OP DE OCEAAN 32
ZEELIEDEN VERMIST
Voor twee
miljoen aan
edelstenen
zoek
Noodweer in Rio eiste
zeker 145 slachtoffers
canal
00STERSCHELDE 30 PCT. MINDER ZOUT
Spaans
schip
vergaan
MUSEUM IN BESANCON WERD BEROOFD VAN VIJFTIC
KUNSTWERKEN - WAARDE VAN 7,5 MILJOEN GULDEN
Een burger
lussen
de soldaten
Als gevolg van sterke verzoeting
Gevolgen voor
kreeften, oesters
en mosselen
209e jaargang - no. 9
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
O. A. <le Kok Abonnementsprijs 88 cent per woek. f tl,40 per kwert.i
(b.1.1. red. 2078/3169, adv. 2375). Coos. Grote Merkt 2, tel. 6140
n mededelingen 2l/j terlef. Kleine edv. (max. 8 regelt) 34 cent per 'egel.
Woensdag 12 januari 1966
Kapitein fotografeert
- eigen - zinkend
schip
Pagina 2
2911. Zierlkiee,
Op steenworp afstand van het politiebureau
Twee zalen werden
leeggehaald
Met het politiebureau op nog geen
steenworp afstand is in de nacht
van maandag op dinsdag in het
museum van Besaneon, één der
mooiste van Frankrijk, beroofd
van ongeveer 50 kunstwerken
van Rembrandt, Ciepolo, Vero
nese en Fragonard. .Museum-
functionarissen schatten de
waarde van de gestolen kunst
werken op 10 mil joen frank (7,5
miljoen gulden).
Het dievenwerk werd des te gemakke
lijker gemaakt twee zalen met et
sen, tekeningen, aquarellen en goua
ches werden letterlijk leeggehaald
omdat wegens herstelwerkzaamheden
aan het 18-de eeuwse gebouw de hek
ken niet gesloten konden worden en
de dieven hun voertuig(en) tot de
hoofdingang konden rijden.
Geluiden
Het museum heeft geen nachtwaker. Een
conciërge die in het gebouw woont
verklaarde kort voor midernacht ge-
lulden op een trap te hebben gehoord, r\c zaak-Bartlema om de kwestie
maar gedacht te hebben dat het leden VJ van de legerpredikanten-m-burgcr
van de brandweerpatrouille waren
die elke avond om negen uur en mid
dernacht controleren.
Nadat de dieven door een zijdeur het ge
bouw waren binnengedrongen, roof
den zM op de eerste verdieping de
speciale collectie tekeningen, etsen,
aquarellen en gouaches weg.
Zo vonden zij ondermeer een Rem
brandt. een Caravage, twee werken
van Veronc-s. Tïepolo, Camblaso en
Bourdon, tekeningen van de school
van Genua en van onbekende Vlaamse
meesters. In een zaal gewijd aar
meesters uit de 18e eeuw roofden zij
een serie .dessins sangulns' van Fra
gonard. de trots van het museum, en
werken van Bouchard en anderen.
SLECHTS ZES MAN GERED
Maandagmiddag zijn tijdens een storm
op het noordelijk deel van de Atlanti
sche oceaan de 38 opvarenden van de
5973 ton metende Spaanse vrachtboot
,Monte Palomares' van boord gegaan,
's Nachts, zijn 4 zeelui opgepikt door
een ander vrachtschip, de Steelmaker'.
Dit gebeurde op 60 mijl ten oosten van
de plek waar de bemanning van de
Spanjaard in de sloepen ging.
De Amerikaanse kustwachtkotter ,Esca-
nada' redde gisteren nog eens 2 dren
kelingen van een vlot, dat was opge
spoord door een verkenningsvliegtuig.
De kapitein van de Spanjaard had by het
eerste SOS gemeld dat zijn schip op weg
was van Norfolk in Virginia naar Spanje
met een lading graan. Öp 840 mijl oost
noord-oost van Bermuda was de lading
gaan schuiven. Het schip ging 30 graden
slagzij niaken en drie uur later gaf de
kapitein bevel het schip te verlaten.
Ambassadeur van
Boeroendi moet
de V S uit
Het Amerikaanse ministerie van buiten
landse zaken heeft de ambassadeur van
Boeroendi gelast het land te verlaten.
De Verenigde Staten hebben tevens ge
protesteerd tegen de uitwijzing van de
Amerikaanse ambassadeur en twee le
den van zijn staf waartoe de regering
van Boeroendi maandag besloot. Zy
verklaarde daarbij dat de ambassadeur
in contact stond me. samenzweerders
van de oppositie in Boeroendi.
De Britse posterijen blijken al enige tijd
op zoek te zijn naar verscheidene zen
dingen edelstenen bestemd voor Bel
gië en Nederland die niet op de
plaats van bestemming zijn aangeko
men. De vermiste zendingen, bestaan
de uit diamanten, saffieren, e d voor
industrieel gebruik, zouden meer dan
twee miljoen gulden waard zijn.
De pakjes werden op 17 december aan
getekend uit Londen verstuurd. Een
aantal hiervan, ter waarde van onge
veer 1,3 miljoen gulden, was geadres
seerd aan het controlecentrum van de
Belgische PTT, terwijl de andere zen
dingen waren gericht aan de controleur-
go- w.ia1 van de Europese posterijen te
Amsti tri Hot onderzoek begon op 24
decani -n er werd tot dusver geen
Weer een uur later was een vliegtuig van
de Amerikaanse kustwacht ter plaatse,
maar door het slechte weer kon de aan
wezigheid van het schip of de sloepen
niet worden vastgesteld.
Bretagne
Voor de kust van Bretagne is in de nacht
van maandag op dinsdag een Frans vis
sersvaartuig, de .Jabadao' vergaan.
Slechts één van de acht opvarenden
kon worden gered.
TWEE DODEN
BIJ BOTSING
Een autobotslhg, gistermiddag om
streeks vijf uur op de kruising Scheids-
dijk-Potsdijk in Ruurlo. heeft aan twee
mensen het leven gekost. De 65-Jarige
mevrouw Kamperman-Hietbrink uit
Ruurio was op slag dood. Drie perso
nen werden zwaar gewond naar een zie
kenhuis in Lichtenvoorde gebracht. Van
hen is de 63-jarige mevrouw Brune-
kreeft-Hietbrink, eveneens uit Ruurlo,
later overleden. De familie Hietlirink
kwam juist terug van een begrafenis.
Ontvoerd kind na
maand terecht
Het drie maanden oude meisje Ti-
na Wiegel dat op 14 december mid
den op de dag in het centrum van
Kopenhagen uit haar kinderwagen
was weggenomen, is gisteren te
Elsenor gezond en wel terugge
vonden. De vrouw die het kind bad
weggenomen had daarna tegen
over de buitenwereld doen voorko
men dat het haar eigen kind was.
Het viel de buren echter op dat
het kind te oud was oni als pas
geborene te kunnen doorgaan,
waarop deze de politie waarschuw
de. De vrouw en haar man zijn
gearresteerd. Zij hadden het kind
goed en zorgzaam behandeld.
Het is gistermiddag weer aan de
ouders, een studentenechtpaar te
ruggeven. De ontvoering had in
Denemarken grote beroering ver
wekt. Op nieuwjaarsdag richtte de
Deense premier zich over de tele
visie rechtstreeks tot de ontvoer
ders en verzocht hun ,de baby on
middellijk terug te geven'.
De politie heeft meer dan driedui
zend aanwijzingen behandeld en
verscheidene particulieren hadden
beloningen uitgeloofd. Een inwo
ner van Kopenhagen had bekend
gemaakt dat hij de hem onbek ■-
de vrouw die het kind ontvoc cl
had een beloning ter waarde van
54.000 gulden zou geven wanneer
zij het kind zou terugbrengen.
Foto: de dolgelukkige Peter en
Sanne Wiegel tonen hun drie
maanden oude dochtertje Tina aan
de menigte, die zich bij hun huis
had verzameld.
GEMENEBEST
CONFERENTIE
VAN START
Met een door de Nigerlaanse premier,
Aboehakar Tafawa Balewa, uitge
sproken herdenkingsrede naar aanlei
ding van het overlijden van de Indiase
premier Sjastri, gevolgd door twee mi
nuten stilte, begon gisteren in de Nige
rlaanse. hoofdstad Lagos de Gemenebest
conferentie over de kwestie Rhodeslë.
De meeste afgevaardigden droegen
zwarte mouwbanden o. andere tekenen
van rouw. Van het conferentiegebouw
hingen de vlaggen van de Gemenebest-
landen halfstok.
nebest leiders moesten uitmaken wat te
doen wanneer dat met sancties niet kon
worden bereikt. Premier Wilson moest
naar zijn oordeel een conferentie van
blanken en zwarte Rhodesiërs beleggen
voor het opstellen van een nieuwe
grondwet voor het land en de stoot ge
ven tot een grootscheeps programma om
de Afrikanen op de overname van het
bestuur voor te bereiden.
Wtlsc- gaf 's middags een gedetailleerd
oven. ht van de door zijn land genomen
sanctiemaatregelen en vroeg de andere
leiders vertrouwen te hebben in het
Britse optreden. In conferentiekringen
is vernomen dat Londen bereid is tot de
afkondiging van een volledig handels
embargo tot tegen Rhodesië, een maat
regel waarvan het gewicht voornamelijk
op het psychologische vlak ligt, omdat
de handel tussen Engeland en Rhodeslë
al voor negentig procent tot stilstand is
gekomen.
De toespraken op de eerste dag van de
conferentie waren gematigd van toon,
behalve die van de Zambiaanse verte
genwoordiger, vice-president Kamanga,
die eiste dat Engeland geweld gebruikt
om de blanke minderheidsregering in
Rhodesië omver te werpen.
Lagos, Nigeria: vlnr premier Les
ter Pearson (Canada), premier
Harold Wilson (Engeland), vice-
president Kamanga (Zambia),
Smoeroembi (Kenia) en dr Song
ster (Jamaica) tijdens de Gemene-
best conferentie over Rhodesië.
GRONDVERSCHUIVING DOOR REGENVAL
D\" I
I gemakshalve zo maar aan te duiden -
[Beeft de afgelopen week de aandacht
jta waarover t
a. hervormd
predikant bij de Middelburgse COAK.
neeft vorige week de rangonderschel-
dingstekeni van majoor verwijderd van
zijn uniform, hetgeen echter niet de
instemming had van de verantwoorde
lijke militaire autoriteit. De predikant
werd daarop voor de keus gesteld de
onderscheidingstekens wél te dragen of
anders zijn werk in burgar te verrich
ten. Hij koos voor het laatste en loopt
dus nu als burger tussen de soldaten.
In deze aangelegenheid vailen twee din
gen op: het principe en de methode. De
daad van ds Bartlema is duidelijk inge
geven door zijn principiële opvattingen
met betrekking tot de door hem ver
vulde functie: ae methode vloeit daaruit
eliswaar voort, maar krijgt In deze he-
band gaat. De militaire wereld Immers
kent een hiërarchieke gezagsuitoefe
ning, waardoor de verwijdering van
rangdistinctieven zonder twijfel voor
menige oprechte militair gelijk staat aan
een soort rebellie: .zoiets doet men niet'.
De methode is dus wel in het oog lo
pend. Daar komt nog bij. dat het insti
tuut van legerpredikanten de laatste tijd
voortdurend in de belangstelling staat,
een interesse ontstaan rond de moei
lijkheden met het kernwapenrapport
van de hervormde kerk. het conflict
tussen de hoofdiegerpredikant en ds H.
J. Diekerhof en het aftreden van de
hoofdiegerpredikant. Tegen deze ach
tergrond kon men verwachten, dat do
hier gebruikte methode een schokeffect
teweeg zou brengen. Er ls hier zeker
niet ae oude regel toegepast: .Krach
tig wat de zaak aangaat, maar zacht in
de wijze van uitvoering'. Er is in tegen
deel zeer fors aangepakt.
gist zich wanneer men zou menen,
Izaak-
lema is in feite een"«ymptoom van
een veel bredere ontwikkeling, ver uit
gaande boven de kwestie van de gees
telijke verzorging in het leger. Er is
hier sprake van een men mag wel
zeggen wereldwijde stroming in vele
formaties van de kerk om te komen tot
een radicaal christendom. Men maakt
zich steeds verder los van de identifica
tie van de kerk met de bestaande maat
schappij. vroeger een vanzelfsprekend®
zaak. De dominee en de pastoor be
hoorden sociaal gezien tot een bepaal
de Klasse, zij werden
geacht de steunpila
ren van ae gevestigde
orde te zijn. een func
tie die soms van even
invloed op de
vestigde orde, maar naar eigen heils
boodschap als haar belangrijkste norm
ziende. Een wereldwijde ontwikkeling in-
Noodweer heeft in Rio de Janeiro aan vele mensen het leven gekost.
Door zware regenval zijn op de heuvels die vol krotwoningen staan
grondverschuivingen ontstaan. AJs gevolg daarvan kwamen naar
schatting 145 mensen om, raakten meer dan duizend gewond en
werden duizenden dakloos. Deze cijfers gaven de situatie na 18 uur
regenval De regen viel ton nog bij stromen.
Gouverneur Dalima heeft de noodtoe
stand afgekondigd en heeft de strijd
krachten om hulp gewaagd. De hulpver
lening is overigens bijzonder moeilijk.
Seteds weer blijven ziekenauto's en an
dere voertuigen in de modder steken. De
Avenida Brasil, welke Rio verbindt met
de hoofdwegen naar Sao Paulo en Bra
zilië, staat onder water en duizenden
auto's zijn er gestrand.
Foto: een brandweerman in Rio
de Janeiro weet een vrouw te be
vrijden, die ingesloten is geweest
onder de puinhopen van haar
schamele huis.
De abnormaal grote hoeve, he
den regen, die de laatste maan
den Europa hebben geteisterd
en die op tal van plaatsen over
stromingen hebben veroorzaakt,
hebben sinds eind november het
zoutgehalte van de Oosterschei-
de drastisch omlaag gehaald.
Grote hoeveelheden zoet opper
vlaktewater zijn door de rivie
ren naar zee afgevoerd en de
Oosterschelde heeft er rijkelijk
zijn deel van gekregen. Op dit
moment is het zoutgehalte naar
schatting ongeveer 30 procent
lager dan normaal. In plaats
van gemiddeld dertig gram zout
bevat één liter water thans
slechts 20 gram en soms zelfs
nog minder.
Wat de gevolgen van deze sterke
verzoeting zullen zyn is nog niet te
overzien, althans niet op alle terrei
nen. Vast staat bijvoorbeeld al. dat
de kreeften het zwaar te verdurer
hebben. ,De sterfte onder de kreefter
is niet onaanzienlijk', zo kenschet
ste een Yersekse in- en exporteur var
deze exquise zeebewoners de situa
tie. Daarnaast is sterfte, geconsta
teerd onder de oesters, zij het in min
dere mate dan bij de kreeften. Aan
het water in de oesterputten te Yer-
seke de .voorraadkamers' waarin
de oesters worden ongeslagen
wordt zout toegevoegd, evenals aan
het water, waarin de kreeften leven.
De verzoeting van de Oosterschelde
verontrust met name de mensen uit
de kreeften-, oester- en mosselsec
tor, die hun broodwinning zien aan
getast. Zij zijn het geweest, die aan
de bel hebben getrokken bil de men
sen van de wetenschap. .Wij hebben
het overigens zelf zien aankomen,
want wij nemen dagelijks zoutwater
monsters in de Oosterschelde', zo zei
ons een van deze wetenschapsmen
sen, dr K. F. Vaas directeur van het
Hydrobiologïsch Instituut voor Delta-
onderzoek van de Koninklijke Neder
landse academie voor wetenschappen,
gevestigd te Yerseke.
Er was in de loop van 1965 een ge
leidelijke daling van net zoutgehal
te in de Oosterschelde, een verschijn
sel, dat men altijd meemaakt in het
voorjaar. In de loop van het jaar
herstelde het zoutgehalte zich tot
normale omvang: dat is voor de Oos
terschelde om en nabij de 30 gram
zout per liter water. Eind oktober,
begin november had het Oosterschel-
dewater weer zijn gewone zoutwaar-
de. Maar de regenval dit najaar, min
of meer onafgebroken tot voor en
kele dagen niet alleen in Nederland,
maar in geheel West-Europa, deed
rivieren als Maas en Rijn en hun
vele zijrivieren tot recordhoogte stij
gen. Énorme hoeveelheden zoet op
pervlaktewater kwamen van .boven'
naar .beneden', zoals dat in aard
rijkskundige taal heet.
Snel gedaald
Het gevolg? De Oosterschelde begon
eind november plotseling minder zout
te zijn. Het zoutgehalte nam vrij snel
af in een grafiek uitgedrukt zou
men een steile neerwaartse lqn zien
en zakt naar waaraen, die der
tig procent, en op sommige plaat
sen en tijden zelfs meer. beneden
normaal liggen. Een dergelijke ver
zoeting in december is hoogst onge
woon. Dr Vaas uit Yerseke verklaar
de ons, dat gedurende de zes jaar
dat het laboratorium net zoutgehalte
van de Oosterschelde regelmatig be
paalt, nog nimmer zo'n laag per
centage is gemeten als thans net ge
val Is.
Grevelingendam
(Zie slot pag. 2 kol. 6)
derdaad. In de rooms-kathoüeke kerk-
formatie heeft men de eerste sympto
men daarvan gezien in het ontstaan
van het instituut van de priesterarbei
ders in Frankrijk, een ontwikkeling die
toen door de officiële kerkelijke hiërar
chie niet kon worden meegemaakt: da
stap bleek te groot. Dat is ondertus
sen veranderd: zo werd enige weken
geleden bekend, dat in Nederland enkele
ia ter dominicanen met instemming van
.lome hun habijt hebben afgelegd om
gewoon ,in burger' in het bedrijfsleven
te gaan werken. En op die plaats
onopvallend tussen de anderen wil
len deze paters hun priesterschap uit
oefenen. Er is één kenmerk, dat bij ont
wikkelingen als deze (en ze komen in
vele kerkforxnaties voor) altijd weer
naar voren komt, namelijk het duide
lijke streven naar solidariteit met de
mens. De kerk wil niet langer meer
automatisch solidair zijn met het ge
zag of met de gevestigde orde, maar
met de mens. De priester-arbeider, de
predikant, zij willen naast de mensen
gaan staan voor wie zij er zijn. In deze
opvatting nu is het te verdedigen dat
een legerpredikant liever geen rang-
ondersc.aeidingstekens draagt: hii wil
immers niet bij voorbaat ingedeeld zijn,
hij is er voor iedereen.
Er zijn evenwel legerpredikanten, die
hoewel zij het eens zijn met dit (la
ten we het maar noemen/ solidariteits
principe'. toch van mening zijn dat deze
solidariteit er heus wel kan zijn ook al
is men met een officiersrang gelijkge
steld. Zij zien dan ook geen reden om
deze kwestie op de spits te drijven en
geloven, dat ook onder de huidige be
deling het werk van legerpredikant op
de juiste wijze kan worden uitgeoefend.
Ds Bartlema daarentegen is radicaler,
vandaar zijn methode. Heeft hij gelijk?
Voor hem zal daarover geen discussie
nodig zijn, hij is er zonder twijfel van
overtuigd te handelen in opdracht van
zijn geweten. De militaire wereld echter
zal dit gelijk minder snel erkennen: ver
moedelijk ziet men daar deze predikant
als een nogal lastige man, die moeilijk
heden maakt waar ze niet behoeven te
Grote brand in
Japanse stad
In de Japanse kustplaats Misawa zijn
gisteren bijna zesduizend mensen dak
loos geworden door een brand die er zes
uur lang heeft gewoed. Er zyn echter
geen doden te betreuren.
Misawa is een plaats met 37.500 inwo
ners. De kantoren en huizen zijn er in ------
hoofdzaak van hout opgetrokken. Hier- zijn. Maar vooral zal met name de mi-
door en door de felle wind, kon de brand j litaire top de geestelijke verzorger in
snel om zich heen grijpen nadat hij in een de eerste plaats zien als een kerkelijk
kruidenierswinkel in de hoofdstraat was Ifunctionaris, die hiërarchiek ingedeeld
uitgebroken. De brand begon op slechts de geestelijke weerbaarheid van de troep
enkele honderden meters afstand van de zal kunnen verhogen^Dat. nu^is echter
hoofdingang van een basis van de Ame- 'een geheel andere functie can mensen
rikaanse luchtmacht. Enkele duizenden als ds Bartlema voorstaan. Gezien deze
Amerikaanse manschappen hebben detegenstellingen geloven we, dat de stap
plaatselijke brandweer en dienst be- yan deze legerpredikant met onjuist is.
scherming burgerbevolking geholpen de 111 feite is die hele rangenaanduiding
hrand te~bestrijden. Toen de brand was uiteraard niet zo oelangryk. het is
.,_J. -.3 eigenlijk een zaak van de derde oi vier
de orde. Een goede predikant kan ook
als majoor wel solidair met zijn men-
!sen zijn. Maar deze rangenkwestie is
een symptoom van een belangrijkere
aangelegenheid, namelijk: welke plaats
neemt de geestelijke verzorger in de
krijgsmacht in. .Een secundaire aange
legenheid. waaraan primaire dingen dui
delijk kunnen worden' zo heeft ds
Bartlema gesteld. Terecht. Wellicht dat
zijn inderdaad forse methodiek nu tot
gevolg heeft, dat allerlei nog altijd be
staande vaagheden rond de nier aange-
I Juideiljk
Aap, wat heb je
een mooi palet...
In de diergaarde .Blijdorp' in Rot
terdam gaan binnenkort enige
chimpansees in training voor een
internationale tentoonstelling van
apenkunst. In het dioramagebouw
van de diergaarde wordt namelyk
in maart een tentoonstelling ge
houden van door apen vervaardig
de .kunstwerken' Op deze expo
sitie van apenstreken zijn dan
werken te zien van de reeds ver
maarde Congo uit Londen, van een
capucijneraapje uit Duitsland en
van de Blijdorpse gorilla Sophie.
Schilderstukjes var- dit gorilla-
vrouwtje zijn tot spijt van de
directie van de diergaarde voor
behoorlijke prijzen in het huiten-
land van de hand gedaan.
het kernwapenrapport zijn een aantal
principiële dingen nog steeds niet uit-
9 Charles Perkins, een 30-Jarige Australiër,
heeft als eerste afstammeling van de oor
spronkelijke bevolking aan de universiteit
van Sydney een universitaire graad behaald.
Perkins wordt de Australische Martin Luther
King genoemd. Hij heeft anthropolog i-,
ria.-lts Inrichting, sociologie en psychologie
gestudeerd.
