LOONCRISIS NADERT KRITIEKE PUNT
Bezwaren tegen weer
drie cao-ontwerpen
Mr. Van Aartsen onthulde hoeksteen
voor Automobielfabriek Nederland
Minister Veldkamp zal moeten ingrijpen
Vliegtuig
met 43
mensen
vermist
VERKENNEND GESPREK
ENGELAND - RHODESIË
GROMYKO WIL
EUROPESE
CONFERENTIE
SCHOTEN VOOR
DE BOEG
Boven de stand
Na geheim overleg in Salisbury
Zonder enige
verplichtingen
BAKKERSBOND
WIL HOGERE
BROODPRIJS
Prinses Anne
brak neusbeen
VESTIGING AAN HAVEN VL1SSINGEN-00ST
Hoofdkwartier
van NAVO
in Benelux?
209e jaargang - no. 99
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Donderdag 28 april 1966
Aardbeien komen
aan de grond
Pagina 2
2375)Got». Grolt M.rkt 2. lol. 6743
5213). Ooitburs. UI. 2395. Tornooien. A
GESPREK TUSSEN RIJKSBEMIDDELAARS EN STICHTING IS OP NIETS UITGELOPEN
(Van onze Haagse redactie).
De crisis rond het loonbeleid nadert haar hoogtepunt. In politieke kringen in Den Haag wint de
gedachte veld, dat het kabinet en vooral minister Veldkamp de crisis tot een oplossing zullen
moeten brengen. Het gesprek, dat gistermiddagtussen het college van rijksbemiddelaars en de
stichting van de arbeid plaats had, heeft in feite tot niets geleid. Het enige wat na afloop kon
worden gezegd was, dat het een ,goed en verhelderend' gesprek was geweest, maar dat overi
gens de standpunten muurvast zijn blijven liggen. Het college heeft geen enkele toezegging ge
daan, wat betreft een soepeler beoordeling vande collectieve arbeidsovereenkomsten, die hem
ter goedkeuring zullen worden voorgelegd.
De situatie op loongebied is inmid
dels verscherpt doordat het colle
ge bezwaar heeft gemaakt tegen
een drietal nieuwe collectieve con
tracten, waaronder de belangrijke
landbouw-cao, die circa 75.000
werknemers betreft. De andere
contracten, die bij dit drietal beho
ren, zijn de cao vcor de confectie-
industrie (58.000 werknemers) en
de cao voor de bakkersgezellen
(18.000).
,Het begint nu interessant te worden',
zo reageerde men in werknemerskrin-
gen op de beslissing van rijksbemidde-
laars. Tot nu toe was bet zo, dat het
college, dat zijn fiat gaf aan de bouw-
cao. hoewel deze collectieve arbeids
overeenkomst een loonstijging inhield
van boven de 7 procent, de grens, waar
de gevarenzone begint, met de rode
lamp begon te zwaaien als het cao's
betrof, waarbij slechts weinig werkne
mers waren betrokken. In de leringen
van de vakbeweging werd deze houding
van het college veroordeeld, omdat hier
sprake zou zijn van een meten met
twee maten, een standpunt, dat door
werkgevers werd gedeeld, recentelijk
nog door de heer H. H. Wemmers, ue
voorzitter van het Verbond van Pro
testants-Christelijke Werkgevers. Door
het afwijzen van drie nieuwe en grotere
cao's, die tezamen circa 150.000 werk
nemers omvatten, komt de looncrisis
in een nieuw stadium, waardoor de on
rust onder de werknemers sterk is toe
genomen.
De heer Bakker, de secretaris van het
CNV. zei na afloop van het gesprek
van gistermiddag: ,Wij hebben de moei
lijkheden van het college begrepen en
rijksbemiddelaars hebben onze moei
lijkheden begrepen'. Of dit .vei-helde-
rênd' gesprek resultaten zal hebben, kan
alleen op langere termijn worden beoor
deeld, zo verklaarde de heer Bakker.
BeDaalde cao's waren niet aan de orde
gekomen en over een concreet punt
was ook niet gesproken.
Niets teruggenomen
De heer De Boon, secretaris van het
NVV, verklaarde: ,Wij zijn ontevre
den met dit systeem van loonpoli
tiek. De bezwaren tegen het beleid
van het college die ik op het NW-
congres namens het NVV tot uit
drukking heb gebracht, blijven be
staan. Daar hebben we niets van
teruggenomen'.
Over een tweetal weken zal men we
ten wat het kabinet doet om tot een
oplossing van de moeilijkheden te ko
men. Minister Veldkamp zal dan moe
ten uitmaken of hij een cao onverbin
dend zal moeten verklaren. De minis-
Zie slot pag. 3 kol. 2)
NIEUW VACCIN
TEGEN GRIEP
Twee artsen van de Australische natio-
riale universiteit te Camberra hebben
een nieuw anti-griep vaccin ontwikkeld
dat in grote hoeveelheden kan worden
toegediend zonder dat het giftige bijver
schijnselen tot gevolg heeft.
In het universiteitsblad, waarin dit
wordt meegedeeld, wordt gezegd dat ook
baby's ermee kunnen worden ingeënt.
De Russische minister van buitenland
se zalven, Andrei Gromyko, heeft gis
teren kort na zijn audiëntie hij de paus,
op een persconferentie gezegd, dat er
eon Europeso conferentie moot worden
belegd ter bespreking van Europese
vraagstukken.
,Het is zeer belangrijk dat zulk een con
ferentie wordt gehouden', aldus de Rus.
.de conferentie over Europese vraag
stukken hoeft nog niet te betekenen dat
deze worden opgelost, maar dat wij
eerst moeten besluiten om bijeen te ko
men om ze te bespreken'. Hij gaf te
kennen dat een dergelijke conferentie
niet hoefde te worden bijgewoond dooi
de Verenigde Staten.
Over zijn gesprek met paus Paulus VI
zei Gromyko: ,Wij zijn tot de slotsom
gekomen dat de ménsen eendrachtig
moeten werken voor de vrede, onge
acht hun politieke gevoelens of ideolo-
§eön,
p de vraag of zijn bezoek aan de
paus de weg had geopend voor diplo
matieke betrekkingen met de Heilige
Stoel of dat hij de paus had uitgeno
digd Rusland te bezoeken antwoordde
hij: .met betrekking tot mijn gesprek
niet de paus zou ik mezelf willen be
perken tot hetgeen ik gezegd heb'.
Vaticaanse zegslieden beschreven de
historische ontmoeting tussen de paus
en een minister van de Sowjet-Unie als
.hartelijk maar onomwonden', eraan
toevoegend clat beiden gesproken heb
ben over allerlei wereldproblemen met
,de bijzondere nadruk op 's pausen ver
wachtingen op vrede in Vietnam'.
Een Constellation van de Peru
viaanse 1 uchtvaartmaatschappij,
die met 43 passagiers aan boord
sinds gistermiddag wordt vermist,
wordt als verloren beschouwd.
Gevreesd wordt dat het viermoto
rige toestel in het Andesgebergte
is neergestort
De machine was gistermorgen om 07.04
uur (12.04 uur onze tjjil) uit I.ima ver
trokken naar Cuzeo in het Andesgeberg
te. waar het omstreeks half tien (I4.3C
uur onze tyd) had moeten aankomen.
11e piloot liet 93 minuten nu vertrek het
laatst van zich horen toen hij rich in de
nabijheid van Ayaeucho bevond.
Ayacucho ligt ongeveer 3000 meter ho
ven zeeniveau en 30O kilometer ten zuid
oosten van I.ima.
De Deen.se marine heeft twee Ne
derlandse vissersschepen UK 38
en UD 28 aangehouden en op
gebracht naar de harven van Es-
bjerg. De Nederlanders zouden
b'mnen de territoriale wateren heb
ben gevist. Gewapende Deense
matrozen houden de xvacht op bei
de schepen.
Het Deense visserij-inspectievaar
tuig Nymfen heeft gisteren schoten
gelost voor de boeg van een Neder
lands vissersvaartuig dat weigerde
gehoor te geven aan een sein oir
hij te draalen, zo meldt de politie var
Esbjerg.
Twee Nederlandse vissersvaartui
gen. de UK 28 en de VD 28, die deel
uitmaakten van een vloot van 16
schepen die bij de zuidkust van Jut
land visten, werden door de Nymfen
opgebracht wegens het vissen binnen
de driemijlszone.
Volgens de politie loste de Nymfen
vier salvo's met een licht machine
geweer op de UK 28. De schipper,
wiens naam wordt opgegeven als G.
Korf uit Urk, gaf toen toestemming
dat matrozen van het oorlogsvaar
tuig aan boord kwamen. De naam
van de schipper van de VD 28 luidt
volgens het persbureau .Rltzau'
Kwakman,
Foto hieronder: Commandant
Hoeierslev van het Deense marine
vaartuig Nymfen.
De president van de Nederlandse Bank
en zijn staf hebben wederom een
j jaarverslag ditmaal over 1965
gepublici-erd dat een sterk-onafhanke
lijk oordeel geeft over de economische
lontwikkeling in Nederland. Onafhanke
lijk tegenover het beleid van de rege-
j ring en onafhankelijk tegenover alle
politieke en sociaal-filosofische preoc
cupaties.
Het is een gelukkig verschijnsel, dat
leze onafhankelijkheid bestaat. Zij leidt
;r toe, dat de economische deugden en
gebreken van het gevoerde overheidsbe
leid en van het particuliere bedrijfsbe
leid duidelijk belicht worden zodat men
zich niet spoedig zal verliezen ln de
.pijp-dromen" van een ongebreidelde wel
vaartsgroei.
Die welvaartsgroei is er. Dat wordt
in het jaarverslag reeds op de eer
ste pagina geconstateerd al3 de presi
dent van de Nederlandse Bank schrijft:
,Wat de groei van het reële nationale
produkt betreft gaf 1965 alleszins re
den tot tevredenheid'. Maar die groei
was niet voldoende om de vele verlan-
;ens te bevredigen, die bij de overheid,
et bedrijfsleven, de werknemers enz.
leefden in 1965. Er
werd geworsteld met
jiverse vormen van
inflatie zoals beste
dingsinflatie, loonin
flatie, prijsinflatie
Engeland en Rhodesië zullen ver
kennende besprekingen met elkaar
voeren om tot een vreedzame rege
ling te komen van hun conflict,
ontstaan nadat het door blanken
geregeerde Rhodesië zich vijl
maanden geleden eigenmachtig on
afhankelijk had verklaard.
Het besluit tot dit overleg is gisterei
gevallen. Premier Wilson van Engeland
liet echter duidelijk in het parlement uit
komen, dat het hier niet om onderhan
delingen gaat, omdat de Britse regering
geen onderhandelingen wenst met een
onwettig bewind.
De besprekingen zullen op officieel ni
veau gevoerd worden, informeel zijn,
geen verplichtingen inhouden voor En
geland of Rhodesië en alleen ten doel
Geheim
Premier Wilson zei in het parlement
dat het olie-embargo van Engeland
tegen Rhodesië een beslissende fac
tor is geweest bij het overleg dat tot
het besluit van gisteren heert geleid.
Wilson zei niet waar of wanneer de
besprekingen gevoerd zullen worden.
Dit en de agenda zullen met instem-
WILSON
ining van premier Smith van Rhode
sië geheim worden gehouden, zo werd
van regeringszijde meegedeeld. Men
wees er ook op, dat de economische
sancties tegen Rhodesië gehandhaafd
zullen blijven voor de duur van dit
eerste contact.
Wilson legde er de nadruk op, dat een
definitieve regeling van het conflict zal
moeten voldoen aan de principes, door
zijn regering en het afgetreden conser
vatieve bewind vastgelegd.
Zo moet er in Rhodesië een meerder
heidsbewind komen, dat de vier miljoen
negers in het land vertegenwoordigt en
de vorderingen op de weg daarheen moe
ten met waarborgen omgeven en niet
belemmerd worden.
Vervolgens mag de Rhodesïsche grond
wet, nadat men tot een akkoord is ge
komen over de onafhankelijkheid, niet
geamendeerd worden om haar minder
democratisch te maken. Voorts moet er
direct verbetering komen in de politieke
status van de negers en dient de ras
sendiscriminatie te verdwijnen. En ten
slotte moeten de voorwaarden voor de
onafhankelijkheid aanvaardbaar zijn
voor het hele Rhodesische volk.
Zoals bekend vormde dit laatste principe
het voornaamste struikelblok bij de on
derhandelingen tussen Engeland en de
regering-Smith voor deze met Engeland
brak.
Van Britse regeringszijde is er inmiddels
op gewezen dat beide partijen de bespre
kingen zullen beginnen op basis van nun
huidige positie. Smith weet, dat Enge
land zijn eenzijdige onafhankelijkheids
verklaring niet kan aanvaarden en En
geland beseft op zijn beurt dat Smiths
instemming met verkennend overleg niet
neerkomt op intrekking van deze ver
klaring. Verwacht wordt, dat het eerste
contact tussen beide partijen spoedig
gelegd zal worden. Maar in Britse rege
ringskringen is men nu niet bepaald op
timistisch gestemd wat de uitslag van
het overleg betreft. Er moeten nog vele
moeilijkheden overwonnen worden.
De voorzitter van de Nederlandsche
Bakkersbond, de heer C. lvoppert, heeft
op de gisteren in Apeldoorn gehouden
vergadering van de bond gepleit voor
een stijging van de broodprijzen.
,De stijging van de onkosten en de steeds
stijgende noodzaak tot investering wordt
in genedele opgevangen door de hui
dige broodprijzen', zo zei de heer Kop-
Tt. Hij deelde mede dat het broodver-
uik in het afgelopen jaar gedaald is
met ongeveer twee procent. Daartegen
over staat een toenemende belangstel
ling voor de luxe artikelen.
Gesprekken
Aan Wilsons verrassende mededeling in
het lagerhuis zijn de afgelopen week ge
heime bezoeken voorafgegaan aan Sa
lisbury van Oliver Wright, een van de
topadviseurs van de Britse minister
buitenlandse zaken.
Wright en John Hennings, het hoofd van
de Britse missie in Salisbury spraken
met Smith.
de vraag of de
perkt had kunnen
>s pei
per werknemer) kraentig
beantwoordt. Hij acht zo'n begrenzing
onbillijk en onrealiseerbaar als de be
stedingsinflatie daarnaast blijft door
gaan.
>ie bestedingsinflatie is verreweg het
grootste inflatie-euvel, want zij ontwik
kelt zich gemakkelijk tot prijsinflatie
en dan kan men de lonen niet te scherp
begrenzen.
Het is tegen deze prijsinflatie, dat dr
Holtrop zich met felheid keert. Er
moet veel nadrukkelijker gewerkt wor
den in de richting van prijsstablisatie
en daarbij zal men in de eerste plaat*
moeten denken aan beperking van de
bestedingen en aan het afwenden van
monetaire inflatie-invloeden.
Beperking van de bestedingen staat
echter niet op het program van de cen
trale en de lagere overheid. Integendeel
de overheid heeft een aanmerkelijke
groei van haar bestedingen (voor onder
wijs, volkshuisvesting, verkeer en wa
terstaat) aangekondigd. Welnu, als de
overheid haar bestedingen niet beperkt,
dan zullen anderen dat moeten doen, bij
voorbeeld door verhoogde belastingen te
betalen. De regering zal moeten kiezen
wat zij wil, maar doorgaan zoals nu is
bepaald veel te gevaarlijk. Wellicht kan
er nog een .beperking' uit het bedrijfs
leven worden geperst door de krediet-
schroef aan te draaien, maar zo heel veel
kan dat niet zijn.
De president van de Nederlandse Bank
verwacht, dat bij het terugdrukken
van de bestedings- en monetaire inflatie
als vanzelf de looninflatie zal teruglo
pen. Verstand en ervaring zullen tot dat
teruglopen voeren, want als er alleen
maar looninflatie overblijft ziet ieder
spoedig in, dat dit tot stagnatie en werk
loosheid leidt. Wij geloven wel, dat deze
verwachting van ar Holtrop juist zal
zijn. Zij getuigt van een gezond ver
trouwen op de redelijkheid.
Uiteraard worden in het jaarverslag
van de Nederlandse Bank nog veel
meer onderweipen aangeroerd dan de
hierboven besprokene. Maar dat bespro
kene handelt wel over de voornaamste
onderwerpen. Resumerende kunnen we
zeggen, aat dr Holtrop tevreden is over
de groei van de proauktie, dat hij de
de werkgelegenheid overmatig vindt.
Kwestie Rhodesië
Afrika vraagt
spoedzitting
Veiligheidsraad
De Afrikaanse landen hebben gisteren
besloten om een bijeenkomst van de
Veiligheidsraad te verzoeken, waarop de
kwesrie-Rhodesië besproken zou moeten
worden. Deze bijeenkomst zou niet later
dan 10 mei gehouden moeten worden.
Het besluit is gevallen op een besloten
vergadering in New York van de verte
genwoordigers van de zesendertig bij de
VN aangesloten Afrikaanse landen.
Prinses Anne van Engeland heeft ty'dens
een jachtpartij in liét graafschap Ox
fordshire haar neusbeen gebroken. Dit is
gisteren op Buckingham Palace bekend
gemaakt. De prinses viel van haar paard
in het Shotover Park nabij Oxford. De
jachtpartij was georganiseerd door de
universiteit van Oxford.
De regering en de politici, die het in
het parlement voor net zeggen hebben,
zullen deze aanwijzingen van dr Holtrop
ter harte moeten nemen.
Wij verwachten niet, dat zij daartoe een
grote bereidheid zullen tonen. Zij zul
len wel proberen het .leven boven de
stand' zo lang mogelijk voort te zetten.
De commissaris der koningin in
Zeeland mr -I. van Aartsen,
heelt woensdagmorgen een
hoeksteen onthuld van het be
drijf, dat de NV Automobiel
fabriek Nederland, in Vlissin-
gen-Oost zal vestigen. De ont
hulling was de daad waarmee
symbolisch het startsein werd
gegeven voor de bouw van de
eerste constructiehal, die een
oppervlakte van 4000 vierkante
meter zal beslaan. Zoals bekend
zal het bedrijf uit onderdelen
van de Japanse Hino Motors
trucks en personenauto's as
sembleren.
In een noodlial on het terrein zal
reeds volgende week de eerste truck
gereed komen. De onderdelen hier
voor staan in Rotterdam op vervoer
naar Vlissingen te wachten. Eind vol
gend jaar denkt men een jaarproduk-
tie te hebben bereikt van 5000 perso
nenauto's en 300 £l 400 trucks. Mo
menteel heeft men 25 dealers in Ne
derland. De NV Automobielfabriek
Nederland heeft grond aangekocht in
Middelburg en Vlissingen voor het
vestigen van een garagebedrijf. Het
zelfde wil men doen in Goes, terwijl
de gemeente Terneuzen eveneens voor
het vestigen van een garagebedrijf
grond ter verkoop heeft aangeboden.
De NV Automobielfabriek Nederland
zal trachten zoveel mogelijk onderde
len te betrekken van Europese toe
leveringsbedrijven. Men denkt in dit
verband aan accu's, banden, koplam
pen en dergelijke. Dit om een EEG-
certlficaat te verkrijgen waarmee
men dan binnen de EEG minder in
voerrechten moet betalen. De onder
delen uit Japan worden per schip
aangevoerd via Rotterdam vanwaar
de verdere expeditie over de weg zal
geschieden. Wanneer de aanvoer van
EERSTE CONSTRUCTIEHAL
NIET OPPERVLAKTE VAN
4000 VIERKANTE METER
onderdelen eenmaal goed op gang is
gekomen wil men trachten de goede
ren vanuit Japan rechtstreeks naar
Vlissingen te brengen. Naar de voor
zitter van de directie, de heer J. C.
Deuss sr meedeelde, is nu reeds de
produktie van de eerste drie maan
den verkocht.
Geschiedenis
Aan de onthulling van de hoeksteen
ging een bijeenkomst in hotel .Bri
tannia' te Vlissingen vooraf tijdens
welke de heer Deuss jr een overzicht
gaf van de geschiedenis voorafgaan
de aan het begin van de bouw.
De heer Deuss zei onder meer. dat
door een verzadiging van de binnen
landse markt een gevaar ontstond
voor de industriële ontwikkeling in
Japan. ,Hino Motors heeft in de eer
ste plaats een markt gezocht in Zuid-
Oost-Azië en de volgende stap was
Europa. In 1964 introduceerde Hino
op de autosalon in Parijs de .Contes-
sa'. Toen hebben wij ook voor het
eerst contact gehad m d" 'lino, \'"ij
hebben begrepen >1 tl J«-
pan een veel stabielere markt zou
zijn dan bijvoorbeeld Amerika', aldus
de heer Deuss jr.
In het voorjaar van 1965 werd met
Hino Motors een akkoord bereikt
waarbij werd bepaald, dat de assem
blage in Nederland of in ieder geval
in een door de Automobielfabriek Ne
derland aan te wijzen plaats zou ge
schieden.
.Het is uiteindelijk Zeeland geworden
wegens de goede ligging, omdat he'.
een natuurlijk havengebied is met
diep vaarwater waardoor de schepei
met materialen bij ons aan de ka.k
ligplaats kunnen kiezen en in verban'
met de faciliteiten op het gebied vat.
de woningen. Voorts heeft voor eer
belangrijk deel meegespeeld de gun
stige ligging van Vlissingen ten op
zichte van Antwerpen van Waaruit
wij de distributie over België zullen
Pol pag 2 'zo'.
■1 2)
Het is niet onwaarschijnlijk dat
het hoofdkwartier van de NAVO-
strijdkrachten in Europa, dat als
gevolg van president De Gaulles
politiek Frankrijk zal moeten ver
laten, in het gebied van de Bene
lux zal worden gevestigd, aldus de
mening in kringen die in nauw
contact staan met de Nederlandse
regering.
In die Haagse kringen werd gisteren
gezegd dat men meent dat het hoofd
kwartier ,aan deze zijde van de Atlanti
sche Oceaan' dient te blijven. Vestiging
van het hoofdkwartier in Groot-Brittan-
nië is minder geschikt doordat het door
een strook water van het vasteland is
gescheiden. De Scandinavische landen
liggen te ver naar het noorden en Ita
lië is te zuidelijk. De bondsrepubliek
Duitsland ligt te dicht bij .het 'ijzeren
gordijn'. Bovendien zijn aan vestiging
van het hoofdkwartier in Duitsland be
paalde politieke problemen verbonden.
De politieke commissie van het parle
ment van de Westeuropese Unie heefr.
gisteren eenstemmig een resolutie aan
genomen waarin een nieuwe vorm van
samenwerking tussen Europa en de VS
wordt voorgesteld. De resolutie zal wor
den voorgelegd aan de voltallige verga
dering van het parlement, die van 13
tot 17 juni in Parijs wordt gehouden.
Voorgesteld wordt van de Organisatie
voor Economische Samenwerking en
Ontwikkeling een .werkelijk consultatief
orgaan' te maken, belast met het coör
dineren van de economische en financiële
politiek aan beide zijden van de Atlan
tische Oceaan, en de ministerraad van
de WEU bij de VS uit naam van Europa
te laten optreden in politieke kwesties.
De Deense premier. Jens Otto Krag,
:ieeft gisteren tegenover verslaggevers
op het Witte Huis verklaard dat hij
president Johnson een nieuw initiatief
aan de hand heeft gedaan met betrek
king tot de NAVO indien de thans aan
de orde zijnde vraagstukken niet spoedig
worden opgelost.