Nederland moet initiatief nemen
in Europese en Atlantische crisis
Buitenlandse experts:
„Anti-R.E.M.-wet met
volkenrecht in strijd"
Mr. Stikker op herdenking prof. Teldersstichting:
VERZET TEGEN HOGER COLLEGE-
EN KLEUTERSCHOOLGELD
R.E.M. biedt de
regering vier
rapporten aan
JONGEN PLEEGT MOORDAANSLAG
OP BEJAARDE WINKELIERSTER
„Ik moet je geld
hebben"
„WERKNEMER DIENT DEELGENOOT TE ZIJN VAN DE ONDERNEMING'
VRIJDAG 20 NOVEMBER 1964
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
VERZOENING MET DE V.V.D.
(Van een onzer verslaggevers)
De Nederlandse oud-secretaris-ge
neraal van de NAVO, mr. D. U.
Stikker heeft gisteren verklaard
dat de tijd rijp is voor een initia
tief dat de Atlantische en Europese
samenwerking uit het slop kan ha
len, en dat Nederland voor het ne
men van dat initiatief het meest
geroepen is. Dat initiatief zou er
op gericht moeten zijn de door
Spaak voorgestelde proefperiode
voor Europese politieke samen
werking en strategische verant
woordelijkheden tussen de VS. en
Europa.
Mr. Stikker meende dat zo'n Nederlands
initiatief een kans maakt als Nederland
zich bereid verklaart aan de MLF deel
te nemen, wanneer een dergelijk plan tot
stand wordt gebracht. Volgens -nr. Stik
ker is de MLF teveel beschouwd als
een zelfstandige eenheid. In het kader
van een regeling van een aanvaardbaar
evenwicht zoals mr. Stikker nodig acht
zou de MLF niet meer zijn dan een on
derdeel naast het Britse „bomber com
mand". de Britse en Amerikaanse Pola-
ris-onderzeeërs en een deel van de stra
tegische Amerikaanse wapens in Euro-
Mr. Stikker sprak zijn pleidooi voor een
Nederlands initiatief uit in een bijeen
komst in het Kurhaus ter herdenking
van het tienjarige bestaan van de prof.
Teldersstichting, de wetenschaopelijke
braintrust van de V.V.D. De uitnodiging
aan mr. Stikker vormde feitelijk de
openbare verzoening tussen de V.V.D. en
de vader van de na-oorlogse liberale par
tij, na de breuk van 1951. In dat jaar
bracht de 2e Kamerfractie van de V.V.D.
ten val met een opzegging van vertrou-
onder leiding van prof. Oud het kabinet
wen in het kabinet die vooral de V.V.D.-
minister Stikker trof, omdat het ging
om gebrek aan regeringssteun voor het
zelfbeschikkingsrecht van de Zuid-Mo-
lukken. Het aftreden van mr. Stikker
leidde tot de val van het kabinet, maar
hijzelf trad toe tot een nieuw kabinet
terwijl de V.V.D. in de oppositie ging.
I ken. de liefde voor de vrijheid en voor
de menselijke waardigheid.
|ln zijn beschouwing over de Nederlandse
positie in de wereld nam mr. Stikker een
standpunt in. dat op een essentieel on
derdeel lijkt af te wijken van de politiek
van de Nederlandse regering. Terwijl mr.
Luns voor wat de Europese samenwer
king met name op politiek gebied steeds
de eis stelt van supra-nationaliteit van
de gemeenschap, zei mr. Stikker: „per
soonlijk ben ik er steeds van uitgegaan
dat de eenwording van West-Europa
hoofdzaak was. Kon dit op bovenstaatsc
(supra-nationale) grondslag, dan was ik
gaarne bereid deze te aanvaarden. Kon'
dit niet dan was ik ook bereid andere
vormen te vinden".
Zonder dogma's
Mr. Stikker zei in zijn betoog over de
Nederlandse taken in de wereld dat hij
'de belangrijkste resultaten van het or-i
ganiseren van de vrede verwacht van;
„het voortdurend streven naar eenwor
ding in Europa zonder dogmatische be-j
jginselen als uitgangspunt te nemen als- j
1 ook het zoeken naar nieuwe vormen van
een Atlantische gemeenschap.
Hoewel mr. Stikker scherpe kritiek op
Frankrijk had zei hij dat niettegenstaan-
de de ergernis en de vertwijfeling die de
Gaulle ons soms brengt niet gezegd kan:
worden dat de Gaulle niet bij het westen
zou horen. „Wij moeten evenmin ver- j
geten dat Frankrijk, ook het Frankrijk'
van Schumann altijd grote belangstelling
heeft gehad voor de opbouw van Euro-i
ipa, misschien meer dan voor een Atlan-
I tische gemeenschap".
1 Voor wat Nederland betreft zei mr. Stik
ker dat Nederland om een maximale bij-j
drage tot internationale politiek te kun-1
nen leveren, orde op zaken zal moeten
I stellen op de binnenlandse politiek.
Pleidooi voor P. v. d. AH
Hij scheen een pleidooi te houden voor
deelneming van de Partij van de Arbeid
aan de regering naast de V.V.D. Toen
hij verklaarde: „dikwnls en ook nu nog,
kunnen alleen nationale oplossingen ons,
een eigen plaats hergeven. Innerlijke
verdeeldheid door partijtegenstellingen,;
vooral wanneer niet iedereen deel kan
hebben aan de verantwoordelijkheid voor j
het algemeen regeringsbeleid, zal groei-
en in "ons land, dat aangewezen is op
een coalitie".
Verdraagzaamheid, aldus mr. Stikker. is!
voor Nederland in het huidige politieke
bestel een wezenlijk en onmiddellijk be- I
lang en blgft voor de toekomst de beste
(Vervolg van pag. 1
mede door de toekenning van
diebeurzen en studietoelagen.
I denke aan de studietoelagen en aan de
'kinderaftrek. Er bestaan fiscale faci-
stu-j liteiten. Juist met het oog daarop is de
I minister gegaan tot 400.
Zinspeling
Bij zijn terugkeer in liberale kring
zinspeelde mr. Stikker op die breuk
van destijds toen hij zei, dat hij zo
wel tijdens zijn optreden „in de Indo
nesische tragedie, tijdens de kabinets
crisis van 1951 als betreffende de een
wording van Europa" had laten lei
den door de uitspraak van de negen
tiende eeuwse Fransman Alexis de
Toqueville „men wil met alle geweld
een partijman van mij maken maar ik
ben het niet. Men schrijft mij emo
ties toe terwijl ik slechts meningen
heb, of veeleer slechts een emotie
VERHALENBUNDEL VAN
KEES HOLIERHOEK (U)
UIT LEIDEN BEKROOND
De Reina-Prinsen-Gecrliiigsprjjs 1964
Is toegekend aan de 23-jarige Ivees Ho-
lierhoek uit Leiden, voor zijn verhalen
bundel „Slow-quick-slow". In haar ver
slag zegt de jury (lat Holierhoek zich
liierin het sterkst geschakeerde talent
toonde onder de inzenders, hoewel er in
zjjn werk toch wel sprake Is van enige
traditie.
De jury bestond uit Jan Blokker, Nel
Noordzij, Dolf Verspoor, Paul de Wispe-
laere en Juli en Wever bergh. Zij kreeg
ruim 80 manuscripten van jonger dan
25-jarigen te beoordelen. Daaronder wa
ren 42 gedichtenbundels, 2 toneelspelen
en 2 hoorspelen. Zij constateerde dat In
tegenstelling tot de inzendingen van vo
rig jaar, toen geen enkel manuscript
voor de prijs in aanmerking bleek te ko
men, vele inzendingen een interessant
niveau hadden.
Uit een half dozijn opmerkelijke overige
inzendingen werden twee eervolle ver
meldingen toegekend, en wel aan de 23-
jarige Johan Sonneville uit Brugge voor
zijn kleine roman „Nefsky", en aan de
25-jarige Jacques Hamelirik uit Amster
dam voor zijn gedichtenbundel „De
eeuwige dag". De jury vindt het jammer,
dat Hamelink zijn prozawerk niet heeft
Ingezonden.
Bevoorrechte positie
Er zijn op de begroting weer ver
scheidene extra-voorzieningen voor de
studenten bijgekomen. De student ver
keert in een uiterst bevoorrechte posi
tie. Men beweert, dat de middengroe
pen en de werkstudenten het zwaarst
door de verhoging van het collegegeld
worden getroffen. Dat heeft bij de mi
nister zwaar gewogen, beweerde hij.
Zijn conclusie bij nadere beschouwing
is echter geweest, dat zij niet de dupe
worden. Er bestaat een relatie tussen
de studiekosten en de faciliteiten, die
de overheid geeft ter verdere demo
cratisering van het onderwijs. Men
Kleuterschoolgeld
In de ochtendvergadering van de com
missie was reeds scherpe kritiek ge
oefend op het voornemen van de re
gering het kleuterschoolgeld van 1
tot 2,50 per maand te verhogen.
Nadat de minister de verhoging had
verdedigd bleek geen enkele der com
missieleden overtuigd te zijn en de
minister zag zich op verzoek van de
heer Kleywegt van de P.v.d.A. ge
noodzaakt toe te zeggen dat hij met de
verhoging zou wachten tot dat de be
groting van o., k. en w. in de plenaire
vergadering van de Tweede Kamer
behandeld is.
Hoover beschuldigt
dominee King
De pijl op deze foto geeft de plaats
aan, uaar deze \ceel: een toestel
tan de Koninklijke Luchtmachteen
Lockheed „Starfighter" F 10!, G, te
neergestort en waarbij de 39-jarige
majoor-vlieger W. Heitmeijer te
omgekomen.
Het ongeluk gebeurde i/i de omge
ving van het plaatsje Treetkrem,
10 km van de stad Kristiansund.
In Londen is een dezer dagen het
„festival van de veren hoedjes" ge
houden. Na afloop poseerden deze
drie- mannequins met de bekroonde
modellen. Links: vogels in kooi",
■i ontwerp van mevrouw J. Wal-
t, gedragen door Ailallilis-
Owens, in het midden: „goodship
lollipop" een creatie van mevrouw
L. O. Steel, geshowd door Nicola
Murray en rechts: „de ooievaar"
waarvan het ontwerp van mevrouw
M. Loney is en dat gedragen
wordt door Jean Clork,
De heer Vis (p.v.d.a.) vond dat het
gehele onderwijs kosteloos dient te zijn
ten bate van het individu en van de
gemeenschap. De verhoging van het
I kleuterschoolgeld dat geldt ook
ivoor de verhoging van het college-
jgeld achtte hij een stap terug.
Het hoofd van de Amerikaanse fede-|De heer Van Djjk (v.v.d.) wilde weten
rale recherche, J. Edgar Hoover,'waarom deze verhoging nodig is en
heeft woensdag: eezesi dat de Ame-'de heer Burggraaf (p.s.p.) was van
-j„ i T mening dat de verhoging van het kleu-
nkaanse negerleider ds. Martin Lu-|tprschboleelri on£retwiifeid een minde-
ther King „de notoirste leugena:
het land" is, omdat hij heeft beweerd
dat de F.B.I, in Albany, Georgia,
geen klachten over schending
terschoolgeld ongetwijfeld een minde-
r van re toeloop van leerlingen naar het
kleuteronderwijs zal betekenen. Bo
vendien vond hij het onjuist dat ieder
dezelfde verhoging betaalt waardoor
de lage inkomens het meest getroffen
ret op de burgerrechten in behande-|worden. Hij. noemde cte stap van de
ling neemt, „omdat de agenten zui-|minister, bijzonder onverantwoordelijk
derlingen zijn."
Hoover deed zijn scherpe aanval op
King tijdens een interview dat hij toe
stond aan een twintigtal vrouwelijke
journalisten. De waarheid over Kings
bewering, aldus Hoover, „is dat ze
ventig procent onzer agenten in het
noorden geboren is, en dat vier van de
vijf agenten in het F.B.I .-kantoor van
Albany in Georgia, noorderlingen
zijn".
Hoover zei dat hij een en ander had
willen bespreken met de Nobelprijs
winnaar, maar dat deze niet thuis ge
geven had.
Dominee King deelde daarop gisteren
Hoover mede „ontzet en verrast le
zijn" over diens aanval op de integra-
tieleider.
Ds. King deelde dit mee in een tele
gram van de Bahama-eilanden, waar
hij verblijft om zijn redevoering voor
te bereiden voor de in ontvangstne
ming van de Nobelprijs voor de vre
de. In een verklaring, die tegelijkertijd
met de tekst van het telegram werd
vrijgegeven, zei King: „volgens mij
kan de heer Hoover zo'n verklaring
alleen maar onder zware druk hebben
afgelegd. Hij is waarschijnlijk ge
zwicht onder de lasten, de moeilijke
problemen en de verantwoordelijkhe
den van zijn post".
Ik kan met deze man geen openbaar
debat aangaan", aldus King, „ik voel
niets dan medeleven voor deze man,
die zijn land altijd zo goed heeft ge
diend"
enste dat de maatregel zou wor
den teruggenomen.
De heer Mieras (s.g.p.) kwalificeerde
de verhoging als onsympathiek tegen
over andere nutteloze verhogingen die
in de begroting zijn opgenomen.
De heer Schuring (c.h.u.) zag de zin
van de verhoging niet in en de heer
Van Bennek om (a.r.) bepaalde zich
tot deze ene misprijzing: hoe kleine
winst bij zo'n groot verlies.
De heer Albering (k.v.p.) maakte be
kend dat zijn fractie zeer ernstige be
zwaren tegen de verhoging heeft en de
heer Voogd (boerenpartij) informeer
de of voor deze verhoging geen prijs-
bindende maatregelen gelden.
Na rijp beraad
Minister Bot verklaarde dat de beslis
sing over de verhoging van het kleu
terschoolgeld, alsmede van de college
gelden pas na rijp beraad in de mi
nisterraad is genomen. Het besluit is
ook het kabinet niet gemakkelijk ge
vallen. Men moet evenwel deze maat
regel zien tegen de achtergrond van
hel financiële beleid van de regering.
Het kosteloos maken van het onder
wijs kon hij niet aanvaarden want zou
men daartoe overgaan, waarom dan
ook geen kosteloze gezondheidszorg,
sport" enzovoorts. En in elk geval zal
tegen het kosteloos maken van het
onderwijs moeten staan de verhoging
van de belastingen.
Hij achtte het onjuist dat de toevloed
naar het kleuteronderwijs zal vermin
deren. De totale opbrengst van de
maatregel zal zeven miljoen bedra
gen. Nu vraagt men wel waarom de
regering zich voor dit bedrag politie
ke moeilijkheden op de hals haalt,
maar voor de regering telt dit dubbel
tje wel degelijk mee.
De heer Vis kondigde bij de repliek
aan dat hij een uitspraak van de Ka-j
mer wil vragen en de heer Kleywegt!
verzocht om uitstel van de verhoging'
totdat de plenaire vergadering over|
de begroting van o., k. en w. gehou-
iden zal worden. Alle sprekers ver
klaarden dat bij hen de onderwijsbe-
langen zwaarder wegen dan de finan
ciële. Hun bezwaren waren niet weg-!
genomen en zij zullen zich tegen de
verhoging van het schoolgeld voor het
kleuteronderwijs blijven verzetten.
A.O.W. VOOR BEJAARDEN
DIE WILLEN EMIGREREN
(Van onze parlementaire redacteur)
Minister Veldkamp van sociale zaken en
volksgezondheid heeft zich bereid ver
klaard te onderzoeken of het mogelijk
moet worden gemaakt, dat ouden van
dagen, die willen emigreren bijvoorbeeld
naar het land. waar hun kinderen wonen
hun A.O.W.-uitkering kunnen houden.
Drs. D. Roemers Ip.v.d.a.) had de aan
dacht van de minister voor dit probleem
gevraagd in de gisteravond gehouden
openbare vergadering van de Tweede
Kamercommissie voor sociale zaken. De
heer Roemers wees erop. dat deze ouden
van dagen, doordat zij hun A.O.W. niet
meekrijgen, als het ware gedwongen
worden hier te blijven.
E.V.A. verwerpt
Britse maatregel
Gisteren is de ministerraad van de Eu
ropese Vrijhandelsassociatie (E.V.A.)
begonnen aan de bespreking van de
Britse invoertoeslag van vijftien procent
op industrieprodukten. Het overleg
wordt vandaag voortgezet. Engelands
deelgenoten in de E.V.A. verklaarden
dat de Britse maatregel in strijd is met
de geldende bepalingen in de organisatie.
Volgens een woordvoerder van de E.V.A.
hebben vertegenwoordigers van de E.V.
A.-landen erop gewezen dat de invoer
toeslag moeilijkheden in de industrie
heeft veroorzaakt alsmede een vertrou
wenscrisis in de E.V.A. Ze drongen er bij
Engeland op aan dit vertrouwen te her
stellen door duidelijk te laten blijken
dat de maatregel maar tijdelijk is.
VERNIELD KUNSTWERK
IN HAAGS MUSEUM
BLIJKT ONHERSTELBAAR
Het kunstwerk Poison Boxes" van de
Amerikaan Josef Cornell is op de expo
sitie „nieuwe realisten", die van 24 juni
tot. en met 30 augustus in het Haagse
gemeentemuseum werd gehouden, on
herstelbaar vernield: twee doosjes zijn
verwjjderd, die niet kunnen worden ge
reconstrueerd.
De eigenaar van het werk, de Stable
Gallery in New York, moet de kunste
naar opdracht geven tot een geheel
nieuwe constructie, als de doosjes niet
terecht komen. „Poison boxes" was een
assemblage. De doosjes zonder meer zijn
zonder enige waarde.
De directie van het Haagse Gemeente
museum en de verzekeringsinstelling zijn
door de ontvreemding ernstig gedupeerd.
Voor de samenstelling van zijn kunst
werk gebruikte Josef Cornell papier
soorten. die niet meer bij te leveren zijn.
De directie van het Haagse Museum
veronderstelt, dat de doosjes door een
souvenirjager zijn meegenomen. Zij doet
een beroep op hem, de waardeloze doos
jes terug te sturen.
Regering ontkent „afspraken"
(Van onze Haagse redactie)
„Een canard. Absoluut niets van
waar" was de reactie van minister
Bot van onderwijs, kunsten en we
tenschappen, op persberichten dat
er een geheime afspraak zou be-
;taan tussen dc regering en de
REM om de REM (TROS) in aan
merking te laten komen voor een
t.v.-concessie op voorwaarde, dat
t.v.-Noordzee vrijwillig uit de et
her verdwijnt vóór de afkondiging
van de anti-REM-wet, waardoor
een openbare krachtmeting van de
regering met de REM zou worden
voorkomen.
Ir. Heerema voegde er nog aan toe:
„Indien er werkelijk een geheime af
spraak van de regering met de REM
zou bestaan, hetgeen ik beslist ont
ken, dan zou ik er uiteraard niet over
praten. Daarenboven acht ik geen Ne
derlandse minister in staat geheime
afspraken met particulieren te ma
ken. Ik heb eerder een idee, dat die
nonsens berichten zijn gelanceerd
door personen die de REM bepaald
niet goed gezind zijn".
In Haagse kringen acht men het ech
ter niet geheel bij voorbaat uitgeslo
ten, dat de overheid, alvorens te wor
den gedwongen tot optreden tegen
TV-Noordzee, in een gesprek met lei
dende REM-functionarissen zal trach
ten tot een redelijke oplossing te ko
men, waarbij ook bepaalde technische
kwesties zouden kunnen worden
regeld. zoals o.a. het afbreken
uit de Noordzee verwijderen van het
t.v.-eiland.
Rapporten
Inmiddels heeft de REM gisteren
aan de regering en de volksverte
genwoordiging de rapporten doen
toekomen van vier buitenlandse
volkenrechtdeskundigen, die ieder
voor zich tot de conclusie zijn ge
komen, dat de anti-REM-wet in
strijd is met het volkenrecht. Vol-
Om een bedrag van 45 gulden, dat hjj
nodig had voor een bronifietsreparatie,
heeft een 17-jarige Nijmeegse fabrieks
arbeider donderdagmiddag gepoogd zijn
72-jarige stadgenote de weduwe E. Ree-
kers-Kruijer te wurgen. De jongen over
viel de bejaarde \rouw in haar manifac-
turenzaak aan de Daalse weg. Zijn
slachtoffer wist na een worsteling, zij
het vrij ernstig aan haar hoofd gewond,
te ontkomen. De dader meldde zich later
vrijwillig bij de politie.
i de
„Ik;
moet je geld hebben". Daarna greep hij
de vrouw, die verschrikt achteruit deins
de, bij de keel. Er ontstond een worste
ling, waarbij de jongen haar hard in het
gezicht sloeg. Hij liet haar pas los toen
zijn slachtoffer in de richting van de
kassa wees.
Terwijl de jongen in de kassa graaide
rende de winkelierster gillend hét huis
uit. De jongen ging er daarop vandoor.
Mevrouw Reekers, die o.a. een gescheur
de lip. twee blauwe ogen, een bloedneus
en een snee in haar wang had opgelopen,
werd naar het ziekenhuis gebracht. Daar
constateerde men ook nog een hersen
schudding. Zij werd na behandeling naar
huis gebracht.
De jongen, wiens naam nog niet door de
politie is vrijgegeven, meldde zich later
uit eigen beweging. Volgens de politie
komt hjj uit een goed milieu.
gens het volkenrecht zou er ook
geen sprake zijn van een rechtsva
cuüm op het REM-eiland en een
stemming wordt door de vier des
kundigen als strijdig met het vol
kenrecht van de hand gewezen,
dat de kuststaat met dwangmaat
regelen zou optreden tegen eigen
dom van buitenlanders zoals het
REM-eiland.
Na de behandeling van het wetsont
werp door de Tweede Kamer heeft
de REM adviezen gevraagd aan vier
internationaal bekende volkenrechts
geleerden: dr. C. J. Colombos (Lon
den), prof. D. H. N. Johnson (Lon
den), prof. Charles Rousseau (Pa
rijs) en prof. sir. Humphrey Waldock
(Oxford). Dr. Colombos is een bekend
auteur over zeerecht en andere vol
kenrechtelijke kwesties, prof. Johnson
is hoogleraar in volkenrecht en lucht
recht en aan het „lawdepartement"
van de London School of Economics,
prof. Rousseau is hoogleraar in vol
kenrecht aan de Parijse Sorbonne, te
vens lid van het „Instituut de Droit
International Public" en van het In-;
stituut des Hautes Etudes Internatio
nales", terwijl prof. Waldock hoogle
raar is in het volkenrecht aan de
Oxford universiteit en lid van het „In
stitute of International Law".
De door de REM geconsulteerde vol
kenrechtsgeleerden kregen het gewij
zigd ontwerp van wet (wet installaties
Noordzee), het advies van de commis
sie Francois en de memorie van ant
woord aan de Kamer toegezonden met
het verzoek daarop hun commentaar
te geven. Voor zover ze niet de origi
nele tekst kregen, ontvingen zij een
door een beëdigd vertaler gemaakte
vertaling daarvan. Bovendien kregen
de vier deskundigen de teksten in
Engelse vertaling voorgelegd van wet
ten, die in ons omringende landen
Scandinavië en België tot stand
waren gekomen.
Volgens de REM kwamen de hoogle
raren Rolin en De Pauw uit Brussel,
die eerst waren geraadpleegd, tot de
slotsom, dat de aanvankelijke tekst
van het wetsontwerp reeds in strijd
was met het volkenrecht. Na de wij
zigingen van het wetsontwerp, geba
seerd op het advies van de commissie
Francois, zijn nu vier andere buiten
landse volkenrechtsgeleerden met in-j
ternationale autoriteit tot dezelfde'
conclusie gekomen, aldus de REM.
In Den Ilaag kon nog worden verno
men, dat de moeite die de REM zich
heeft getroost om met volkenrechte
lijke argumenten tegen de anti-REM-
we op trekken erop wijst, dat de tot
nog toe onbekende eigenaren van het
REM-eiland. eventueel de verzeke
ringsmaatschappij, bereid zijn gerech
telijke stappen tegen de Staat der N
derlanden te ondernemen, wanneer
het zou komen tot een optreden van
de overheid tegen het REM-eiland in
de Noordzee.
Het Wereldgebeuren
Sterren stralen
in het Kremlin
De politieke orkaan in het Kremlin
die opstak toen Kroesjtsjew werd
gederangeerd, is weliswaar sterk af
genomen in kracht, maar nog niet
helemaal uitgewoed. Als de waarne
mingen van westerse waarnemers
juist zijn dan staan er r.og meer ver
vangingen. overplaatsingen en ontsla
gen te wachten, met name in de repu
blieken, waar de partijfunctionarissen
tot dusver buiten schot bleven
In Moskou worden nog dagelijks hoog
geplaatste lieden voor verrassingen
geplaatst en voor Kremllnologen is het
een soort sport geworden om te voor-
spellen wie het volgende siachtoffer
zal zijn.
Tot de jongste gebeurtenissen, cie dc
ingewijden stof tot overdenking hei>
ben gegeven, behoort de benoeming
j van Alexander H. Sjelepin tot lid van
het partijpresidium. Sjelepin. een
partijman die tot de jongere genera
tie behoort, is 46 jaar. H:j is de jong
ste van de elf presiditimleden en zeker
niet een van de minst machtige. Hij
is namelijk een der vier bonzen, die
behalve dat zij lid zijn van het partij
presidium ook deel uitmaken van net
secretariaat van het centraal comité.
De andere drie zijn Leonid I. Brezn-
jew. Mikhail A. Soeslow en Nikolai V.
Podgomy. Deze vier uitverkorenen
zijn op het ogenblik wel de machtigste
mannen in Rusland, van wie Soeslow
op het ogenblik een beetje op de ach-
tergrond is gedrongen door zijn zwak
ke gezondheid.
Het is altijd bijzonder moeilijk ge
weest om precies na te gaan wie .nu
lin Rusland precies de lakens uitdeelt.
Zelfs Kremlinologen hebben daar
soms moeite mee. Men weet nooit of
de baas van vandaag er morgen nog
wel de baas zal zijn.
Het is daarom ook moeilijk te zeggen
hoe groot de invloed van Sjelepin is,
maar deskundigen die de gebeurtenis
sen in Moskou, ook de alledaagse,
nauwkeurig volgen, zien in Sjelepbi de
komende man. Als de jongste van het
presidium heeft hij alle kans om car-
rière te maken en men tipt hem dan
I ook als een figuur die men in het oog
|moet houden. Als lid van het centraal
'comité, het bestuurslichaam dat de
dagelijkse gang van zaken in de Sow-
jet-Unie regelt, regeert hij mee met
eerste man Breznjew. Hij heeft dus
mede de touwtjes in handen. Zijn be
noeming in het beleidbepalende pre
sidium betekent mogelijk dat Brezn
jew een opvolger in hem ziet.
Prinses Margriet
beschermvrouw
jeugdfestival
In een persoonlijk schrijven heeft prinses
Irene het stichtingsbestuur van het Fes
tival voor de Werkende Jeugd te Tilburg
doen weten, dat het haar wegens ver
blijf In het buitenland niet langer mo
gelijk is daadwerkelijke belangstelling te
tonen en dat zij derhalve het beseherm-
■rouwschap neerlegt.
In dezelfde brief spreekt zij haar vreug
de uit over de bereidheid van haar zus
ter prinses Margiet om het bescherm-
•rouwschap te aanvaarden.
revolutie, geboren in Voronezh.
Zijn vader werkte bij de spoorwegen.
Van jongs af aan is hij bekend met öe
communistische ideologie. In 1939 stu
deerde hij af aan het Moskouse insti
tuut voor geschiedenis, filosofie en li
teratuur om direct daarna dienst te
nemen bij het leger. Hij vocht tot
11940 in de Russïsch-Finse oorlog. Te
rug van het front begon hij zijn poli
tieke carrière door lid te worden van
de communistische jeugdbeweging.
'Zijn ster rees daama snel. Sjelepin
bleek organisatietalent te bezitten en
het duurde niet lang of hij was de lei
der van de jeugdbeweging.
In die functie organiseerde hij de gro
te actie die tot doel had de onontgon
nen vlakten van Kazakstan tot ontwik
keling te brengen. Sjelepin stuurde
[daarvoor meer dan een half miljoen
I jongeren naar het onherbergzame
loosten van het land.
i In 1958 werd Sjelepin bevorderd tot
hoofd van de geheime politie, een
functie waarin hij zijn organisatielus-
ten kon botvieren. Zijn naam werd in
het westen vooral bekend door de zaak
tegen de U 2-piloot Francis Gary Po
wers. Sjelepin verzamelde het bewijs
materiaal tegen Powers en tekende de
documenten waarin Powers werd be
schuldigd van spionage. In Rusland
oordeelde men toen welicht wat mil
der over Sjelepin, want hij reorgani
seerde de geheime politie en maakte
dat deze onder Stalin zo gevreesde
terreurorganisatie een veel betere
naam kreeg onder de gewone man in
Rusland, die niet meer bang behoefde
te zijn, dat er 's nachts op zijn deur
zou worden gebonsd omdat hij mis
schien een wat onvoorzichtige uitla
ting over het regiem had gedaan.
De voorspelling dat binnenkort nog
meer mutaties in Rusland zullen
volgen funderen de westerse waarne
mers in Moskou op de nieuwe taak
welke het presidium heeft gegeven
aan Nikolai Podgorny, een ander lid
van Ruslands hoogste bestuurscolle
ge. Podgorny zou belast zijn met de
reorganisatie van het partijapparaat.
Kroesjtsjew probeerde indertijd de
moeilijkheden in industrie en land
bouw op te lossen door in de districten
I verschillende partïjafdelingen te siich-
iten voor industriële en agrarische
aangelegenheden.
Deze maatregel is nu door het nieuwe
regiem ongedaan gemaakt. De split
sing wordt opgeheven en de afdelin
gen gereorganiseerd. Dat betekent dat
overal nieuwe secretarissen benoemd
I moeten worden. Podgorny is met die
|taak belast.
Podgorny is afkomstig uit de Oekraï
ne. Hij was een beschermeling van
Kroesjtsjew. Zijn nieuwe taak heeft
hem belangrijker gemaakt dan de
party-ideoloog Soeslow, die thans in
het presidium op de vierde plaats zou
komen.
Podgorny, die indertijd Kroesjtsjews
vertegenwoordiger was in Roemenië
jen Cuba, leidt thans samen met
Breznjew de kaderafdeling, dat is de
afdeling die over ce benoemingen be
slist. Zijn belangrijkheid wordt tevens
weerspiegeld door het feit dat Podgor
ny vorige week deelnam aan de be
sprekingen met de Chinese premier
Tsjoe En La:.
Er zijn dus twee nieuwe sterren aan
het Russische firmament verschenen.
Hoe lang zij daar zullen stralen voor
dat zij als kometen zullen vallen, kan
geen Kremlinoloog voorspellen.
CHRISTELIJK NATIONAAL VAKVERBOND:
Recht op aanwijzen
commissarissen
Het Christelijk Nationaal Vakverbond is
van mening dat de werknemer een nau
were hand met de onderneming moet
hebben dan een loutere contraotsver-
houding. De werknemer behoort deelge
noot, lid te z(jn van de onderneming.
Dit is het centrale thema, waaromheen
de verbondsraad van het C.N.V. haar
standpunt ten aanzien van de problema
tiek rond de structuur en rechtsvorm j
van de onderneming, heeft opgebouwd.
De verbondsraad heeft deze week haar
standpunt bepaald. Eerder deze week
gaf het N.K.V. uiting aan zijn menin
gen over deze materie.
Wanneer men wil dat de werknemer
meer dan een contractsverhouding tot
de onderneming heeft en voelt, en uit de
gehele koers van het bedrijfsbeleid
spreekt deze wens, dan moet dit verlan
gen ook tot uitdrukking komen in de
wettelijke structuur van de onderne
ming. aldus het C.N.V.
Het verbond meent voorts dat ..in aan
sluiting op de in Nederland groeiende
praktijk" de positie van de raad van
commissarissen versterkt behoort te
worden tegenover de aandeelhouders en
ook de werknemers het recht behoren te
hebben om commissarissen aan te wij-
Commissarissen
Naar het oordeel van het verbond i
zou de wettelijke regeling in over
eenstemming met de werkelijkheid
moeten worden gebracht door een be
paling, waarin tot uitdrukking komt
dat de taak van de commissarissen
is de algemene belangenbehartiging!
van de vennootschap door. onder j
meer. het verlenen van advies en bij~-
stand en het houden van toezicht.!
Hieruit volgt, dat de raad van com
missarissen en dus niet de vergade
ring van aandeelhouders, de leden
van de directie benoemt en de jaar
stukken vaststelt.
De bevoegdheden van de ondernemings
raad zullen naar het oordeel van het
verbond vooral op het terrein van de
economische medezeggenschap moeten
worden uitgebreid. Tot de bevoegdheden
van de ondernemingsraden zouden vol
gens het C.N.V moeten behoren, onder
werpen als: het economisch beleid in het
algemeen; de hoofdlijnen van personeels
beleid: toepassing van nieuwe werk- en
produktiemethoden; uitbreiding van ka
pitaal: behandeling van jaarstukken;
vervreemding, verplaatsing: fusering en
stopzetting van het bedrijf: wijziging
van de statuten: ontbinding van de ven
nootschap enzovoorts.
Waarborg
moeten worden. Een waarborg daarvoor
is te vinden in de mogelijkheid van hel
recht van enquête en van het instellen
van beroep, aldus het C.NA
Dr. W. Albeda, secretaris van het Chris
telijk Nationaal Vakverbond, heeft de
gezamenlijke verklaring, die het Ver
bond van Nederlandse Werkgevers en
het Centraal Sociaal Werkgeversver
bond woensdag hebben afgelegd over
het vraagstuk van de medezeggenschap
van de werknemers in de onderneming,
een reële basis genoemd voor een ge
sprek tussen de werknemers en werkge
vers over deze materie.
Hij sprak van enkele waardevolle ge
dachten. Met name doelde dr. Albeda
op de suggestie van werkgeverszijde om
bij de vergaderingen van de onderne
mingsraden deskundigen toe te laten.
Dr. Albeda zei dit tijdens een persbi
jeenkomst. waar het standpunt van het
C.N.V. inzake de structuur en rechts
vorm van de onderneming nader werd
toegelicht.
MIKHAIL SOESLOW
...naar vierde plaats...
„Veronica II" op
oude ankerplaats
Na de vele manoeuvres de afgelopen da
gen met de van zijn ankers geslagen
..Veronica" is het schip gistermorgen
weer op zijn oude ankerplaats komen te
liggen. Dat wil zeggen op ongeveer 3
mijl noordelijk van Scheveningen.
