het heilzame
werk van
willibrord
„Hoe heeft het oude Hulst feest ge
vierd rondom zijn Sint Willibrordus-
bosilïek! Zooveel eeuwen heef» hef
Vloamsche volk van Zeeland die kerk
nu al gekend in haar middeleeuw-
schen luister en glorie, doch in later
tijd ook in haar li|den en verlatenheid.
Het twaalfde eeuwfeest van den Apos
tel en Patroon van stad en land van
Hulst mocht de katholieke bevolking
echter wederom vieren in het volledig
bezit van haar monumentale basiliek,
die zoo langen tijd tot voor enkele
jcren goeddeels vereenzaamd stond.
Was er niet alle reden om het eeuw
feest van Willibrord met zoo groot-
sche sier en vreugde te herdenken als
gisteren geschied is en ongetwijfeld
ook zal gevierd worden in de komen
de dagen
Zondag 30 juli 1939, twaalf eeuwen na
het overlijden van Willibrord, begon
nen de feesten, die tot 7 augustus zou
den duren. „Alleman was op de been",
zo gaat het verslag verder, „toen gis
termorgen Monseigneur Hopmans ar
riveerde en de pontificale Hoogmis in
de kerk opdroeg, alleman ook, toen
's middags de symbolische optocht uit
trok en 's avonds de première ging
van hef fleurige feeërieke kijkspel aan
den voet van de basiliek."
Uit de omtrek waren er duizenden ge
komen om de symbolische optocht te
zien. De harmonie „Vlijt en volhar
ding", die voor deze optocht speciale
muziek had ingestudeerd, opende de
stoet. Vervolgens kwam er een groep,
die uitbeeldde hoe de toestand was
voordot Willibrord hier zoveel eeuwen
geleden het evangelie predikte. De
omschrijving spreekt van een uiting
van het zinnelijke heidendom. Meisjes
dansten rondom een meiboom. „Dan
treden uit den nacht van het heiden
dom de kinderen des Lichts naar voren
in deze streken. Sint Willibrord ver
richt een wonder op Walcheren en
wij zien dan tot inkeer gekomen Fran
ken die luisteren naar het Evangelie
woord van de Angelsaksische monni
ken".
Waarop steunt onze kennis over Willi
brord in deze streken? De twee voor
naamste en rechtstreekse bronnen zijn
de levensbeschrijving door Alcuinus en
de mededelingen van Beda in zijn
Kerkelijke geschiedenis van het Engel-
sche volk. Bij Beda gaat het om het
feitelijke relaas, terwijl Alcuinus de
stichting van zijn lezers beoogt en al
lerlei wonderverhalen te berde brengt
Omstreeks 690 predikte Willibrord op
Wulpen, gelegen voor Vlaanderen, het
evangelie en van daar begof hij zich
vermoedelijk naar Walcheren. Het is
Alcuinus die vertelt, dat er op Wal
cheren op bepaalde tijden een afgods
beeld vereerd werd. In vurige ijver
wilde de man Gods het beeld ver
brijzelen, maar de tempelwachter wist
dit te verhinderen. Een andere lezing
is dat Willibrord zich hierbij verwond
de. Later toonde men te Westkapelle
nog de sporen van het bloed. Wij
weten van het heiligdom te Domburg
waar de godin Nehalennia werd ver
eerd. Vermoedelijk een godin die al
leen op Walcheren werd aanbeden.
Waarheid en verdichtsel zijn onher
kenbaar vermengd, maar het verhaal
kan kernen van waarheid bevatten.
Hoe ook de feiten geweest zijn, deken
Rops vertolkte alaus de gevoelens:
Hoe schoon zijn de voeten dergenen
die ons de blijde boodschap brengen
Op 18 juli 1939 schreef hij: Dor.kcoar
jubelen wij bij het twaalfde eeuwfeest
van deze Apostel der Nederlanden en
Vlaanderen. Hij heeft het kruis hie-
geplant en onze voorouders de Chris
telijke zedenleer en beschaving ge
bracht.
Voor de zondagavond wos het open
luchtspel St. Willibrord aangekondigd.
„Toen vrijwel nog niemand in den
lande de aandocht gevestigd had of
dit eeuwfeest mocht Jan Vuysters er
in slagen de geestdrift wakker 1e sloor
voor een zoo grootsch mogelijke vie
ring en begon hij aan zijn nieuwe
werk „Willibrord Neerlond's Apostel"
De opvoering te Hulst was de eerste
in een speciale bewerking.
Het eerste bedrijf werd als volgt om
schreven: „Achtste eeuwsche edelen,
hoevenaars, krijgers en kooplieden
(zullen) samenstroomen naar de ding
plaats waar een indrukwekkend oogst
feest wordt gehouden. Heidensche
priesters maken hier den offerdiens-
gereed. Koning Radboud nadert te
midden van zijn legeroversten. Vreug
devuren worden ontstoken en offer
dieren geslacht. Wichelaars voorspel
len uit net bloed der dieren rampen
voor Stad en Land indien men de
vreemde priesters die de jager Wur-
sing zag, vrij laat rondloopen." Na
deze openingscène volgen allerlei ver
wikkelingen, waorbij Radboud wordt
getroffen door de moed van Willi
brord en zijn gezellen. De monniken
krijgen verlof in hun tenten de nacht
door te brengen, maar de volgende
dag moeten zii het land verlaten
Verder kwam het die avond niet: ee'
hevige onweersbui maakte het spelen
onmogelijk.
Het jaar 1939 deed een stroom van
literatuur over Willibrord het licht zien.
Erens schrijft in het voorwoord van
zijn biografie: De Nederlanden her
denken dit jaor 1939 het eeuwgetij
van het afsterven van den H. Willi
brord, die over onze gouwen het eer
ste christen geloofszoad uitstrooide en
een Nederlandsche Kerk organiseerde
Aan het slot verhaalt de schrijver hoe
bij haast ol de kerken door de heilige
gesticht het St. Willibrordsputje blee;
voortbestaan. De wonderen die hi;
verrichtte hebben bijna clle betrekking
op water en wijn „Dikwijls is daa-
sprake over water, dat Willibrord ver
schafte bij groote droogte, of in de
buurt van de zee fwe denken aan het
putje bij Zoufelonae), waar het treffen
van zoet water een weldaad was, of
aan dorstige lieden."
We laten Erens nog even aan het
woord: „De heilige apostel was zijn
82ste levensjaar begonnen. De zielen
welke hij voor het ware geloof gewon
nen had, vormden christen gemeenten
en zij stonden sterk in een georgani
seerd parochieleven. In rechtmatige
fierheid mocht de grijsaard zijn werk
overschouwen, vanaf de kusten van de
Noordzee uitgestrekt tot tegen het
duitsch achterland." In de nacht ven
6 op 7 november 739 overleed Willi
brord. Twaalf eeuwen later werd hij
herdacht. 1939. Een jaar later waren
de kusten van de Noordzee tof tegen
het duitsch achterland bezet, moer
hiervan kon niet gezegd worden: hoe
schoon zijn de voeten dergenen die
ons de blijde boodschap brengen.
De Hulster Sint Willibrordusbasiliek voor de verwoesting.
