LELYSTAD, STAD MET 100.000 MENSEN
Vakbeweging wenst
geen voldongen feiten
Veel gastarbeiders met
kerstdagen niet thuis
Pseudo-politiemannen
pleegden roofoverval
buit van 25 mille
Frankrijk
aanvaardt
invitatie
Pl.AH VAN PROF VAN EESTERENTER DISCESSIE GESTELD
Bij bouw voorbeeld nemen aan
de nieuwe steden in Engeland
MINIMUMLOON
120 GULDEN
PAUS ROEPT
OP TOT
VREDE
Feïle kritiek
op dr De Galan
Waarschuwing tegen
vuurwerk
Bestelauto op een
stille weg door
gewapende mannen
aangehouden
EEG-vergadering
in januari
VRIJDAG 24 DECEMBER 1965. '^SSOl ^.QeUWS-VIHdndcfBr
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
8
(Van onze Haagse redactie).
Het plan voor Lelystad in Oostelijk Flevoland, die de centrale stad
moet worden van 100 000 inwoners van het nieuwe Nederland, is
thans openbaar gemaakt. In juli 1964 heeft de ontwerper, de Am
sterdamse stedebouwkundige prof C. van Eesteren, het plan aan
geboden aan de toenmalige minister van verkeer en waterstaat. Mi
nister Suurhoff besloot dit ontwerp ter discussie te stellen alvorens
zich erover uit te spreken. Het plan is gepubliceerd in een bijzonder
nummer in de reeks .Driemaandelijks bericht betreffende de Zuider
zeewerken'.
In zijn voorwoord zegt prof Van
Eesteren, dat het plan ter discus
sie wordt gesteld, opdat de proble
matiek van de nieuwe stad voor
een ieder, die er mee te maken
heeft en voor belangstellenden in
ruimere kring zal kunnen gaan le
ven. Het plan beoogt, aldus de ont
werper, een basis te leggen voor de
samenwerking van allen, die be
trokken zullen zijn bij de totstand
koming van deze in enkele decen
nia te stichten stad. Een vruchtba
re samenwerking is echter slechts
mogelijk indien alle belanghebben
den deze basis kennen en aanvaar
den.
Hoewel het vanzelf spreekt, dat de
bouw van een geheel nieuwe stad in
absolute zin een kostbare aangelegen
heid is, staat hiermede, aldus het rap
port, nog geenszins vast, dal een der
gelijke bouw duurder zou zijn dan de
uitbreiding van bestaande steden.
De opdracht aan prof Van Eesteren
luidde in 1959: het ontwerpen van een
plan-in-hoofdzaak voor Lelystad, waar
bij dient te worden uitgegaan van een
toekomstig inwonertal van circa 50.000
doch rekening wordt gehouden met de
mogelijkheid van uitbreiding tot een
inwonertal van circa 100.000 In zijn
memorie van toelichting op de begro
ting voor het Zuiderzeefonas voor 196€
zegt minister Suurhoff, dat een snelle
uitgroei van Lelystad tot een stad van
100.000 inwoners een noodzakelijke en
in feite minimale doelstelling is. Het
is volgens de minister te voorzien, dat
de noordvleugel van de randstad Holland
tot omstreeks het jaar 2000 voor 0.5
tot 1 miljoen inwoners tekort aan ruim
te zal hebben. Hierin moet in belang
rijke mate worden voorzien door stede
lijke vestigingen in de zuidelijke IJsel-
meerpolders.
Als taakstelling voor de periode 1965-
197-5, waarin het rijk in hoofdzaak de
directe verantwoordelijkheid voor de ont
wikkeling van Lelystad zal moeten
dragen, ware te stellen, aldus de minis
ter, het tot stand brengen van een stad
van 10.000 tot 15.000 inwoners als eer
ste aanzet voor een verdere krachtige
uitgroei.
brug
Noord), Zwolle en over d
Zwolse Hoek via Emmeloord
noorden van het land.
Het spoorwegstation voor personenver
voer ligt in het drukste deel van hef
centrum en nabij de hoofdwegen van
de stad, hetgeen een goede nadering-
door het openbaar stacfsvervoermiddel
de bus waarborgt, waarvan dan
tevens het centrum profiteert. Met vier
buslijnen zal het in beginsel mogelijk
zijn, om elk punt van de stad binnen
20 tot 30 minuten vanaf het spoorweg
station te bereiken.
Oostelijk van de stad is een doorgaan
de hoofdlijn geprojecteerd via Zwolse
Hoek, Emmeloord en Noordoostpolder
naar de drie noordelijke provincies. Van
uit het Oostvaarderdiep kunnen sche
pen tot 2000 ton fgroot Rijnschip) Le
lystad op drie plaatsen' aandoen. Over
het water is Lelystad door een hoofd
vaart met Dronten en door eenzelfde
kanaal met zuidelijk Flevoland verbon
den.
Het centrum
richting door de stad lopende hoogge
legen autosnelweg, waarmede het door
middel van een, Dij voorkeur twee aan
sluitingen is verbonden. De ligging van
de city in dit centrum biedt het voor
deel van een situatie als nagestreefd
bij moderne winkelcentra in streekver-
band. De hotels in de binnenstad zijn
hierdoor tevens motels van de langs en
door Lelystad lopende nationale auto
routes.
Er is een stadspark ontworpen, dat aan
zijn westzijde in de city overgaat. Aan
de noordkant *■-*• J'-
Slot van pag. 1
kening zou houden met de indexering op
een hoger bedrag dan de 120 en aan
het stadspark zjjn de andere kant is de 120 meer dan de
sportterreinen ontworpen, waarin wel- 117,50 met inbegrip van bepaalde per-
licht de ijsbaan kan worden opgenomen, centages en een voorschot op een nader-
Een overdekte kunstijsba'an zal in het hand vast te stellen nacalculatie op ba-
overgangsgebied tussen het centrum en
het stadspark een plaats kunnen vinden.
In dit gebied bevindt zich ook een cul
tuurcentrum waarin, behalve voor een
schouwburg en een concertzaal, ook
plaats is voor scholen voor muziek, to
neel, kunstnijverheid en lichamelijke op
voeding en eventueel voor een museum.
Voor de kust ligt ook een jachthaven.
Het plan wil in het hart van het cen
trum drukker wordende zebra-overgan
gen vermijdèn. Er wordt in het centrum
een voetgangerspad op ongeveer drie
en een halve meter boven het stads-
péil aangelegd. Deze verhoging maakt
ongerieflijke en het rijverkeervertragen-
de zebra-overgangen overbodig, terwijl
hierdoor ook de afwikkeling van het
autoverkeer aanzienlijk zal worden ver
eenvoudigd.
sis van de gemiddelde loonstijging.
Vakbondsreacties
.Een redelijke prik', zo kwalificeerde het
NVV het kabinetsbesluit. Deze vak
centrale is in zekere zin tevreden, maar
a het uitgangspunt (de vakbewe-
vroeg ruim 124) uiteraard niet
ivoiuaan. Bijzonder gelukkig is het NW
liPPI1 7Phra S met de beslissing dat de regeling voor
UCCH i/CUI U O het hele jaar 1966 geldt Het J^yy voel.
Ie niets voor een voorlopige regeling, die
midden in het jaar nog eens achterhaald
zou worden door een andere regeling
met alle nare gevolgen van dien voor
Prof. Van Eesteren acht het leerzaam
kennis te nemen van de gang
Daar waar een nationale autosnelweg
en regionale en lokale verkeerswegen
elkaar ontmoeten, ligt het stadscentrum
wel evenwijdig aan de in oost-west
oorspronkelijk gericht op e
zing van de omvang lot ongeveer
50.000 inwoners, waarvoor maatregelen
onder andere gericht op beteugeling
van de groei, alvorens deze omvang be
reikt zou worden in voorbereiding of
in studie waren. Het ziet er nu naar
uit, dat de groei zal worden geconti
nueerd tot boven de 100.000 Inwoners.
aanvaardbare oplossing die dicht in de
buurt komt van de calculatie van de
vakbeweging, maar die toch duidelijk
het karakter toont van het distantiëren
van het werkgeversstandpunl
Het NKV zal ,de beslissing van Voor
burg' (het nieuwe loonpolitieke sys
teem) thans loyaal uitvoeren. Ten aan-
van zien van de andere centrale loonpolitie-
ke elementen verwacht het NKV geen'
moeilijkheden nu parlement en rege
ring zich zo duidelijk hebben uitgespro
ken.
Grondgedachte
De grondgedachte van het plan van
prof Van Eesteren is de woongebie
den ter weerszijden van een midden
ruimte zo te leggen, dat de gemeen
schappelijke activiteiten en functies
die de stad als geheel aangaan, ook
bij een verdere groei boven 100.000
inwoners, steeds de hun toekomende
centrale plaats kunnen Innemen.
Via het in Nederland centraal gelegen
net van drie autosnelwegen, waarin Le
lystad is gesitueerd, heeft de stad con
tacten in de richting Amsterdam, Har
derwijk, Markerwaard (Amsterdam-
NVV-VOORZITTER OVER CONCENTRATIES EN FUSIES
geworden en was het gevaar groot
geweest dat men daar onder de maat
gebleven.
Kerstboodschap
kerstboodschap, gericht aan alle mensen,
gepleit voor het herstel van de vrede in
de wereld. Niemand mocht zich onttrek
ken aan redelijke en oprechte onderhan
delingen nu de vrede zo bedreigd werd.
De vrede, die het hoogste goed van de
samenleving is, veronderstelde gerech
tigheid, vryheld en orde en was de bron
van alle andere goed in het leven
mens.
Paus Paulus wees er op, dat de nieuwe
ontwikkelingen van na de oorlog, ont
sproten aan de tragische ervaringen van
de laatste wereldoorlog, geen kans heb
ben gekregen, maai- dat juist oude en
Ingewortelde nationalistische tendensen
of nieuwe ideologieën van omwenteling
en bevoogding de kop hebben opgesto
ken.
De paus deed een dringend beroep op
alle mensen te luisteren naar de vredes
boodschap, die Kerstmis brengt aan de
mensen die ook hu zozeer door God wor
den bemind. .Kijkt, waarheen gij gaat.
Gij dwaalt misschien opnieuw van de
goede weg af. Blijft staan en bezint u.
De ware wijsheid ligt in de vrede. De
ware vrede wordt geboren uit de band
der liefde. Niemand mag het vredesver-
langen beperken ten gerieve van zijn
eigen belangen en ambities. Niemand
mag met bedrieglijke arglistigheid de
rust van anderen opzettelijk verstoren.
Niemand mag zijn buurman wij zijn
thans allen buren ertoe dwingen zijn
toevlucht tot de wapens te nemen ten
einde zich te verdedigen en niemand
fnag zich onttrekken aan redelijke en
oprechte onderhandelingen voor het her
stel van orde en vriendschap. De vrede
moet worden verkregen op basis van een
moedige herziening van onjuiste ideolo
gieën die gebaseerd zijn op egoïsme,
strijd en overheersing. Men moet kunnen
vergeven en een nieuw tijdperk betreden,
waarin de menselijke verhoudingen niet
bepaald worden door macht en geweld,
niet door economisch voordeel of de
maatschappelijke ontwikkeling, maar
door een zuiverder begrip van gelijk
heid en solidariteit'.
De paus wees er op, dat hij hier eenvou
dige woorden gebruikte om moeilijke
dingen te zeggen. ,Dit was', zo zei hij,
.een aspect van de ontmoeting van kerk
en wereld. De kerk was in "zekere zin
.uit zichzelf getreden teneinde de men
sen van deze tijd, de verbazingwekkende
vernieuwingen van de moderne wereld
en de toenemende noden van een groot
deel van de mensheid te ontmoeten'. Zij
had begrepen dat haar zending, haaf
verantwoordelijkheid, haar hart, geen
grenzen hebben. Daarom was de kerk
van het concilie op zoek naar de dialoog'.
Paus Paulus sprak tot slot over zijn reis
naar de Verenigde Naties die hij een
historische en symbolische ontmoeting
met de wereld noemde. Hierdoor was een
van de voornaamste doeleinden van het
concilie tot uitdrukking gebracht:
l Nog steeds gebeuren er vooral in d<
kersttijd en bij de jaarwisseling talrij-
ke ongelukken' tengevolge van het af-
steken van vuurwerk door onbevoegden.
Het zijn bij uitstek de ogen, die hier-
s bij letsel oplopen. De Algemene Neder-
i landse Vereniging ter Voorkoming van
Blindheid wijst er in verband hiermee
i wederom, dat ieder soort vuurwerk, dus
ook het rotje, dat onoordeelkundig wordt
oafgestoken, gevaarlijk is en dat alle
volkeren een boodschap van vriendschap kinderen onbevoegd zijn. omdat zij het
en vrede te brengen. I gevaar niet zien of onderschatten.
De vakbeweging stelt zich posi
tief op tegenover concentraties en
fusies in het bedrijfsleven, omdat
de jonge Nederlandse industrie
zich op langere termijn alleen maar
staande zal kunnen houden als er
sterk gerationaliseerde bedrijven
tot stand komen. Maar dat wil
niet zeggen, dat wij akkoord gaan
mët een besluitvorming diènaan-
gaande, waarbij de vakbeweging
voor voldongen feiten wordt ge
plaatst'.
Dit verklaarde de voorzitter van het
N V V, de heer A. H. Kloos, gisteroch
tend in Utrecht in een vergadering van
de hoofdbesturen van de bij het NVV
aangesloten organisaties. Hij noemde
het ontoelaatbaar als de vakbeweging
hartiging van de werknemers in de po
litieke sfeer, zou volgens hem volkomen
funest zijn.
Over het besluit van de Nederlandse
Consumentenbond, de vakcentralen niet
als buitengewoon lid toe te laten, zei
de heer Kloos, dat de angst voor een
dominerende positie van de vakbewe
ging in de N C B volkomen misplaatst
was. Hij acht na de negatieve beslis
sing van de N C B versterking van het
Consumenten Contact Orgaan de enige
aangewezen weg.
Ten aanzien van de oproep van het
C C O aande consumenten, minder
rundvlees te kopen, zei de heer Kloos
dat dat het goede recht van een con
sumentenorganisatie is en dat het niet
meer dan plicht is de aandacht te
vestigen op vervangende produkten.
•an de werknemers staat dan ook hooi
op de prioriteitenlijst \an het N V 1
voor de besprekingen tassen de centra
le organisaties.
Prof. Zijlstra
Tevreden zjjn wij eigenlijk niet, zo rea
geerde men bjj het CNV. Wy hebben
aanvankelijk meer gevraagd omdat wij
juist de werknemers met de laagste
inkomens graag wat meer hadden ge
gund. Het CNV heeft evenwel begrip
(en de vakbeweging heeft dat tijdens de'
onderhandelingen ook getoond) voor het
gevaar dat van een wat hoog minimum-;
inkomen een opkrikkende invloed kan
uitgaan. Niettemin is het CNV
Werd de NS donderdagochtend op
geschrikt door het ongeluk bij
Wesep, tn Anaheim, V.S., reed de
,San Dïegan-e&press' op een vracht
wagen met grint, welke de overweg
overstak. De locomotief en vijf wa
gons wei-den uit de rails geworpen.
Dg vrachtwagenchauffeur kwam
om het leven, terwijl 18 personen
gewond raakten.
Door gebrek aan medewerking van arbeiders zelf en werkgevers
DUITSE SPOORWEGEN
KONDEN PLOTSELINGE
PIEK NIET VERWERKEN
Vele duizenden gastarbeiders uit
Duitsland en Nederland zullen
de kerstdagen niet bij verwan
ten in hun vaderland kunnen
doorbrengen, omdat de Duitse
spoorwegen geen kans hebben
gezien de onverwacht grote
piek van verlofgangers te ver
voeren.
Limburg
De overheid moet de ontwikkelingen be
geleiden. Dat het ook anders lean dan
)ij Ankersmit en Noury en Van der
Lande, blijkt volgens de heer Kloos uit
de zorgvuldige manier waarop minister
Den Uyl in Limburg te werk is gegaan.
De heer Kloos sprak in dit verband van
.een voorbeeld van goede economische
structurele politiek met de daarbij be
horende sociale begeleiding'. Het maakt
kennelijk verschil, aldus de N V V-voor
zitter, of men te doen neeft met een
staatsonderneming of een particulier be
drijf.
Dr De Galan
Bij zijn opmerkingen over de strub
belingen met de werkgeversorganisa
ties over de loonpolitiek, betrok de
heer Kloos ook het advies dat de di
recteur van de dr Wiardi Beekman-
stichting van de Partij van de Arbeid,
dr De Galan, in een dagblad heeft ge
schreven voor een oplossing van de
moeilijkheden.
We wisten uit zijn proefschrift al dat
dr De Galan er merkwaardige opvat
tingen op nahoudt over loonpolitiek en
vakbeweging, aldus de heer Kloos, maar
men kan een jong academicus veel ver
geven. Nu de heer De Galan een be-
leids-adviserende positie bekleedt en
zijn inzichten nog even werkelijkheids
vreemd zijn als vroeger, wordt het ech
ter bedenkelijker, zo voegde de heer
Kloos hieraan toe. Hij meent dat dr De
Galan een volslagen wanbegrip demon
streert voor de positie van de vakbe
weging in de moderne maatschappij,
door haar het karakter van een strijd
organisatie te willen ontnemen.
De heer Kloos meent dat de heer De
Galan de vakbeweging daardoor wil de
graderen tot een soort gezelligheidsver
eniging en de regeling van Ionen en
andere arbeidsvoorwaarden wil overla
ten aan de overheid. Als de vakbewe
ging niet kan opkomen voor de primaire
belangen van haar leden, is zij ten dode
opgeschreven, aldus de heer Kloos. Een
veroonzclving van vakbond en politieke
partij, liet trekken van de belangenhe-
Tenslotte ging de heer Kloos ook in op:
de recente uitlatingen van minister Zijl- j
stra over de Nederlandse economie en!
diens conclusie dat Nederland een .au
tonome inflatiehaard' is. Misschien, al
dus de N V V-voorzitter, beschikte de
heer Zijlstra, dank zij zijn zeer nauwe
relaties met het bedrijfsleven, over an
dere gegevens dan het Centraal Plan
bureau en de ministers. Ons heeft hij
echter niet ongerust kunnen maken, al-1 ü»S®breide voorzorgsmaatregelen wa-
J- ■- <- - ren genomen om de stroom van mini
400.000 verlofgangers, waarvan ve
len uit Nederland, te vervoeren, maar
tienduizenden hebben zich niets aan
getrokken van de aanbevolen moge
lijkheid tot plaatsreservering. Woens
dag en ook gisterochtend bleven op
de Duitse stations vele gastarbeiders
teleurgesteld aeliter, omdat ze zich
niet tijdig hadden
plaatsbiljet.
o* Q,005- dus de heer Kloos, en het is zelfs de i
NVV vraag- of hii er in geslaagd is hii de
vraag of hij er in geslaagd is bij de
werkgevers verontrusting te wekken.
Hun brieven aan de regering met ver
zoeken om het opnieuw openen van de
sluizen voor buitenlandse werknemers
zijn daarmee tenminste moeilik te ver
enigen. De heer Kloos heeft de Indruk
dat de heer Zijlstra de vakbeweging
aan de vooravond van de onderhande
lingen misschien bij voorbaat in de be
klaagdenbank heeft willen zetten als in
flatiemaakster.
ROVERS HADDEN ZICH VERKLEED
Twee als politiemannen verklede
rovers hebben gistermiddag om
streeks 13.00 uur op een eenzame
wag in Niinen de chauffeur van
een bestelauto overvallen en zich
met een geldkistje met lonen tot
een bedrag van ongeveer 25.000
gulden uit de voeten gemaakt.
De roofoverval werd gepleegd op de
weg tussen het dorp Nünen en het even
eens tot de gemeente Nünen behorende
jehucht Nederwetten. De chnnffcur van
Ie bestelauto, de heer F. Gevers uit St.
Oedenrode, vervoerde in zijn wagen d«
weeklonen van het personeel van de fi-
liaalfabriek in Gelcirop van het staal-
warenbedryf St. Oda te St. Oedenrode.
Gewapend
aan en sommeerden hem, terwijl zij een
vuurwapen (een revolver of een pistool)
op hem gericht hielden, zijn raampje
open te doen.
Zij wilden van hem weten, wat hij
vervoerde en toen hij verteld had, dat
dit de lonen van het fabrieksperso-
neel in Geldrop waren, eisten zij, dat
hij hun het kistje met geld zou over
handigen. De chauffeur gaf hieraan
gevolg en gaf de overvallers tevens
zijn contactsleuteltjes, die de man
nen eveneens hadden opgeëist. De
overvallers verdwenen daarop in een
Opelvrachtauto met het kenteken i
RV 24-50.
Op de fiets van een meisje, dat langs
kwam, is de heer Gevers de politie gaan
waarschuwen.
Arresfafie
Dankzjj de snelle alarmering en de goede
samenwerking tussen de rijkspolitie en
de gemeentepoUHe van Eindhoven is
n«en er gisteravond om halft acht in
geslaagd de daders in te rekenen.
Het zijn de neven J. H. en L. H. res
pectievelijk 29 en 27 jaar, uit Geldrop. J.
H. heeft een bekentenis afgelegd. Naar
de buit, de bij de overval gebruikt r~'
foFmen en de vuurwapens wordt nog
zocht.
De auto, die de overvallers gebruik
ten was niet hun eigendom. Zij had
den de auto voor de overval .ver
sierd', toen men de auto en de eige
naar ervan in de namiddag had ge
vonden kreeg de politie aanwijzingen
over de richting waarin men de da
ders moest zoeken.
GIZENGA IN SENAAT
De 41-jarige Kongolese nationalistische
leider Antoine Clzenga, die een maand
geleden uit hulsarrest werd ontslagen,
heeft een zetel in de Kongolese senaat
toegewezen gekregen. Hij zal de provin
cie Kwiloe vertegenwoordigen.
reis naar Italië, Joegoslavië of Grie
kenland gebruik wilden maken van
normale reizigerstreinen van de
Duitse spoorwegen. Hier en daar, met
name in het Runrgebied. waar bok de
Nederlandse gastarbeiders op aan
sluiting wachtten, ontstonden chao
tische toestanden.
In november begon de .Bundesbahn' met
de actie .gastarbeiders', die beoogde
met normale treinen en 177 extra-
treinen ruim 400.000 verlofgangers
naar hun oorspronkelijke wooncen-
tra te brengen. In november reden
veel extra-treinen met halve bezet
ting en ook in begin december waren
heel wat treinen slecht bezet. De
grote toeloop kwam pas vorige week.
Vrijdag vervoerde de .Bundesbahn'
95.000 gastarbeiders, zaterdag waren
het er 86.000. Voor 100.000 gastar
beiders waren er toen nog dertig
extra-treinen over. De grootste toe
loop kwam evenwel pas woensdag.
Het betrof grotendeels Italianen, die
zelfs geen reserveringsbiljet hadden,
Evenals andere gastarbeiders waren
ze bepakt en bezakt. De .Deutsche
Bundesbahn' heeft zelfs een Italiaan
gesignaleerd met 53 koffers.
Gebrek aan plaats
Gisterochtend zag het er naar uit, dat
enkele duizenden gastarbeiders hun
aansluiting wegens gebrek aan plaats
in de treinen zouden missen. Dat is
een trieste zaak voor de betrokke
nen, maar de Duitse spoorwegen kun
nen er niets aan doen. De dienstre
geling is in aeze drukke kersttijd
toch reeds overbezet en extra-mate
rieel is niet beschikbaar. Houders
van reserveringsbiljetten hebben nu
eenmaal voorrang, zo redeneert men
bij de .Bundesbahn'. De Nederlandse
Spoorwegen, die via drie grote reis
bureaus de mogelijkheid van extra-
treinen heeft gepropageerd, vond al
leen gehoor bij de Spanjaarden. Vier
extra-treinen werden ingelegd. De
overige gastarbeiders, die tijdig
plaats hadden gereserveerd, maakten
gebruik van de normale reizigers
treinen. De overigen behoren tot de
teleurgestelden, want de normale rei
zigerstreinen zitten eivol.
Verplicht
e Westduitse spoorwegen hebben
plaatsbespreking tussen 16 en 24 de
cember in treinen naar Italië en de
Balkan verplicht gesteld. Er waren
gisterochtend alleen nog eersteklas
plaatsen beschikbaar, maar die zijn
ondanks de reductie van vijftig pro
cent voor gastarbeiders, te duur voor
deze vaak primitieve produktieleve-
ranciers, die soms zelfs de treinaan-
duidingen niet kunnen lezen. ,We
staan machteloos', aldus de pers
dienst van de .Bundesbahn'. .Vooral
omdat die mensen zoveel bagage
meenemen. Voor elke trein met gast
arbeiders zouden we een extra-goe
derentrein moeten laten rijden'. De
.Bundesbahn' heeft de voorzorgs
maatregelen voor extra-treinen ge
nomen op basis van de ervaringen
van vorig jaar.
u al blijkt, dat dit patroon de verwach
tingen verre heeft overtroffen,
thans wat betreft de spreiding
het gastarbeidersverkeer. Thans
wordt reeds nagegaan, hoe men deze
nieken volgend jaar lean voorkomen.
Het voornaamste gegeven daarbij is
evenwel de medewerking van werk
gevers en gastarbeiders. Daaraan
heeft ook dit jaar veel gemankeerd.
Vee! werkgevers hebben pas vorige
week laten blijken, dat ze tegen een
kerstverlof van hun gastartieiders
geen bezwaar hebben. .Dat is veel te
laat', zo oordelen de spoorwegautori
teiten in Duitsland en Nederland.
(Advertentie)
OLIFANT OP DE TRAM
Het gebeurde in Amsterdam. Een heer
kwam de tram binnen met een Olifant
onder zijn arm. Jong, dus gratis reizen.
Men ziet dat vaker. Zeer vaak zelfs.
Prima borrel Olifant. Ook oude. Proost!
Frankrijk heeft ingestemd met een
buitengewone vergadering in
Luxemburg van de EEG-minister-
raad ter bespreking van de crisis
in de gemeenschap, die nu een half
jaar gaande is. De Franse minis
ter van buitenlandse zaken, Couve
de Murville, deelde dit zo meldt
Reuter uit Parijs gisteren de
Italiaanse ambassadeur in Frank
rijk, Giovanni Fornari, mee.
Frankrijk wil naar vernomen wordt al
leen de bijeenkomst voor 17 of 18 januari
laten houden. Een vroegere datum komt
Frankrijk niet goed uit omdat De Gaulle
pas op 8 januari voor zijn tweede ambts
termijn als president wordt bevestigd en
vervolgens een nieuwe regering moet
worden gevormd. De ,vijf' hadden 13 ja
nuari als datum voor de bijeenkomst
voorgesteld. De officiële tekst van het
Franse antwoord zal pas vanmorgen
worden gepubliceerd. Het antwoord is
aan de Italiaanse ambassadeur in Parijs
overhandigd, omdat Italië op het ogen
blik in de ministerraad van de EEG het
voorzitterschap bekleedt. In deze functie
had de Italiaanse minister van financiën,
Colombo, op 27 oktober namens de ,vïjf'
Frankrijk voor een voltallige vergade
ring van de ministerraad uitgenodigd, te
houden In afwezigheid van de leden van
de Europese commissie. De uitnodiging
wefd op 30 november hernieuwd en Co
lombo bracht op 8 december in Rome mi
nister Couve de Murville het gemeen
schappelijke standpunt van de .vijf' nog
eens onder ogen. Het Franse kabinet
heeft gisteren voorts op een zitting
waaraan door president De Gaulle wen.
deelgenomen besloten akkoord te gaan
met een verlasring van de interne ta
rieven van de EEG per 1 januari a s. De
vijf partners van Frankrijk in de Euro-
markt waren het al eens geworden over
deze verlaging welke onderdeel vormt de
uitvoering van het verdrag van Rome
wat betreft opheffing der onderlinge ta-
—even te versnellen.
Nog meedoen aan
de verkiezingen
REPUBLIKEINSE
PARTIJ
OPGERICHT
Bij de kiesraad, ressorterende onder het
ministerie van binnenlandse zaken, is
het verzoek binnen gekomen de woens
dag te Rotterdam opgerichte Republi
keinse Partij onder deze naam te willen
registreren. De ondertekenaars van het
verzoek waren de heren A. Dunnewind
(Leidschendam), P. van Es (Den Haag)
T. Evenwel (Rotterdam) en mevrouw
A. M. Löbler-Rolling (Rotterdam).
De Republikeinse Partij is o a een waar
achtig democratische gedachte toege
daan, de referendum-gedachte, streeft
naar een ombudsman, wenst de inflatie
te keren oa door beëindiging v«
loonontwaarding door opeenvolg
loonronden, wenst te komen tot betere
verhoudingen werknemers-werkgevers
en stelt zich op een nationaal standpunt,
vernamen wij van een der oprichters.
De heer Evenwel deelde ons nog mee,
dat de aanwezigen tijdens de oprichters-
vergadering landelijk waren goriënteerd
en uit alle politieke partijen of richting
voortkvx- wn. Het is verder de bedoeling
zo vlug mogelijk over te gaan tot het
oprichten van plaatselijke afdelingen. De
Republikeinse Partij wil meedoen aan de
provinciale- statenverkiezingen in het
voorjaar van 1966.
Hij legde er de naifcuk op, dat de nieuwe
partij de geestelijke en maatschapDe-
lijke vrijheid od de voorgrond stelt. Mee
was tot oprichting gekomen, omdat ve
len zich door de gebeurtenissen in de
eerste- en tweede kamer van de afgelo
pen maanden als het ware politiek dak
loos voelden. ,Er zijn wetsontwerpen
aangenomen zonder dat de voorstem
mers er zelf gelukkig mee waren, laat
staan de kiezers die zij vertegenwoor
digden', zo voegde hij er aan toe.
De Republikeinse Partij is niet tegen de
monarchie, maar acht deze wel uit de
tijd. Velen die tot de Republikeinse Partij
zijn toegetreden maakten tijdens de oor
log deel uit van het verzet, I
Het Wereldgebeuren
Sterke man
in Dahomey
De Jongste saautgreop ln Dahomey,
oen landje met mei meer dan twee
miljoen inwoners en voor a"l
nog een deel van het Frame kotontate
rijk in West-Afrika, i* niet meer dan een
symptoom van de ranaerzsekie die vrij
wel alle jonge Afrikaanse lanoen -« bo
ven moeien komen en die net i»
van de machtsstrijd tussen politici en
het totale gemis aan een democratische
traditie.
Dahomey telt weliswaar slechts twee
miljoen inwoners, maar die ztm verdeeld
over een relatief groot aantal rtammetk
Onder de Franse heerschappij bestond
een sterk stamverband en hadder. oe
stamhoofden een grote invloed in hun
gebied. Dit stamverband is losser gewor
den. er is een overkoepelende regering
en elke stam tracht daarin zijn eigen
mensen naar voren te schuiven, wat na
tuurlijk spanningen geeft met alle on
aangename gevolgen voor de ontwikke
ling van het land. De bestuurszaken
wonden ondergeschikt gemaakt aan per
soonlijke geschillen, er treedt corruptie
op en er wordt gesold met minderheden.
Zelfs de hoogste leiders doen aan dit ge
doe mee.
Dahomey Is nog niet rijp voor de demo
cratie en daarom kan men het optreden
van generaal Chrtstophe Sogk» beschou
wen als een zege voor het laad. Sogk) is
de sterke man van Dahomey, de enige
die getoond heeft enigszins boven de
j stammenstrijd te staan. Deze week was
,het niet de eerste maal dat hij een einde
maakte aan het gekonkel van de politici,
I reeds in 1963 kwam hij in actie tegen de
I toenmalige president Hubert Maga. Een
'tijd lang stond Dahomey onder militair
bewind, maar het bleek niet de bedoeling
van Soglo om voor dictator te spelen. Hij
schreef algemene verkiezingen uit, die
:tot gevolg hadden dat Dahomey een
nieuwe president en een nieuwe premier
kreeg; Soeroe Migan Apithy en Justin
Ahomadegbe.
Maar ook deze twee kregen het met
elkaar aan de stok. Hun geruzie
stak ook hun medewerkers aan en Soglo
zag de chaos met ergernis steeds groter
worden. In november van dit jaar greep
Sogk) opnieuw in. Met zijn door de Fran
sen getrainde leger is hij de macht ach
ter de schermen, die waakt voor een
goedwerkend bestuursapparaat. Voorlo
pig zal de regering ander militair toe
zicht verder werken, maar die regeling
geldt totdat een nieuwe grondwet zal
zijn opgesteld. Zolang verandert er niets
in de buitenlandse politiek, die gericht is
op samenwerking met het westen.
Soglo is er ook niet op uit om de politie
ke partijen het werken onmogelijk te
maken. Hij heeft slechts bezwaren tegen
de stammentwisten die doorwerken in
de ministeriële departtementen. Als be
wijs van zijn goede wil heeft hij ex-pre-
sident Maga vorige maand vrijgelaten.
Soglo had eerst geprobeerd de oplossing
van de problemen aan de politici zelf
over te laten. Maar een succes bleek dat
achteraf niet te zijn.
Op 29 november had het leger Apithy en
Ahomadegbe. gedwongen heen te gaan
en de voorzitter van de nationale verga
dert?:, Tihouri Congaocou, gevraagd
voorlopig president te worden. Congacou
beëdigde niet uit het politieke leven
stammende ministers en begon een nieu
we grondwet op te stellen. Maar dat be-
tekende niet hét eind van de moeilijkhe
den.
In de verklaring die eergisteren werd
dat de politici sedert januari 1964 .had
den getoond dat zij niet in staat waren
de natie te leiden naar een betere toe
komst, dit wegens him strijd om de
macht, waarmee het belang van de natie
wordt geschaad'.
Deze strijd .leidde uiteindelijk tot het
droeve schouwspel dat het volk van Da-
homeoy te zien kreeg op 27 november*
van dit jaar. toen Apithy werd afgezet
door Ahomadedbe, die de presidentiële
bevoegdheden overnam, .een gang van
zaken waaraan een nationale vergade
ring die van het volk zou zijn medeplich
tig was*, aldus de verklaring.
In de grondwet van 1964 was geprobeerd
evenwicht te scheppen tussen de be
voegdheden van de president en zijn be
langrijkste assistent.
Soglo had het afzetten van Apithy be
schouwd als niets anders dan een bur-
riijke staatsgreep' die uiteindelijk zou
iden tot een .bloedige toekomst' en zich
verplicht gevoeld de verworvenheden
van de revolutie van 1963 te bescher
men. Soglo distantieert zich nu dus van
de rol <he zijn leger in november speelde.
Het ontslag van de president en de pre
mier was nodig geweest en de tijdelijke
overname van de macht door ce voorzit
ter van de nationale vergadering was
overigens, grondwetelijk gezien, juist ge
weest, zei Soglo. Maar in plaats van de
hartstochten te kalmeren, werden zij
aangewakkerd door deze oplossing en
werd het land gedreven in de richting
van een .waarachtige ramp', verklaarde
hij.
Soglo zei dat hij de macht voor het
ogenblik had overgenomen, in het be
lang van de natie, ter beveiliging van
's lands internationale prestige en om
een nationale verzoening te bewerkstelli
gen'. Het is aan het leger de crisis uit
de wereld te helpen, zei hij.
CHRISTOPHE SOGLO.
forse ingreep
