pagina
19
BOUWEN AAN
VAKANTIE
EN WEEKENDS
Schouderklopje
van de Guide
Zaterdag 12 juni 1965
„Voor de benodigde hoeveelheden
hout was er wel een lijstje bij, maar
daar klopte niets van. Dat heb ik
zelf moeten uitrekenen. Maar eigen
lijk is dat niet zo belangrijk. Het
voornaamste is, dat je een goede
spantentekening hebt. In mijn geval
gaat het om een knikspantmodel; de
huid is gemaakt van hechthout, dat
is watervast verlijmd multiplex. Nor
maal neem je voor de bovenbouw
okumé voor de gedeelten die geschil
derd moeten worden en mahonie voor
de gedeelten die gevernist moeten
worden. De spanten en de rest van
het hout zijn ook mahonie, de wran
gen, dat zijn de onderste gedeelten
van de spanten, waar de kiel aan
bevestigd wordt, zijn van yang, een
Afrikaanse teaksoort. Voorts komt
er nog wat eiken in, de mast wordt
gemaakt van Oregon-pine. Helemaal
voorschrift is dit niet. Bepaalde con
structiegedeelten moeten eigenlijk
van eiken zijn, maar daar heb ik
yang voor genomen. Maar het zal
iedereen toe» wel duidelijk zijn, dat
je voor zoiets geen vurenhout ge
bruikt".
Bram heeft zich bij zijn voorberei
dingen niet beperkt tot hulp aan ie
mand, die verder gevorderd was. Hij
heeft zich op enkele watersportpe
riodieken geabonneerd, had bovendien
al eerder een kleiner jacht, is lid van
de watersportvereniging „Arne" in
Middelburg en hij schafte zich voorts
veel boeken over de zeilsport aan.
Steun
„Ik heb natuurlijk steeds m'n ogen
goed de kost gegeven. Die handvaar
digheid moet je wel in je hebben.
Het knutselen zelf vind ik ook leuk,
ik doe het graag en dat is op zich
zelf al een belangrijk punt. En door
eerst een ander te helpen doe je in
derdaad enorm veel ervaring op. Wat
ook zo mooi is bij de watersport, is
dat je elkaar allemaal een beetje
helpt. De een weet dit, de ander weet
dat. Zo heb je, als je lid van een ver
eniging bent, enorm veel steun aan
elkaar".
Bouwnummer 4. Een vrij spectaculair
stuk gezonde vrijetijdsbesteding.
Bouwnummer 3 was een Valk. En
de nummers één en twee* „Voor die
Valk zijn er nog enkele gebouwd,
imar daar was ik niet bij hoor, die
niet bevielen, die hebben ze maar
weer uit elkaar geslagen". Bram de
Jonge heeft, gezien zijn vorderingen,
een redelijke kans direct te slagen.
En do kosten, is de uitgave verant
woord en op te brengen? Het geheel
komt dus op 2500, waarin begrepen
zijn 610 voor de zeilen en 410
voor de kiel (waarin verwerkt vier
honderd kilogram gietijzer, montage
gebeurt in het jachthaventje achter
de Kinderdijk).
„Je doet zoiets natuurlijk .angzaam
aan. En je moet je er wel iets voor
kunnen ontzeggen. Eerst heb ik een
stel oude auto's gehad. Die heb ik
er voor aan de kant gezet. Het kwam
eigenlijk allemaal doordat ik tijdens
Het model knikspantjacht, vier
slaapplaatsendat Bram de Jonge
koos: zo met zijn boot er over en
kele maanden uitzien.
m'n opleiding aan het Z.T.I, in Goes
in het praktijkjaar bij de studiedienst
van de rijkswaterstaat zowat hele
dagen op het water zat. Omdat het
nogal wat geld kost heb ik het eerst
enige jaren moeten onderdrukken.
Eerst heb ik nog een kleiner bootje
gehad. Dat heb ik vorig jaar ver
kocht en zo kon ik aan deze begin-
Over ongeveer een maand hoopt De
Jonge zijn boot zover klaar te heb
ben, dat zij met behulp van een
kraanwagen en zes stevige knapen
uit het pakhuis kan worden gehe
sen. Bij de jachthaven wordt dan
nog de kiel gemonteerd, wordt de
boot voor de laatste keer van onde
ren geschilderd en dan kan het optui
gen beginnen. Voor zijn vakantie be
gint, wil De Jonge zijn boot zeilklaar
hebben voor tochten op het Veerse
Meer „daar eerst uitproberen"
de Oosterschelde en de Westerschel-
de. En daarna, voor zover mogelijk,
ieder weekend het water opi De „Ar-
manda II", zoals de boot zal heten,
wordt uitgerust met een kleine bui
tenboordmotor: „Om snel en bij te
genwind gemakkelijk door het ka
naal en de sluizen te gaan".
Het zeilen zelf heeft Bram de Jonge
intussen wel onder de knie en voor
wie alle knepen goed wil leren, zijn
er in Zeeland ook al zeilscholen.
Zeewaardig
Het bouwnummer 4 is niet het enige
voorbeeld van mensen, die op het
ogenblik veel. zo niet al hun vrije
tjjd geven aan de bouw van een boot.
Zo bouwen in Middelburg op het
ogenblik een horlogemaker en een
architect in loodsjes op het klein-in-
dustrieterrein aan twee zeewaardige
jachten, elk bijna tien meter lang.
De Jonge: „Zelf had ik ook liever een
grotere boot gebouwd, maar dan kon
ie niet van de zolder af. Mijn boot
met vier slaapplaatsen is niet
zeewaardig, hoewel er verschillende
mensen zijn geweest, die met een
dergelijk type naar Engeland gevaren
zijn. Maar dan moet je echt wel over
voldoende reddingsmiddelen beschik
ken".
Voorlopig is liet Veerse Meer groot
genoeg. „Daar kun j'm zelfs, zolang
't geen windkracht acht is, alleen zei
len. Overigens: de accommodatie
aan het Veerse Meer is beslist on
voldoende, want straks, als de Oos-
terscheldebrug klaar is, krjjgen we
die hele stamp van Rotterdam met
bootjes, die gemakkelijk op trailers
achter auto's" te vervoeren zyn. Het
meer is wel groot, maar de accommo
datie is te gering". Wellicht is het
daarom De Jonge's einddoel, nog eens
een keer met een boot rond de we
reld te varen „maar dat kost nog
al wat geld, m'n gironummer is
275651".
Veerfien uitgesleten, maar dan ook
uitgesleten traptreden leider» aaar
Bloemetjesbehang
burg,. Oostkerkplein. Drie loop- And„, ,oopt he, De
lampen, in kabels langs de balken- zijn onmiddellijke omgeving wel heeft
zoldering gehangen, verlichten de meegemaakt, onherroepelijk op een
ruimte, woor Brom de Jonge 125, *g"° ,ulti "?e „loorbeelien T"*,
i_ i i i i liggen in de jachthaven. Een kerel
vrouw en een kind, onbemiddeld, had dr|e jaar aan een boot gebouwd,
vast inkomen als technisch ambte- Toen vond ie het zonde om het ding
naar bij rijkswaterstaat) zijn zeven J}et water te gooien. En terecht.
_„i«. iiv t Was een enorme zwarte kist ge-
meter lange kaïu.tiacht bouwt. Kos- worden met een schoor8teen en bloe
ten, door zelfbouw, vi|fentwintig- metjesbehaug".
in
honderd gulden, vergelijkbare win
kelwaarde tienduizend gulden.
Toch, bij deze zelfbouw, nog een
vrij grote uitgave, typerend voor
wat zich op het ogenblik in Zeeland
steeds sterker begint af te tekenen:
jonge mensen hebben, nu Veerse-
meer, Braakman en straks het
Zeeuwse Meer watersportcentra zijn,
heel veel over voor het bezit van
een eigen boot.
Oorzaak van deze ontwikkeling zijn
uiteraard primair de Deltawerken,
die het zeilen met jachten van klei
nere afmetingen op de Zeeuwse wa
teren mogelijk maken. Maar be
langrijk is toch ook wel, dat het op
de wegen en in de bestaande re
creatiecentra te druk, te vol wordt.
Op het water is het, althans nu nog,
redelijk rustig. Op de weg is er bij
na geen lol meer aan. ,,'t Is wel
heel typerend" aldus bootbouwer
Bram de Jonge, ,,dat iedereen die
op het water zit z'n hand opsteekt.
Op de weg doen ze het ook wel
eens. Maar dan zo, naar het voor
hoofd. Hoewel je natuurlijk op hef
water ook wel een stel patsers hebt,
dat in speedboten rondvaart".
Voordat Bram de Jonge de bouw
tekening en hef eersle hout voor
zijn boot bestelde, was hij bedrijvig
met oude auto's. Die heeft hij, ter
wille van de boot, opzij geschoven.
Zelf een boot bouwen. Het is een niet
geringe opgave, waarvoor nog wel
wat meer komt kjjken dan louter en
thousiasme. Een geschikte ruimte,
een goede tekening (sommige jacht
werven zyn hierin gespecialiseerd,
hebben een serie boten ontworpen
om door amateurs zelf gebouwd te
worden), het goede hout, handigheid
en uiteraard wel enig technisch In
zicht en vakkennis.
Wie zelf een boot wil bouwen, doet
er goed aan, zich eerst terdege te
oriënteren (er verschijnen in Neder
land op het gebied van de watersport
uitstekende periodieken), zich eens
wat in zeilkringen te bewegen, zo
mogelijk als hulp op te treden als
Iemand met meer kennis en ervaring
een boot bouwt en zo mogelijk, als
Rechts en linksboven: Bram de Jonge
op de zolder van het oude pakhuis
„Demerarij" aan het Middelburgse
Oosterkerkplein in de weer met
bouwnummer 4.
Boven Bram de Jonge's knikspant-
jacht-in-aanbouw hangt een mot
vlaggetjes gesierd bord, waarop ie
mand slordig „Bouwnummer 41"
heeft gekalkt. Op de grote zolder
van het pakhuis „Demerarij" zijn in
derdaad al eerder jachten gebouwd.
Zo heeft Bram de Jonge een kennis
geholpen die op deze zolder, welwil
lend beschikbaar gesteld door een
vriendelijke kolenhandelaar, die al
leen de elektriciteit vergoed wil heb
ben, een zes-en-een-halve meter lan
ge Valk heeft gebouwd. Bij de bouw
van dit jacht deed hij dus wat erva
ring op en terwijl de Valk bijna was
afgebouwd, begon De Jonge in ja
nuari al met het maken van de
spanten voor zijn eigen jacht. In
het najaar had hij de tekening be
steldkosten vijftig gulden.
In zijn geval was deze bouwtekening
geen volledige handleiding. Zy be
stond uit een constructietekening
met details en verschillende doorsne
den, een beslagtekening en een zeil-
plan. De te gebruiken houtsoorten
werden bijvoorbeeld niet precies voor
geschreven.
Voor gastronomen hoeft het
echt niet: uitleggen wat de be
faamde en gevreesde Guide Mi-
ehelin inhoudt. Het is hun hand
boek. Zonder de Guide Michelin
gaan zij niet op reis. Iedere stad
op plaats van enige betekenis
staat er in beschreven en wat
voor hen belangrijk is: de gids
vermeldt de beste hotels en res-
raurants in zo'n plaats, met een
aanduiding die de graad van
luxe en comfort aangeeft. De
Guide Michelin kent nog een an
der, in horecakringen hoog ge
waardeerd onderscheidingste
ken: de ster, waarderingssym
bool voor de kwaliteit van de
keuken.
Drie sterren vormen de hoogste on
derscheiding. die de volkomen onaf
hankelijk werkende Guide Michelin
toekent. In Frankrijk is een aantal
restaurants, dat met drie sterren in
de gids vermeld staat. In de Bene-
luxlanden is deze waardering nog
nimmer toegekend. Nederland heeft
twee restaurants, in Oegstgeest en in
Valkenburg, die sinds enige tyd met
twee sterren in de gids zyn opgeno
men; 21 bedrijven zyn met één ster
vermeld.
De samenstellers van de gids sturen
in alle stilte him inspecteurs rond, een
select gezelschap fijnproevers, dat
anoniem komt en anoniem gaat:
eerst bij de jaarlijkse uitgave van de
gids, in het voorjaar, ontdekt men als
hotelexploitant wel eens. of er moge
lijk een ster heeft ingezeten.. Er is
niemand, die hierop enige invloed kan
uitoefenen.
Het is de mensen van de hore
cabedrijven, die een dergelijke onder
scheiding te beurt vallen zelfs ver
boden hiermee reclame te maken.
Voor de Franse gastronoom is dat
geen bezwaar: hij heeft zijn gidsje bij
zich. Ook in Nederland ziet men
trouwens meer en meer, dat fijnproe
vers zich van de gids gaan bedienen.
Het is een hele eer. zo'n ster. Maar
het geeft wel verplichtingen. Het
volgende jaar kan men zonder ster
in de gids worden opgenomen en in
de horecawereld kan men nauwelijks
iets ergers overkomen.
Verrassing
Sinds de eerste uitgave van de Bene-
luxgids, nu zeven jaar geleden, was
in Zeeland nog nooit één ster toe
gekend. De dichtstbijzijnde sterren
restaurants moest men zoeken in
Princenhage, Rotterdam en Den
Bosch.
Met de uitgifte van de gids 1965 is
hierin verandering gekomen: als een
volkomen verrassing voor eigenaar
F.. T. Oosterhuis en chef-kok \V. Va
der van het Vlissingse Strandhotel
verscheen de hïernij behorende rótis-
serie „De Put" dit jaar met een ster
in de gids. Drie Nederlandse restau
rants verschenen dit jaar voor het
eerst met een ster: „De Wageningse
Berg" in Wageningen, „De Waag" te
Doesburg en dus „De Put".
„Het was natuurlijk een verrassing"
zo vertelde de heer Oosterhuis, „hoe
wel we vorig jaar wel een klein ver
moeden begonnen te krijgen toen hier
een man op z'n eentje uitgebreid
kwam eten en bij elk gerecht allerlei
notities maakte. Begin januari kre
gen we bovendien een hripf uit Parijs
met het verzoek drie specialiteiten op
te geven".
Vergezeld van zijn chef-kok gaat de
heer Oosterhuis voor. de trappen af,
die naar zijn befaamde rötisserie lei
den, een met veel smaak ingericht
dorado voor gastronomen. Flessen en
va'ten wijn langs wanden en in nis
sen, Bourgondische druivenmanden,
een braadspit, fraai door kaarslicht
beschenen glaswerk en rustige ach
tergrondmuziek scheppen een sfeer
van behagelijkheid en intimiteit, op
zichzelf al een garantie voor gezeihe
uit-zijn en goed tafelen. En in dez(
omgeving, waar de chef-kok zijn
specialiteiten Paté du Chef. „Fruit d*
rner de l'Escaut" en de ondefinieer
bare Moqueuse opdient, spreekt de
heer Oosterhuis over een uitsmyter.
„Natuurlijk zijn we trots op deze on
derscheiding, maar we zijn er ook een
beetje bang voor. Je kunt het nu niet
meer permitteren, dat iemand de
deur uitloopt. Als iemand nu een uit
smijter .bestelt, moet ook die uitsmij
ter aan hoge eisen beantwoorden.
Acht koks staan achter chef-kok Va
der om te waken voor het behoud
van de ster: de onbekende fijnproe
ver kan zich ieder moment aandie
nen. Acht koks, die mede betrokken
zijn geweest bij de samenstelling, het
experimenteren voor de specialitei
ten, die in „De Put" worden geser
veerd.
Geraffineerd
De heer Oosterhuis: „Toen we De
Put begonnen hebben we gezegd, hier
kunnen we, loa van wat we boven in
het gewone restaurant serveren, al
leen die gerechten brengen, die we
zelf interessant en lekker vinden,
hier hoeven we ons niet te laten lei
den door de smaak van een groot
deel van het publiek".
Hotel-eigenaar Oosterhuis heeft
moed genoeg om de smaak van toch
een groot deel van zijn clièle aan
tc vallen: de smaak voor exclusief
eten. geraffineerd van samenstelling,
is bij de Nederlanders nog met bijster
ontwikkeld, in tegenstelling tot de
smaak van de Fransen, die van eer.
goede maaltijd een feest willen en
weten te maken en zijn ingesteld op
een goede kwaliteit eten, met vak
manschap bereid.
„Hier wilden we dus iets interessants
brengen. Het is een kwestie van over
leg geweest, van experimenteren,
CHEF-KOK VADER IN „DE PUT"
....gevogelte....
heel lang hebben we gewerkt aan de
samenstelling van verschillende sau
zen en dan vaak proef-gegeten met 't
personeel". Chef-kok Vader vult aan:
„Het is zo eenvoudig iets te copiëren,
wij wilden iets brengen wat nieuw
was".
Samen met de heer Oosterhuis heeft
de chef-kok drie dagen Frankrijk
doorkruist „niets anders gedaan
dan gegeten", niet om de kunst af
te kyken, niaar om indrukken op te
doen en met die indrukken en erva
ringen zelf tot iets geheel nieuws te
komen. Paté du Chef, Fruits de roer
de l'Escaut, Moqueuse.
Moqueuse. Een gevogelte, verpakt in
een saus zo delicaat, dat belde sma
ken zich vermengen tot een exquis en
subliem gerecht- Maar wat voor ge
vogelte? Het lijkt op kip.
Fazant?
Nee. schudden beide heren.
och kip?
Nee. schudden beide heren.
..Gevogelte".
Haute cuisine. De sterrenwichelaars
van Michelin, zoals ze in de horeca
wereld worden genoemd, hebben dat
zo vastgesteld. En wat eet chef-kok
Vader hu thuis? Kookt hij zelf?
..Nee. m'n vrouw. Een heel eenvou
dig burgerpotje. Van het begin of
aan ben ik niet erg kritisch geweest-
Dat zou verkeerd zijn. Ik heb een
paar kinderen en als die aanmerkin
gen maken, word ik duivels".
De puzzelfoto van vorige week leverde nogal waf moeilijkheden op,
behalve voor inwoners van Ritthem en voor prijswinnaar Jan Zuid-
dijk, Ring 20, Wolphaartsdijk, die aantekende, dat de foto werd ge
maakt op de hoek Weverstraat-Rammekensweg. Het wekelijkse fien-
'je gaat dus naar Jan Zuiddijk.
Oplossingen van de nieuwe puzzelfoto gevraagd wordf weer de
ïemeente woarin de foto werd genomen moeten uiterlijk dinsdag
'5 juni in ons bezit zijn. Een briefkaart, geadresseerd P.Z.C., V/al-
troat, Vlissingen, is voldoende. De naom van de winnaar wordt vol-
•ende week bij de nieuwe opgave gepubliceerd.
