde drie sterke jongens .om bij
hem wat ribben te kraken en zijn knap
pe gezicht te verminken'. In een kreu
pele. lelijke man zou geen enkele vrouw
meer geïnteresseerd zijn, zo dacht zij.
Op zekere nacht liet IJa liet slaapka
merraam van haar woning open. De
krochtpatsers klommen naar binnen,
sloegen er op los en gingen er vandoor
met wat geld en een horloge, de belo
ning van de jaloerse vrouw. Nikolai
werd zwaar gewond naar een ziekenhuis
gebracht. Toen de zaak uitkwam wer
den zowel cle vrouw als de drie misda
digers tot drie jaar gevangenisstraf
veroordeeld.
BRUSSEL (ANP, UPI) ,De
mogelijkheid van een Brits toetre
den tot de Europese gemeen
schappen is concreet een stap na
derbij gekomen'. Dit heeft de Ne
derlandse minister van buiten
landse zaken, mr J. M. A. H. Luns,
gisteren in Brussel verklaard na
afloop van de ministerraad van
de Westeuropese Unie. Tijdens de-
vergadering betoogde de Brit
se minister voor Europese zaken,
G. Thomson, dat het thans geen
kwestie meer is of Engeland al
dan niet tot de Europese gemeen
schappen zal toetreden, doch dat
het nog gaat om het tijdstip en
de wijze waarop'.
Alle zes lid-staten van de EEG, die
men met Groot-Brittannië de Westeuro
pese Unie vormen, reageerden positief
op deze verklaring. Frankrijk, dat in ja
nuari 1963 het Britse lidmaatschap van
de ,zes' door een veto onmogelijk maak
te, waarschuwde gisteren wel bij monde
van staatssecretaris van buitenlandse za
ken, J. de Broglie, dat ,zeer moeilijke on
derhandelingen' nodig zouden zijn. die
.veel tijd zouden vergen'. Maar ook hij
sprak zijn vertrouwen uit in het uitein
delijke resultaat daarvan.
EEG zal beginnen, doch dat ook wordt
begonnen met de bilaterale contacten
tussen de landen onderling om de defini
tieve onderhandelingen voor te berei
den. Het is evenmin uitgesloten, dat
Europese ministerraad de kwestie
zijn agenda zal plaatsen.
Britse verklaring
Minister Thomson legde zijn verkla
ring al op de tweede en laatste dag
van de WEU-ministerraad, die aan
economische kwesties was gewijd. In
een uitvoerige uiteenzetting over het
Britse standpunt betoogde hij, dat
Engeland geen derde mislukking van
onderhandelingen wil riskeren en dat
eerst van een formeel verzoek om hel
lidmaatschap van de Europese ge
meenschap sprake kan zijn na diep
gaande voorbesprekingen. Hij doelde
daarbij niet alleen op het afbreken
van de besprekingen met de EEG in
1963. maar ook op het mislukken van
de besprekingen, die vóór het tot
stand komen van de gemeenschappe-
g""ke markt zyn gevoerd over een
uropese vrijhandel
De WEU-ministerraad besloot de Britse
verklaring ter nadere studie aan de ze
ven regeringen (Engeland, Frankrijk,
Duitsland, Italië en de drie Benelux-
landen) voor te leggen.
Naar minister Luns verklaarde kan
worden vernacht, dat niet alleen elk der
WEU-landen en de Europese commissie
met de bestudering van de vraagstuk
ken van het Britse limaatschap van de
Campagne
Gisteren is in Londen de oprichting be
kendgemaakt van ,de campagne voor
een Europese politieke gemeenschap',
alle partjjen omvattende organisatie
die wil yveren voor Brits lidmaatschap
aan de EEG. De bekendmaking was af
komstig van lord Gladwyn, de vroegere
sir Gladwyn Jebb en Brits ambassadeur
in Frankrijk.
MACHTSGREEP
IN ARGENTINIË
(Slot van pagina 1)
den echter zijn hevelen en eisten dat
Illia tegen 11 uur onze tjid zijn ambts
woning zou verlaten. Zij deden de
.suggestie' dat Illia het land zou ver
laten en voegden hier de waarschu
wing aan toe dat de president op het
eiland Martin Garcia gevangen zou
worden gezet als hij hun raad niet
opvolgde.
Geen geweld
Militaire eenheden bezetten zonder
weid de strategische punten in de hoofd
stad en rond de presidentswoning werd
een tankkorden getrokken. Iilia verliet
om 12.30 uur zijn ambtswoning, nadat
eerder zijn staf uit het gebouw was
verdreven. Na zijn vertrek werden de
meeste troepen teruggetrokken. Maar
;én terugstootloze vuurmond bleef op de
jaleisdeuren gericht.
De coup tegen Illia betekent de vierde
gewelddadige afzetting van een Argen-
;ijnse regering binnen 15 jaar, en de 35te
n geheel Zuid-Amerlka in dezelfde pe
riode.
Anti-Per on
De nieuwe president, Ongania, is een fel
anti-peronist, en diende eerder dit jaar
zijn ontslag als legerbevelhebber in uit
protest tegen de benoeming van brigade
generaal Ednardo Castro Sanchez tot
minister van oorlog in Ulia's kabinet.
Eén van generaal Pistarlni's eerste da
den tijdens de coup was Sanchez te ont-
uiterst conservatieven behoren, hadden
aanvankelijk vrede met het democrati
sche bewind van dr Dlia zolang de com
munisten en Peronisten geen gevaar wa-
ren. De Peronisten kregen echter gelii-
delijk hun oude aanhang terug en de
communisten en enkele generaals zich
studenten, of liever onder de jeugd In het
I algemeen. Toen de situatie zo gevaarlijk
|werd dat jonge officieren zich voor de
communisten en kele generaals zich voor
de Peronisten gingen interesseren, ver
gaten de rechtse militaire leiders al heel
gemakkelijke de edmocratische princi
pes.
President Illia die de laatste tjjd her
haaldelijk heeft gewaarschuwd dat
alle partijen zich aan de democratische
regels dienden te houden, trad terecht op
tegen de muiterij van de generaals, hy
stond echter tegenover het leger dat als
overal in Zuid-Amerika, ook in Argen
tinië nog steeds de machtigste partij ia
wanneer een politieke strijd losbrandt.
De generaals hebben in de persoon van
de vroegre, 65-jarige, arts Illia, een op
rechte hervormer uit hun land verdre
ven. Hij wilde de armsten in Argentinië
een beter leven geven en op die manier
de communisten de wind uit de zeilen ne
men. Van het begin af aan werd hij ech
ter door de bezittende klasse tegengo-
Bij busongeluk in
Perzië 42 doden
TEHERAN (UPI) In Teheran is giste
ren vernomen dat maandag nabij de Kas-
FORMELE BEVESTIGING
BESTAANDE TOESTAND
(Van onze Amsterdamse redacteur)
,Voor mij was dit de formele beves
tiging van een toestand, die al eni
ge jaren bestond ik behoor al
geruime tijd tot de katholieke ge
meenschap en het was dus een daad
van loyaliteit me ook te laten do
pen'.
Dit zegt schrijver Gerard Kornelis
van het Reve ter toelichting op zijn
besluit toe te treden tot de katho
lieke kerk.
Rector Lambert Simon heeft hem het
sacrament van het doopsel toege
diend tijdens een korte besloten
dienst in de kapel der zusters van
de Koorstraat uit Den Bosch, te Am
sterdam. Als peter fungeerde prof
drs B. P. M. Hemelsoet, hoogleraar
in de bijbelexegese aan het groot
seminarie te Warmond.
Lezers van boeken als ,Op weg naar
het einde' en .Nader tot n' wisten
reeds, dat dit te gebeuren stond. In
een vraaggesprek by de auteur
thnis (dat wil zeggen: zyn flat aan
de westkant van de hoofdstad) geeft
hij ons deze verklaring: ,De katho
lieke mystiek heeft het my mogelyk
gemaakt om mijn eigen godsvoor
stellingen te begrijpen, te verwerken,
te interpreteren, te rangschikken
en ook artistiek uit te drukken. Men
mag deze toetreding bepaald niet
zien als iets wat plotseling is geko
men of dat ik nu door een soort.
licht omstraald word
De vraag volgt dan natuurlijk: ,hoe
is het contact indertijd tot stand ge
komen?'
Van het Reve: ,Ik heb mij altijd ge
ïnteresseerd voor religie. In mijn
jeugd ben ik er nooit mee in aanra
king geweest mijn vader was en
is atheist. De eerste aanraking met
de katholieke wereld boeide mij met
een, de dogmatiek, de hele voorstel
lingswereld. het ritueel en zo van
lieverlee ben ik er in doorgedrongen'.
Maar andere godsdiensten hebben
toch ook mystieke uitingsvormen?
Van het Reve: .Volgens mij gaat het
hier om een voorkeur. Wie zich ge
grepen voelt door de christelijke my
the. kan dat beleven door zang en
dans. terwijl een ander alles zo kaal
mogelyk wil. Dat is eigenlijk het
verschil tussen katholiek en pro
testant.
Het gaat er niet om wat beter is.
maar gewoon: wat wil je liever.
Somigen vinden, dat er veel ver
zuipt in alle vertoon maar ik ben
daar nooit bang voor geweest. Ver
der geloof ik niet, dat een sacrament
iemand iets geeft wat iemand, die
dat sacrament niet zou krijgen, niet
deelachtig zou worden'.
Over zijn beweegredenen zegt hij
's avonds dan nog dit: Als ooit zich
een religie zou ontwikkelen een
heroïsche, misschien wel bovenmen
selijke religie die ik als ideaal
zie eh, een religie, waarbij de be
trokkene slechts één enkel verlangen
heeft namelijk zich voor God open
te stellen en niet van God iets ver
langt of God probeert te bemachti
gen en te usurperen en nuttig te
maken aan zyn doeleinden, een zui
ver belangeloos geloof, een geloof
dat ook de dood kan aanvaarden en
zich het eeuwige leven niet voorstelt
als een altijd voortdurend heden na
de dood, als ooit zo'n religie zich
zou ontwikkelen, een echte grote re
ligie, eh dan kan ik mij moeilijk
vorstellen dat dit elders mogelijk zal
zijn dan binnen de muren van de
katholieke kerk'.
R-k
Waarheid
Gerard Kornelis van het Reve heeft
voor de plechtigheid hierover nog
nadrukkelijk een verklaring afgelegd
ten overstaan van de daar aanwe
zige genodigden, onder wie enkele
figuren uit zijn jongste boek.
,Ik heb daar gezegd, dat de katho
lieke kerk volgens mij niet de exclu
sieve eigenaresse is van de waarheid
en ook niet dat zij de alleenvertegen
woordigster is van God voor Neder
land en koloniën. Ik omhels de dog
ma's van de katholieke kerk, ik heb
ze lief, maar dogma's zijn nooit meer
dan tijdgebonden verwoordingen van
een waarheid, die in wezen woord
loos en tijdloos is'.
Hij zegt: Alen heeft vaak de spot
gedreven met al die katholieke ver
enigingen. meestal omdat velen niet
begrepen waarom ze zijn opgericht.
Het is nooit de bedoeling van r-k-
geitenfokkers -geweest om" r-k geiten
te fokken, of om dat op r-k wijze te
doen. Deze organisatiedrang stamt
uit een tijd. dat de katholieken in ons
land tweederangs burgers waren, die
niet voor vol werden aangezien en
die gediscrimineerd werden zodat
ze zich wel in allerlei gToepen moes
ten verenigen. Deze noodzaak bestaat
nu niet meer. Er is geen behoefte
mer aan een katholieke^ vakbond, een
katholieke partij wat kan een ka
tholieke partij voor beginselen heb
ben terzake van vrijheid, welvaart,
verdraagzaamheid, die niet in elke
andere partij ook gedacht kunnen
worden? Wat kan de KVP voor leu
zen voeren, die niet kunnen worden
gevoerd door de PvdA? De grote
christelijke beginselen zijn algemeen
menselijk. In elk geval is onze maat
schappij en zijn onze idealen door
drenkt van de ideeën over gelijkbe
rechtigdheid en welvaart, die men
met elkaar delen moet, de verant
woordelijkheid van de een voor de
ander, en dat de rijke afstaat ten be
hoeve van de armere'.
Zal nu door deze doop Gerard Korne
lis van het Reve bepaalde restric
ties in acht nemen, waaraan hij zich
voordien niet gebonden achtte?
Hy gelooft van niet. ,ik heb als bur
ger altijd de zorgvuldigheid in acht
moeten nemen, zoals die van ieder
een wordt verlangd. Ik kan me niet
anders gedragen dan voordien.
Waarom zou ik ook. Kijk, er zijn
mensen die veiligheid zoeken, zeker
heid die graag een deur binnen
willen met het besef dat zij er dan
achter komen te zitten met een aan
tal anderen, terwijl de rest buiten
staat dat soort mensen loopt ook
meteen de hele dag met een brevier
en leest zelfs onder het fietsen op
het stuur een apologetische brochu
re, hens ze bestaan nou, dat is
toch allemaal onzin'.
Dan besluit de schrijver ons gesprek
met de mededeling, dat hij het lot
wil delen met de katholieken en met
hen wil discuteren over de grote
crisissen die er in het verschiet lig
gen .Het is echt d'rop of d'ronder
in de komende twintig, dertig jaar*.
Geen woord wilde Van het Reve zeg
gen over de aanklacht die tegen hem
is ingediend wegens vermeende gods
lastering in zijn jongste boek. ,In
katholieke kring ben ik nog niemand
tegengekomen, die in mijn werk Iets
godslasterlijks zag. Voor de rest
ïnoet ik zwijgen, zolang deze zaak
onder de rechter is. het zal wel ok
tober worden voor het tot een zit
ting komt. In overleg met mijn advo
caat zal ik daar een korte verkla
ring afleggen'.
ter werkte deed hfl veel voor de arbeiders
en vermoedelijk hebben die teveel van
Illia verwacht toen deze president ge
worden was. Zij zagen in hem een won
derdokter, die Argentinië op slag van al
le ernstige kwalen zou genezen. Maar
Illia stond tegenover de erfenis van
Frondizi, die toen ook door hetleger was
weggejaagd en die erfenis bestond uit
een complete chaos op politeik, sociaal
economisch terrein.
Toch heeft Illia als eerste president
kans gezien de economie van Argen
tinië naar een zeker herstel te voeren en
in het buitenland wist hij het vertrouwen
in zijn land terug te winnen.
Het bedrijfsleven heeft veel aan hem te
danken.
Illia is er echter niet in geslaagd ook
voor de allerarmsten te doen wat nodig
igen als de
lis de com
munisten aanhangers wonnen en dat
voorkomen was de taak die de generaals
hem nu juist hadden toegedacht. Illia
heeft de militairen en de grootgrondbe
zitters teleurgesteld.
Hii heeft zich tijdens de crisis van de af
gelopen maand welke nu tot uitbarsting
is gekomen, stil gehouden. Slechts enkele
malen plaatste nij een opmerking. Hij
brak dan alleen maar een lans voor wet,
orde en een constitutioneel bewind.
Meer kon hij ook niet doen. dat is nu wel
bewezen. Zolang Zuidamerikaanse gene
raals in dienst staan van de meest con
servatieve krachten en hun legers als
stok achter de deur gebruiken oij hun
controle over door het volk gekozen re
geringen. ziet het er voor de democratie
in Zuid-Amerlka niet best uit en zijn
hervormingspogingen verloren werk.
Iedere revolutie als deze is bovendien ko
ren op de communistische molen, want
men moet niet vergeten dat de regering-
Illia de steun genoot van Amerika, dat
veel van de progressieve plattelandsarts
verwachtte-
DR ARTURO ILLIA
democraat
EREDOCTORAAT VOOR
PROF GELISSEN
DEN HAAG (ANP) De universiteit
te Grenoble heeft aan prof dr Ir H- C.
J. H. Gelissen (Breukelen), stichter en
erepresident van de Internationale
Unie voor Elektrowarmte. het eredoo-
toraat In de algemene wetenschappen
verleend.
