AMSTERDAM ZORGDE VOOR
BLIJDE MAAR BEWOGEN DAG
Veldslag tussen politie en provo's
TIENDUIZENDEN TROTSEERDEN
REGEN VOOR BRUIDSSTOET
Maar niet
overal
even druk
INDRUKWEKKENDE TROVWDIENST
IIV EEUWENOUDE WESTERKERK
ROKIN NA TROUWERIJ TONEEL VAN RELLETJES
Tijdens rit door
Amsterdam nog
betrekkelijk rustig
Haar centrum
Rookbommen
209e jaargang no. 59
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 11 maart 1966
Wim en
Anneke
Pagina 2
Toen gistermiddag om tien
voor half zes de hofauto
AA-62 wegreed van het ko
ninklijk paleis op de Dam,
nagewuifd door de volledige
koninklijke familie, was de
officiële dag voor prinses
Beatrix en prins Claus der
Nederlanden om. Het feest
was ten einde, hun huwe
lijkssluiting een door tien
tallen miljoenen gezien feit.
Gezien: een blij en vastbera
den, een aanvankelijk wat
gespannen en later zeer ont
roerd paar. Gezien: een Am
sterdam dat - overhuifd door
een regenlucht - kennelijk
eerder aan het tv-toestel in
een verwarmde huiskamer
dan aan een dranghek in de
kille natuur dacht. Gezien:
staatsie en luister, maar ook
rook over de stoet en uiterst
nerveuze politiemannen, die
na een rustig begin in de
hoek van de Westerkerk
toch nog de handen vol kre
gen en bij wie na 14.39 uur,
toen het bruidspaar van het
balkon naar binnen ging de
opluchting zichtbaar en
merkbaar was. Maar de
hoofdindruk was: een goede
en geslaagde bruiloft.
Meer nieuws over het huwelijk op
pagina 11: foto's over onder meer de huwelijksplechtigheid in
het stadhuis en in de Westerkerk;
pagina 13: vervolg huwelijk in stadhuis en Westerkerk,
regisseur Van Langeraad hield .vecht'beelden
van scherm,
vervolg provo's contra politie
pagina 15: preek ds Sillevis Smitt,
toespraak burgemeester Van Hall,
dankwoord van prinses Beatrix en prins Claus,
impressie van bezoekster aan Westerkerk.
Juist nadat de gouden koets de Wester-1 rookbom achter het detachement
kerk had verlaten gooiden provo's eenuerie-officieren.
(Van onze verslaggevers)
PRINSES BEATRIX en de heer Claus van
Amsberg - nu prins Claus der Nederlanden -
zijn gisteren voor ,wet en kerk' getrouwd. Minis
ter-president Cals zei ons na afloop van de
plechtigheid in het stadhuis: ,Het was Hollands
plechtig'. En daarmee tekende hij de sfeer van
het burgerlijk huwelijk in het stadhuis eigenlijk
voortreffelijk: plechtig, maar tevens door en
door Hollands, niet overdreven, doch met die
eigen toets, die elke Nederlander kent van een
,trouwpartij-op-het-stadhuis'. De dienst in de
Westerkerk was al eveneens zo door-en-door
Nederlands, een typisch reformatorische dienst,
waar echter door de keuze van de liederen en
door de koorzang van het Gloria' een oecume
nisch karakter aan was gegeven. Deze indruk
wekkende bruiloftsdag was inderdaad Neder
lands, plechtig, maar ook blij. Daaraan hebben
speldeprikken van een stel brooddronken jon
gelui weinig kunnen afdoen. Over één ding was
iedereen het wel eens: de prinses en haar prins
vormden een blij en dankbaar paar, een geluk
kig middelpunt temidden van veel ceremonieel.
En wat velen ook is opgevallen, gisteren in Am
sterdam - en naar we aannemen: ook duizenden
in de huiskamers bij hun televisietoestel - was de
ontspannen en gelukkige houding van koningin
Juliana. Zij was hier de moeder van een volwas
sen dochter, die er van overtuigd is dat deze
dochter de juiste keus heeft gedaan. Door alles
wat zich echter donderdag in Amsterdam heeft
afgespeeld is het voor de hoofdstad een bewogen
en spannende dag geworden. Een bewogen
bruiloft, waarbij echter vreugde de overheersen
de factor was.
Beatrix en Claus, getrouwd voor wet en kerk. Op ons heeft vooral
de dienst in de Westerkerk grote indruk gemaakt, maar we gelo
ven: niet alleen op ons. Voor menige Nederlander zal deze dienst
een indrukwekkend moment zijn geweest, in ieder geval voor het
bruidspaar zelf. Duidelijk bewogen knielden prinses Beatrix en
prins Claus voor ds H. J. Kater, gebogen onder diens zegenende
handen. En na de zegen zongen allen in de kerk de eenvoudige,
maar ontroerende zegenbede ,U zegene God, hij stelle U tot een
zegen'. Zelden hebben deze woorden zulk een duidelijke opdracht
betekend voor een bruidspaar als ditmaal: er werd mee aangege
ven voor welk een grote opdracht prinses en prins in dit leven
staan.
heldere purper van de mantel van
kardinaal Alfrink, en het diep-rood
van het waarlijk majestueuze toilet
van prinses Irene. Bij de koninklijke
gasten bleek ook roze favoriet. Konin
gin Anne-Marie van Denemarken
droeg een zalmroze robe met bijpas
sende hoed, prinses Irene van Grie
kenland had eveneens een roze japon
aan en ook prinses Margriet had een
roze stof voor haar japon gekozen.
(Zie slot pag. 13 kol. 1)
Zij waren de kerk binnengekomen
terwijl alle aanwezigen het prachtige
lied ,A Toi la Gloire' zongen, een
Franse tekst op een melodie van Han
del uit zijn oratorium Juda Macca
beus, een tekst ook waarop koningin
Wilhelmina zéér was gesteld. Het lied
werd ook gezongen tijdens de bijzet
ting van ,de oude koningin' in de
Nieuwe Kerk te Delft, een vrolijke,
opgewekte melodie, met woorden, die
Christus centraal stellen. Ds Kater
leidde de liturgie. Hij las psalm 121
en 1 Corintlien 13, de passages over
de liefde, ,die lankmoedig is en goe
dertieren, die niemands gevoel
kwetst, die zichzelf niet zoekt en niet
verbitterd wordt en die het kwade
niet toerekent'.
Ds J. H. Sillevis Smitt, oud-
hoofdvlootpredikant, hield de preek,
opgebouwd rond de bijbelwoorden
,Smal is de weg. die tot het leven
leidt', voorts ,Ik ben de weg' en ten
slotte .Volg mij'.
Hi) sprak een zeer hartelijk en mense
lijk woord, waardoor prinses Beatrix
en prins Claus zich blijkens hun reac
ties herhaaldelijk persoonlijk aange
sproken voelden, met name toen de
predikant hardop betwijfelde of bruid
en bruidegom er goed aan zouden
doen het stramien van de springpro
cessie te Echternach (,drie passen
vooruit, één achteruit') al te letter
lijk in hun menselijk leven in te leven.
Ds Kater stelde daarop het bruids
paar de eeuwenoude vragen: of beiden
wilden verklaren elkaar tot man en
vrouw te hebben genomen en
of zij wilden beloven elkaar lief
te hebben, te beschermen en terzijde
te staan, elkaar nimmer te verlaten
In goede noch kwade dagen, in rijk
dom noc.li armoede, in ziekte noch ge
zondheid. tot alleen de dood hen zou
scheiden. Het forse ,ja' van de brui
degom, dat duidelijk door de dood
stille Westerkerk weerklonk, bracht
even een glimlach op het gezicht van
zijn bruid Prinses Beatrix sprak lmnr
,ja' eveneens gedecideerd uit. Het
ringwisselen bracht even ontspan
ning: de ring van prins Claus ging
niet makkelijk om de ringvinger,
maar na enig .duwen' lukte het.
Ook wat de entourage betreft was de
dienst in de Westerkerk allerminst
een somb: :e plechtigheid. De luister
rijke toiletten van de koninklijke gas
ten zorgden voor een bijzonder feeste
lijke sfeer De vaak opvallende
kleuren daarvan, bloeiden als het
ware op tussen het plechtig zwart
van de nlet-geüniformeerde heren en
de sneeuwwitte azalea's, prunussen en
seringen waarmee de kerk stijlvol
was versierd. Rood was er in vele
schakeringen te vinden zoals in het
Bruidspaar - nu
spoorloos - op
huwelijksreis
Nadat, tegen zes uur het bruidspaar
in het Amstelhotel afscheid had ge
nomen van de daar verblijvende gas
ten en opnieuw in de auto bad plaats
genomen is men ieder spoor van prin
ses Beatrix en prins Claus kwijtge
raakt. Ook de Amsterdamse politie
heeft geen idee waar het bruidspaar
heen is. Men neemt aan dat het
prinselijk paar Amsterdam heeft ver
laten en aan de huwelijksreis met
voor ons onbekende bestemming
is begonnen.
(Van onze verslaggevers)
Naar schatting 80.000 tot
100.000 mensen hebben gisteren
de koninklijke bruidsstoet zien
voorbijtrekken door de straten
van de Amsterdamse binnen
stad. De bruidsstoet met de gou
den koets, waarin prinses Bea
trix en prins Claus hadden
plaatsgenomen, maakte in feite
drie rondritten: eerst van het
paleis op de Dam naar het stad
huis, na het voltrekken van het
huwelijk van het stadhuis naar
de Westerkerk en tot slot de vrij
lange rondrit terug naar het pa
leis op de Dam.
Regen en wind hebben de tiendui
zenden langs de route, verspreid over
vele kilometers, niet kunnen d-eren.
Mensen met paraplu's, doorweekte
vlaggetjes en natte gezichten, juich
ten en zwaaiden spontaan als de
stoet voorbijreed. Prinses Beatrix en
prins Claus wuifden onvermoeibaar
naar de juichende menigte, die de
veel comfortabeler zit vóór het tele
visietoestel graag had geruild tegen
een plaatsje langs de route. Overigens
was het niet overal even druk in de
straten, waarlangs de stoet trok. Er
waren nog genoeg open plekken, hoe
wel op weer andere plaatsen het pu
bliek vjjf, zes rijen dik stond.
Precies om 10.23 gistermorgen kwam
de kop van de sprookjesachtige
bruidsstoet bij het paleis voorgereden.
Toen waren al gepasseerd vier rui
ters van de bereden politie, de lande
lijke ruiters met de provincievlag-
gen en het eerste commando van de
rijkspolitie te paard. In het eerste
rijtuig vertrok prinses Margriet met
haar verloofde, alsmede het echtpaar
Ahrens-von Amsberg. Het tweede rij
tuig vervoerde prinses Irene en haar
echtgenoot en het echtpaar Jencquel-
von Amsberg. Een vetederende aan
blik leverden de twee bruidsmeisjes
Christina von Amsberg en jkvr Eu
genie Loudon met de vier bruidskin
deren.
Groot gejuich ging op, toen d© gla
zen koets arriveerde en koningin Ju
liana, mevrouw Von Amsberg en
prins Bernhard uit het paleis kwa
men en langzaam naar de koets
schreden. Met nog groter gejuich
werden bruid en bruidegom begroet,
die in d© door zes paarden getrokken
gouden koets plaatsnamen. Het es
corte van mannen te paard sloot
de stoet af.
De bruidsstoet reed langs een door
militairen afgezette route. Slechts
kort duurde de tocht naar het stad
huis. Even was er een Incidentje,
toen brj aankomst aan het stadhuis
een rookbom ontplofte, maar dat had
eigenlijk niet zoveel om het lijf. Hier
deden zich enkele aardige tafereeltjes
voor met de bruidskinderen, die her
haalde malen bemoedigende woorden
van een lachende prinses en van op
dat moment nog haar toekomstige
echtgenoot kregen.
Terwijl in de trouwkamer van het
stadhuis de officiële huwelijksplech
tigheid plaatsvond, vulde zich een
kilometer meer westelijk de Wester
kerk met koningen en koninginnen,
prinsen en prinsessen, hertogen, gra
ven en hun dames een gezelschap,
dat totaal tweeduizend personen tel
de. Buiten de route verplaatsten de
mensen zich naar het Rokin, waar
de rijen tot zes-mansdikte aangroei
den.
Tegen 12 uur werd het paar uitge
leid door burgemeester G. van Hall.
De velen, die zich voor het stadhuis
bevonden, juichten en zongen prinses
Beatrix en prins Claus luidkeels toe.
Breed glimlachend naar het publiek
stapte net paar in de gouden koets,
die hen via een veelal geestdriftige
schare belangstellenden naar de Wes
terkerk bracht. Op deze route bleek
de proefrit met de gouden koets zijn
vruchten af te werpen. Hoewel de
straatstenen door regen glibberig
waren geworden werd de moeilijke
passage van de Kloveniersbrug feil
loos genomen. Provo's waren ook op
deze route actief. Er werd een rook- -
bom gegooid en enkele zevenklappers
gingen de lucht in. Zelfs werd een
dode kip in de richting van de gouden
koets geworpen. Maar vele andere
belangstellenden Juichten het bruids
paar des te harder toe. Opvallend
was, dat tijdens het passeren de
agenten langs de route het bruids
paar de rug toekeerden om in het
publiek te speuren naar eventuele po
gingen tto demonstraties of ander-
Om twintig minuten voor twee
iets achter op het tijdschema ver
trok de stoet van de kerk, nu voor
de laatste en langste etappe. Tenge
volge van de opstootjes elders in de
stad was er op dat moment sprake
van enige spanning bij de politie in
deze ietwat onrustig gebleken hoek
van Amsterdam. Daardoor kon het
gebeuren, dat enkele fotografen, die
met de stoet mee wilden lopen met
vaste hand werden teruggewezen.
Evenmin als tevoren lieten demon
strerende jongelui zich ook nu niet
onbetuigd, maar dat leidde er slechts
toe, dat de stemming van het pu
bliek steeds meer anti-provo werd.
De bruidsstoet zag niet veel meer
dan een enkele keer wat rook.
Om even kwart over twee arriveer
de de stoet voor het paleis op de
Dam en keerden prinses Beatrix en
prins Claus terug op het punt, van
waar zij enkele uren tevoren waren
vertrokken. Op dat moment was ook
een eind gekomen aan het lange en
vermoeiende wachten van de solda
ten, die erewachten, erefronten en
ereafzettingen langs de route hadden
gevormd. De regen en de kille atmos
feer hadden veel van het uithoudings
vermogen van deze jongemannen ge
vergd. Begeleid door muziekkorpsen
marcheerden zij af naar de verza
melpunten.
Nadat alle gasten op het paleis wa
ren aangekomen hieven de duizenden
op de dam de yell: ,Op het balkon....
op het balkon' aan, afgewisseld met
het Oranje boven'. Het gedold van
de menigte werd niet lang op de
proef gesteld. Reeds na enkele minu
ten verscheen het bruidspaar op het
met bloemen en groenkransen ver
sierde balkon. Het werd toen uit
honderden kelen hartstochtelijk toe
gejuicht.
Inmiddels zijn de meeste buitenland
se vorstelijke gasten vertrokken.
(Van onze verslaggevers)
Hoe betrekkelijk rustig de triom
fantelijke tocht van de bruids
stoet door Amsterdams binnen
stad is verlopen, zo rumoerig
is liet later op de dag op liet
Rokin geweest. Een uur nadat
de koninklijke gasten in het pa
leis op de Dam waren terugge
keerd, was het Rokin het toneel
van een complete veldslag. Hon
derden agenten, marechaussee
en militairen kwamen in actie
tegen het publiek en sloegen
er op los. Politie te paard en in
motoren met zyspan voerden
charges uit en veegden het ge
hele Rokin in de kortst moge
lijke tijd schoon. Een aantal
mensen raakte daarbij licht ge
wond. De politie verrichtte tal
van arrestaties.
Reeds eerder op de dag waren enkele
in totaal zes arrestaties verricht,
toen jeugdige provo's rookbommen
naar de koninklijke bruidsstoet wier
pen. Overigens hebben de provoce
rende jongelui in de ochtend en in liet
begin van de middag tevergeefs ge
tracht, afbreuk te doen aan de tocht
van de bruidsstoet. Slechts een enkele
maal slaagden de oproerkraaiers, die
elders in de stad in botsing kwamen
met de politie, erin zo dicht bij de
stoet te komen, dat de gevolgen van
hun daden waren te zien. De vele hon
derden toeschouwers langs de route,
die zich door de regen niet lieten ver
jagen, juichten op die momenten ex
tra hard en lang voor het bruidspaar
en schreeuwden zich de kelen schor
niet leuzen als .Oranje boven' en
.Leve Trix en Claus'.
De eerste voorbode van een wat onrus
tige huwelijksnacht had zich al in de
nacht van woensdag op donderdag
aangekondigd. Op het plein voor het
paleis op de Dam, ontstonden kort
nadat de meeste gasten van het fa
miliefeest in het Amstelhotel waren
teruggekeerd, enkele Incidentjes. Uit
een groepje nieuwsgierigen werden
plotseling enkele rookbommen ge
gooid, hetgeen voor de politie aanlei
ding was het Damterrein geheel te
zuiveren van bezoekers.
Op de huwelijksmorgen werden de onge
regeldheden voortgezet. Tussen negen
uur en half tien demonstreerden jeug
dige Amsterdammers bij het beeld
van de dokwerker op het Jonas Da
niël Meijerplein. Onder luid gejoel
legden ze daar pamfletten. Op een
van die pamfletten stond ,Dood aan
het fascisme, leven de republiek'. Een
brigadier van politie trachtte tever
geefs de pamfletten te verwijderen.
Gater trok de groep van inmiddels al bij
na duizend protesterende jongeren
in de richting van het centrum. Via
de Kalverstraat gingen zij naar het
Spui. Terwijl voor net paleis op de
Dam een stoet van auto's werd gefor
meerd om de gasten van de koninklij
ke familie naar het stadhuis te rijden,
zette de Amsterdamse politie de mo
biele brigade in tegen de door de Kal
verstraat joelend en tierend opruk
kende jongeren, teneinde hen op te
vangen voordat zij de Dam zouden
bereiken. Op het Spui gooiden de
veelal langharige provo's een groot
aantal rookbommen. Hier rankten zij
slaags met enkele politiemannen.
Vlak bij afzetting van de Nieuwe Zijds
Voorburgwal ontstonden eveneens
moeilijkheden. Dertig man rijkspolitie
raakten slaags met een joelende me
nigte, waarbij de politiemannen zich
gedwongen zagen fors gebruik te ma
ken van de gummiknuppel. Een jon
geman kreeg een zodanig harde tik
op zijn achterhoofd, dat hij bewuste
loos moest worden vervoerd naar een
ziekenhuis. Telkens slaagden de poli
tiemannen erin de jongelui uit elk
aar te drijven, waardoor zij groten
deels in hun opzet slaagden hen zo
ver mogelijk van de straten te houden
waardoor de bruidsstoet voorbijtrok.
Toch lukte het niet overal de provo's
van de bruidsstoet weg te houden.
Precies op het moment, dat de gou
den koets voor het stadhuis arriveer
de het was kwart voor elf ont
plofte er een bommetje, dat de paar
den licht deed steigeren. ,Het had
niets te betekenen', zei de koetsier
later, die de paarden gemakkelijk kon
kalmeren. Op weg van het stadhuis
naar de Westerkerk deed zich even
eens een incidentje voor. Bij het pas
seren van de buitenlandse gasten in
de Raadhuisstraat werd over het pu
bliek, dat heftig anti-provo reageer
de, heen een rookbom op straat ge-
Zie slot pag. 13 kol. 4)
VEERTIEN ARRESTATIES;
GEEN ERNSTIG GEWONDEN
IN AMSTERDAM
De ongeregeldheden, die gisteren op
enkele plaatsen in Amsterdam zijn
voorgekomen, hebben in totaal geleid
tot de aanhouding van veertien jon
gelui (onder wie een vrouw) in de
leeftijd variërend tussen de 20 en 25
jaar. Zij zijn aangehouden wegens
het werpen van rookbommen, het
vernielen van vlaggenmasten en der
gelijke. Noch onder het politieperso
neel, noch onder de baldadige jeugd
zijn er ernstige gewonden gevallen.
Naar de politie meedeelde, lae het
in de bedoeling de arrestanten in d
loop van de avond allen weer nee
huis te zen<' -n.
