PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
CERNAN 2 UUR IN DE RUIMTE TS^..D
Tocht
vroeg
moest te
worden
beëindigd
VO-centrum Noordgouwe zonnig geopend
Vanmiddag om tien voor drie landing van Gemini-9 DEN haag over
Boeddhisten niet
meer contra
Ky
Couve de Murville weigert
minister Luns te ontvangen
Brandt herkozen
als partijleider
Geen waanstof
ondw Surveyor'
Serie geschenken
voor jubilerende
vereniging
209e jaargang
no. 129
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 6 juni 1966
i C. A. <K Kok m Abonnementwil»
r*4. 2074/1169, »4v. 2175). Coe>.
»n 11^ Kriel. Klein
VIlMlnjen. WUitrul 58-60, tel. 2155
Clnlktee. ro6. tel. 3133. edm. lel. 2094.
meer. Giro 359300 PZC. Middelbur,.
Niet Marly,
Ceulemans
Pagina 9
UITTREDEN UIT EL DO
RAAP KENNEDY (ATP). Een
proef heeft zaterdag uitgewezen
dat zich in het gebied op de maan
naar de Amerikaanse maansonde
.Surveyor' staat nagenoeg geen
stof bevindt.
Hoewel men daar al zo goed als
zeker van was doordat geen van
de drie poten van de maanverken-
ner in de bodem was weggezakt
heeft men zaterdag de proef op
de som genomen door van de aar
de af tot zevenmaal toe de drie
remraketten aan de onderkant van
de sonde in werking te stellen,
Foto's lieten zien dat de uitgesto
ten gassen geen maanstof deden
opdwarrelen.
President Nikolai Podgorny van
de Sowjet-Unie heeft zaterdag
iresident Johnson van de VS ge-
.ukgewenst met de zachte landing
op de maan van de .Surveyor'.
KAAP KENNEDY (AFP) Astronaut Eugene Cernan heeft
gistermiddag vanuit de Gemini-9 een ruimtewandeling' van onge
veer twee uur gemaakt. De volle 2 V2 uur die de wandeling eigen
lijk had moeten duren kon Cernan niet vol maken, omdat zijn
uitzicht werd belemmerd, door bevroren wasem aan de binnen
kant van zijn ruimtehelm. Commandant Stafford gaf hem daarop
opdracht de proef met de zogenaamde ,ruimtestoel' achterwege
te laten. De NASA nam toen het besluit Cernan instructie te geven
in de Gemini terug te keren.
De .ruimtewandeling' van Cernan was
om 10.08 uur begonnen.
Nadat de commandant van de Geminf-9,
Stafford, tegen 15.50 uur toestemming
had gekregen om de druk in de ruimte-
cabine te verlagen, opende Cernan om
16.03 uur het rechterluik en verliet vjjf
minuten later het ruimteschip. Vast
zittend aan een 37 meter lange kabel
zweefde de astronaut met een snelheid
van 28.000 km met de Gemini-9 mee.
Aan het werk
Een van de eerste handelingen die Cer
nan buiten de ruimtecabine verrichtte
was het losmaken van een bus die aan
de buitenkant van de Gemini-9 was aan
gebracht voor het opvangen van micro-
meterorieten. en deze te overhandigen
aan Stafford. Voorts bracht hij buiten
een soort handgreep aan. waaraan hij
MILITAIRE RAAD MOET BESLISSEN
Pleidooi voor
herziening van
politiek V S
fflige is die zich kan uitspreken over de
hndhaving in hun functies van generaal
Sgoeyen Van Thieu, het Znidvietnamese
itaatshoofd en van generaal Ngoeyen
Cao Ky, de Zuidvietnamese premier.
Dexe bevoegdheid van de militaire raad
vloeit, volgens het instituut voort uit de
«institutionele conventie van 14 juni
1965.
Met deze verklaring erkent het instituut
ie algehele verantwoordelijkheid van de
atlitaire raad, die in juni 1965 de be
roerdheden overnam van de laatste bur-
rtrujkc regering van dr. Quat.
Colgens AFP schijnt het instituut zjjn
is, dat de generaals Thieu en Ky af
reden, opgegeven te hebben en stelt het
veeleer samenwerking voor met het cou
pes en met de regering .onder welke
lorra ook', waaraan het naar het zegt
'Horstellen wil doen.
Gebleken is voorts dat Tam Sjau door
let boeddhistische instituut officieel in
ijln functie van voorzitter is bevestigd.
Tem Sjau had vrijdag zijn ontslag aan
geboden, als gevolg van kritiek van ex-
ïemistische boeddhistische elementen na
met de generaals in Zuid-Vietnam
(«sloten overeenkomst.
en Zuid-Vietnam, alsmede alle andere
handelen met het Zuidvietnamese bevrii-
dingsfront of met elke andere partij die
een vreedzame oplossing wil, een vrije
uitoefening van de soevereiniteit van het
Vietnamese volk met alle middelen te
steunen en ernstig te overwegen of te
rugtrekking van de Amerikaanse troe
pen uit Vietnam niet alleen dienstig zou
zijn voor de zelfbeschikking van de Viet-
namezen maar tevens voor de eigen be
langen van de Verenigde Staten.
zich eventueel later zou kunnen vast
grijpen. Ook plaatste hij een achteruit
kijkspiegel om Stafford in staat te stel
len hem te volgen, als hij zich aan de
achterkant van de Gemini zou bevinden.
Terwijl Cerüan deze handelingen
verrichtte, was de kabel waarmee hij
aan de ruimtecabine was verbonden,
ingekort tot 7,5 meter. Via deze ka
bel kreeg hy zuurstof en kon hij con
tact houden met zijn mede-astro
naut. Een kleine moeilijkheid met de
16-mm camera, waarmee zijn ruim
tewandeling werd gefilmd, had Cer
nan de woorden .onhandige sukkel'
ontlokt. Ook de navelstreng gaf eni
ge strubbelingen, doordat het snoer
zich om de ruimtewandelaar wikkel
de.
Wasem
Alles ging echter naar wens, totdat Cer
nan meldde dat zijn uitzicht werd be
lemmerd door wasem aan de binnen-
Om 18.05 uur was Cernan weer binnen
boord. Stafford en hij hadden even
moeite met het sluiten van het luik.
doch een tweede poging om 18.09 uur
had succes.
De .ruimtewandeling' had zo een half
urn- korter geduurd dan het plan was.
Desalniettemin heeft Cernan duidelijk
de vorige records op dit gebied verbe
terd. De eerste .ruimtewandelaar', de
Rus Leonov, bleef tien minuten buiten
zijn ruimteschip en de Amerikaan White
21 minuten.
AMI!
Tot het besluit om af te zien van de
vlucht in de .ruimtestoel' hadden ook
andere factoren bijgedragen. Zo had
Cernan moeite met het uitklappen var
een besturingshandgreep van de .Astro
naut Manoeuvre Unit', de zogenaamde
vliegende stoel. Dit apparaat was aan
de achterkant van de Gemini-9 opge
borgen achter een plastieken scherm
dat Cernan moest verwijderen.
,AMU\ die zes miljoen dollar heeft ge
kost, is een soort ruimtecabine zonder
wanden, met eigen zuurstofvoorziening
en voortbewegingsnicciianisme. Cernan
had met behulp hiervan zich onafhanke
lijk van de Gemini-9 kunnen voortbewe
gen, alleen met een 37 meter lange ka
bel met het ruimteschip verbonden.
Toen Cernan met het gereedmaken v
de ,AMU' bezig was. meldde hij dat de
wasem in zijn helm begon te bevriezen.
Hij bevond zich toen aan de nachtzijde
van de aarde, waardoor de temperatuur
150 tot 200 graden Celsius daalde. Eer
der had het controlestation in Houston
bekendgemaakt, dat de hartslag van
Cernan aan het begin van zijn verblijf
in de ruimte was opgelopen van 90 tot
150 slagen per minuut. Na verloop van
tijd was dit tempo gedaald tot 125, het
geen er op duidde dat zijn lichaam zich
begon aan te passen.
Tollen
Stafford en Cernan hadden gisteroch
tend al enkele benauwde ogenblikken
doorstaan, toen de Gemini-9 plotseling
begon te tollen. Commandant Stafford
dacht het ruimteschip door het uitscha
kelen van een der kleine voortstuwings
raketten, weer onder controle te krij
"•en. Toen dit niet direct lukte, pleegde
hij koortsachtig overleg met het
trolestation in Houston.
De tollende beweging, die was begonnen
toen de cabine zich boven Madagascar
bevond, had al bijna de gevaarlijke
grens bereikt, toen Stafford van de aar
de het advies kreeg liepaalde onderdelen
van de instrumenten te controleren. Hy
ontdekte toen dat een tussenschakelaar
verkeerd stond. Dit was waarschijnlijk
gebeurd bij de voorbereidingen van de
.ruimtewandeling' van Cernan. Toen de
schakelaar in de juiste stand was ge
plaatst, hield de draaiende beweging op.
Stafford slaakte een zucht van verlich
ting en bedankte het controlestation
uitbundig. ,Wy hadden aan alles ge
dacht, behalve aan de tussenschakelaar'.
Landing
Toen de moeilijkheid overwonnen was,
kregen Stafford en Cernan toestemming
de voorgenomen 46 omwentelingen vol
te maken. Dit betekent, dat de Gemini-9,
72 uur na de lancering vanaf Kaap
Kennedy, vanmiddag 14.50 uur Neder
landse tijd ten zuidwesten van Bermuda
moet landen.
Gouverneur Gibbs
van Rhodesië kan
weer telefoneren
SALISBURY (AFP). De telefoonverbin
ding in de residentie van de gouverneur
van Rhodesië, sir Humphrey Gibbs, is
hersteld. Zij was op 16 november afge
sneden, vijf dagen na de eenzijdige onaf
hankelijkheidsverklaring van Rhodesië.
Het herstel van de telefoonverbinding
wordt in Salisbury beschouwd als een
verzoenend gebaar van de regering-
Smith, die met de Britse regering voor
bereidende besprekingen voert over mo
gelijkheden van een oplossing der Rho-
desische kwestie.
Raad Muiden wil
verplaatsing of
liquidatie van
kruitfabriek
In een door alle fractievoorzitters onder
tekende motie heeft de gemeenteraad
van Muiden er vrijdagavond op aange
drongen dat de kruitfabriek ,De Krijgs
man' wordt verplaatst of geliquideerd.
De vergadering begon iets later dan in
de bedoeling lag. Dit werd veroorzaakt
door het bezoek dat minister Smallen-
broek (binnenlandse zaken) aan de ge
troffen gemeente en de fabriek heeft
gebracht. De bewindsman sprak van
,een ramp'.
RAMPENFONDS
De minister heeft de burgemeester van
Muiden er op gewezen dat een deel van
de schade zou kunnen worden bestreden
uit de pot van het rampenfonds 1953.
Prins Claus heeft zaterdag een infor
meel bezoek aan de getroffen gemeente
gebracht.
LONDEN (Reuter) Officieel is thans
meegedeeld dat Groot-Brittannië zyn 7.es
deelgenoten in de ,ELDO' (Europese Or
ganisatie voor Ontwikkeling van een
Draagraket) ervan heeft verwittigd dat
het zich uit het ruimtevaart-project van
deze organisatie terugtrekt.
In een gezamenlijke verklaring van de'
ministeries van buitenlandse zaken en
luchtvaart in Londen wordt gezegd dat
de Britse regering zich er reeds sedert
enige tijd ernstig over beraadde of zij
aan het ELDO-programma zou blijven
deelnemen, gezien de steeds toenemende
kosten en vertragingen. Volgens de re
gering vormen zelfs nieuwe voorstellen
voor wijzigingen in het programma geen
voldoende basis voor voortzetting van de
Britse deelneming aan het werk van de
organisatie.
Teleurstelling
De woordvoerder van het ministerie van
buitenlandse zaken in Den Haag heeft
naar aanleiding van het Britse besluit
de diepe teleurstelling van de Nederland
se regering uitgesproken.
Een desbetreffend Brits aide-memoire
werd vrijdag in Den Haag overhandigd.
DORTMUND (Reuter) De voorzitter
van de Westduitse socialistische opposi
tiepartij, de Westberlijnse burgemeester
WUJy Brandt, is herkozen voor een nieu
we termijn van drie jaar. Brandt kreeg
324 van de 326 uitgebrachte stemmen.
Ook de plaatsvervangende voorzitter»
Frit Erler en Herbert Wehner zijn her
kozen respectieveiyk met 293 en 285 van
de 329 stemmen.
Diplomatiek incident aan vooravond NAVO-conferentie
Franse minister
heeft geen tijd
(Van onze speciale verslaggever).
BRUSSEL Nog voordat de
NAVO-conferentie hier goed
wel begonnen is, heeft zich reeds
een diplomatiek incident voorge
daan. De Franse minister van bui
tenlandse zaken Couve de Mur
ville, heeft geweigerd minister
Luns vanavond te ontvangen.
Als voorzitter van de informele groep
van veertien NAVO-Ianden, die vandaag
een voorbespreking houdt, had de Neder
landse minister van buitenlandse zaken
zijn Franse collega onmiddellijk na deze
bijeenkomst op de hoogte willen stellen
van de gevallen besluiten. Daarmee zou
men vermeden hebben dat onverwachte
ontwikkelingen zich in de morgen (dins
dag) beginnende eigenlijke raadszitting
van alle vijftien NAVO-leden zouden
voordoen.
Tijdsgebrek'
Dit beleefdheidsgebaar heeft minister
Couve afgewezen met een beroep op
tijdgebrek. Hij heeft, zoals gebruikelijk.
aan de vooravond van NAVO-conferen-
ties met de andere ministers van buiten
landse zaken van de VS, Engeland en
West-Duitsland een avondeten. Hoewel
hij reeds aan het einde van de middag
uit Parijs denkt aan te komen en bo
vendien met de Nederlandse bewinds
man hetzelfde hotel deelt heeft hij te
kennen gegeven zic-h niet vrij te kunnen
maken.
Luns ontstemd
Uit de omgeving van minister Luns
wordt vernomen dat de manier waar
op deze. en daarmee toch ook de ove
rige niet-Franse raadsleden, voor het
hoofd gestoten is, niet nagelaten
heeft bij hem een ernstig gevoel van
ontstemming teweeg te brengen.
Betreurd
Zelfverbranding
Er hebben zich in Zuid-Vietnam
drie gevallen van zelfverbranding
voorgedaan. Vrijdagavond beroofde in
Saigon een jeugdige boeddhistische
non zich door zelfverbrandig van het
leven en zaterdagochtend deden in
Da Lat en Nha Trang een tweede
non en een monnik hetzelfde. Het
aantal zelfverbrandingen is daarmee
op negen gekomen.
'an officiële Amerikaanse zijde is gis-
eren in Saigon meegedeeld dat in de
'gelopen zestien maanden 256 Ameri-
hianse vliegtuigen bij aanvallen op
Noord-Vietnam verloren zijn gegaan.
In Zuid-Vietnam verloren de Amerika
nen sedert het begin van 1961 106 vlieg-
""gen.
deze aantallen zijn geen hefschroef-
vllegtuigen begrepen.
leden van de Amerikaanse lucht
macht zijn gisteren om het leven geko
men, toen zy op enige, kilometers ten
Morden van Quang Tri in een hinder-
lsag van de Vietcong liepen. De zes
mannen werkten in een radarstation te
Dong Ha, nabij de grens met Noord-
uetnam, en waren per auto op weg
naar Qnang Tri.
Program
Vierenzestighonderd Amerikaanse
burgers hebben zich geschaard ach
ter een program «lat in vii'r punten
een algehele herziening van «1e Ame
rikaanse politiek inzake Vietnam
verdedigt. Onder hen bevinden zich
geleerden, kunstenaars, schryv
bekende figuren.
Volgens het zaterdag in de .New York
Times' gepubliceerde program hebben de
urtenlssen van de afgelopen maan-
nieuwe bewijzen doen opstapelen
i officiële beweringen als zouden
ie Amerikaanse troepen in Vietnam zijn
om de Vietnaniezen te verdedigen. De
betogingen in Da Nang, Hoe E en Saigon
neten duidelijk zien dat het bewind van
generaal Ky de steun van het volk heeft
verloren,
De groep verzoekt de Amerikaanse re-
genng de bombardementen op Noord-
Dit voorval wordt in conferentiekringen
des te ongelukkiger gevonden omdat
men van de zijde van de veertien bij
alle meningsverschillen over de te vol
gen gedragslijn duidelijk de wens
voorzit naar de vorm en mogelijk ook
naar de inhoud met Frankrijk tot een
verstandhouding te komen die de schade
van het Franse optreden voor het bond-
l genootschap tot het uiterste zou beper
ken.
Brosio verzoenend
Het meest sprekend in dit verband waa
de verklaring van secretaris-generaal
Manlio Brosio. die gisteren de talrijke
vertegenwoordigers van de internatio
nale pers te woord stond. Sprekende
over de problemen die de Franse hou
ding voor de NAVO geschapen had, ver
meldde hy hoezeer Frankryk en de ove
rige veertien leden-landen van inzicht
over structuur en functie van het bond
genootschap verschilden.
Niettemin, zo voer hij voort, behoorde
dit uiteenlopen van de standpunten hei-
bereiken van praktische oplossingen niet
in de weg te staan'. Hij sprak de hoop
uit dat overeenstemming zo spoedig mo
gelijk zou worden gevonden en dat het
terrein waarop onenigheid was geble
ken zou kunnen worden gereduceerd.
Op een vraag in hoe vei
:verre voor
(Zie slot pag. 4 kol. 3)
NOORDGOUWE Zeelands com
missaris der koningin, mr J. van
Aartsen hees de Nederlandse drie
kleur en de oud-voorzitter van
Volksonderwijs', mr A. de Roos uit
Amsterdam onthulde en zorgde
voor de naam: zó heeft de 100-
jarige vereniging Volksonderwijs'
zaterdagmiddag haar derde bui
tencentrum in het Schouwse Noord-
gouwe officieel in gebruik genomen.
Haar ,Mr A. de Rooshuis'. Een zon
nige gebeurtenis op een zonnige
dag was het, die door een groot
gezelschap genodigden uit de krin
gen van de jubilerende verenigin
gen, maar ook van de Schouwse
gemeenten en bijvoorbeeld het wa
terschap werd bijgewoond.
Het is bekend: het vroegere zieken
huis in Noordgouwe stond al jaren
leeg. toen het oog van .Volksonder
wijs' erop viel. Men keek uit naar
een derde jeugdcentrum, een buiten-
verblyf voor leerlingen aan het open
baar onderwijs, voor congressen en
dergelijke. Het centrum in Noord-
gouwe nu was het geschenk, dat de
leden van Volksonderwijs de vere
niging bij haar eeuwfeest besloten
aan te bieden.
En zaterdag gebeurde dat dan. In
de recreatiezaal speelde het officiële
deel van de openingsceremonie zich
af. Mr Van Aartsen stond daarbij
niet alleen stil bij het nieuwe bui
tencentrum zelf, hij betrok er ook
het eeuwfeest van Volksonderwijs'
in het algemeen in, toen hij het
woord voerde. ,We praten vaak over
de enorme ontwikkelingen, die zich
op allerlei terrein hebben voorge
daan de afgelopen eeuw, maar min
der over de veranderingen in het
onderwijs, die er toch wel degelijk
zijn', zo constateerde de commissaris.
.Hier en daar is er nog wel eens een
schoolstrijdje, maar dé strijd is toch
al lang gestreden'. Hij prees in dit
verband ook het werk van de hon
derdjarige vereniging.
Past in sfeer
Een voorbeeld van wat er op onder
wijsgebied is veranderd zag mr Van
Aartsen in de opening van dit ,Mr
A. de Rooshuis', ,Daantje kan met
VO niet meer alleen naar school, hij
kan er ook andere dingen mee doen'.
Een belangrijke aangelegenheid vond
de commissaris, dat het centrum in
Noordgouwe ook aandacht kan be
steden aan het hulpbehoevend»', kind.
Trots was hy op de Zeeuwse bydrage
van zeven procent in de totaalkosten
van het centrum, terwyi VO in de
provincie drie procent van het le
dental heeft. Mr Van Aartsen gaf
het bestuur van .Volksonderwys' de
verzekering, dat het provinciaal be
stuur ingenomen is met het feit, dat
dit derde centrum in Zeeland is ge
vestigd: ,Het past in de hele recrea-
tlcsfeer van Zeeland', was zyn me
ning.
Wat VO's oud-voorzitter mr De Roos
lid van de raad van state bij
zonder verheugde: dat de vereniging
na de oorlog de moed en de kracht
heeft gehad door te gaan met pogin
gen om meer schoolreisverblijven
voor de jeugd tot stand te brengen,
nadat voor 1940 het eerste centrum
op Vlieland was gezet. Tegenwoor
dig doet het samenzijn ook buiten
schooltijd weer opgeld. En het is ge
bleken, dat de geest op school sterk
kan verbeteren, als de jongens er
meisjes en de leerkrachten elkaa-
buiten school ontmoeten'. Deze mc
(Zie slot pag. 2 kol. 5)
Op het gazon voor het ,Mr. A. de
Rooshuis', hees commissaris mr J.
van Aartsen zaterdagmiddag de
Nederlandse driekleur om het
nieuwe buitencentrum win
Volksonderwijs zo officieel te ope
nen, in aanwezigheid van vele
VO-genodigden. Achter de com
missaris de voorzitter van het
voorbereidingscomité mr K. A.
Keu,ning, geheel links op de foto
de waarnemend-voorzitter van VO
de heer W. Jansen.
(Foto PZC)