PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
RHODESISCH ULTIMATUM AAN ENGELAND
De laatste
hand aan
vijfduizend
meter brug
Wilson
zond
boodschap
Frankrijk stelt voorwaarden voor
oplossing van E.E.G.-crisis
Erhard
opnieuw
kanselier
J1AAK ONS ONMIDDELLIJK ONAFHANKELIJK OF WE DOEN HET ZELF"
WEER AARDGAS
AANGEBOORD
Weer spreekverbod
in België voor
dr. Paardekoper
AKKOORD TUSSEN
DE „ZES"
DL
Dilettanten
Charterverkeer
wordt in vrijheid
iets beperkt
DL
208e jaargang - no, 247
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
WBldTHt S»«0. f»l. 23SS (b.g.f. rod, 3508, idv. 3047/3643). Middelburg. Morkt 31, tol. 3841, (b.g.g. rod. ^78/3169^" adv." 2375)Goes, Grote* Markt i' tol. 6140 (b.g.g. rod. "7853"! adv.'s213), Oortburg.'tol. 'a39ï. Tornou»n, ArwnBOIUroot®, lol. 2911. Zltrlkato!
rod. tol, 2425, odm. tol. 2094. Ad». pri|o 34 cont por mm. Minimum por ado. f 5.10. Ingoiondon mododolingen 21/., x torlol. Kleine adv. (mox. 8 regels) 34 cent por regel, (min. 1,75). „Brieven bureau van dit blod" 50 cent meer. Giro 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Donderdag 21 oktober '63
Snelste schip van
Noordzee le water
Pagina 3
KOE WANDELDE 'S NACHTS VIJF
KILOMETER NAAR ZIJN OUDE BAAS
Premier Ian Smith van Rhodesië
heeft gisteren in een boodschap
„te elfder ure" aan de Britse re
gering premier Wilson van En
geland verzocht een „van staats
manschap getuigend gebaar" te
maken en Rhodesië onafhanke
lijkheid te verlenen.
In ruil voor onmiddellijke onafhanke
lijkheid stelt Smith Wilson voor een
verdrag: te sluiten, waarin Rhodesië ga
randeert dat het de grondwet van 1961
zal eerbiedigen. Wanneer Rhodesië dit
verdrag zou schenden, dan zou inter
ventie van Britse züdé gerechtvaardigd
zijn. Rhodesië, aldus Ian Smith, wordt
niet veroordeeld voor wat het gedaan
heeft, maar wel voor wat anderen zeg
gen dat het in de toekomst misschien
zal doen. Smith zegt verder, dat de re
gering van zijn land bepaald heeft wat
haar volgende stap zal zijn. Be uitvoe
ring en de gevolgen hiervan hingen nu
volkomen af van de reactie van de Brit
se regering op zjjn boodschap.
In zijn brief verklaart premier Smith,
dat de grondwet van 1961 de voorwaar
den inhoudt die de Britse regering eist
voor het verlenen van onafhankelijkheid
aan zijn land.
Ultimatum
Deze brief van Smith wordt be
schouwd als een ultimatum aan de
Britse regering. Een van tweeën: of
Engeland verleent de door blanken
geregeerde kolonie onmiddellijk on
afhankelijkheid of het zal zich ge
plaatst zien tegenover een eenzijdige
onafhankelijkheidsverklaring.
De brief met het ultimatum werd naar
Londen gezonden nadat men het op een
regeringsbijeenkomst in Salisbury eens
was geworden over de tekst. Premier
Ian Smith en zijn ministers hebben ook
het lang verwachte principiële besluit
over een eventuele eenzijdige onafhan
kelijkheidsverklaring genomen.
Dit besluit zal niet bekend worden ge
maakt voor Engelands antwoord op
Smiths laatste boodschap binnen is. In
Salisbury is men er wel zeker van dat
de Rhouesische regering zich heeft uit
gesproken voor een ee"""'1®"'"
kelijkheidsverklaring.
Premier Wilson van En„
teravond koningin Elizabeth gesproken
nadat hij een interim-boodschap had ge
zonden aan premier Smith.
Een regeringswoordvoerder zei dat pre
mier Wilson premier Smith had laten
weten dat vandaag een uitgebreidener
boodschap zal worden gezonden in ant
woord op diens boodschap „te elfder
ure". Hh zei niet waarom de. premier
naar de koningin -
de boodschap ston<
Een proefboring naar aardgas, door de
Cnltex ondernomen in het dorpje De
Wilgen in de onmiddellijke nabijheid
van Drachten, heeft gisteren succes ge
had. In de loop van de dag laaide bo
ven de locatie een meters hoge gasvlam.
De Wilgen ligt in de gemeente Smal-
lingeriand, waar in de afgelopen maan
den reeds de aanwezigheid van aardgas
in de bodem werd aangetoond door sue-,
cesvolle proefboringen van de Franse
maatschappij Petroland InNijega en
door de Caftex in Oudega.
(Van onze correspondent).
In Heerenveen en omgeving heeft zich in de nacht van maandag op dins
dag een uniek geval voorgedaan met een drie jaar oude Friese koe, die
door mist en duisternis heen zijn oude baas weer heeft opgezocht. Het
dier heeft daarvoor een afstand van krap aan vijf kilometer moeten af
leggen, klom over twee hekken (een andere verklaring is er niet), kruiste
de verkeersrotonde bij Heerenveen, wandelde door enkele drukke straten
in de buitenwijken van Heerenveen en ging vervolgens over de overweg
de weg op naar het dorpje Nijeaslce aan de andere kant van Heerenveen.
Daar zag de ex-eigenaar van „Pietje", de heer R. Bosscha in Nijehaske.
's morgens bij het opstaan, terwijl hij aanstalten maakte om te gaan mel
ken, tot zijn stomme verbazing de koe weer op het erf staan. De boer
had de koe maandagmiddag verkocht aan een collega, de veehouder J. Ho],
in Tjalleberd, een dorpje aan de andere kant van Heerenveen. Deze haalde
,J?ietje" nog dezelfde day op met een touw om de nek. Al kuierend werd
ze naar Tjalleberd gebracht, pietje", volgens Bosscha een goed en rustig
dier (hij had haar pas een jaar in zijn bezitwerd daar bij de andere
koeien in het land gezet.
Toen de heer Hof dinsdagmorgen in het land kwam om te gaan melken
kon hij .pietje" nergens ontdekken. Een speurtocht in de omgeving van
de boerderij bracht geen oplossing van het raadsel. Intussen was de heer
Bosscha van zijn verbazing bekomen en kwam telefonisch om opheldering
vragen.
IBEIUiflQBJlilJMBi
Het Belgische ministerie van justitie
per. Hij zou op een door een Gentse stu
dentenorganisaties georganiseerde avond
in Gent spreken over de culturele samen
werking tussen Nederland en Vlaande-
Dr. Paardekoper werd dinsdagavond aan
de ingang van de zaal door leden van de
rijkswacht de toegang ontzegd. Hem zou
tevens een verblijfverbod zijn opgelegd.
Dr. Paardekoper is de afgelopen jaren
reeds herhaaldelijk door het Belgische
ministerie van justitie verboden in Bel
gië over met Vlaanderen verband hou
dende kwesties in het openbaar te spre
ken, omdat dit een inmenging wordt ge
acht in Belgische binnenlandse kwes-
Koningin Juliana omhelsde prins
Bernhard, nadat de Vrije Universi
teit aan Z.K.H. het eredoctoraat in
de economische wetenschappen had
verleend.
(Voor verslag zie pagina 3).
JOHNSON MAG
VANDAAG UIT
ZIEKENHUIS
President Johnson zal vandaag
(donderdag) het ziekenhuis kun
nen verlaten. Officiéél werd giste
ren meegedeeld dat de president,
die een galblaasoperatie heeft on
dergaan, alleen uüg de nacht in
hét ziekenhuis moest doorbrengen
en dan op elk willekeurig ogenblik
zou kunnen vertrekken.
Het jongste onderzoek heeft aan
getoond dat de patiënt in zeer
goede conditie verkeert. Men heeft
het moment van het vertrek nog
niet vastgesteld.
De president gaat rechtstreeks
naar liet Witte Huls. Hij zal het
voorlopig kalm aan doen maar dit
zal wel niet al te lang kunnen du
ren, gezien de grote hoeveelheid
werk die de Amerikaanse leider
moet verzetten.
Bereid tot overleg, mits degelijk voorbereid
Frankrijk heeft gisteren een nieuwe voorwaarde gesteld voor de
beëindiging van de crisis in de E.E.G. Het is van mening dat eerst
een politiek akkoord tussen de zes regeringen moet worden be
reikt alvorens de formele besprekingen die in juni jl. in Brussel
abrupt werden afgebroken, kunnen worden hervat.
1717 D QT HAT TTITTk^ debat over de buitenlandse politiek
C.«JLjIAO i rWLl 1 ILL.IV in de Franse nationale vergadering.
„Het zijn alle betrokken regeringen en
sy alleen die, om een uitweg te vin
den uit de crisis, daarover moeten be
raadslagen en tot overeenstemming
moeten zien te komen", zo zei de Fran
se minister van buitenlandse zaken,
Maurice Couve de Murvilie, gistermid
dag in een toespraak bij de opening van
weer kunnen gaan bezighouden met de
technische vraagstukken van de E.E.G.
zo vond hy.
Herziening
Volgens de minister is een algehele
herziening van de gemeenschap noodza
kelijk ter vaststelling van normale
voorwaarden van samenwerking tussen
de „zes", waarbij rekening wordt gehou
den met de essentiële belangen van
Frankrijk, speciaal die op landbouwge
bied. Frankrijk had uit de „droevige
ervaring" die het pas had opgedaan
de conclusie getrokken, dat de Fran
se belangen „geen andere pleitbezorger
hebben dan de Franse regering en dat
speciaal onze landbouw niet langer de
illusie kan hebben dat hij elders een
paladijn vindt om zijn toekomst aan
over te laten", zo zei Couve de Mur
vilie.
Noodzakelijk
Naar het oordeel van de minister
is het niet mogelijk de besprekingen
te hervatten op basis van de voorstel
len die de Europese commissie op
22 juli had gedaan voor een regeling
van het landbouwbeleid, al kwamen
die voorstellen tegemoet aan de
(Zie slot pag3 kot. 5)
Prof. Ludwig Erhard is gistermid
dag door de Westduitse bondsdag
tot bondskanselier gekozen. Hij
kreeg 272 van de 487 uitgebrachte
stemmen. Hij bekleedde het ambt
al sedert 16 oktober 1963.
Er werden 200 stemmen tegen Erhard
uitgebracht. Vijftien afgevaardigden
stemden blanco. Oud-bondskanselier
Adenauer, die zich vaak kritisch over
Erhard heeft uitgelaten, was de eerste
die hem met zijn verkiezing geluk wens-
te.
De coalitie van christen-democraten
(met inbegrip van de Christelijke-So-
clale Unie, de Beierse zusterpartij) en
Vrije Democraten beschikt in de bonds
dag over 294 zetels, de sociaal-demo
cratische oppositie over 202 zetels.
Onmiddellijk na het bekend worden
het resultaat aanvaardde Erhard zijn
verkiezing.
Erhard verkreeg de absolute meerder
heid bij de eerste stemming. De socia
listische oppositie stemde en bloc te-
g;n
ngeveer twee uur na zijn verkiezing
legde de 68-jarige „vader van de wel
vaart" op een speciale, druk bezochte,
bijeenkomst van de bondsdag de eed
af tegenover de voorzitter van de Ka
mer, dr. Eugen Gerstenmaier.
Premier Castro wil
uitwisseling van
gevangenen
Premier Castro heeft de V.S. voorge
steld, anti-communistische gevangenen
op Cuba uit te wisselen tegen een even
groot aantal linkse revolutionairen die
m andere Latijnsamerikaanse landen
gevangen zitten.
>it voorstel was vervat in het Cubaan
se antwoord van 12 oktober op een
Amerikaanse nota van 8 oktober, waar
in er bij de Cubaanse autoriteiten voor
werd gepleit bij het laten vertrekken
van Cubanen voorrang te verlenen aan
ouders van Cubanen die al in de V.S.
zijn gevestigd, en aan politieke gevan
genen.
ft&ntlijH
Gezien vanaf het verheven
standpunt van de fotograaf
lijkt het maar een kippe-eindje,
maar het zijn toch vijf heu
se kilometers, die de Ooster-
scheldebrug overspant. De brug
is het dominerende element in
deze foto, genomen vanuit het
Schouwen-Duivelandse lucht
ruim, maar het panorama
strekt zich verder uit: op de
achtergrond ligt Noord-Beve
land, door de lichte streep van
het Veerse Meer gescheiden
van Zuid-Beveland. Daarachter
is zelfs nog de Westerschelde en
aan de horizon Zeeuwsch-
Vlaanderen te zien.
Op de noordelijke helft van de
brug wordt nog hard gewerkt,
daar is men bezig met het leg
gen van de laatste handen: het
aanbrengen van de verschillen
de lagen van het wegdek. Het
spectaculaire gedeelte van het
werk is achter de rug Het is
nog een kwestie van afwerken
en dan kan op 15 december
de brug worden geopend.
(Luchtfoto
Peeters en Slagboom).
Uit Duitsland blijven berichten komen
over gebeurtenissen, waaruit men
zou mo^en afleiden dat bepaalde men
sen er sinds 1945 heel weinig hebben ge
leerd, erger nogdat er een jongere ge
neratie is, waarvan een deel (laten we
hopen een minimaal klein deel) opnieuw
gecharmeerd blijkt door maatregelen,
die in de dertiger jaren daarginds zo'n
groot succes hadden. Zo is begin deze
;rnaanü in Düsseldorf een demonstratie
[gehouden door een groep jongelui, leden
van een protestantse jeugdorganisatie,
waarbij boeken en andere drukwerken
zijn verbrand. Werken van Günter.
Grass, Albert Camus, Erich Kastner.
Vladimir Nabokov en Framjoise Sagan
werden in het openbaar op een brandsta-
i pel geworpen, terwijl de jongelui er gees-
telijke liederen bij zongen. Gelukkig was
de reactie op deze boekverbranding in
West-Duitsland zelf nogal heftig. Uiter
aard in kringen van letterkundigen en
uitgevers, rnaar daarnaast ook bij voor
aanstaande lieden in de protestantse
kerk. Eén van hen maakte de opmer
king zo lazen wij in „Der Spiegel",
een blad dat zich beijvert deze zaken aan
de kaak te stellen „Waar men boeken
verbrandt, verbrandt men spoedig ook
mensen". De historie bewijst helaas, dat
deze opmerking maar al te vaak uit
komt. Dergelijke reacties op deze mid
deleeuwse verbrandingsorgieën geven
niettemin de burger buiten Duifeland
weer enige moed orn opgewekt te blij
ven geloven in de democratisering van
de bondsrepubliek.
afgelopen week was er nog een
dergelijke reactie ln het nieuws, en
daarop moet met enige nadruk de aan
dacht worden gevestigd. De raad van
de „Evangelische Kirche" in Duitsland
heeft namelijk in een uitvoerig memo
randum aanbevolen de bevolking van de
bondsrepubliek er op voor te bereiden,
dat de gebieden achter de Oder-Neisse-
grens definitief opgegeven moeten wor
den. Een moedig woord, dat dwars In
gaat tegen de "heersende opvatting in
West-Duitsland. Zoals men weet zijn
deze Oder-Neissegehieden sinds de con
ferentie van Potsdam aan Polen toege
wezen om ze te beheren. Sindsdien zijn
ze echter volledig ver„poolst", want
door Warschau zrjn ze vanaf het begin
als een deel van Polen beschouwd, ook
al was deze kwestie nog niet door een
definitief vredesverdrag geregeld. In
West-Duitsland daarentegen hangt men
een andere leer aan en weigert men
althans in officiële politieke kringen
de Poolse soevereiniteit in deze gebieden
achter de Oder en Neisse te erkennen.
Deze houding van
West-Duitsland. als
mede het voortdurend
weigeren de realiteit
van een gedeeld
Duitsland te aanvaar
den, vormen het voornaamste struikel
blok voor een definitieve regeling van
het Duitse vraagstuk in Europa. De ge
moederen kunnen daarover in West-
Duitsland onder leiding van lieden als
Seebohm hoog oplaaien, maar toch wor
den (gelukkig) ook tegenstemmen ge
hoord. De historicus Golo Mann bijvoor
beeld is een dergenen, die de Westduib-
sers voortdurend voorhoudt, dat het een
voudig waanzin is te denken, dat de
Duitse politiek in deze kwesties zou moe
ten aanknopen aan de periode van vóór
1938. Dat willen namelijk vele Duitsers.
Zij redeneren, dat men de klok alleen
maar hoeft terug te draaien tot vóór de
veroveringszucht van Hitier, dus tot om
streeks 1938. Vanuit deze theorie zou het
Duitsland van nu aanspraak mogen ma
ken op de grenzen van dat ogenblik:
dat wil in de praktijk zeggen, dat de
Oder-Neissegebicden weer Duits zouden
moeten worden. Een dergelijke houding
is niet reëel: wat er zich tussen 1938 en
1945 afgespeeld heeft, kan men niet zo
maar uit de geschiedenis wegdenken,
integendeel. Alles wat toen is gebeurd,
heeft geleid tot de situatie van dit ogen
blik en het behoort tot een reële poli
tiek daarmee rekening te houden.
protestantse kerk in Duitsland
heeft dit nu durven zeggen, een hou
ding die misschien wat iaat, maar niet
temin opmerkelijk is. Kerk en staat heb
ben in Duitsland eeuwenlang in nauwe
relatie tot elkaar gestaan. Weliswaar
kan men in deze tijd moeilijk van een
formele binding spreken, maar een mo
rele binding is er altijd nog. De kerk is
er zéér gezagsgetrouw. In het verleden
werden vaderlandse begrippen zonder
meer door de kerk (door de kerken kan
men beter zeggen: men denke aan de
verhouding Hitler-episcopaat) overge
nomen en voorzien van een kerkelijk
etiket, daarmee suggererend dat deze
begrippen werden gehanteerd in dienst
en tot eer van God. In een dergelijk
land weegt het distantiëren door de
kerk van een officieel overheidsstand
punt zwaarder dan in landen, waarin
traditioneel een strikte scheiding be
staat tussen staat en kerk. In dit licht
gezien moet men de jongste stap van
de protestantse kerk in Duitsland met
vreugde en voldoening begroeten, een
voldoening die blijft, óók wanneer men
'""mis neemt van de kritiek op deze stap
West-Duitsland zelf. Er is daar al
gesproken over dilettantisme, waarmee
hier de kerk politiek zou hebben bedre
ven. Och, we geloven dat menigeen bui
ten West-Duitsland dank zij dergelijk
dilettantisme meer vertrouwen in het na
oorlogse Duitsland krijgt dan door het
vakmanschap van sommige politici in
Bonn. Meer van dit dilettantisme s.v.p.:
het draagt er toe bij, dat de spanningen
in Europa worden verminderd en
uiterst belangrijk dat de weg vrij
komt tot een nieuwe politieke benade
ring in en door West-Europa jegens
het oosten. Met deze opgave heeft West-
Europa namelijk nog steeds te weinig
ernst gemaakt.
Het besluit van de staatssecretaris van
verkeer en waterstaat de tot nog toe in
het Nederlandse luchtruim nagenoeg on
begrensde vrijheid ietwat te kortwieken
is thans officieel ook aan het buiten
land bekendgemaakt. De nieuwe rege
ling behelst de reeds gepubliceerde mi
nimumtarieven voor I.T.E.-vluchten
maar daarnaast zal straks voor charter
vluchten naar. van en via Nederland,
waarop van het publiek losse boekingen
worden aangenomen voor zover het niet
I.T.E.-vluchten betreft, van de voren
toestemming moeten worden aange
vraagd van de directeur-generaal van
de rijksluchtvaartdienst.
De regeling gaat in op 1 april van het
volgend jaar.
In de mededeling staat voorts precies
aangegeven welke vluchten geheel vrije
lijk mogen worden uitgevoerd. Daaron
der vallen vluchten, die gratis worden
uitgevoerd, maar ook vluchten „ten aan
zien waarvan de mogelijkheid tot ver
voer niet onder de aandacht van het
algemene publiek wordt gebracht".
Dit betekent dus, dat bv. chartervluch
ten met zeelieden of voetballers geheel
vrjj blijven.