CRISIS IN BRUSSEL OP
DE VALREEP BEZWOREN
NVV DOET
SUGGESTIES
Commissaris opende ,VISTO 66'
Mr. Luns niet zo
heel optimistisch
Geen taak voor
vertrouwensman
Geen bezwaren in
kamer tegen
huweliik Margriet
VOLGENDE WEEK VERDER PRATEN IN PARIJS OVER
GEHELE LIJST VAN ACTUELE MOEILIJKHEDEN
BOVAG eist:
UNIFORME
VERLAGING
BENZINEPRIJS
Uitstel tweede fase
Wastiiwverlaging?
Mr Cals tot tweede kamer:
Nadere bezinning
op omschrijving
van hef. begrip
koninklük huis
V'wij-nieuws
acht rlnoeu lang
,in beeld'
j Eerste stap op
een lange weg9
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 9 juni 1966
Broedertwist
om raadszetel
Pagina 3
Hernando: NobelprijsvAnnaar dr
Martin Luther King (midden J met
zonnebril en andere negerleiders
zijn op weg gegaan om de mars
naar Jackson te voltooien, die de
gewonde Meredith was begonnen. Zij
kregen het direct aan de stok met
de politie, die hen gelastte naast de
weg te gaan lopen. Toen dat niet
vlug genoeg gebeurde, werden de
demonstranten opzij geduvid.
(Foto PZC).
PUBLIKAT1E OVER ROL
KONINGIN WILHELMINA
IN LONDEN GEVRAAGD
(Van onze parlementaire redacteur)
In de tweede kamer is gisteren gevraagd
om een wetenschappelijke publikatie
over de rol, die wjjlen koningin Wilhel-
mina tydens de oorlogsjaren in Londen
heeft vervuld.
Tijdens de voortgezette behandeling van
de nota inzake de ministeriële verant
woordelijkheid en het koninklijk huis,
merkte prof dr C. L. Patijn (pvda) op,
dat koningin Wilhelmina staatsrechtelijk
terecht na de oorlog niet door de parle
mentaire enquêtecommissie is gehoord
over de gang van zaken te Londen, on
danks het feit, dat zij dit zelf heeft ge
wild. We worden echter het slachtoffer
van ons eigen beginsel, vond prof Patijn,
doordat een stuk verleden van de Ne
derlandse staat thans niet duidelijk is.
Daarom vroeg prof Patijn of het niet
mogelijk is een wetenschappelijke publi
katie te doen verschijnen over de eigen
rol, die koningin Wilhelmina te Londen
heeft vervuld. Prof Patijn zei dit mede
naar aanleiding van het overlijden van
de heer F. van 't Sant, destijds in Lon
den een der naaste medewerkers van ko
ningin Wilhelmina.
Minister-president Cals wees erop, dat
het rijksbureau voor oorlogsdocumenta
tie vrijwel alle materiaal over wat het
koninklijk huis betreft heeft verzameld.
De tijd voor volledige openbaarmaking
achtte mr Cals nog niet gekomen. Al het
materiaal is nog niet onderzocht, terwijl
van de rol, die koningin Wilhelmina te
Londen heeft gespeeld, al veel bekend is
geworden.
Op de achtergrond van de
Brusselse Navo-conferen-
tie speelde duidelijk de verhou
ding met het Warschaupact een
rol: het bleek, dal men tot i-eu
genuanceerder opstelling wil
komen jegens de landen aan
ae anaere zijde van het (jzeren gordijn,
met name tegenover Rusland. Gelukkig:
in het nucleaire tijdperk ls een derge
lijke houding noodzakelijk en zelfs meer
dan dat. Toch zal men er goed aan doen
zich van een eventueel overleg tussen
Ide beide .blokken' geen al te overdre-
I ven optimistische voorstelling te vor-
jmen. Er zijn namelijk bijzonder veel
voetangels en klemmen Berlijn, de
Duitse kwestie in het algemeen, de
daarmee verbonden moeilijkheden rond
de Oder-Neissegrens, om er slechts en
kele te noemen en daarom zal het
een lange en moeizame weg zijn vóór
er sprake kan zijn van een vergelijk.
Maar het moét worden geprobeerd. In
Brussel is gebleken, dat de wil daartoe
aanwezig is.
Hoe is nu de houding ten aanzien van
deze kwestie in het oostblok zelf
Bestaat daar ook een neiging om aan
de conferentietafel te gaan zitten? Oor
delend naar de uitlatingen, die met na
me in (en verder geïnspireerd door*
Moskou zijn gedaan, lijkt de conclusie
gewettigd, dat er inderdaad aan gene
zijde van het ijzeren gordijn de ernstige
wil bestaat om tot een gesprek te ko
men. De eerste initiatieven zijn dóar
zelfs genomen: op het jongste partij
congres is er over gesproken, waarbij
het opvallende was, clat er ditmaal niet
nadrukkelijk de bazuin over werd ge
stoken zoals vroeger wel het geval is
geweest. De alinea over een eventuele
Europese conferentie zat min of meer
in Brezjnevs boodschap verscholen te
midden van een stortvloed van woorden
over allerlei andere zaken, terwijl bo
vendien uit de reacties van de Russi
sche pers bleek, dat de bewuste uitla
ting voor binnenlands gebruik vrijwel
niet werd gebruikt. Misschien was zij
toen de
ernstiger ger
propagandist
ische kant van der-
in het westen menen
bovendibn dat er nog j£.
meer verschijnselen fjaninjn
waren, die er op we-
zen dat 'Moskou in
derdaad wenste te confereren. Gromyko
bijvoorbeeld, onlangs op bezoek in Rome.
stelde het Europese overleg ook aan de
orde, waarna zijn opmerkingen nog
weer een vervolg kregen in een ant
woordnota. die de Russische regering
aan West-Duitsland zond. Daarin was
eveneens een aanduiding te vinden over
een Europese conferentie. Er was ech
ter één beperking aangebracht: uit de
formulering viel af te leiden, dat Mos
kou het oog heeft op een Europese con
ferentie zonder de Verenigde Staten.
Hier ligt direct al een levensgroot pro
bleem: Moskou zoekt kennelijk aan
sluiting bij De Gaulles Europa-politiek,
een politiek waarin aan Amerika géén
belangrijke stem meer is toegedacht.
Maar in Brussel is gebleken, dat de
veertien (de Navolanden zonder Frank
rijk) in dit opzicht het met elkaar eens
en met Frankrijk oneens zijn: de Ver
enigde Staten behoren in Europese za
ken te worden gekend, zo is wel duide
lijk geworden. Wil Moskou inderdaad
aan de conferentietafel gaan zitten, dan
zal men er in het Kremlin van moeten
uitgaan dat de Europese landen géén
besprekingen wensen waaraan de Ver
enigde Staten niet zouden deelnemen.
In dit verband moet er op worden ge
wezen, dat Radio Moskou de laatste tijd
het thema .Europa los van Amerika'
naar voren brengt, daarbij betogend dat
dit losmaken nodig zou zijn om te voor
komen dat het oude werelddeel door
Amerika wordt meegesleept in avon
turen als bijvoorbeeld in Vietnam. Het
Engelse blad ,The Economist', dat van dit
radio-thema melding maakte, voegde er
ironisch aam toe, dat de enige Euro
peanen die op dit ogenblik bij de strijd
in Vietnam zijn betrokken, Russische
raketbemanningen zijn.
Eén ding is echter op dit ogenblik dui
delijk: de politieke wereld is in be
weging en het accent ligt ditmaal in
Europa. In dit werelddeel spreken oost
en west weer met elkaar. .Time' van
deze week gaf een opsomming van in
dit opzicht belangrijke reizigers: de
Roemeense handelsminister Ciora was
negen dagen op bezoek in West-Duits
land, de Roemeense minister van bui
tenlandse zaken Manescu gaat naar
Rome, zijn Poolse collega Adam Ra-
packi naar Zweden. Couvë de Murville is
in Warschau. Sofia en Boekarest ge
weest. De Gaulle gaat naar Moskou. Bo
vendien zullen volgende maand de West-
duitse socialisten met him eenheids
partijgenoten in Oost-Duitsland bijeen
komen. Men zou zeggen: er kunnen be
langrijke dingen op' komst zijn. Zouden
nu eindelijk eens de eerste stappen
worden gezet op weg naar ontspanning
tussen oost en west? Nogmaals: dat zal
een lange en moeizame weg zijn. Maar
het móet worden geprobeerd.
J09e jaargang - no. 132
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG De tweede kamer zal
eenstemmig akkoord gaan met het ont-
werp van toestenimïngswet voor het
huwelijk van prinses Margriet en mr
Pieter van Vollenhoven. De republikein
se PSP-fraetie zal bij de stemming af
wezig zijn.
Dit ls gisteren gebleken bij het beraad
over het wetsontwerp in de afdelingen
der kamer. De kamer zal een blanco
verslag over het wetsontwerp uitbren-
igen. Ook de PSP heeft geen opmerkin-
i gen voor het verslag ingebracht.
Wanneer de toestemmingswet in de ka-
mervergadering aan de orde komt. zal
de PSP-fractie bij de stemverklaring
meedelen, geen bezwaren tegen het hu
welijk te hebben.
Bij de stemming zal de fractie echter
afwezig zijn om niet door vóór stemmen
de indruk te wekken, dat zij haar repu
blikeinse opvattingen ontrouw is gev..-—
den.
HILVERSUM (ANP) De BO
VAG heeft verklaard, dat op de
gisteren te Hilversum gehouden
algemene vergadering van deze
organisatie de aanwezige leden de
huidige situatie op de benzine-
markt chaotisch en onaanvaard
baar hebben genoemd. De BO
VAG wil streven naar een unifor
me prijsverlaging van benzine over
het hele land, en zal nog deze
maand een protestbijeenkomst be
leggen. Er zullen dan maatrege
len, waaronder opzegging van con
tracten met de benzinemaatschap
pijen, worden vastgesteld.
Prins Bernhard
terug uit VS
SCHIPHOL (ANP) Prins Bernhard
li gisterochtend uit New York op Schip-
kol teruggekeerd van zijn Amerikaanse
(Van onze speciale verslaggever)
BRUSSEL Met als voornaamste resultaat een wankel compromis
over onderhandelingsprocedures is de NAVO-raad gisteren uiteen
gegaan. Na een enerverende laatste conferentiedag, in de loop waar
van de deelnemers meenden reeds voor een ernstig echec te staan,
kon de raad te elfder ure toch nog besluiten spoedig besprekingen te
openen met Frankrijk over de gevolgen van de eenzijdige maatrege
len die de Franse president in maart heeft aangekondigd. Minister
Luns verklaarde na afloop tegenover Nederlandse journalisten over
de uitslag een zekere mate van voldoening te ondervinden. Hij ont
veinsde zich echter niet dat het moeilijkste nog moest komen. Wel
heeft Frankrijk er nu in toegestemd te gaan praten over een aantal
onderwerpen die de overige veertien de Franse delegatie had voorge
legd, maar tot de zaak zelf was men nog niet gekomen, zo waar
schuwde hij. De minister zag moeilijkheden te over in het vooruit
zicht, ook al omdat het debat over het hoe van de. onderhandelingen
ernstige tegenstellingen tussen de veertien en Frankrijk aan het
licht had gebracht.
woordvoerder van het NAVO-secreta-
riaat was echter nauwelijks begonnen
de wachtende vertegenwoordigers van
de internationale pers dit droeve feit
mee te delen toen elders in het con
grespaleis enkele delegaties o a de
Nederlandse en de Amerikaanse
deze lezing dementeerden door ,nog een
sprankje hoop' in het vooruitzicht te
stellen.
Op het laatste ogenblik bleek minister
Couve zich bedacht te hebben en Dean
Rusk, de Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, bij het verlaten
van de vergaderzaal een nieuwe .for
mule' aan te willen bieden. Om niet de
indruk te wekken dat de Franse delega
tie toch nog de toegevende partij was
verspreidde zich uit Franse bron de me
dedeling dat het Rusk was die Couve
een compromis had aangeboden, en niet
omgekeerd. De juistheid van de Fran
se versie werd prompt van Amerikaan
se zijde ontkend.
Het moet minister Couve de Murville,
aldus de meest gehoorde lezing in con
ferentiekringen, toch wel zwaar geval
len zijn reecis in dit stadium, en dan
nog op een procedurekwestie, de NA
(Zie slot pag. 3 kol. 1)
Frankrijk is zoals het al eerder
heeft laten doorschemeren, niet
bereid afspraken te maken over
militaire samenwerking met de
NAVO anders dan voor geval van
oorlog. Dit betekent dat in een
alarmtoestand die naar men moet
aannemen het uitbreken van een
oorlog vooraf gaat geen bindende
Voor meer evenwicht in economie
AMSTERDAM (ANP) Contractueel vastgelegd sparen, enige ma
tiging van de verlangens van minister Bogaers met betrekking tot
rijn bouwprogramma, een bijdrage van minister Veldkamp door
uitstel van de veranderingen in de sociale verzekeringen en uitstel
van de tweede fase van de belastingverlaging zijn volgens de voor
zitter van het NW, de heer A. H. Kloos, mogelijkheden voor een
evenwichtiger aanpak van de problemen in 1967.
regels over inzet van troepen,
overgang van nationaal naar NA
VO-bevel etc van Franse zijde te
verwachten zou zijn. Juist in zo'n
gevaarlijk voorstadium moeten
maatregelen van te voren vast lig
gen, aldus het standpunt van de
rtien.
Tenminste gesprek
De veertien hebben bereikt dat over de
ze kwestie in de raad gesproken gaat
worden. Maar of deze besprekingen de
naam van onderhandelingen verdienen
wordt door sommige waarnemers ern
stig in twijfel getrokken. Minister Cou
ve de Murville heeft namelijk van de
opvattingen van de veertien om ook in
tfjde van nood en niet alleen in oor
logstijd regelingen te willen maken niet
meer dan voor kennis willen nemen.
Tjjdens een gistermiddag op het con
gres van de Algemene Bond van Amb
tenaren in
de, zei de
orde op zaken in onze overspan
wereld moet worden
et er een ander loonpolitiek
•ysteem worden bedacht, omdat
de loonpolitieke chaos wel eens i
ir kan staan.
Voorbeeld
De heer Kloos zei dat de overheid zelf
met het opstellen van haar budget voor
1967 en met haar plannen een voor
beeld- zal moeten geven. Hy beschouwt
het niet als zijn taak om aan te geven
hoe dat moet gebeuren, omdat hem
het totale overzicht ontbreekt, maar
toch wilde hij wel de aandacht vesti
gen op bepaalde mogelijkheden. Zn is
ntj van oordeel, dat het particuliere in
vesteringsvolume door maatregelen van
de overheid moet worden teruggedrukt.
Het is zijn vaste overtuiging, dat het
bedrijfsleven ondanks de schaarste
op de kapitaalmarkt, meer nieuwe
arbeidsplaatsen schept da.n nodig is.
Bij 65.000 buitenlandse arbeidskrach
ten is er nog altijd een aantal onbe
zette plaatsen van 120.000. Diepte
investeringen, die de produktie per
werknemer vergroten, acht de heer
(Zie slot pag. 3 kol. 2)
Gesloten front
De voldoening die ook door ander
dan de Nederlandse delegatie en met
name de Amerikaanse en de Duit
se gedeeld werd wordt voornamelijk
gemotiveerd met een verwijzing naar
het gesloten front dat de veertien,
althans op het moment dat het er
het meest op aan kwam. tegenover
Frankrijk hebben gemaakt Dit ogen
blik kwam in de met spanning gela
den ochtendzitting gisteren, toen de
Franse minister van buitenlandse za
ken een essentieel onderdeel van de
onderhandelingsobjecten had afgewe
zen, namelijk samenwerking van
Franse troepen met de NAVO en de
vorm van het gezamenlijke militaire
commando.
Nadat in de raad duideiyk een onover-
komeiyké tweespalt van opvattingen
tussen de veertien en Frankrijk was ge
constateerd brak de conferentie in aan-
zieniyke verwarring op. De officiële
Over de brug
(Van onze parlementaire redacteur)
DEN HAAG Minister-president
Cals heeft gistermiddag in de
tweede kamer verklaard, dat zijn
bezwaren tegen de aanstelling van
een speciale vertrouwensman voor
zaken betreffende het koninklijk
huis, die tot taak zou krijgen de
minister-president en de andere
ministers bij te staan vooralsnog
bij hem blijven leven. Wel was mr
Cals bereid de zaak nog eens met
de koningin en in het kabinet te
bespreken.
Mr Cals vroeg zich af, wat zo'n vertrou
wensman eigenlijk zou moeten doen.
Met wie en waarover spreekt hy? Met
de koningin en de andere ministers? En
hoe kan men voorkomen, dat een der
gelijke persoon in de verdrukking komt
tussen de koningin en de ministers? In
dit verband zei mr Cals, dat de secre
taris-generaal van het ministerie van al
gemene zaken op dit gebied thans ook ai
een rol ven-uit. Naar de mening van mi
Cals dient het eigenlijke werk van df
.grensbewaking', het afbakenen van de
grens tussen de ministeriële verantwoor
delijkheid en de privé-gedragingen van
de koningin, door de betrokken minister
zelf te geschieden. Hier is bepaald geen
plaats voor een ambtelijke figuur, aldus
mr Cals.
Hy zei er naar te streven, ondanks de
personeelsstop, enige uitbreiding te ge-
(Zie slot pag. 3 kol. 5)
Auto tegen boom
- twee doden
MAASTRICHT (ANP). Het echtpaar P.
A. Duits uit Maastricht is gistermorgen
vroeg bij een auto-ongeluk om het lever
en. Het ongeluk gebeurde om
voor vijf op de weg Valkenburg-
•icht onder Amby. Waarschijnlijk
als gevolg van oververmoeidheid raakte
de 42-jarige heer Duits met zijn auto
van de weg waarna deze tegen een boom
kwam. Hij en zijn echtgenote waren op
slag dood. Een achttienjarige dochter
werd zwaar gewond.
ZIERIKZEE NU NEDERLANDS .VISSERIJ-STAD'
WEER GROEP
GEVANGENEN
IN DJAKARTA
VRIJGELATEN
DJAKARTA (ANP) Een tweede
groep Indonesische politieke gevangenen
uit de periode dat ar Soebandrio minis
ter van buitenlandse zaken was. is gis
teren vrijgelaten.
Deze groep bestaat uit 25 personen, die
eind 1963 werden gearresteerd. Onder
lien bevinden zich dr Hanka, een voor
aanstaand mohammedaans schrijver en
journalist, Gozali Siahlan, vooraan
staand lid van de Masjoemi-partij en
voormalig wethouder van Djakarta, en
Joesoef Wibisono, gewezen minister van
financiën.
Hun werd destijds ten laste gelegd dat
zy bijeenkomsten in West-Java hadden
bijgewoond met het doel de regering-
Soekarno ,in samenwerking met Malei
sische agenten' omver te werpen.
Blijkens een officiële bekendmaking van
de Indonesische minister van politie,
Soetjipto Joedodihardjo, zullen de vrij
gelatenen worden gerehabiliteerd aan
gezien het onderzoek had aangetoond
dat de tegen hen uitgebrachte beschul
digingen door de staatsveiligheidsdienst
(BPI) waren verzonnen.
Het parlementspresidium heeft voorts
28 hoge ambtenaren van het ministerie
van onderwijs en cultuur die kort voor
de oktober-staatsgreep waven ontsla
gen, gerehabiliteerd. Zy zullen spoedig
op hun vroeger® oosten terugkeren.
ZIERIKZEE Acht dagen
lang zal Zierikzee Nederlands
visserijstad nummer één zijn.
Acht dagen lang zal alles wat
er aan nieuwtjes, snufjes en
technische ontwikkelingen op
het gebied van de zeevisserij op
nationaal en internationaal vlak
op de markt is, te zien zijn op
4000 vierkante meter tentoon
stellingsoppervlakte in de CTV-
gebouwen van de Schouwse
centrumstad. Sinds woensdag
middag is de .VTSTO 66', de der
de Nederlandse visserijtentoon
stelling, geopend. Zcelands com
missaris der koningin, mr J.
van Aartsen drukte daarvoor
op een knop om zo de fontein
bij de ingang van de tentoon
stellingshal in werking te stel
len.
(Zie slot pag. 2 kol. 6)
Na de opening van de .Visto 66'
werd mr Van Aartsen rondgeleid
over de tentoonstelling. Bij een van
de stands moest natuurlijk een Fis
fto) hapje worden geproefd. Links
van mr Van Aartsen Zierikzees
waarnemend-burgemeester H. Koe-
voets, rechts wethouder mr K. A.
Kenning.
(Foto PZO).