Levend' museum gewijd aan textielhistorie Borstplaat en amandelspijs SCHORTENHAPPENING BIJ HET LIEVERDJE LOFTROMPET OVER ITAUAANSE TRICOT Echt leer is echt mode Voor wie blakend van enthousi asme begonnen is aan het zelf maken van borstplaat voor 5 de cember is het wel sneu, wanneer er in de loop van het culinair procédé ,iets' blijkt te zijn mis gegaan. Dat ,iets' kan tot gevolg hebben dat de borstplaat kei hard als een sintel uit de vorm komt, óf {het andere uiterste!) al bij het ingieten als een mier zoet riviertje onder de vormen uitloopt. Waar, o waar is de fout gemaakt? De fout kan liggen in een onjuiste verhouding van de ingrediënten. Maar meestal (en dat kan zelfs ervaren borstplaatkooksters over komen) werd de fout geboren, doordat de suikermassa iets te vroeg of iets te laat van het vuur werd genomen. Het ogenblik waarop dit moet gebeuren is nog altijd het moment waarop een druppel suikerstroop die van de lepel afloopt, een draad trekt. Tij dens het nemen van deze proef mag de suikermassa beslist niet doorkoken! Laat het befaamde draadje zich zien, dam neemt men de pan snel van het vuur en roert stevig in de suikerstroop tot de massa dik en ondoorzichtig wordt. Giet de stroop dam snel in de borstplaat- vormen die op ingevet vetvrij pa pier zijn gezet. De juiste verhoudingen voor goede borstplaat biedt het basisrecept van vijf eetlepels melk of water op 250 gram suiker. Basterdsuiker leidt tot een wat zachter en .taai er' resultaat dan geiwone suiker. Voor vanilleborstpïaat doet men twee pakjes vanillesuiker bij de ingrediënten, voor chocoladeborst plaat een eetlepel cacao, voor kof- fieborstplaat twee theelepels poe derkoffie. Wie gevulde borstplaat wil, roert het vulsel (vijftig gram gehakte ------ of de amandel spijs die liefst een tijdje tevoren wordt gemaakt. Op een koele plaats kan amandelspijs namelijk wel een poosje worden bewaard. Neem per honderdvijftig gram amandelen honderdvijftig gram kristalsuiker, plus een niet te groot ei en een citroen. Breng de amandelen met ruim koud water aan de kook, giet ze af en laat er koud water overheen lopen. Pel de amandelen en droog ze. Maal ze fijn en vermeng ze met de sui ker, het ed en de geraspte schil van de goed met water afgebor stelde citroen. Doe het mengsel nu nog een paar maal door de amandelmolen en bewaar het in een schone plastic zak of in een met plastic afgedekt diep bord op een koele plaats. In de koelkast dus, of in de kelder wanneer uw huis zo'n nuttige bergplaats bezit. Vrijdag 26 november 1965 scholingen van mannen. De politie greep niet in. Er werd overigens een sterk bewijs geleverd: dat men er, ook in een schort bijzonder charmant kan uitzien. CREME De Conswnenteribond heeft ontdekt dat bij vrijwel alle gangbare mer ken nachtcrèmes (36 bekende mer ken werden door de Bond onder zocht) de grote verpakkingen inder daad voordeliger zijn dan de kleine. Eenvoudig was het onderzoek niet: de diverse verpakkingen moesten worden geleegd, het gewicht moest worden bepaald en de prijs per hon derd gram uitgerekend. Daarbij bleek onder meer dat sommige ,illtisiever- pakkingen' ook een illusie-inhoud hebben: vooral de fantasiepotjes van de duurdere merken waren snel leeg. Ze bleken dan ook een binnenpotje te hebben dat aanmerkelijk kleiner was dan de afmetingen van de bui- tenkant. Wie zich nog eens wü ver bazen over de uiteenlopende prijzen op kosmetisch gebied vergelijke do volgende cijfers: de goedkoopste nachtcrème (Nederlands fabrikaat) kost in de grootste verpakking 1,10 per honderd gram, de duurste (een bwtenlands merk) in de grootste verpaklcing 38,8$ per honderd gram. Het zou interessant zijn om de ingrediënten van die peperdure en minder dure preparaten eens door een scheikwndige te laten ontleden. De aandacht van adspirant-sinterklazen die dit plaatje bekijken zal ongetwijfeld allereerst uitgaan naar de blonde nimf die hier juist de badkuip verlaat. Dat is eigenlijk niet de bedoeling, want de charmante baadster is daar alleen maar neergezet als achtergrond voor de op de foto afgebeelde badstofprodukten die best eens mid den in de roos van sommige verlanglijsten voor 5 december zouden kunnen schieten. Tezamen vormen ze een complete badkamerserie, bestaande uit een badlaken van 100x180 centimeter, een douche- laken van 75x150 centimeter, een badhanddoek van 60x120 en een waslapje. Het bloemmotief is handdruk in blauw of rozerood op een witte achtergrond, de steel- en bladmotieven zijn jacquard gewe- Het Textielmuseum te Tilburg, geves tigd in een massief en enigszins grauw aandoend herenhuis, heeft een interi eur dat aanmerkelijk levendiger is dan de buitenkant doet vermoeden. Er zijn opstapjes, hoekjes en intieme nissen die een gevarieerde entourage vor men voor het geëxposeerde. De fraaie betimmeringen van het grote oude huis verlenen die entourage nog meer warmte en waardigheid. Een levend' museum: het klinkt wat paradoxaal, maar toch verdient het Tilburgs Tex tielmuseum dit predikaat wel. Directeur J. C. Sloekers streeft er dan ook naar, het Textielmuseum zo leven dig mogelijk te maken. Een van de mid delen om dit doel te bereiken is het hou den van aparte tentoonstellingen die van tijd tot lijd het statisch karakter, dat elk museum nu eenmaal heeft, kunnen doorbreken. Op het ogenblik gebeurt dat door een expositie die een aantal facet ten van de textieldruk in de loop der eeuwen belicht; de wisseltentoonstelling Doekdrukkunst in kleur en techniek'. Textieldruk is al oud. Textiel was, en is nog altijd, de .tweede levensbehoefte' van de mens, En zoals die mens bij brood alleen niet kan leven, zo heeft hij blijk baar ook niet kunnen leven bij .textiel alleen'. Stoffen worden gekleurd en be drukt, en dat gebeurde in een zeer ver verleden ook al. Het ging, gezien door de bril van de twintigste eeuw, primi tief: men sneed kleine houten blokjes uit, bedekte ze met kleurstof en drukte daarmee op de stoffen. Dat gebeurde lang vóór het begin van de jaartelling. Vondsten in Egyptische graven hebben dit aangetoond. India en Perzië Ook in Voor-Indië en Perzië moet men toen de kunst van het doelcdrukken al hebben beheerst. Wie de historie door neemt ziet vervolgens de doekdrukkunst uit Perzië of India via Klein-Azië naar Europa komen. Daar hebben de oude Grieken en Romeinen voor de eerste Europese stofdruk gezorgd, later ge volgd door andere Zuideuropese landen waar het stofdrukken aanvankelijk voor al .kloosterwerk' was. In de tiende en elfde eeuw maakten ook de meer noor delijk gelegen landen kennis met het doekdrukken, een kunst die nog lang niet volmaakt was. Meestal waren de kleuren niet was-, licht- en wrijfecht. Pas in later eeuwen, toen men de witte katoen uit Indië volgens .Oostindische methode' leerde bedrukken, kwamen vooral de Nederlandse katoendrukke rijen tot grote bloei. De techniek stónd, zoals gebruikelijk, ook op dit terrein niet stil. Verscheidene drukmethoden werden ontwikkeld, sa men te vatten in drie hoofdgroepen; hoogdruk, diepdruk en vlakdruk. De hoogdruk omvat onder meer het in de middeleeuwen al veelvuldig beoefende .blokdrukken'uitgesneden houten blok ken werden op een verfkussen gedrukt en daarna op het weefsel geplaatst. La ter werd deze blokdruk gemechaniseerd, de perrotinedruk. Dit procédé werd trouwens weer achterhaald door machi nes die kleurstof continu op de stof drukten: de reliëfwalsendruk. Diepdruk kende men al in de zeventiende Op de wisseltentoonstelling in het Tilburgs Textielmuseum hangt deze ,mezzaro', een enorme omslag-hoofd doek uit het Italië van de negentien de eeuw. Deze bedrukte doeken be hoorden bij de klederdrachten uit de omgeving van Venetië. Ze warén ge ïnspireerd op ife ,indiennes' die uit het Verre Oosten door zeelieden naar Europa werden meegebracht, en wer den bij kerkgang en opfeestdagen gedragen. Junioren- debuut leer voor elk weer TILBURG, vrijdag (LCN) - Stoer' overleer wordt veel verwerkt daar waar het tegen een of meer stoot jes zal moeten kunnen. Jongensschoenen worden hiermee natuurlijk bedoeld. Er zijn fijne, stevige, sportieve Instap pers (ook gevoerde ankleboots) van rundleer die de hoge schoen van vroeger definitief tot het vergeetboek veroor delen. Ook hier vieren bruin (in ver schillende nuances) en zwart hoogtij. Bij uw schoenleverancier zal ook üw i zijn hart kunnen ophalen. eeuw, in de vorm van gravuredruk met de hand, via koperen platen of walsen waarin het patroon was uitgestoken. Tot de diepdruk hoort ook de rouleaux- druk. De in 1783 uitgevonden rouleaux- machine wordt, na vele technische ver beteringen, op het ogenblik het meest gebruikt voor het drukken van massa artikelen in de textielindustrie. Een mo derne rouleauxdrukmachine heeft een capaciteit van honderd meter per mi nuut. Tenslotte is er nog de vlakdruk, te on derscheiden in yuzendruk (ook wel ka- tagami of Japanse schablonendruk ge noemd), en filmdruk die ook wel zeef-, schabionen- of screendruk wordt ge noemd, zowel mechanisch als met de hand kan worden beoefend, en voor de industrie van grote betekenis is gewor den. Specialisatie Zo groeide de doekdrukkunst van een voudig handwerk tot een aangelegenheid van specialisten. Van wat daaraan alle maal te pas kan komen geeft de ten toonstelling .Doekdrukkunst', op over zichtelijke panelen, een doorsnede. Rond om deze technische zaken is een fraaie verzameling van voorbeelden der doek drukkunst uit de laatste drie eeuwen ge groepeerd. Voorbeelden van .pastadruk- ken' uit het Perzië van de zeventiende en de negentiende eeuw. een veelkleurige achttiende-eeuwse Japanse bloemen- doek, sitzen jurken uit de achttiende eeuw. Er is een indrukwekkende lappendeken uit Engeland (1880), een enorm «stuk handwerk, haast symmetrisch opge bouwd uit kleine vierkantjes en zeshoek jes stof in kleine bloemrijke patroontjes. Er zijn kleine doekjes met bloemmotie ven uit het zeventiende-eeuwse Perzië, soms wonderlijk-goed bewaard gebleven, soms wat verbleekt en gevlekt. Verder een zeer beeldende spotprent, eigenlijk een verzameling van prentjes, op Na poleon (diepdruk uit Engeland, 1812) Uit het Italië van de negentiende eeuw zijn er de .mezzaro's', enorme omslag hoofddoeken, behorende bij de kleder drachten van de omstreken van Vene tië. Ze zijn van fijne witte katoen, be drukt met patronen waarvan het hoofd motief meestal een boom is met bloe men, vogels, vlinders en vruchten. Re ceptenboeken uit de negentiende eeuw liggen tussen de geëxposeerde textiel. Ze bevatten geen kook- maar drukrecep- ten, de samenstelling van bepaalde druk- pasta's. Verder veel oude prenten, oude gereedschappen en een vergeeld boek, .Den volmaekten katóendrukkèr', uitge geven in 1793. Kijken Er valt, behalve deze expositie Doek drukkunst' die tot 1 januari 1966 duurt, in het Tilburgs Textielmuseum nog veel meer te bekijken. Er zijn vitrines waar in een natuurgetrouw .tweeluik van het dagelijks leven anno 1630' staat opge steld, compleet met kleding, een bak kerswinkel en een kleermakerswerk plaats. Het tafereel is afkomstig uit de privé-collectie van de heer J. Duyvetter, hoofd van de afdeling klederdrachten van het Nederlands openluchtmuseum. Er is nog een gedeelte te bewonderen van de vorig jaar gehouden expositie ,Vicr eeuwen mode in miniatuur'. En op de zolderverdieping van het Textielmu seum vindt men de permanente tentoon stelling .Brabantse huisvlijt in de acht tiende en negentiende eeuw', waar enor me weefgetouwen een spectaculair on derdeel vormen van de hier in bééld ge brachte historie van ,het hoge ambacht', zoals de weverij werd genoemd. Het Tilburgs Textielmuseum, dat in 1958 werd geopend, is één va.n de twee textielmusea in Nederland. Het andere staat te Enschede. Het is, behalve op maandag, elke dag (ook op zaterdag en zondag) van twee tot vijf uur geopend. Op maandagavond kan het van half acht tot tien uur worden bezocht. Voor groepsbezoek moet wel een afspraak worden gemaakt, via het telefoonnum mer van het museum: 22241. In Italië valt nog lang van stralend herfstweer met een milde zon te ge nieten. De Romeinen doen dat zondags zo op hun eigen manier: stapvoets rij dend in auto's, die tot lange files aaneengerijd, moei- en langzaam om Romes zeven heuvelen kronkelen. Zij hebben als doel van de tocht meestal een of andere rokerige trattoria in campagna, waarna zij zich, vol fettuc- cine al burro (noedels met boter en geraspte kaas) en polio allo spiedo kip aan het spit gebraden), gezapig weer in colonne huiswaarts laten voe ren. Een teug frisse, kruidige herfstlucht komt aan dit soort uitstapjes nauwe lijks te pas. Wat er voor de romeinse vrouw wél aan te pas komt, is een tot in de puntjes verzorgde broek-jak combinatie. Voor een Italiaanse is een lange broek nu een maal geen kledingstuk om er eens lek ker ontspannen, nonchalant mee bij te lopen, maar een stuk opgelegde pseudo relax, die de omgeving moet overtuigen van haar ongedwongen charme, vlotte geëmanchipeerdheid en sportieve een voud. De schone schijn houdt overigens op bij haar voeten, die immers nog nooit in degelijke wandelschoenen hebben ge stoken. Dergelijke pakken zijn meestal van flat teus het lichaam modellerend tricot. De Italianen zijn tovenaars in tricot. Geen land is zo tricot-gezind als Italië. De tricotindustrie is er een traditie, zo als in Zwitserland het klolckenmaken. Enkele jaren geleden nog besteedde de Italiaanse tricotagefabrikant veel werk aan thuiswerksters uit ter vermijding van sociale lasten. Tegenwoordig is het geven van thuiswerk geen besparing meer voor de werkgever, daar hem dit volgens de jongste wetsbesluiten tot on geveer dezelfde sociale bijdragen ver plicht als voor personeel in vaste dienst. De Italiaanse, tricóttagewerkster echter iieeft zich met deze generatie-lange huisvlijt intussen een vakbekwaamheid verworven, die nergens ter wereld wordt geëvenaard. Deze kundigheid, mét de speelse fantasie en goede smaak die de Italiaanse ontwerpers eigen zijn. is de oorzaak van de Italiaanse tricot-triomf op de wereldmarkt. (Advertentie) VLEES ECHTE wintergroenten geven nu de toon aan in de etalages van de groentewinkels; koolsoorten, Brussels lof, prei. Hier zijn een paar 'suggesties voor de vleessoor ten die er goed bij passen. Gehakt smaakt bij alle koolsoor ten. Vul mooie bladeren van sa vooiekool eens met gehakt dat even is aangebakken met een fijn gehakt uitje en wat kerrie. Bij rode kool zijn runderlapjes altijd goed, vooral wanneer zij worden gestoofd met laurierblad, een paar tomaten en een mespuntje van dit of dat uit het kruidenrekje. Gebakken lever doet het uitste kend bij prei. Geef hierbij eens droog gekookte rijst, op het bord vermengd met ivat sambal. Wit lof kan op allerlei manieren wor den gegeten: met ham en kaas met hardgekookte eieren in een kaassaus met varkensfricandeau, maar ook met een omelet, even tueel gevuld met geraspte kaas. Ter introductie van zeven nieuwe produkten organiseerden vijftien samenwerkende Nederlandse schortenfabrikanten één happening bij het Amsterdamse Lieverdje. Terwijl de foto graaf zijn werk deed liep het verkeer vast en zag men samen- de uitgedokterde' HANDCREAM De moderne Italiaanse combinatie van jak en broek. Dit is een ont werp van Luisa Spagnoli en uitge voerd in mispelgeel nido d'ape tri cot, een Rodier jersey van wollen kamgaren in honingraatweefsel. de,uitgedokterd»' HANDCREAM

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1965 | | pagina 15