PIOVINCIALE ZEEUWSE COURANT CLAUS VON AMSBERG NAM DUIDELIJK STELLING TEGEN HET NAZISME' Ministers bespraken brief van advocaat Uitvalspoort Deltawerk in het Brouwershavense Gat Egyptische bus reed de Nijl in - 64 doden VOORMALIGE WERKGEVER ONTHULT TIJDENS EXCLUSIEF INTERVIEW: BEZUINIGING OP MEERDERE DEPARTEMENTEN' KAPITEIN VAN PANAGATHOS' HIELD BEMANNING AAN BOORD Vertrouwen Vijf Noren over boord geslagen Schrik van Benelux' ingerekend Pagina 2 (Van een speciale verslaggever) „Nadrukkelijk heeft Claus von Amsberg zich van het nazisme gedistantieerd toen hij destijds begin 1957, bij mij in dienst trad, en wetende dat ik zelf jood vrijwel uitsluitend schade vergoedingszaken behandelde voor joodse slachtoffers van het Hitlerbewind". Dit onthult ons de Duitse advocaat dr W. Lip man tijdens een exclusief vraaggesprek in zijn kantoor aan de Grilparzerstrasse 4 in Hamburg, i Tot nu toe is onbekend gebleven, dat Claus von; Amsberg hier enkele maanden heeft gewerkt na het beëindigen van zijn rechtenstudie, voordat hij terecht kon op de diplomatenschool in Bonn. Onze landgenoot Alfred Mozer, die In Brussel kabinetchef is van de EEG- comniissie, heeft het adres weten op te sporen van deze bejaarde jurist, nadat hjj enkele aanwijzingen had gekregen via een Duitse diplomaat, die Indertijd samen heeft gestudeerd met Claus von Amsberg. ,Ik heb de Nederlandse regering onmid dellijk in kennis-gesteld van mijn berin- dingt Al- 3 Mozer. ,De door dr Lipman aan mij geschreven brief is nog voor het afge lopen weekeinde op tafe' geweest tijdons de Kilnisterraadvergaderlng. Ik meen, dat er een mededeling over zal staan In de wellicht dinsdagavond reeds verschij nende memorie van antwoord'. Mee n sprake...' Wij hebben intussen dr Lipman (70 jaar) 1 wat hij zich herinnert over n Amsberg. ,Op 31 januari 1957 ontmoette ik hem voor het eerst dat was bij een solli citatiegesprek. Zoals bij Iedere kandi daat wees ik ook hem erop, dat mijn praktijk voornamelijk bestaat uit za ken betreffende wat wij noemen de Wieder gutmachung'. Voor iemand, die als is het nog zo weinig sympathie voelt voor het nationaal- socialisme, is dus bij mjf Hü heeft mij toen direct delrjk gezegd dat er bij hem geen sprake was van enige gezindheid op dat punt nou ja, andera had ik hem natuurlijk ook niet genomen, dat spreekt.' Wanneer is Claus von Amsberg toen bij u aan de slag gegaan? Dr Lipman: vrij wel meteen op 2 februari 1957. Hij is overigens maar gé- bleven tot september, tot mijn grote spijt. Ik herinner me hee'. goed, dat zijn werk me steeds tot grote tevredenheid stemde. Wij zijn als goede vrienden uit elkaar gegaan en hielden daarna nog enige tijd contact.' Wanneer heeft u Claus von Amsberg voor het laatst gezien Dr Lipman: ,dat herinner ik me niet pre cies. Wel weet ik nog, dat hij me om een getuigschrift vroeg. Dat heb ik uiteraard ook gegeven. We hebben later nog een paar maal gecorrespondeerd. Maar tot een persoonlijke ontmoeting is het niet meer gekomen, jammer genoeg.' Natuurlijk heeft dr Lipman zijn archief geraadpleegd zodra de naam van zijn vroegere employé in het nieuws kwam. .Ik herinnerde me dat er brieven van nem moesten zijn. Maar Ik trof die niet meer aan. Verdwenen. Misschien wel weggenomen, door een typiste met sou venirjagersinstincten. Wie weet. Het dos sier bevatt? trouwens wel afschriften van wat ik hem had geschreven. Ook daaruit valt op te maken, dat Claus von Amsberg duidelijk het nazisme veroor deelt.' Hoe herinnert u zich hem als persoon? Even zoekt dr Lipman naar woorden. ,Tja, hij was allereerst erg vriendelijk, maar toch ook voornaam Intelligent en ijverig, zeer erudiet. Ik had veel met o op.' Oordeel lt: ,op tober kreeg ik een brief van de neer Mo zer. Hij schreef me, dat de Nederlandse regering haar taak als geëindigd had be schouwd met de mededeling dat er geen bezwarende feiten aan het licht waren gekomen bij het onderzoek naar de ante cedenten van de heer Von Amsberg. Vol gens hem kan deze zich zelf nauwelijks verdedigen waar het zijn eigen zaak be treft. Aan mij werd daarom gevraagd of ik een openhartig en ongeschminkt oor deel zou willen geven ook wanneer dat anders zou uitvallen dan kon worden vermoed op grond van het feit, dat het In dienst treden juist bij een man als ik zou kunnen gelden als een morele en politieke bekentenis.' Brief Dr Lipman schreef Alfred Mozer uit voerig terug. Hfl heeft er geen bezwaar ,Geen sprake van campagne V.S. tegen Franse politiek' De woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van buitenlandse zaken heeft ontkend, dat de VS .een openlijke cam pagne tegen de Franse buitenlandse po litiek organiseren', zoals het Russische persbureau Tass had verklaard. Toss had zijn oordeel gebaseerd op Franse perscommentaren op een pers bijeenkomst die in Washington voor Amerikaanse journalisten was gehou den. ,Het is een publiek geheim dat Frankrijks gezonde en realistische hou ding ten aanzien van een aantal interna tionale vraagstukken niet in de smaak valt bij de Amerikaanse leiders. Zij zou den liever zien dat Frankrijk, zoals vroe ger, onvoorwaardelijk de .Atlantische' koers volgt', aldus net Russische pers bureau. ,Na een bespreking op de 31ste janu ari 1957 met Claus von Amsberg, is deze op 2 februari 1957 bij mij als ju ridisch medewerker in dienst getre den. Hij werkte bij mij tot hij werd opgeroepen voor de diplomatenschool in Bonn. Net zo als ik bij de aanstel ling van alle andere medewerkers placht te doen, heb ik ook bij die be sprekingen erop gewezen dat ik jood ben dat de meeste van mijn cliën ten joden zijn en dat vrijwel al mijn zaken handelen over door de na- tionaal-socialisten begaan onrecht. Ik heb hem toen gezegd dat dus ie mand die hoe gering ook nazigezind zou zijn, voor deze baan niet in aan merking kon komen.' Waarop hij heeft geantwoord, dat er bij hem van een dergelijke gezindheid geen sprake was. Hoe Claus von Amsberg dat precies formuleerde des tijds, kan ik me nu natuurlijk niet heeft gedistantieerd, dat ik meteen de overtuiging kreeg dat ik hem kon aannemen voor het werk. Hij heeft de aan hem toevertrouwde werkzaamheden met opmerkelijke ijver en tot mijn volle tevredenheid (Zie slot pag, 3 kol. 3) Cals na kabinetsberaad: Gisteren is het kabinet bijeen geweest in de Trêveszaal in Den Haag, ter bespre- - - king van het aanstaand huwelijk van meer herinneren. Maar ik ben er vol- prjnses Beatrix met. de heer Claus von komen zeker van dat hij zich zo dui- Amsberg en van het dekkingsplan voor ,i.»inir vo« het nationaal-socialisme i - - ONDANKS RAAD VAN DESKUNDIGEN Rederij-agenten menen: onverstandig gehandeld Zij, die geacht kunnen worden het te weten op de Waddeneilanden zeeslepers, bergers en red ders zien de toekomst van het Griekse schip Panagathos' dat sedert enkele dagen op het Bornrif bij Ameland aan de grond zit en haar bemanning donker in. Gistermorgen reeds maakte het schip water door een gat van drie meter in de bodem en wérd er gemeld, dat de dekken bezig waren te krimpen. De gehele dag heeft de marine helikop ters in geleedheid gehouden en is er een reddingboot in de nabijheid van het schip gebleven om de 30 koppen tellende bemanning van boord te ha len, maar alle aanbiedingen om de opvarenden in veiligheid te brengen zijn steeds door de kapitein van de hand gewezen. Niet 'meer te redden In de discussie over de antecedenten van de heer Claus von Amsberg heeft zich nu plotseling op verzoek een onverwachte, maar ook onverdachte stem gemengd, namelijk die van een joods advocaat uit Hamburg, op wiens kantoor de verloofde van prinses Bea trix enige tijd heeft gewerkt. Deze advo caat heeft rnet grote stelligheid meege deeld, dat hij de heer Von Amsberg er vóór zjjn indiensttreding op heeft gewe zen, dat deze vrijwel uitsluitend joodse ,Wiedergutmachungs'-zaken zou moeten behandelen en dat de minste sympathie met het nazidom hem ongeschikt zouden doen zijn voor dit werk. Niettemin is de heer Von Amsberg in dienst van deze advocaat gekomen. Met andere woorden: hij durfde te kiezen. Bij de beoordeling van hem en van zijn instelling jegens het nationaal-socialisme betekent dit eeD niet onbelangrijk pluspunt. Immers, voor delijk Minister-president Cals: ,Geen spanningen in kabinet over toestemmingswet' ,Er zijn in het kabinet geen span ningen over de toestemmingswet'. Minister-president mr Cals heeft dit vannacht, na afloop van de extra kabinetsvergadering, mee gedeeld. De premier wilde zich niet uitlaten over datum en plaats van het voorgenomen huwelijk van prinses Beatrix met de heer Claus von Amsberg. ,In het kabinet wordt niet meer over deze zaak gesproken', aldus mr Cals, die meedeelde, dat de memorie van antwoord van de regering op het voorlopig verslag van de tweede kamer over deze toestemmingswet vandaag bij de tweede kamer zal worden ingediend. De minister-president merkte, in antwoord op vragen, op, dat maandag .eventjes' over plaats en datum van het huwelijk was ge sproken. ,U mag gerust weten, dat ik een kort verslag heb uitge bracht', aldus de premier, die niet vertelde waarop dat verslag be trekking had. Ook wilde hij niet ingaan op de vraag, waar het hu welijk zal worden voltrokken. Minister-president Cals toonde zich, na afloop van het beraad, zeer tevreden en hij bracht dit met evenveel woorden ook onder woor den. ,'t Is afgelopen', zo merkte hij op, ,en ik ben erg tevreden.' de (verhoogde) financiële uitgaven door het ryk in 1966. Om ongeveer half zes 's avonds werd de bijeenkomst onderbro ken. Minister-president mr J. M. L. Th, Cals had geen commentaar op de ge voerde besprekingen. Hjj merkte alleen op, dat bezuinigen moeilijk is, erg moei lijk.' In a een diner in de Trevèszaal werd om half negen de kabinetsvergadering voort- Helemaal rond' Na afloop van het langdurig kabinets beraad heeft minister-president mr J. M. L Th. Cals vannacht aan journalisten meegedeeld, dat het zogenoemde dek kingsplan .helemaal rond' Is. Er zullen, zo deelde h\j mee, bezuinigingen worden doorgevoerd op meerdere departemen ten. Binnen enkele dagen, in ieder geval nog deze week, zal aan de tweede kamer een overzicht worden gezonden van de ge nomen beslissingen en van de daaruit voortvloeiende maatregelen. De premier wilde vannacht geen details verstrek ken, maar wel merkte hij om op. dat de bezuinigingen eerlijk zrjn verdeeld. De extra kabinetsvergadering was maandag noodzakelijk, om het kabinet in de gelegenheid te stellen een aantal nog niet behandelde agendapunten door té nemen. Aan de orde kwamen onder meer de loonpolitiek en de invoerings wet voortgezet onderwijs. Voor deelname aan de bespreking van dit laatste agen dapunt was ter vergadering mede aan wezig de staatssecretaris van onderwijs, mr Grosheide. Hij arriveerde bij de Trê veszaal in Den Haag om 10.55 uur. Het kabinetsberaad was te ongeveer 00. uur beëindigd. Vietnamese monnik stak zichzelf in brand Een boeddhistische monnik heeft giste ren zelfmoord gepleegd door zich voor een boeddhabeeld te verbranden. De zelf moord vond plaats voor de Vien Hoa Dao in Saigon, het hoofdkwartier der Vietnamese boeddhisten. Tegen middernacht kreeg het kabinet trek. Er werden, althans minstens 50 belegde broodjes en croquetten aange- 1 dragen, alsmede een flinke hoeveelheid Bij de Amerikaanse plaats Elkton is een deel van een vrachttrein van 118 wagons ontspoord. IfS wagons lagen her en der verspreid in een enorme ravage. Een van de wa gons was een tankwagon, welke caustische soda bevatte: de brand weer moest de beschadigde wagon doorlopend nat houden om een explosie welke verspreiding van dodelijk gas sou kunnen veroor zaken te voorkomen. In Cairo is gisteren een volle trolleybus in de Nijl terechtgeko men, waardoor ministens 64 inzittenden om het leven kwamen. Negentien mensen konden worden gered- Het ongeluk deed zich aan het eind van de middag tijdens het spitsuur voor. De autobus slipte kennelijk en reed door een hek in de rivier, waar het voer tuig geheel onaer 't modderige water verdween. In het licht van schijnwerpers werd de autobus met een grote kraan uit het water gehaald, terwijl kikvors mannen naar de inzittenden zochten. De chauffeur zat - dood - achter het stuur. Premier Zakaria Mohieddin gaf opdracht een onderzoek naar de oorzaak van het ongeluk in te stellen en geld beschikbaar te stellen voor de gewonden en de nabestaanden van de slachtoffers. Volgens de deskundigen op de Wadden eilanden is het schip niet meer te redden en is er zelfs geen kans meer op berging en men had dan ook graag gezien, dat de bemanning van boord was gegaan, zolang dat nog mogelijk was. De kapitein vond gis termorgen echter de zee te ruw om zijn mensen met een reddingboot van boord te laten halen. Dat zou mensen levens kunnen kosten, meende hij. Verder vond hij de situatie nog niet moeien maken van het aanbod ae opvarenden met helikopters van boord te laten halen. De Hamburgse agenten van de Pana mese rederij van de .Panagathos' ga ven als hun mening te kennen, dat de kapitein onverstandig heeft deld door niet met zijn bemanning van boord te gaan en zij geloven, dat de: toestand voor het schip nog kritieker zal worden, nu de zware storm (wind kracht 10 met uitschieters met or kaankracht) naar het noordwesten ruimt. Omstreeks acht uur gisteravond seinde de kapitein naar radio-Nordeich, dat; het schip hevig op de zeebodem stoot,1 dat een van de Ketels is losgeraakt; en dat een andere ketel gevaarlijk! beweegt. Hij verzocht om .stand by\ hetgeen betekent, dat hij de beide sleepboten en de reddingboot, die bij] de .Panagathos' op wacht liggen, ver zocht in de nabijheid te blijven, Het betekende nog niet, dat hij vroeg de opvarenden van boord te halen, of schoon de situatie van het schip erl blijkens dit laatste radiotelegrafischs bericht niet beter op geworden is. VERMISTE SCHOOLJONGENS IN WALES TERECHT Een groep van 24 schooljongens en hun twee begeleiders die zondagochtend tij dens een bergwandeling in het gebied van Caernarvan. Noord-Wales, ver dwaald was geraakt, ls terecht. Gister ochtend kwamen zjj een helling af. Zt waren boud, nat en erg vermoeid, maai ongedeerd', is vernomen. Vermoedelijk hebben zjj tijdens het hoogtepunt van de storm onderdak gehad In een afgelegen schunr. De groep werd gezien toen 200 man op het punt stonden de bergen te trekken om te gaan zoeken. goede familie was het in het na-oorlogse Duitsland volstrekt niet vanzelfsprekend om in dienst te treden bij een advocaat van joodse origine, een advocaat bovendien wiens voornaamste werk er in bestond voor zover het nog mogelijk was rechts herstel te krijgen voor wat in de nazitijd de joden was aangedaan. Een dergelijke baan past namelijk niet erg bij het natio nale gevoel van sommige Duitsers, zoals het hun evenmin past de mannen van de twintigste juni 1944 (de aanslag tegen Hitier) verzetsmensen te noemen: zij ge bruiken liever de naam .verraders'. De heer Von Amsberg echter heeft destijds een andere keuze gedaan: hij trad na het beëindigen van zijn rechtenstudie in dienst van een joods jurist. In relatie tot dit thans aan het licht ge komen feit willen wij voorts nog wij zen op het gesprek, dat het tweede- kamerlid van de PvdA Sake van der Ploeg vorige week heeft gehad met de heer Von Amsberg. Wij kennen de heer Van der ploeg niet persoonlek, maar van uiteenlopende kanten heeft men ons verzekerd dat het hier om een integere figuur gaat, een man van zoals men ,het ons noemde ,een natuurlijke wijs heid'. De heer Van der Ploeg had zo zijn bezwaren tegen goedkeuring van het hu welijk en vond daarvoor een formulering, die de gemiddelde Nederlander onmid dellijk aanspreekt: in de oorlogsjaren waren de Oranjes symbolen ,die in da donkerste dagen van mijn leven een sti mulans waren het werk vol te houden, waarmee ik bezig was.' Deze achter grond maakte het hem moeilijk thans zonder meer voor de goedkeuringswet te stemmen. Met de verloofde van de prin ses heeft dit kamerlid een gesprek gehad en zijn reacties daarop waren uiterst po sitief: hij zal nu vóór de goedkeurlngs- I wet stemmen. Gelet op de achtergronden van dit kamerlid wij duidden ze hier boven aan is er naar ons gevoel re den aan zijn oordeel grote waarde *e hechten. Dit alles in overweging nemend, me nen wij, dat de heer Von Amsberg anders moet worden benaderd dan tot dusver in sommige kringen ls geschied. De achtergronden van prinses Beatrbr verloofde rijn zoals tot nog toe is ge bleken niet zodanig, dat men hem niet als echtgenoot van de kroonprinses zou kunnen accepteren. Zeker, hij is Duitser, maar een Duitser die op het moment waarop hij volwassen werd een duideli|ke en Juiste keus deed. Er is aan leiding hem kritisch vertrouwen te schenken. Met opzet gebruiken wij hier het woord .kritisch': het lijkt ons dat de heer Von Amsberg een zodanige open hartige en eerlijke benadering zal waar deren, opdat hét hem In dat geval moge lijk zal zijn des te sneller een geaccep teerde plaats in de Nederlandse samen leving in te r r\it stukje ^Schouwen noordoever van - waar bij Scha- rendijke zeedijk en duin in el kaar overgaan is al enige tijd en zal dat in de naaste toe komst nog intensiever worden, de uitvalspoort voor het Delta werk in het Brouwershavense Gat. Ongeveer rechts bovenin de luchtopname ligt het koepel- strand van Scharendijke. Enke le jaren geleden nog een rustige baai voor badgasten en sport vissers; nu voor de helft in be slag genomen door rijkswater staat voor een vlettenhaven en op de geplette duintoppen voor de vestiging van directiegebou- wen. IJet is daar het afgelopen sei zoen al een vrij bedrijvige zaak geweest met aan- en af voer van personeel naar de eer ste aanzet het eiland het Brouwershavense Gat, rechts van deze haven en niet zicht baar op de foto. In 1966 gaat de Deltadienst van rijkswaterstaat een stap verder met de aanleg van de primaire afsluitdam tussen de duinenrij en van Schouwen-Duiveland en Goeree-Overflakkee. De activi teit, die tot begin dit jaar bij Bruinisse op en om de Greve- lingendam heerste, heeft zich nu naar het westen verplaatst. De aanloop naar dit afsluitings- karwei in de monding van het Brouwershavense Gat is als het vare een .repetitie' van wat zich iij Bruinisse heeft afgespeeld, lok hier het begin op een ,ei- and' midden in het water en het angzaam maar zekere naderen -an de sluitgaten. (Luchtfoto Peeters en Slag boom) Tydeus een zware storm zyn v(jf Noor se marinemannen van het fregat ^Ber gen' overboord geslagen, toen hnn schip zich gisterochtend ten noorden van Ier land bevond. De ,Bergen' was met enke le andere Noorse mareneschepen op weg naar de marinebasis Londonderry om deel te nemen aan een onderzeebootbe- strjj dings oefening. Het Russische visserachip .RewRov* seinde gistermiddag op de Noordzee, on geveer 75 mql ten westen van Terschel ling, in moeilijkheden te verkeren. Het schip dat waarschijnlijk machineschade heeft, heeft om sleepboothulp gevraagd. De sleepboten .Titan' van bureau Wijs muller te Umuiden en de .Vikingbank' van Smit's internationale sleepdienst te Rotterdam gingen naar het Russische schip op weg. Over Engeland raasde gisteren de storm met uitschieters van 130 km per uur. In Liverpool was de zeescheepvaart nage noeg verlamd. In het centrum van Londen kwam een afdak van golfijzer neer op een groep mensen die op de bus stond te wachten. Negen mensen moesten naar een zie kenhuis worden overgebracht. De slachtoffers liepen hoofdzakelijk snij- wonden en blauwe plekken op. Bij een krachtstation in Yorkshire wer den twee, 110 meter hoge, koeltorens omver geblazen. Het Westduitse hydrografische insti tuut in Hamburg heeft voor een zware stormvloed langs de gehele Duitse Noordzeekust gewaarschuwd. Volgens de verwachtingen van dit instituut zal er vandaag een verhoging van twee tot tweeëneenhalve meter optreden. In Bremen, Hamburg, Nedersaksen en Sleeswijk-Holstein heeft de orkaan grote schade aangericht. -De sluizen van het Kielerkanaal in Brunsbüttelkoog moes ten gesloten worden. Golven van soms 15 meter sloegen over de westelijke pie ren van het eiland Helgoland, in de ha ven schuilden een dertigtal scheepjes. Schoener viel om op helling De 300-tons schoener ,Sir Winsten Churchill' die in Hul] wordt- gebouwd als opleidingsschip is zondag van de hel ling gestort en op zijn kant gevallen. Zeven mannen raakten gewond, bij wie twee ernstig. De drie aluminïummasten, elk 112 voet lang en met een gewicht van meer dan een ton, knapten af als luciferhoutjes. Het plan was geweest het schip op 9 november te water te laten. Prinses Alexandra zou het dan dopen. Het geld voor de bouw was er gekomen door openbare donaties. Het ongeluk zal of- ficieel worden onderzocht. In ieder ge val moest de stapelloop worden uitge steld. 208e jaargang - no. 257 WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN SS (b.g.g. red. 3508, adv. 3647/3643), Middelburg, Merkt BI, lel. 3B41, (b.g.g. red. 1^78/3169, edv. 2375). Goc»", Grote Merkt 2, tel. 6140 (b.g.g. red. P7853P, odv.'s213), Ooltbura, tel. 239S. Ternouien, Arveneelitreet^!, 209*. 0 Adv. pril» 34 <ent per mm. Minimum per edv. 5.10. Ingeeonden mededelingen 2i/j x torlof. Klein» edv. (max. 8 rcgele) 34 tent per regel, (rnin. 1.75). „Brlovon bureau ven dit bied" 30 tent meer. Giro 359300 Dinsdag 2 november 1965

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1965 | | pagina 1