PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
HANOI BEREID TOT ONDERHANDELINGEN
Zonder dat
Amerikanen
vertrekken
uit Vietnam
Embargo op
olie voor
Rhodesië
Getijcentrale en oester- en mosselcnltuur zijn twee zaken
die volkomen los van elkaar staan
HO TSJI MINH:
bereid iedereen te ontmoetenonverschillig op welke plaats
Russen naar
de maan
GOEDE FILMS ,RENDEZ-V0US'
ZUID-LIMBURG WORDT NIEUW INDUSTRIEGEBIED
CULTURES ZIJN
DOOR STROOM
MOGELIJK
ONMOGELIJK
Zeeuws
orderboek
208e jaargang - no. 297
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE. VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
i P. ven 4* Velde, P. 8. dan Boar ar
at »8-«0, tal. 235» (b.f.i. rad. 3S08,
3428, adm. tal. 3094. Adv. prUa 34
Zaterdag 18 december '65
De Gaulle
is weer in
Pagina 3
t par mm. Minimum par a
3B9J00 P.Z.C.,
HO TSJI MINH
President Ho Tsji Minh van
Noord-Vietnam heeft zich bereid
verklaard met de Verenigde Sta
ten over vrede in Vietnam te on
derhandelen zonder dat de Ame
rikaanse troepen eerst uit Zuid-
Vietnam worden teruggetrokken,
zo is gisteren door het Ameri
kaanse ministerie van buitenland
se zaken meegedeeld.
Het Noordvietnamese aanbod
was vervat in een brief van 20 no
vember van de voorzitter van de
algemene vergadering der Ver
enigde Naties, de Italiaanse mi
nister van buitenlandse zaken
Fanfani, aan de regering in
Washington.
In tfln brief aan de voorzitter
jadering zou Ho
ebben verklaard ,1
onverschillig op welke
camber vla Fanfani
nam om opheldering over de voor
waarden voor vredesonderhandelin
gen verzocht, zo werd gezegd.
Voorts wordt vernomen dat Fanfani
do Amerikaanse minister van buiten-
zaken Deun Kusls heeft inw
in Amerikaanse officiële kringen ont
houdt nien zich op het ogenblik van elk
commentaar. Men beperkt zich er toe
erop te wijzen dat het woord thans aan
Hanoi is en dat alles zal afhangen van
het antwoord van de Noordvietnamese
regering.
In een cisteren door het Noordvietnamo-
so persbureau verspreide verklaring van
do regering in Hanoi werd inmiddels een
voorstel van de Hrit.se minister van bui
tenlandse zaken Stewart verworpen om
een conferentie te beleggen teneinde tot
een wapenstilstand in Vietnam t« ko-
Volgens de verklaring kan van een der
gelijke conferentie geen sprake zijn zo
ning de Amerikaanse .agressie' voort
duurt. Voorts wordt de Britse regering
het niet nakomen van haar verplichtin
gen als mede-voorzitter van de Geneefse
conferenUe verweten en gezegd dat En
geland slechts de Amerikaanse politiek
In Vietnam volgt.
.Russen naar de maan' is een
reportage in het PZC-zater-
dagnummer. waarin aandacht
wordt geschonken aan de
voorbereidingen, die in dat
land getroffen worden voor
de grote sprong, waarbij men
onder meer kampt met de
kosmische communicatie. Op
pagina 13. Voorts op
Pag. 2: Opening De Casembroot-
school in Goes. Pag. 3: De Gaulle
weer favoriet. Pag. 4: Verslagen
statenzitting. Pag. 6: Gestolen kip
pen waren lekkernij bij Indische
rijstmaaltijden. Pag. 7: Radio- en
televisieprogramma's. Pag. 8:
Wensenprogramma van Vlissin-
gen. Pag. 10: Reportage over Chi
na, ,de reus met de verwarde
geest'.
En in het
Pag. 13: Russen naar de maan';
Pag. 15: ,Van landijs tot polder
land', bij de uitgave van een boek
over de geschiedenis van Zuider
zee en [Jselmeerletterkundige
kroniek;
Pag. 17: Klimmen om aan boord
te komen', reportage over Jan
Blom, schipper van het Middel
burgse binnenvaartuig .Aurora';
Pag. 19: JPapma 19' met pe
kring in het raadhuis', Festival
om iets aan over te houden', Jirug
van suiker' en ,Van den Boezem
naar de Keukenhof'
Pag. 21: Perscommentaren en we
kelijkse. autorubriek
Pag. 23: Kerk en maatschappij
met onder meer ,Les in vernieu
wing', ,Niewws van overal' en
Stemmen uit de lierken'.
Da kleurenfilms die Walter Schlr-
r» en Tom Stafford in de .Geminl-
6' van de ontmoeting in de ruimte
met de ,Gemini-7' hebben ge
maakt, zijn gisteren In Houston
voor journalisten vertoond en la
ter door de Amerikaanse televisie
uitgezonden. De films geven een
beider beeld van de ,Gemlnl-7' en
'e korte afstand die de rulmte-
oertuigen tijdens de ontmoeting
icwaarden komt duidelijk uit. De
helderheid van de films 19 gelijk
aan die welke vanuit de ,Uemini-4'
zjjn gemaakt van de .wandeling'
In de ruimte van Edward White.
Op de zwarte huid van de .Gemi
ni-7' kan men de witte woorden
.United States' duidelijk lezen.
Het ruimtevaartuig steekt af te
gen het witte wolkendek van de
aarde en de helblauwe lucht.
1 gezl
de bodem van de ,Gemint-7' hangt
en die Horman en LoveU heeft
doen schrikken toen hij enkele
uren na de lancering tegen het
raam van de cabine sloeg.
Gisteravond om half zeven (Ned.
tijd) waren Borman en Lovell ln
de ,Gemlni-7' halverwege hun
194ste omloop om de aarde. Zy
waren toen 3l0 uur ln de ruimte
en hadden niet veel meer te doen
dan te wachten op hun terugkeer
vanmiddag om 15.05 uur ln het
westelijk deel van de Atlantische
Oceaan.
De meeste opdrachten die Horman
en Lovell gisteren hadden moeten
uitvoeren, waren uitgesteld we
gens moeilijkheden met de appa
ratuur op de aarde. Zij hadden
o in moeten pogen de plaats
vast te stel!en van de terugkeer
in de dampkring van
temanraket.
Links: de Amerikaanse astronauten Onder: Walter ScMrra en Thomas
Stafford (links) en Sckirra openen stafford zijn na een retourtje Gerui
de deuren van de Getnini-6, direct ni-7 donderdagavond ongeveer om
nadat zij op het wateroppervlak van 17.00 uur op aarde teruggekeerd. De
de Atlantische Oceaan landden. Zij foto toont beide
stapten pas uit de cabine aan boord van de Gemini-6.
van de ,Wasp'.
het verlaten
Engeland heeft gisteravond een
verbod op levering van olie aan
Rhodesië afgekondigd, zo is in
Londen bekendgemaakt Rege
ringskringen zeiden dat Engeland
hoopt en verwacht dat alle ande
re landen zullen meewerken om dit
verbod doeltreffend te maken.
Ia da bekendmaking wordt gezegd dat
Engeland na overleg met de regerin
gen van Zambia en Tanzania heeft
besloten onmiddellijk te beginnen met
het vervoer van olieprodukten door de
lucht naar Zambia. Volgens zegslieden
was het verbreken van de diplomatie
ke betrekkingen met Engeland door
Tanzania geen beletsel voor bet overleg
tussen beide landen over een olle-embar-
go.
toe was gemaakt. Daarna verzocht de
Britse regering aan de betrokken maat
schappij een Noors schip, de Staberg,
opdracht te geven geen olie te lossen
in de haven Belra ln Portugees Mozam
bique, waar het enkele uren later zot
aankomen.
Het koninklijk besluit zegt dat In
voer van olie en olieprodukten ln
Rhodesië is verboden en dat Britten
teen olie en olieprodukten voor
ruik ln Rhodesië mogen leveren.
Op overtreding van het embargo staat
zes maanden gevangenisstraf, een boete
tot 500 pond of beide. Engeland is
met transportvliegtuigen van de
voorraad,
men in Londen.
Sterke inkrimping
produktie mijnen
De steeds groter wordende moei
lijkheden van de kolenindustrie
die zucht onder steed3 sterkere
concurrentie van olie. aardgas,
goedkope kolen van elders en stij
gende eigen kosten heeft de re
gering tot de slotsom gebracht, dat
ie produktie van de Nederlandse
mijnen aanzienlijk moet worden in-
gekrompen. Een aantal mijnen zal
moeten sluiten waaronder voor
1970 de staatsmijn Maurita die cir-
:a 7800 man in dienst heeft en
lie in 1964 een verlies leed van
27 miljoen.
Deze sanering van do mijnindustrie moet
geriaard gaan met het opbouwen
Industrie ln Limbui
arlieidera werk te
be-
vry komende
/Gedeputeerde Mes heeft gisteren
vJ verzekering gegeven, dat het
stuur van het havenschap in oprichting
de kwestie van de lucht- en waterver
ontreiniging niet en bagatelle zal behan-
delen. Hij was in dit opzicht stelliger
in zijn verklaringen dan onlangs de di
recteur van het havenschap bij de Bili-
ton-ondertekening: er zullen namelijk
via privaatrechtelijke vergunningen aan
de nieuwe ondernemingen voorwaarden
worden gesteld, zo deelde hij mee. En
voorts vertelde hij, dat een onderneming,
waarmee op dit ogenblik onderhandelin
gen worden gevoerd, zich bereid heeft
verklaard aan deze voorwaarden te vol-
a. De heer Mes doelde kennelijk op
Hoechst. De vraag is echter welke nor
men bij het verlenen van de vergunning
in aanmerking worden genomen. Zal
het hier gaan omdat een Duits bedrijf
in het geding is om de voorschriften
van het Duitse .Reinluftgesetz' Of
worden nu reeds indicaties verstrekt
door de regeringscommissie, die onder
leiding van oud-minister Visser deze
materie bestudeert? Wij nemen aan,
dat meer hierover is te vernemen zodra
definitieve mededelingen over de bewus
te vestiging loskomen.
de DAK, die gaat met participatie
ie staatsmijnen ln Midden-Limburg
bij Born en Nleuwstadt een fabriek bou
wen waar twee nieuwe autotypeu zul
len worden geproduceerd. De fabriek,
middenklasse-auto's gaat maken, zal
I 1967 werk hebben voor 500 man,
aantal dat geleidelijk zal stijgen, tot
I 1972 circa 6000 man in dienst zal
Dit verklaart de minister van economi-
mijnindustrie en de Industriële herstruc-
■ing van Zuid-Limburg. Heit DA-F
ee t, waarin de staatsmijnen met f 66
oen gaan participeren, zal in eerste
antie een aanzienlijk deel var. de
werkgelegenheid moeten verschaffen.
Tot 1970 zal de produkl.iebop e.-king circa
10.000 man uit ae mijnen overbodig ma
ken.
Afvloeiing
Doordat 9 procent van hen niet geschikt
is voor herplaatsing elders en een aan
tal arbeiders vervroegd zal worden ge
pensioneerd, moet nieuwe werkgelegen-
(Zie slot pag. 3 kol. 3)
dicht bij de Oosterscheldebrug, zou
dan een spoorlijn kunnen worden
gelegd.
,Het plan een getijcentrale aan
te brengen in de toekomstige
Oosterscheldedam moet volko
men los worden gezien van het
streven naar het behoud van
de oester- en mosselcultuur'....
dens de begrotingszitting van de pro
vinciale staten, toen het college van
gs antwoordde op de algemene be-
schoKwingen, die donderdag ln de
staten waren gehouden.
De keer Kaland stelde het zelfs
nog scherper: ,Het kan zelfs
mogelijk zijn, dat indien
een getijcentrale in de dam
wordt gebouwd de sterke
stroming het behoud van de
oester- en mosselcultuur onmo
gelijk maakt'.
Men weet het: in kringen van
de Zeeuwse visserij is het getij
centraleplan de strohalm waar
aan de oester- en mosselkwekers
zich nog vastklampen. Het is
hoe omvangrijk en talrijk de
twijfels ook mogen zijn de
enige reële mogelijkheid de oes
ter- en mosselcultuur te behou
den. Ook de heer Kaland sprak
van die strohalm. En hij had be
grip voor de verwachting in de
visserijwereld. Hij noemde het
behoud van deze cultuur zelfs
als een nevenargument om de
mogelijkheid van een getijcen
trale na te gaan. Maar wel stel
de hij duidelijk: ,Het gaat hier
om twee verschillende zaken
getijcentrale en oester- en mos
selcultuur die volkomen los
van elkaar gezien moeten wor
den.
Drie argumenten schragen het besluit
een verdere, diepgaande studie in te
stellen naar de mogelijkheden van
een getijcentrale:
TEN EERSTE vanzelfsprekend het
doel van de getijcentrale zelf: op
wekking van elektrische energie.
TEN TWEEDE de aanleg van een
deltaspoorlijn, dicht bij de Ooster
scheldebrug. Als het plan van de
getijcentrale namelijk wordt uit
gevoerd, moet er een tweede dam
in de Oostersche'de komen. Tus
sen beide dammen blqft in de
Oosterschelde een getijbeweging
bestaan omdat door de getijcen
trale b\j eb en vloed water uit- en
instroomt. Over de tweede dam.
los ge
in getij-
romende
merken, dat dit volkomen los
zien moet worden van een
centrale) is er het bijkon
argument van het mogelijke be
houd van de oester- en mossel
cultuur. ,We zijn bezig met een
getijcentrale zonder meer', zei de
heer Kaland nog eens.
De heer Kaland vertelde nog, dat
reeds in 1956 de mogelijkheid van
een getijcentrale is geopperd. In dat
jaar werd in de tweede kamer de
aandacht van minister Zijlstra ge
vraagd voor deze vorm van energie
opwekking. Na een studie kwam men
tot de conclusie, dat er in Neder
land zich slechts één gebied leende
voor een getijcentrale: de deltawa
teren.
En wel om twee redenen:
Het getijverschil in dit gebied Is
3 tot 4 meter, hetgeen groot ge
noeg is om een getijcentrale eco
nomisch mogelijk te maken.
Maar bovendien was reeds be
kend, dat in het deltagebied een
aantal reusachtige projecten
(dammen) moesten worden ge
maakt, waarby de mogelijkheid
,Ik kan u verzekeren, dat bij rijks
waterstaat uit waterstaatkundige,
technische overwegingen geen enkel
bezwaar bestaat in de dam een kunst
werk te hebben en te onderhouden',
aldus de heer Kaland. Een vraag,
die de minister van verkeer en wa
terstaat, de heer J. G. Suurhoff, in
dit stadium echter nog niet bevesti
gend kan beantwoorden is of de in
vesteringen voor een getijcentrale
verantwoord zijn.
,De minister is echter ».eer welwil
lend door rijkswaterstaat met ons de
mogelijkheid van een getijcentrale te
laten onderzoeken', aldus de heer
Kaland. En hij voegde er aan toe:
,De studie of deze investering ver
antwoord is, hopen wij in het komen
de jaar af te ronden'.
Een vraag is ook of de tweede dam,
die er moet komen economisch uit
voerbaar is. Uiteraard zal dit bezien
moeten worden in het kader van het
gehele project. Maar de mogelijkheid
van een deltaspoorlijn over deze
tweede dam achtte de heer Kaland
zeer waardevol.
Eerder had gedeputeerde M. J. van
Poelje gezegd, dat in dit stadium het
provinciaal bestuur niets kan doen
voor de oesterkwekers, omdat het
desbetreffende wetsontwerp er reeds
is: ,Nu is het woord aan de tweede
kamer', aldus de heer Van Poelje.
Als minister Suurhoff volgende maand
op werkbezoek in Zeeland komt,
ligt er e«n fraaie lijst van onderwerpen
op hem te wachten. Gisteren la dat
wel gebleken (tijdens de voortgezette
begrotingsbehandeling) ln de staten uit
het antwoord van gedeputeerden. Wij
noteerden ln de loop van de discussie de
volgende punten, die met de bewinds
man zullen worden besproken: het tol
geld van de Haringvlietbrug, de geza
menlijke studie voor de Westerschelde-
verbihdlng, de Inpoldering van het land
van Saartinge, rijksweg 58, de lozing
van het (Brabantse) afvalwater ln de
Westerachelde. de definitieve vormge
ving van het havenschap Vllsslngen-
Oost en de getijcentrale, men ziet: een
lange rij, waarover Intensief van ge
dachten kan worden gewisseld. Zo'n
lijst ls wel plezierig, zij toont aan, dat
er nog heel wat moet gebeuren ln dit
gewest en zij maakt duidelijk, dat er nog
vele verlangens zijn. Er zit echter één
vervelende kant aan: enkele van de
reeks zijn zo langzamerhand stokoud en
beginnen een ernstig probleem te vor
men. Met name gelat dat voor de ver
betering van ryksweg nr 58.
met de dag erger. De afgelopen
maanden hebben enkele vervoerders-
tijdschriften daarop met klem gewezen,
daarmee de opvatting vertolkend van
het georganiseerde vervoerswezen, dat
dagelijks met deze noodtoestand
waarom een ander woord te gebruiken
heeft te maken. De weg ls Inderdaad
bar en boos en begint op allerlei manle
ren een remmende factor te worden.
Het naargeestige daarbij ls, dat al zou
nu direct tot een algehele verbetering
op Korte termijn worden besloten, een
dergelijk besluit eigenlijk veel te laat
komt. Desondanks: beter laat dan nooit.
De overlast, die de wegverbinding in
haar huidige toestand oplevert, ls meet
baar voor iedereen, die er gebruik van
maakt. Maar er zijn daarnaast vele on
meetbare factoren, eveneens schadelijk.
Wanneer het bijvoor
beeld gaat om vesti
gingen ln het Sloe en
bij de onderhandelin
gen moet worden ge
sproken over laten
we zeggen de verkeersverbindingen
naar een drukke handelshaven als Ant
werpen, dan ls daarbij de toestand van
rijksweg 58 zeker geen punt om op te
pochen. Vooral bij moeilijke onderhan
delingen kan een dergelijk feit de po
sitie van de overheid nadelig beïnvloe
den. In het Hjstje van Zeeuwse verlan
gens heeft de verbetering van deze ryks
weg maar dan over de hele linie
naar ons gevoel wel de grootste priori
teit.
ftantlljH
geen
is in h
schreven
wy neer naar aanleiding van de
uitvoerige antwoorden, die gedeputeerden
gisteren de staten hebben gegeven. De
statenleden zwaaiden het college lof toe
voor de wyze, waarop het de vele vragen
had beantwoord. Die lof kwam gedepu
teerden toe: zy hadden een duideiyk en
systematisch inzicht gegeven in het-
er op dit ogenblik aan de orde
het Zeeuwse bestuur. Op twee pun-
willen wij hier nog nader ingaan,
namelyk op de plaats van een eventuele
vaste oeververbinding en pp één aspect
van een mogelijke getycentrale. Ten
aanzien van de plaats van een vaste
verbinding door of onder de Wester»
schelde kwam duidelijk vast te staan,
dat voor gedeputeerden de plaats géén
"lunt van discussie is: deze verbinding
•ehoort een onderdeel van de centrale
weg te zqn, d w z ter hoogte van Baar
landTerneuzen. Op deze plaats im
mers zal een dergelijke verbinding haar
grootste nut hebben. Gedeputeerde Scho-
rer wees daar met nadruk op en wy
menen er goed aan te doen deze uit
spraak nog eens te signaleren. Wat ba-
treft de getijcentrale noteerden wy de
opmerking van gedeputeerde Kaland, dat
een eventuele secundaire dam achter de
afsluitdijk door de Oosterschelde uit
sluitend moet worden gezien in relatie
tot de getijcentrale. Met andere woor
den: de eisen van deze centrale geven
doorslag en daarby kan niet by voor-
it een eventuele instandhouding van
rter- en mosselcultuur worden ingecal
culeerd. Zou het zoutwaterbekken even
tueel voor déze cultures geschikt kun
nen zijn, dan is dat meegenomen, het
is echter géén vooropgezet uitgangspunt.
Deze verklaring was duidelijk op zeer
bepaalde visserijkringen in Zeeland ge
richt: liet is overigens de vraag otf zy
daar verstaan zal worden.
U"
lopen dagen is vooral gebleken,
voor Zeeland het departement van ver
keer en waterstaat in de toekomst wel
het belangrijkste ministerie zal biyven.
Een bezoek van de minister aan deze
provincie is daarom een zaak van groot
gewicht. Twaalf januari aanstaande
komt de bewindsman: we zouden ge
neigd zijn naar aanleiding van dit be
zoek het college van gedeputeerde sta
ten de wéns toe te voegen, die men in
je etablissementen vertegenwoor
digers naroept bij hun vertrek: .Goeie
zaken, heren!' Er kan namelijk nog heel
wat in het Zeeuwse orderboek worden
bijgeschreven
Comité tegen verspreiding
van kernwapens
In Amsterdam heeft zich een comité
gevormd onder de naam .Nederlands Co
mité tegen Verspreiding van Kernwa
pens', Het comité acht het tegengaan
van deze verspreiding een zaak van de
allerhoogste prioriteit.
