HOFNAR Ir. Bosma: ik zou me kunnen voorstellen, dat de geleide loonpolitiek voorlopig blijft Tweede kamer akkoord met dekkingsplae Nederlands ^hulpfonds Simon Wiesenthal' Als kabinet van mening is, dat versnelling programma noodzakelijk is Geen wraak, maar gerechtigheid VRIJDAG 26 NOVEMBER 1965 OOUSANT 8 ALGEMENE VERGADERING CSIVV IN SCHEVENINGEN Met gaat bij de financiering van de meerdere overheidsuitgaven niet alleen om of men de middelen in voldoende mate beschikbaar krijgt, maar dat van bijzonder be lang is aan welke bronnen deze middelen worden onttrokken opdat de economische ontwikekling niet wordt afgeremd en de stijging van1 de welvaart op langer zicht niet in het gedrang komt. In een dergelij ke gedachtengang is geen plaats voor het vrije spel van krachten als deze krachten elkaar niet in evenwicht houden. Indien derhalve het kabinet tot het in zicht is gekomen dat een versnelling van het programma noodzakelijk is. dan dient men in het licht van de huidige situatie een strakke lijn ten aanzien van de verdeling der lasten te volgen. .Daarbij zou ik mij zeer goed kunnen voorstellen dat men van de zijde van de overheid duidelijk zou uitspreken dat men de wensen die zyn gericht op een vrijere loonpolitiek wensen die uit het bedrijfsleven opkomen zeer goed be grijpt, maar dat, gezien het regerings programma, de uitvoering van die wen sen naar een later tijdstip moet worden verschoven en dat voorlopig een geleide loonpolitiek door het bedrijfsleven zou moeten worden aanvaard'. Diit heeft de voorzïter van het Centraal Sociaal Werkgevers Verbond, ir J. Bos ma uit Bom©, gistea'ochtend verklaard in een rede voor de algemene ledenver gadering van dat verbond. Die vergade ring werd gisteren in het Kurhaus te Scheveningen gehouden. (De heer Bos ma is werkgeversvoorzitter van het be stuur van de Stichting van. de Arbeid en plaatsvervangend werkgeversvoorzitter van de Sociaal-Economische Raad). De heer Bosma heeft in zijn rede enige keren opgemerkt dat hij het inzicht van het kabinet, diat een versnelling van het porgramma noodzakelijk is. zeker niet wil bestrijden. Bij het gesprek tussen werkgevers en werknemers in de toekomst in de Stich ting van de Arbeid zal naar de mening van ir Bosma het zwaartepunt veel meer moeten liggen bij een praktische aanpak dan op theoretische construc ties waarvan de draagwijdte in de aan vang vaak niet is te overzien, hetgeen een positieve benadering in de weg kan staan. Over de oorzaak van het falen van het huidige loonpolitieke systeem behoeft men volgens ir Bosma niet lang te pra ten: het is naar zijn mening volkomen duidelijk dat onder de druk van een overspannen arbeidsmarkt de verant woordelijkheid voor de loonontwikkeling niet kan worden gelegd bij de centrale organisaties van het bedrijfsleven. ,Als werkgevers ondervinden wij van een der gelijke verantwoordelijkheid al moeilijk heden, maar des te meer ondervinden dit de werknemersorganisaties'. De spanningen in de werknemersorga nisaties opgeroepen door én de houding Verre van populair De heer Bosma heeft aan de passage over de duidelijke uitspraak van de kant van de overheid toegevoegd dat een der gelijke uitspraak verre van populair zou zijn en dat ook bij een dergelijk uit gangspunt maatregelen passen die de werkgever wellicht weinig zullen aan spreken. z ,Br zullen van vele zijden dan ook be zwaren en protesten komen, maat- impo pulaire maatregelen zijn vaak nodig als men de juiste keuze maakt om een goed plan voor de ontwikkeling op langer zicht te laten prevaleren boven voorde len die zich uitsluitend tot kort zicht be perken. Men zal er daarbij niet komen door enkel maar het plan te ontvouwen en de maatregelen af te kondigen. moet begrip voor worden gevonden brede lagen der bevolking. Maar juist zoals een goed produkt waarvoor nog geen vraag bestaaft, bij een goede sales promotion zijn markt weet te vinden, zq zal ook een goed plan moeten worden begeleid door zijn eigen sales ..promotion op een wijze die het doét verstaan bij degenen die de lasten ervan moeten dragen', zo zed ir Bosma. Problemen Ir Bosma, onderscheidde op de algemene ledenvergadering de problemen die er thans liggen tussen de werkgevers- en werknemersorganisaties in twee groe pen. Een groep bestaat uit de eisen ge steld aan de voet van de werknemers organisaties die door de centrale leiding (moeten) worden overgenomen omdat die eisen vaak aan de voet realiseerbear zijn door toegevendheid van de werk gevers. De andere groep wordt gevormd door de eisen gesteld in do centrale or ganisaties, veelal niet als zodanig ge voeld aan de voet maar tot uiting ko mende op grond van een maatschappij hervorming die men voor ogey heeft. Wat de eisen uit de eerste groep aan gaat zullen de werkgevers volgens de heer Bosma de hand in eigen boezem moeten steken. Het blijft voor hem de grote vraag, zo zei hij o m, of, zelfs dingen, de betrachte toegevendheid wel dingen, de betrachtte toegevendheid wel in alle geva-llen gemotiveerd en nood zakelijk is. Onder andere op het gebied van de zwarte loonvorming kan men zich afvragen, of nu werkelijk het doel wordt bereikt dat men er mee beoogt of niet veel meer het loonniveau onnodig wordt: opgeschroefd terwijl als nevenef fect een goed overleg met de werkne mersorganisaties wordt bemoeilijkt. Rentabiliteit Ook straits bij de vrijere loonvorming zal men zich zijns inziens beslist niet alleen moeten laten leiden door wat zijn buurman vermoedelijk zal gaan betalen, maar za.l men de rentabiliteit van de eigen onderneming terdege in het oog moeten houden De heer Bosma zei te weten dat dit allemaal gemakkelijk» is gezegd dan gedaan. Toch Zal uo» een' zekere coördinatie en zelfdicipliue een zeker matigend effect kunnen wor den bereikt. Aan de a.ndere karnt leidt de overspannen arbeidsmarkt, niet tot een evenwicht van krachten. .Da-ar-waar door hot ontbreken va-n dit evenwicht het algemene belang in gevaar dreigt te komen, zullen voldoende waarborgen van overheidswege moeten worden gey schapen om een dergelijke ontwikkeling te keren, Dit blijft ons uitgangspunt bij de bepaling van' de te volgen loonpoli tiek'. De eisen van de twee groep, die uit de boezem der besturen van de werk nemersorganisaties schijnen le ko men, zijn van veel fundamentelere aard. Het gesprek hierover zullen de werkgevers nii-ot moeten ontwijken. culiere onderneming vraagt een goed loon, plezier in zijn werk, af en toe een stukje waardering en verantwoordelijk heid in de mate die hij kan dragen. De heer Bosma zei niet te aarzelen uit te spreken dat de werkgevers op dit punt nog heel veel kunnen doen. En als de vakbeweging bereid is hierbij mede te denken en hieraan mee te wer ken dan lean hij dat alleen maar toe juichen. Hij hoopt dat dit één van de on derwerpen kan zijn waarover in de Stichting van de Arbeid zal kunnen wor den gesproken zodra dit orgaan van de last der loonpolitiek goeddeels zal zijn bevrijd. Praktische eisen van de individuele werknemers én de houding van verscheiden individuele werkgevers maken het voor de vakbe weging noodzakelijk deze verantwoorde- lijluieid af te wijzen. Met de huidige arbeidsmarktsituatie is het volkomen duidelijk dat de werknemersorganisaties de sterkste partij zijn in het krachtenspel en als men dit krachtenspel zichzelf nu maar laat uitleven dan zal er ergens wel weer een evenwicht komen waar bij de wal het schip keert, zo kan men eenvoudig redeneren. Dat wil dan zeggen dat moet worden over gegaan tot een volledig vrije loonpo litiek. Het standpunt van de werk gevers wordt ingegeven door de ver wachtingen over de economische ont wikkeling en de beduchtheid voor een te snel voortschrijdende inflatie. Niet uit een eng werkgeversbelang, maar uit hoofde van belangen die op lan gere termijn allen in Nederland ra- Prof Witteveen Prof dr H. J. Witteveen, hoogleraar aam de Nederlandse Economische Hogeschool te Rotterdam en oud-minister van fi nanciën heeft op de algemene leden vergadering van het Centraal Sociaal Werkgeversverbond een toespraak ge houden over de begrotingspolitiek in het spanningsveld van onze sociaal-econo mische ontwikkeling. In zijn beschouwing heeft prof Witte veen opgemerkt dat de sociaal-econo mische ontwikkeling de afgelopen pe riode gekenmerkt is geweest door een dubbel aanpassingsproces: een tussen Nederland en de Europese Economische Gemeenschap en een tussen de EEG en de Verenigde Staten. Dit proces heeft echter nog niet geleid tot ontspanning op de arbeidsmarkt omdat de uitvoer tot nu toe ononderbroken is blijven stij gen, omdat ook de investeringen nog blijven stijgen en omdat de Inkrimping van marginale bedrijven een langzaam proces is. Er is nu behoefte aan een voorzichtig evenwichtsbeleld dat is gericht op het afremmen van een verdere overmatige loonstijging. Daar de loonpolitiek zich in de richting van grotere vryheid ont wikkelt en de bouvvpolltiek moest, wor den gericht op het inhalen van de nog bestaande tekorten, zou de begrotings politiek hierbij een centrale rol moeten spelen. Alleen door een zeer beheerste loonspolitiek zou, naar de mening van prof Witteveen, kunnen worden verzekerd dot de ruimte voox het ambitieuze programma van het ka- binet-Cals zonder inflatie wordt vrij gemaakt en dat de extra lasten door de gehele bevolking worden gedragen en niet worden afgewenteld op de zelf standigen en de vergeten groepen. In die zin heeft het kabinet echter geen enkele uitspraak gedaan. De wind die ons voortblaast, de span ning op de arbeidsmarkt, lijkt te zullen aanhouden tot tenslotte de wal het schip zal keren, maar een stevige botsing zal niet te vermijden zijn. Ter beperking van de dan ontstaande schade moet zijns inziens alles worden gedaan wat nog mogelijk is om de loonstijging af te remmen en de produktiviteit te stimu leren. Tegelijk dient het beleid er op te worden gericht produktie en arbeidsbe- zebting in onrendabele sectoren tijdig in te krimpen. Door een spoedige ont spanning kunnen de gevaren van een vrijere loonpolitiek het beste worden gedamd. het fijne rokertje van... SüliliBBBMB SENORITAS SPECIAL uitsluitend tabak (Slot van pag. 1 antwoording van de kamer met geen enkel woord hadden gereageerd op de suggestie van de heer Kieft, die in de loop van het debat de naam van ,plan' had gekregen. De heer Kieft had zijn suggestie in geen enkele vorm, ook niet in een motie gegoten en de bewindslieden waren van plan geweest, zo zeiden zij later, er iets over te zeggen bij de artikelsgewijze behandeling van de wetsontwerpen. De heer Kieft vond het hoogst ernstig, zo verklaarde hij gistermiddag, geen antwoord, geen enkele reactie, ja zelfs geen vingerwijzing te hebben gehad op het plan, dat hij namens zijn fractie had ingediend. Zijn plan hield in, dat voor textiel de vrijstelling van omzetbelasting per 1 januari 1966 voor eenderde zo worden opgeheven en vervolgens op januari 1967 en op 1 januari 1968 telkens weer eenderde. Op deze manier zou het kabinet elk jaar 80 miljoen gulden meer ter beschikking krijgen en was de hef- ~j op de benzineprijs helemaal niet fig geweest, zo meende de heer Kieft. gezien', gelijk had met zijn kritiek. Maar het voorstel wees de minister toch van de hand. In de eerste plaats wilde de minister nu de opbrengst van de omzet belasting op textiel op jaarbasis kennen en vervolgens merkte de bewindsman op, idat bij de voorbereiding van het gewij zigde dekkingsplan in de eerste plaats was gelet op de kosten van levensonder houd in 1966, mede met het oog op het rapport van de SER. Een verhoging met eenderde zou in 1966 de kosten van le vensonderhoud toch met enkele tienden van een procent verhogen. t Advertentie) Sinterklaasje bonne-bonne-bonne, Fijn ideetje: platebonne! Socialer' Bedrijfskleding Het Wereldgebeuren gen een uidujetnamese militair, die zvjare verwondingen heeft opgeto gen een Zuidvietnamese militair, die aanval op een post van regerings troepen langs de hoofdweg. verschil tussen de te verwachten grotere geldomzet en de hogere belastingop brengst van sigaretten. De heer Kieft vond een verdeling van deze som op ba sis van de verhouding van 50 tot 50 tus sen industrie en handel geen redelijk evenwicht voor de betrokkenen. De mo tie verzocht daarom de regering een verdeling te bevorderen, waardoor het aandeel van de handel op een hoger per centage dan 50 zou worden gebracht. De AR-fractie had voor deze motie zelfs de staatssecretaris van economische za ken, drs J. A. Bakker, naar de kamer laten komen. De staatssecretaris zegde de heer Kieft toe, dat bij de beoordeling van de resultaten van het onderzoek, dat door de accountantsdienst wordt in gesteld, de regering in sterke mate reke ning zal houden met de moeilijk weeg bare factoren, die de heer Kieft tot ae indiening van deze motie hadden bewo gen. Op grond van deze toezegging trok de heer Kieft zijn motie in. Over de situatie in de textielindustrie zei staatssecretaris Bakker, dat deze in vergelijking met het buitenland niet zo ongunstig is. Er wordt thans nog een onderzoek ingesteld en. de uitkomsten daarvan zulien bepalend zijn voor dé vraag of de regering maatregelen zal moeten overwegen. Wat de schoenindus trie betreft wordt overwogen een subsi die toe te kennen aan de lederinstituten TNO, aldus de staatssecretaris van eco nomische zaken. Man neergeschoten bij de ,muur' Oostduïtse grenswachten hebben gister ochtend vroeg bij de ,muur' in Berlijn een man neergeschoten. Het slachtoffer dat vermoedelijk één van hun collega's was, lieten zij een half uur liggen, voor dat zij hem op een brancard met een vrachtauto wegvoerden. Het is niet be kend of de man gedood dan wel ernstig gewond was. Sinterklaasje bonne-bonne-bonne, Fijn ideetje: platebonne! (kvp) zei tegen deze motie te zijn nu de regering heeft' toegezegd alles te zullen doen om te bezuinigen. De kamer verwierp de motie met 95 tegen 31 stemmen. Voor de motie waren de V\ D. de CHU, de SGP, de Boerenpartij en de heer Jongeling van het Gereformeerd Politiek Ver bond. Ellebogenwerk De B5-jarige opperbevelhebber van het Kongolese leger, generaal Molwetoe heeft als een soort revolutionaire om budsman de krakelende politici In zijn land naar huis gestuurd en zichzelf voor de eerste vijf jaar tot president uitge roepen. Dit is de tweede maal dat Mo- boetoe een eind maakt aan politieke pro blemen. De eerste maal bracht hij Kasa voeboe aan het bewind, nu heeft hij Ka savoeboe aan de kant gezet, daarmee heel goed illustrerend dat hij. Moboctoe, feitelijk de sterke man is in Kongo. ,Er moest een eind gemaakt worden aan het ellebogenwerk om naar de top te komen', verklaarde de nieuwe leider van Kongo. Dat Moboetoe zich tot president heeft verklaard is minder verrassend dan de staatsgreep zelf. Moboetoe moet van politici heel weinig hebben, hij heeft veel meer op met figuren als kolonel Moelamba, een echte iniiltair die nu de nieuwe regering zal vormen. Als presi dent behoeft Moboetoe alleen maar toe zicht uit te oefenen en kan hij het poli tieke spelletje aan anderen overlaten. Het is trouwens heel goed mogelijk dat hij te zijner tijd ook het presidentschap er aan zal geven zodra hij een geschikte figuur heeft gevonden om hern op te vólgen. Belangrijk moet in dit verband het telegram van Tsjombe worden ge acht. Tsjombe was de eerste die Moboe toe feliciteerde. Tsjombe die in het par lement een overwinning behaalde maar door Kasavoeboe als premier aan de dijk werd gezet. Het zou best kunnen dat Tsjombe graag president wil zijn. Van Moboetoe. een kordate militair met sympathie voor het wc-sten, behoeft men in ieder geval geen politiek spel te ver wachten. Zijn optreden betekent een overgangsfase die misschien wel gunstig voor Kongo zal zijn en die naar een echte democratische situatie kan leiden, voorzover die althans in een Afrikaans land te verwezenlijken is. Generaal Joseph Moboetoe is sergeant en journalist geweest voordat hij in 1960 de muiterij in het Kongolese leger bedwong. Op 29-jarige leeftijd werd hij een dergenen die Kongo tot een eenheid maakten nadat het land onafhankelijk was geworden. In 1950 begon Moboetoe te schrijven voor Kongolese bladen. Hij verliet het leger in 1956 en werd redacteur bij een krant in Leopoldstad. In 1958 werd hij lid van de Kongolese nationalistische be weging van Loemoemba. Hij ging in 1959 voor studie naar België maar keer de naar Kongo terug als lid van een werkgroep die de Belgische overdracht moest uitvoeren. Onder Loemoemba werd hij benoemd tot staatssecretaris van de president. Bij het uitbreken van de muiterij in het Kongolese leger in juli 1960 werd Moboetoe benoemd tot stafchef van het leger met de rang van kolonel onder generaal Victor Loendoe- la. In de politieke chaos begon de ver houding met Loemoemba slechter te wor den. Moboetoe nam het bevel over het leger op zich na arrestatie van generaal Loendoela en deed zijn eerste staats greep. Hij maakte bekend dat het leger besloten had alle politieke activiteit te .neutraliseren' en dat een .college van commissarissen' het land zou besturen. Al gauw droeg hij echter de macht over aan president Kasavoeboe, nadat een le gerofficier een aanslag op hem had ge pleegd. In 1961 benoemde Kasavoeboe hem tot opperbevelhebber van het Kon golese leger met de rang van generaaL Moboetoe wijdde zich aan de reorgani satie van het Kongolese leger. Om daar bij hulp te verkrijgen reisde hij enige malen naar Europa en de Verenigde Staten. Moboetoe is gehuwd en heeft vijf kin deren. In maart dit jaar verbleef hrj een maand in een ziekenhuis te Lausanne. Waarvoor hij behandeld werd is niet be kend. De dividenden ,Ons plan is duidelijk geboren om het plan van het kabinet wat sociaal-econo misch evenwichtiger te maken', betoogde de boze heer Kieft. Een etappegewijze invoering van de omzetbelasting op tex tiel was volgens hem veel evenwichti-! ger en socialer dan een extra verhoging! van de vennootschapsbelasting en de extra verhoging (een tweede cent) van de benzineprijs. Maatregelen die leiden tot doorberekening in de prijzen en daarom de consument treffen. Ook klaagde hij er over, dat de fracties ook niets van zich hadden laten horen over het AR-plan. Voorts nam de heer Kieft er akte van, dat de bewindslieden alleen de fracties van KVP en PvdA hadden bedankt voor hun steun aan het dek kingsplan, hoewel ook de AR-fractie haar steun had toegezegd. Minister Vondeling ei-kende, dat de heer Kieft, die, ,ik hier nog nooit boos heb Het zat de Anti-Revolutionairen niet mee gisteren. De heer Kieft had bij de replieken ook een motie ingediend, i waarin de regering wordt uitgenodigd werk- en bedrijfskleding van omzet belasting vrij te stellen. Deze motie werd bij zitten en opstaan verworpen. Vóór de motie stemden behalve de AR, de CPN en de PSP. De overige fracties, ook de liberalen en christe- lijk-historischen, waren overtuigd door de argumenten van de minister en van de staatssecretaris, die tech nische bezwaren tegen deze vrijstel ling hadden ontwikkeld. Een tweede motie van de heer Kieft, eveneens gisteren ingediend, werd inge trokken. Deze motie betrof de verdeling van de som van 19,5 miljoen gulden als Bij het begin van de middagvergadering leek het debat een meer scherp politiek karakter te krijgen toen de heer Lucas, de financiële specialist van de KVP- fractie, op hoge toon stelling nam tegen de fractie van de PvdA, waarvan de woordvoerder, drs Peschar, enige gere serveerde geluiden had laten horen tegen de in het gewijzigde dekkingsplan opge nomen verrekening van de dividendbe lasting van 16 punten met de inkomsten belasting. Voor de KVP-fractie was dt voorgestelde extra verhoging van de vennootschapsbelasting alleen aanvaard baar indien deze hogere verrekening van de dividendbelasting, waarvoor nog een wetsontwerp moet worden ingediend, verzekerd was. De heer Lucas diende .daarom een amendement in, waarbij de I voorgestelde extra verhoging met één punt van de vennootschapsbelasting slechts voor één jaar zou gelden. De PvdA-fractie verklaarde 's avonds bij monde van drs Nederhorst dit amende ment redelijk te achten en zou daarom voor het amendement stemmen, dat werd aangenomen met alleen de stem men van CPN, PSP en van de Boeren partij tegen. Sinterklaasje bonne-bonne-bonne, rijn ideetje: platebonne! De kamer verwierp met 85 tegen 41 stemmen een amendement van mr W. Scholten (cfi), dat tot strekking had de herinvoering van de omzetbelasting op textiel en schoeisel uit het wetsontwerp te lichten. De CHU vond het niet juist nu al een beslissing te nemen over een herinvoering van deze belasting per 1 januari 1967. Onder de 41 vóórstemmers van de tie bevonden zich ook vijf leden van de PvdA-fractie, de heren Baart, Roemers, Kieywegt. Wieldraaier en Scheps. Bij monde van de heer Baart distantieerden deze socialisten zich echter van de ar gumenten van de heer Scholten. Hun vóórstemmen hield verband met de ver- rekeningsvoorstellen van de dividendbe lasting met de inkomstenbelasting. Een ander amendement-Scholten werd eveneens verworpen. Dit amendement, dat voor de regering budgettair niet aanvaardbaar was, wilde ue minerale oliën, die in belangrijke mate als hulp stof zijn gebruikt bij de voortbrenging van uitgevoerde goederen, van de ac cijnsverhoging vrijstellen. Tegen dit amendement stemden de fracties van K V P, P v d A en A R. Een derde amendement-Scholten, beoogde de verhoging van de vennoot schapsbelasting overeenkomstig het oor spronkelijke dekkingsplan te beperken tot één punt, werd hij zitten en opstaan verworpen. Het amendement kreeg de steun van de CHU, de VVD, de'A en van de Boerenpartij. VVD-motie Mr Portheine had een motie inge diend, waarin er bij de regering wordt op aangedrongen tot een ver dere verlaging van het uitgaventot- taal voor 1966 te komen. Dr Lucas Eisen Laten we eens aannemen, aldus zei ir Bosma verder o m, dal. de eisen der vak beweging alle zouden worden verwezen lijkt: medezeg genschap dooi' middel van commissarissen door de vakbeweging be noemd, medezeggenschap in iedere be drijfstak door de publiekrechtelijke be drijfsorganisatie met wetgevende be voegdheid, aanzienlijke belangen in de individuele ondernemingen via sociale beleggingsgemeenschappen. Is er dan in de ondernemingen een sfeer geschapen die tot een Id et ere samenwerking leidt? Ontstaat hierdoor een klimaatsverbete ring die tot meer voldoening in het werk voert? De gemiddelde werknemer in de parti- Advertentie) Sinterklaasje bonne-bonne-bonne, Fijn ideetje: platebonne! NAZI-MISDADIGERS DREIGEN TE ONTKOMEN DOORDAT HET VERVOLGERS AAN GELD ONTBREEKT (Van onze Amsterdamse redacteur) Geldgebrek bedreigt het docu mentatiecentrum van ir Simon Wiesenthal, dat zich zoals men weet bezighoudt met de opsporing van oorlogsmisdadi gers in de hele wereld. Ook in ons land is nu een nationaal co mité gesticht, dat zich ten doel stelt bijdragen in te zamelen om dat werk toch in elk geval draaiende te kunnen houden. Gistermiddag heeft deze vrien denkring' zich gepresenteerd in Amsterdam. Er zitten vertegen woordigers in van alle richtin gen en gezindten, uit het hele land. Voorzitter is de journalist H. M. van Randwijk. Hij kon ir Simon Wiesen thal zelf ook op de eerste bijeen komst verwelkomen. Van hem hoor den we, dat er maandelijks door zijn dienst een bedrag wordt uitgegeven van rond 10.000 gulden de nog aanwezige fondsen hiervoor reiken nog tot begin volgend jaar. ,Ik kan op het ogenblik nog mgar tien pro cent van de informaties die we bin nen krijgen inderdaad ook behande len en verwerken. Er zou zeker drie keer zoveel geld nodig zijn om deze activiteiten tot de maximum capaci teit te brengen. Het is ook daarom zo rampzalig dat er geen geldmidde len meer zyn aangezien over twee jaar de verjaringstermijn voor oor logsmisdrijven verloopt In Duits land'. Gesteld werd dat dit comité geen anti-fascisitische groep is van ille gale jongens die hun wraakgevoe lens willen afreageren. ,Dan zou prof dr W. P. J. Pompe niet in ons midden thuishoren hij heeft nog niet zo lang geleden, zoals bekend gepleit voor gratieverlening aan de vier oorlogsmisdadigers welke nu nog gevangen zitten in Breda'. '43 ruim 9000 Italiaanse krijgsge vangenen waren doodgeschoten na dat het kamp op de geallieerden was heroverd door de Duitsers'. Oost-Duitslani lelfbeschermir Tegenstand Hierover was ook al gesproken tij dens de introductie van net eigen lijke comité. ,Het is noodzakelijk ook in Nederland de publieke opinie te mobiliseren. Al was het alleen maar om de mensen die al dat werk doen nog eens te stimuleren. En daarbij denken we ook aan de re chercheurs van het centrale instituut der Duitse justitie in Ludwigburg. Zij zitten met grote personeelstekor ten en moeten ook daarom vaak terugvallen op Inlichtingen van Wie senthal. En vergeet ook niet. dat deze staf bovendien te maken heeft met veel tegenstand in de bondsre publiek'. Het gaat dit comité niet om de straf maat. ,De opsporing staat boven aan. Het is een zaak van moraal fatsoen, zindelijkheid en zelfbescher mlng dat oorlogsmisdadigers vooi het gerecht worden gebracht. Wiesen thai heeft getoond hierbij het doel treffendst te kunnen helpen, omde hij in feite beschikt over een nel van relaties dat de hele werek omspant. Hij heeft ook Rajakowitsc' gevonden'. Nog geregeld komen meldingen bin nen van oorlogsmisdrijven waarvai de experts nog nooit hebben gehoord Wiesenthal gaf hiervan gistermid dag zelf een voorbeeld. ,Ik wa> laatst in Turijn. Daar werd ik aan gesproken door een vrouw, die mij vertelde dat haar zoon was vermoord op een klein eiland bij Korfoe, ge naamd Cefalonia. Wij onderzochten tiaar beweringen en kwamen tot de ontdekking, dat daar in september De verbindingen van Wiesenthal lo- peD ook naar de landen achter het ijzeren gordijn. ,Ik weet, dat ook in Oost-Duitsland diverse na.zimoorde- naars thans op hoge posten zitten. Maar het is me nooit gelukt, on danks de vele bewijzen die door ons zijn overlegd, daar een proces te krijgen. Wel ontmaskeren we de oor- ogsmisdadigers die komen vluchten •an oost naar west want ook dat omt voor', ferder vertelde Wiesenthal, dat in Darmstadt onlangs een oude man acht en kalm is "overleden waarvan ly twee dagen daarna pas aan de reet kwam dat deze onder valse lanm had geleefd en in werkelyk- ïeid wel misschien de grootste mas- amoordenaar is geweest van de he le SS. ,Deze generaal Katzmann was verantwoordelijk voor de dood van zeker 800.000 mensen. Ik vind het een schande, dat zo iemand te laat werd ontmaskerd. Deze zaak confron teert ons met het probleem van de biologische factor: wij moeten ons ook haasten omdat de meeste da ders nu al op leeftijd zijn gekomen'. Half miljoen voor adres van Bormann Bormann is niet dood. Ik weet zeker dat hij leeft'. Deze zeer stellige verkla ring werd ons gisteren gege ven in Amsterdam door ir Simon Wiesenthal uit We nen. Hij kwam tot deze uit spraak naar aanleiding van vragen over recente publikaties inzake het lot van Hitlers plaatsvervan ger, de bij verstek in Neu renberg ter dood veroor deelde Martin Bormann. Een Duits geïllustreerd weekblad bracht kortgele den het verhaal, dat deze topfiguur onomstotelijk was omgekomen kort na zijn vertrek in mei '45 uit Hit- Iers bunker in Berlijn. Maar Wiesenthal zei hierover: ,A1 die verhalen berusten op een afleidingsmanoeuvre van Bormann. Ik weet dat hij leeft in Zuid-Amerika. Zijn spoor heb ik kunnen volgen tot verleden jaar toen verloren we hem uit het oog, en de middelen ont braken ons om er iets aan te doen. Kort geleden kreeg ik uit Engeland echter een brief van een advocaat, die namens een anoniem ge houden cliënt het voorstel deed het adres van Bor mann in Zuid-Amerika te verstrekken tegen betaling van 50.000 pond, oftewel een half miljoen gulden. Wij hebben geantwoord dat er helaas geen middelen waren om op dit aanbod in te kunnen gaan'. De Duitse justitie heeft 100.000 mark beloning uit geloofd voor degene, die in lichtingen geeft over de ver blijfplaats van Bormann. Joseph Kasavoeboe werd president van Kongo kort nadat.het land in 1960 onafhankelijk was geworden. Hij nam deze post op zich nadat hrj de strijd met Patrice Loemoemba om het premier schap had verloren. Later nam hij het initiatief tot het ontslag van Loemoem ba, die daarna in geheimzinnige omstan digheden in Katanga het leven verloor. Door de Bakangostam. waaruit hij voort kwam, werd Kasavoeboe .koning' ge noemd. Hij was openlijk voorstander van onafhankclylcheid. Kasavoeboe werd opgeleid door rooms- katholieke missionarissen, studeerde voor priester maar ging later naar een kweekschool voor onderwijzers. Daarna werd hij ambtenaar bij het Belgische re geringsapparaat. In 1955 werd Kasavoeboe voorzitter van de Abako, destijds een culturele en so ciale vereniging van Bakongostamleden. De Abako eiste onmiddellijke onafhanke lijkheid en behaalde in 1957 een grote verkiezingsoverwinning in Leopoldstad. Bij het aanvaarden van de functie van burgemeester van Denadale, een wijk in Leopoldstad. oefende Kasavoeboe kritiek op de Belgische regering. Hij kreeg een schrobbering en na een op stand door zijn volgelingen werd hij be gin 1959 twee maanden gevangen gezet. In 1960 kwam Kasavoeboe naar voren als voornaamste Kongolese leider by de besprekingen met België, die later in dat jaar tot onafhankelijkheid leidde. Bij de verkiezingen in Amy, kort voor de on afhankelijkheid, behaalde de nationale Kongolese beweging van Loemoemba echter meer stemmen dan de Abako van Kasavoeboe. Na een machtsstrijd werd Loemoemba premier en Kasavoe boe president. Binnen een paar maanden echter ontsloeg hrj Loemoemba met het verwijt dat deze het land in een broe derstrijd had geworpen. Loemoemba werd door het leger van Moboetoe ge arresteerd. In maart 1961 besloten de Kongolese leiders een conferentie te vormen met Kasavoeboe als eerste president. Bij de daarop gehouden verkiezingen behaalde Antoine Gizenga, politiek erfgenfïam van Loemoemba, enige zetels meer dan ae aanhangers van Kasavoeboe. Het nieuwe parlement benoemde eenstemmig: Cyrille Adoeia, door Kasavoeboe gekozen, tot premier tijdens de ver gadering stond een VN-strijdmacht om het gebouw. Juli vorig jaar verzocht Kasavoeboe Moise Tsjombe. destijds leider van het afgescheiden Katanga, uit ballingschap terug te keren om premier te worden. GENERAAL MOBOETOE ...geen politicus... Sinterklaasje bonne-bonne-bonne, Fyn ideetje: platebonne!

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1965 | | pagina 3