DAGJE iET BODE zeeland en de boekenweek 17 goes: theun de vries vlissingen: van het reve Zaterdag 26 maart 1966 Hef dorp ligt nog half fe slapen. Hier en daar passeert een werkman op de fiets. Een matineuze winke lier draait voorzichtig de sleutel van zijn winkeldeur om en bij de bus halte staan kouwelijk een paar meis jes, die in de stad werken. Deze ver schijnselen lijken nog misplaatst te zijn op dit vroege uur. De mensen gedragen zich nog wat onwennig. De dag is eigenlijk nog niet begon- wagen mot een rode cabine. Heit licht dringt slechts moeizaam door in deze ruimte, waar nog vaag rudimenten van een paardestal zichtbaar zyn. Plotseling vliegt de deur met een smak open. Een man in blauwe werk broek en met een ribfluwelen vestje komt de schuur binnen. Plotseling gaat heel de schuur leven. De man loopt rond de auto als een oppasser van een uit zijn krachten gegroeid nijlpaard. Nu duikt hij de cabine In en haalt een vierkant koekblik tevoorschijn. Het blik glimt van het vele gebruik. De man graait er een bundeltje pa pieren uit en voegt daar nog een boekje, dat hij uit zijn broekzak haalt, aan toe. Schorrig klinkt er een achteloos .mo ge' door de schuur. De knecht van de bode is aangekomen. Samen kijken ze de adressen na. waar ze vracht moeten ophalen. Het is een grote lijst deze keer. Beide mannen klim men in de cabine. De knecht ha.nteert het stuur en de bode het koekblik. De bode leest op waar ze eerst moe ten stoppen. .Nummer tien. daar staat een pauk van de muziek Die moet, geloof ik. naar Den Bosch." De pauk staat op de stoep voor nummer tien. Beide mannen komen uit de cabine, pakken de pauk. die in een grote mand zit. op en zetten hem met een zwaai op de nog lege auto. Een paar honderd meter veraer staat er een fiets met bestemming Sint- Laurens. Bij een boerderij staan een tiental kisten met aardappelen. Daar was niets van bekend. Maar het is nu eenmaal zo. dat een groot aantal mensen in het dorp een vaste plaats hebben waar ze goederen, die met de bode mee moeten, neerzetten. Daar worden verder geen woorden aan ver spild. Sla Bij een ondernemende agrariër, die is overgestapt op groenteteelt in ver warmde kassen, moeten zestig kisten sla worden geladen. De bdde komt wat vroeg. De sla is namelijk nog niet in de kisten gestopt. De bode heeft maar weinig tyd. Het is al negen uur en hij moet zo snel moge lijk naar de stad. Vandaar dat hy en zijn knecht even later op de knietjes gaan en kropjes sla in kisten stop pen, alsof ze nooit anders hebben gedaan. De toer door het dorp begint ten einde te lopen. Hier en daar staat er nog een vrachtje te wachten. Op sommige adressen moeten er vracht brieven worden ingevuld. Meestal la ten de mensen dat volledig over aan dc bode, die vooral in het dorp het volle vertrouwen geniet. Hier en daar geven de mensen hun vracht mee zonder enige formaliteit, maar ln de meeste gevallen moeten de mensen wel even betalen. Dat gebeurt in vele gevallen ook al 's avonds als de men sen even bij de bode aan huis komen vragen of hij dit of dat niet kan wegbrengen. In Middelburg is het eerste doel dc- veiling. Daar controleert men aan de hand van de vrachtbrieven de afge leverde kisten. Zodra de man van de af. Dat wordt steevast gevierd met een kop koffie in de kantine van de veiling. Iedereen kent daar Ledereen. Als bode kun je er niet onderuit een kopje koffie te nemen. Dat hoort nu eenmaal zo. Bovendien smaakt het wel lekker ook. Zo, de koffie is op. De volgende etappe: de stad ln om de spullen af te leveren. Fiets Zoals iedere bode heeft ook de onze een vaste route. Dat geldt tenminste voor de auto, die langs de gemak kelijk Iwreikbare adressen gaat. De bode zelf haalt zijn transportfiets van de auto, laadt er wat kleine pakjes op «- WtM tera af waar ze elkaar weer zullen zien. ,Da"s nou economisch werken. Als je al die kleine stukjes met de auto zou moeten doen en als het dan om zulke kleine pakjes gaat, verdien je net helemaal niets. Vandaar die fiets, 't Is trouwens nog goed voor de lijn ook.' Onze oode oefent zijn beroep al 43 Middelburg, die hij niet kent. de uitbreidingsplannen doemen er toch nog wel eens moeilijkheden op. Ditmaal zat hy met een zakje aard appelen in zijn maag. Het moest wor den bezorgd in een weg. die vlak achter 'n toekomstige woonwijk ligt. De straten liggen er al, maar de bewuste weg is hierdoor af en toe wel in het gedrang gekomen. Slimmer dertien. Waar Is dat nou 7 Ga nou "ens gewoon rechtdoor. Hier. Summer negen. 'Dat lijkt niet veraf. Sa een zijweg doemt een huis zonder nummer op en daarnaast staat een huis. dat voorzier is van nummer drie. Voor alle zekerheid rijden we eerst de weg helemaal uit. Aller ogen zijn gericht op nummer dertien, ■tot nergens is te vinden. Dan maar weer terug. ,Ja, da's waar ook. Hier woont een nichtje van de ouwe Ge- schiere. Daar zijn natuurlijk die aard appelen voor. 't Is wel nummer drie maar ik zal toch maar even vragen.' Terwijl de bode de wagen uitslipt en naai het huis gaat. neemt de knecht even de tijd een zware te draaien. Maar daar komt het niet van. Er wordt al driftig gezwaaid Kom maar met die aardappelen. Het blijkt, dat de, een' is weggevallen. Dus toch nummer dertien. Als we weer m de cabine zitten mop pert de bode nog wat na: .Ik zal maar niet /.eggen, hoeveel ik aan dat zakje heb verdiend. Maar ik zou toch niet tien van die vrachtjes wil len hebben op een dag.' enwüken draaien we de istad in. Dat Is bijzonder amusant met zn'n grote vrachtwagen Op een kade, die dateert uit tyden. dat de «tedelxiuwkundlgen nog nooit hadden gedroomd van auto's, moet er een stapeltje kratjes met lege llmonadeflesjes worden gelost. Voor het pakhuis staat al een vrachtwagen en aan de kant \un het water staat het vol personenauto's. Handig manoeuvreert de knecht de wagen met de achterzijde zo dicht mogelijk naar de transportband, die als een grote inhalige vinger de weg opsteekt. Je kunt toch moeilijk wachten tot die ander klaar is, want dat kan wel een kwartier duren. We gaan lossen. Maar we staan nog niet in de laadbak of er staat al een driftg claxonnerende auto te dringen, Het is een van de situaties, waarover haastige mensen zich enorm kunnen er steekt een luidkeels schreeuwend hoofd naar buiten: .Kunnen jullie niet ergens anders gaan staan' Er is nog meer verkeer op de weg, als je dat soms nog niet wist.' De kistjes zijn bijna allemaal gelost. Nog even naar het kantoortje om de boel te laten tekenen en te vra gen of ze nog iets hebben mee te geven. Inmiddels komt de bode van éen van zijn uitstapjes per transport fiets terug. Hij gaat naar de man en geeft hem groot gelijk. Begrip vragen voor de situatie dioet hij al met meer. Dat zit hem natuurlijk m die 43 jaar. Nog even drie kistjes laden en we vertrekken. In totaal heeft de haas tige automobilist nog geen twee mi nuten moeten wachten. Eenmaal in de cabine lucht de bode toch even zijn hart: ,Weer de een of andere vent. die zonodig snel naar zijn mor genborrel moet Laat die vent op de Blauwedijk gaan staan brullen Dan ziet ie z'ri familie tenminste nog eens naar buiten komen Na in een enorm pakhuis nog balen met kunstmest te hebben geladen (.Jullie hebben ook altijd maar de helft m voorraad" gaan we naar Van Gend en Loos. Dat is een van de belang rijkste punten voor de bodes. In de eerste plaats leveren we er een mas sa vrachtjes af, die bestemd zijn voor plaatsen buiten Walcheren en worden er alle per spoor aangevoerde goe deren ingeladen. Plaats Iedere bode heeft er zijn eigen plaats. Op ons vak, dat staat aangegeven door een liordje, staat nog niet veel. De bode is nog ergens met de fiets onderweg. De knecht gaat eerst naar het kantoortje om voor ontvangst te tekenen. Dat gebeurt nog voor hij gezien heeft of alles er wei is. Wat dat betreft vertrouwt men elkaar wel. Dat wordt nog dubbel geïllus treerd door het gebaar naar de por temonnee. De bode heeft vooral ln deze tjjd van het jaar veel bloem bollen af te leveren. Deze en ook nog wel andere vrachtjes zijn onder rem bours. De bode schiet het geld dan vóór ln de hoop, dat de mensen op de betreffende adressen het geld heb ben. Hierna begint het opladen. Eerst legt de knecht, die ook al langer met dit bijltje hakt, de vrachtbrieven in de juiste volgorde. Dat wil zeggen, dat de adressen, die in het dorp laatst lijk ook eerst op de wagen. Het op laden duurt er wel veel langer mee dan nodig zou zijn, maar de tijdwinst bij het afleveren is nóg veel groter. De mannen van Van Gend en Loos brengen geregeld nog wat spullen rond, zodat het niet lang duurt of de verzameling, die de vrachtbrieven pedaalemmers, een dressoir, bollen, rollen ijzerdraad, een tapijt en meer van dat soort zaken. Eten Bodehuis B. eende krachten worden deze met nog die zoals gewoonlijk zelf weer ergens met de fiets heen was. verschijnt auto een platform bovei bine wordt de fiets aan banden gelegd. Zo. even staan ze voldaan naar de volle auto te kijken. ,Nu maar een beetje snel terug, want we kunnen om kwart over vier nog drie ton suiker laden ln Middelburg. Van daar dat de knecht de wagen, voor zover dat met een vrachtauto van respectabele leeftijd mogelijk Is. weg scheurt. De bode pakt alvast het koekblik, waarin nu ook de papleren zijn geborgen, die bij Theune zijn ontvangen. Alles wordt op volgorde gelegd In de buitenwijken van Mid delburg gaan we al na. welke zaken de bode per fiets zal bezorgen. Het moet nu supersnel gaan. Die suiker kunnen we net mooi meepikken. Aan niet mee te zitten. Een paar pakjes met bloembollen, die onder rembours zijn verzonden, spelen ons parten. Mevrouw is met haar middagdutje bezig. Dus duurt het wachten vooral als je haast hebt van eeu wigheid tot amen. Eindelijk gaat de deur op een kier Bloembollen? zegt een slaperig hoofd. Daar weet ik niks van hoor. dat heeft m'n man zeker gedaan. Moet u maar eens terugkomen, als die thuis is.' Voor zichtig wordt geïnformeerd of me vrouw het niet Kan voorschieten voor haar man. Je mag wel niet stoken in een goed huwelijk, maar dat pakje bloembollen is niet meegenomen om het zelf in de grond te stoppen. Nou. vooruit, mevrouw wil dan wel eens kijken. Ze haalt haar portemonnee en geeft het geld. Tovenaar De volgende halte is al sinds men senheugenis een vast pnnt in het leven van iedere Walcberse bode: café Kanaalzicht, Tussen de middag zitten ze daar broederlijk rond de tafel. De broodtrommel open. een boterham in de ene en een kop koffie in de andere hand. Zo om een uur of twaalf komen de eersten binnen druppelen. Henk roept al by het binnenkomen, dat ze zeker weer kof fie moeten hebben. Zodra ze zitten gaat even de pet omhoog cn één hand voor de ogen. Het gesprek gaat gewoon door. Pas zodra het gebed is afgelopen hoort men eigenlijk pas goed bij de kring. Een vreemd gezelschap. On der het eten wordt er druk over zaken gepraat. Worden gemeen schappelijke kennissen aan een be schouwing onderworpen. Ei wordt geklaagd over de lage tarieven en gen zitten een voorraadje shagjes te bouwen. Henk schuift bedrijvig heen en weer met koffie. Hij kent zijn klanten van haver tot gort. Zijn vrouw Nellie mengt zich af en toe ook in het gesprek. Dat mag. Het is echter niet iedereen gegeven in de clan van bodes door te dringen. Er probeert een man met een ijselijk wit boordje een paar woorden tussen die van de bodes te werpen. Hij wordt genegeerd. Is het omdat je nu een- maai als gezonde vent op dit uur van de dag nog niet zomaar staat te niksen achter een borrel? Of komt het omdat meneer zijn Zeeuws ver leerd schijnt te zijn? Een paar man hebben haast. Ze verdwijnen snel. Even later zit Henk alleen met de vuile kopjes. Alle bodes zijn om een uur of een verdwenen. Hup, volgende klant. De smid heeft een kachel en een paar buizen. Hy had kenneiyk meer verwacht. Maar daar kan de bode zich niets van aan trekken. .Ik kan tenslotte maar mee nemen wat er ligt. Ik ben geen tove naar.' Voor dat argument blykt de smid gevoelig. Bij een van de volgen de adressen twintig dozen mar garine is men niet gevoelig voor dergelijke argumenten. ..Ja, je moet ook geen dingen aan je klanten be loven, als je niet zeker weet. dat Je ze krijgt.' Het stuit op een muur van onbegrip. De man is duidelijk teleurgesteld en hij reageert dat al op de bode. die er ook niets anders aan kan doen dan iets mompelen over ,die grossiers ook!' Af en toe verdwijnt de bode per fiets in de een of andere zijstraat. Het lijkt alsof de film van Middelburg achterstevoren wordt afgedraaid. Ook in het dorp komen we in contact met haastige automobilisten. ,Als je altijd goed zou moeten gaan staan, zouden we wel twee dagen nodig hebben.' Links parkeren? De bodewagen zie je in alle standen staan. .Voor de bode gelden aparte regels.' Bij de meeste adressen blijft de conversatie beperkt tot een enkel woord. We hebben haast. Tegen de tijd, dat we weer naar Middelburg moeten, van wege die partij suiker, is de wagen nog niet helemaal leeg. Dat komt 's avonds wel. Er komt "s avonds trouwens nog wel meer. Namelijk de mensen, die bellen met het ver zoek de volgende morgen iets op te halen, of die aan de deur komen. Dat gaat tot 's avonds laat door 's Avond is er ook tijd om de administratie bij te houden. Een bode. Hele dagen De propaganda voor het Ne derlandse boek wordt steeds collectiever en slaat de vleu gels uit over een zo breed mo gelijk gebied. Voor Nederland zijn die CPNB-vleugels een ge wone zaak geworden en het deel van België, dat de vaan van het algemeen beschaafd Nederlands hoe langer hoe ho ger laat wapperen, wordt ,al- lengskens' overvleugeld. De grote propagandamolen draait elk jaar een weekje zeer intensief. .BOEKENWEEK' zegt men dan. .BOEKENBAL' zegt men dan en, BOEKEN MARKT'. De boekenweek kent men in Zeeland al zo lang als de CPNB oud is, aan een boekenmarkt denkt men nog niet, maar sinds vijf jaar is er nogal levendig sprake van een Zeeuws boekenbal, of .BOE KENFEEST' zoals de voorbe reidingscommissie het noemt. Het plan voor hef Zeeuwse boeken feest werd vijf jaar geleden toeval lig geboren. Het gebeurde tijdens een gesprek van een tweetal jour nalisten, die, nou eindelijk wel eens wat anders' wilden en een Vlissing- se boekennijveraar. Deze loatste sprak een en ander door met zijn collega's, er werd een comité ge vormd en triomf, triomf hef ei was uit: Zeeland had zijn eerste boekenfeest. Een formule voor dat feest was gauw gevonden. Een causerie door een bekend auteur, een ontspannings gedeelte in cabaretvorm en een bal, een bal de grote Amsterdamse broer gaf het lichtende voorbeeld in een met aandacht voor het lege vlak versierde zaal. De vjjf feesten, die samen dit eerste Zeeuwse boe- kenlustrum hielpen en helpen vol maken, speelden (dat van vanavond speelt zich af) binnen de muren van Britannia. Het eerste boekenfeest stond in het teken van de Zeeuwse auteurs. Dat kon gemakkelijk, want er waren er niet zoveel. Er verscheen een keurige brochure met gegevens over en fragmenten uit het werk van Henri Arnoldus. L. W. de Bree. Wil lem Enzinck. dr H. C. M. Ghijsen. Kees Pronk, J. C. van Schagen, Hans Verhagen en Hans Warren. Pierre Janssen hield op dat feest de grote causerie. Zijn plaats werd in de daaropvolgende jaren overgenomen door Otto Sterman, Karei Jonck- heere en Marga Minco. Voor het ca baretgedeelte zorgden onder anderen Gerard Cox. een studentencabaret en Jaap van der Merwe. Dit jaar Is er in die cabarettraditie geen wijziging gekomen. Het comité (de heren P. A. C. Bikker, A. M. J Geysen, H. A. de Meijer en E. Jelle Theunisz), dat de boek'enfeesten voor de 19 verenigde Zeeuwse boekhande laren verzorgt, heeft voor vanavond beslag weten te leggen op de caba retier. die op dit ogenblik wat men noemt het .meest in' is- Paul van Vliet met zijn groepje PePijn. Radio, televisie en theaterdirecteuren vech ten momenteel om deze overbezette Haagse cabaretman. zodat de Pe- Pijnse afdeling naar de Scheldestad op zijn minst een goed stukje orga nisatorisch werk mag heten. Het houdt niet op, zelfs niet met Paul van Vliet. Voor de pauze zal Caroline Kaart haar .Liedje met Ca roline' presenteren (Cor Lemaire aan de vleugel Voor de muzikale aspect- jes van het feest zorgen The Moon- liners uit Tilburg en wat de versie We zien ze vrijwel allemaal gens uit Goes en Vlissingen met allerhande vrachtjes. Het is een ko men en gaan van bakfietsen, perso nenauto's en vrachtwagens. De bodes helpen elkaar een handje by het op laden als ze zelf niks te doen hebben. storm. Die ochtend zijn we ook al in net bodeiiliui.N geweest. Verschil lende dingen, die bestemd waren voor andere Inxk's hebben we toen afge laden en vrachtjes die gereed stonden en niet al te ver vanachter op de wagen moesten, opgeladen. Nu blykt er een hele stapel voor ons te zijn. Zowel de bode als zijn knecht krabben eens bedenkelijk het hoofd. Dat zal nog niet eens meevallen om dat er op te krijgen. Kratten, rollen, staven, plastic bloempotten en een grote partij flessen, waarbij je je na gebruik moet laten rijden. De ver zameling op de auto wordt zo moge lijk nog bonter Er is na het opladen lij het bodenhuis echter nog geen iind aan. want eerst moeten we nog even naar Theune aan t Domburgsch Schuitvlot. Dat Is de plaats waar Gebroeders Boes uit 'Vies de Wal- cherse bodes voorzien van vracht, afkomstig uit Holland' Als kleine verrassing ligt daar een geweldige party boardplaten voor ons. Met ver- De Spijkerbrug in Middelburg was het onderwerp van de vorige prijsplaat. Er kwamen naar aanleiding van deze foto honderden goede oplossingen binnen. Van deze honderden was mevrouw J. C. Geldof-Vermeulen, Julianastraat 26. Rilland-Bath die het gebruikelijke tientje ontvangt. Oplossingen voor de nieuwe prijsplaat moeten uiterlijk woens dag per briefkaart worden gezonden aan: Redactie PZC. Wal- straat. Vlissingen. De prijswinnaar wordt bekendgemaakt bij de volgende opgave. ring betreft; die Is er. manr inden dan andere. Amsterdam hei-ft het dit Jaar niet gehouden bij Mef.<n Koornstra. Dit voorbeeld Is gedeel telijk gevolgd en men heeft dc Vlm- singac decoratie ook meer in de van het ambachtelijke getrokken. Br tannia'K interieur is voor een tv r.d herschapen In een Kchuirnpl.urtlcren- trum. een en ander door de vaardig* amateurhanden van de heer C. J. van der Vliet uit Goes. De toeloop voor dit lurtrumfee* l« geweldig en bulten alle verwachtin gen geweest. Rata, mta waren al!" plaatsbewijzen weg Het comité «prak kordaat .we reikejj slechtt 450 kaarten uit' De aandrang van het publiek maakte er echter 550 van en ook die kaarten gingen rata. rata In de voorverkoop de deur van da er kende boekhandel uit. Dat betekende zo het een en ander Allereerst moesten veel .vaste liefhebbers' nogal erg teleur gesteld worden. Op de tweede plaats zag het comité zich genoodzaakt otn nu alvast -n regeling voor he: vol gende feeat te treffen. In het boeken weekgeschenk la al een bcMelbtljct 1967 gelegd, zodat de boeker.-»'*" klanten alvast een plaatsje kunnen claimen. Voor dit jaar geldt: succes verze kerd. Britannia is vol en barst hooit uit zijn muren van het boekenge- weid. Als de Vlissingse boulevard zijn goede foam gestand doet kun nen vanavond vijfhonderdvijftig boekenwurmen uitwaaien. Uitwaaie ren zullen ze daarna ook. Over een goed deel van de provin cie. Maar dat laatste wel onder auspiciën en de vleugels van het Zeeuwse CPNB. Goed geboekt en In Goes houdt de auteur van het boekenweekgeschenk 1966, Tfuun de Vries, volgende week dinsdo-j, 29 maart, een lezing. De schrijver van ,Het zwaard, de zee en het valse hart' spreekt er over .Rem brandt, Van Gogh en Jeroen Bosch door een schrijversbril'. De aanleiding daartoe zijn de boe ken van Theun de Vries ener Rem brandt (in 19311, de Haagse jaren van Vincent van Gogh (in .Ziet. etu mens'. 19631 en over een Laat-goti- sche schilder uit de vijftiende eeuw die ln veel opzichten op Jeroen Bosch lijkt (.Moergroben', 1965). De in 193 7 te Veenwouoe geboren auteur di<- onder rpeer journalist, hu'.oboekhou der en blbliofheekbeambte was kreeg verschillende literaire prnsMi waaronder m 1962 de «taatsprfta voo- ietterkur.de. Het initiatief voor d-zi Goese lezing van Theun de Vries» gaat uit van de vereniging Open bare Leeszaal en Bibliotheek te de** Het s de tweede keer, dat men een dergelijke lezing opzet e*m paar maanden geleden was het de auteur J. VV Holsbergen, die de spits afbeet onder grote belang?":e!üng m"' name van de sechooljeugd. Ook nu wordt m de Goese middelbare scholen .-n de boekhandels de lezing van Theun de vries via een vlammende affiche aangekondigd. Het verloop van de Vlissingse boe kenweek verschilt dit jaar op een punt van de vorige. De literaire cau serie wordt niet meer tijdens het boekenfeest gehouden, maar enke le dagen daarna. Dit jaar belooft hef een zeer t>:;- zondere causerie te worden. Het Nutsdepartement Vlitssingen meende de inrichting van de nieuwe bibliotheekafdeling, waar nu ook de moderne tot zeer moderne literatuur een plaatsje heeft gekregen, niet be ter naar bulten te kunnen begeleiden dan door een lezing van een bekend modern auteur Gerard Knrnelis van het Reve komt naar Vlissingen Woensdagavond 30 maart spreekt hfi in Britannia over zijr. nieuwste hoek .Nader tot U' Dit boek verscheen deze week bil G. A. van Oarachot in Amsterdam. Het b-- vat evenals zijn geruchtmakende boek Op weg naar h"t einde dat In !9f.3 het licht zag hrievpn. literaire en an dere. Negentv.mtig van de 158 pagi na's worden vnlgomaakt met verzen, geestelijke liederen' noemt Van het Reve ze. Voor de lezing In Britannia bestaat grote belangstelling Op de middelbare scholen in Zeeland wordt druk gesproken over een eventueel bezoek aan Britannia op 30 maart. Van het Reve begint zijn causerie om kwart voor acht. Het Vlissingse Nut kreeg de toezegging van de schrijver wel op een zeer ongewoon moment. Vlissingen belde namelijk op vlak nadat de voorgevel uit het Amsterdamse huis van Van het Reve was gevallen Ondanks de verwarring ging hr-t feest toch door Dwz: 30 maart 19 45 uur grote zaal Britannia. G. K. van het Reve over .Nader tot U'. toegang voor een ieder vrij.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1966 | | pagina 17